น อนกรมวธาน

TAXONOMY

ความหลากหลายทางชวภาพ

ความหลากหลาย

ทางชวภาพ

การจดหมวดหม

ของสงมชวต

ความหลากหลาย

ของพชและสตว

ความหลากหลายทาง

ชวภาพกบการด ารงชวต

เทคโนโลยชวภาพ

ความหลากหลายทางชวภาพ

• ความหลากหลายของสงมชวตชนดตางๆ ทด ารงชวตอยในแหลงทอยอาศยเดยวกนหรอแตกตางกน

• สงมชวตตางชนดกนจะมความแตกตางกนในดานชนดและจ านวน หรอทางสายพนธกรรม

ความหมายของความหลากหลายทางชวภาพ

นกฟนช บนหมเกาะกาลาปาโกส แตละชนดจะมขนาด รปราง และจะงอยปาก

แตกตางกน เปนผลมาจากชนดของอาหารทกนและสภาพแวดลอมทเปนแหลงอาศย

ความหลากหลายทางระบบนเวศ

เปนความหลากหลายของแหลงทอยทสงมชวตนนอาศยอย เพราะสงมชวตแตละชนดจะเลอกสภาพแวดลอม หรอแหลงทอยอาศยใหเหมาะสมกบการด ารงชวตและ

การขยายเผาพนธ

ประเภทของความหลากหลายทางชวภาพ

ระบบนเวศปาไม ระบบนเวศทะเลทราย

ระบบนเวศน าเคม

บรเวณตางๆ ของโลกมลกษณะทางกายภาพของสงแวดลอมแตกตางกน

ท าใหมระบบนเวศแตกตางกน

ระบบนเวศปาชายเลน

ความหลากหลายทางชนดพนธ

เปนความหลากหลายทสามารถพบเหนไดชดเจน เกยวของกบจ านวนชนดของสงมชวตทอาศยอยบนโลก ซงสงมชวตบนโลกอาจมจ านวนถง 50 ลานชนด

ความหลากหลายทางพนธกรรม

เปนความหลากหลายทปรากฏไมชดเจน โดยสงมชวตทมลกษณะภายนอกคลายกนมากอาจมองคประกอบทางพนธกรรมทแตกตาง

ความหลากทางพนธกรรมทเกดโดยธรรมชาต

ส ง ม ช ว ต ม ก า ร ส บพ น ธ เ พ อ ด า ร ง เ ผ า พ น ธ

ซงสวนใหญเปนการผสมพนธภายในสปชสเดยวกน

เชน การผสมพนธระหวางพชททนตอแมลงศตรพชดวย

กนเอง

แตบางกรณเปนการผสมพนธขามสปชส ซงจะท าใหเกดความหลากหลายทางพนธกรรมขน เชน การผสมพนธระหวางพชททนตอแมลงศตรพชกบพชททนตอ

เชอราซงจะท าใหไดพชททนตอทงแมลงศตรพชและเชอรา

การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทเกดจากการกระท าของมนษย

• การใชเทคโนโลยชวภาพในการหลอมรวมเซลลสบพนธของแกะกบแพะ แลวใสเขาไปใหเจรญเตบโตในมดลกของแกะ ท าใหไดสตวลกผสมสายพนธใหมมชอวา

กป

• ลกษณะเดนของกป คอ มเขาและขน ทมลกษณะผสมระหวางขนแพะกบขนแกะ

• นอกจากน กมการผสมพนธสนขระหวางสายพนธตางๆ ดวย

การจดหมวดหมของสงมชวต

การจ าแนกสงมชวตตามลกษณะทางธรรมชาต

อ า ศ ย ล กษณะท า ง ธ ร รมช าต ล กษณะภ ายนอกหร อ ล กษณะต า ง ๆ ท ส ง เ กต เห น ไ ด

เชน ลกษณะทางกายวภาคศาสตร สรรวทยา การเจรญเตบโตของตวออน เปนตน

ปลา ซาลามานเดอร กระตาย มนษย

การจ าแนกสงมชวตโดยอาศยลกษณะทางพนธกรรม

อาศยลกษณะทางพนธกรรมและการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

การจ าแนกสงมชวต

• ลกษณะภายนอกและโครงสรางภายในของรางกาย: ใชแบงสงมชวตออกเปนกลมใหญๆ

• แบบแผนของการเจรญเตบโต: ใชหลกงายๆ คอ สงมชวตใดทมลกษณะของตวออนคลายคลงกนมาก

ยอมมววฒนาการใกลกนมากดวย

• ซากดกด าบรรพ: สงมชวตใดทมความสมพนธใกลชดกน ยอมมซากดกด าบรรพคลายคลงกน และอาจท า

ใหทราบถงบรรพบรษของสงมชวตนนๆ ดวย

ลกษณะทใชในการจดจ าแนกสงมชวต

• โครงสรางของเซลลและออรแกเนลล: เปนการศกษาในระดบเซลลและสวนประกอบของเซลล

• สรรวทยาและการสงเคราะหสารเคม: สงมชวตแตละชนดจะมโครงสรางทางสรรวทยาตางกน ดงนนการสงเคราะหสารตางๆ ในรางกายยอมตางกนดวย

• ลกษณะทางพนธกรรม: เปนวธทมกระบวนการซบซอนและยงยาก

• ไดโคโตมสคย เปนเครองมอทใชจดจ าแนกสงมชวตออกเปนกลมยอย โดยพจารณาโครงสรางทแตกตางกนเปนคๆ ทละลกษณะ ซงท าใหการพจารณางายขน

• สงมชวตแตละกลมจะมไดโคโตมสคยทใชแยกกลมยอยของสงมชวตนนๆ

เกณฑในการจดจ าแนกสงมชวต

1. ก. มขน.........................................................................................................................ดขอ 2. ข. ไมมขน..................................................................................................................ดขอ 3. 2. ก. ขนเปนเสน.............................................................................สตวเลยงลกดวยนม ข. ขนเปนแผงแบบขนนก..............................................................................สตวปก 3. ก. มครบค มชองเหงอก...............................................................สตวน ำพวกปลำ ข. ไมมครบค............................................................................................................ดขอ 4. 4. ก. ผวหนงมเกลด.................................................................................สตวเลอยคลำน ข. ผวหนงไมมเกลด.....................................................สตวสะเทนน ำสะเทนบก

