•POCETKOM OSAMDESETIH GODINA XX VEKA,METEOROLOSKI SATELIT “NIMBUS 7”

POSLAO JE IZNENADJUJUCE SLIKE NA ZEMLJU.

•ONE SU POKAZALE ONO STO SU NAUCNICI ODAVNO UPOZORAVALI.

•POJAVILA SE VELIKA RUPA U OZONSKOM OMOTACU IZNAD ANTARKTIKA.

OZONSKI OMOTAC/OZONOSFERA

•IZUZETNO TANAK ALI NEOBICNO VAZAN

PRIRODNI PARAVAN,KOJEG U ATMOSFERI

FORMIRAJU TRI ATOMA KISEONIKA U VIDU

OZONA(O3).

•BEZBOJAN GAS

•NALAZI SE NA VISINI OD OKO 25 km

•JEDINA PRIRODNA ZASTITA PROTIV

STETNOG UV-ZRACENJA

•PREDSTAVLJA MILIONITI DEO ATMOSFERE

•ZAUSTAVLJA PRODOR ULTRAVIOLETNIH

SUNCEVIH ZRAKA,KOJI MOGU UBITI ILI

TESKO OSTETITI CELIJE BILJAKA,ZIVOTINJA I

DRUGIH ORGANIZAMA NA POVRSINI ZEMLJE

OSTECENJE OZONSKOG OMOTACA

OZON SE POD DEJSTVOM

ULTRALJUBICASTIH ZRAKA RAZBIJA NA SASTAVNE

DELOVE,KOJI SE POD

NORMALNIM USLOVIMA

BRZO SPAJAJU U NOVI

MOLEKUL OZONA.

MEDJUTIM,UKOLIKO SE U ATMOSFERI

NALAZE GASOVI KOJI

SADRZE HLOR,OZON SE

NE MOZE OBNOVITI

ZATO OZONSKI OMOTAC

POSTAJE SVE TANJI,A NA

ODREDJENIM MESTIMA SE POJAVLJUJU

OZONSKE RUPE KROZ KOJE

ULTRAVIOLETNI ZRACI

NESMETANO PROLAZE

OZON

PRE INDUSTRIJSKE ERE,U GORNJIM SLOJEVIMA ATMOSFERE,NALAZILO SE VEOMA MALO GASOVA KOJI SADRZE HLOR.

MEDJUTIM,TOKOM 20. VEKA,ZA RAZLICITE SVRHE PROIZVEDENA JE VELIKA KOLICINA TIH GASOVA.NAJZNACAJNIJI SU FREONI KORISCENI ZA PROIZVODNJU DEZODORANSA I FRIZIDERA.TO SU GASOVI LAKSI OD VAZDUHA,U ATMOSFERI OSTAJU VEOMA DUGO,PO NEKAD I PO NEKOLUKO GODINA.

CIM DOSPEJU U GORNJE DELOVE ATMOSFERE,POD UTICAJEM UV-ZRACENJA RAZLAZU SE I OSLOBADJAJU HLOR KOJI SADA NAPADA MOLEKUL OZONA RAZBIJAJUCIGA NA JEDAN MOLEKUL I JEDAN SLOBODAN ATOM KISEONIKASLOBODAN ATOM KISEONIKA ODMAH STUPA U REAKCIJU SA HLOROM FORMIRAJUCI NESTABILNO JEDINJENJE HLOR-MONOKSID.ATOMI HLORA SU VEOMA STABILNI I U STANJU SU DA UNISTE I DO 100.000 MOLEKULA OZONA PRE NEGO STO POSTANU NEUTRALNI.SMATRA SE DA SU FREONI DO DANAS UNISTILI OKO 5% UKUPNOG OZONSKOG OMOTACA ZEMLJE.

COVEK NA RAZNE NACINE OSTECUJE OZONSKI OMOTAC

SATELITSKI SNIMCI SU POKAZALI DA SE OZONSKI OMOTAC SVE VISE UNISTAVA SIROM SVETA.ZBOG TOGA SU NEKE DRZAVE ZABRANILE UPOTREBU HEMIKALIJA KOJE GA OSTECUJU I UNISTAVAJU.MEDJUTIM PROCI CE GODINE I GODINE PRE NEGO STO SE OZON U ATMOSFERI OBNOVI DO ZADOVOLJAVAJUCEG NIVOA.

Ozonska rupa je geografskiograničena pojava

smanjivanja ozonskog sloja u atmosferi. Prvi puta su

otkrivene u1970-tim, i to u južnoj hemisferi.

Uzroci pojave ozonskih rupasu sporne. Neki naučnicitvrde da su to prirodne

pojave, dok drugi tvrde daje čovek uzrok toga.

Ozonska rupa iznad Antarktika je jedan od glavnih krivaca za nedavnu serijukatastrofalnih suša koje su zadesile Australiju, tvrde naučnici

U skladu sa mišljenjem da čovjek izazivanastanak ozonskih rupa, navodi se da one nastaju i zbog čovekova uticaja naokolinu i korištenja stakleničkih gasova u industriji (ti plinovi doprinoseuništavanju zemljinog ozonskog omotačai zbog toga na površinu pristiže većakoncentracija pogubnih ultraljubičastihzraka sa Sunca). Iako su gotovo svedržave, članice Ujedinjenihnacija tokom 1990-tih smanjile ilipotpuno obustavile upotrebustakleničkih gasova, zbog "zakasnelog" efekta delovanja još najmanje nekolikodecenija će biti prisutan fenomen pojaveozonkih rupa. Pretpostavlja se da ćečovekov uticaj na ozonske rupeispuštanjem stakleničkih gasova nestatinegdje oko 2050. godine.

OPASNO ULTRAVIOLETNO ZRACENJE ZAUSTAVLJA

OZONSKI OMOTAC.UKOLIKO JE OMOTAC OSTECEN

OPASNI ZRACI PRODIRU DO POVRSINE ZEMLJE,GDE MOGU

IZAZVATI RAK KOZE,POREMECAJE

VIDA,KAO I SLABLJENJE IMUNOLOSKOG SISTEMA.

SACUVAJMO OZONSKI OMOTAC

Radili Marko Colic, Rade Banjac, Dragomirovic Vladimir