स्थानीय तहहरूमा

सचूना तथा सञ्चार प्रविविको प्रयोग तथा विदु्यवतय

सशुासन स्थानीयकरण

सङ्घीय माममला तथा स्थानीय मिकास मन्त्रालय

ICT for Local Governments https://www.ict4lb.org.np/

समेमिएका मिषयहरू

सचूना तथा सञ्चार प्रविवि

विदु्यतीय सशुासन

विदु्यतीय सशुासन सेिाका प्रकारहरू

विदु्यतीय सशुासन स्थानीयकरण

विदु्यतीय सािवजवनक खररद

सचूना तथा सञ्चार प्रविवि पूिाविार

तत्काल गनव सवकने कायवहरू

मिषय-िस्तकुो परिचय

सचूना तथा सञ्चाि प्रमिमि

विदु्यवतय सुशासन

मिश्वमा भएका आमथिक क्रामन्त्तहरू

औद्योवगक क्रावतत १९औ ंसताब्दी

हररत क्रावतत २०औ ंसताब्दी

विवजटल क्रावतत २१औ ंसताब्दी

उन्त्नतीशील कायि प्रणाली

मिद्यतुीय स-ुशासन (e-Government)

• नागरिकहरुलाई केन्त्र मिन्त्दु बनाई उनीहरुकै चाहना ि आिश्यकता

बमोमिम मििो िरितो, ममतब्ययी, पािदशी ि प्रभािकािीरुपमा सेिा ि

समुििाहरु सचूना तथा संचाि प्रमिमिको प्रयोग मार्ि त सबिसलुभरुपमा

उपलव्ि गिाउनु मिद्यतुीय स-ुशासन हो ।

• िहााँ प्रदान गने सेिा ि समुििाहरु लगाताि (one-stop), समयमा, स्तरिय

ि समिलै २४/७ (चौमिसै घन्त्िा सातै मदन) सिोकाििाला सबैले

electronic format मा प्राप्त भएका हुन्त्िन ।

e-Governance मकन ?

सेिाग्राही तथा नागरिकहरूबाि सेिा मिस्तािको बढ्दो दबाि ।

मनिी क्षेरका िाम्रा अभ्यासहरू नागरिकहरूको अनकुिण गनि

चाहना ।

प्रशासमनक लागत न्त्यनूीकिण ।

सेिा प्रिाहमा सिुाि ।

सेिाहरूमा नयााँ प्रकािका आकषिण ।

पािदशीता एिं ििार्दमेहता कायम एिं अमनयममतता मनयन्त्रण ।

e-Governance के हनै ?

e-Governance ‘e’ थप्न ुमार हनै

सुशासनको प्रत्याभूती हुनु मुख्य कुरा हो !

e-Governance कम्पप्यिुि तथा िेबसाईि मारै हनै

e-Governance प्रकृयाको नयााँ अनिुाद मार हनै

प्रकृयामा रूपाततरण हुनु हो !

सरकार, नागररक तथा व्यिसायी विच सहज सम्िति

स्थावपत हुनु हो !

के e-Governance सिै

इन्त्ििनेिमा आिारित हुन्त्ि?

आवदिाट पवन e-Governance को सुरूिाती अभ्यास हुन सक्छ ।

हनै !

e-Government ि

e-Governance को मभन्त्नता

e-Government

• मिद्यतुीय माध्यमबाि

कायि सम्पपादन तथा सेिा

प्रिाह गरिदा हााँमसल हुने

उपलब्िी (Output) e-

Government हो

e-Governance

• मिद्यतुीय माध्यमबाि

कायि सम्पपादन तथा सेिा

प्रिाहमा पने प्रभाि

(Outcome) e-

Governance हो

e-Government

सेिाका प्रकािहरू

सिकाि ि नागरिक (G2C) मबचको सेिा

यस समहूमा नागरिक ि सिकािका

मबचमा आदान प्रदान गरिने सेिा समुििा

पदििन् ।

G2C सेिाहरू

बालबामलका

• जतम दताव

• स्िास््य सेिा

मिद्याथी

•विद्यालय भनाव

•छात्रिृत्ती

•विदु्यतीय

वसकाई (e-

Learning)

