Γυμνάσιο Λουτρόπολης Θερμής νομού Λέσβου

1

Διαγωνιστική κατηγορία Β – Βέλτιστες παιδαγωγικές δράσεις

για την αφύπνιση αναφορικά με τη χρήση ενέργειας

Σχέδιο Μαθήματος

Όνομα μαθήματος:

Ζέστανε την τάξη σου με λάδι ελιάς και γράψε στον πίνακα με διοξείδιο του άνθρακα.

Bring warmth to your classroom with olive oil and write on the blackboard with carbon dioxide.

Στοιχεία εκπαιδευτικού και σχολείου:

Ρούγγος Γεώργιος

Γυμνάσιο Θερμής

Νομός Λέσβου

Πύργοι Θερμής

ΤΚ 81100

grungos@gmail.com

Περίληψη στα Αγγλικά :

We have opted to focus on the significance of recycling in order to give our project a dimension

of double efficiency since we have succeeded in recycling useless material into liquid fuel as

well as in proposing an interesting way of managing the waste coming from the burning of the

fuel.

More specifically, we have found recourse to used oil which we have blended with a mixture of

methanol and sodium hydroxide to produce biodiesel. The main product of biodiesel

combustion is carbon dioxide which we have poured into a carbon hydroxide solution. By

isolating carbon dioxide, we have then converted it into limestone which in combination with

plaster happens to be the main ingredient of chalk. Consequently, used oil has ended up as

blackboard chalk.

Γυμνάσιο Λουτρόπολης Θερμής νομού Λέσβου

2

During May classes students have collaborated in conducting some fascinating research on the

above ecological issue. Subsequently, they have pinpointed the negative consequences of

human activity and they have stressed out the importance of the protection of the environment

by every individual. Finally, they have acquired skills in carrying out specific experiments the

results of which they have then communicated by informing the citizens of the area, various

institutions and schools, and the Aegean University. The outcome of the procedure has proved

invaluable to both teachers and students because theory has been translated into action.

Our purpose is to inform and maybe inspire local companies to create a biodiesel production

unit given the fact that Lesvos island has over 11,000,000 olive trees, which means that

practically all households use almost exclusively olive oil in cooking.

We are happy to say that our plan has achieved positive results. Students have come to realize

that they can seize the initiative both within and outside the bounds of the classroom. Our aim

for next year is to construct a device that will use biodiesel in order to produce heat and/or

electric energy on a larger scale and not just within the narrow confines of the school

laboratory. In this way, we will be able to put our proposals into practice and join our voices

once again into what has become our motto: “Let us bring warmth to our classroom with olive

oil and write on the blackboard with carbon dioxide”!

Αντικείμενο εστίασης και παιδαγωγικοί στόχοι:

Εστιάζοντας στην έννοια της Ανακύκλωσης των υλικών οι μαθητές κατά τη διάρκεια του

μαθήματος:

1. Απέκτησαν διερευνητική στάση απέναντι στο θέμα της υπερκατανάλωσης ενέργειας και

της ρύπανσης του περιβάλλοντος.

2. Διατύπωσαν τις βασικές τάσεις για κατανάλωση ενέργειας.

3. Αναγνώρισαν τη σημασία της ατομικής συμπεριφοράς του πολίτη-καταναλωτή για την

προστασία του περιβάλλοντος.

4. Αναγνώρισαν τις αρνητικές συνέπειες των δραστηριοτήτων του ανθρώπου.

5. Συνεργάστηκαν για να αντιμετωπίσουν ένα οικολογικό θέμα.

6. Αναγνώρισαν την αξία των εναλλακτικών πηγών ενέργειας.

7. Απέκτησαν δεξιότητες στις πειραματικές διαδικασίες.

8. Επικοινώνησαν με φορείς και σχολεία της περιοχής.

Μέσα από τέτοια σχέδια μαθήματος ενισχύεται η εκπαιδευτική διαδικασία πολύπλευρα και οι

μαθητές μαθαίνουν μέσα από δικές τους δράσεις.

Γυμνάσιο Λουτρόπολης Θερμής νομού Λέσβου

3

Τάξη/Επίπεδο:

A΄ Γυμνασίου

Περιγραφή:

Θεωρητικό μέρος

1. Στην αρχή συζητήσαμε για την κατανάλωση ενέργειας, για την κατασπατάληση των

φυσικών πόρων, την ρύπανση του περιβάλλοντος και ανταλλάξαμε απόψεις σχετικά με

το θέμα. Επίσης αναφερθήκαμε στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.

2. Στη συνέχεια οι μαθητές πραγματοποίησαν έρευνα στο διαδίκτυο και στη βιβλιοθήκη του

σχολείου και ανέλυσαν περισσότερο το πρόβλημα. Έψαξαν για τις ανανεώσιμες πηγές

ενέργειας, περιηγήθηκαν στους πόρους του www.u4energy.eu και συνειδητοποίησαν ότι

το περιβάλλον πιέζεται πάρα πολύ από τη ενεργειακή χρήση (φαινόμενο θερμοκηπίου,

υπερθέρμανση, όξινη βροχή).

