Legal update in e-commerce: EU Digital Single market

Legalupdateine-commerce:EUDigitalSingleMarketpakketSafeShops E-Legal Day, 10 maart 2017

Legal update in e-commerce: EU Digital Single Market pakketSafeShops E-Legal Day

E-commerce in EU

Cijfers EU tonen aanhoudende groei

Jaarlijkse groei e-commerce in EU in omzet: 13,4%Totale omzet 370 miljard euroAandeel e-commerce in retail is sinds 2009 met 85% gegroeid6,3% in 2013 – 7,2% in 2014 – 8,4% in 2015 - …

E-commerce is snelst groeiende (enige groeiende?) sector in EU70% consumenten koopt weleens online

Legal update in e-commerce: EU Digital Single Market pakketIE-Forum.be lunch, 10 maart 2017

Doel van EU in e-commerce: Digital Single Market

Eén eengemaakte digitale markt doorheen ganse EUZonder hinderpalen voor consumenten en verkopersOp basis van duidelijke regels die gelijk zijn voor iedereen

E-commerce is groeisector van vitaal belang

Sinds 2013 hard gewerkt aan eengemaakte e-commerce markt in EU

Consumentenbescherming bij verkoop op afstand“Cookiewet”BTW bij cross border levering van dienstenFood labelingAlgemene Verordening GegevensbeschermingODR VerordeningOmzetting Richtlijn Alternatieve Geschillenbeslechting in consumentengeschillen


Maar cijfers EU tonen ook problemen

In 2014 verkochten slechts 12% van de EU retailers cross border onlineTerwijl wel 37% online verkoopt binnen de landsgrenzen

Slechts 15% van de consumenten koopt cross border onlineTerwijl wel 44% wel geregeld binnen de grenzen online koopt

… Er is geen eengemaakte EU markt voor e-commerce (Digital Single Market)


Redenen

Gefragmenteerde wetgeving op aantal vlakken, 28 “consumentenrechten”28 “contractenrechten”Verschillen ontmoedigen handelaars om cross border te verkopenVerschillen verhinderen consumentenvertrouwen in cross border aankopen

… Er is geen eengemaakte EU markt voor e-commerce (Digital Single Market)


Digital Single Market Pakket mei 2016

Ontwerp Richtlijn aangaande contracten voor de levering van fysieke goederenOntwerp Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale dienstenOntwerp Verordening aangaande Geoblocking en discriminatie obv verblijfplaats of nationaliteitOntwerp Verordening aangaande de samenwerking tussen nationale overheden bij het afdwingen van consumentenbeschermingOntwerp Verordening aangaande cross border pakketleveringsdienstenePrivacyverordening

(Ontwerp guidance document aangaande de toepassing van de Richtlijn 2005/29 Oneerlijke Marktpraktijken op platformen en marktplaatsen)Hele reeks onderzoeken en marktbevragingen naar consumentenrechten, mededingingsbeperkende afspraken, marktplaatsen, etc… die op langere termijn tot aanpassingen wetgeving kunnen leiden(Verordening BTW op levering van goederen via MOSS)

Legal update in e-commerce: EU Digital Single Market pakketSafeShops E-Legal Day, 10 maart 2017


Doel van de Europese Commissie

Betere toegang tot online goederen en diensten voor consumentenMeer consumentenvertrouwen in (cross border) online aankopenLagere kosten voor cross border verkopen (lagere transactiekosten, lagere leveringskost)Wegnemen van discriminatie op basis van nationaliteit of verblijfplaats Kost van pakkettransport voor handelaar verlagen en transparantie in prijzen verhogenDuidelijke uniforme contractregels in ganse EU in belang van consument én verkoper



Mei 2015 “Roadmap” bekendgemaakt

Timing 2015 – 2016 eerste ontwerpen van richtlijn en verordeningAfgelopen jaar liep het wetgevend traject binnen instellingen: meeste ontwerpen zitten bij EP nu Definitieve teksten…? Bedoeling EC blijft om in 2018 DSM-vernieuwingen af te ronden

SafeShops voerde het afgelopen jaar via Europese sectorfederatie Emota zeer intensieve lobby en follow up bij EU…

Andere initiatieven in DSM die eraan komen (ook buiten e-commerce)

Aanpassing aan TelecomregelgevingAanpassing Richtlijn Audiovisuele MediadienstenCreatie “Europese cloud” en initiatieven rond data ownership in EUVereenvoudiging BTW-regels (eind 2016)


Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288



Waarover gaat dit?

Volgens ontwerp zelf “een geheel van volledig geharmoniseerde basisregels voor de online verkoop van fysieke goederen”

In werkelijkheid gaat het essentieel om hervorming van regels rond wettelijke garantieplicht

Bestaand contractenrecht blijft onaangeroerd



Probleem vandaag

Wettelijke garantie is in alle lidstaten anders geregeld.

