1

Bestuur in actie

Handelen en niet-handelen van gemeentelijke bestuurders en managers bij agressie en geweld tegen werknemers met een

publieke taak

i.o.v. Ministerie van BZK / expertisecentrum VPT

30 september 2014

Prof.dr Mirko Noordegraaf, Nils Burger MSc, dr Martijn van der Meulen, dr Annelieke Drogendijk, drs Josee Netten, David Stolwijk

2

Presentatie in twee delen

1. OnderzoekHoe gaan bestuurders en het hoger management in

gemeenten om met agressie en geweld tegen hun medewerkers en hoe kan het al dan niet handelen van deze gemeentelijke bestuurders en managers worden begrepen?

2. Interventies agressiehanteringVier interventies, waaronder het Simulatiespel, om

het vermogen tot agressiehantering te versterken.

3

Aanleiding en doelstelling

Aanleiding

•Agressie en geweld hardnekkig probleem •Belangrijke rol bestuurders en managers •‘Bestuurlijke berusting’?

Doel

Beschrijven en begrijpen hoe bestuurders en managers in gemeenten al dan niet handelen bij agressie en geweld tegen hun medewerkers

4

Definitie(s)

“Het (bewust) al dan niet handelen van bestuurders en hoger management naar aanleiding van (a) potentiele, (b) dreigende, of (c) reele (reeksen van) incidenten van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak.”

“Incidentendynamiek” (incidenten, reeksen)Dienstverleners, hulpverleners, handhavers

5

Methoden

• Kwalitatief onderzoek• Literatuur; verkennende gesprekken • Casusselectie:

• Breda, Meppel en Utrecht• Werk en inkomen, bouw en wonen, en parkeren

• 37 semi-gestructureerde interviews• Generalisatie? (patronen, principes; diversiteit in

beeld)

6

1. Vormen van handelen / niet- handelen

2. Drie ‘frames’

3. Gevolgen van het (niet-)handelen

Drie kernboodschappen

7

1. Handelen/niet-handelen

1. Beleid ontwikkelen, implementeren en evalueren (incl. bijv. agressieprotocol)

2. Reageren op ernstige incidenten (intern, extern, na ‘opschaling’)

3. Agenderen en op de agenda houden

4. Indirect handelen (goede voorbeeld, dienstverlening, OOV)

• Bewust niet handelen• Onbewust niet handelen

8

2. Framing

1. Arbo-technisch/bedrijfsvoeringsvraagstuk

2. Moreel vraagstuk

3. Politiek-bestuurlijk vraagstuk

9

3. Gevolgen

1. Steun en erkenning (verwerking)

2. Beeldvorming over agressie en geweld (intern en extern)

3. Integriteit (grijs gebied)

4. Implementatie en naleving beleid

10

Aanbevelingen

11

Voortbouwen op het onderzoek: Interventies agressiehantering

Persoonlijk Advies

Interventie 2

Zelftest Persoonlijke

Agressiehantering

Interventie 3

E-learning

Interventie 4

VPT Agressie App

Interventie 1

Simulatie Professioneel

Samenspel

12

Simulatiespel

Doel: Versterken samenspel door inzicht in eigen rol, in die van anderen en door verwachtingen te expliciteren.

Rollenspel• bestuurder en/of hoger management, directe

leidinggevenden, professionals op de werkvloer en de agressiecoördinator

• 3 uur, 12 tot 20 deelnemers• herkenbare casus staat centraal

Pilot: NS en Nieuw Amstelrade

Breed gebruik: zomer 2015