สปชส (Species)

จนส (Genus)

แฟมล (Family)

ออรเดอร (Order)

คลาส (Class)

ไฟลม (Phylum) หรอดวชน (Division)

อาณาจกร (Kingdom)

คาโรลส ลนเนยส นกธรรมชาตวทยาชาวสวเดน ไดรเรมการจดจ าแนกสงมชวต โดยการคดเลอกประเภททมความใกลเคยงกนไวดวยกน ซงจะเรมจ าก

ขอบเขตทกวาง แลวคอยๆ แคบลง

ล าดบในการจดจ าแนกสงมชวต

ชอสามญ

• ชอทเรยกกนทวไป ตามลกษณะหรอรปรางของสงมชวตชนดนน ตวอยางเชน ดาวทะเล วานหางจระเข ทากบก เปนตน

ชอวทยาศาสตร

• ชอทก าหนดขนตามหลกสากลและเปนทยอมรบกนในกลมนกวทยาศาสตร ซง

คาโรลส ลนเนยส เปนผรเรมการใชชอวทยาศาสตร โดยก าหนดใหสงมชวตทกชนดประกอบดวยชอ 2 ชอ โดยชอหนา คอ ชอสกล และชอหลง คอ ค าระบชนด

• การเรยกชอดงกลาวเรยกวา การตงชอแบบทวนาม

ชอของสงมชวต

มะมวงหมพานต ชอวทยาศาสตร: Anacardium occidentale L.

ขาว ชอวทยาศาสตร: Oryza sativa L.

หลกเกณฑการตงชอแบบทวนาม

• อกษรตวแรกของชอสกลตองเปนภาษาองกฤษตวพมพใหญ ตวอกษรทเหลอเปนตวพมพเลกทงหมด

• การเขยนจะตองแตกตางจากอกษรตวอน โดยการเขยนตวเอน ตวหนา หรอขดเสนใต อยางใดอยางหนง

โลมาปากขวด ชอวทยาศาสตร: Tursiops truncatus (Montagu, 1821)

ลงแสม ชอวทยาศาสตร: Macaca fascicularis (Raffles, 1821)

ไกฟาพญาลอ ชอวทยาศาสตร: Lophura diardi (Bonaparte, 1856)

อารสโตเตล

จดจ าแนกสงมชวต ออกเปน 2 กลมใหญ

1. กลมพช ใชอายและความสงเปนเกณฑ แบงออกเปน3กลม คอไม

ยนตน

ไมพม และไมลมลก

2. กลมสตว ใชสของเลอดเปนเกณฑ แบงออกเปน 2 กลม คอ

กลมทมเลอดสแดง และกลมทไมมเลอดสแดง

แนวคดการจดจ าแนกสงมชวต

เอรนสต แฮคเกล

จดจ าแนกสงมชวต เปน 3 อาณาจกร

1. อาณาจกรพช คอ พวกทสามารถสรางอาหารเองได และเคลอนทดวย

ตวเองไมได

2. อาณาจกรสตว คอ พวกทไมสามารถสรางอาหารเองได และเคลอนท

ดวยตวเองได

3. อาณาจกรโพรทสตา คอ พวกทก ากงระหวางพชและสตว มโครงสราง

ไมซบซอนนก เชน ยกลนา พารามเซยม เปนตน

เฮอรเบรต โคปแลนด

จดจ าแนกสงมชวต เปน 4 อาณาจกร

1. อาณาจกรมอเนอรา คอ สงมชวตทมเซลลแบบโพรแครโอต (ไมมเยอ

หมนวเคลยส) ไดแก แบคทเรย และสาหรายสเขยวแกมน าเงน

2. อาณาจกรโพรทสตา คอ สงมชวตทมเซลลแบบยแครโอต (มเยอหม

นวเคลยส) แตเซลลยงไมรวมกลมกนเปนเนอเยอและอวยวะ ไดแก โพรโตซว รา

สาหราย และราเมอก

3. อาณาจกรพช คอ สงมชวตทมเซลลแบบยแครโอต ซงมเซลลหลาย

เซลลท างานรวมกนเปนระบบเกดเปนเนอเยอและอวยวะ และสามารถสงเคราะหดวยแสง

ได

4. อาณาจกรสตว คอ สงมชวตทมเซลลแบบยแครโอต ไมสามารถสงเคราะหดวยแสงได จงตองไดรบอาหารจากสงมชวตอน

รอเบรต วตเทเกอร

จดจ าแนกสงมชวต เปน 5 อาณาจกร ซงเปนทนยมในปจจบน

1. อาณาจกรมอเนอรา คลายกบแนวคดของโคปแลนด

2. อาณาจกรโพรทสตา คอ กลมสงมชวตทมลกษณะแตกตางกนมาก

และมลกษณะก ากงระหวาพชและสตว

3. อาณาจกรฟงไจ คอ กลมสงมชวตท ไมสามารถสรางอาหารเองได

ไดรบอาหารจากการดดซมจากภายนอก โดยการปลอยเอนไซมไปยอยอาหารภายนอก

เซลล

4. อาณาจกรพช คอ กลมสงมชวตทมลกษณะคลายกบแนวคดของโคปแลนด

5. อาณาจกรสตว คอ กลมสงมชวตทมลกษณะคลายกบแนวคดของโคปแลนด

อาณาจกรมอเนอรา (Kingdom Monera)

- เปนสงมชวตจ าพวกทนวเคลยสไมมผนง

หอหม (prokaryotic nucleus)

ภายในเซลลไมแสดงขอบเขตของ

นวเคลยสชดเจน

- เปนสงมชวตเซลลเดยว หรอตอกนเปน

สาย

รปรางแบคทเรย

1. แบบกลม (coccus)

2. แบบทอน (bacillus)

3. แบบเกลยว (spirallum)

