Upload
klangpanya
View
176
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
MONITOR
ONE BELT ONE ROAD
One Belt, One Road ความเสยงหรอโอกาสของ GCC ?
ปท 1 ฉบบท 3
ตลาคม 2559
บทบรรณาธการ
สวสดคะทานผอานทเคารพ ทกทานคงทราบดวาทกวนนภมภาคตะวนออก
กลางนนมความขดแยงอยมากทเดยว อนเปนผลจากปญหาหลายมตทซอนทบกนอย
โดยเฉพาะความขดแยงระหวางประเทศในกลม GCC กบประเทศอหรานซงเปนท
หวนวตกกนวาจะทวความรนแรงขนดวยอทธพลของเสนทาง OBOR ทประเทศ
อหรานจะไดประโยชนอยางมากจากเสนทางน แตใชหรอทความขดแยงคอผลลพธ
เดยวทเปนไปไดของปรากฏการณน ? หรอจะมทางออกอนททกฝายตางไดรบ
ประโยชนจาก OBOR รวมกน ? สามารถตดตามบทวเคราะหไดจากวารสารฉบบ
น รวมถงประเดนนาสนใจอน ๆ ไดแก ความส าคญของเสนทางสาย OBOR ตอ
สหภาพยโรป และการใชภาพยนตรในการประชาสมพนธเสนทางสายน ซงผอานก
สามารถตดตามไดภายในเลมนเชนกนคะ
ยวด คาดการณไกล
บรรณาธการ
สารบญ
บทบรรณาธการ
One Belt, One Road : ความเสยงหรอโอกาสของ GCC ? 1
ONE BELT ONE ROAD ส าคญอยางไรตอสหภาพยโรป 8
Xuan Zang ภาพยนตรประชาสมพนธ One Belt One Road 10
สารบญ
บทบรรณาธการ หนา
One Belt, One Road : ความเสยงหรอโอกาสของ GCC ? 1
ONE BELT ONE ROAD ส าคญอยางไรตอสหภาพยโรป 8
Xuan Zang ภาพยนตรประชาสมพนธ One Belt One Road 10
1
One Belt, One Road :
ความเสยงหรอโอกาสของ GCC ?
บทน า
นโยบาย “หนงแถบ หนงเสนทาง” ของจน หรอท
มชอเรยกอยางสนวา OBOR (One Belt, One Road) ซง
เปนการรอฟนเสนทางสายไหมในอดตใหมชวตชวาอก
ครง เปนการสะทอนถงความตองการของจนทตองการ
สานความสมพนธกบบรรดารฐซงตงอยทางทศตะวนตก
ของประเทศ และยงสะทอนความพรอมในการขยาย
วสยทศนของนโยบายการตางประเทศจนอกดวย แนนอน
วามความทาทายหลายประการซงจนจ าเปนตองกาวขาม
เพอน ามาซงความเจรญกาวหนาแกชาต โดยเฉพาะแก
ภาคตะวนตกของจนซงยงมการพฒนาไมทดเทยมกบ
พนทภาคตะวนออก
ลกษณะเดนประการหนงของนโยบาย
ตางประเทศจนคอการเนนไปยงมตการคาการลงทนเปน
หลก แตในกรณของ OBOR นนดยากยงทจนจะสามารถ
ด าเนนนโยบายการคาโดยลอยตวจากประเดนความมนคง
ไดอกตอไป เพราะพนทซงเสนทางสายนพาดผานนนลวน
เปนพนทซงมปญหาดานความมนคงและมการแบงฝก
แบงฝายสง เชน การทภาคเอกชนทเขาไปลงทนจ าตอง
จางกองทหารรบจางเพอดแลรกษาความปลอดภยแก
ทรพยสนของตน หรอความขดแยงในระดบรฐระหวาง
อหรานและกลมประเทศ GCC (กลมประเทศอาวอาหรบ)
ซงจนเองตองการสานสมพนธกบทงสองฝายในดานการ
ลงทน ทางพลงงาน การผลต และเทคโนโลยใหมอยาง