België: 2 jaar garantie – vermoeden van 6 maanden in voordeel van consument –herstel/vervanging/ontbinding

Maar: Nederland en Finland garantie voor “normaal verwachte levensduur”, Engeland 6 jaar, Schotland 5 jaar, Zweden 3 jaar, Ierland 6 jaarVermoeden in voordeel van consument is bijna overal 6 maanden, maar in Frankrijk en Portugal 2 jaar, in Polen 1 jaarIn de meeste landen heeft consument geen volledig vrij keuzerecht tussen herstel, vervanging of terugbetaling, maar in Kroatië, Slovenië, Litouwen en Portugal dan weer wélIn sommige landen wordt de garantietermijn onderbroken tijdens herstel, in ander nietIn sommige landen gelden formele meldingsplichten binnen bepaalde termijn, in andere niet…



Idee is nu éénmaking op Europees niveau

Voorwerp (art. 1)

Verkoop van fysieke goederen door professionele verkoper aan consumentUitgesloten DVD’s en CD’s (= geregeld door Richtlijn Digitale Inhoud)

Consument = “handelt voor doeleinden die buiten zijn beroepsactiviteit vallen“ (cfr. Regels verkoop op afstand, waar het woord “uitsluitend” 2 jaar geleden al wegviel)

Uitsluitend voor verkoop op afstandVoor offline verkoop zouden volgens initieel ontwerp bestaande regels blijven geldenZelfde wasmachine in Media Markt oflline of online = verschillende garantieverplichtingen…Amendementen in EP onder druk van Emota voorzien nu toch gelijkschakeling offline en online!



Conformiteitsplicht (art. 4, 5 en 7)

Conformiteit in kwantiteit, kwaliteit en eigenschappenBruikbaarheid voor normaal te verwachten doel, Aanwezigheid van alle nodige accessoiresNormaal te verwachten kwaliteitVrij van claims door derden (ook juridische claims)



Timings (art. 8 en 14)

Garantietermijn wordt behouden op 2 jaar in initiële voorstelAmendementen gaan alle richtingen uit, gaande tot 6 jaar of cfr. Nederlands recht “verwachte levensduur” van het product

Verkoper is aansprakelijk voor gebrek aan conformiteit dat aanwezig was “bij levering”(levering is ook overhandiging aan vervoerder aangesteld door consument)

Bij installatie = als installatie voltooid is of als consument “redelijke termijn” heeft gehad om te installeren (= maximaal 30 dagen)De facto wordt garantietermijn bij installatie dus verlengd tot 2 jaar + 1 maand…

Vermoeden tvv consument werd in eerste ontwerp op volle 2 jaar gebrachtAmendementen mede op voorstel van Emota brengen dit (voorlopig) terug tot 6 maanden



Remedies (art. 9 tot 13)

Recht op conform maken, vrij van kost voor consument

Herstelling en vervanging op gelijke voet geplaatst, keuzerecht voor consumentBinnen redelijke termijn en zonder significante hinder voor consument (vervangtoestel?)Amendement ingediend om hier “binnen 30 dagen” van te maken (!)Keuzerecht enkel als niet disproportioneel, rekening houdende met prijs, aard gebrek, alternatief

Prijsreductie of ontbinding alsHerstelling of vervanging onmogelijk isHerstelling of vervanging niet is uitgevoerd binnen redelijke termijnHerstelling of vervanging ernstig nadeel toebrengt aan de consument

ENAC tvv consument



Wat onzeker blijft…

Relatie met garantie bij offline (cfr. toelichting EC aangaande vraag wanneer er sprake is van verkoop op afstand)Lidstaten kunnen bijkomende regels opleggen aangaande contractuele garantieNiet duidelijk of, hoe en wanneer verjaring gestuit/geschorst wordt tijdens bvb herstelperiode. Dat valt onder nationaal recht, maar in laatste versie wel amendement op stuiting in te bouwen in ontwerp. (Emota is tegen vanwege risico op “eindeloze” garantie)


Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287



Tekst eveneens publiek gemaakt op 9 december 2015, samen met RL fysieke goederen

Doelstelling: eengemaakte set basisregels voor contracten tussen verkopers en consumentenBij levering van digitale diensten (in werkelijkheid gaat het om conformiteit en garantie)

Inhoud gedeeltelijk identiek aan RL fysieke goederen

Bijzonder weinig evolutie sinds december 2015…



“Digitale inhoud” (artikel 1 tot 3)

Alle digitale data (video, muziek, apps, games, …)Maar ook alle digitale diensten (hosting, sharing via social media, clouddiensten, opslag, …)

