Հայոց եկեղեցուպատմություն

Հայկական հարց

9-1 Հարությունյան Արուս դասարան

Հայկական հարց, Օսմանյան կայսրությանտիրապետությունից Արևմտյ

, անՀայաստանիազատագրման հայ ժողովրդի համախմբմանևայդ

նպատակներին հասնելու համար հայ -ժողովրդի մղվածազգային

ազատագրականպայքարիանվանումը դիվանագիտությանպատմության մեջ։

Հայկական հարցնառաջին անգամ իրարտահայտությունը

1878 . գտավ թ Սան Ստեֆանոյում - ստորագրված ռուս թուրքական

:պայմանագրում

16- Պայմանագրի րդ հոդվածում . « , ասվում էր Նկատիառնելովայն որ

ռուսական զորքերի դուրսբերումը նրանց կողմից գրավված

` Հայաստանի Թուրքիային , վերադարձվելիք վայրերից կարող է

այնտեղառիթտալ բախումների և, բարդությունների որոնք երկու

պետությունների բարի հարաբերությունների վրա

կունենան վնասակար, ազդեցություն Բարձր Դուռը

պարտավորվում էանհապաղ կենսագործել հայաբնակ մարզերի

տեղական կարիքներից հարուցվող բարելավումներ և

, բարենորոգություններ և զերծ պահել հայերիանվտանգությունը

»:քրդերից և չերքեզներից

Ռուսաստանը սահմանափակվեց միմիայն արևմտահայերին հովանավորողի և գրավված

տարածքներում բարենորոգումների : , իրագործումը հսկողի դերով Սակայն արձանագրեց Հայկական հարցը և հայերի

ցեղասպանությունը լոկ ռուսական բանակի հեռանալուց հետո հայերի համար ստեղծվելիք

, վտանգը Ռուսաստանի կառավարությունը միջազգային իրավունքի ուժ էր հաղորդում

Բարձր Դռան կողմից Հայաստանում բարենորոգումներ իրագործելու

անհրաժեշտությանը:

Ռուսաստանը հարկադրված էր 1878 . թ մայիսի 30- ին համաձայնագիր

ստորագրել բրիտանական կառավարության , հետ որով նա

հրաժարվեց Արևմտյան Հայաստանումիր գրաված Բայազետ քաղաքից և

:Ալաշկերտի դաշտից

(1878 . Բեռլինի կոնգրեսի թ 13 – - 13) հունիսի հու լիսի

հրավիրման նախօրեին ( Մկրտիչ Խրիմյանի հայ

- -հասա րակական , 1869-քաղաքական գործիչ

1873 .` - թթ Կոստանդնուպոլ , 1893-սի հայոցպատրիարք

1907 .` թթ Ամենայն Հայոց- ) կաթողի կոս

գլխավորությամբ Եվրոպա մեկնեց հայ ազգային

- պատվիրա կությունը՝ եվրոպական

պետությունների կառավարությունների հետ

բանակցություններ վարելու:նպատակով

Ն րան չթույլատրվեց մասնակցել կոնգրեսի: , նիստերին Բեռլինի կոնգրեսում Սան Ստեֆանոյի

, պայմանագրի վերանայման հետևանքով արևմտաեվրոպական դիվանագիտությանը

հաջողվեց Ռուսաստանին զրկել Հայկական հարցում : նրա ունեցած մենաշնորհից

Բեռլինի կոնգրեսի 61- ընդունած րդ հոդվածում

, « նշվում էր որ Բարձր Դուռը պարտավորվում էառանց

հետագահապաղման իրագործել հայաբնակ մարզերումտեղական

կարիքներից հարուցված բարելավումներն ու բարենորոգումները և

ապահովել հայերի անվտանգությունը

: չերքեզներից ու քրդերից Բարձր Դուռը

տերություններին պարբերաբար կհաղորդի

, այն միջոցների մասին որոնք ինքը ձեռք էառել այդ

, նպատակի համար իսկ տերությունները կհսկեն

»:դրանց կիրառմանը

Բրիտանիայի շահագրգիռ քաղաքականությունը Հայկական

հարցումպայմանավորված էր Ռուսաստանին Արևմտյան

, Հայաստանից հեռուպահելու ինչպես նաևԲարձր Դռան վրա

մշտական ճնշում գործադրելով Եգիպտոսի գրավումը :ապահովելու ձգտումով