พลงงานนวเคลยร
ความทาทายของรฐ GCC
จนสนใจรฐ GCC เปนอยางมาก แมโดย
ธรรมชาตของเสนทาง OBOR ทางบกนนไมไดพาดผาน
รฐ GCC กตาม แตจนเปนคคารายใหญทสดของ GCC
มการคาการลงทนกบรฐภายใน GCC ในดานตาง ๆ มา
เปนเวลานานแลว ซงความทาทายประการหนงของจนใน
บรบทรวมสมยคอ จะวางบทบาทของตนอยางไรเพอให
ไดรบผลประโยชนสงสดทางการคาการลงทนเพอ
ตอบสนองผลประโยชนของชาต และในขณะเดยวกนกยง
รกษาจดยนในนโยบายวางตวเปนกลางไมกาวกายกจการ
ภายในของประเทศอนดวย เชน ในกรณสงครามกลาง
เมองซเรยซงรฐ GCC มจดยนรวมกนในการตอตานการ
ครองอ านาจของระบอบบชชาร อล-อาสด แตจนกลบม
จดยนในการสนบสนนการคงอยของรฐบาลบชชารตอไป
โดยอางวาไมไดมเจตนาสนบสนนตวระบอบบชชาร
โดยตรง หากนเปนทางเดยวทจะพอท าใหเกดความมนคง
ในซเรยไดบาง ดวยเหตนจงเกดความไมมนใจจากรฐ
GCC วาจะถอจนเปนมตรหรอศตร? เพราะจนก าลงยนอย
ฝ งบชชารซงถกนบเปนศตร และบชชารเองกยงมนโยบาย
ฝกใฝอหรานซงถกจดจ าในฐานะศตรของรฐ GCC เชนกน
Middle East Institute (MEI)
2
จนอางโดยองบรบททางประวตศาสตรวาด าเนนนโยบาย
สนบสนนอธปไตยของรฐมาโดยตลอด และหลกเลยงการ
แทรกแซงกจการภายในเสมอมา นนท าใหจนเกรงวาการ
กระชบความสมพนธกบชาตใดเกนไปจะท าใหเสย
ความสมพนธกบอกชาตหนง เชน ระหวางซาอดอาระเบย
และอหรานซงจนตองการผลประโยชนจากการคาขายกบ
ทงสองชาต สวนในกรณของซเรยนนจนตระหนกดวาจะไม
สงผลกระทบตอความสมพนธทมกบ GCC เทาใดนก
และบชชารเองกมทาทเปนมตรกบจนมาตลอด ท าใหจน
เลอกทจะสนบสนนบชชารตอไปเนองจากเปนประโยชน
มากกวา ซงจนกพรอมจะทบทวนนโยบายของตน หากนน
ตอบสนองผลประโยชนของชาตมากกวา
อยางไรกตามเสนทางสายไหมนนพาดผานอหราน
มาตงแตดงเดม และการสรางเสนทาง OBOR นนยงตอก
ย าความสมพนธใหแนนแฟนยงขน โดยเฉพาะการขาย
อาวธแกอหรานซงจนเปนคคามานานแลว ฉะนน อหราน
ยอมไดรบความสนใจจากจนมากเปนพเศษ นนอาจสงผล
ใหจนเสยภาพลกษณในการวางตวเปนกลาง แมสาย
สมพนธกบอหรานนนอาจไมกระทบจนมากนก แตแนนอน
วารฐ GCC ยอมมความวตกกงวลตอความมงคงของ
อหรานซงจะสงผลตอดลอ านาจในภมภาคตะวนออกกลาง
ตอไป
[ ประธานาธบดส จนผง แหงประเทศจนเขาพบประธานาธบดฮซซาน อรรฮานย แหงอหราน ณ เมองเตหะราน
เมอเดอนมกราคมทผานมา ]
http://s3.reutersmedia.net/resources/r/?m=02&d=20160123&t=2&i=1111859096&w=&fh=&fw=&ll=780&pl=468&sq=&r=LYNXNPEC0M0HN
3
ทางเลอกของรฐ GCC
แมภมยทธศาสตรของอหรานนนมความส าคญตอจน
มากกวาภมภาค GCC เมอพจารณาจากนโยบาย OBOR
