Scalone dokumenty (6)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

Monika Sarzalska

Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji spedycyjnej 342[02].Z3.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 1

Recenzenci: prof. Jan Kulczyk dr inż. Marek Młyńczak Opracowanie redakcyjne: mgr inż. Halina Bielecka Konsultacja: mgr inż. Halina Bielecka Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 342[02].Z3.04 Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji spedycyjnej zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik – spedytor.

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006


SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 5 3. Cele kształcenia 6 4. Materiał nauczania 7 4.1. Zasady dokumentowania przewozów w transporcie towarów 7 4.1.1. Materiał nauczania 7 4.1.2. Pytania sprawdzające 13 4.1.3. Ćwiczenia 14 4.1.4. Sprawdzian postępów 18 4.2.Postanowienia AETR dotyczące sporządzania harmonogramów pracy kierowców 19 4.2.1. Materiał nauczania 19 4.2.2. Pytania sprawdzające 21 4.2.3. Ćwiczenia 22 4.2.4. Sprawdzian postępów 23 4.3. Dokumenty wymagane w czasie przewozów towarów niebezpiecznych 24 4.3.1. Materiał nauczania 24 4.3.2. Pytania sprawdzające 29 4.3.3. Ćwiczenia 29 4.3.4. Sprawdzian postępów 30 4.4.Dokumentacja związana z realizacją zadań transportowych w ruchu granicznym 31 4.4.1. Materiał nauczania 31 4.4.2. Pytania sprawdzające 38 4.4.3. Ćwiczenia 38 4.4.4. Sprawdzian postępów 41 4.5. Sporządzanie umów oraz realizowanie sprzedaży usług w ramach przepisów

prawa 42

4.5.1. Materiał nauczania 42 4.5.2. Pytania sprawdzające 44 4.5.3. Ćwiczenia 45 4.5.4. Sprawdzian postępów 47 5. Sprawdzian osiągnięć 48 6. Literatura 53


1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o sporządzaniu i prowadzeniu dokumentacji spedycyjnej.

Poradnik ten zawiera: 1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności, które powinieneś mieć

opanowane, aby przystąpić do pracy z poradnikiem pod nazwą: Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji spedycyjnej 342[02].Z3.04.

2. Cele kształcenia programu jednostki modułowej. 3. Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się do

wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę oraz inne źródła informacji. Obejmuje on również ćwiczenia, które zawierają:

− wskazówki potrzebne do realizacji ćwiczenia, − pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia, − sprawdzian postępów.

4. Zestaw zadań testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki. Zaliczenie tego testu jest dowodem osiągnięcia umiejętności określonych w programie jednostki modułowej.

Jednostka modułowa: „Sporządzaniu i prowadzeniu dokumentacji spedycyjnej”, zawiera

treści konieczne do zapoznania się z działalnością przedsiębiorstwa transportowo - spedycyjnego.

Materiał nauczania jednostki modułowej jest bardzo obszerny, dlatego też, aby opanować kompleksowo zalecany materiał i wykonać niektóre ćwiczenia będziesz musiał skorzystać z wielu dodatkowych źródeł informacji wskazanych w bibliografii.


Schemat układu jednostek modułowych

Moduł 342[02].Z3 Narzędzia spedycji

i transportu

342[02].Z3.01 Wykorzystanie logistyki w działalności

spedycyjnej

342[02].Z3.02 Wymagania komputerowe

procesów transportowo-spedycyjnych

342[02].Z3.05 Wykorzystanie badań

statystycznych w procesach decyzyjnych

342[02].Z3.04 Sporządzanie i

prowadzenie dokumentacji spedycyjnej

342[02].Z3.03 Ustalenie cen i kosztów

usług transportowo- spedycyjnych


2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: − charakteryzować przepisy Unii Europejskiej dotyczące transportu, − ustalać warunki zawarcia umowy spedycyjnej, − przygotowywać zlecenie spedycyjne, − pozyskiwać informacje do wykonania zlecenia spedycyjnego, − rozróżniać zlecenie transportowe i zlecenie spedycyjne, − określać zasady przewozu towarów, osób i zwierząt, − określać podstawy prawne działalności spedycyjnej i sprzedaży usług spedycyjnych, − określać uwarunkowania prawne zobowiązań, − stosować przepisy konwencji o działalności spedycyjnej, − opisywać międzynarodowe wykładnie formuł handlowych – Incoterms 2000, − korzystać z różnych źródeł informacji.


3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: − wykorzystać akty prawne w realizacji zadań związanych z działalnością spedycyjną, − uwzględniać postanowienia AETR podczas sporządzania harmonogramów pracy

kierowców, − zastosować dokumentację towarzyszącą transportowi materiałów niebezpiecznych, − sporządzić umowy oraz zrealizować sprzedaż usług w ramach przepisów prawa, − zastosować system prawa o ruch drogowym krajowym i międzynarodowym, − rozróżnić i dostosować dokumentację związaną z realizacją zadań transportowych

w ruchu drogowym i granicznym.


4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1 Zasady dokumentowania przewozów w transporcie towarów

4.1.1. Materiał nauczania

Dokumentem nazywamy ogólnie przedmiot materialny, zazwyczaj funkcjonujący jako pisemne oświadczenie, w sposób mniej lub bardziej formalny potwierdzający lub opisujący prawdziwość jakiegoś faktu, zdarzenia czy relacji. Natomiast przez dokument przewozowy rozumie się każdy pisemny dowód zawarcia umowy przewozu osób, jak i przesyłek. Potocznie terminu tego używa się na określenie dokumentów stanowiących dowód zawarcia umowy o przewóz przesyłek i tylko tego rodzaju dokumenty będzie przedmiotem dalszych rozważań.

Przesyłkę towarową według art. 35 ust. 1 ustawy Prawo przewozowe, stanowią rzeczy przyjęte do przewozu na podstawie jednego listu przewozowego lub innego dokumentu przewozowego.

Ustawa Prawo przewozowe z dnia 15 listopada 1984r. pozostawia poszczególnym przewoźnikom swobodę w zakresie ustalenia wzorów dokumentów przewozowych. Mogą oni takie wzory ustalić w ramach wydawanego przez siebie regulaminu albo tez w innym trybie. Może to być jeden uniwersalny wzór dokumentu przewozowego lub rozmaite wzory dla udokumentowania różnego rodzaju przewozów czy też różnych przesyłek. Chcąc zlecić transport, nadawca powinien wypełnić zlecenie transportowe, które coraz częściej jest dostępne w wersji elektronicznej, na stronach internetowych firm transportowych. Przykładowe zlecenie transportowe przedstawia rysunek 1.

Podstawowym dokumentem przewozowym, występującym we wszystkich gałęziach transportu i uregulowanym w kodeksie cywilnym, a także w ustawie Prawo przewozowe jest list przewozowy. List przewozowy stanowi przyjęcie przesyłki do przewozu. W transporcie krajowym możemy wyróżnić: − w transporcie samochodowym - samochodowy list przewozowy, − w transporcie kolejowym - kolejowy list przewozowy, − w żegludze śródlądowej - żeglugowy list przewozowy - konosament żeglugi śródlądowej, − w transporcie lotniczym - lotniczy list przewozowy

Nadawca składa przewoźnikowi na przesyłkę towarową list przewozowy, a jeżeli przy danym rodzaju przewozu jest to powszechnie przyjęte, w inny sposób dostarcza informacji niezbędnych do prawidłowego wykonania przewozu. Do niego należy podanie oświadczeń odnoszących się do samej przesyłki, jak również do wykonania przewozu przez przewoźnika. Do przewoźnika natomiast należy obliczenie należności przewozowych, jak również wpisanie pewnych danych o charakterze formalnym ( np. data przyjęcia przesyłki, wzmianka o tym, kto dokonał załadunku itd.). Wspólnie zredagowany list przewozowy podpisywany jest przez wysyłającego. Jeżeli zostanie przyjęty przez przewoźnika, będzie tym samym stanowił dowód zawarcia umowy oraz dowód jej treści. Według interpretacji literalnej – tego rodzaju jednostronny dokument to list przewozowy wystawiony przez wysyłającego zgodnie z postanowieniem art. 780 kodeksu cywilnego, a także art. 38 ustawy Prawo przewozowe.


pieczątka firmowa zleceniodawcy miejscowość i data

Z L E C E N I E T R A N S P O R T O W E

Dla:………………………………………………………………………………………………………………… Do rąk:…………………………………………………………….…………………………… Niniejszym zlecam realizację następującego transportu: Miejsce odbioru przesyłki……………………………………………..………………………………………… Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za transport………………………..……………… Tel.:………………………fax……………………..e-mail……………………………………………..………. Data odbioru……………….……………………..……….…………w godz. od………..……. do……..……… Dane przesyłki………………………………..…………kg brutto……………..……..ilość opakowań……...…… nazwa towaru ( ogółem) (ogółem)

Lp Adres i numer Nr zamówienia Nr paczki

Rodzaj opakow.

Gabaryty Kg brutto Kubatura m3

Data dostawy

Uwagi………………………………………………………………………………………….. ………………………………………. (pieczęć i podpis osoby zlecającej usługę)

Rys. 1. Zlecenie transportowe [ 1]


W liście przewozowym nadawca zamieszcza: − nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającej

umowę, − miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy, − określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia, − inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczane zgodnie z przepisami ze

względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń. List przewozowy zawiera więc wszystkie istotne postanowienia umowy. Potwierdzony przez przewoźnika list przewozowy jest dowodem zawarcia umowy

przewozu, którym może być także przekaz elektroniczny, wydruk komputerowy lub inny dokument zawierający dane. Wysyłający może dołączyć do listu przewozowego również inne dokumenty wymagane przez właściwe przepisy szczególne, np. dokumenty celne, podatkowe, ubezpieczeniowe i administracyjne, zamieszczają w liście przewozowym odpowiednią wzmiankę o ich dołączeniu lub ewentualnie miejscu ich złożenia. Przyjęcie dokumentów dołączonych do listu przewozowego stwarza po stronie przewoźnika obowiązek sprawowania pieczy nad nimi, a także obowiązek właściwego ich wykorzystania.

List przewozowy pełni wiele funkcji związanych z przewozem przesyłek, wśród których należy wymienić; − funkcję dowodową, polegającą na potwierdzeniu danego zdarzenia, − funkcję legitymacyjną, która pozwala przewoźnikowi legitymować się nim, − funkcję instrukcyjną, polegającą na określeniu zadań i sposobów ich wykonania, − funkcję informacyjną, która informuje strony o wzajemnych relacjach o specyfikacji

przesyłki. Przy przewozach masowych list przewozowy ułatwia m.in. ustalenie kolejności wydawania

przesyłek, ewidencjonowanie istotnych zdarzeń w czasie transportu itd. List przewozowy stanowi komplet złożony z czterech części:

− oryginału listu przewozowego, który towarzyszy przesyłce w transporcie jest wydawany odbiorcy;

− ceduły przewozowej, która towarzyszy przesyłce i pozostaje w miejscu przeznaczenia jako dowód wykonania przez przewoźnika zobowiązania wynikającego z umowy o przewóz;

− grzbietu listu przewozowego, który pozostaje w miejscu nadania; − wtórnika listu przewozowego, który otrzymuje nadawca z chwilą zawarcia

z przewoźnikiem umowy o przewóz. Dokumentacja w międzynarodowym transporcie towarów jest bardziej skomplikowana niż

w przypadku transportu krajowego, ponieważ transakcja zawierana jest przez strony będące przedstawicielami różnych krajów. W związku z tym systemem dokument jest kształtowany przez różne czynniki polityczne i ekonomiczne, co znaczy, że wymagania dotyczące dokumentacji przewozowej w poszczególnych krajach różnią się, stanowiąc tym samym poważne utrudnienie. Poza tym każda wysyłka towaru wymaga przygotowania dużej liczby dokumentów. Ocenia się, że średnio jedna dostawa towarów w handlu zagranicznym może wiązać się z wystawieniem nawet 46 dokumentów. Aby uprościć system dokumentów w transporcie międzynarodowym, od dawna podejmowane są działania zmierzające do ujednolicenia wzorów i uproszczenia sposobu ich wystawiania, poprzez opracowanie jednolitych, międzynarodowych standardów oraz ograniczenia liczby dokumentów papierowych na drodze zastosowania elektronicznej wymiany danych, bazując na ujednoliconych, międzynarodowych standardach komunikatów.


Podstawowymi dokumentami wykorzystywanymi w transporcie międzynarodowym towarów są: − w transporcie samochodowym - międzynarodowy samochodowy list przewozowy, − w transporcie kolejowym - międzynarodowy kolejowy list przewozowy, − w transporcie morskim - morski list przewozowy - konosament, − w żegludze śródlądowej - konosament żeglugi śródlądowej, − w transporcie lotniczym - międzynarodowy lotniczy list przewozowy, − w transporcie multimodalnym - międzynarodowy list przewozowy transportu

multimodalnego (konosament FIATA ). Ponadto w przewozach kontenerowych stosowany jest kwit przekazania ICF. Międzynarodowy samochodowy list przewozowy CMR to dokument stwierdzający

przyjęcie towaru do przewozu samochodowego i zawarcie umowy przewozowej w transporcie międzynarodowym, który odbywa się na podstawie konwencji CMR. Zawiera opis przedmiotu i warunki przewozu. List przewozowy CMR powinien być wystawiony w trzech oryginalnych egzemplarzach: − pierwszy - dla nadawcy, będący dowodem oddania przesyłki przewoźnikowi, − drugi - towarzyszący przesyłce, przeznaczony dla odbiorcy, − trzeci - zatrzymywany przez przewoźnika, stanowiący dowód wywiązania się z umowy

o przewóz. W praktyce powszechnie stosuje się list przewozowy składający się z czterech, a nawet

z sześciu egzemplarzy. Ilość egzemplarzy dokumentu jest sprawą indywidualną, ponieważ następne egzemplarze, ponad wspomniane trzy, stanowią kopie i są przeznaczone dla urzędów administracyjnych. List przewozowy CMR wystawia nadawca, najczęściej w języku angielskim.

List przewozowy CMR spełnia różne funkcje: − informacyjną, − dowodową, − instrukcyjną, − legitymującą.

List przewozowy CMR jest dokumentem indywidualnym, wyraźnie wskazującym odbiorcę przesyłki. Nie jest dokumentem pełniącym jednocześnie funkcję celną. Stąd też w międzynarodowym transporcie samochodowym istnieje potrzeba wystawienia odrębnych dokumentów celnych w formie formularza SAD.

Międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM stanowi dowód zawarcia umowy o przewóz koleją, odbywający się na podstawie jednolitych przepisów o umowie międzynarodowego przewozu towarów kolejami CIM, które są integralną częścią konwencji COTIF. Składa się z pięciu egzemplarzy: − oryginału listu przewozowego, przeznaczonego dla odbiorcy przesyłki, − ceduły, która towarzyszy przesyłce do stacji przeznaczenia lub stacji ponownego nadania, − poświadczenia odbioru, który pozostaje na stacji przeznaczenia, − wtórnika listu przewozowego, przeznaczonego dla nadawcy przesyłki, − poświadczenia wysłania, pozostającego na stacji nadania.

