VI sinif

Azərbaycan dili

Üslub

Üslub• 1. Üslub nədir?

• 2. Üslubiyyat nəyi öyrənir ?

• 3. Üslublar hansı baxımdan özünü göstərir?

• 4. Funksional üslublar hansılardır ?

• 5. Fərdi üslub nədir?

Bədii üslub•Bədii üslub – obrazlı , emosional nitq formasıdır.

•Fuksional imkanlarının genişliyinə görə bədii üslubu ədəbi – bədii dil də adlandırırlar.

Sözün fonetik Sözün fonetik funksiyası funksiyası

PoetizmPoetizm•Mətndə poetik funksiya Mətndə poetik funksiya daşıyan söz poetizmdir.daşıyan söz poetizmdir.

•Poetizm – Bədii sözdür.Poetizm – Bədii sözdür.

•Bədii söz – məcazi Bədii söz – məcazi mənada işlənmiş sözdür.mənada işlənmiş sözdür.

Bədii ifadə vasitələri.Məcazlar

• Sözün poetik funksiyası ən çox məcazlarda meydana çıxır.

• Bunlar aşağıdakılardır:• 1. Epitet• 2.Təşbeh• 3. Mübaliqə• 4.Metafora• 5. Kinayə

Epitet ( Bədii təyin )Gözüm çox həsrətdir xumar gözünə

Günəş camalına , şəkər sözünə

Utanıram , necə deyim üzünə ,

Dərdin xəstə canə gəlsin , gəlməsin ?

S. Ə. Nəbati

Təşbeh ( Bənzətmə)Təşbehin tərkib hissələri

bunlardır:Bənzəyən , bənzədilən ,bənzətmə

qoşması, bənzətmə əlaməti:

•Qarpız bal kimi şirindir

Mübaliğə ( Şişirtmə)•Məcnunun ahından dağlar titrədi.

•Nərəsindən yer yarıldı.

•Göz yaşlarından çaylar axdı.

Metafora ( Köçürmə)• Bir əşyanın əlamətinin başqa bir əşya

üzərinə köçürülməsinə metafora deyilir.

Ana layla deyir öz körpəsinə

Uyuyur göy meşə , yatır dağ - təpə.

Ana nəğməsindən məst olub yenə

Uyuyur təbiət , uyuyur körpə.

N.Xəzri

Kinayə• Sözün zahirən müsbət mənada

deyilib , ancaq əslində mənfi məna bildirməsinə kinayə deyilir.

“ Ə , bu lap əjdahadır ki ...”

Yeni dərsin möhkəmləndirilməsi.

•1. Bədii üslub nədir ?•2. Poetizm nədir ?•3. Bədii ifadə vasitələrinə daha nə deyilir?

•4. Epitet nədir?

“Ağır söz“ ,“ağır daş “

birləşmələrində hansı birləşmə epitetdir.

Fikrinizi əsaslandırın.

“Yanağı lalə kimi qırmızıdır.“

Cümləsində təşbehin 4 ünsürünü izah edin

Ev tapşırığı• Ədəbiyyat dərsliyindən

keçilmiş mövzulardan məcazın növlərinə aid

nümunələr tapib yazmaq.