อารเคยแบคทเรย ผนงเซลลไมม เพปทโดไกลแคน ด ารงชวตในแหลง

น าพรอน ทะเลทมน าเคมจด บรเวณทมความเปนกรดสง และบรเวณทะเล

ลก แบงออกเปน 2 กลม คอ

1. กลมยรอารเคยโอตา (Euryarchaeota) ซงสรางมเทนและชอบความเคม

จด

2. กลมครนารเคยโอตา (Crenarchaeota) ซงชอบอณหภมสงและกรดจด

อาณาจกรยอยอารเคยแบคทเรย

(Subkingdom Archaebacteria)

อาณาจกรยอยยแบคทเรย

(Subkingdom Eubacteria)

แบงเปนกลมใหญ ๆ 5 กลม คอ

1. กลมโพรทโอแบคทเรย (Proteobacteria)

2. กลมคลาไมเดย (Chlamydias)

3. กลมสไปโรคท (Spirochetes)

4. กลมแบคทเรยแกรมบวก (Gram-Positive Bacteria)

5. กลมไซยาโนแบคทเรย (Cyanobacteria)

กลมโพรทโอแบคทเรย (Proteobacteria)

• พวกสงเคราะหดวยแสงไมได

• พวกชวยตรงแกสไนโตรเจนในอากาศมาสรางเปนสารประกอบไนโตรเจน

ในดน

ปมรากถว

การตรงไนโตรเจน (Nitrogen fixsion)

พชตระกลถวจะมความสามารถในการตรงไนโตรเจนไดดกวาพชตระกลอน

เนองจากมแบคทเรย ไรโซเบยม (Rhizobium sp.) อาศยอย

กลมคลาไมเดย (Chlamydias)

เปนปรสตในเซลลสตวท าใหเกดโรคตดตอทางเพศสมพนธ เชน

โรคโกโนเรยหรอหนองใน เปนตน

กลมสไปโรคท (Spirochetes)

มรปทรงเกลยว ด ารงชวตแบบอสระ แตบางสปชสเปนสาเหตของโรคซฟลส

โรคฉหน (เลปโตสไปโรซส)

เลบโตสไปรา อนเทอโรแกนส (Leptospira interrogans)

กลมแบคทเรยแกรมบวก (Gram-Positive Bacteria)

Steptomyces sp.ใชท ายาปฏชวนะ เชน ยาสเตรบโตมยซน ยาเต

ตราไซคลน เปนตน

Bacillus sp. สามารถสรางเอนโดสปอร (endospore) ท าใหทนทาน

ตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมไดด

บางชนดเปนสาเหตท าใหเกดโรคแอนแทรกซ

Lactobacillus sp. เปนพวกผลตกรดแลกตก ได เชนจงน ามาใชใน

อตสาหกรรมอาหาร ไดแก การท าเนย ผกดองและโยเกรต

ไมโคพลาสมา (mycoplasma) เปนเซลลทไมมผนงเซลลมเพยง เยอหมเซลล

ทประกอบดวยชนของไขมน สวนใหญไมกอใหเกดอนตรายตอสงมชวตอน

แตมบางพวกท าใหเกดโรคปอดบวมในคนและวว

Lactobacillus bulgaricus

เปนแบคทเรยทใชท าโย

เกรต

กลมไซยาโนแบคทเรย (Cyanobacteria)

สงเคราะหแสงได ม คลอโรฟลล เอ แคโรทนอยด และไฟโคบลน

นกวทยาศาสตรคาดวา เปนพวกท าใหออกซเจนในบรรยากาศเพมมากขนกอใหเกด

ววฒนาการของสงมชวตทหายใจโดยใชออกซเจนในปจจบน

แอนาบนา (Anabaena) นอสตอก

(Nostoc) และออสลลาทอเรย

(Oscillatoria) สามารถตรงแกสไนโต

เจนในอากาศ ใหเปนสารประกอบไน

เตรต

แอนนาบนา

เปนไซยาโนแบคทเรยทสามารถ

ตรงไนโตรเจนในอากาศได

Cyanobacteria

สาหรายเกลยวทอง คอ สไปรไลนา พลาเทนสส (Spirulina

platensis) จดเปนแบคทเรยในกลมทเรยกวาไซยาโนแบคทเรย

- สาหรายเกลยวทองเปนสาหรายทมโปรตนสงถงรอยละ 60-70 เมอ

เปรยบเทยบกบพชชนดอนๆ เชน ถวเหลอง และยงพบวาโปรตน

ของสาหรายเกลยวทองมปรมาณสงกวาเนอสตว

- มวตามนหลายชนด เชน วตามนบ 1,2,3 และ 12 วตามนซ

วตามนอ และเบตาแคโรทน และยงประกอบไปดวยกรดแกมมาล

โนเลนก (GLA) แหลงของโอเมกา 3 (Omega 3)

อาณาจกรโพรตสตา

(Kingdom Protista)

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ลกษณะของสงมชวต

- เปนสงมชวตเซลลเดยวหรอหลายเซลล

- บางชนดมคลอโรพลาสตเหมอนพช

- บางชนดมแฟลเจลลม บางชนดมซเลย เปนโครงสรางในการเคลอนท

- เปนยคารโอตกลมแรกทมววฒนาการมาจากเซลลโพคารโอต

- พวกเซลลเดยวมขนาดเลก พวกหลายเซลลมขนาดใหญแตยงไมพฒนาเปนเนอเยอ

- การด ารงชวต มการด ารงชวตแบบอสระ พงพา หรอ ปรสต

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมดโพลโมนาดดา ( Diplomonadida )

- เปนกลมโพตสทเปนเซลลยคารโอตทยงไมมออรแกเนลลทมเยอหม

- มนวเคลยส 2 อน

- มแฟลเจลลาหลายเสน

Ex. Giardia lamblia ปรสตในล าไสคน

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมพาราบาซาลด ( Parabasalid )

เปนโพรทสตทมแฟลเจลลาเปนคและผวเยอหม ลกษณะเปนรอยหยกคลาย

คลน เชน

- ไตรโคนมฟา (trichonympha) ทอาศยอยในล าไสปลวก

จะด ารงชวตแบบภาวะพงพา โดยสรางเอนไซมยอยเซลลโลสในไมใหกบปลวก

- ไตรโคโมแนส (trichomonas) เปนโพรทสตทท าใหเกดอาการตดเชอในชองคลอด

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมยกลโนซว (Euglenozoa)

