Tháng 10/2014

THAM LUẬN

KẾT QUẢ SẢN XUẤT MÍA TRONG ĐIỀU KIỆN

MƯA NHIỆT ĐỚI VÀ KHÔ HẠN KHÔNG CHỦ

ĐỘNG NƯỚC TƯỚI Ở DUYÊN HẢI MIẾN

TRUNG-TÂY NGUYÊN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI

PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT MÍA

CHO VÙNG

CÔNG TY CP ĐƯỜNG QUẢNG NGÃI

1. Đất dốc trên 10 độ : Chiếm 60% DT. Khó cơ giới hóa.

2. Hầu hết là đất bạc màu, thoái hóa nhanh.

3.Gần 100% diện tích sử dụng nước trời. Thời vụ trồng

và chăm sóc ngắn. Trồng giống mía tự phát.

4. Đối mặt với xói mòn, rữa trôi mãnh liệt vào mùa mưa,

khô hạn gay gắt vào mùa nắng.

5. Diện tích bình quân/hộ thấp. (Quảng Ngãi 0,25ha/hộ;

Gia Lai 2ha/hộ); mỗi hộ lại có nhiều thửa nhỏ khác

cao độ.

6. Giao thông vùng mía khó khăn, chi phí vận chuyển

cao.

I. ĐẶC ĐIỂM ĐẤT TRỒNG MÍA THUỘC VÙNG NGUYÊN LIỆU

C.TY CP ĐƯỜNG QUẢNG NGÃI

HỆ QUẢ

Vùng truyền thống,

nhỏ lẻ, đô thị hóa :

chuyển đổi cây

trồng nhanh

Vùng tập trung,quy mô

lớn(liên vùng ):

tồn tại, nhưng không

bền vững

TỪ THỰC TẾ TRÊN CÔNG TY ĐÃ TẬP TRUNG GIẢI

QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN SAU:

1.Giải quyết độ ẩm đất cho mía.

2.Chuẩn hóa giống mía trên toàn vùng

3.Cải thiện môi trường đất, dinh dưỡng cho mía.

4.Giải quyết vấn đề lao động canh tác mía.

Đó chính là 4 yếu tố cơ bản trong nông nghiệp:

NƯỚC – PHÂN – CẦN – GIỐNG và đã được

Công ty thể hiện qua 3 chương trình:

CHƯƠNG TRÌNH CƠ GIỚI HÓA

CHƯƠNG TRÌNH SINH HÓA

CHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC HÓA

3

XÍ NGHIỆP CƠ GIỚI NÔNG NGHIỆP

Loại hình: Là

Đơn vị thực

hiện cơ giới

canh tác mía

phục vụ phát

triển nguyên

liệu mía cho

các Nhà máy

Đường thuộc

Công ty.

Qui mô: Hiện có 150 máy kéo công suất lớn các loại,

trên 300 t.bị làm đất trồng, chăm sóc mía; lao động > 170

người. Năng lực thi công hiện tại > 4.500 ha/năm 6

1.VỀ CƠ GIỚI HÓA

II. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC

48 máy Belarus; công

suất 86- 90 hp

21 máy JD6603; công

suất 120 hp

26 máy MTZ1221; 130 hp 20 máy TD90; 90 hp

7

0

50

100

150

200

250

300mm

Tháng

4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4

Tháng

mm

DIỄN BIÊN MƯA NHIỆT ĐỚI & NẮNG HẠN

VÙNG MÍA ĐÔNG GIA LAI VÀ CÁC BIỆN PHÁP GIỮ ẨM

Cày sâu phá

tầng đế cày,

bừa kỹ giúp

giữ ẩm, rễ mía

ăn sâu vượt

hạn vào mùa

khô

Tập trung nguồn lực

làm đất trồng đúng thời

vụ để khi vào hạn rễ

mía đã ăn sâu

Mở rộng CS NMĐ rút

ngắn vụ ép tạo ĐK chăm

sóc mía gốc tái sinh phát

triển sớm, vượt hạn

80-65%

Độ ẩm đất

MỘT SỐ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG THI CÔNG 2 VỤ

VỪA QUA VÀ KẾ HOẠCH 2014-2015

NỘI DUNG

THI CÔNG

DIỆN TÍCH

VỤ 2012 –

2013 (ha)

DIỆN TÍCH

VỤ 2013 –

2014 (ha)

Làm đất 3.000 3.800

Trồng

máy

720 1.700

Chăm sóc

bón phân

+ xới xáo

500

1.900

9

KẾ HOẠCH

VỤ 2014 –

2015 (ha)

4.500

2.500

2.500

Hạn chế của qui trình:

Mía tơ: Cơ giới từ làm đất, trồng, chăm sóc đến vươn lóng là chủ yếu. Sau

vươn lóng dùng máy nhỏ, thủ công (thuộc nông dân) .

