Diabetes mellitus guidelineMunchukorn Leelatanon, MD

ชนดของโรคเบาหวาน

ชนดของโรคเบาหวาน

ชนดของโรคเบาหวานโรคเบาหวานชนดท 1 (type 1 diabetes mellitus, T1DM)โรคเบาหวานชนดท 2 (type 2 diabetes mellitus, T2DM)โรคเบาหวานทมสาเหตจำาเพาะ (other specific types)โรคเบาหวานขณะตงครรภ (gestational diabetes mellitus, GDM)

Normal use of glucose

Type 1 DM

Type 2 DM

การประเมนความเสยงตอโรคเบาหวานและการคดกรองโรค

คนหาผซงไมมอาการ เพอการวนจฉย และใหการรกษาตงแตระยะเรมแรก โดยมงหมายปองกนโรคแทรกซอน

ประเมนโรคเบาหวานชนดท 2 เทานนเลอกทำาในกลมซงมความเสยงสงเทานน

Screening test

Diagnosis

การวนจฉยโรคเบาหวาน

Diagnosisyy

การประเมนทางคลนกเมอแรก

วนจฉยโรคเบาหวาน

ประวตการเจบปวย

ประวตการเจบปวยอายทเรมตรวจพบวาเปนเบาหวานอาการเมอแรกตรวจพบวาเปนเบาหวานอปนสยการรบประทานอาหารกจกรรมเคลอนไหว การออกกำาลงกายประวตการรกษาทผานมา ยาทไดรบอาการของโรคแทรกซอนจากเบาหวาน เชน ตามว ชา ปสสาวะเปนฟองความรความเขาใจเกยวกบโรคเบาหวาน

การตรวจรางกาย

การตรวจรางกายชงนำาหนก วดสวนสง วดรอบเอววดความดนโลหต อตราการเตนของหวใจตรวจรางกายตามระบบตางๆตรวจตาและจอประสาทตาตรวจเทา ดผวหนง แผลทเทา คลำาชพจรหลงเทา

การตรวจทางหองปฏบตการ

การตรวจทางหองปฏบตการHbA1CLipid profileLFTSerum CrUA

การสงตอพบแพทยผเชยวชาญ

การสงตอพบแพทยผเชยวชาญนกโภชนาการ เพอคมอาหาร ลดนำาหนกจกษแพทย เมอตรวจพบความผดปกตของจอประสาทตาอายรแพทยโรคไตอายรแพทยโรคหวใจทนตแพทย

เปาหมายการรกษา

เปาหมายการควบคมเบาหวานสำาหรบผใหญ

เปาหมายการควบคมเบาหวานสำาหรบผสงอายและผปวยระยะสดทาย

HbA1c goals

• Short duration of diabetes

• T2DM treated with lifestyle or metformin

• Long life expectancy

• No cardiovascular disease

<6.5%

• Most non pregnant adult

• Reduce microvascular complications in T1DM and T2DM

• Reduce mortality in T1DM

< 7%

• History of severe hypoglycemia

• Limited life expectancy

• Advanced micro- vascular or macrovascular complications

• Extensive comorbid conditions

• Long-standing diabetes

< 8%

เปาหมายการควบคมปจจยเสยงของภาวะแทรกซอนทหลอดเลอด

การตดตามและการประเมนผลการ

รกษาทวไป

การตดตามผลการรกษาขนกบความรนแรงของโรคและวธการรกษาในระยะแรกอาจตองนดผปวยทก 1-4 สปดาห

เพอใหความรเกยวกบโรคใหผปวยดแลตนเองไดดเพอปรบขนาดยา

ในระยะคงท นดตดตามทก 1-3 เดอน โดยประเมน FBS, HbA1c ประเมนการคมอาหาร ประเมนการใชยา

การตรวจ Lipid profile ถาปกต ควรตรวจซำาปละ 1 ครง

การประเมนผปวยทยงไมมโรคแทรกซอน

การประเมนตรวจรางกายอยางละเอยด ตรวจเทา ปละ 1 ครงตรวจตา ปละ 1 ครงตรวจฟน ปละ 1 ครงตรวจปสสาวะและ albuminuria ปละ 1 ครงเลกบหรจำากดการดมแอลกอฮอลประเมนคณภาพชวตและสขภาพจต