Na każdą przesyłkę powinien być wystawiony jeden list przewozowy. Jeden list przewozowy może obejmować ładunek tylko jednego wagonu. Koleje ustalają jednolity wzór listu przewozowego na przesyłkę zwyczajną i na przesyłkę pospieszną, który powinien zawierać wtórnik przeznaczony dla nadawcy. Wybór listu przewozowego przez nadawcę wskazuje, czy towar należy przewieźć jako przesyłkę zwyczajna, czy pospieszną. Żądanie przewiezienia towaru na pewnej części drogi przewozu jako przesyłki pospiesznej, a na innej


części drogi przewozu jako przesyłki zwyczajnej nie jest dozwolone, chyba że wszystkie zainteresowane koleje zawarły odpowiednie umowy. Dla określonych komunikacji, w szczególności pomiędzy krajami sąsiednimi, koleje mogą przewidzieć w taryfach stosowanie uproszczonego wzoru listu przewozowego.

List przewozowy CIM powinien w każdym przypadku zawierać: − nazwę stacji przeznaczenia, − nazwę i adres odbiorcy; jako odbiorca powinna być wskazana osoba fizyczna lub inny

podmiot prawa, − oznaczenie towaru, − masę lub, w przypadku braku informacji o masie, podobną wskazówkę, zgodnie

z przepisami obowiązującymi na stacji nadania, − liczbę sztuk i rodzaj opakowania przesyłek drobnych lub wagonowych, podlegających

przeładowaniu w komunikacji kolejowo-morskiej, bez względu na to, czy przesyłka wagonowa składa się z jednej, czy też z kilku sztuk,

− numer wagonu oraz - oprócz tego, przy wagonach prywatnych - masę własną (tarę) przy towarach, do których załadowania jest obowiązany nadawca,

− dokładne wyliczenie dokumentów wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne, załączonych do listu przewozowego lub według wskazówki w liście przewozowym, złożonych do dyspozycji stacji kolei lub w urzędzie celnym albo innym urzędzie,

− nazwisko i adres nadawcy; jako nadawca powinna być wskazana jedna osoba fizyczna lub inny podmiot prawa. Jeżeli przepisy obowiązujące na stacji nadania tego wymagają, nadawca powinien zamieścić przy swoim nazwisku i adresie podpis odręczny, nadrukowany lub nałożony za pomocą stempla.

Międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM jest dokumentem imiennym i niezbywalnym. Pełni także rolę dokumentu celnego, co oznacza, że nie musimy wystawiać SAD.

W relacjach przewozowych z krajami nie będącymi stronami konwencji COTIF stosujemy międzynarodowy kolejowy list przewozowy SMGS, wystawiany na podstawie Umowy SMGS o międzynarodowej komunikacji towarowej.

Komplet listu przewozowego SMGS składa się z: − oryginału – dla odbiorcy przesyłki, − ceduły – dla stacji przeznaczenia, − grzbietu ceduły - dla stacji nadania, − wtórnika – dla nadawcy, − dodatkowej ceduły – dla celów statystycznych.

List przewozowy SMGS wypełnia nadawca w języku kraju nadania oraz w niemieckim lub rosyjskim. List przewozowy SMGS jest dokumentem imiennym, niezbywalnym i nieprzenośnym.

Przewóz towarów w relacji zachód-wschód, do kraju, w którym stosuje się tylko postanowienia SMGS, tranzytem liniami kolei polskich i słowackich, odbywa się na podstawie dokumentów przewozowych CIM do polskiej lub słowackiej wyjściowej stacji granicznej, na której powinno się przeekspediować przesyłkę do kraju ostatecznego przeznaczenia. Wyjściowa stacja graniczna kolei tranzytowej, dokonująca przeekspediowania, odprawia ładunek do końcowej stacji przeznaczenia na podstawie nowo wystawionego listu przewozowego SMGS, przenosząc wszystkie dane z pierwotnego listu przewozowego CIM. Ważne jest, by pamiętać, że w liście przewozowym CIM dla przewozu relacji zachód-wschód nadawca powinien wpisać jako stację przeznaczenia wyjściową stację graniczną ostatniej kolei


podlegającą konwencji COTIF/CIM, a jako odbiorcę powinien wpisać naczelnika tej stacji. Ponadto w rubryce oświadczenia listy przewozowego CIM powinien też zamieścić informacje o dalszym przewozie do stacji przeznaczenia wraz z nazwą i adresem pocztowym właściwego odbiorcy. Z kolei przy przewozie na podstawie listu przewozowego SMGS, w relacji wschód-zachód, wpisuje się nazwę wejściowej stacji granicznej, pierwszej kolei podlegającej przepisom CIM, uczestniczącej też w umowie SMGS oraz naczelnika tej stacji, jako odbiorcę przesyłki.

Lotniczy list przewozowy (Air Waybill – AWB) jest dokumentem lotniczego obrotu towarowego, spełniającym wiele funkcji: jest świadectwem zawarcia umowy o przewóz, dowodem przyjęcia przesyłki do przewozu, rachunkiem za przewóz, a także instrukcją realizacji przewozu i dostarczenia towaru. W razie ubezpieczenia przesyłki u przewoźnika jest on również dowodem ubezpieczenia.

Lotniczego listu przewozowego AWB – w przeciwieństwie do morskiego konosamentu Bill of Lading – nie używa się w obrocie handlowym. Może być używany do pojedynczych przesyłek oraz do przesyłek skonsolidowanych przez zatwierdzonego przez IATA lotniczego konsolidatora towarowego. Przy pojedynczych przesyłkach w konsolidacji konsolidator używa własnego listu przewozowego, zwanego spedytorskim, House Air Waybill (HAWB). Egzemplarz HAWB otrzymuje zarówno nadawca, jak i odbiorca, a oryginał listu przewozowego głównego (Master AWB) pozostaje u spedytora. Rozliczenie frachtu między spedytorem i jego klientem może nastąpić w innej uzgodnionej wysokości.

List przewozowy należy wypełnić starannie. Wypełnia się trzy oryginały i minimum 8 kopii. Szczególną uwagę należy zwrócić na wypełnienie następujących rubryk listu: − Nadawca (Shipper) – powinna tu być podana pełna nazwa, dokładny adres, miasto

i kraj nadawcy, telefon, fax oraz e-mail – jeśli są znane. − Odbiorca (Consignee) – powinna tu być umieszczona: pełna nazwa odbiorcy, jego

dokładny adres oraz dane telekomunikacyjne, podobnie jak w wypadku nadawcy. − Port nadania przesyłki (Airport of Departure) – powinna tu być podana nazwa portu

nadania przesyłki, tj. adres pierwszego przewoźnika i ewentualnie trasa przewozu przesyłki.

− Port przeznaczenia (Airport of Destination) – należy tu podać nazwę miasta lub portu ostatniego przewoźnika w pełnym brzmieniu; w miastach, gdzie jest więcej niż jeden port lotniczy, musi być również umieszczony kod tego portu; jeżeli miasta o tej samej nazwie znajdują się w kilku państwach należy również dodać nazwę państwa.

− Żądana trasa przewozu/Żądana rezerwacja: (Requested Routing/Requested Booking) – należy podać nazwę pierwszego przewoźnika, jeżeli to możliwe w pełnym brzmieniu, w rubryce ...by first carrier; pozostałe rubryki – porty tranzytowe to i kolejni przewoźnicy by, mogą być wypełniane lub nie, przy wypełnianiu należy stosować trzyliterowe kody miast i dwuliterowe kody przewoźników, rezerwacja zawiera numer lotu i dzień odlotu przesyłki.

− Znaki i numery (Marks and Numbers) – należy tu podać określone przez nadawcę dane identyfikacyjne, które znajdują się na opakowaniach; w razie użycia jednostek załadunkowych (kontenery) podaje się kod identyfikacyjny kontenera.

− Liczba i rodzaj opakowania (Number and Kind of Package) – należy tu podać ogólną liczbę sztuk w przesyłce, wskazując także rodzaj opakowania – liczbę paczek (carton), skrzyń (case), worków (bag), rolek (roll) itp.; jeżeli sztuki nie są opakowane, określa się je jako luzem (loose).

− Określenie towaru (Description of Goods) – należy tu zamieścić opis towarów składających się na przesyłkę, z podaniem kraju pochodzenia towaru, ponieważ jest to wymagane w kraju docelowym przesyłki; towar powinien być opisany zgodnie


z zaleceniami zawartymi w Deklaracji Eksportowej Nadawcy oraz w fakturze handlowej lub fakturze konsularnej oraz Licencji Importowej; towary niebezpieczne powinny być należycie określone zarówno co do nazwy, jak i właściwej klasy bezpieczeństwa, zgodnie z właściwymi nalepkami (label), jeżeli są one wymagane.

− Masa brutto (Gross Weight) – należy tu podać rzeczywistą masę brutto opakowań; powinna być ona podana w tym samym wierszu, co liczba opakowań, do której się odnosi; jeżeli pozycji taryfowych jest więcej, ogólna masa brutto przesyłki powinna być zamieszczona na dole rubryki pod kreską.

− Wymiary (Measurement) – należy tu podać największe wymiary wszystkich opakowań, z określeniem jednostki miary – największa długość, największa szerokość oraz największa wysokość; jeżeli towar taryfikowany jest według objętości – należy podać wyliczoną jego objętość (kubatura); wymiary podaje się również, jeżeli przesyłka jest wartościowa.

− Opłata frachtu od wagi/objętości i od wartości – przedpłata do pobrania (Weight Charge and Valuation Charge – Prepaid/Collect) – obie opłaty muszą być razem całkowicie opłacone z góry (PP) lub razem całkowicie do pobrania od odbiorcy (CC); w odpowiedniej rubryce w tym polu listu przewozowego należy zaznaczyć znakiem X, czy opłata od wagi/objętości i od wartości są PP, czy CC.

− Inne opłaty przy nadaniu – opłacone/do pobrania (All Other Charges at Origin – Prepaid/Collect) – wszystkie inne opłaty ponoszone w porcie nadania przesyłki powinny być wykazane jako w całości opłacone z góry (PP) lub w całości do pobrania od odbiorcy (CC).

− Deklarowana wartość do przewozu (Declared Value for Carriage) – powinna tu być podana wartość przesyłki zadeklarowana przez nadawcę; wartość ta stanowi górną granicę odpowiedzialności przewoźnika w razie zagubienia, zniszczenia lub uszkodzenia przesyłki; jest ona również podstawą do obliczania opłaty od wartości.

− Deklarowana wartość dla Urzędu Celnego (Declared Value for Customs) – w tym miejscu należy podać wartość deklarowaną przez nadawcę do celów celnych; jeżeli nadawca nie deklaruje takiej wartości, wpisuje się w tej rubryce: No Customs Value, w skrócie NVC.

− Żądana suma ubezpieczenia – (Insurance amount requested) – jeżeli przewoźnik lotniczy zabezpiecza polisę ubezpieczeniową we własnym zakresie, nadawca może podać w tej rubryce sumę, na jaką życzy sobie ubezpieczyć przesyłkę; jeżeli tego nie uczyni, uważa się, że przesyłka nie została ubezpieczona na czas przewozu.

− Informacja o obsłudze towaru (Handling Information) – w rubryce tej podaje się dodatkowe informacje o przesyłce, które nadawca życzy sobie zamieścić, np. Also Notify, tzn. zamieszcza się pełną nazwę i adres strony innej niż odbiorca, którą zgodnie z jego życzeniem przewoźnik powinien zawiadomić o nadejściu przesyłki do portu przeznaczenia.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co to jest dokument przewozowy? 2. Co to jest przesyłka towarowa? 3. Jakie przepisy prawne regulują wzory dokumentów przewozowych? 4. Jakie wyróżniamy listy przewozowe? 5. Co zamieszcza w liście przewozowym nadawca?


6. Jakie są funkcje listu przewozowego? 7. Z czego składa się list przewozowy? 8. Jakie są podstawowe dokumenty w transporcie międzynarodowym towarów? 9. Co powinien zawierać międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM? 10. Jaka jest różnica między międzynarodowym kolejowym listem CIM a SMGS? 11. Z jakich egzemplarzy skład się międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM? 12. Z jakich egzemplarzy skład się międzynarodowy kolejowy list przewozowy SMGS? 13. Jakie funkcje spełnia list lotniczy przewozowy? 14. Czym różni się list AWB od HAWB? 15. Jakie są zasady wypełniania lotniczego listu przewozowego? 4.1.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Kierowca jest służbowo i materialnie odpowiedzialny za przyjęcie towaru na samochód w ilości ( lub liczbie ) określonej w liście przewozowym, wobec czego musi przeliczyć jednostki ładunkowe towaru. Towar stanowi 642 kartony na 26 paletach foliowanych. Podaj, co w takiej sytuacji kierowca powinien zrobić?

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zasad dokumentowania przewozów w transporcie towarów,

2) wykorzystać komputer z dostępem do Internetu, w celu znalezienia i wydrukowania międzynarodowego drogowego list przewozowego CMR,

3) opracować postępowanie kierowcy przyjmującego zlecenie.

Wyposażenie stanowiska pracy: − międzynarodowy list drogowy CMR, − komputer z dostępem do Internetu, Ćwiczenie 2 Firma „Europol” specjalizuje się w produkcji materacy. Firma mieści się w Zielonej Górze na ul. Zielonej 100. Na rynku funkcjonuje dopiero od roku, dlatego zainteresowana jest poszukiwaniem nowych klientów. Efektem uczestnictwa w międzynarodowych targach medycznych było nawiązanie współpracy z zagranicznym kontrahentem firmą „JOC” z Chorwacji. „JOC” ma być wyłącznym importerem materacy „Europol” w Chorwacji. Kontrakt przewiduje dostawy materacy co dwa tygodnie, w czwartki, w ilości 506 kartonów. W każdym kartonie znajdują się 23 sztuki materacy. Ustalono, że dostawa materacy będzie organizowana transportem samochodowym, w systemie drzw-drzwi. Za dostawę będzie odpowiedzialny dział sprzedaży. Wypisz potrzebne dokumenty transportowe. Wypełnij jeden z dokumentów przewozowych.




2) wykorzystać komputer z dostępem do Internetu, w celu znalezienia odpowiedniej strony Urzędu Celnego,

3) wydrukować odpowiednie dokumenty, 4) wypełnić dokument.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− komputer z dostępem do Internetu, − dokumenty przewozowe. Ćwiczenie 3 Jednym z warunków prawidłowego przebiegu procesu transportowego jest należyte przygotowanie dokumentów transportowych. W związku z tym pracownicy działu sprzedaży, którzy są odpowiedzialni za dostawy, powinni wiedzieć, jak należy wypełnić taki dokument. Wyjaśnij które pola międzynarodowego samochodowego listu przewozowego CMR wypełnia pod odpowiedzialnością nadawca, przewoźnik a które odbiorca.



2) posiadać druk listu CMR, 3) przeanalizować każde pole druku, 4) wybrać te pola, które wypełnia nadawca, przewoźnik i odbiorca.


