Sociale teams en zelfsturing in een

improvisatiemaatschappij

Hans Boutellier

Masterclass

InHolland

12 maart 2015

Ter introductie

Verwey-Jonker Instituut

Vu-leerstoel Veiligheid & burgerschap

De veiligheidsutopie

De improvisatiemaatschappij

Slecht nieuws: we rotzooien maar wat aan!

Goed nieuws: de hoogste vorm van organisatie!

De improvisatiemaatschappij

Lokalisering van beleid in drie opgaven

- Drie decentralisaties plus …

- Economische crisis - financiële druk

- Ideële verschuiving - netwerkmaatschappij

Veel structuurdiscussie en procedurele kwesties

Inhoudelijke vernieuwing is noodzakelijk – socialewijkteams als vehikel

Nieuwe verbeelding … de diepte in

De improvisatiemaatschappij

Samenleving wordt vaak als chaotisch ervaren

- onmacht van bestuurders

- handelingsverlegenheid van professionals

- onzekerheid en frustratie onder burgers

- Verlangen naar bescherming, leiderschap en orde

- Maar ook veel nieuwe energie – burgerkracht?!

Nieuw idee over maatschappelijke organisatie: complexiteitstheorie

Principes van improvisatie

Jazzimprovisatie als ‘georganiseerdevrijheid’

- Thema - motief

- Basisritme - momentum

- Duidelijke identiteiten (kernfuncties)

- Verhouding tot traditie (geschiedenis)

- Kennis, ervaring en vaardigheid

- Lichte vorm van leiderschap

- Ruimte voor individueel excelleren - creativiteit

- Afstemming en feedback als permanente opgave

Organisatie van sociaal beleid

Tien principes

1. Ga uit van wat gaande is: stuur op bestaande dynamiek

2. Gebruik thema’s en principes in plaats van strakke kaders en controle

3. Faciliteer positieve dynamiek en begrens negatievedynamiek: kanalyseren in plaats van loslaten

4. Mate van organisatie is bepalend voor bestuurlijke inzet: gebruik het momentum

5. Bepaal de problemen en kansen, in plaats van aanbod-of vraag: creëer en behoud consensus

Organisatie van sociaal beleid

Tien principes

6. Het cruciale belang van wederkerigheid – vertrouwen en controle

7. Zorg voor eenvoud en helderheid in procedures: expliciteer verwachtingen (ook naar burgers)

8. Durf te experimenteren en stop ermee als het niet werkt (pragmatic trials)

9. Creëer nabijheid en zorg voor een op een contact: aandacht

10. Uiteindelijk gaat het om politieke keuzes