3. Οι μαθητές μετά συζήτησαν μεταξύ τους για τις γνώσεις που απέκτησαν και εξέφρασαν

πιο επιστημονικές απόψεις για το θέμα.

4. Κατά το βήμα αυτό και αφού είχαμε κατανοήσει σε βάθος το πρόβλημα σκεφτήκαμε μια

πειραματική διαδικασία για να παράγουμε ενέργεια από το χρησιμοποιημένο ελαιόλαδο

και να ανακυκλώσουμε το διοξείδιο του άνθρακα. Στη Λέσβο έχουμε 11.000.000

ελαιόδεντρα οπότε χρησιμοποιούμε πολύ λάδι. Το χρησιμοποιημένο λάδι με ανάμειξη με

υδροξείδιο του νατρίου και μεθανόλη παράγει βιοπετρέλαιο. Το βιοπετρέλαιο καίγεται

και παράγεται διοξείδιο του άνθρακα το οποίο διαβιβάζεται σε αλκαλικό διάλυμα

υδροξειδίου του ασβεστίου και μετατρέπεται σε ασβεστόλιθο (ανθρακικό ασβέστιο) που

είναι το βασικό συστατικό της κιμωλίας μαζί με το γύψο.

5. Φτάσαμε στην εκτέλεση του που ήταν και η πιο δύσκολη διαδικασία. Οι μαθητές

χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες:

1η Ομάδα: Κατασκευή βιοπετρελαίου. Το βιοπετρέλαιο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε

σε μηχανές Diesel σε μικρές ποσότητες (Το καύσιμο Β10 περιέχει 10% biodiesel και 90%

diesel). Υπόλειμμα της διαδικασίας είναι η γλυκερίνη που χρησιμοποιείται στην

Φαρμακευτική.

2η Ομάδα: Καύση του βιοπετρελαίου σε καμινέτο. Η καύση παράγει καυσαέρια που

περιέχουν διοξείδιο του άνθρακα.

3η Ομάδα: Συλλογή του ανθρακικού ασβεστίου. Το θόλωμα του διαλύματος υδροξειδίου

του ασβεστίου και η σκόνη που κατακάθεται αργότερα είναι ανθρακικό ασβέστιο.

6. Στο τελευταίο βήμα ενημερώσαμε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την ιδέα μας έτσι

ώστε να ενεργοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι.

Γυμνάσιο Λουτρόπολης Θερμής νομού Λέσβου

4

Πειραματικό μέρος

Δραστηριότητα 1:

Α. Σε φιάλη 500ml αναμιγνύουμε 50ml μεθανόλη με 1gr υδροξείδιο του νατρίου. Παρατηρούμε

ότι η αντίδραση είναι εξώθερμη και προσέχουμε το διάλυμα να είναι καλυμμένο με φελλό.

Β. Ζεσταίνουμε 200ml λάδι μέχρι η θερμοκρασία να φτάσει γύρω στους 65 οC.

Γ. Ανακατεύουμε τα δύο διαλύματα σε νέα φιάλη.

Δ. Την επόμενη μέρα αποστραγγίζουμε τη γλυκερίνη και ξεπλένουμε το βιοπετρέλαιο με

αποσταγμένο νερό.

Δραστηριότητα 2:

Α. Σε καμινέτο τοποθετούμε βιοπετρέλαιο και το καίμε.

Β. Παρατηρούμε καυσαέρια.

Δραστηριότητα 3:

Α. Συνδέσαμε με έναν σωλήνα την εξάτμιση ενός αυτοκινήτου και διαβιβάσαμε καυσαέριο σε

διάλυμα υδροξειδίου του ασβεστίου. Παρατηρήσαμε θόλωμα και κατακράτηση των

καυσαερίων (χαρακτηριστικά δεν αντιλαμβανόμασταν καμία οσμή από αυτά) για 10 λεπτά.

Μετά αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε οσμή καυσαερίων και σταματήσαμε τη διαδικασία.

Β. Εκπνεύσαμε σε διάλυμα υδροξειδίου του ασβεστίου το οποίο πάλι συγκράτησε το διοξείδιο

του άνθρακα και μετατράπηκε σε ανθρακικό ασβέστιο.

Απαιτούμενα υλικά:

1. Χαρτί και μολύβι κατά την συζήτηση στην τάξη.

2. Διαδίκτυο και βιντεοπροβολέας στο εργαστήριο πληροφορικής.

3. Παρουσίαση των ιδεών των μαθητών στην αίθουσα διαδραστικού πίνακα.

4. Παρουσιάσεις και φυλλάδια σε Word.

5. Παρουσίαση φωτογραφιών σε Power point.

6. Χρήση των σχολικών βιβλίων.

7. Πραγματοποίηση των πειραμάτων στο εργαστήριο φυσικών επιστημών.

Γυμνάσιο Λουτρόπολης Θερμής νομού Λέσβου

5

Δραστηριότητες:

1. Επικοινωνία μέσω eTwinning με άλλα σχολεία της Ευρώπης.

2. Επικοινωνία με άλλα σχολεία της Ελλάδας.