Mía gốc: Cơ giới cày cắt rễ cũ, chăm sóc lần 1

Riêng đất có độ dốc 8- 150 dùng máy đào rãnh theo đường đồng

mức để trồng mía. Hai vụ vừa qua đã áp dụng tại 3 huyện miền

núi Quảng Ngãi 800Ha, năng suất bình quân 70 T/ha

2. VỀ CÔNG TÁC GIỐNG

5 NĂM TRƯỚC HIỆN NAY

1. Cơ cấu giống:

Trên 20 giống 10 giống

2. DT giống cũ : # 100% DT giống mới: # 60%

(16.800 Ha)

3. NS giống cũ : 45 -50T/ha NS giống mới: 80-130 T/ha

4. CCS%: 9 ≥ 10

5. Chọn giống tùy tiện Chọn giống phù hợp cho

từng loại đất, loại cơ giới.

3. VỀ DINH DƯỠNG ĐẤT

- Trả bả bùn về đất trồng mía.

- Bón vôi trước khi làm đất.

- Bón phân khoáng cân đối có bổ sung trung vi lượng.

- Đối với đất dốc rạch hàng trồng theo đường đồng

mức hạn chế xói mòn rữa trôi.

-Vận động nông dân không đốt lá sau thu hoạch.

NĂNG SUẤT MÍA TĂNG CỦA CHƯƠNG TRÌNH

Trồng thủ công - không cơ giới: 50 – 55 tấn/ha

Cơ giới - trồng đại trà – chăm sóc thủ công: 70 – 80 tấn/ha

Cơ giới – trồng máy đại trà – chăm sóc máy: 85 – 95 tấn/ha

Cơ giới – cánh đồng lớn – chăm sóc máy (nhiều khâu): 90 –

110 tấn/ha

VỚI CÁNH ĐỒNG LỚN – CHĂM SÓC ĐỦ CÁC BƯỚC BẰNG

CƠ GIỚI + THEO DÕI CHĂM SÓC CỦA DÂN NĂNG SUẤT CÓ

THỂ LÊN ĐẾN 130 tấn/ha)

13

III. KẾT QUẢ TỔNG HỢP

10 NĂM TRƯỚC HIỆN NAY

1.DT mía: 8.000 Ha (3 NMĐ) 28.000 Ha (2 NMĐ)

2. Năng suất mía: 45-50 T/ha 65 T/ha

3. S.lượng mía/vụ: 360.000 T 1.820.000 T(cả mía giống)

4. CCS%: 9 ≥ 10

5. Quản canh, cơ giới nhỏ Thâm canh, cơ giới lớn

6. C.suất 3 NMĐ: 5.000 TCD 14.000 TCD (2NMĐ)

Một số chỉ tiêu phát triển tổng hợp

Kết quả của Nhà máy Đường An Khê:

-Tiến trình mở rộng nhà máy:

Năm 2001: 2.000 TCD

Năm 2008: 4.500 TCD

Năm 2011: 7.500 TCD

Năm 2012: 10.000 TCD

Năm 2014: 12.000 TCD

Kế hoạch 2016: 18.000 TCD-

-Sản lượng mía ép: 1.007.000 Tấn

-Sản lượng đường: 113.000 Tấn

-Tiêu hao mía/đường: 8,9

PHAY RÁC - LÁ

Chăm sóc sau vươn lóng bằng máy kéo nhỏ

LÀM CỎ

Chọn 1 trong 3

công cụ

BỪA CỎ GIỮA HÀNG

CÀO CỎ GIỮA HÀNG

BÓN PHÂN DÀN CHĂM SÓC BÓN PHÂN–

TRỤ CHẢO KẾT HỢP

- Các bước làm cỏ, bón phân bằng máy nhỏ C.ty đã làm

hàng trăm Ha mô hình, định hướng khuyến khích các hộ

(nhóm hộ) tự đầu tư thực hiện để kịp thời với sự theo dõi,

quản lý đồng ruộng. 16

III. NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN ĐANG TIẾP TỤC

GIẢI QUYẾT CỦA CÁC CHƯƠNG TRÌNH

1. VỀ CƠ GIỚI HÓA

CÀY SÂU KHÔNG LẬT CÀY SÂU KHÔNG LẬT

(Độ sâu ≥ 35Cm, không lật đất)

BỪA QUAY TRỤC ĐỨNG

(Làm tơi ở độ sâu 10 - 15 Cm)

BỔ SUNG CÔNG NGHỆ LÀM ĐẤT

Ưu điểm:

- Cày rất sâu;

- Không lật đất (giữ ẩm tốt);

- Bừa quay giúp đạt độ tơi cao;

- Ít lượt => giảm độ nén đất.