•परीक्षाफल

प्रकाशन

यिुा

•रोजगारी

•सिारी दताव

•सिारी चालक

अनुमवत पत्र

•राहदानी/प्रिेशा

ज्ञा

परििाि

•कृवि

•मालपोत

•वििाह दताव

•कर

•सेिा शुल्कहरू

•स्थानीय सेिा

बदृ्धबदृ्धा

•वनिृत्तीभरण

•विमा

•स्िास््य

सेिा

•मृत्यु दताव

सिकाि ि व्यिसायी (G2B) मबचको सेिा

यस समहूमा व्यिसायी ि सिकािका

मबचमा आदान प्रदान गरिने सेिा समुििा

पदििन् ।

G2B सेिाहरू

खारेजीविस्तार

सञ्चालन

शरुूिात सम्भािनाको खोजी

• स्िीकृती

• अनुमती

• दताव

•आय

•कर

•अनुमती

•अनुपालन

• स्िीकृती

• अनुमती

• पररयोजना िस्तुवस्थती

• पूिाविार

• राज्यको सहयोग

• स्िीकृती

• अनुपालन

सिकाि ि सिकाि (G2G) मबचको सेिा

यस समहूमा सिकाि ि सिकािी संयन्त्रको

मबचमा आदान प्रदान गरिने सेिा समुििा

पदििन् ।

G2G सेिाहरू

ईमेल सेिा

सािििमनक खरिद सेिा

सिकािी एकीकृत तथ्याङ्क

केन्त्र

मिद्यतुीय हस्ताक्षि

एकल कोष खाता प्रणाली

e-Governance को पााँच ििा चिणहरू

स्थानीय तहको सेिा प्रिाह

तथा कायि सञ्चालनमा सचूना

प्रमिमिको प्रयोग

मिद्यतुीय सशुासन

स्थानीयकिण

पषृ्टभमूी

स्थानीय मनकायहरू स्थानीय सिकािमा रूपान्त्तरित भएको

अिस्था ।

स्थानीय तहहरू व्यिमस्थत ि सचूनामलूक बन्त्न आिश्यक

।

समािेशी तथा सहभामगतामलूक समनु्त्नत समाि

मनमािणको आिश्यकता ।

पषृ्टभमूी ...

समदुाय एिं स्थानीय स्तिदमेख नै सचूना संयन्त्रको रुपमा

सचूना केन्त्रहरु स्थापना गिी स्थानीय तह, प्रदशे तथा

केन्त्रबीचको सम्पबन्त्िलाई प्रगाढ बनाउन ुआिश्यक ।

सहि सचूनाको आदान प्रदान आिश्यक ।

नीमत मनमािणमा सहयोग पगु्नकुा साथै सेिाग्राहीलाई समेत

ससुमूचत हुने अिसि ।

पषृ्टभमूी ...

स्थानीय तहहरूको सेिा प्रिाह, आन्त्तरिक कायिप्रणाली ि

अमभलेखनलाई व्यिमस्थत गिी मििो िरितो, चसु्त, दरुुस्त

बनाउन आिश्यक ।

सबै िािनैमतक दलहरूले आफ्नो घोषणा-परमा स्मािि

मसिी, स्मािि मभलेि, मि िाईर्ाई लगायतका सचूना

प्रमिमिका मिमभन्त्न पक्षहरूलाई प्राथममकताका साथ

समािेस गिेका ।

मिद्यमान संिैिामनक व्यिस्था अनसुाि

नेपालमा ३ तहको व्यिस्था

केन्त्रीय

सिकाि

प्रादमेशक

सिकाि

स्थानीय

सिकाि

स्थानीय मनकायबाि स्थानीय सिकािको रूपमा

रूपान्त्तरित हुाँदा संमििान प्रद्दत मनक्षेपीत

मिम्पमेिािीहरू

मसममत िनशमि

भौगोमलक मिकिता

िरिएको िस्ती

सेिाग्राहीमा बढ्दो चतेना एिं अपेक्षा

सेिा प्रदायक ि सेिाग्राही मबचको दिूी

मिद्यतुीय मिभेद (Digital Divide)

िैमश्वक गाउाँ (Global Village) Think

Globally, Act Locally (Glocal)

औमचत्य

स्थानीय मनकायबाि स्थानीय सिकािको रूपमा

रूपान्त्तरित हुाँदा संमििान प्रद्दत मनक्षेपीत मिम्पमेिािीहरू

मसममत िनशमि

भौगोमलक मिकिता

िरिएको िस्ती

औमचत्य क्रमश…..