3. Τροποποίηση του σχεδίου μαθήματος για το μάθημα της τεχνολογίας.

4. Κατασκευή συσκευών που θα πραγματοποιούν τις πειραματικές διαδικασίες του σχεδίου

μαθήματος.

5. Επικοινωνία με το τμήμα περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επισκέψεις για

καλύτερη ενημέρωση.

Κατανομή χρόνου:

Το μήνα Μάιο οι μαθητές πραγματοποίησαν τη διαδικασία

1η εβδομάδα: Συζητήσεις στην τάξη και επικοινωνία των μαθητών.

2η εβδομάδα: Έρευνα και ανάλυση.

3η εβδομάδα: Εκτέλεση και αξιολόγηση του πειράματος.

4η εβδομάδα: Συλλογή των στοιχείων για υποβολή.

Επαλήθευση:

1. Η επιτυχία του πειράματος ήταν το πρώτο βήμα.

2. Οι μαθητές ενίσχυσαν την οικολογική τους συνείδηση.

3. Συνεργάστηκαν σε πολύ καλό βαθμό.

4. Απέκτησαν δεξιότητες στις πειραματικές διαδικασίες.

5. Ενημερώθηκαν πάρα πολλοί πολίτες της περιοχής.

Αποτελέσματα:

Το σχέδιο μας ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Συζητήσαμε, επικοινωνήσαμε, ανταλλάξαμε

απόψεις, οι μαθητές απέκτησαν δεξιότητες, ενημερώσαμε σχολεία και φορείς της περιοχής.

Τελικά οι μαθητές κατάλαβαν ότι μπορούν με διάφορες δράσεις να επηρεάσουν την μαθησιακή

διαδικασία και την ζωή στην τοπική κοινωνία που ζουν.

Απαντήστε στις ακόλουθες ερωτήσεις:

o Στο παρελθόν, το σχολείο σας έχει λάβει μέρος σε άλλες εργασίες συναφείς με

την ενέργεια και/ή του έχει απονεμηθεί βραβείο για την υποβληθείσα ή

παρόμοια δραστηριότητα;

Όχι

Γυμνάσιο Λουτρόπολης Θερμής νομού Λέσβου

6

o Σχεδιάζετε να εκμεταλλευτείτε περαιτέρω τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν

κατά τη διαγωνιστική περίοδο; Αν ναι, πώς;

Θα θέλαμε να υπάρξει υποστήριξη από κάποιο φορέα για την κατασκευή μιας συσκευής που

θα παράγει το βιοκαύσιμο και μιας θερμαντικής συσκευής χώρου που θα καίει το βιοπετρέλαιο

και θα φιλτράρει το διοξείδιο του άνθρακα. Αυτή θα είναι και η συμμετοχή μας για την

επόμενη χρονιά.

o Σε ποιον και πώς επικοινωνήσατε τη δουλειά σας και όσα πετύχατε;

Α. Αναρτήσαμε τη διαδικασία στο ιστολόγιο του σχολείου. http://blogs.sch.gr/gymloutrop/

Β. Επισκέφτηκα την τοπική αρχή για ενημέρωση.

Γ. Επισκέφτηκα το σταθμό παραγωγής ενέργειας της Δ.Ε.Η. για να ανταλλάξουμε απόψεις για

την ενέργεια και τη διαχείριση των ρύπων.

Δ. Ενημερώθηκαν οι γονείς των μαθητών και η τοπική κοινωνία για το εγχείρημα.

Ε. Επισκέφτηκα το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και συγκεκριμένα το τμήμα Περιβάλλοντος.

ΣΤ. Δώσαμε ένα άρθρο σε εφημερίδα της πόλης μας.

Ζ. Ενημερώσαμε τους φοιτητές του State University of Michigan που βρίσκονταν στο σχολείο

μας για σεμινάρια κοινωνιολογίας.

Η. Στείλαμε e-mail στα σχολεία της περιοχής το ενημερωτικό φύλλο.

o Πώς πιστεύετε ότι οι εκπαιδευτικοί άλλων χωρών μπορούν να επωφεληθούν από

το δικό σας σχέδιο μαθήματος;

Πιστεύω ότι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να καταλάβουμε τη σημασία της εκπαιδευτικής

διαδικασίας μέσω φαινομένων και προβλημάτων της καθημερινής ζωής κυρίως στις φυσικές

επιστήμες. Τα αφηρημένα σχήματα μάθησης και η αγόρευση πιέζουν τους μαθητές να

μάθουν χωρίς δική τους συμμετοχή. Έτσι μέσα από τέτοια σχέδια μαθήματος ενισχύεται η

εκπαιδευτική διαδικασία πολύπλευρα και οι μαθητές μαθαίνουν από δικές τους δράσεις.

Γυμνάσιο Λουτρόπολης Θερμής νομού Λέσβου

7

Παράρτημα:

Εκτός του σχεδίου μαθήματος και της αφίσας της συμμετοχής μας υποβάλλαμε επίσης:

Word με παρουσίαση και πληροφορίες.

Power Point με φωτογραφίες.

Video με μήνυμα.