− międzynarodowy list drogowy CMR. Ćwiczenie 4 Przedstaw zasady wypełniania międzynarodowych listów przewozowych – morskich, samochodowych, kolejowych, lotniczych oraz konosamentu żeglugi śródlądowej. Wypełnij jeden przykładowy list przewozowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zasad dokumentowania przewozów

w transporcie towarów, 2) posłużyć się wyszukiwarką internetową w celu wyszukania odpowiednich informacji

o listach przewozowych – morskich, samochodowych, kolejowych, lotniczych oraz konosamencie żeglugi śródlądowej,

3) wydrukować listy przewozowe, 4) wypełnić listy przewozowe.


− komputer z dostępem do Internetu, − listy przewozowe.


Ćwiczenie 5 Firma spedycyjna „Spedkom” obsługuje producenta płyt meblowych i fornirów PCV, firmę „Monimar” z Niemodlina w województwie opolskim. Płatność za towar jest realizowana w formie akredytywy dokumentowej. Na rysunku przedstawiono częściowo wypełnione zlecenie spedycyjne. Wskaż, jakich informacji brakuje, aby firma „Spedkom” mogła właściwie i w terminie przygotować dokumenty, będące postawą otrzymania zapłaty za towar przez firmę „Monimar”.

ZLECENIE SPEDYCYJNE Eksporter: „Monimar” ul. Słoneczna 22 Niemodlin Tel. (077) 3476889 Fax (077) 3476889

Importer: BEDRUTHAN STEPS Trance Mawagan Porth Newaguay, TR8 4BU

Opis towaru: płyta meblowa typ BZ 32 Jakość I 110000 sztuk Port docelowy:………………………………. Kraj……………………......………………… Termin gotowości towaru…31.05.2006…... Towar dostarcza……………………… Oznakowanie………………………………... Masa brutto……………………...…… Wymiary opakowań…………………………………………………………………………… Właściwości towaru……………………………………..…………… Odprawa celna: tak nie Dodatkowe ubezpieczenie: tak nie Uwagi:………………………………………………………………………………………… Warunki dostawy wg INCOTERMS 2000:…CFR…………………………………………… Uzgodniona stawka:……………………………………………………………………………. Koszty obsługi wg TABELI OPŁAT:………………………………………………………… Osoba prowadząca kontrakt:…Bartosz Siedlecki……………………..………………………

ZLECAM I AKCEPTUJĘ KOSZTY ……………………………………….

Data:……………………………………

PRZYJMUJĘ ZLECENIE ……………………………………….

Data:…………………………………… Rys.2. Zlecenie spedycyjne [ opracowanie własne ]




w transporcie towarów 2) wskazać, w jakich polach brakuje informacji, aby zlecenie było kompletne.

Wyposażenie stanowiska pracy: − rysunek częściowo wypełnionego zlecania. Ćwiczenie 6 Firma „Relix” zajmuje się produkcja mebli. Firma mieści się w Namysłowie i ma wielu stałych odbiorców w kraju. Od czterech lat realizuje strategię ekspansji na rynki zagraniczne. Współpracuje już z partnerami z Niemiec i Szwecji. Do Szwecji dostawy odbywają się transportem kolejowym, z przeprawą promową w Świnoujściu, a do Niemiec na całej trasie przewozu transportem samochodowym. Niedawno firma „Relix” podpisała umowę na dostawę mebli do Irlandii. Dostawa realizowana będzie transportem samochodowym i morskim. Wymień dokumenty transportowe występujące w realizacji mebli do Szwecji, Niemiec i Irlandii.


Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:


2) posłużyć się wyszukiwarką internetową w celu wyszukania odpowiednich informacji o Konwencji CIM i umowie SMGS,

3) wybrać odpowiednie listy przewozowe.

Wyposażenie stanowiska pracy: − komputer z dostępem do Internetu, − międzynarodowe przepisy CIM i SMGS, − listy przewozowe. Ćwiczenie 7 Przedstaw zasady wypełniania międzynarodowych listów przewozowych – morskich, samochodowych, kolejowych, lotniczych oraz konosamentu żeglugi śródlądowej. Wypełnij jeden przykładowy list przewozowy.

Sposób wykonania ćwiczenia:


towarów, 2) posłużyć się wyszukiwarką internetową w celu wyszukania odpowiednich informacji

o listach przewozowych – morskich, samochodowych, kolejowych, lotniczych oraz konosamencie żeglugi śródlądowej,

3) wydrukować listy przewozowe, 4) wypełnić listy przewozowe.


Wyposażenie stanowiska pracy: − komputer z dostępem do Internetu. Ćwiczenie 8 Wypełnij zlecenie transportowe, którego treść powinna zawierać: − datę zlecenia – 01.06.2006; − miejsce podstawienia samochodu – Zakłady Przemysłowe Toruń ul. Spokojna

8, kierownik Jan Kowalczyk, tel.123456; − określenie ładunku – deski drewniane bukowe dla Firmy Helmut Muller; − właściwości towaru – towar neutralny; − termin podstawienia samochodu – 04.06.2006, godz. 6-9.00 rano; − miejsce przeznaczenia – Firma York Schmidt Hamburg, Nordstrasse 8; − odprawę celna wywozowa – przez załadowcę w Urzędzie Celnym Koszalin; − odprawę celna wwozowa – Niemcy – Kołbaskowo/Pomelen, Firma Berlin GmBH; − zamawiany samochód – dł. 13,5m − ubezpieczenie – OC; − neutralność przewoźnika (przewoźnik nie może poinformować osób trzecich); − wysokość frachtu przewozowego - 2100 euro, fracht rozliczny będzie z zł polskich

według tabeli kursowej NBP – kurs średni z dnia wykonania usługi; − płatność do 30 dni od daty złożenia rachunku, wraz z potwierdzonym CMR i innymi

dokumentami; − postój samochodu – przy postoju ponad 1 godzinę przewoźnik ma niezwłocznie

poinformować zleceniodawcę, podając przyczynę postoju poświadczoną przez załadowcę; − nieterminowość lub niepodstawienie samochodu spowoduje naliczenie kary w wysokości

10-100% wysokości frachtu; − samochód – WDA 4444; − nazwisko kierowcy – Jan Nowak.




2) posiadać druk zlecenia transportowego, 3) wypełnić druk zgodnie z zaleceniami.

Wyposażenie stanowiska pracy: − druk zlecenia transportowego.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz: Tak Nie 1) zdefiniować pojęcie dokument przewozowy? 2) rozróżnić międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM i SMGS? 3) określić funkcje listów przewozowych? 4) rozróżnić list AWB od HAWB? 5) wymienić podstawowe dokumenty w przewozie towarów?


4.2. Postanowienia AETR dotyczące sporządzania harmonogramów pracy kierowców


Umowa europejska dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) została sporządzona w 1970r. w Genewie. Polska podpisała tę umowę w 1971r., jednakże ratyfikowana dopiero w 1992r. Umowa ta doczekała się publikacji po siedmiu latach, w 1999r., i od tego czasu obowiązuje w naszym kraju. Celem konwencji AETR jest zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, poprzez regulacje istotnych warunków zatrudnienia kierowców w transporcie drogowym. Ważne też jest wypracowanie metod i środków zapewniających wykonanie postanowień zawartych w AETR. Przepisy AETR obowiązują i stosuje się je w każdym kraju, który jest stroną konwencji, bez względu na to czy jest to przewóz krajowy czy międzynarodowy, osób czy towarów.

AETR nie ma zastosowania: − do przewozów towarów pojazdem o dopuszczalnej masie całkowitej (dmc) nie

przekraczającej 3,5 tony (łącznie z przyczepami lub naczepami), − do pojazdów przystosowanych do przewozu nie więcej jak 9 osób łącznie z kierowcą, − do przewozu pojazdami specjalistycznymi używanymi w ratownictwie, pomocy

technicznej, do pojazdów, których maksymalna prędkość przekracza 30 km/h oraz w stosunku do pojazdów policji i sił zbrojnych.

AETR dopuszcza zatrudnienie kierowców, którzy ukończyli 18 lat, do prowadzenia pojazdów z przyczepami i naczepami o dmc mniejszej lub równej7,5 tony. Pojazdy o dmc wyższej od 7,5 tony mogą prowadzić osoby, które ukończyły 21 lat lub 18 lat pod warunkiem posiadania przez kierowcę świadectwa kwalifikacji zawodowych, uznanego przez jedną z umawiających się stron, potwierdzonego odbyciem szkolenia.

Ustalony przepisami czas pracy i odpoczynku kontroluje zainstalowane w każdym pojeździe homologowane urządzenie, zwane tachografem, które co dwa lata podlega kontroli prawidłowości działania. Tachograf rejestruje na specjalnych dobowych tarczach: czas pracy, czas jazdy, odpoczynek, prędkość pojazdu, przebytą odległość, każdorazowe wyjęcie tarczy.

Tarcza jest opisana charakterystycznymi danymi kierowcy i pojazdu. Choć tachografu i wykonanej przez to urządzenie rejestracji przebiegu pracy pojazdu nie można bezpośrednio porównać z tzw. czarną skrzynką znajdującą się w samolocie, to jednak podobieństwa występują. W sytuacjach ekstremalnych, w laboratorium analiz wypadkowych, gdzie dokonuje się mikroskopowej analizy zapisów na tarczy, można się przekonać jak olbrzymie znaczenie mają te zapisy.

Należy pamiętać, że prawidłowo zapisana tarcza tachografu może przewoźnika uwolnić od odpowiedzialności z tytułu różnych zdarzeń, szczególnie wtedy, gdy okoliczności sprawy nie zawsze mu sprzyjają. Zasada ta może działać również odwrotnie, stwierdzając nieprawidłowości w czasie pracy kierowcy i pojazdu.

Ustawa o czasie pracy kierowców z 2001r. jest spójna z przepisami konwencji AETR, której najważniejsze uregulowania znalazły się w dosłownym brzmieniu w polskiej ustawie. Ustawa o czasie pracy kierowców dotyczy całego transportu drogowego, zarówno krajowego jak i międzynarodowego. Ustawa nie dotyczy pracy kierowców obsługujących pojazdy o dmc do 3,5 tony oraz samochody osobowe przystosowane do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.


WZÓR SCHEMATU CZASU PRACY I ODPOCZYNKU KIEROWCÓW

Kierowcy (ilość przepracowanych godzin)

Przystanki Godz.

Przyjazdu/ Odjazdu

Km między przystankami, czas podróży,

średnia prędkość

Przerwa w pracy

kierowcy przy załodze

jednoosobowej (15 lub 45

min)*

I II III IV V VI

Miejsce wymiany pierwszej załogi kierowców (I i II) na drugą (III i IV)**

Miejsce wymiany drugiej załogi kierowców (III i IV) na trzecią (V i VI)

Łączna ilość kilometrów, czas podróży, średnia prędkość

Łączny czas pracy kierowców

* przerwy: każdy kierowca co najmniej 45 minut lub 3 razy co najmniej 15 minut lub co najmniej 30 min + co najmniej 15 minut ** - ewentualnie odpoczynek przy załodze jedno lub dwuosobowej (np. na promie). W przypadku większej ilości przystanków prosimy o odpowiednie zmodyfikowanie tabeli, zgodnie z warunkami przejazdu.

Rys.3. Wzór schematu czasu pracy i odpoczynku kierowców [opracowanie na podstawie stron www]


Tabela 1 Czas jazdy i odpoczynku kierowcy [opracowanie własne] Czas jazdy dziennej:

Norma 9 godzi Wydłużony do 10 godzi dwa razy w tygodniu

do 56 godzin, w odniesieniu do 6 okresów jazdy

Dopuszczalny czas jazdy - w tygodniu - w czasie dwóch kolejnych

tygodni 90 godzin

Maksymalny czas trwania nieprzerwanej jazdy

4 godziny 30 minut

Przerwy Co najmniej 45 minut lub 3 razy co najmniej 15 lub co najmniej 30 minut + co najmniej 15 minut

Odpoczynek dzienny ( jeden kierowca) Norma 11 kolejnych godzin/24 godziny Skrócenie 9 kolejnych godzin 3 razy w tygodniu, z rekompensatą przez końcem tygodnia Podzielenie dozwolone: długość trwania odpoczynku jest zwiększona do 12 godzin w przypadku

podzielenia na dwa lub trzy okresy , z czego jeden składa się z 8 kolejnych godzin. Długość trwania każdego z pozostałych okresów nie może być mniejsza niż 1 godzina

Odpoczynek dzienny ( załoga dwuosobowa) 8 kolejnych godzin w okresie 30 godzinnym

Odpoczynek dzienny ( przewóz pociągiem lub promem) Dozwolona pojedyncza przerwa w odpoczynku pod pewnymi warunkami: w tym wypadku długość odpoczynku powiększa się o 2 godziny

Odpoczynek tygodniowy Norma 45 kolejnych godzin, wraz z odpoczynkiem dziennym po 6 okresach jazdy Skrócenie 36 kolejnych godzin w miejscu zamieszkania kierowcy lub w miejscu pobytu, albo 24 kolejne

godziny poza miejscem zamieszkania kierowcy lub miejscem pobytu pojazdu , rekompensata – jednorazowe odebranie przed końcem trzeciego tygodnia po tygodniu, którego to dotyczy

Zgodnie z Konwencją AETR powinno się regularnie kontrolować okresy prowadzenia

pojazdu, czas innej pracy wykonywanej przez kierowcę oraz liczbę godzin wypoczynku, posługując się przy tym wszystkimi dokumentami będącymi w jego dyspozycji, np. indywidualną książeczką kontroli. W przypadku naruszenia AETR przedsiębiorstwo powinno natychmiast je usunąć i podjąć kroki w celu zapobiegnięcia im w przyszłości (np. przez zmianę godzin pracy oraz tras przejazdu). Konwencja zabrania dodatkowego wynagrodzenia kierowców otrzymujących pensje, nawet w formie premii lub zwiększenia płacy w związku z przebytymi odległościami i/lub ilością przewożonych towarów, chyba że to wynagrodzenie jest takiego rodzaju, że nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa drogowego. Przedsiębiorstwo przewozowe musi przechowywać karty kontrolne co najmniej przez okres 12 miesięcy po dacie ostatniego zapisu i przedstawić je na żądanie funkcjonariuszy służb kontrolnych. 4.2.2. Pytania sprawdzające


1. Co to jest umowa europejska AETR? 2. Do czego AETR nie ma zastosowania? 3. Na jakich warunkach AETR dopuszcza zatrudnienie kierowców? 4. Co określa AETR w odniesieniu do czasu prowadzenia pojazdu? 5. Co to jest tachograf? 6. Jakie informacje można odczytać z tarczy tachografu? 7. Jaka jest norma czasu jazdy dziennej kierowcy?


8. Jaki jest dopuszczalny czas jazdy w tygodniu? 9. Jaki jest maksymalny czas trwania nieprzerwanej jazdy? 10. Jak regulowany jest odpoczynek dzienny dla jednego kierowcy? 11. Jak reguluje AETR odpoczynek dzienny dla załogi dwuosobowej? 12. Jaka jest norma odpoczynku tygodniowego dla jednego kierowcy?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1 Kierownik do spraw transportu jest odpowiedzialny za realizację umowy z ważnym

klientem na przewóz mrożonek z Krakowa do Bukaresztu. Przewozy realizowane są raz w tygodniu: wyjazd w poniedziałek o godz.7.00, dostawa we wtorek przed godz. 22.00.

