Маҳаллий узум сақлаш усуллари

Фар онағ вилояти, Олтиари тумани қмиришкорларининг тажрибаларидан лавхалар

Узумни сақлаш усуллари

• “Баклашка” методи совуқхонада• “Олтингугурт” қоғози билан совуқхонада• Узумни токда сақлаш

Узум сақлаш усуллари“Баклашка” усули “Олтингугуртли қоғоз” усули

Узумни токда сақлаш

“Баклашка” усули• Узум бошлари 12-16 см калтаклари

билан узилади• Калтакларини бир тарафга қилиб

яшикларга жойлаштирилади. • Бу усулда сақлаш учун махсус баланд

тиргакли яшиклар керак бўлади• Калтаклар кесилган “баклашка”га

тиқиб қўйилади• Баклашкаларга сув қуйилади• Вақти-вақти билан баклашкага сув

қуйиб турилади.• Сақлаш ҳарорати 2-3 С, нисбий

намлик 90%• 8-9 ойгача • Бу усул ёрдамида “совуқхона” ҳамда

“уй” да сақлаш мумкин. • Уй шароитида Март ойигача яхши

туради

Узумни “баклашка” усули ёрдамида сақлаш

Узум сақлашда махаллий усул

“Олтингугуртли” қоғозлар ёрдамида • Узумлар тонгда терилади• Яшикларга целлофан пакетлар

қўйилади ва узумлар яшик ичига жойлаштирилади

• Яшикдаги узум ҳароратини тушириш учун совуқхонага қўйилади

• Узум ҳарорати 5 градусга тушгандан сўнг олтингугуртли қоғозлар устига қўйиб ва боғлаб қўйилади

• Сақлаш ҳарорати 0-2 С, нисбий намлик 90%

• Ҳозирги тажрибамиз бўйича 3-4 ойгача сифатли туради

• Бу усул янги бўлганлиги учун, ўрганиш ва тажриба тўплаш жараёнидамиз.

Афзаллик ва камчиликлар“Баклашка” усулиАфзаллиги:• Таъми ўзгармайди• Шираси ўзгармайди• Ранги ўзгармайди• Уй шароитида яхши турадиКамчилиги:• Қўл меҳнати кўплиги• Махсус яшиклар керак

бўлади• Кўп жойни эгаллайди • Калтаклар билан кесилади

“Олтингугурт” қоғози усулиАфзаллиги:• Кўп миқдорда қўйиш мумкин• Қўл меҳнати камроқ

Камчилиги:• 5-6 ой вақт давомида турибди• Ранги ва мазаси ўзгариб

қолаяпти• Бу усул халигача ўрганиш

жараёнида

Сизни фикрингиз?

Узумни токда сақлаш (1)Узумлар токдан узилмаган, тепаси целлофан пакет ва хашаклар билан ёпилган

Узумлар қоғоз билан “варанка” қилиб ўралган

Узумни токда сақлаш (2)• Сентябр-Октябр:

– Узумлар қоғозлар ёрдамида “варанка” қилиб ўраб чиқилади (ёмғирга қарши)

– Токни тепаси Хашак, Похол ёки Макка жўхори пояси билан совуғдан сақлаш учун ёпилади

– Полиэтилин билан устки тарфи ёмғирдан сақлаш учун ёпилади– Токларнинг тагига устунлар қўйилади (қор ёки ёмғир юки босиб қолмаслиги

учун)• Ноябр-Декабр:

– Токларни ён тарафлари макка пояси ва брезент ёки полиэтилин билан ёпилади, кириб чиқиш учун эшиклар қилинади

– Ток майдониниг катталигига қараб, махсус иситгичлар қўйилади. Ўтинда ишлайдиган иситгичлар ёки замонавий қилиб “радиатор”лик махсус иситгичлар ёрдамида иситиш мумкин.

– 3-4 харорат даражаси таъминланиши керак, кун исиши ёки пасайишига қараб эшиклар очиб-ёпиб турилади, ёки иситгичлар ёқилади.

– Бундай сақлашда узумлар Март-Апрел ойларигача туради• Камчиликлари: Ток чарчайди, мехнати оғир, совуқ пайтда харажат

ва вақтни талаб этади.• Ютуқлари: Узум ўзнинг табиий сифтини сақлаб қолади, шакар

миқдори ортади

Узумни токда сақлаш (3)Токнинг тепаси ва ён тарафлари

хашак ва брезент ёрдамида беркитилган

Узумлар қоғоз билан ўраб чиқилган

Эътиборингиз учун рахмат!

Бу маълумотларни тайёрлашда яқиндан ёрдам кўрсатган Махмуджон Хайдаров, Исоқжон Бойматов ва Сохибжон Холматовларга

катта рахмат