सेिाग्राहीमा बढ्दो चतेना एिं अपेक्षा

सेिा प्रदायक ि सेिाग्राही मबचको दिूी

ितिमान सचूना प्रमिमिको उपलब्िताका साम ुहालको

सेिा प्रिाह श्रम ि समय लगानीको दृमष्टमा कम

प्रभािकािी ि कम उत्पादनमलूक ।

मिद्यतुीय मिभदे (Digital Divide)

तत्काल गनुिपने कायिहरू

स्थानीय तहहरूमा सचूना तथा सञ्चाि प्रमिमिको

पिूाििाि स्थापना ।

इन्त्ििनेि, इन्त्रानेि िस्ता नेििकि पिूाििािहरू स्थापना ।

स्थानीय तहसम्पम Connectivity (Internet,

Intranet) मिस्ताि तथा िडानको लामग नेपाल दिू

सञ्चाि प्रामिकिण, नेपाल िेमलकम तथा अन्त्य सेिा

प्रदायकसाँग समन्त्िय गने ।

तत्काल गनुिपने कायिहरू…

स्थानीय तहहरूमा सौयि लगायतका प्रमिमिमा

आिारित िैकमपपक उिािको व्यिस्था ।

स्थानीय तहहरूका पदामिकािीहरुको लामग कम्पप्यिुि

संचालन सम्पबन्त्िी आिािभतु तामलम ।

स्थानीय तहहरूका कमिचािीहरुको लामग कम्पप्यिुि

संचालन सम्पबन्त्िी आिािभतु तामलम ।

तत्काल गनुिपने कायिहरू…

स्थानीय तहको आन्त्तरिक कायि प्रणाली, अमभलेख व्यिस्थापन

तथा सेिा प्रिाहमा क्रमश: सचूना प्रमिमि प्रणालीको प्रयोग ।

नेपाल दिू सञ्चाि प्रामिकिण तथा अन्त्य सिोकाििालाहरूसाँग

सहकायि एिं समन्त्िय गिी सामदुामयक सचूना केन्त्रहरूको

स्थापना ।

िणनैमतक कायि योिना तयाि गिी स्थानीय तहहरुका

दीघिकालीन रूपमा मिद्यतुीय सशुासनको स्थानीयकिण ि

Digital समािको मनमािण।

मिद्यतुीय सशुासन स्थानीयकिणको लामग आिश्यक

पक्षहरू:

सचूना तथा सञ्चाि प्रमिमि पिूाििाि

MARS, VERS-MIS, e-BPS, LG-PIS, Malpot िस्ता सफ्ििेयिहरू

सचूना प्रमिमिको सीपयिु सक्षम नेततृ्त्ि (पदामिकािी)

सचूना प्रमिमिको सीपयिु सक्षम िनशमि (कमिचािी)