Przy dalszych obliczeniach należy przyjąć następujące założenie: − odległość z Krakowa do Bukaresztu – 1270 km, − przejście graniczne znajduje się 120 km od Krakowa, − średnia prędkość pojazdu – 60km/godz., − oczekiwanie na oclenie - 1 godzina, − odprawa celna - 3 godziny. Obliczyć czas podróży z Krakowa do Bukaresztu z wyszczególnieniem jej kolejnych etapów, uwzględniając podane założenia oraz obowiązujące przepisy (AETR ).


Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania w zakresie postanowień AETR dotyczących

sporządzania harmonogramów pracy kierowców, 2) zrobić harmonogram czasu pracy kierowcy, 3) obliczyć czas jazdy, 4) uwzględnić czas odpoczynku kierowcy.


− druk harmonogramu czasu pracy kierowcy, − konwencja AETR. Ćwiczenie 2 Zaplanuj rozkład jazdy dwuosobowej załogi na trasie Toruń – Paryż o długości 1410 km, przy średniej prędkości 60km/godz., wiedząc, że wyjazd odbędzie się w poniedziałek o 7.00. Sposób wykonania ćwiczenia


1) zapoznać się z materiałem nauczania w zakresie postanowień AETR dotyczących sporządzania harmonogramów pracy kierowców,

2) sporządzić harmonogram czasu pracy dla dwóch kierowców, 3) obliczyć czas jazdy pojazdu, 4) uwzględnić czas odpoczynku kierowcy w harmonogramie.

Wyposażenie stanowiska pracy: − druk harmonogramu czasu pracy kierowcy, − konwencja AETR.


Ćwiczenie 3 Na podstawie umowy AETR przeanalizuj normy czasu prowadzenia pojazdów przez kierowców, obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku.




2) wykorzystać komputer z dostępem do Internetu, 3) skorzystać ze stron: www.kig.pl, www.pzm.pl, www.prawo.psm.pl.

Wyposażenie stanowiska pracy: − komputer z dostępem do Internetu Ćwiczenie 4 Na podstawie dostępnych informacji, określ rodzaje pojazdów drogowych w aspekcie stosowania do nich norm czasowych dotyczących prowadzenia pojazdów, przerw i odpoczynku.



2) skorzystać z Internetu ze stron: www.kig.pl, www.pzm.pl, www.prawo.psm.pl, 3) określić rodzaje pojazdów drogowych.


− komputer z dostępem do Internetu − umowa AETR 4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz: Tak Nie 1) scharakteryzować zastosowanie AETR? 2) rozróżnić zadania tachografu? 3) omówić informacje, jakie można odczytać z tarczy tachografu? 4) określić czas odpoczynku kierowcy zgodnie z AETR?

http://www.kig.pl

http://www.pzm.pl

http://www.prawo.psm.pl

http://www.kig.pl

http://www.pzm.pl

http://www.prawo.psm.pl


4.3. Dokumenty wymagane w czasie przewozu towarów niebezpiecznych


W przypadku przewozów ładunków niebezpiecznych, na podstawie Umowy ADR, wymagane są dwa dokumenty przewozowe: dokument przewozowy i instrukcja pisemna dla kierowcy. Aktualne przepisy ADR oraz przepisy krajowe nie określają wzoru dokumentu przewozowego. W praktyce jest stosowny międzynarodowy samochodowy list przewozowy, zwany w skrócie CMR.

W dokumencie przewozowym powinny być podane, co najmniej: nazwa lub określenie przewożonego towaru wraz z numerem rozpoznawczym UN, klasa, grupa pakowania, jeśli jest wymagana i skrót ADR oraz liczba i opis sztuk przesyłki, całkowita ilość przewożonych towarów, nazwy i adresy nadawcy i odbiorcy towaru oraz wzmianka o umowie specjalnej, jeżeli przewożony towar jest objęty taką umową.

Dane powinny być wpisane w CMR przez kierowcę lub nadawcę, np. „2448 SIARKA STOPIONA, 4.1, III, ADR”

Przy przewozie materiałów promieniotwórczych klasy 7 wymagane są ponadto dane wynikające ze specyfiki tych materiałów.

Do dokumentu przewozowego powinny być dołączone ponadto: − kopia tekstu umowy specjalnej, jeżeli przewóz towaru jest dokonywany m.in. na

warunkach takiej umowy, − certyfikat pakowania kontenera, jeżeli przewóz towaru w dużym kontenerze był

poprzedzony transportem morskim, − zezwolenie uprawniające pojazd do wykonywania transportu międzynarodowego na

terenie określonego kraju, jeżeli jest wymagane, − świadectwo dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych materiałów niebezpiecznych,

zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy, − świadectwo kwalifikacji kierowcy ( w odniesieniu do kierowców krajowych), − zezwolenie dotyczące wykonywania czynności ładunkowych, − zezwolenie na transport odpadów, − oświadczenie nadawcy.

Instrukcja pisemna dla kierowcy powinna być mu dostarczona przez nadawcę, który jest odpowiedzialny za jej treść. Tekst instrukcji powinien być sporządzony – według załączonego wzoru w części 5 ADR – w języku, który jest zrozumiały dla kierowcy w mowie i piśmie oraz w języku kraju, na terenie którego towar jest przewożony.

Spedytor musi poinformować nadawcę o wszystkich, wymaganych przez przepisy prawne, dokumentach, które muszą towarzyszyć ładunkowi niebezpiecznemu na całej trasie przewozu. Natomiast nadawca jest zobowiązany dokumenty te skompletować, odpowiadając za ich treść, która powinna być zgodna ze stanem faktycznym.

Podstawowym dokumentem stosowanym przy przewozach ładunków niebezpiecznych różnymi gałęziami transportu jest list przewozowy. Prawidłowo wystawiony powinien zawierać wszystkie dane o przewożonym ładunku niebezpiecznym, a w szczególności: − prawidłową nazwę przewozową materiału, − klasę (dla materiałów klasy 1 – podklasę wraz z grupą zgodności), − grupę pakowania materiału (o ile nie została podporządkowana), − skrót ADR, RID, IMDG Code lub IATA DGR,


− liczbę i określenie sztuk przesyłki, − całkowitą ilość materiału niebezpiecznego ( objętość, masę brutto lub netto), − nazwę i adres nadawcy oraz odbiorcy.

INSTRUKCJA DLA KIEROWCY Ładunek: Kwas siarkowy, klasa 8 , punkt 1b, numer rozpoznawczy, nr nalepki ostrzegawczej 8 , oleista ciecz o charakterystycznym zapachu i kwaśnym smaku. Rodzaj zagrożenia: 1. żrąca ciecz niepalna, mieszającą się z woda i powodująca silne zakwaszenie wód i gleby oraz rozpuszczająca się wodzie z wydzielaniem ciepła; 2. opary kwasu działają drażniąco na błony śluzowe dróg oddechowych i oczy, wywołują stany zapalne oskrzeli i płuc; ponadto niszczą naskórek i wnikają w tkankę podskórną, powodując jej martwicę; 3. oblanie kwasem znacznej powierzchni skóry może spowodować wstrząs i zapaść; 4. działa korodująco na metale, z wydzielaniem palnego i wybuchowego wodoru. Ochrona osobista: 1. kamizelka ostrzegawcza; 2. maska z pochłaniaczem typu P-2; 3. okulary ochronne; 4. rękawice i obuwie ochronne kwasoodporne; 5. fartuch lub kombinezon kwasoodporny; 6. latarka przenośna; 7. butelka z czystą wodą do przemywania oczu. Podstawowe czynności kierowcy: 1. natychmiast zawiadomić policje i straż pożarną; 2. zatrzymać pojazd w miejscu o najmniejszym stopniu zagrożenia dla ludzi i środowiska; 3. wyłączyć silnik, nie palić i nie używać otwartego płomienia; 4. miejsce wypadku oznakować znakami ostrzegawczymi ( np. trójkątami, pachołkami lub przenośnymi lampami); 5. nie dopuścić osób postronnych do strefy zagrożenia, tj. w promieniu co najmniej 50 m. Dodatkowe i/lub specjalne czynności kierowcy: 1. jeśli to możliwe, uszczelnić miejsce wycieku; 2. obwałować miejsce gromadzonego kwasu, a małą ilość kwasu przysypać materiałem chłonnym

i zebrać do zamykanego pojemnika; 3. nie dopuścić do przedostania się kwasu do studzienek kanalizacyjnych; 4. nie dopuścić do kontaktu kwasu z metalami; 5. przebywać po stronie nawietrznej. Pożar: 1. ciecz niepalna, a w razie pożaru spowodowanego działaniem kwasu, gasić gaśnicą proszkową lub

śniegową; 2. cysternę ( naczynia ) z kwasem chłodzić wodą, a jeśli to możliwe usunąć poza strefę zagrożenia. Pierwsza pomoc: 1. poszkodowanego wynieść poza sferę zagrożenia i zapewnić mu spokój i utrzymywać w bezruchu; 2. skażone oczy przemywać dużą ilością wody przy odwiniętych powiekach; 3. skażoną odzież natychmiast zdjąć, a skórę przemywać dużą ilością wody bez mydła; 4. wezwać pomoc lekarską. Informacje dodatkowe: ( np. dostarczone przez producenta lub nadawcę): ………………………………………………………………………………………………………… Telefony - w Polsce – policja 997, państwowa straż pożarna 998, - w Niemczech – policja 110, straż pożarna 112.

Rys. 4. Instrukcja dla kierowcy [opracowanie na podstawie stron www]


Nadawca powinien stwierdzić w dokumencie przewozowym lub oświadczeniu załączonym do tego dokumentu, że materiał jest dopuszczony do przewozu zgodnie z przepisami odnoszącymi się do danej gałęzi transportu oraz, że jego stan, postać, opakowanie, a także oznakowanie nalepkami są zgodne z tymi przepisami. Ponadto, jeżeli kilka przesyłek zapakowanych jest razem do jednego kontenera lub opakowania zbiorczego, nadawca jest zobowiązany do oświadczenia, że umieszczenie ich razem nie jest zabronione.

We wszystkich gałęziach transportu, dokumentem, który zawsze towarzyszy ładunkowi niebezpiecznemu, jest deklaracja ładunku niebezpiecznego (Dangerous Goods Declaration). Jest to dokument wypełniany przez nadawcę przesyłki, zawierający informacje o przewożonym materiale niebezpiecznym, dane dotyczące nadawcy i odbiorcy oraz stwierdzenie nadawcy, ze informacje dotyczące materiału są dokładne i całkowicie zgodne z prawdą, a przesyłka jest prawidłowo sklasyfikowana, opakowana, oznakowana i oklejona wymaganymi nalepkami.

Na przewóz do kraju, na wywóz oraz przewóz tranzytem przez terytorium Polski odpadów niebezpiecznych wymagane jest zezwolenie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Zezwolenie określa m.in. trasę przewozu, rodzaj opakowania, nazwę odbiorcy itp. Dokument przewozowy dotyczący odpadów niebezpiecznych stanowi załącznik do zezwolenia.

Na przewóz odpadów niebezpiecznych tylko po drogach krajowych wymagane jest zezwolenie właściwego starosty, na terenie którego znajdują się odpady. Zezwolenie takie nie jest wymagane, jeżeli posiadacz odpadów prowadzi działalność w zakresie ich odzysku lub unieszkodliwienia.

Tabela 3 Wykaz materiałów niebezpiecznych, których przewóz podlega zgłoszeniu do komendanta

wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej [opracowanie własne]

Klasa niebezpieczeństwa Materiały niebezpieczne, których przewóz podlega zgłoszeniu

1

- materiały podklasy 1.1 grupy zgodności A, - pozostałe materiały podklasy 1.1 w ilości większej niż 1.000 kg /1, - materiały podklasy 1.2 w ilości większej niż 3.000 kg /1, - materiały podklasy 1.3 w ilości większej niż 5.000 kg /1, - materiały podklasy 1.5 w ilości większej niż 5.000 kg /1, /1 Łączna masa netto materiałów przewożonych na pojeździe samochodowym i przyczepie

2 - gazy grup: T, TF, TC, TO, TFC, TOC, przewożone w cysternach o pojemności większej niż 3.000 litrów,

3, 4.2, 4.3, 5.1, 6.1 i 8

- materiały wymienione pod literą a) różnych punktów tych klas, przewożone w cysternach o pojemności większej niż 3.000 litrów,

5.2 - materiały przewożone w cysternach,

6.2 - materiały wymienione w punkcie 1 tej klasy,

7

- sztuki przesyłki typu B(U) z materiałami promieniotwórczymi o łącznej aktywności większej niż 3 x 103A1 /2 lub 3 x 103A2 /2 albo 1.000 Tbq (20 kCi), w zależności która z tych wartości jest najniższą; - sztuki przesyłki typu B(M); - sztuki przesyłki z materiałami rozszczepialnymi, jeżeli suma wskaźników transportowych sztuk przesyłki przekracza 50; - materiały przewożone w specjalnych warunkach /2 Wartości A1 i A2 podane są pod lm. 3700 dodatku A.7 do załącznika A.


Każdy przewóz - na warunkach specjalnych - materiałów promieniotwórczych wymaga zatwierdzenia przez właściwą władzę kraju nadania oraz kraju, do którego lub na którego terytorium dokonywany jest przewóz.

Tablica ostrzegawcza, pomarańczowa odblaskowa umieszczona na pojazdach przewożących substancje niebezpieczne, zawiera dwa numery rozpoznawcze przewożonej substancji tj.: − numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa - dwie lub trzy cyfry (w liczniku), − numer rozpoznawczy materiału - cztery cyfry (w mianowniku).

Tablica z umieszczonymi na niej numerami rozpoznawczymi stosowana jest przy przewozach materiałów niebezpiecznych w cysternach lub luzem. Przy przewozach w tzw. sztukach przesyłki stosowane są tablice pomarańczowe bez numerów rozpoznawczych. Wymiar standardowy tablicy to 40x30 cm

Wymagane jest także świadectwo zatwierdzenia: − sztuki przesyłki typu B(U) i typu C, − wzoru sztuki przesyłki typu B(M), − wzoru sztuki przesyłki zawierającej co najmniej 0,1 kg sześciofluorku uranu, − wzoru sztuki przesyłki z materiałem rozpuszczalnym, − wzoru materiału promieniotwórczego w specjalnej postaci, − wzoru materiału promieniotwórczego słabo rozpraszalnego.

Ponadto, w pewnych przypadkach, obowiązujące przepisy wymagają od przewoźnika, przewożącego materiały szczególnie niebezpieczne, pisemnego zawiadomienia Komend Wojewódzkich Policji oraz Państwowej Straży Pożarnej, na których obszarze działania ma się odbyć zamierzony przewóz, a w przypadku przewozu materiałów klasy 7 o wysokim promieniowaniu, Państwowej Agencji Atomistyki.