เปนโพรทสตกลมทเคลอนทโดยใชแฟลเจลลาและขณะเคลอนทรปรางจะไม

คงท มเซลลเดยว ไมมผนงเซลล บางชนดมรงควตถพวกคลอโรฟลลจงสามารถ

สรางอาหารเองไดโดยกระบวนการสงเคราะหดวยแสง พบด ารงชวตในแหลงน าจดเปน

สวนใหญโดยเฉพาะบรเวณทมอนทรยสารมาก จงเปนสาเหตท าใหเกด

water bloom เชนเดยวกบพวกสาหรายสเขยว มการสบพนธแบบไมอาศยเพศ

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมยกลโนซว ( Euglenozoa )

Ex. ยกลนา ( Euglena ) เปนสงมชวตเซลลเดยวทมสารสแคโรทน และ

คลอโรฟลล มอายสปอต ในการตอบสนองตอแสง

ทรปพาโนโซม ( Trypanosoma ) โพรตสตทด ารงชวตเปนปรสตในเลอดสตว

ของสตวมกระดกสนหลง ท าใหเกดโรคเหงาหลบ

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมแอลวโอลาตา ( Alveolata )

- โพรตสตเซลลเดยว ทมชองวางใตเยอหมเซลล เรยก “ แอลวโอไล ”

ไดโนฟลเจลเลต

เปนโพรตสตเซลลเดยวทมสารแคโรทน และคลอโรพลาสตด มแฟลเจลม 2

เสน มการสะสมสารพษในตว เมอน าทะเลมสารอนทรยจากมลภาวะซงเปนอาหารของ

มน จะมการเพมขนอยางรวดเรว เกดปรากฏการณขปลาวาฬ ( Red tide )

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมแอลวโอลาตา ( Alveolata )

เอพลคอมเพลซา

1. เปนโพรทสตทมขนาดเลก สวนใหญด ารงชวตเปนปรสต

2. ไมมโครงสรางในการเคลอนท ยกเวนในเซลลสบพนธเพศผ

3. มโครงสรางส าหรบแทงผานเซลลโฮสต

Ex. พลาสโมเดยม (Plasmodium)

ท าใหเกดโรคมาลาเรยในคนและสตวอนๆ

โดยมยงกนปลองเปนพาหะ

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมแอลวโอลาตา ( Alveolata )

ซลเอต(Ciliates) จดเปนกลมทมความหลากหลายของสปชสมากทสด มลกษณะดงน

1. เปนโพรทสตทใชซเลยในการเคลอนท

2. อาศยอยในสภาพแวดลอมทมน าหรอความชนสง

Ex. ตวอยางของโพรทสตกลมซลเอต ไดแก

พารามเซยม (Paramecium)

วอรตเซลลา (Voticella)

อาณาจกรโพรตสฟตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมสตรามโนพลา ( Stramenopila )

เปนโพรทสตทสวนใหญสรางอาหารโดยกระบวนการสงเคราะหดวยแสง เรยกกน

ทวไปวา สาหรายหรอแอลจ (Algae)

Ex. สาหรายสน าตาล (brown algae) สาหรายเคลป (kelp) สาหรายทน ซากส

ซม (Sargassum sp.)

- มรงควตถสน าตาลทเรยกวาฟวโคแซนทนมากกวาแคโรทนและคลอโรฟลล

- อาศยอยในทะเลมกอยในกระแสน าเยน

- มคณคาทางเศรษฐกจ เชน สาหรายทนหรอซากสซมเปน

สาหรายทมไอโอดนสง

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมสตรามโนพลา ( Stramenopila )

ไดอะตอม ( Diatom ) เปนสาหรายทพบมากทสดในกลมนทส ารวจพบแลว

ม 5,000 ชนด

- เซลลประกอบดวยฝา 2 ฝาครอบกนสนท ผนงเซลลประกอบดวยซลกา

แขงแรงและคงรป ไมสลายตวไดงาย

- ซากของไดอะตอมทตายทบถมกนนาน ๆ จะกลายเปนสวนของพนดนใตแหลงน าท

เรยกวา ไดอะตอมเอเชยเอรท (diatomaceous earth)

- มปรมาณมากทงในแหลงน าจดและแหลงน าเคม

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมโรโดไฟตา ( Rhodophyta )

เรยกโพรทสตกลมนวา สาหรายสแดง (red algae) ซงมอยประมาณ

3,900 สปชส ไดแก จฉายหรอพอรไฟรา (Porphyra sp.) สาหราย

ผมนางหรอกราซลาเรย (Gracilarai sp.)

- มคลอโรฟลลเอและด แคโรทน แซนโทฟลล และ ไฟโคอรทรน

(phycoerythrin)

- ผนงเซลลเปนสารเซลลโลส พอลแซคคาไรดทเปนเมอกบางชนดมแคลเซยม

ดวย เรยกวา คารแรกจแนน (carrageenan) สามารถน ามาผลตเปนวน

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมคลอโรไฟตา (Phylum Chlorophyta)

ไดแกสาหรายสเขยว ( green algae) มทวหมดประมาณ 17,500 สปชส

พบอยในน าจดมากกวาในน าเคม พบในดนทเปยกชน แมน าล าคลอง ทะเลสาบ และ

ในทะเล แหลงทพบ พบทวไปตามน าจด และในทะเล เชน อะเซตาบลาเรย (มมาก

เกดปรากฎการณ เรยกวา วอเตอรบลม

Ex. คลอเรลลา (chlorella sp.)