Nhược điểm:

- Đất thuộc: không gốc cây, ít đá;

- Độ ẩm đất phải phù hợp;

- Không làm việc được với nền

đất chai, cứng hoặc ẩm độ cao

18

CÁC CÔNG CỤ CHĂM SÓC BỔ SUNG P

HA

Y C

Ỏ, X

ỚI

XÁ

O

BỪ

A C

Ỏ G

IỮA

HÀ

NG

C

ÀO

CỎ

GIỮ

A H

ÀN

G

DÀ

N C

HĂ

M S

ÓC

– B

ÓN

TR

Ụ C

HẢ

O K

ẾT

HỢ

P

19

RẢI VÔI BẰNG MÁY

Máy tung vôi:

không ứng dụng được rộng rải do

quá nhiều bụi gây thất thoát lớn

và ảnh hưởng đến người lao

động khác ở các đồng mía xung

quanh

Máy rải vôi tự rơi:

+ Ưu điểm: Rải đều; - Không bay bụi

nhiều;- ít thất thoát vôi.

- Điều chỉnh được lượng vôi theo ý muốn.

+ Nhược điểm: - Năng suất thấp hơn máy

tung; -Khó làm việc khi trời mưa.

20

Năng suất thi công thấp – Khó khăn trong tổ chức thực hiện-

chỉ áp dụng khi độ ẩm đất không đảm bảo

TRỒNG MÍA CUỐI VỤ ĐẤT KHÔNG ĐỦ ẨM BẰNG

MÁY CÓ TƯỚI NGẦM

- Tưới nước ngay khi rải hom sau

đó lấp và nén giúp giữ ẩm tốt;

- Lượng nước tưới thông thường

3 – 4 lít/m 17 – 22 m3/ha

- Mặt đất sau khi trồng tưới vẫn

khô => hạn chế cỏ dại.

-Do lượng nước ít => Chỉ hiệu

quả khi thời điểm nắng hạn không

kéo dài quá.

21

Tác dụng chung: xé tơi lá mía, thân

mía 50 – 60 % => tạo điều kiện phay vùi

lá dễ dàng hơn.

Nhược điểm: phải dọn sơ bộ đồng

ruộng để có thể xác định hàng mía khi

thi công

22

MÁY BẠT GỐC MÁY TỀ GỐC

MÁY CẮT RÁC LÁ

TĂNG HỮU CƠ – CHE TỦ MẶT ĐẤT

Phay vùi lá mía:

+ Tác dụng: phay nhỏ rác lá và vùi trộn một phần rác trong đất

giúp giảm khả năng cháy. 23

MÔ HÌNH CÁNH ĐỒNG LỚN – ĐỊNH

HƯỚNG THU HOẠCH BẰNG MÁY

24

Thu hoạch mía bằng máy

25

Năng suất thu hoạch cao => 30 – 50 tấn/giờ (tùy tình hình,

năng suất mía và điều kiện đồng ruộng)

Vụ mía 2014-2015 Công ty đưa máy thu hoạch A-8000

vào thử nghiệm trên CĐL

2. VỀ CÔNG TÁC GIỐNG

Sản xuất giống 3 cấp cung ứng giống sạch

bệnh theo sơ đồ vòng sóng (CTW)

Ví dụ: Vùng nguyên liệu 16.000 Ha

- Mỗi năm trồng mới 4.000 Ha (1 tơ + 3 gốc)

- Nhu cầu giống: 40.000 tấn.

- Nhà máy đầu tư 75%: Cần có 30.000 tấn

- 25% diện tích còn lại do các nông dân có

diện tích lớn tự sản xuất giống.

SƠ ĐỒ VÒNG SÓNG – SẢN XUẤT GiỐNG MÍA SẠCH CHO VÙNG

NGUYÊN LIỆU 16.000 HA SƠ ĐỒ CTW SX GIỐNG MÍA SẠCH CHO VÙNG NGUYÊN LIỆU

16.000HA

NC

7Ha

Năm 1

-Trồng 49 ha + 7 ha gốc 1

-Thu 3.920 tấn

Năm 2

-Trồng 392 ha + 49 ha gốc 1

-Thu 30.870 tấn

Năm 3

-Đủ nhu cầu giống sạch

cho trồng mới 3.000 ha

- Lặp lại chu trình NC

Năm 4

-Tự cân đối, chọn lấy giống

trong sản xuất đại trà

Năm 5 -Tự cân đối, chọn lấy giống trong sản xuất đại trà - Loại bỏ ruộng ở chu trình 1

Nguyên chủng

-Nuôi cấy mô đỉnh sinh

trưởng, trồng 7 ha

- Thu 490 tấn NC

3.DINH DƯỠNG ĐẤT, CẢI THIỆN MÔI TRƯỜNG ĐẤT:

Tiếp tục hoàn thiện công thức bón phân để phù hợp

với năng suất mới, trình độ canh tác mới. Nghiên cứu

ứng dụng các chế phẩm sinh học cải thiện môi

trường đất.