Kierowcy pojazdów z cysternami, kierowcy innych pojazdów – jeżeli ich dopuszczalna masa całkowita przekracza 3500kg – oraz kierowcy pojazdów przewożących materiały klasy 1 (wybuchowe) lub klasy 7 (promieniotwórcze) powinny posiadać zaświadczenie o przeszkoleniu.

Do przewozu niektórych materiałów niebezpiecznych jest wymagane świadectwo dopuszczenia pojazdu do przewozu tych materiałów ( dla typów pojazdów: FL, OX, AT – przewóz w cysternach, EX/II i EX/III – przewóz materiałów klasy 1).

Jeżeli przewóz drogowy towarów niebezpiecznych, znajdujących się w kontenerze, dokonywany jest bezpośrednio przed przewozem morskim, to do dokumentu przewozowego powinien zostać dołączony certyfikat pakowania kontenera, zgodny z przepisami IMGD Code. Funkcję dokumentu przewozowego oraz certyfikatu pakowania kontenera może pełnić jeden dokument. Przewóz ładunków niebezpiecznych transportem śródlądowym reguluje Konwencja ADN.

Przy przewozie towarów niebezpiecznych jednocześnie transportem samochodowym i morskim lub lotniczym, może być wystawiony na taki przewóz multimodalny dokument przewozowy towarów niebezpiecznych według załączonego wzoru.


MULTIMODALNY DOKUMENT PRZEWOZOWY TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH 2. Numer dokumentu przewozowego 1. Nadawca

3.Strona 1 (łącznie ……stron)

4. Numer nadawcy

6. Odbiorca 7. Przewoźnik ( wypełnia przewoźnik )

DEKLARACJA NADAWCY Niniejszym oświadczam, że zawartość tej przesyłki została prawidłowo i w całości opisana poniżej za pomocą prawidłowej nazwy przewozowej oraz, że jest prawidłowo sklasyfikowana, opakowana, oznakowana i zapatrzona w nalepki, jak również, że pod każdym względem właściwie przygotowana do transportu, zgodnie z obowiązującymi przepisami międzynarodowymi i krajowymi.

8. Przesyłka to mieści się w zakresie ograniczeń ustalonych dla (skreślić jeśli nie dotyczy):

SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH I TOWAROWYCH

TYLKO SAMOLOTÓW TOWAROWYCH

9. Dodatkowe informacje dotyczące manipulowania ładunkiem

10. Samolot/numer lotu i data

11. Port/miejsce załadunku

12. Port/miejsce rozładunku

13. Miejsce przeznaczenia

14. Opis przesyłki* Ilość i rodzaj sztuk przesyłki Opis towaru Masa brutto (kg) Masa netto (kg) Objętość (m3)

15. Numer kontenera/nr rejestracji pojazdu

16.Numer plomby (plomb)

17. Typ i wielkość kontenera/pojazdu

18. Tara (kg)

19. Całkowita masa brutto (kg)

CERTYFIKAT PAKOWANIA KONTENERA/POJAZDU Niniejszym oświadczam, że towary opisane powyżej zostały zapakowane/załadowane do ww. kontenera/pojazdu zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami WYMAGANE JEST WYPEŁNIENIE I PODPISANIE PRZEZ OSOBĘ ODPIWIEDZIALNĄ ZA OPAKOWNAIE/ZAŁĄDUNEK W ODNIESIENIU DO ŁĄDUNKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W KONTENERZE/POJEŹDZIE

21. POTWIERDZENIE ODBIERAJĄCEGO Odebrano ww. ilość sztuk przesyłki/kontenera/przyczep w stanie właściwym zgodnie z wykazem, z wyjątkiem: Uwagi odbierającego:

Nazwa przedsiębiorstwa 22. Nazwa przedsiębiorstwa (NADAWCY PRZYGOTOWUJĄCEGO TEN DOKUMENT)

Nazwisko/stanowisko deklarującego Nazwisko/stanowisko deklarującego

Miejsce i data Miejsce i data

Podpis deklarującego

Nazwa przewoźnika Numer rejestrujący pojazdu Podpis i data PODPIS KIEROWCY

Podpis deklarującego W odniesieniu do materiałów niebezpiecznych należy podawać: właściwą nazwę przewozową, klasę, nr UN, grupę pakowania ( jeśli dotyczy ) oraz inne dane zgodnie z wymaganiami przepisów międzynarodowych i krajowych

Rys. 5. Multimodalny dokument przewozowy towarów niebezpiecznych [opracowanie własne]


Również we wszystkich dokumentach związanych z transportem morskim towarów niebezpiecznych, a w szczególności w manifestach, listach ładunkowych, kwitach sternika, awizach, kwitach składowych, zleceniach i dyspozycjach powinny być podane: nazwa techniczna towaru, określenie klasy IMO materiału, numer UN, informacje o całkowitej masie ( ilości) każdej substancji niebezpiecznej przewożonej w kontenerze

Zgonie z konwencją SOLAS, każdy statek przewożący towary niebezpieczne powinien mieć specjalną listę lub manifest, wyszczególniający towary według ich właściwych nazw i podający ich miejsce zasztauowania na statku.

W transporcie lotniczym, informacje o wszystkich materiałach niebezpiecznych musi zostać przekazana w formie pisemnej dowódcy statku powietrznego. Służy temu dokument o nazwie „Powiadomienie kapitana statku powietrznego” (Special Load – Notification to Capitain – NOTOC), zawierający informację dla dowódcy statku powietrznego o materiałach niebezpiecznych znajdujących się na pokładzie samolotu. Jest on wystawiany przez agenta odpowiedzialnego za załadunek, co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden pozostaje do dyspozycji kapitana. 4.3.2. Pytania sprawdzające


1. Jakie dokumenty wymagane są przy przewozie materiałów niebezpiecznych? 2. Jakie dane o przewozie ładunków niebezpiecznych powinien zawierać list przewozowy? 3. Co to jest deklaracja ładunku niebezpiecznego? 4. Do czego służy instrukcja pisemna dla kierowcy? 5. Co to jest świadectwo zatwierdzenia? 6. Jakich dokumentów wymaga przewóz materiałów promieniotwórczych klasy 7? 7. Jaki dokument powinien być połączony przy przewozie towarów w kontenerze? 8. Jaki dokument stosowany jest przy przewozie materiałów niebezpiecznych w transporcie

lotniczym? 9. Kogo powinniśmy zawiadomić przy przewozie materiałów szczególnie niebezpiecznych? 10. Kto wydaje zezwolenie na przewóz materiałów niebezpiecznych? 11. Przewóz jakich materiałów niebezpiecznych należy zgłosić do Komendanta Wojewódzkiej

Państwowej Straży Pożarnej? 4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj przepisy prawne regulujące przewozy ładunków niebezpiecznych w transporcie drogowym, kolejowym, morskim i lotniczym.

Transport drogowy Transport kolejowy Transport morski Transport lotniczy



1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym dokumentów wymaganych w czasie przewozu towarów niebezpiecznych,


2) skorzystać z Internetu w celu znalezienia przepisów prawnych regulujących przewozy ładunków niebezpiecznych w transporcie drogowym, kolejowym, morskim i lotniczym,

3) wypełnić tabelkę porównującą przepisy ze względu na rodzaj transportu.

Wyposażenie stanowiska pracy: − pracownia komputerowa z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2 Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2001r. Nr112, poz.1206) wypisz organy administracji państwowej upoważnione do wydania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów.




2) skorzystać z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów ( Dz.U. z 2001r. Nr112, poz.1206)


− rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów ( Dz. U. z 2001r. Nr112, poz.1206).

Ćwiczenie 3 Na podstawie ustawy z dnia 28 października 2002 roku o przewozie drogowym materiałów niebezpiecznych (Dz. U. z 2002r. Nr 199, poz. 1671 z póź. zm.) określ zadania doradcy do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych.




2) skorzystać z ustawy o przewozie drogowym materiałów niebezpiecznych, 3) określić zadania doradcy do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów

niebezpiecznych.

Wyposażenie stanowiska pracy: − ustawa o przewozie drogowym materiałów niebezpiecznych.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz: Tak Nie 1) określić, czego dotyczy świadectwo zatwierdzenia? 2) zdefiniować pojęcie deklaracja ładunku niebezpiecznego? 3) określić dokumenty dołączone do przewozu materiałów niebezpiecznych? 4) wymienić dane zawarte w liście przewozowym o ładunku niebezpiecznym?


4.4. Dokumentacja związana z realizacją zadań transportowych w ruchu granicznym


Akcesja Polski do Unii Europejskiej, obok korzyśc, niesie ze sobą pewne nowe obowiązki. Swoboda przepływu towarów, brak granic i odpraw celnych to największe zmiany jakie nastąpiły po wejściu Polski do unii celnej. Ich następstwem jest konieczność prowadzenia sprawozdawczości statystycznej w zakresie wymiany handlowej wśród państw członkowskich UE.

Od 1 maja 2004, roku w wymianie towarowej z krajami należącymi do Wspólnoty, dla firm przekraczających progi obrotów określone przez Główny Urząd Statystyczny powstał wymóg tworzenia deklaracji INTRASTAT - raportów statystycznych informujących o przemieszczeniach towarów między krajami Unii Europejskiej. Okres sprawozdawczy obejmuje miesiąc kalendarzowy.

Na deklaracji INTRASTAT podmioty rejestrują fakt przemieszczenia towaru do lub z innego kraju wspólnoty, przy czym nie ma wymogu przeniesienia prawa własności do towaru, jak w przypadku dostawy dla celów podatku VAT. Zgłoszenie INTRASTAT nie dotyczy również przemieszczenia towarów poza Wspólnotę oraz do Wspólnoty spoza jej granic.

Deklaracji INTRASTAT podlegają towary przemieszczane w ramach: − kupna i sprzedaży, − leasingu finansowego, pożyczki i najmu na czas określony, − tej samej osoby prawnej, − naprawy i przetwarzania, w tym w ramach uszlachetnienia, − dostarczenia w ramach umowy o świadczeniu usług, − instalowania i stosowania w pracach budowlanych, − nieodpłatnej dostawy i nabycia.

Danych źródłowych do sporządzenia deklaracji będą dostarczały najczęściej: faktury handlowe i proforma, ale również w wypadku ich braku: dokumenty magazynowe typu PZ, WZ, MM, listy przewozowe oraz dokumenty uzupełniające jak np. faktury za transport i inne.

System INTRASTAT jest to system statystyki obrotów handlowych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. System INTRASTAT w Polsce funkcjonuje od 1 maja 2004r.

System ten, funkcjonując w Unii Europejskiej od 1993 r., jest narzędziem do przekazywania przez przedsiębiorców w kraju członkowskim Unii Europejskiej informacji o dokonanych przywozach albo wywozach towarów do innych krajów należących do Wspólnoty. Ponadto system INTRASTAT służy do gromadzenia tych danych przez upoważnione do tego organy państwowe, ich kontroli, przetwarzania oraz udostępniania innym uprawnionym podmiotom. Zebrane w ten sposób informacje są następnie porównywane z informacjami zadeklarowanymi przez te same osoby w podatkowych deklaracjach VAT. W Polsce za gromadzenie, przetwarzanie, kontrolowanie i przekazywanie danych odpowiedzialna jest Polska Administracja Celna. Głównym partnerem Polskiej Administracji Celnej w zakresie metodologii systemu INTRASTAT i odbiorcą danych jest Główny Urząd Statystyczny.

Zgłoszeniu do systemu INTRASTAT podlega fizyczny przepływ towarów wspólnotowych z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (np. towary


wspólnotowe, które są wysyłane z Niemiec bezpośrednio do Polski, muszą być zgłoszone do systemu INTRASTAT w obu tych krajach).

Przepływ towarów z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego jest traktowany jako obrót handlowy będący przedmiotem zainteresowania dla systemu INTRASTAT także wówczas, gdy towary przekraczają granice zewnętrzne Unii Europejskiej (np. towary, które są wysyłane z Niemiec do Włoch i przekraczają - bez przepakowania i rozładunku - granice Szwajcarii, muszą być zgłoszone do systemu INTRASTAT w Niemczech i we Włoszech). Każdy wewnątrzwspólnotowy przepływ towaru jest rejestrowany, jako: − wywóz towarów - wówczas, gdy rejestracji dokonuje państwo członkowskie wysyłające

towary, − przywóz towarów - wtedy, gdy rejestracji dokonuje państwo członkowskie otrzymujące

ten sam towar.

Tabela 4. Informacje zawarte w deklaracji INTRASTAT [opracowanie własne]

Pole 1 Okres sprawozdawczy

Pole 2 Rodzaj deklaracji

Pole 3 Kod izby celnej, do której adresowana jest deklaracja INTRASTAT";

Pole 4 Odbiorca - w przypadku zgłoszenia INTRASTAT w przywozie albo Nadawca - w przypadku zgłoszenia INTRASTAT w wywozie

Pole 5 Przedstawiciel - w przypadku dokonywania zgłoszenia INTRASTAT przez przedstawiciela

Pole 6 Łączna wartość fakturowa w PLN

Pole 7 Łączna wartość statystyczna w PLN

Pole 8 Łączna liczba pozycji

Pole 9 Numer pozycji

Pole 10 Opis towaru

Pole 11 Kod kraju wysyłki - w przypadku zgłoszenia INTRASTAT w przywozie albo Kod kraju przeznaczenia - w przypadku zgłoszenia INTRASTAT w wywozie

Pole 12 Kod warunków dostawy

Pole 13 Kod rodzaju transakcji

Pole 14 Kod towaru

Pole 15 Kod rodzaju transportu

Pole 16 Kod kraju pochodzenia - w przypadku zgłoszenia INTRASTAT w przywozie

Pole 17 Masa netto (w kg)

Pole 18 Ilość w uzupełniającej jednostce miary

Pole 19 Wartość fakturowa w PLN

Pole 20 Wartość statystyczna w PLN

Pole 21 Wypełniający


Przy wypełnianiu pól merytorycznych wykorzystywane są m.in. katalogi zawierające następujące informacje: − wykaz państw członkowskich Unii Europejskiej, − alfabetyczny wykaz krajów, − kody rodzajów transportu, − kody rodzajów transakcji, − warunki dostaw wg INCOTERMS 2000, − Nomenklatura Scalona CN, − kody towarów, dla których nie podaje się masy netto.

Formularz Jednolitego Dokumentu Administracyjnego, zwany formularzem SAD (od skrótu od angielskiej nazwy Single Administrative Document), jest dokumentem celnym, stanowiącym zgłoszenie do wielu procedur celnych. Powinien zostać wypełniony przez zgłaszającego (działającego bezpośrednio lub przez przedstawiciela) i złożony, wraz z wymaganymi załącznikami, w urzędzie wyjścia.

Zgłoszenia celnego do procedury tranzytu realizowanej transportem drogowym należy dokonać na formularzu SAD składającym się z kart 1, 4, 5 i 7. W pełnym zestawie formularza SAD znajdują się również inne karty (2, 3, 6, 8), ale są one wykorzystywane dla innych procedur celnych (np. karty 1, 2 i 3 dla procedury wywozu, karty 6, 7 i 8 - dla procedury dopuszczenia do obrotu).