อาณาจกรโพรตสตา ( Kingdom Potista )

ไฟลมมกโซไมโคไฟตา (Phylum Myxomycophyta)

- เปนโปรตสตทมชวงชวตทมลกษณะคลายสตวและชวงชวตทมลกษณะคลายพช

- แหลงทพบ สวนใหญพบในทะเล

Ex. ราเมอก (Slime mold)

Kingdom Fungi ลกษณะส าคญ

- Eukaryotic cell มผนงเซลลเปนสาร chitin

- Heterotrophs ( ไมม Chloroplast )

รบสารอาหารโดยวธ absorption

- unicellular / multicellular organisms

( no tissue ) ตอกนเปนสายยาวเรยกวา Hypha

* เสนใยมผนงกน (Septate hypha)

* สนใยไมมผนงกน (non-septate hypha)

กลมของเสนใย เรยกวา (mycelium)

ซงบางครงจะรวมกนเปนรปรางเฉพาะ เรยกวา

Fruiting body

Fruiting body

ชนดของ Hypha แบงตามหนาท

1.Haustoria แทงเขาไปในเซลลของสงมชวตและดด cytoplasm

มาใช ประโยชน

2.Rhizoid ยดเกาะและดดซมสารอาหารทยอยแลวเขาสเซลล

3.Stolon ทอดขนานไปบนผว

4.Sporangiophore ชตงฉากกบพนผวท าหนาทสรางอบสปอร

โทษ - กอโรคในมนษย เชน กลากเกลอน

ประโยชน อาหาร ( เหดชนดตาง ๆ )

อยรวมกบรากของพชแบบ

พงพาอาศย เชน ราไมคอไรซา

- วงชวตสวนใหญ - haploid(n)

- ผนงเซลล ประกอบดวยสารประกอบพวก chitin

รำทมหลำยเซลล

ราทมเซลลเดยว คอ Yeast

Saccharomyces cerevisiae

1. Phylum Chytridiomycota

2. Phylum Zygomycota

3. Phylum Ascomycota

4. Phylum Basidiomycota

** กลม Deuteromycetes **

Classification of fungi

Phylum Chytridiomycota

• เสนใยไมมผนงกน(non-septate hyphae)

• parasite ของพชน า โพรตสต และสตวน า

• เปนเหดรากลมเดยวทมเซลลทเคลอนทได

• การสบพนธ->อาศยเพศ(สราง Zoospore )

-> ไมอาศยเพศ (สราง spore )

ตวอยางเชน Chytrids

Phylum Chytridiomycota

phylum Zygomycota

• เสนใยไมมผนงกน(non-septate hyphae)

• saprophyte , parasite ของพชและสตว

• การสบพนธ-->อาศยเพศ/ไมอาศยเพศ

ตวอยางเชน ราในสกล Rhizopus sp.

สรางเสนใยพเศษยกตงขน เรยก

sporangiophore (n)

อวยวะทสรางสปอร เรยก อบสปอร

sporangium (n)

sporangiospore (n)

การสบพนธแบบไมอาศยเพศ

zygospores (n)

สรางสปอรผนงหนา เรยก ไซโกตสปอร (Zygospore) โดยวธ conjugation

Conjugation tube (suspensor)

รา 2 strain

fusion ของนวเคลยส

zygote (2n)

Zygosporangium (2n)

การสบพนธแบบอาศยเพศ

Meiosis

3. Phylum Ascomycota (sac fungi)

- การสบพนธแบบอาศยเพศ

สราง ascospore ภายในถง ascus

(พหพจน; asci)

- การสบพนธแบบไมอาศยเพศ

* สราง conidia (สปอรทไมมอบสปอรหม)

* แตกหนอ (budding)

เสนใยมผนงกน (septate hyphae)

สราง conidia (สปอรทไมมอบสปอรหม)

4. Phylum Basidiomycota

ระยะท 1 แตละเซลลมจ านวน

โครโมโซม 1 ชด

ระยะท 2 แตละเซลลม

2 นวเคลยส เรยก dikaryon

ระยะท 3 mycelium มารวม

เปนเนอเยอ -> ดอกเหด

เสนใยมผนงกน --> 3 ระยะคอ

เหดทกนได

เหดแชมปญอง

มสารตานเนองอกและมะเรงเสรม

ภมคมกน

เหดทกนได

เหดนางฟา

(ชวยลางไขมนในตบ บ ารงตบ )

เหดทกนได

เหดฟาง

มสารปองกนการเจรญเตบโตของเซลลมะเรง ชวยยอยอาหาร บ ารงโลหต บ ารงก าลง บ ารง

ตบ แกรอนใน แกช าใน และทเดดๆ จรงๆ กคอ

ชวยลดคลอเรสเตอรอล ( LDL )ในเลอดได

เหดทกนได

เหดหหน

ชะลางและบ ารงหลอดเลอด เสรมสรางโลหต

ชวยบ ารงสายตา บ ารงตบ บ ารงผวใหเปลงปลงสดใส

เหดทกนได

เหดหลนเจอ

“เทพเจาแหงชวต” ( Spiritual essence ) มพลงมหศจรรย บ ารงรางกายใชเปนยา

อายวฒนะในการยดอายออกไปใหยนยาว ท าใหผวพรรณเปลงปลง และยงสามารถรกษา

โรคตาง ๆ ไดอยางกวางขวาง

เหดทกนไมได

เหดทกนไมได

เหดระโงกหน

ผปวยจะมอาการชกกระตก อาเจยน ทองเสย น าลายฟมปาก น าตา-ไหล

รมานตามขนาดเลกลง ชพจรเตนไมสม าเสมอและเสยชวตได

ขอสงเกตของเหดทกนไมได

1. น าขาวสารมาตมกบเหด ถาไมเปนพษขาวสาร

จะสก ถาเปนพษขาวสารจะสกๆ ดบๆ

2. ใชชอนเงนคนตมเหด ถาชอนเงนกลายเปน สด า

จะเปนเหดพษ

3. ใชปนกนหมากปายดอกเหด ถาเปนเหดพษจะ

กลายเปนสด า

ขอสงเกตของเหดทกนไมได

4. ใชหวหอมตมกบเหด ถาเปนเหดพษจะเปนสด า

5. ใชมอถเหดจนเปนรอยแผล ถาเปนพษรอยแผล

นนจะเปนสด า (แตเหดแชมปญญองเปนเหดท

รบประทานได เมอเปนแผลกจะเปนสด า)