แตในขณะเดยวกนรฐ GCC เองกมความส าคญไมนอย
และยงสามารถเพมขดความสามารถในการแขงขนกบ
อหรานดวยการขยายอทธพลของตนไปยงเสนทาง OBOR
โดยมงไปยงตะวนออกซงเปนทศตรงขามกบจน
รฐ G C C ตองยอมรบวาอหรานก าลงพฒนาขนอยาง
แนนอน หนงในปจจยทส าคญคอ “แผนปฏบตการรวมฉบบ
สมบรณ” หรอเรยกอยางยอวา JCPOA (Joint Compre-
hensive Plan of Action) ซงเปนขอตกลงทจะลด
สมรรถภาพของโครงการพฒนานวเคลยรของอหรานเพอ
แลกกบความชวยเหลอตางๆ จากนานาชาต โดยเฉพาะ
ชาตตะวนตก การทอหรานลงนามในสนธสญญานเองเปน
ประตบานใหมทเชอมอหรานเขากบนานาชาต โดยเฉพาะ
กบจนซงหวงเขามาลงทน ซงจนยงคงนโยบายเดมทจะไม
แทรกแซงกจการภายในของประเทศดวยเชนกน
รฐ GCC หวงพงความตองการบรโภคของชาวจน สวนจน
ตองการทรพยากรธรรมชาตของ GCC รวมถงตลาดเพอ
กระจายสนคา สวนนโยบาย OBOR นนจะเปนประโยชน
กบอหรานอยางแนนอน แลวจะมชองทางใดบางทจะท าให
ตนมบทบาทมากขนภายใตการใชประโยชนจากนโยบาย
น? เมอพจารณาตามความเปนจรงแลวแทบจะเปนไปไมได
เลยทรฐบาลจนภายใตการน าของประธานาธบดสจนผงจะ
ลดความสมพนธกบอหรานลง แตสงทรฐ GCC ท าไดคอ
การแสวงหาประโยชนจากนโยบาย OBOR เพอคาน
อ านาจกบอหรานแทน
คณะผแทนประเทศซาอดอาระเบยและจนภายใตการน าของเจาชายโมฮมเหมด บน ซลมาน รองมกฎราชกมารแหงซาอฯ (คนท 2
จากซาย) และ จาง เกาล รองนายกรฐมนตรสาธารณรฐประชาชนจน (ขวาสด) ซงจดขนในกรงปกกง เมอเดอนสงหาคมทผานมา
http://www.arabnews.com/sites/default/files/styles/ph3_660_400/public/30/08/2016//saudi-china.jpg
4
จดแขงส าคญของรฐ GCC คอเศรษฐกจทม งคง อนเปน
ฐานของการมบทบาทน าภายในภมภาคตะวนออกกลาง
และแอฟรกาเหนอ รวมถงการมปฏสมพนธกบกลมประเทศ
มหาอ านาจตางๆ สวนในพนทอนนนรฐ GCC ดจะออน
อทธพลพอสมควร ซง OBOR คอโอกาสดทรฐ GCC จะ
ขยายอทธพลดวยฐานทางเศรษฐกจออกไปยงภมภาค
เอเชยกลางซงเปนการยอนเสนทางของจนนนเอง
แมนโยบายนจะเพมความเสยงบางประการแกจน แต
ในทางหนงนกเปนชองทางส าคญทท าใหจนสามารถขยาย
Soft Power มายงภมภาคเอเชยกลางได ซงรฐ GCC เองก
ยงสามารถท าแบบเดยวกบจนแตในทศตรงกนขาม เชน ใน
ปจจบนเกอบทกชาตของ GCC เปนสมาชกของธนาคาร
เพอการลงทนโครงสรางพนฐานแหงเอเชย หรอเรยกอยาง
สนวา AIIB (Asian Infrastructure Investment Bank) ซง
รฐร ารวยใน GCC สามารถใชเงนทนของตวเองเพอด าเนน
โครงการพฒนาในภมภาคเอเชยกลางผานธนาคารแหงน
ได แมไมสามารถท าโครงการในขนาดเดยวกบจนได แต
ถอวาสามารถมอทธพลตอภมภาคไดพอสมควร ซงจะสราง
