بازنگری رد معانی قرآن

ىبهل ثضج ػؿ:

آیبتی ک بػؿمت، تـرو یب تلنیـ

اؼىؼ

احـ:

هلی صنیی جبجبیی

ٱیب ک ٱوآ پبک ها پبی ثی فلال

ربثبک ها ٭و٭وزبك رب عبیب ها اى

ه ثو آهك ث ثذ ب ث ی ربهیکی

ثوی فكی فك ه ك.

ثوثلۀ ثوگيیلۀ أيی پیبيجوهازی ا،

يؾل يٮی الو ٭واا ثبك ک ايبذ فلا ها

ثی کبزی اكاء کوك پیبو ا ها ث كهزی

هبل كه ها فلا چبک يااه ثك ث

يغبلد ثوفبذ.

٭بكاه ک ا ها ثوفبلا گوايی یبها

كه گزو ه یبهی كاكل كهكی بیز ثبك.

بسم اهلل الرحمن الرحیم

كـمت هبلت

31 .................................. يگلتبؿیپ

...........................ٱوآ ٭ى يينذ

.................. ویرٮ روع بیي ٭وٯ

................ ویرٮ روع كه فب ٥هذ

1 .................. کزبةیا كه يب یاه بهک

52 .............. الکتبة ۀتضكب ۀمؿ اف یکبت 3

﴿ ﴾ ..................................

﴿ ﴾ ............................... 1

﴿ ﴾ ........................ 2

﴿ ﴾ .................

11 ...................... ثوـ ۀمؿ اف یکبت 5

﴿ ﴾ ................................

﴿ ﴾

...........................!ي٦بلا اناه

﴿ ﴾ ىك يو

1 ................................. !كنب ثو

﴿ ﴾ ا٭يك بهكالیث

............................. !بآ یبهیث

﴿ ﴾ آكو م

....................... کبل؟ چ یعب

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿

﴾ ث ها ییبيب چ فلال

.............................آيفذ؟ آكو

﴿ ﴾ ـ یي٦ب

.................................. آ ؽکذ

﴿

﴾ ٪وییر

.........................!یئن ٥هى ٱجه

25 ................... آلؼوـاى ۀمؿ اف یکبت 1

﴿

﴾ 1 ........ يزبثبد اى يؾکبد یعلابى

﴿

...﴾ يزبثبد میرأ كا كه هاقب

﴿ ﴾

1 ....................... ذ؟یک ٱ ث ٱبئى

﴿

﴾ 6 ............ !بی٭ويبوا جؾب یفلا

﴿

﴾ کزبة ام ی٭وافا

1 ................................. لیرؽ ث

﴿

كـمت هبلت

﴾ یبكيب

1 .................................. !لای

﴿

﴾ الو ٥بٱجذ، الو

16 ................................... !میر٦ه

31 ...................... نبء ۀمؿ اف یکبت 4

﴿ ...﴾

6 ................. ذ؟یچ ازضبء یا یي٦ب

﴿

...﴾ ث هع٣

6 .............................. أيه يإال

38 ..................... هبئؼ ۀمؿ اف یکبت 2

﴿

﴾ 62 .................... کزبة ام بهد

﴿

﴾ کزی کز

2 ................. !يوكو ۀ کز ثب ثواثو

﴿

﴾ 2 .........گویکلی ثو يإيب ذیال

﴿

﴾ يیهزبف هى كه بيجوایپ پبـ

305 .................... أؼبم ۀمؿ اف یکبت 6

﴿ ﴾ ث

1 ........ !پبل؟ نجب بی ا٭کل ازجب

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿

﴾ 2 ................ یىي بآب يهکد

331 .................... أػـاف ۀمؿ اف یکبت 5

﴿ ﴾ ث ۀلی٥ٲ

................. پلها؟ اى لیرٲه بی عجو

﴿ ﴾

................. !ا؟ بدیآ بی فلا ابء

338 .................... ألبل ۀمؿ اف یکبت 3

﴿ ﴾

2 ..................... هل ٭٦م فلا ٭٦م

﴿ ﴾ یٱوآ ف!