6. ดอกเหดทมรอยแมลงและสตวกดกน เหดนนไม

เปนพษ (กระตายและหอยทากสามารถกน

เหดพษได)

ขอสงเกตของเหดทกนไมได

7. เหดทเกดผดฤดกาล มกจะเปนพษ

8. เหดพษมกจะมสฉดฉาด เหดรบประทานไดจะ

มสออน

โครงสรางของ Fruiting body

โครงสรางของ Fruiting body

ring

ตวอยางเชน - เหดฟาง,เหดหหน

แบบไมอาศยเพศ สราง conidia

แบบอาศยเพศ สราง basidiospore บน

basidium

basidium อยในโครงสรางทเรยกวา basidiocarp

การสบพนธ

เสนใยมผนงกน การสบพนธ มเฉพาะแบบไมอาศย

เพศ โดยการ สราง conidia

ตวอยางเชน Aspergillus niger (Black molds)

Penicillium sp. (Green molds)

กลม Deuteromycetes (Fungi imperfecti )

รา + สาหราย :

แบบพงพาอาศย ม 3 แบบ :

1. ครสโตสไลเคนส (Crustose Lichen)

2. โฟลโอสไลเคนส (Foliose Lichen)

3. ฟรตโคสไลเคนส (Fruticose Lichen)

ไลเคนส (Lichen)

• ครสโทสไลเคน

• โฟลโอสไลเคน

• ฟรทโคสไลเคน

อาณาจกรพช

(Kingdom Plantae)

ตวบงชวาสงมชวตนนเปนพชคอ

• มรงควตถสเขยวทเรยกวาครอโรฟล (chlorophylls)

• ไมมแฟลกเจลลาส าหรบเคลอนท

• โครงสรางทปรากฏประกอบดวยเซลลหลายเซลล

• อวยวะทสรางเซลลสบพนธตวผ และอวยวะทสรางเซลลสบพนธตวเมย

ประกอบดวยเซลลหลายเซลล

• ตนทเกดขนมาใหมซงตอไปจะสรางสปอร จะตองเจรญ

มาจากไซโกต เปนเอมบรโอ เสยกอน

สามารถแบงพชออกเปน 8 division

1. Division Bryophyta มอส

2. Division Psilophyta หวายทะนอย

3. Division Lycophyta พวกสรอยสกรม

4. Division Sphenophyta หญาหางมา

สามารถแบงพชออกเปน 8 division

5. Division Pterophyta พวกเฟรน

6. Division Coniferophyta พวกสน

7. Division Cycadophyta พวกปรง

8. Division Anthophyta พวกพชดอก

1. Division Bryophyta มอส

ลกษณะส าคญ : ไมมราก มแตสวน

คลายราก เรยกวา ไรซอยด ไมมล า

ตนทแทจรงสบพนธโดยการสรางสปอร

มอส

Liverwerts (hepatophyta)

hornwerts (anthocerophyta)

2. Division Psilophyta หวายทะนอย

ลกษณะส าคญ : เปนพชโบราณ ม

ล าตนเปนเหลยมสเขยว ไมมรากแต

ม ไรซอยด และใบเปนเกลด แตก

กงออกเปนค

หวายทะนอย Dichotomous Branching

ลกษณะส าคญ : เปนพชขนาดเลก ม

รากล าตนใบทแทจรง ใบทปลายยอด

กงเรยงอดแนน เรยกวา สตรอบลส

(Strobilus) ท าหนาทสรางสปอร

3. Division Lycophyta พวกสรอยสกรม

ชองนางคล

ตนตกแก

สรอยนางกรอง

ลกษณะส าคญ : ล าตนกลวงเปนขอ

ปลอง ถอดออกเปนปลอง ๆ ไดและม

สเขยว มใบเปนเกลดรอบ ๆขอ และ

มสตรอบลส ท าหนาทสรางสปอร

4. Division Sphenophyta หญาหางมา

หญาถอดปลอง หญาหางมา

ลกษณะส าคญ : มล าตนใบและราก

แขงแรง มทอล าเลยงน า ไซเลม สบพนธ

โดยการสรางสปอร ใบออนจะมวนงอ

คลายลานนาฬกา เรยกวา เซอรซเนท

เวอเนชน

5. Division Pterophyta พวกเฟรน

เฟรน

Asparagus fern

ลกษณะส าคญ : มใบเรยวเลกปลาย

แหลมเหมอนเขม มทอล าเลยงน าเจรญด

สบพนธโดยใชเมลดซงไมมเปลอกหม

แตอยใน โคน โคนตวผและโคนตวเมย

อยดวยกน

6. Division Coniferophyta พวกสน

สน 3 ใบ

สนฉตร

ลกสน

ลกษณะส าคญ : มใบขนาดใหญ

ประกอบดวยใบเรยวแหลมเลก ๆ

เมลดไมมเปลอกหม โคนตวผและ

โคนตวเมยอยแยกตนกน

7. Division Cycadophyta พวกปรง

ปรงตวผ ปรงตวเมย

ลกษณะส าคญ : ทมการแยกตนเปน

เพศผและเพศเมย ใบมลกษณะ

คลาย ใบพด

Division Ginkgophyta แปะกวย

แปะกวย

ล ก ษณ ะ ส า ค ญ : เ ป น พ ช ท ม

ววฒนาการสงสด มระบบทอล าเลยง

น าเจรญด มดอกเปนอวยวะสบพนธ

เมลดมเปลอกหม

8. Division Anthophyta พวกพชดอก

พชใบเลยงเดยว

มใบเลยงใบเดยว เสนใบขนานล าตน มขอปองชดเจน ทอ

ล าเลยงภายในกระจายไมเปนระเบยบ ดอกมกลบดอก 3

กลบ หรอ ทวคณของ 3

เชน กลวย ออย พทธรกษา มะพราว ขาวโพด ปาลม ขง

ขา

พชใบเลยงค

มใบเลยง 2 ใบ เสนใบเปนรางแห ทอล าเลยงน า

และอาหารภายในล าตนเรยงตวเปนระเบยบดอกมกม

กลบดอกจ านวน 4 หรอ 5 กลบ หรอทวคณของ 5

เชน มะมวง หกวาง จามจร หางนกยง กะเพรา

พรก บว สาหรายหางกระรอก

สาหรายหางกระรอก

บว

Plant Kingdom

พชมทอล าเลยง

Vascular plant

พชไมมทอล าเลยง

(non vascular plant)