RL is ook van toepassing op “gratis” diensten waar in ruil voor dienst bvb persoonsgegevens gevraagd worden. EC lijkt zich erg bewust van commerciële waarde van persoonsgegevens

RL is ook van toepassing voor development op maat of op verzoek (bvb website development)



Conformiteit (artikel 6 en 8)

Kwantitatief, kwalitatief, duur, versie, functionaliteiten, interoperabiliteit, continuïteit, security, met als ijkpunt contract en alle precontractuele informatie Bruikbaar voor door verkoper bij sluiten overeenkomst gekende doelVergezeld van instructies en customer supportUpdates geleverd als en wanneer nodigMinstens voldoen aan “gewoonlijke” verwachtingen, rekening houdende met prijs, technische normen, gedragscodes, sectorpraktijken, reclame

Vrij van aanspraken door derden (inclusief IP aanspraken)

Bewijslast conformiteit ligt bij verkoper


Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van nationaliteit of verblijfplaats



Tekst publiek sinds mei 2016

Intussen bij EP voor verdere behandeling – érg veel amendementen

Doelstellingwegnemen van discriminatie op basis van verblijfplaats of nationaliteit consument dmvtechnische middelen (geo-blocking) of d.m.v. contractuele beperkingen (weigering tot levering, niet aanvaarden betaalmiddelen, etc…)



Bestaansreden

Art. 20(2) Dienstenrichtlijn 2006/123: “Delidstatenzieneroptoedatdealgemenevoorwaardenvoortoegangtoteendienst,diedoordedienstverrichtertoegankelijkvoorhetpubliekwordengemaakt,geendiscriminatoirebepalingeninverbandmetdenationaliteitofverblijfplaatsvandeafnemerbevatten,zonderevenweldemogelijkheiduittesluitenomverschillendevoorwaardenvoortoegangtestellenwanneerdieverschillenrechtstreeksdoorobjectievecriteriawordengerechtvaardigd.”

Volstaat niet in praktijk.EC stelt vast dat er bijzonder veel vormen van technologische discriminatie zijn (geo-blocking, geo-fencing, geo-pricing, rerouting, …) en vele contractuele/praktische vormen van discriminatie (weigering om te leveren, niet aanvaarden van betaalmiddelen, …)



Voorwerp en draagwijdte (art. 1)

Betreft relaties handelaar met consument, maar ook met andere handelaar die als eindgebruiker koopt (hierna samen “klant”)Met cross border element (verblijfplaats van één der partijen of identiteit)Niet-eindgebruiker valt buiten toepassingsgebied omwille van in standhouden van gesloten distributieafspraken



Verbod op geo-blocking (art. 3)

Verbod om op basis van technologische toepassingen de toegang van een klant tot een website te beperken of onmogelijk te maken omwille van nationaliteit of verblijfplaats van de klant

Verbod om klanten automatisch te rerouten naar andere websiteversie op basis van zijn Nationaliteit of verblijfplaats Tenzij klant daarmee expliciet instemt (deze voorwaarde is in laatste amendementen weggevallen)En steeds terug kan keren naar de andere versie

Als toch blocking of rerouting: verkoper moet “a clear justification” geven in taal van de versie die de klant eerst bezocht



Toegang tot goederen en diensten (art. 4)

Verbod om verschillende algemene voorwaarden tot toegang van goederen en diensten te hanteren omwille van nationaliteit of verblijfplaats van de klant= verbod op verkoopsweigeringWel mogelijk: beperking in levering (“enkel levering in België”)

Bezorgdheid Emota op heden: verplichting om te verkopen mag niet leiden tot toepasselijkheid Recht van de consument (amendementen in die zin zijn ingediend)



Non-discriminatie inzake betalingen (art. 5)

Verbod om betaalmiddel te weigeren enkel omdat het in een andere lidstaat geregistreerd is als dat betaalmiddel voor eigen landgenoten wel aanvaard wordt en als betaalmiddel identificatie van de koper wel garandeert (“strong customer identification”)

Nietigheid van bedingen inzake passieve verkoop die strijdig zijn met de Verordening (art. 6)


Voorstel Verordening aangaande pakketleveringsdiensten



Bestaansreden

Prijstransparantie in pakketleveringsdiensten universele dienstverleners verzekeren en discriminatie wegnemen/vermijden

Cross border e-commerce blijft ver onder verwachtingenEC onderzoek wijst uit dat één voor de redenen gelegen is in problemen rond fysieke leveringvan goederen

Gerapporteerde problemen betreffen Hoge prijzen voor cross border levering door USP (tot 5 X hoger) zonder objectieve redenGrote verschillen tussen lidstaten (zelfde pakje in omgekeerde richting kan dubbel zoveel kosten…)Hoge instapkostenPrijsvoordeel enkel bij zeer grote volumes duwt KMO’s uit marktWeigering om in bepaalde gebieden te leveren (bvb op Spaanse of Britse afgelegen eilanden)Gebrek aan transparantie over prijzen, aanbieders, aanbod op de markt