ความไดเปรยบกบอหรานทก าลงมงเนนการพฒนา
ภายในประเทศมากกวา แนนอนวาหนวยงานภายในของ
แตละรฐ G C C เองกตองปรบตวเพอใหทนตอการ
เปลยนแปลงนเชนกน ตวอยางของประเทศ GCC ประเทศ
หนงทมพนฐานทดในการเรมตนนโยบายขยายอทธพลไป
ยงภมภาคเอเชยกลางคอ ซาอดอาระเบย ทมอทธพลทาง
ศาสนาและวฒนธรรมอยางสงตอโลกอสลามอยแลว อกทง
ยงมความสมพนธอนดกบปากสถานมาโดยตลอด ซง
ปากสถานกคอสนามใหญทสดทจนเขามาลงทนภายใต
กรอบ OBOR นนเอง
กลาวโดยสรป หากตวแสดงตางๆ มงเสรมสรางอ านาจและ
แสวงหาผลประโยชนในทศทางทหลกเลยงการปะทะกน
แลว กจะกอใหเกดความสมพนธแบบ Win-Win ซงทกฝาย
ไดรบประโยชนดวยกนทงสน
เอกสารอางอง
Jeffrey S. Payne. The GCC and China’s One Belt One Road: Risk or Opportunity? Middle East Insti-tute (MEI). ออนไลน http://www.mei.edu/content/gcc-and-china-s-one-belt-
one-road-risk-or-opportunity
5
ONE BELT ONE ROAD
ส าคญอยางไรตอสหภาพยโรป ?
https://www.chathamhouse.org/sites/files/chathamhouse/styles/main_image_800x460/ public/field/field_image_main/Casarini.jpg?itok=sws7QDSV
ทามกลางความเคลอนไหวของแวดวงระหวางประเทศในปจจบน One Belt One Road คงเปนอกหนงประเดนทหลายประเทศก าลงใหความสนใจอยไมนอย ความรเรมนโยบายหนงแถบหนงเสนทจนประกาศอยางเปนทางการมาตงแตป 2013 น เปนไปไดสงวาจะน ามาสการพฒนาครง ใหญในภมภาค น ามาสการยกระดบโครงสรางพนฐานทจะเออใหเกดการเชอมโยงและความสะดวกดานการคา เสนทางดงกลาวครอบคลมกวา 63 ประเทศ ซงคดเปน 60% ของประชากรโลกหรอราว 30% ของ GDP โลก สถาบน Bruegel คาดการณวา เสนทางสายไหมทงทางบกและทางน าทก าลงจะเกดขนน จะสงผลอยางใหญหลวงตอยโรปดวยเหตผลส าคญทวา เสนทางสายไหมทางบกไดทอดยาวจากจนเพอมาสนสดลงทดนแดนในยโรปเปนจดหมายปลายทางสดทาย อกทงการคาทางทะเลกยงเปนเสนทางหลกทถกใชมากทสดระหวางยโรปและจนในปจจบน โดยการเปลยนแปลงอยางชดเจนทสดทยโรปจะไดรบจากการพฒนาโครงสรางพนฐานดานการขนสงบนเสนทางสายไหมของจนคอ คาใชจายในการขนสงทลดต าลง รายงานของ Bruegel คาดวา ตนทน
การขนสงทางรถไฟ ทางอากาศ และทางเรอ จะลดลงราว 10% ซงจะสงผลใหการคายโรปขยายตว 1.1 – 5% ปจจบนทางการจนไดเรมพจารณาทจะสรางขอตกลงการคาเสร (FTA) กบประเทศรายทาง One Belt One Road รวมถงประเทศในสหภาพยโรป แมรายงานของ Bruegel จะมองวาสหภาพยโรปอาจไดรบประโยชนจาก FTA ไมมากนก เพราะหลายประเทศในยโรปกมไดเชอมตอกบเสนทางสายไหมโดยตรง แตหากมองในแงของโอกาส อยางนอยทสดยโรปจะไดรบประโยชนไมทางตรงกทางออมจากการพฒนาโครงสรางพนฐานทจนและประเทศรายทาง One Belt One Road เปนผลงทน โดยทยโรปไมตองรบภาระทางการเงนแมแตนอย