การใหความรโรคเบาหวาน และ

สรางทกษะเพอการดแลตนเอง

วธการใหความรโรคเบาหวาน และสรางทกษะเพอการดแลตนเอง

การประเมน

การตงเปาหมาย

การวางแผน

การปฏบต

การประเมนผลและ

การตดตาม

ความรเบองตนเกยวกบโรคเบาหวาน

เบาหวานคออะไร

ชนดของโรค อาการ

ปจจยเสยง

การควบคมระดบ

นำาตาล

ผลของโรคตอระบบตางๆ

การปรบเปลยนพฤตกรรมชวต

Lifestyle modification

การควบคมอาหาร

Carbohydrate

บรโภครอยละ 50 ของพลงงานรวมในแตละวน โดยใหมสวนทไดจากผก ธญพช ผลไม นมจดไขมนตำาดวย

เลอกบรโภคอาหารทม glycemic index ตำา

ปรงรสดวยนำาตาลไดบางแตตองไมเกนรอยละ 5 ของพลงงานรวม (3-6ชอนชา)บรโภคอาหารทมใยอาหารสง ใหได 14 กรมตออาหาร 1000 kCal

Fat and Cholesterol

บรโภคไมเกนรอยละ 30-35 ของพลงงานรวมแตละวนจำากดไขมนอมตวไมเกนรอยละ 7 ลดปรมาณคอเลสเตอรอลใหตำากวา 300 mg/dayจำากดไขมนทรานสไมเกนรอยละ 1 ของพลงงานรวม

Protein

บรโภครอยละ 15-20 ของพลงงานทงหมดบรโภคปลาและเนอไกเปนหลก ควรบรโภคปลาอยางนอย 2 ครง/สปดาหเลยงเนอสตวใหญและเนอสตวแปรรป

ไมใชโปรตนในการแกไขภาวะนำาตาลตำาเฉยบพลน

Alcohol

ไมแนะนำาใหดมถาดม จำากดไมเกน 1 สวน/วน สำาหรบผหญง 2 สวน/วน สำาหรบผชายควรรบประทานอาหารรวมดวยเพอปองกนภาวะนำาตาลตำาการกนคารโบไฮเดรตเปนกบแกลมอาจเพมระดบนำาตาลในเลอดได

Vitamins

ไมจำาเปนตองใหเสรมในผทไมไดขาดสารอาหารเหลานนไมแนะนำาใหใชสารตานอนมลอสระเปนประจำา

การออกกำาลงกาย

ExercisePreventing cardiovascular

disease

50-70% max HR

70-85% max HR

Maximum HR = 220 - age

การใหยาเพอควบคมระดบนำ4าตาล

ในเลอดในผใหญ

ยาลดระดบนำาตาลในเลอด

ยาเมด

ยาฉดอนซลน

ยาฉด GLP-1 Analog

Drag picture to placeholder or click icon to add

ยาเมดลดระดบนำาตาลในเลอด1 .กระตนใหมการหลงอนซลนจากตบออนเพมขน

(Insulin secretagogue)SulfonylureaNon-sulfonylurea หรอ glinideDPP4 inhibitor หรอ gliptin

2. ลดภาวะดออนซลนBiguanideThiazolidinedione หรอ glitazone

3. ยบยงเอนไซม alpha-glucosidase (Alpha-glucosidase inhibitor) ลดการดดซมกลโคสจากลำาไส

ยาฉดอนซลน1. Short acting หรอ regular human insulin,

RI2. Intermediate-acting insulin, NPH3. Rapid acting insulin analog, RAA4. Long acting insulin analog, LAA

นอกจากนนยงม premixed insulin เพอสะดวกในการใช เชน Humulin 70/30 ม NPH 70%, RI 30%

ยาฉด GLP-1 analogออกฤทธโดยกระตนการหลงอนซลนและยบยงการ

หลงกลคากอนลดการบบตวของกระเพาะทำาใหอมเรวขนลดความอยากอาหารโดยกดศนยความอยากอาหารท

ไฮโปธาลามสไดแก exenatide, liraglutide

Cardiovascular risk factor

management

Risk factors for patients with diabetes

DyslipidemiaHypertensionSmokingFamily history of premature coronary diseasePresence of albuminuria

ASCVD risk score

HypertensionBP goal < 140/90 mmHgLifestyle therapy

Weight loss Reduced sodium diet Moderate alcohol intake Increased physical activity

ACE inhibitor or ARB recommended

Lipid management Lifestyle modification

Weight loss Reducing intake of saturated fat, trans fat, and cholesterol Increasing intake of omega-3 fatty acids, viscous fiber, and plant

stanols or sterols Increasing physical activity

Start when TG ≥ 150 mg/dL HDL < 40 mg/dL in men HDL < 50 mg/dL in women

IF TG ≥ 500 mg/dL medication

Antiplatelet agents Aspirin therapy , dose 75 to 162 mg/dPrimary prevention strategy Recommend in patients with T1DM and T2DM who are at

increased cardiovascular risk (10- year risk >10%) (C rating)

Not recommend in low ASCVD risk (10- year risk < 5 %) Clinical judgment is necessary for patients with diabetes

< 50 years and have several other risk factors (for example, 10-year ASCVD risk of 5% to 10%)