D.Bryophyta

D.Psilophyta D.Lycophyta D.Sphenophyta D.Pterophyta

พชมเมลด

(seed plant)

พชไมมเมลด

(nonseed plant)

พชมเปลอกหมเมลด

(seed coat)

พชไมมเปลอกหมเมลด

(nonseed coat)

D.Cycadophyta D.Coniferophyta D.Anthophyta

อาณาจกรสตว

(Kingdom Animalia)

สงมชวตทจดอยในอาณาจกรมมากกวา 1.7 ลานสปชส ในจ านวน

นเปนแมลงประมาณ 6 แสนชนด สตวถอเปนสงมชวตทมความส าคญตอ

ระบบนเวศในแงของผบรโภค ซงเปนผลท าใหมการถายทอดพลงงานไปยง

ผบรโภคระดบตางๆ นอกจากนสตวยงเปนตวท าใหเกดแกส

คารบอนไดออกไซดซงมความส าคญในการสงเคราะหดวยแสงของพช และ

กอใหเกดความสมดลในธรรมชาต

สตวเปนสงมชวตหลายเซลล ไมมคลอโรฟลลจงไมสามารถสราง

อาหารไดเอง และมระยะตวออน (EMBRYO) สงมชวตในอาณาจกรสตวแบง

ออกเปนไฟลมตางๆดงน

ไฟลมพอรเฟอรา(PHYLUM PORIFERA)

สตวทล าตวเปนรพรน ไดแก ฟองน า

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Porifera

- เปนสตวทมววฒนาการต าสด และ ไมมเนอเยอแทจรง (Parazoa)

- ตวเตมวยเกาะกบท จงไมม nervous system และ sense organ

- มทงอาศยในน าจดและน าเคม

- มสสดใส (แดง สม เหลอง มวง) เกดจากรงควตถทอยในเซลลผว

- ฟองน าทมรปรางซบซอนนอยทสดจะมสมมาตรรศม แตฟองน าสวนใหญไมมสมมาตร

- จะสราง Gemmule (แตกหนอ)เวลาสภาวะแวดลอมไมเหมาะสม

- มโครงรางแขงค าจน (Spicule ทเปนหนหรอแกว , Spongin ทเปนเสนใย

โปรตน)

ไฟลมซเลนเทอราตา(PHYLUM COELENTERATA)

ไดแก แมงกะพรน ดอกไมทะเล ปะการง กลปงหา และไฮดรา

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Coelenterata

- รางกายประกอบดวย เนอเยอ 2 ชนคอ Epidermis เเละ Gastrodermis

- ระหวางชนเนอเยอมสารคลายวนเรยกวา Mesoglea เเทรกอย

- ล าตวกลวงลกษณะเปนถงตนมชองเปดชองเดยวเรยกวา gastrovascula cavity ท า

หนาทเปนทางเดนอาหารอาหารเขาเเละกากอาหารออกทางชองเปดเดยวกน

- มหนวดอยรอบปากเรยกวา เทนทาเคล ( tentacle )ใชส าหรบจบเหยอ

- ทหนวดมเซลลส าหรบตอยเรยกวา cnidocyte เเละมเขมส าหรบตอยเรยกวา

nematocyst

- มวงจรชพสลบ

- สบพนธแบบไมอาศยเพศ โดยการแตกหนอ

- ม 2 เพศในตวเดยวกน

ไฟลมแพลทเฮลมนทส(PHYLUM PLATYHELMINTHES)

ไดแก พยาธใบไม พยาธตวตด และพลานาเรย

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Platyhelminthes

- มสมมาตรเปนแบบครงซก (Bilateral symmetry)

- ไมมชองวางในล าตว (Acoelomate animal) เนองจากเนอเยอชนกลางมเนอเยอหยนๆบรรจอย

เตมไปหมด

- ไมมระบบหมนเวยนโลหต ไมมเสนเลอด ไมมหวใจ สารอาหารไปเลยงเซลลโดยการแพรจาก

ทางเดนอาหารเขาสเซลลโดยตรง

- มระบบทางเดนอาหารเปนแบบไมสมบรณมปากแตไมมทวารหนก และในพวกพยาธตวตดไมม

ทางเดนอาหาร

- มระบบประสาทอยทางดานหนาและแตกแขนงออกไปทางดานขางของล าตว

- มทงสองเพศในตวเดยวกน สามารถผสมพนธไดภายในตวเอง (Self fertilization) และผสม

พนธขามตว (Cross fretilization)

ไฟลมนมาโทดา(PHYLUM NEMATOD)

ไดแก พยาธตวกลมตางๆ เชน พยาธไสเดอน ไสเดอนฝอย และหนอนในน าสมสายช

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Nemetoda

- ล าตวกลมยาวหวทายเเหลม ไมมรยางค

- มเปลอกเปนควตเคลหนาปกคลม

- สมมาตรครงซก

- มทางเดนอาหารสมบรณ มทงปากเเละทวารหนก

- รางกายมเนอเยอ 3 ชน

- มชองล าตวเทยม ( pseudocoelom )อยระหวางมโซเดรมเเละเอนโดเดรมซงมของเหลว

บรรจอยเตม

- ระบบประสาท เปนวงเเหวนรอบคอ ตอกบเสนประสาททยาวตลอดล าตว

- ไมมระบบไหลเวยนเลอดเเละระบบหายใจ

- การสบพนธเเบบอาศยเพศ มตวผตวเมยคนละตวกน ไขมสารไคตนหมจงทนทานตอสภาพ

เเวดลอมไดด

ไฟลมแอนนลดา (PHYLUM ANNILIDA)

ไดแก ไสเดอนดน แมเพรยง ทากดดเลอด และปลงน าจด

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Annilida

- มล าตวกลมยาวเปนปลองๆ มองเหนภายนอกเปนวงเเละภายในมเนอเยอกนระหวาง

ปลองเรยกวา เซปตา ( septa )

