KÜÇÜK DÜŞÜNÜRLER PROJESİ İLE ÇOCUKLARA FELSEFE EĞİTİMİ

SABİHA ÇOLAKOĞLU GÜVENÇ

Neden Çocuklar için FelsefeProje Fikri

Ön HazırlıklareTwinning

ve proje ortaklarımızsonuçlar..

Düşünmenin , felsefenin yaşı yok!

• Anaokulundaki çocukların merakı, her şeye hayretle yaklaşmaları..sıra dışı sorular sormaları çok önemli..

• Merak ve öğrenme isteği çocukluk döneminin en önemli özelliği..

• Düşünmek bir beceridir. Beceriler doğuştan gelmez. İnsanlar söz konusu olduğunda gelişimsel sürecine uygun kazandırılacak bu becerinin zaman içinde edinilmesi ve geliştirilmesi gerekmektedir. İnsanların birçoğu, biyolojik bir engel yoksa, az ya da çok, doğru ya da yanlış bir düşünme etkinliği gösterebilir.

Proje Fikri

Çocuklar doğal olarak sorguluyor;

• Neden sayılar var? Nereden geliyor..

• Neden savaşlar var…. İyi olmak zorunda mıyım?

Bunlar felsefi sorular…

Fakat küçük yaşlardan itibaren eğer bu yetenek kullanılmaz ya da geliştirilmezse zamanla düşünme becerisi yitirilebilir. Ya da düşünme becerisinin olumsuz gelişimi söz konusu olabilir.

• Önemli olan düşünmenin doğru ve nitelikli bir sürece dönüştürülebilmesidir. Çünkü düşünmek her zaman için doğruyu bulmanın garantisi olmamaktadır. Hatta diyebiliriz ki, pek çok “düşünen insan” yanlış düşünme biçimlerinin kurbanı olabilmektedir.

• Felsefe bilgi üretme işini doğru düşünme yollarını kullanarak yapmaktadır. Doğru düşünme yollarında olmak merakı, eleştirel bakışı, bilgi severliği gerektirir.

• Merak ve düşünmek içinde bulunduğumuz evreni anlamanın, herhangi bir bilgiye ulaşmanın ilk ve temel adımıdır. Çocuklarda merak duygusu gelişim dönemlerine göre işlenmeli, düşünme becerileri geliştirilmelidir.

• Felsefe eğitimi “düşünme” eğitimidir. Felsefe bir araştırma ve keşiftir; yöntemli, bağımsız, eleştirel düşünmektir; kişinin kendisinin farkında olma çabasıdır.

• Bu nedenle arayış içinde olan yetişme çağındaki çocuklarımızın, kendilerini tanımak ve geliştirmek için izleyecekleri en sağlıklı yol, bağımsız düşünmekten geçmektedir. Çocuklarla felsefe yapma etkinliğini doğru ve sağlıklı biçimlendirmek çok önemlidir.

• Bizim eğitim sistemimiz öğrencileri çok geç yaşta felsefeyle tanıştırmaktadır.. Lise çağlarında müfredatta olan bu ders için çok geç kalınmıştır.. Felsefe eğitimi ile öğrenciler erken yaşlarda tanışmalıdır. Küçük Düşünürler Projesi bu düşünceden yola çıkarak planlanmıştır.

• Çocuklarda felsefe sevgisi, salt geçmişteki felsefeleri öğretmekle yaratılamaz; ancak onların günlük deneyimlerinden, yaşadığı problemlerden yola çıkarak uyandırılabilir.

• Felsefe “şimdi” ve “burada” olanın üstünde düşünmekle başlar. Yaptığımız çalışmalar çocuklarla bu yolla felsefeye başlamanın doğru olduğunu bize göstermiştir."Küçük Düşünürler Projesi" bu çalışmaları yapmak için programlandı. Eleştirel düşünmek..Konulara,olaylara,olgulara sorgulayıcı yaklaşmak, sağlıklı tartışma kültürü oluşturmak.. Projemizin ulaşmak istediği hedeflerdir.