Formularz SAD złożony z kart 1, 4, 5 i 7 lub 1/6, 4/5 i 2/7 stosowany jest w wypadku dokonywania zgłoszenia celnego towaru lub towarów klasyfikowanych według jednego kodu taryfy celnej, pochodzących z jednego kraju, objętych jedną stawką celną i jedną stawką podatkową. W przypadku dokonywania zgłoszenia towarów klasyfikowanych według więcej niż jednego kodu taryfy celnej lub pochodzących z więcej niż jednego kraju, objętych więcej niż jedną stawką celną, lub więcej niż jedną stawką podatkową, zgłoszenie jest dokonywane na zestawie SAD składającym się z formularza SAD (czyli wyżej wymienionych kart) oraz formularzy uzupełniających SAD–BIS. Formularze SAD–BIS występują również albo jako karty pojedyncze, albo jako karty alternatywne (podwójne).

Istnieją pewne ograniczenia dotyczące dokonywania zgłoszenia celnego. Otóż, jeżeli: − wartość zgłaszanych towarów jest określona w różnych walutach; − ceny towarów ustalone są na podstawie różnych warunków dostawy; − liczba pozycji towarowych przekracza liczbę 99, należy dokonywać odrębnych zgłoszeń celnych. Oznacza to, że jeżeli np. podmiot dokonuje zgłoszenia 100 pozycji towarowych (co wcale nie jest tożsame ze zgłoszeniem 100 sztuk towarów, lecz 100 rodzajów towarów, wpisywanych odrębnie do pola z opisem towarów w zgłoszeniu), jedno zgłoszenie obejmie tylko 99 pozycji towarowych, a dla jednej pozycji należy sporządzić nowe zgłoszenie celne.

Przeznaczenie kart zgłoszenia tranzytowego jest następujące: − karta 1 przeznaczona jest dla urzędu celnego, w którym złożone zostało zgłoszenie celne, − karta 4 przeznaczona jest dla urzędu przeznaczenia, − karta 5, po poświadczeniu zakończenia procedury tranzytu, przeznaczona jest dla urzędu

wyjścia, − karta 7 przeznaczona jest dla statystyki.

Formularze SAD powinny być przez zgłaszającego wypełnione czytelnie, pismem maszynowym lub komputerowo. Dopuszcza się również wypełnianie ręczne tuszem, dużymi drukowanymi literami. Jeżeli formularz wypełniany jest maszynowo, należy wykorzystać prostokąt znajdujący się w polu 2. Jeżeli znak kontrolny znajduje się w centrum prostokąta, to pola w formularzu będą wypełnione równomiernie. Już wpisanych danych nie można


zamazywać lub wycierać. Ewentualne zmiany mogą być dokonywane po skreśleniu danych nieprawidłowych i potwierdzone przez osobę, która ich dokonała. Może to być funkcjonariusz celny, zgłaszający albo osoba dysponująca w danej chwili towarami. Zmiany dokonane przez podmioty nie mogą jednak dotyczyć podstawowych informacji o przewożonych towarach i uniemożliwiać ich identyfikację.

Karty SAD są samokopiujące. Wypełnia się tylko kartę pierwszą a dane kopiują się na pozostałych kartach w odpowiednich polach.

Aby zgłoszenie celne do procedury tranzytu zostało przez organ celny przyjęte, muszą być do niego dołączone określone dokumenty. Są one różne w zależności od tego, między jakimi urzędami celnymi jest realizowana procedura tranzytu.

Jeżeli procedura tranzytu wykonywana jest między urzędami celnymi granicznymi do zgłoszenia celnego należy dołączyć: − pozwolenie na tranzyt towarów, o którym mowa w ustawie z dnia 29 listopada 2000r.

o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym ze względu na bezpieczeństwo państwa, a także utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2000r. Nr 119, poz. 1250);

− inne dokumenty, jeżeli są wymagane na podstawie odrębnych przepisów (np. świadectwo fitosanitarne przy przewozie roślin i produktów roślinnych, świadectwo kontroli weterynaryjnej przy przewozie mięsa i towarów pochodzących z mięsa);

− dokumenty przewozowe – do wglądu; − potwierdzenie przyjęcia zabezpieczenia albo pozwolenie na zwolnienie z obowiązku

złożenia zabezpieczenia, jeżeli objęcie towarów procedurą tranzytu wymaga złożenia zabezpieczenia – do wglądu;

− fakturę lub inny dokument pozwalający określić wartość towaru (innym dokumentem może być kserokopia faktury, faktura celna, konsularna, pro forma, prowizoryczna, rachunek, umowa sprzedaży).

Jeżeli procedura tranzytu wykonywana jest między urzędem celnym granicznym a urzędem celnym wewnętrznym do zgłoszenia należy dołączyć: − pozwolenie na przywóz towarów lub zezwolenie na import towarów, jeżeli jest

wymagane, z wyłączeniem pozwoleń na kontyngenty taryfowe, − fakturę, jej kopię lub kserokopię, w tym także przekazaną telefaksem lub inny dokument

pozwalający określić wartość towarów, − inne dokumenty, jeżeli są wymagane na podstawie odrębnych przepisów, − potwierdzenie przyjęcia zabezpieczenia albo pozwolenie na zwolnienie z obowiązku

złożenia zabezpieczenia, jeżeli objęcie towarów procedurą tranzytu wymaga złożenia zabezpieczenia – do wglądu,

− dokument przewozowy – do wglądu. Jeżeli procedura tranzytu przy przewozie towarów niekrajowych wykonywana jest między

urzędami celnymi wewnętrznymi lub z urzędu celnego wewnętrznego do urzędu celnego granicznego: − fakturę, jej kopię lub kserokopię, w tym także przekazaną telefaksem lub inny dokument

pozwalający określić wartość towarów, − inne dokumenty, jeżeli są wymagane na podstawie odrębnych przepisów, − dokument przewozowy – do wglądu, − potwierdzenie przyjęcia zabezpieczenia albo pozwolenie na zwolnienie z obowiązku

złożenia zabezpieczenia, jeżeli objęcie towarów procedurą tranzytu wymaga złożenia zabezpieczenia - do wglądu.


Jeżeli procedura tranzytu przy przewozie towarów krajowych wykonywana jest między urzędem celnym wewnętrznym a urzędem celnym granicznym lub między urzędami celnymi wewnętrznymi: − fakturę lub w wypadku jej braku, fakturę prowizoryczną lub pro forma, − inne dokumenty, jeżeli są wymagane na podstawie odrębnych przepisów, − dokument przewozowy – do wglądu.

Formularz SAD składa się z wielu pól, które trzeba w określony sposób wypełnić. Przykłada szczegółowego wypełniania pól wymaganych do objęcia towarów procedurą tranzytu. Pola te wypełniane są przy rozpoczęciu procedury tranzytu. − W polu 1 – Deklaracja – wypełnia się tylko trzecią część tego pola, wpisując symbol

„TR”. − W polu 2 – nadawca/Eksporter – należy podać imię i nazwisko lub nazwę i pełny adres

nadawcy towarów oraz, z wyjątkiem osoby zagranicznej, w prawym górnym rogu jego numer identyfikacyjny REGON lub numer PESEL. Jeżeli zgłoszenie dokonywane jest przez agencję celną, w tym polu należy podać numer REGON agencji oraz jej adres, a także dane nadawcy.

− W polu 3 – Formularze – należy podać kolejny numer formularza SAD w powiązaniu z całkowitą liczbą stosowanych do tego zgłoszenia formularzy SAD i formularzy uzupełniających SAD–bis.

Jeżeli zgłoszenie sporządzone jest na jednym formularzu SAD, tj. jeżeli zgłaszana jest tylko jedna pozycja towarowa, pola tego nie wypełnia się. − W polu 5 – Pozycje – należy podać liczbę zgłoszonych pozycji towarowych,

wymienionych w polach 32 na formularzach SAD i formularzach uzupełniających SAD-bis. Liczba pozycji towarowych odpowiada liczbie pól 31 na formularzach SAD i SAD-bis. Ponadto liczba ta nie może być większa niż 99. Jeżeli tak się zdarzy, to pozycje towarowe powyżej liczby 99 należy zgłosić na drugim zgłoszeniu celnym.

− W polu 6 – Liczba opakowań – należy podać łączną liczbę opakowań, w szczególności liczbę kartonów, skrzynek, bel i koli. Jeżeli towary nie znajdują się w opakowaniach (np. towary masowe luzem), należy wpisać w polu tym „0”. Jeżeli kontener zawiera więcej, niż jedno opakowanie, należy wpisać liczbę tych opakowań.

− W polu 8 – Odbiorca – należy podać imię i nazwisko lub nazwę i pełny adres osoby, która jest odbiorcą towarów oraz jego numer REGON lub PESEL. Może się jednak zdarzyć, że odbiorcami jest kilka czy kilkanaście osób (np. przy przewozie przesyłek zbiorczych). Jeżeli towary są dostarczane na jednakowych warunkach dostawy, w polu tym można wpisać wyraz „różni” i dołączyć wykaz tych osób. Można również dla każdego odbiorcy sporządzić odrębne zgłoszenie celne.

− W polu 15 – Kraj wysyłki/eksportu – należy podać nazwę kraju, z którego towary są wywożone. Przy przewozie towarów niekrajowych między składami celnymi, wolnymi obszarami celnymi lub składami wolnocłowymi w polu tym należy wpisać „skład celny WOC/SW”. Jeżeli procedurą tranzytu obejmowane są towary wywożone z Polski, w polu tym wpisujemy „Polska”.

− W polu 17 – Kraj przeznaczenia - należy podać nazwę kraju przeznaczenia. Jeżeli kraj przeznaczenia nie jest znany, należy wpisać nazwę ostatniego znanego kraju, do którego towary będą przewożone.

− Pole 18 – Znaki i przynależność państwowa środka transportu przy wyjściu, składa się z dwóch części. W pierwszej części należy wpisać numer rejestracyjny i nazwę środka transportu, na który towary zostały bezpośrednio załadowane przy ich przedstawianiu w urzędzie wyjścia w celu objęcia procedurą tranzytu. W drugiej części należy podać


literowy symbol kraju rejestracji ciągnącego względnie pchającego środka transportu. Na przykład, jeżeli ciągnik i przyczepa mają różne numery rejestracyjne, należy podać numery ciągnika i przyczepy oraz kraj rejestracji ciągnika jako środka transportu ciągnącego przyczepę.

− W polu 19 – Kontenery należy wpisać: - 0 – dla towarów nieprzewożonych w kontenerze, - 1 – dla towarów przewożonych w kontenerze. − W polu 21 – Znaki i przynależność państwowa aktywnego środka transportu

przekraczającego granice należy wypełnić zgodnie z zasadami wypełniania pola 18. Jeżeli będzie to ten sam środek transportu, co przy objęciu towarów procedurą tranzytu w urzędzie wyjścia (czyli wpisany w polu 18), pola tego nie wypełnia się. Należy go wypełnić w razie zmiany środka transportu w trakcie przewozu. Jeżeli stosowany jest transport kombinowany lub wykorzystywanych jest kilka środków transportu, aktywnym środkiem transportu jest ten, który porusza cały zestaw.

− W polu 25 – Rodzaj transportu na granicy składa się z dwóch części, ale wypełniana jest tylko pierwsza część. Należy w niej wpisać dwucyfrowy kod określający rodzaj środków transportu, zgodny z wpisami w polach 18 i 21.

W odniesieniu do transportu drogowego mogą wystąpić następujące kody: − 16 – samochód/ciągnik załadowany na statek/prom morski, − 17 – przyczepa/naczepa bez silnika załadowana na statek/prom morski, − 23 – samochód/ciągnik załadowany na wagon kolejowy, − 30 – transport drogowy, − 90 – towar przemieszcza się o własnym napędzie (np. samochód lub dźwig samojezdny,

który jest jednocześnie towarem celnym, a nie środkiem przewozowym). − W polu 31 – Opakowania i opis towaru. Znaki i numery. Numery kontenera (-ów). Liczba

i rodzaj – należy wpisać znaki i numery, liczbę i rodzaj opakowań lub jeżeli towar jest niezapakowany, liczbę ujętą w zgłoszeniu celnym towarów albo wpisać wyraz luzem. Należy podać zwyczajowy opis handlowy towaru. W lewym dolnym rogu należy wpisać numer koncesji przewoźnika, jeżeli jest ona wymagana, numer koncesji wpisuje się w następujący sposób:

T/1234567, gdzie: T – koncesja towarowa, 1234567 – siedmiocyfrowy numer koncesji. − W polu 32- Pozycja Nr – należy wpisać kolejny numer danej pozycji towarowej. Jeżeli

zgłoszenie celne do procedury tranzytu dokonywane jest na jednym formularzu SAD, w pierwszej części tego pola wpisuje się „1” a drugiej się nie wypełnia. Jeżeli jednak stosuje się zestaw SAD (SAD i SAD-bis) na formularzy SAD wpisuje się „1” a na formularzach SAD-bis przy każdej wymienionej pozycji towarowej należy w pierwszej części pola podać jej kolejny numer i drugiej części nie wypełniać. Ostatni numer musi być zgodny z liczbą podaną w polu 5 i nie może przekraczać liczby 99.

− W polu 35 – Masa brutto w kilogramach – należy wpisać masę brutto, wyrażoną w kilogramach. Wartość po przecinku należy zaokrąglać według zasad matematycznych. Przez masę brutto rozumie się masę towaru z całkowitym opakowaniem, z wyjątkiem masy pojemników, kontenerów oraz materiałów wypełniających. Masę brutto całej dostawy podaje się wyłącznie w polu 35 formularza SAD; w formularzach uzupełniających SAD-bis pola 35 nie należy wypełniać.

− W polu 38 – Masa netto w kilogramach – należy podać masę netto towaru wpisanego w polu 31, wyrażoną w pełnych kilogramach. Przez masę netto rozumie się masę towaru bez opakowania. Jeżeli masa towaru wynosi mniej niż 0,50 kilograma, w polu tym należy


wpisać „0”. Jeżeli masa wynosi 0,50 kilograma lub więcej, lecz mniej niż 1 kilogram, należy wpisać „1”. Przy masach większych niż 1 kilogram wartość po przecinku należy zaokrąglić zgodnie z zasadą matematyczną.

− Pole 40 – Deklaracja skrócona/Poprzedni dokument – należy wypełnić, jeżeli towary, przed zgłoszeniem do procedury tranzytu, były przewożone w innej procedurze tranzytu, nawet poza granicami Polski. W polu 40 w tym przypadku należy wpisać nazwę i numer dokumentów stosowanych w tej poprzedniej procedurze.

W pierwszej części pola 44 – Dodatkowe informacje/załączone dokumenty/świadectwa

i pozwolenia – należy wpisać dane o dokumentach załączonych do zgłoszenia towarów do procedury tranzytu (ich nazwy i numery). Ze względu na szczupłość miejsca w tym polu zezwala się na używanie skrótów, zamiast pełnych nazw pewnych dokumentów, np.: − REGON – zaświadczenie o nadaniu numeru identyfikacyjnego REGON, − CIS – świadectwo standaryzacyjne, − CMR - drogowy list przewozowy.