- เเตละปลองมอวยวะ คอ เดอย ( saeta ) 4 ค เนฟรเดย ( อวยวะขบถาย )1 ค

เสนประสาท 3 ค ทางเดนอาหารเเละชองล าตวสวนหนง ยกเวนปลอง

- ทมหวทซงมอวยวะส าคญ ( สมอง คอหอย หวใจ )

- รางกายมสมมาตรครงซก

- มเนอเยอ 3 ชน

- มชองล าตวเเทจรง ( coelom ) ซงเปนชองล าตวในเนอเยอมโซเดรม

- ระบบประสาทประกอบดวย ปมสมองทหว 1 ค และ เสนประสาทใหญดานทอง

ไฟลมอารโทรโปดา (PHYLUM ARTHROPODA)

ไดแก กง กง ป แมลง เหบ ไร ตะขาบ กงกอ แมงมม แมงดาทะเล

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Arthropoda

- มล าตวเปนปลองและมรยางคเปนขอๆตอกน (jointed appendage) ยนออกมาจากแตละปลอง

ของล าตว

- มจ านวนชนดมากทสดในอาณาจกรสตว ประมาณวามถงกวา 9 แสนชนดทมนษยเราไดคนพบ

- สามารถอาศยอยไดในแทบทกสภาพภมประเทศบนโลก นบวาประสบความส าเรจในการด ารงชวต

บนโลกเปนอยางมาก เหนไดจากการทเราพบสตวเหลานไดแทบทกหนทกแหง ทกฤดกาล และพบเปน

จ านวนมาก

- มโครงสรางของรางกายทแขงแรง

- มระบบประสาททเจรญด มอวยวะรบความรสกหลายชนด

- มการแบงสดสวนของรางกายเปนขอปลองชดเจน 3สวน คอ หว(Head) , อก(Thorax) และ

ทอง(Abdomen)

- ระบบหมนเวยนเปนระบบเปด ประกอบไปดวยหวใจ เลอด และแองเลอด (Hemocoel)

ไฟลมมอลลสกา(PHYLUM MOLLUSCA)

สตวทมล าตวออนนม ไดแก หมกและหอยชนดตางๆ

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Mollusca

- รางกายจะแบงเปน 3 สวนหลก ไดแก

1. head and foot

2. visceral mass

3. mantle, palium เกด mantle cavity มเหงอกภายใน

- สตวในไฟลมนมล าตวออนนม บางชนดอาจมเปลอกแขงหมล าตวเปน CaCO3

- แยกเพศผ-เมย

- สวนใหญอาศยอยในน าทงน าจดและน าทะเล มอาศยอยบนบกบาง

- อวยวะในการแลกเปลยนแกสประกอบดวย

1. เหงอก (gill) อยภายในชองแมนเตล พบในมอลลสทวไป

2. ผวตว ในทากทะเล (sea slug, nudibranch) ผวตวจะเปลยนรปไปเปนแขนงอยบนล าตว เรยกวา เซอรา

ตา (cerata) หรอบางชนดมอยรอบทวารหนก (anal gill)

3. ชองแมนเตลหรอปอด หอยฝาเดยวทขนมาอยบนบกจะมชองแมนเตลทมผนงยนลงมากนเปนหอง มของเหลว

หลอเลยงในชองนท าใหสามารถแลกเปลยนแกสได

ไฟลมเอไคโนเดอรมาตา (PHYLUM ECHINODERMATA)

สตวทผวหนงมหนามขรขระ ไดแก ดาวทะเล เมนทะเล เหรยญทะเล ปลงทะเล ดาวเปราะ

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Echinoderm

- สมมาตรรางกาย ตวออนเปนเเบบครงซก ตวเตมวยมเมเเทมอรโฟซสกลายเปนสมมาตร

เเบบรศม

- ล าตวเเบงเปน 5 สวนหรอ ทวคณของ 5 ยนออกมาจากเเผนกลมทเปนศนยกลาง

- มโครงรางเเขงภายใน มเเผนหนปนเลกๆ ทยดตดกนดวยกลามเนอหรอผวหนงทปกคลม

อยบางชนด

- มเสนประสาทเปนวงเเหวนรอบปาก เเละเเยกเเขนงไปตามเเขน

- การเคลอนไหวใชระบบทอน า ( water vascula system ) ภายในรางกาย

- การสบพนธ แบงเปนเเบบอาศยเพศโดยมการปฎสนธภายนอก และ เเบบไมอาศยเพศ

บางชนด เชน การขาดของเเขนใดเเขนหนง สวนทขาดกจะเจรญไปเปนตวเตมอกทหนง

ไฟลมคอรดาตา (PHYLUM CHORDATA)

คณสมบตเฉพาะของ Phylum Chordata

- มโนโตคอรด (Notochord) ซงเปนแกนค าจนหรอพยงกายเกดขนในระยะใดระยะหนง

ของชวต หรอตลอดชวต ในพวกสตวชนสงมกระดกออนหรอกระดกแขงแทนโนโตคอรด

- มไขสนหลงเปนหลอดยาวกลวงอยทางดานหลง (Dorsal hollow nerve tube) เหลอ

ทางเดนอาหารซงแตกตางจากสตวพวกไมมกระดกสนหลง ซงมระบบประสาทอยทางดานทอง

(Ventral nerve cord) ใตทางเดนอาหารและเปนเสนตน

- มชองเหงอก (Gill slit) ในระยะใดระยะหนงของชวต หรอตลอดชวตในพวหสตวม

กระดกสนหลงชนสง เชน สตวปก สตวเลยงลกดวยน านมจะมชองเหงอกตอนเปนตวออนเทานน

เมอโตขนชองเหงอกจะปดสวนปลามชองเหงอกตลอดชวต

- มหางเปนกลามเนอ (Muscular post anal tail)

จดท าโดย

น.ส.กาญจนา สรอยแกว ม.6/4 เลขท 1

น.ส.ณชกมล ไชยแกว ม.6/4 เลขท 22