Market research top-line Tháng 03 - 2011

Tác động của bão giá lên hành vi và thái độ của

người tiêu dùng

TIÊU ĐỀ:

HCMC HA NOI DANANG

Giới thiệu về Viettrack là bản tin của FTA Research & Consultant, được thực hiện dựa trên các cuộc

nghiên cứu hàng tháng với mục tiêu chuyển tải những nhận xét, đánh giá và cảm

nhận chân thật của đối tượng nghiên cứu về thời cuộc – kinh tế cũng như về các

chiến dịch quảng bá hay sản phẩm đến các nhà sản xuất – tiếp thị. Nghiên cứu này

nhằm giúp các nhà sản xuất – tiếp thị thấu hiểu và cung cấp các dịch vụ tốt hơn để

nhu cầu chưa được đáp ứng của người tiêu dùng.

Nghiên cứu Viettrack thực hiện theo tiêu chuẩn ISO 20252:2006, tiêu chuẩn chất

lượng quốc tế ngành nghiên cứu thị trường.

Viettrack tháng 3/2011 được thực hiện trên đối tượng người tiêu dùng 18 – 50 tuổi ở

3 thành phố lớn của Việt Nam (Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng) với số mẫu N=600.

Mục tiêu của nghiên cứu này là Tìm hiểu tác động của bão giá đến đời sống

của người tiêu dùng và đo lường thái độ lạc quan của người tiêu dùng về

tình hình kinh tế - xã hội trong năm 2011, từ đó giúp những người làm

marketing có được sự điều chỉnh phù hợp về mặt chiến lược trong bối cảnh kinh tế -

xã hội hiện nay.

Thái độ của người tiêu dùng về lạm phát

Ảnh hưởng của lạm phát

Đa số người tiêu dùng (NTD) ở TPHCM, Hà Nội và Đà Nẵng đều chịu ảnh hưởng trực tiếp của lạm phát đến đời sống của họ.

Nhóm chịu ảnh hưởng nhiều bởi lạm phát: o Khu vực Đà Nẵng. o Nhóm tuổi lớn (41-50). o Đã lập gia đình.

Nhóm nhạy cảm

Da Nang Họ ở đâu?

41-50

Nhóm tuổi?

Có gia đình

Hôn nhân

Tổng HCM HN Đà Nẵng 18 - 30 31 - 40 41 - 50 Độc thân Có gia đình

2.48 2.41 2.46 2.56* 2.43 2.46 2.58* 2.41 2.52* Mean

600 200 200 200 268 162 170 244 356 N= Note: (*) is significant difference at 95% confidence interval / Lưu ý: (*) là khác biệt có ý nghĩa ở 95% độ tin cậy

%

Hà Nội (vs DN: 11%, HCM: 20%)

Nữ (Vs Male/Nam:16%)

TPKT D (Vs BC:17%, A 20%)

26%

22%

23%

%

Những lo ngại về kinh tế xã hội

Vấn đề lo lắng nhất: thuộc về lĩnh vực kinh tế - vấn đề ảnh

hưởng tức thì và trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày. Những

quan ngại nhất bao gồm giá điện, giá lương thực, giá xăng

dầu, giá khí đốt, giá vàng và suy thoái kinh tế.

Vấn đề ít lo lắng hơn: về tình hình xã hội - ảnh hưởng

mang tính lâu dài hơn như thất nghiệp, tham nhũng, thảm

họa tự nhiên, biến đổi khí hậu.

Vấn đề không lo lắng: Người tiêu dùng Việt Nam không

quan ngại lắm về các vấn đề về an ninh (tội phạm gia tăng,

nạn khủng bố…) và hoàn toàn không lo lắng trước tình hình

thế giới như bất ổn chính trị ở Trung Đông, Triều Tiên hay

vấn đề cắt giảm viện trợ nước ngoài. Có vẻ người tiêu dùng

ít để tâm đến những vấn đề thế giới, những vấn đề ít ảnh

hưởng trực tiếp đến cuộc sống.

Giá điện tăng

Giá lương thực tăng

Suy thoái kinh tế

Giá xăng dầu tăng

Giá vàng tăng

Thất nghiệp

Giá gas-khí đốt tăng

Tham nhũng

Thiên tai (Bão lũ, động đất..)

Tỷ giá USD-VND tăng

Biến đổi khí hậu

N=600

% Tổng cộng

Mức độ lạc quan của người tiêu dùng Việt Nam về nền kinh tế đang giảm dần. Hầu hết đều cho rằng nền

kinh tế Việt Nam sắp tới sẽ giữ nguyên (48%) hoặc xấu đi (36%).