Drugiej części pola nie należy wypełniać. − W polu 50 – Główny zobowiązany (reprezentowany przez, miejsce i data, podpis)

– należy wpisać imię i nazwisko albo nazwę oraz pełny adres głównego zobowiązanego potwierdzone jego własnoręcznym podpisem. Jeżeli zgłaszający towary do procedury tranzytu jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej i prowadzącą działalność gospodarczą, osoba podpisująca dokument SAD musi podać obok swojego czytelnego podpisu, swoje stanowisko w firmie. Jeżeli zgłoszenia towarów dokonuje agencja celna, działająca z upoważnienia głównego zobowiązanego, podpis składa pracownik tej agencji.

− W polu 50 – Główny zobowiązany (reprezentowany przez, miejsce i data, podpis) należy również wpisać dane o złożonym zabezpieczeniu, jeżeli oczywiście jest ono wymagane, wpisując: „Złożono zabezpieczenie w wysokości ........... w formie ...........: W razie braku wymogu składania zabezpieczenia, podaje się informację o treści: „Nie złożono zabezpieczenia”.

− W polu 53 – Urząd przeznaczenia należy wpisać nazwę urzędu przeznaczenia, w którym następuje zakończenie procedury tranzytu. Pierwsze trzy wiersze pola 55 – Przeładunki wypełnia przewoźnik, jeżeli towary w trakcie

danego przewozu są przeładowywane z jednego środka transportu na inny. Należy w tym miejscu dodać, że dozwolona jest zmiana środka transportu bez konieczności spełnienia określonych wymogów. A więc przyczyną przeładunku będzie zarówno awaria środka transportu jak i celowe działanie spedytora, związane z przegrupowaniem przesyłek. W razie konieczności przeładunku przewoźnik musi się porozumieć z właściwymi władzami celnymi, szczególnie jeżeli jest wymagane zdjęcie dotychczasowych lub nałożenie nowych zamknięć celnych albo też wpisanie uwag do dokumentów tranzytowych. Jeżeli jednak zamknięcia celne są bezpośrednio nałożone na opakowania lub towary posiadające cechy pozwalające w sposób niebudzący wątpliwości ustalić ich tożsamość, to przy przeładunku nie ma obowiązku potwierdzania pola F przez funkcjonariusza celnego. Jeżeli konieczność przeładunku jest spowodowana siłą wyższą i następuje poza urzędem celnym przewoźnik musi opatrzyć dokument odpowiednią uwagą i jeżeli jest wymagane nałożenie nowych zamknięć celnych, poinformować o tym właściwy miejscowo urząd celny. − Pole 56 – Inne zdarzenia podczas przewozu jest przeznaczone do wpisywania wszelkich

informacji mających znaczenie ze względu na sprawowany dozór celny nad przewożonymi towarami. Jeżeli np. towary są załadowane na naczepę i podczas transportu ma miejsce


tylko wymiana ciągnika bez naruszenia zamknięć celnych lub przeładunku towarów, należy w tym polu podać znak i kraj rejestracji nowego ciągnika. W formularzu SAD znajduje się więcej pól, ale nie są one wypełnianie w procedurze

tranzytu. Należy pozostawić je puste. We wszystkich polach literowych od A do I, natomiast dane są nanoszone wyłącznie przez funkcjonariuszy celnych. Nie jest wymagana pieczęć urzędu celnego. W wypadku zgłaszania towarów do procedury tranzytu pomiędzy urzędami celnymi znajdującymi się na polskim obszarze celnym, zgłaszający może za zgodą organu celnego dokonać zgłoszenia celnego obejmującego towary klasyfikowane według różnych kodów PCN lub przesyłek zbiorczych na dokumencie SAD w jednej pozycji dla towaru dominującego. Ułatwienie to nie może być stosowane w odniesieniu do towarów, których przywóz wymaga pozwolenia lub zezwolenia Ministra Gospodarki (z wyłączeniem kontyngentów taryfowych). W polu 31 formularza SAD należy wpisać ogólną informację o towarach (np. „artykułu spożywcze”, „wyposażenie stoisk” itp.), natomiast w polu 38 ogólną masę netto. 4.4.2. Pytania sprawdzające


1. Czym jest Deklaracja INTRASTAT? 2. Od kiedy funkcjonuje w Polsce INTRASTAT? 3. Jakie towary podlegają deklaracji INTRASTAT? 4. Jakie katalogi wykorzystywane są do wypełniania pól deklaracji INTRASTAT? 5. Do czego służy formularz Jednolitego Dokumentu Administracyjnego? 6. Jakie istnieją ograniczenia dotyczące dokonywania zgłoszenia celnego? 7. Jakie jest przeznaczenie kart zgłoszenia celnego? 8. Jakie dokumenty należy dołączyć do zgłoszenia celnego jeżeli tranzyt wykonywany jest

między urzędami celnymi granicznymi? 9. Jakie dokumenty należy dołączyć jeżeli procedura tranzytu wykonywana jest między

urzędem celnym granicznym a urzędem celnym wewnętrznym? 10. Jakie dokumenty należy dołączyć przy przewozie towarów niekrajowych jeżeli procedura

tranzytu wykonywana jest między urzędami celnymi wewnętrznymi? 11. Jakie dokumenty należy dołączyć przy przewozie towarów krajowych jeżeli procedura

tranzytu wykonywana jest między urzędami celnymi wewnętrznymi? 12. Jakie są ogólne zasady wypełniania zgłoszenia celnego SAD?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1 Wypełnij Pola 33 i 44 w formularzy SAD, korzystając z wykazu wspólnotowych kodów dokumentów i pozwoleń. Skorzystaj ze strony www.mf.gov.pl.



1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zastosowania dokumentacji związanej z realizacją zadań transportowych w ruchu granicznym,

2) skorzystać z Internetu w celu znalezienia w wyszukiwarce druku dokumentu SAD oraz kodów dokumentów i pozwoleń,

http://www.mf.gov.pl


3) wydrukować dokument SAD, 4) wypełnić dokument.


− komputer z dostępem do Internetu, − druk SAD, − kody dokumentów i pozwoleń. Ćwiczenie 2 Wypisz wszystkie dokumenty związane z odprawą celną (pozwolenia, wnioski, deklaracje, oświadczenia i inne).


Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zastosowania dokumentacji związanej

z realizacją zadań transportowych w ruchu granicznym, 2) skorzystać z Internetu w celu znalezienia w wyszukiwarce dokumentów związanych

z odprawą celną, 3) wypisać dokument związane z odprawą celną.


− komputer z dostępem do Internetu,

Ćwiczenie 3 Wypełnij formularz SAD będący zgłoszeniem towarów do procedury tranzytu posiadając następujące dane: Do procedury tranzytu w urzędzie celnym granicznym zgłoszone zostały następujące towary: − płaszcze damskie – 1000 sztuk w 100 kartonach o masie netto 600 kg, − płaszcze męskie – 1500 sztuk w 150 kartonach o masie netto 800 kg, − spodnie męskie – 200 sztuk w 200 kartonach o masie 500 kg. Masa brutto całości wynosi 1900 kg. Nadawcą towarów jest „Transeksport” 578 Paryż, Francja a odbiorcą – firma „Import-Eksport” z Estonii, Krasiwaja 5, Ryga. Towary są przewożone z Francji do Estonii pojazdem drogowym (nr rejestracyjny WXZ 1122). Zgłaszającym jest przewoźnik „Transcargo” Sp z o.o., Wrocław, ul. Jabłeczna 27, a w jej imieniu Janusz Woźniak – kierowca. Poprzednio towary były przewożone na podstawie dokumentu T2 nr 787975. Do zgłoszenia celnego dołączono fakturę nr 4564 z dania 30 maja 2006., list przewozowy CMR oraz zezwolenie ze składania zabezpieczenia. Urzędem celnym przeznaczenia jest OC w Ogrodnikach.


Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zastosowania dokumentacji związanej

z realizacją zadań transportowych w ruchu granicznym, 2) skorzystać z Internetu w celu znalezienia w wyszukiwarce druku dokumentu SAD oraz

kodów dokumentów i pozwoleń, 3) wydrukować druk SAD, 4) wypełnić dokument.


Wyposażenie stanowiska pracy: − komputer z dostępem do Internetu, − druk SAD, − kody dokumentów i pozwoleń

Ćwiczenie 4 Wypełnij formularz SAD będący zgłoszeniem towarów do procedury tranzytu posiadając następujące dane: Do procedury tranzytu w urzędzie celnym granicznym zgłoszone zostały dwie maszyny stolarskie, jedna o numerze 123456, druga o numerze 789456. Masa brutto i netto tych maszyn wynosi 180 kg. Towary pochodzą z Niemiec. Nadawcą towarów jest „Vox” Gmph 96321 Frankfurt, Niemcy a odbiorcą – firma „Skat” ul .Jasna 1/8 54-090 Gdynia. Towary są przewożone transportem drogowym ( nr rejestracyjny SCT 1236). Zgłoszenie towarów dokonał przewoźnik „Eurocargo” Sp z o.o., ul. Wesoła 15b Kalisz, a w jej imieniu Jan Wolny – specjalista d.s. celnych. Poprzednio towary były przewożone na podstawie dokumentu T2 nr 887986. Do zgłoszenia celnego dołączono fakturę nr 5566 z dnia 15 czerwca 2006r. oraz list przewozowy CMR. Dla przewozu złożono zabezpieczenie w wysokości 5000 zł w formie gotówki.. Urzędem celnym przeznaczenia jest Oddział celny w Gdyni.


1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zastosowania dokumentacji związanej z realizacją zadań transportowych w ruchu granicznym

2) skorzystać z Internetu w celu znalezienia w wyszukiwarce druku dokumentu SAD oraz kodów dokumentów i pozwoleń,

3) wydrukować druk SAD, 4) wypełnić dokument.


− komputer z dostępem do Internetu, − druk SAD, − kody dokumentów i pozwoleń.

Ćwiczenie 5 Korzystając z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2005r. ( Dz. U. Nr 257, poz. 2154) zmieniające rozporządzenie w sprawie zgłoszeń INTRASTAT i strony www.stat.gov.pl wydrukuj aktualne katalogi wykorzystywane do wypełnienia pól deklaracji INTRASTAT. Zaznacz zmiany.


1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zastosowania dokumentacji związanej z realizacją zadań transportowych w ruchu granicznym,

2) skorzystać z Internetu w celu znalezienia w wyszukiwarce rozporządzenia Ministra Finansów,

3) wydrukować katalogi, 4) porównać katalogi i wypisać zmiany.

http://www.stat.gov.pl


Wyposażenie stanowiska pracy: − komputer z dostępem do Internetu, − katalogi wykorzystywane do wypełnienia pól deklaracji INTRASTAT 4.4.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie

1) scharakteryzować deklaracje INTRASTAT? 2) wymienić katalogi wykorzystywane w deklaracji INTRASTAT? 3) wyjaśnić pojęcie formularz SAD 4) określić przeznaczenie kart zgłoszenia tranzytowego? 5) zdefiniować dokument SAD-BIS? 6) wyjaśnić znaczenie skrótu CIS?


4.5. Sporządzanie umów oraz realizowanie sprzedaży usług w ramach przepisów prawa

4.5.1. Materiał nauczania Najważniejszą rolę w zakresie stosunków zobowiązaniowych odgrywają umowy, ze względu na to, że stanowią one w gospodarce rynkowej podstawowy instrument regulujący obrót dóbr, usług i środków pieniężnych. Umowa jest szczególnym i najważniejszym rodzajem czynności prawnej. Czynność prawna jest zdarzeniem prawnym, w którym występuje co najmniej jedno oświadczenie woli. A oświadczenie woli to przejaw woli, zmierzający do wywołania określonych skutków prawnych. Ze względu na liczbę stron, czynności prawne mogą być jednostronne, dwustronne lub wielostronne. Umowa jest czynnością prawna dwustronną, do jej zawarcia konieczne jest złożenie dwóch zgodnych co do treści oświadczeń woli, które mają na celu złożenie dwóch zgodnych co do treści oświadczeń woli, które maja na celu wywołanie określonych skutków prawnych. Czynność prawna może być dokonana w dowolnej formie, a wiec ustnie lub w formie szczególnej. Forma szczególna to: − zwykła forma pisemna – dla jej zachowania konieczne jest spisanie dokumentu,

obejmującego treść oświadczenia woli strony lub stron i podpisanie go własnoręcznie imieniem i nazwiskiem. Ustawa o podpisie elektronicznym weszła w życie w sierpniu 2003r. Forma pisemna zwykła jest wymagana z mocy prawa, gdy przedmiotem jakieś czynności prawnej jest rzecz lub prawo o wartości powyżej 2000 zł.,

− forma pisemna z urzędowym poświadczeniem daty – jest to szczególny rodzaj formy pisemnej, urzędowego poświadczenia daty dokonanej przez notariusza, ale również urzędowym poświadczeniem daty jest umieszczenie na dokumencie jakiejkolwiek wzmianki, która została opatrzona datą przez np. organ państwowy lub organ samorządu terytorialnego, ponadto urzędowym poświadczeniem daty są także stemple opłaty skarbowej,

− forma pisemna z podpisem urzędowo poświadczonym – przy zastrzeżeniu takiej formy konieczne jest potwierdzenie własnoręczności podpisu złożonego przez określoną osobę. Urzędowego poświadczenia podpisu dokonuje zwykle notariusz,

− forma notarialna – wymagana jest w obrocie nieruchomościami czy przy zawieraniu umów spółek prawa handlowego. Dla zachowania formy notarialnej treść czynności prawnej musi być spisana przez notariusza, odczytana przez niego w obecności stron, a następnie podpisana przez notariusza i przez strony.

Niezachowanie formy szczególnej powoduje różne skutki prawne. Określona forma szczególna może być zastrzeżona: − pod rygorem nieważności – niezachowanie określonej formy powoduje z mocy prawa

nieważność czynności prawnej, − dla celów dowodowych – niezachowanie wymaganej formy powoduje ograniczenie

możliwości korzystania z określonych dowodów w razie dochodzenia swoich praw przed sądem, a mianowicie dowodu z przesłuchania stron i świadków na okoliczność dokonania danej czynności prawnej,

− dla wywołania określonych skutków prawnych – rygor ten powoduje nieosiągnięcie przez strony niektórych skutków prawnych.


