09-­‐11-­‐15  

1  

Weerstand  weerstaan  Communica6e  rond  impopulaire  beslissingen  

Chris6ne  Swankhuisen  chris6ne.swankhuisen@tabularasa.nl    Anna  Paulownastraat  107  2518  BD  Den  Haag    070  3600949    

09-­‐11-­‐15  

2  

•  Beleidskeuzes  roepen  soms  weerstand  op.      Wat  kun  je  doen  met  communica6e  om  onnodige  weerstand  te  voorkomen?      

09-­‐11-­‐15  

3  

Overheidscommunica/e  vaak  gericht  op  ra/onele  mens  

•  Gericht  op  mensen  die  bereid  en  in  staat  zijn  informa6e  grondig  te  verwerken    Maar:    •  informa(e/argumenten  niet  van  invloed  op  automa(sch  gedrag  

•  Daarom:  •  Inzicht  in  aard  en  determinanten  gedrag  nodig:  gedragsanalyse  •  Kennis  van  groepsprocessen  •  Kennis  van  manieren  om  (automa(sch)  gedrag  te  beïnvloeden  

09-­‐11-­‐15  

4  

Hoeveel  van  ons  gedrag  komt  bewust  tot  stand?  Dit  zeggen  neuro-­‐wetenschappers  

Con6nuüm  gepland  –  automa6sch  gedrag  

Gepland   Automa6sch  

09-­‐11-­‐15  

5  

Doorbreken  automa6sme:  persoonlijke  communica6e  

Gebruik  maken  van  automa6sme:  priming  

09-­‐11-­‐15  

6  

Priming  met  woorden:  beleefd  en  agressief  gedrag  onbewust  opwekken  

09-­‐11-­‐15  

7  

Laat  het  gewenste  gedrag  zien  

Informa6ebijeenkomst:  

•  Wat  valt  op  aan  de  seWng?  

09-­‐11-­‐15  

8  

09-­‐11-­‐15  

9  

Wij  –  zij  denken  (ingroup  –  outgroup)  

•  contextaYankelijk  tot  welke  groep  je  behoort  (vrouwen,  ambtenaren,  buurtbewoners  etc)    

•  ingroup:  genuanceerd  beeld  (allerlei  soorten  mensen)    outgroup  homogeen  (stereotypen)    

•  ingroup  wordt  bevoordeeld;  info  beter  verwerkt  argumenten  uit  outgroup  hebben  geen  effect  

09-­‐11-­‐15  

10  

Schadelijk  voor  goede  informa6evoorziening  en  besluitvorming  

•  Vaak  komen  alleen  tegenstanders      

•  Paar  mensen  voeren  boventoon;  zijn  zelden  representa6ef  voor  hele  groep.    

•   Veel  mensen  stellen  in  grote  groep  geen  vragen    

•  Gevolg:    •  besluitvormers  denken  ‘de  bewoners  zijn  tegen’  (blijkt  bij  onderzoek  vaak  anders  te  liggen)  

•  (kleine)  groep  tegenstanders  krijgt  onevenredige  invloed  op  besluitvorming  

Soorten  weerstand  vragen  elk  om  andere  interven6es  •  ‘Reactance’  (gevoel  dat  vrijheid  beperkt  wordt)  

 à  Argumenten  hebben  geen  effect    à  Onderken  emo6e      

•  Skepsis  (inhoudelijke  twijfels/bezwaren)  à  Inhoudelijke  twijfels  of  bezwaren  à  Biedt  garan6es    

•  Iner6e  (geen  zin  om  te  veranderen)  à  Verander  omgeving  (nudging;  ervaring)    

09-­‐11-­‐15  

11  

   

"Die  schreeuw,  dat  is  6en  jaar  ellende.  Tien  jaar  schuldhulpverlening.  Tien  jaar  met  je  bakkes  tegen  een  betonnen  muur  aanlopen."  

Alterna6even  

•  Persoonlijk  gesprek  (bv  inloopbijeenkomst/huisbezoek)  §  Voorkomt  escala6e  door  groepsprocessen  §  Mensen  krijgen  antwoord  op  hun  vragen  §  Gemeente  hoort  wat  er  leee  (genuanceerd  beeld)    

•  Onderzoek    §  Genuanceerder  beeld  van  meningen  van  de  hele  doelgroep  §  Achtergrond  van  weerstanden      

•  Persoonlijk  verhaal    §  hfp://www.humansofnewyork.com  

09-­‐11-­‐15  

12  

Afzender:  overheid  of  beter  niet?  

Edutainment:  ingroup  vertelt  het  verhaal  

09-­‐11-­‐15  

13  

Kortom  

•  Informa6e  zenden  lost  weerstanden  niet  op    

•  Vermijd  informa6eavonden;  er  zijn  veel  betere  alterna6even  

•  Onderzoek  wat  echt  leee:  onderken  basis  voor  weerstanden  en  draagvlak      

•  Ga  in  gesprek:  persoonlijke  communica6e  meest  krach6g    

•  Benut  sociale  netwerken  (ingroup),  ook  als  afzender