HEDEFLER

• -ÇOCUKLARDA DÜŞÜNME BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEK-FELSEFE TARİHİ HAKKINDA BİR BAKIŞ AÇISI OLUŞTURMAK-FELSEFE TARİHİNDE İZ BIRAKAN FİLOZOFLARI TANITMAK- KENDİ SORULARINI SORMA (PROBLEMİ TANIMLAMA)- ÖNEMLİ KAVRAMLARI KEŞFETME- OLAYLARA FARKLI BAKIŞ AÇILARINDAN BAKMAYI ÖĞRENME FIRSATI SUNMAKTADIR

Proje amaçları..beklentiler..

• Amaç okul hayatında çocukların eleştirel düşünme yetilerini sağlamak..

• Sorular vardır , yanıtlar bulunabilir ve yanlış cevap diye bişey yoktur..

• Eleştirel, dikkatli ve yaratıcı biçimde düşünmelerine yardımcı olmak.. Ve zamanla gurup içinde konuşmak ve birbirlerini dinlemeyi öğrenmelerini sağlamak..(sana katılıyorum ya da katılmıyorum diyebilmek..)

• Çocuklara neyi düşünecekleri yerine nasıl düşüneceklerini öğreterek farklı bakış açılarıkazandırmış olmak.-Çocukların yaratıcılık, sebep-sonuç ilişkisi kurma,özgüven, dil, eleştirel düşünme becerileri ve matematik becerilerinin gelişiminde olumlu gelişmeler.-Çocukların dünya tarihinde tanınmış filozoflar hakkında bilgi sahibi olmaları.

• EKİM: FELSEFEYİ TANITMAK, FİLOZOFLARLA TANIŞTIRMAKKASIM:SEVGİARALIK:İYİLİKOCAK-ŞUBAT:DOĞRULUKMART:HAKLAR-ÖDEVLERNİSAN:BEN VE BAŞKALARIMAYIS:DOĞAMIZ-DÜNYAMIZHAZİRAN:TÜM ÇALIŞMALARI DEĞERLENDİRME

• Projemizde her ay bir kavram üzerinde etkinlikler planlandı. Bu plana göre her kavram için çocuklarda düşünme becerilerini geliştirme, onların mevcut deneyimlerinden yola çıkarak olaylara farklı açılardan bakabilmelerine ve yeni fikirler üretmelerine destek olabilme amacıyla etkinlikler oluşturuldu.

• Proje çalışmalarımızda öğretmen daha çok bir tartışma yöneticisi oldu. Amacımız bir kavramı tanıtmak bir soruyu cevaplamaktan çok bunlara hangi yollardan ulaşılacağını bulmaktır

• Her sorunun her konuşmanın mutlak bir cevabına, sonucuna ulaşmaktan çok tartışmak sorgulamak esastır.

• Öncelikle ele alınacak kavramla ilgili bir metin, bir hikaye, bir kitap bölümü okundu..Sonra okunan metnin anımsandığı kadar anlatılması yada canlandırılması istenerek kavramın anlaşılmasına hazırlık yapıldı..

• Daha sonra okunan metinler ve konuşmalar bağlamında çocuklardan kavrama ilişkin sorular üretmesi istenmiş soruların tartışılmasına rehberlik yapılmıştır. Bu etkinlik her ay sırasıyla sevgi, iyilik, doğruluk,haklar..gibi kavram çalışmalarımıza başlarken iyi bir fırsat sağlamış,açıklayıcı bir çalışma ortamı sunmuştur.

• Bunun üzerine hikaye tamamlama,afiş,poster,röportaj yapma..gibi birçok etkinlikle projeye yaratıcı unsurlar katarak projemiz etkin ve etkileyici kılınmıştır. Kavramlara ilişkin yayınlanmış olan kitaplar dijital kaynaklar taranarak çocukların gelişimine uygun olanların okunması projemizin okuma saatlerine gerçekleşmiştir.

• Çocuklar bu çalışmalar esnasında sunumlar yapmışlar, topluluk önünde konuşmalar münazaralar yapmışlardır. Ve her ay dünya tarihinde tanınmış çok önemli felsefelere sahip filozoflar kısaca tanıtılmıştır.

• Projemizde çocukların etkin rol oynaması çocukların özgüven gelişimlerine olumlu yönde katkı sağlamıştır. Genel kültürlerine çok önemli katkılar sunmuştur. Aslında en önemlisi düşünme becerilerini çocuklara doğru ve olması gereken zamanda geliştirmeye katkı sağlaması ve de felsefeyle tanıştırması açısından Küçük Düşünürler Projesi tanıtılmalı ve yaygınlaştırılmalıdır.