By Bruegel Instution
6
ทงน สถาบน Bruegel ไดจ าลองภาพสถานการณในอนาคตทอาจเกดขนกบยโรปอนเปนผลพวงมากจากนโยบาย One Belt One Road ไว 3 รปแบบ ไดแก
สถานการณท 1 จ าลองสถานการณทจะเกดกบการคายโรปหากตนทนการขนสงมราคาถกลง โดยคาดวาการคาในยโรปจะขยายตวเพมมากกวา 6% และขณะเดยวกน การคาในเอเชยกจะเตบโตขนราว 3% แตการคาในสวนอนของโลกซงอยนอกเสนทาง One Belt One Road อาจซบเซาลงเลกนอยจากเสนทางการคาทถกเบยงเบนไป
สถานการณท 2 จ าลองผลกระทบทจะเกดกบ
การคายโรปและ FTA ในเสนทาง One Belt One Road หากจนจดท า เ ขตการค า เส รกบประเทศรายทางเสนทางสายไหมส าเรจ ผลทตามมาอาจไมดนกตอประเทศในยโรปเพราะเกอบทงหมดลวนไมมขอตกลงทวภาคในลกษณะดงกลาวกบจน
สถานการณท 3 จ าลองผลตอบแทนทางการคาทจะเกดขนหากมทงการปรบปรงโครงสรางพนฐานและการจดท า FTA กลมทคาดวาจะไดรบประโยชนมากทสดจะเปนประเทศในเอเชย ขณะทบางประเทศในยโรปกจะไดรบประโยชนอยบาง โดยเฉพาะประเทศทไมมทางออกสทะเล (Landlocked Countries) เชน สโลวเนย ฮงการ รวมถงเยอรมนน อยางไรกด ไมวาสถานการณทเกดขนจะเปนรปแบบใด ผพายแพมากทสดคงไมพนประเทศญปน สวนผลกระทบทจะเกดกบสหรฐอเมรกาและแคนาดาคงไมมากนก
เอกสารอางอง ALICIA GARCÍA-HERRERO AND JIANWEI XU. What
does China’s ‘belt and road initiative’ mean for EU trade ? ออนไลน
http://bruegel.org/2016/09/what-does-chinas-belt-and-road- initiative-mean-for-eu-trade/
7
Xuan Zang ภาพยนตรประชาสมพนธ One Belt One Road
เมอเดอนทผานมา ไดมภาพยนตรทรวมสรางระหวาง
จนและอนเดย เรอง Xuan Zang เขาฉายในประเทศไทย ใน
ชอ “เสวยนจาง บรษพทธานภาพ” โดยเปนเรองราว
เกยวกบการเดนทางของพระเสวยนจาง หรอพระถงซมจง
พระจนในสมยราชวงศถง ทไดเดนทางทางบกจากนครฉาง
อาน เมองหลวงของจนในยคราชวงศถง ไปอญเชญ
พระไตรปฎกทมหาวทยาลยนาลนทา อนเดย ในศตวรรษท 7
จดทท าใหภาพยนตรเรองนนาสนใจนอกเหนอจาก
เรองราวในของพระถงซมจง กคอ มองไดวาเปนการ
ประชาสมพนธโครงการเสนทางสายไหมใหม หรอ One Belt
One Road ของจน ผานสอภาพยนตรทท าใหผชมเหน
ภมประเทศทสวยงาม แปลกตาของดนแดนตะวนตกของจน
รวมทงสวนหนงของเอเชยกลาง เปนการใชประวตศาสตรให
เปนประโยชนกบปจจบนไดอยางดยงของจน
Xuan Zang เปนภาพยนตรรวมสรางระหวางจนและ