Prijstransparantie (art. 4-5)

Universele dienstverleners delen jaarlijks voor 31 januari aan toezichthoudende overheid mee:Tarieven voor reeks diensten in bijlage bij VerordeningTarieven voor afhandeling pakketjes van buitenlandse USP’s (“terminal rates”)

Nationale toezichthouder maakt deze ten laatste voor 31 maart over aan EC

Nationale toezichthouder beoordeelt ontvangen cross border tarieven binnen 3 maanden na ontvangstRekening houdende met:Vergelijkbare binnenlandse tarievenToepasselijke “terminal rates”

Als Nationale toezichthouder tarieven te hoog vindt, vraagt hij bijkomende info/rechtvaardiging bij USPGeheel aan info wordt overgemaakt aan EC, die niet-confidentiële info publiceert



Niet-discriminerende toegang (art. 6)

Universele dienstverleners die “terminal rate agreements” afsluiten, moeten deze openstellen voor derde partijen (niet USP’s)

Om prijsdiscriminatie tegen te gaan zullen nationale toezichthouders USP’s verplichten om referentieaanbod te publiceren

Plicht om derde partijen individueel aanbod te doen op basis van referentieaanbod als deze daarom verzoeken

Als individueel aanbood niet voldoet kan derde dit overmaken aan nationale toezichthouder, die aanpassingen kan opleggen


Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming


Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming

Tekst publiek sinds mei 2016 – weinig evolutie sedertdien

DoelstellingUpdate/vervanging Verordening 2006/2004 verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbeschermingSnellere, flexibele en consequente samenwerking tussen lidstaten inzake afdwingen van consumentenbescherming


Voorstel ePrivacy Verordening


Nog een verordening over privacy?

Aanvulling op GDPR met aantal materies die daar niet behandeld zijn, maar wel “privacy” raken

CookiesDirect marketingTelemarketingVertrouwelijkheid van e-mail communicatie

Eerste ontwerp begin 2017 bekend gemaaktNog relatief lange weg tot definitieve tekstEerst als richtlijn aangekondigd, nu uiteindelijk verordeningWeinig wijzigingen aan dit ontwerp te verwachten vooralsnog


Cookies?

Gezond verstand lijkt te zullen zegevieren

Expliciete toestemming van eindgebruiker voor plaatsen cookies wordt/blijft principeBlijft ook gelden voor alle andere technieken, zoals fingerprintingGebruik van cookies vereist “duidelijke en specifieke reden”“Eindgebruiker” lijkt ook op B2B te slaan…

Toestemming moet NIET meer via pop up bannerEU beseft dat deze enkel tot frustratie leiden voor alle partijenToestemming kan louter via browser settings van gebruikerVereist uitbreiding mogelijkheden browser settingsPrivacy by default / privacy by design

Ontwerp voorziet (beperkte) uitzonderingen op vereiste toestemmingAls beperkte impact op privacy (sessiecookies of bvb analytics cookies)


Direct marketing?

Weinig wijzigingen tav op heden in België geldende regels

Opt-in blijft principeUitzondering voor bestaande klanten blijft bestaan (mits voorafgaande informatie aan klant)Opt-out recht blijft verplicht en opt-out mogelijkheid onderaan mail blijft in voege

Direct marketing moet steeds als dusdanig herkenbaar zijn (is al zo onder WER)

Regels gelden ook voor politieke partijen en non-profitsector


Telemarketing?

Versterking van de rechten van de consument

Consument krijgt recht om inkomende gesprekken van anonieme nummers Of van bepaalde nummers te blokkeren

Telemarketeers mogen geen anonieme nummers meer gebruiken en zullen vasteprefixen of nummerplannen moeten hanteren om herkenbaar te zijn

Regels komen bovenop bel-me-niet-meer in België


Timing & boetes

Bedoeling is inwerkingtreding samen met GDPRMaar dit is slechts eerste ontwerpTiming wordt moeilijk

Boetes gelijkaardig aan GDPRTot 20 mio euroOf 4% van wereldwijde jaaromzet

Van toepassing op iedereen die diensten aanbiedt in EU


Sirius LegalMedia & advertisement lawCopyright - trademarks -datebases - software - knowhowTravel & consumer protectionTax & tax planningIT, Internet & e-commercePrivacy, data protection & cookiesGambling & gaming

www.siriuslegal.beBart Van den Brande [email protected]/in/bartvdb@BartVdBrande

Legalupdateine-commerce:EUDigitalSingleMarketpakketIE-Forum.be lunch, 18 Mei 2016

Law

Legal update in e-commerce: EU Digital Single market