Đẩy mạnh vận động nông dân trên quy mô toàn vùng

về áp dụng KT che tủ bề mặt bằng chính rác lá mía

sau thu hoạch.

IV. NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN

XUẤT CHO VÙNG MIỀN TRUNG-TÂY NGUYÊN

Về phía Nhà nước:

1. Cần giải quyết hai nguyên nhân mấu chốt tạo ra sự cách

biệt về giá trị giữa ngành Mía Đường Việt Nam và Thế giới

Một là: Bất cập trong qui hoạch

Hai là: Cơ sở hạ tầng giao thông, đồng ruộng yếu kém.

MÔ HÌNH CÁNH ĐỒNG LỚN – ĐỊNH HƯỚNG THU

HOẠCH MÁY (tt)

31

2. Kích thích Doanh nghiệp đầu tư CGH

công suất lớn để thực hiện các khâu canh

tác và thu hoạch cho nông dân (làm nên sự

đồng nhất về quy trình KT); khuyến khích

nông dân đầu tư máy nhỏ để chăm sóc khi

mía đã lớn.

3. Cần có một Trung tâm Nghiên cứu mía

đủ tầm để nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật,

công nghệ, máy móc thiết bị, giống mía

mới cho vùng miền Trung-Tây nguyên.

Về phía địa phương: Xác định mía là cây trồng quan trọng và quy

hoạch theo hướng ưu tiên phù hợp.

Xây dựng các cánh đồng mẫu lớn tạo điều

kiện áp dụng CGH đồng bộ đến thu hoạch.

Trong xây dựng nông thôn mới cần lồng ghép

việc xây dựng giao thông đến vùng mía tập

trung nhằm giúp nông dân hạ giá thành vận

chuyển mía nguyên liệu.

Về phía nhà máy đường: Đầu tư cơ giới lớn trên quy mô đại trà tiến đến đồng

nhất quy trình KT canh tác. Từng bước ứng dụng phù

hợp các công nghệ, máy móc thiết bị hiện đại trong

quản lý canh tác và thu hoạch.

Việc du nhập giống là cần thiết và thực tế thời gian

qua đã chứng minh hiệu quả to lớn, nhưng dù ở cấp

nào cũng phải qua khâu Quaranty để tránh rủi ro.

Cần khảo nghiệm so sánh trên diện tích nhỏ tại nhiều

điểm sinh thái trong vùng nguyên liệu trước khi đưa

vào nhân giống.

Việc nghiên cứu, nhân giống và phân phối phải do

NMĐ phối hợp với nông dân thực hiện trong một hệ

thống được quản lý chặc chẽ. Không nên để nông dân

tự phát sẽ xảy ra tình trạng “được ít – mất nhiều”.

Từng bước tối ưu hóa tất cả các khâu trong quá trình

quản lý sản xuất

Về phía nông dân trồng mía: Hợp tác cùng nhau dồn điền đổi thửa xây dựng các

cánh đồng mẫu lớn để có điều kiện áp dụng cơ

giới hóa đến thu hoạch, nâng cao hiệu quả sản

xuất.

Chủ động tìm tòi ứng dụng công nghệ, kỹ thuật,

giống mới. Xây dựng ruộng mía của mình ngày

càng hiệu quả và bền vững. Sử dụng nguồn giống

sạch bệnh để trồng.

Ruộng mía vùng Miền trung – Tây nguyên cần

nhanh chóng áp dụng KT không đốt lá sau thu

hoạch để cải thiện độ phì của đất, chống cỏ dại,

chống hạn, chống xói mòn.

Raùc baêm nhoû, giöõ laïi treân ruoäng 36

DÙNG CHÍNH RÁC LÁ MÍA ĐỂ CHE TỦ MẶT ĐẤT, MỘT

GIẢI PHÁP ĐƠN GIẢN MANG LẠI HIỆU QUẢ RẤT LỚN

VÀ LÂU DÀI NHƯNG PHẢI TỐN NHIỀU NĂM VẬN

ĐỘNG NÔNG DÂN ÁP DỤNG

XIN CÁM ƠN QUÝ VỊ ĐÃ QUAN TÂM

THEO DÕI