อนเดย โดยบรษทสรางภาพยนตร ซงรฐบาลจนเปนเจาของ
คอ China Film Corporation รวมกบ Eros International
บรษทผลตภาพยนตรชนน าของอนเดย โดยมผก ากบเปน
ชาวจน คอ Huo Jianqi และผอ านวยการผลตคอ หวอง กา
ไว (Wong Kar-wai) เรมฉายในประเทศจนและอนเดย
พรอมกนในวนท 29 เมษายน 2016
ภาพยนตรเรองนถายท าสวนใหญในเขตมณฑลทาง
ตะวนตกเฉยงเหนอของจน เชน มณฑลกานสและซนเจยง
ซงเคยเปนทต งของเมองหรอชมชนทส าคญบนเสนทางสาย
ไหมโบราณ เชนเมอง Kashgar นนเปนเขตโอเอซสโบราณ
ปาณท ทองพวง
8
และเปนเมองทส าคญมากบนเสนทางสายไหมในอดต
ปจจบนเปนเมองทางตะวนตกสดของจน และกลบมาม
ความส าคญในเสนทาง One Belt One Road และระเบยง
เศรษฐกจจน-ปากสถาน
ผลในทางการเมองของภาพยนตรเรองนมอยางนอย
สองประการ ประการแรก เปนการกระชบความสมพนธจน-
อนเดย สองมหาอ านาจแหงเอเชย ดวยสายใยแหง
ประวตศาสตรพทธศาสนาทมมารวมกน แตประการทสองท
ส าคญกวาคอเปนการประชาสมพนธเสนทาง One Belt
One Road ซงมหวใจส าคญอยทเสนทางทางบกทเชอม
ดนแดนตะวนตกของจนไปทางทศตะวนตกเชอมกบเอเชย
กลาง เอเชยใต ตะวนออกกลาง และยโรป ภมภาคทแทบ
ไมเปนทรบรของโลกภายนอกของจนเมอเทยบกบภาค
ตะวนออก ตอสายตาผชมทวโลก เพราะเสนทาง One Belt
One Road น นสวนหน งกทบไปบนเสนทางสายไหม
โบราณ ซงเปนเสนทางเดยวกบทพระเสวยนจางใชเดนทาง
ไปยงอนเดย ระยะทาง 25,000 กโลเมตร จากนครฉางอาน
หรอเมองซอานของจนในปจจบน ไปทางตะวนตกยง
ดนแดนทเปนมณฑลกานส (Gansu) เขาเขตเมอง Tun-
lufan เมอง Kucha ซงเคยเปนทต งของอดตอาณาจกรทนบ
ถอพทธศาสนาบนเสนทางสายไหม และเมอง Kashi
(Kashgar) ในมณฑลซนเจยง ตอไปยงเขตแดนทเ ปน
ประ เ ทศคาซคสถ าน ค รกซสถาน อ ซ เบกสถ าน
อฟกานสถาน ปากสถาน ปจจบน เขาสเขตแดนของอนเดย
ผานเมองพทธคยา สมหาวทยาลยนาลนทา ทตงอยใกล
พระนครราชคฤห แควนมคธ ทตงอยในรฐพหาร ประเทศ
อนเดยปจจบน
บทวเคราะหโดย
ปาณท ทองพวง
ผชวยนกวจย สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต
http://www.mcu.ac.th/site/news_in.php?group_id=1&NEWSID=7949
9
ดรายละเอยดเพมเตมไดท www.rsu-brain.com
ผอ านวยการสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต : ศ.ดร.เอนก เหลาธรรมทศน
บรรณาธการ: นางสาวยวด คาดการณไกล
เรยบเรยง: นายอสมาน วาจ
นางสาวจฑามาศ พลสวสด
นายปาณท ทองพวง
ทอยตดตอ
สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 637/1
ถนนลาดพราว เขตจตจกร กทม. 10900 โทรศพท 02-930-0026