W Kodeksie cywilnym uregulowanych jest wiele typowych umów, często występujących w obrocie gospodarczym. Niektóre umowy uregulowane są w innych ustawach. Te umowy określone są jako umowy nazwane. Oprócz nich występuje w obrocie wiele umów nienazwanych, których treść jest kształtowana przez strony, z uwzględnieniem ogólnych zasad zawierania umów. Są to umowy nienazwane. Strony umowy mogą dowolnie ustalić sobie treść i formę znaczonej umowy, z tym jednakże zastrzeżeniem, ze treść umowy nie może sprzeciwiać się właściwości stosunku prawnego, nie może zmieniać przepisów bezwzględnie obowiązujących, ani też nie może być sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Uproszczenie procedur zawierania umów oraz ujednolicenie ich treści możliwe jest poprzez opracowywanie wzorców, formularzy, które zawierają stereotypowe warunki umów. Kodeks cywilny posługuje się zbiorczym pojęciem „wzorzec umowy”, wymieniając przykładowo: ogólne warunki, wzory umów i regulaminy. Zasadą jest, że ogólne warunki umów, wzory umów lub regulaminy wydawane przez stronę upoważnioną do tego przez właściwie przepisy, wiążą drugą stronę, gdy zostały jej doręczone przy zawarciu umowy. Natomiast gdy posługiwanie się wzorcem jest zwyczajowo przyjęte w stosunkach danego rodzaju, wiążą one także wtedy, gdy druga strona mogła dowiedzieć się o ich treści. Inne ogólne warunki umów, wzory umów czy regulaminy wiążą drugą stronę tylko wtedy, gdy strona ta znając treść określonego wzorca zgodziła się na wyłączenie go do treści umowy.

Rozróżnienie umowy drogowego przewozu towarów od umowy spedycji ma zasadnicze znaczenie przy rozpatrywaniu sporów w konkretnych sytuacjach. Zaklasyfikowanie danej umowy do umowy przewozu towarów bądź umowy spedycji decyduje o przepisach prawnych mających do niej zastosowanie.

Do umowy przewozu zastosowanie mają podstawowe przepisy: − kodeksu cywilnego dotyczące umowy przewozu (tytuł XXV, art. 774 – 793 k.c.) oraz

pozostałe przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zobowiązań, − prawa przewozowego (ustawa z dnia 15 listopada 1984 r., Dz. U. z 2000 r., nr 50, poz.

601) wraz z aktami wykonawczymi. Do umowy drogowego przewozu towarów w transporcie międzynarodowym zastosowanie

mają również konwencje międzynarodowe, w tym zwłaszcza konwencja genewska z 1956r. o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) – Dz. U. z 1962 r., nr 49, poz. 238).

Natomiast do umowy spedycji zastosowanie mają jedynie przepisy tytułu XXVI kodeksu cywilnego (art. 794 – 804 k.c.) oraz pozostałe przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zobowiązań, bez względu na to czy chodzi o spedycję krajową, czy międzynarodową.

Najistotniejszą konsekwencją przypisania danej umowy do umowy przewozu bądź umowy spedycji jest ustalenie zasad odpowiedzialności przewoźnika bądź spedytora. O ile przewoźnik za szkody transportowe ponosi odpowiedzialność na surowej zasadzie ryzyka (określonej w przepisach prawa przewozowego (art. 65) bądź konwencji CMR), o tyle spedytor ponosi odpowiedzialność jedynie na zasadach ogólnych kodeksu cywilnego, a więc za niedochowanie należytej staranności (art. 472 k.c.).

Zgodnie z art. 774 k.c. przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy, natomiast zgodnie z art. 794 k.c. przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem.

Umowa przewozu towarów należy do kategorii świadczenia usług, a jej celem jest dokonanie czynności faktycznej polegającej na przemieszczaniu towarów z jednego miejsca


w drugie. Elementami istotnymi umowy przewozu jest określenie trasy przewozu, wynagrodzenia przewoźnika (przewoźnego, frachtu) oraz przedmiotu przewozu. Stronami umowy są przewoźnik oraz wysyłający (nadawca).

Umowa spedycji także należy do kategorii świadczenia usług, jednakże za swój bezpośredni cel ma nie przemieszczenie towarów określonym środkiem transportowym, lecz wykonywanie czynności pomocniczych związanych z przewozem przesyłek, na organizowaniu przewozów towarowych, a także na wykonywaniu różnorodnych czynności prawnych i faktycznych ubocznych w stosunku do samego przewozu.

Każdorazowo o zakresie usług spedytora decydują konkretne okoliczności faktyczne związane z zaspokojeniem danej potrzeby przewozowej oraz wola stron umowy spedycji, w tym zwłaszcza usługobiorcy usług spedycyjnych. Usługi spedytora mogą mieć bardzo różnorodny charakter.

Pamiętać należy, iż spedytor może również sam dokonać przewozu. W takim przypadku ma on jednocześnie prawa i obowiązki przewoźnika (art. 800 k.c.). W praktyce dość często dochodzi do łączenia funkcji przewoźnika i spedytora, zwłaszcza w transporcie samochodowym.

Mając świadomość różnic, jakie dzielą umowę przewozu od umowy spedycji, należy przystąpić do badania konkretnej umowy, aby ocenić jej charakter. Pamiętać przy tym trzeba, że o charakterze prawnym umowy nie decyduje tylko jej nazwa, ale całokształt okoliczności. Zgodnie z art. 65 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje, natomiast w samych umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Jeżeli więc kontrahent zobowiązał się do przewiezienia danej rzeczy, to mamy do czynienia z umową przewozu, jeżeli natomiast zobowiązał się do szeregu czynności mających na celu organizację transportu, wtedy w grę wchodzi umowa spedycji. Jeżeli jednak spedytor sam wykonał przewóz, odpowiada on na takich zasadach jak przewoźnik.

Do zawarcia umowy spedycji dochodzi z reguły poprzez przyjęcie przez spedytora zlecenia spedycyjnego. Zgodnie z art. 736 k.c. kto zawodowo trudni się załatwianiem czynności dla drugich, powinien, jeżeli nie chce zlecenia przyjąć, zawiadomić o tym niezwłocznie dającego zlecenie. Brak takiego niezwłocznego zawiadomienia spowoduje, iż spedytor będzie ponosił odpowiedzialność za szkodę wyrządzona z tego tytułu zleceniodawcy. Także uwagi zastrzeżenia co do treści zlecenia powinny być zgłoszone niezwłocznie.

Wola osoby zawierającej umowę spedycji może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawni jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (art. 60 k.c.). Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, jest równorzędne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej (art. 78 § 2 k.c.). Umowa spedycji może więc być zawarta w formie pisemnej, ustnej, telegraficznej, telefonicznej, elektronicznej itp. Mając na uwadze bezpieczeństwo obrotu zaleca się stosowanie formy pisemnej.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie przepisy regulują umowę spedycji w Polsce? 2. Jaki jest charakter prawny umowy spedycji? 3. W jaki sposób dochodzi do zawarcia umowy spedycji? 4. Jaką rolę spełnia zlecenie spedycyjne w zawarciu umowy spedycyjnej?


5. Jakie są obowiązki spedytora określone w umowie spedycji? 6. W jakiej formie może być zwarta umowa spedycji? 7. Co to jest czynność prawna? 8. Jak można dokonać czynności prawnej? 9. Jakie są wzorce umowy? 10. Jakie przepisy mają zastosowanie do umowy przewozu?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedsiębiorstwo spedycyjne zleciło transport międzynarodowy firmie przewozowej. Dzień przed planowanym transportem zlecenie zostało anulowane. Wyjaśnij, czy firma transportowa może domagać się odszkodowania od spedycji, uzasadniając to koniecznością wcześniejszego podstawienia samochodu na miejsce załadunku?


1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym sporządzania umów oraz realizowania sprzedaży usług w ramach przepisów prawa,

2) skorzystać z kodeksu cywilnego, 3) uzasadnić konieczność odszkodowania.


− kodeks cywilny, − OPWS. Ćwiczenie 2

Zawarto umowę z FIRMĄ w zakresie usług spedycyjnych i kurierskich. W umowie nie określono w jaki sposób będą rozstrzygane kwestie uszkodzenia przesyłki w transporcie. Uzasadnij, czy regulują tę kwestie jakieś przepisy? Wyjaśnij, czy można domagać się od firmy kurierskiej zadośćuczynienia za zniszczoną przesyłkę. Przesyłka jest znacznej wartości - 5 tys. zł.



2) skorzystać kodeksu cywilnego, 3) uzasadnić kwestie odszkodowania.


− kodeks cywilny. Ćwiczenie 3

Wyjaśnij, czy umowa zawarta pomiędzy firmą spedycyjną a przewoźnikiem w międzynarodowym przewozie towarów może zawierać zapisy zgodne z prawem cywilnym w zakresie kar umownych za opóźnienia w podstawieniu samochodu i dostawy towaru, czy też


może być zawarta wyłącznie w oparciu o konwencję CMR? Uzasadnij, czy spedytor jest uprawniony do wyegzekwowania kary zastrzeżonej w umowie z tego tytułu bez potrzeby udowodnienia zakresu poniesionej szkody?



2) skorzystać z kodeksu cywilnego, 3) uzasadnić wyegzekwowanie kary.


− kodeks cywilny

Ćwiczenie 4 Podaj okres przedawnienia roszczeń z umów o świadczenie usług transportowych. Wskaż

podstawę prawną. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:


2) określić podstawę prawną przedawnienia roszczeń z umów o świadczenie usług transportowych.


− kodeks cywilny, − OPWS. Ćwiczenie 5

Korzystając z dostępnych źródeł dokonaj analizy porównawczej umowy spedycji i umowy przewozu.

UMOWA SPEDYCJI UMOWA PRZEWOZU




2) wykorzystać tabelkę do dokonania porównania umowy spedycji i umowy przewozu.

Wyposażenie stanowiska pracy: − tabelka, − materiał nauczania jednostki modułowej – Stosowanie przepisów prawa w działalności

transportowo – spedycyjnej.


4.5.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) objaśnić czynność prawną? 2) scharakteryzować umowę prawną? 3) określić formy czynności prawnych? 4) rozróżnić umowę spedycji od umowy przewozu?


5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uważnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 4. Test zawiera 22 zadania dotyczące sporządzania i prowadzenia dokumentacji spedycyjnej 5. Zadania są wielokrotnego wyboru 6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

− w zadaniach zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia


ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 1. Podstawowy dokument przewozowy, występujący we wszystkich gałęziach transportu

uregulowany jest w: a) Kodeksie Pracy, b) Kodeksie Cywilnym, c) Kodeksie Handlowym, d) Kodeksie Postępowania Administracyjnego.

2. List przewozowy pełni funkcje: a) dowodową, legitymacyjną, kulturową, b) dowodową, legitymacyjną, instrukcyjną, c) dowodową, legitymacyjną, instrukcyjną, oświatową, d) dowodową, legitymacyjną, instrukcyjną, informacyjną.

3. Z ilu części składa się list przewozowy? a. 3, b. 4. c. 5, d. 7.

4. Z ilu części składa się Międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM? a) 3, b) 4, c) 5, d) 7.

5. Która z części nie jest kompletem kolejowego listy przewozowego CIM? a. ceduła, b. dodatkowa ceduła, c. oryginał listu przewozowego, d. wtórnik listu przewozowego.

6.Wtórnik kolejowego listu przewozowego CIM przeznaczony jest dla: a) stacji nadania, b) odbiorcy przesyłki, c) nadawcy przesyłki, d) stacji przeznaczenia.

7. W przypadku przewozu ładunków niebezpiecznych na podstawie umowy ADR wymagane są dwa dokumenty:

a) dokument przewozowy i zezwolenie, b) dokument przewozowy i świadectwo zatwierdzenia, c) dokument przewozowy i instrukcja pisemna dla kierowcy, d) dokument przewozowy i deklaracja ładunków niebezpiecznych.


8. Instrukcję pisemną dla kierowcy dostarcza i odpowiada za jej treść: a) spedytor, b) przewoźnik c) nadawca ładunku, d) odbiorca ładunku.

9. Deklaracja INTRASTAT dotyczy wymiany towarów z krajami: a) EFTA, b) Azji i Afryki, c) Unii Europejskiej, d) spoza Unii Europejskiej.

10. Formularz Jednolitego Dokumentu Administracyjnego SAD jest: a) umową, b) dokumentem celnym, c) dokumentem handlowym, d) czynnością prawną.

11. Tachograf nie rejestruje: a) odpoczynku, b) czasu pracy, c) napraw pojazdu, d) przebytej odległości.

12. Konwencja SOLAS reguluje przewóz towarów niebezpiecznych transportem: a) morskim, b) lotniczym, c) kolejowym, d) samochodowym.

13. Certyfikat pakowania kontenera dołączony jest do dokumentu przewozowego zgodnie z przepisami:

a) ADR, b) RID, c) IMGD Code, d) IATA DGR.

14. Która z poniższych informacji nie musi znaleźć się w liście przewozowym? a) miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwa i adres odbiorcy, b) imię, nazwisko i adres zamieszkania kierowcy wykonującego przewóz, c) określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia, d) nazwa i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika

zawierającego umowę.

15. Na przewóz odpadów niebezpiecznych po drogach krajowych wymagane jest zezwolenie właściwego:

a) starosty, b) wojewody, c) prezydenta, d) ministra.


16. W przypadku przewozu materiałów klasy 7 o wysokim promieniowaniu przepisy wymagają zawiadomienia :

a) Komendy Wojewódzkiej Policji, b) Państwowej Straży Pożarnej, c) Państwowej Agencji Atomistyki, d) wszystkich w/w instytucji.

17. Zgłoszenia celnego do procedury tranzytu realizowanej transportem drogowym należy dokonać na formularzu SAD, składającym się z kart:

a) 1,4,5,7, b) 2,3,6,8, c) 1,2,3, d) 6,7 ,8.

18. Do obowiązków spedytora, które nie określa się w umowie należy: a) wysłanie przesyłki, b) odebranie przesyłki, c) kultura osobista, d) sporządzenie dokumentów przewozowych.

19. Jakiej funkcji nie spełnia międzynarodowy list przewozowy CMR? a) Celnej, b) informacyjnej, c) dowodowej, d) instrukcyjnej.

20. Międzynarodowym lotniczym listem przewozowy jest: a) AWB, b) ZWB, c) ABW, d) MHWB.

21. Odpoczynek tygodniowy wynosi 45 kolejnych godzin wraz z odpoczynkiem po: a) 6 okresach jazdy, b) 7 okresach jazdy, c) 9 okresach jazdy, d) 10 okresach jazdy.

22. Załadunek i wyładunek towaru występuje na terenie jednego kraju bez specjalnego zezwolenia w przewozach tranzytowych - to przewóz:

a) kabotażowy, b) multimodalny, c) objęty systemem TIR, d) objęty systemem ATA.


KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko.......................................................................................... Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji spedycyjnej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania Odpowiedź Punkty

1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d

10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d 21 a b c d 22 a b c d

Razem:


6. LITERATURA

1. Dembińska – Cyran I., Gubała M.: Podstawy zarządzania transportem w przykładach, Poznań 2003

2. Mendyk E.: Ekonomika i organizacja transportu, Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2002 3. Marciniak – Neider D. i Neider J., ( red ).: Podręcznik Spedytora, UG, Gdynia 2003 4. Rydzykowski W., Wojewódzka-Król K., ( red ).: Transport, PWN, Warszawa 2005 5. Szczepaniak T.,( red ).: Transport i spedycja w handlu zagranicznym, PWN, Warszawa

2002

Health & Medicine

Scalone dokumenty (6)