Mức độ lạc quan vào nền kinh tế

HCM

41 - 50

31 - 40

TPKT A

Có gia đình

Mức TB chung

HN

Độc thân

Da Nang

18 - 30

Da Nang

18 - 30

Độc thân

Mức TB chung

41 - 50

Có gia đình

31 - 40

TPKT A

HCM

HN

Nhóm bi quan

Nhóm lạc quan

o Nhóm bi quan: • Sinh sống ở HCMC. • Nhóm lớn tuổi (31-50). • TPKT A. • Có gia đình.

o Nhóm lạc quan: • Sinh sống ở Đà Nẵng. • Nhóm trẻ tuổi (18-30). • Độc thân.

%

%

Hành vi tiêu dùng khi lạm phát

Nhìn chung, khi có tiền nhàn rỗi người tiêu dùng thích gửi tiền vào quỹ tiết

kiệm của ngân hàng, sau đó là mua vàng – những lĩnh vực ổn định trong thời

cuộc hiện nay. Riêng người tiêu dùng khu vực Đà nẵng thích mua vàng (48%)

hơn là gửi tiết kiệm ngân hàng (33%).

Hoạt động sử dụng/đầu tư tiền nhàn rỗi

Gởi tiết kiệm trong ngân hàng

Mua vàng

Đầu tư vào hoạt động kinh doanh

Bất động sản

Mua USD

Cổ phiếu, chứng khoán

Tổng cộng Đà Nẵng

N=600 N=200

%

Thay đổi trong chi tiêu nói chung

65

62

57

55

45

44

29

25

20

18

15

9

29

31

34

37

42

47

59

42

42

68

57

64

6

7

9

8

13

10

12

33

38

15

28

27 % Total/tổng cộng HCMC HN DA NANG

Giáo dục Ăn uống

Chăm sóc sức khỏe Đi lại

Điện, nước Liên lạc

Điện gia dụng Giải trí

Làm đẹp, thẩm mỹ Thời trang

SP giá trị cao (xe máy, xe hơi, …) Du lịch

Giảm Bình thường TăngN = 600 200 200 200

Những lĩnh vực người tiêu dùng phải cắt giảm chi tiêu khi có lạm phát là: du lịch, hàng xa xỉ, thời trang, dịch vụ thẩm mỹ,

mua sắm điện máy, giải trí, thông tin liên lạc (điện thoại, internet).

Nhóm ngành hàng thiết yếu là nhóm mà họ không thể cắt giảm, bao gồm: giáo dục, đi lại, ăn uống, điện nước, chăm sóc

sức khỏe.

Người dân Hà Nội cắt giảm chi tiêu ở tất cả các ngành hàng.

60

57

53

52

37

38

30

22

21

11

14

7

25

29

29

38

40

50

58

39

30

65

44

57

15

14

19

10

24

12

13

39

50

25

43

36

63

60

56

57

45

47

23

24

21

23

18

15

36

37

42

39

51

44

63

61

67

74

74

79

2

3

3

4

5

10

14

16

13

4

8

7

72

72

63

57

54

47

36

31

20

20

13

2

25

25

31

34

35

46

55

26

30

64

55

52

2

3

6

9

11

7

10

44

51

16

33

46

Trong giai đoạn bão giá như hiện nay, người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm việc mua sắm ở các kênh hiện đại

(Siêu thị, đại siệu thị, cửa hàng tiện lợi…) và chuyển sang chợ - là kênh bán hàng có giá thấp hơn. Đặc biệt, họ

sẽ tranh thủ mua sắm thường xuyên hơn khi có các chương trình khuyến mãi.

Thay đổi thói quen mua sắm

Tổng cộng

N=600

Mua sắm tại chợ

Mua sắm khi có chương trình khuyến mãi

Mua sắm tại tiệm tạp hóa

Mua sắm tại chợ sỉ/ bán buôn

Mua sắm tại siêu thị

Mua sắm tại cửa hàng tiện lợi

Mua sắm tại hội chợ, triển lãm

%

Người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm gần như toàn bộ các hoạt động giải trí như đi xem film, ca nhạc, đi

uống café, đi ăn ngoài, tiệc và đi nhậu.

Thay đổi trong các hoạt động hàng ngày

Tổng cộng

N=600

Sử dụng các thiết bị điện như đèn, TV,...