तथ्याङ्क तथा अमभलेख

स्रोत व्यिस्थापन

आन्त्तरिक स्रोत

केमन्त्रय स्रोत

मिकास साझेदाि

अन्त्य स्िायत्त मनकायहरू

केन्त्रीय तथा स्थानीय स्तिमा

भएका अभ्यासहरू

स्थानीय स्तिमा

http://202.166.206.117:804/Home/

e-BPS

MARS कायावतियन गनुव पने आिश्यकता

मिगत १०-१५ िषि दमेख स्थानीय मनकायहरूमा सचूना तथा सञ्चाि प्रमिमिमा

आिारित भई मिमभन्त्न सफ्िियेिहरू प्रयोग गिी अमभलेख व्यिस्थापन,

आन्त्तरिक कायि सम्पपादन तथा सेिा प्रिाह गरिदै आएको भएता

पवन

सबै स्थानीय तहहरूमा सचूना प्रणालीमा एकरूपता पयाई अमभलखे

व्यिस्थापन, आन्त्तरिक कायि सम्पपादन तथा सेिा प्रिाह गने प्रयोिनका लामग

MARS को अििािणा ।

MARS

MARS – current components

MARS components after re-engineering

केमन्त्रय स्तिमा

http://www.nepal.gov.np/

http://psconline.psc.gov.np/

http://nepalpassport.gov.np/

http://it.ird.gov.np/taxpayer/app.html

http://www.ocr.gov.np/index.php/np/

http://onlinesheetroll.pis.gov.np/

http://www.dotm.gov.np/en/vrs/

SMS to 4321 format “VTAX [vehicle number]”. E.g. VTAX ba37pa399.

http://www.dofe.gov.np/new/

• Labour permit: Type pp<space>passport number

• and send to. 4001

• st <space> case number

• and

• sending it to 30303

चालचलन रिपोिि :

https://cid.nepalpolice.gov.np/index.php/notices/police

-clearance-report

गनुासो दताि:

https://www.nepalpolice.gov.np/index.php/esuggestio

n-complaint

िाम : Traffic Jam :- type jam and sent to 4321,

Report Lost Vehicle :- type lost number & sent to

4321

http://www.dotm.gov.np/en/vrs/

• To check your results

• type HSEB<space> symbol number

• SMS to 5566

• eg:HSEB 423657 sms to 5566

५७५० (5750) मा SMS पठाई कोि, विशेि

सापटी, घर सापटी, शैवक्षक सापटी सम्िवति

जानकारी (PINCODE BAL (Send to 5750)

https://www.epfnepal.com.np/

http://eservice.nlk.org.np/

नेपालमा िेमलमेमडमसन

कोरियाको अभ्यास: प्रमाण-पर मितिण गने मेमशन

कानपिु-भाित

मिद्यतुीय सािििमनक खरिद

बोलपरको सरुूिाती अिस्था (कागिमा आिारित)

कागिी प्रणालीमा आिारित बोलपर

प्रशासमनक स्रोतको बबािदी

कागिको बबािदी

पैसाको बबािदी

समयको बबािदी

कागिी प्रणालीमा आिारित बोलपर

कागिी प्रणालीमा आिारित बोलपरका दु् पभाििहरू

सािििमनक खरिद ऐन, २०६३ मा भएको व्यिस्था

मिद्यतुीय सािििमनक खरिद

https://www.bolpatra.gov.np/ppmo/

www.bolpatra.gov.np

समसाममयक मिकास अििािणा

Smart City/Smart Village

Smart City/Smart Village : नेपालको संमििानले नेपाली नागरिकलाई

प्रत्याभतू गिेका अमिकािको प्रयोग ि संिक्षण गनि तथा मशक्षा, स्िास्थ्य, आिास,

खानेपानी, र्ोहोिमैला व्यिस्थापन, सडक यातायात, आिमुनक कृमष िस्ता भौमतक

एिम ्सामामिक पिूाििाि ि सेिा समुििाहरू सहि ि पयािप्त मारामा उपलव्ि हुने ।

सिकािी एिम ्स्थानीय तहहरूबाि सेिाग्राहीहरूले सहि, सिल ि सलुभ ढङ्गले

सेिा प्राप्त गने, िोिगािीका अिसि ि आमथिक उन्त्नमतको समुनमितता हुने, स्िस्थ,

सिुमक्षत, िलिाय ुअनकूुमलत ि प्राकृमतक एिम ्िलिाय ुपरिितिनिन्त्य प्रकोपहरू

प्रमत उत्थानशील िहने ।

समािेसी ि समनु्त्नत समािको मनमािण हुने गिी सचूना तथा सञ्चाि प्रमिमिको

उच्चतम उपयोगद्वािा मिकास गरिएको गाउाँ तथा नगि ।

Smart City/ Smart Village Application Overview

ICT for Local Governments https://www.ict4lb.org.np/