Sử dụng internet

Đi uống cà phê

Ăn ngoài

Sử dụng máy lạnh

Tiệc, nhậu

Đi xem film, ca nhạc, kịch

Giặt đồ ở tiệm

% Mean

1.67

1.64

1.60

1.48

1.45

1.43

1.34

1.21

Các ngành hàng có thể chịu nhiều ảnh hưởng từ lạm phát là bánh kẹo, sản phẩm từ sữa và sản phẩm chăm

sóc da.

Thay đổi mức độ tiêu dùng nhóm hàng FMCG

Tổng cộng

N=600

Gia vị, dầu

Đồ dùng cá nhân

Sản phẩm dành cho bé

Sản phẩm tẩy rửa cho gia đình

Sản phẩm chăm sóc da

Sản phẩm từ sữa

Bánh kẹo

% Mean

1.92

1.91

1.90

1.88

1.75

1.71

1.57

Ngoại trừ mặt hàng bánh kẹo, hầu hết người tiêu dùng vẫn tỏ ra trung thành với nhãn hiệu mà họ đang sử dụng thường xuyên.

Thay đổi trong việc lựa chọn nhãn hiệu nhóm hàng FMCG

Total/tổng cộng

N=600

Sản phẩm dành cho bé

Gia vị, dầu ăn

Sản phẩm tẩy rửa cho gia đình

Đồ dùng cá nhân

Sản phẩm chăm sóc da

Sản phẩm từ sữa

Bánh kẹo

% Mean

1.96

1.95

1.93

1.93

1.93

1.91

1.84

Thay đổi trong việc lựa chọn kích cỡ bao bì nhóm hàng FMCG Không có nhiều sự thay đổi trong việc lựa chọn kích cỡ bao bì trong tiêu dùng. Chỉ có vài ngành hàng như bánh

kẹo, sản phẩm chăm sóc da, sản phẩm từ sữa và sản phẩm chăm sóc em bé, người tiêu dùng có xu hướng chọn

kích thước bao bì bằng hoặc nhỏ hơn loại trước đây họ thường mua.

Tổng cộng

N=600 Sản phẩm tẩy rửa cho gia đình

Gia vị, dầu ăn

Đồ dùng cá nhân

Sản phẩm dành cho bé

Sản phẩm từ sữa

Sản phẩm chăm sóc da

Bánh kẹo

% Mean

2.01

2.00

2.00

1.95

1.91

1.84

1.74

Kết luận

Kết luận

Nhìn chung, tình hình lạm phát tăng mạnh (bão giá) trong những tháng đầu năm

2011 có ảnh hưởng đến hầu hết người tiêu dùng ở cả 3 thành phố lớn của Việt Nam

(HCM, Hà Nội, Đà Nẵng). Sự lạc quan của họ vào tình hình kinh tế sắp tới có xu

hướng giảm sút việc chi tiêu có thể sẽ e dè trong thời gian tới.

Mối quan ngại lớn nhất hiện nay của đa số người tiêu dùng là tình hình giá điện, giá

lương thực thực phẩm đang tăng cao sản phẩm tiết kiệm điện, tiết kiệm xăng có

vẻ sẽ được đón nhận trong thời điểm này.

Hình thức sử dụng tiền nhàn rỗi mà hầu hết người tiêu dùng ưa chuộng nhất là

những lĩnh vực có tính an toàn hơn là mang lại lợi nhuận cao như gửi tiết kiệm ngân

hàng hoặc mua vàng hơn là đầu tư vào các hoạt động sản xuất kinh doanh, bất động

sản hay chứng khoán.

Kết luận

Sống trong thời kỳ bão giá, người tiêu dùng buộc phải cắt giảm chi tiêu ở nhiều

nhóm ngành hàng không thuộc nhu yếu phẩm. Các sản phẩm FMCG có vẻ ít bị ảnh

hưởng (ngoại trừ bánh kẹo), người tiêu dùng trung thành đối với các nhãn hàng cũng

như loại kích cỡ bao bì các mặt hàng FMCG mà họ thường dùng ngành bánh kẹo

cần active hơn để duy trì và vượt qua trong thời kỳ khó khăn này.

Kênh mua sắm cũng có sự thay đổi vì người tiêu dùng có xu hướng chuyển thói quen

mua sắm từ kênh hiện đại sang kênh truyền thống cân nhắc tăng cường hoạt

động kích hoạt thương hiệu (brand activation), branding tại chợ, kênh GT.

Slide 20