﴿ ﴾ يب فلا

............................. اذ یکب٭ ها

358 ................... تث ۀمؿ اف کت ای 8

﴿

﴾ 2 ....!آب ٥ناة ببفز يب٭ٲب

311 .................. لی ۀمؿ اف کت ای 30

﴿

﴾ یو٭ یفب! .......

312 ................... ػ ۀمؿ اف کت ای 33

﴿

﴾ ی ث اى یک چ

........ ذ؟یک ییفلا بل اذ ثوفهكاه

كـمت هبلت

318 .................. مقی ۀمؿ اف کت ای 35

﴿

﴾ قبیىن قب

2 ..........................٬؟ی گٮزبه بی

341 ................... ؿػؼ ۀمؿ اف کت ای 31

﴿

﴾ ص بيجویپ هبنذ بل ..

348 ............... نیاثـا ۀمؿ اف کت ای 34

﴿

﴾

2 .............. !يزکجوا ثب ٦ٮبء یگٮزگ

321 ................... صزـ ۀمؿ اف کت ای 32

﴿

﴾ ثبههکل یثبكب! ..............

325 ................... ضل ۀمؿ اف کت ای 36

﴿

﴾ 1 .............مکو أم ۀكهثبه

363 ................. ئمـاء ۀمؿ اف کت ای 35

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿

﴾ ٥و فلال ی ث یبثیه ............

362 ................... کق ۀمؿ اف کت ای 33

﴿

﴾ ک٬ اؾبة ثك روبک! ...........

368 .................. نیهـ ۀمؿ اف کت ای 38

﴿

﴾ ي٦جكا يا٣

2 .............................. !٥جبكرگوا

351 ...................... ۀمؿ اف یکبت 50

﴿ ﴾

1 ......... !جوك؟یي هظ يیچ چ اى صبيجویپ

﴿

﴾ 1 ............... !یؽ ٱوائذ كه زبة

358 ................ بءیاج ۀمؿ اف کت ای 53

﴿

﴾ كه ٭ز هر

12 ...........................!یىي آب

331 .................... صذ ۀمؿ اف کت ای 55

﴿

1 كـمت هبلت

﴾ یگا االو یبيگناه

6 ................................ صبيجویپ

335 .................. هإهى ۀمؿ اف یکبت 51

﴿

﴾ 61 .......... بیك ث ثبىگذ كهفاذ

﴿

﴾ 62 ....... كاهك؟ ییي٦ب چ ی٥ه غبه ی

381 ................... ؿ ۀمؿ اف کت ای 54

﴿ ﴾ ك٥د

2 ................................ صبيجویپ

385 ................. كـهبى ۀمؿ اف کت ای 52

﴿

﴾ 21 .... ٱوآ یغیرله يل

502 ................. ىؼـاء ۀمؿ اف کت ای 56

﴿

﴾ ىیاثوا ثب ثزب یك !

........................................

508 ................... ول ۀمؿ اف کت ای 55

﴿

﴾ 2 ........ !بیك ث ثبىگذ بی هع٦ذ

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

531 ................... ه ۀمؿ اف کت ای 53

﴿

﴾ یي ٥هى ؽکى ....................

535 ................... ؿم ۀمؿ اف کت ای 58

﴿

﴾ 1 ............... !ثلکبها ٭وعبو

553 ................. اصقاة ۀمؿ اف کت ای 10

﴿ ﴾

................ ؟ی٦یرو بی ییرک ۀاهاك

558 .................. كبـ ۀمؿ اف کت ای 13

﴿

﴾ 2 . فلا کزبة ثوا واسیي

511 .................... لی ۀمؿ اف کت ای 15

﴿

﴾ یفبي پبى گب ث ا٥زوا٫! .........

515 ................. بكبت ۀمؿ اف کت ای 11

﴿

﴾ 1 ................... ذ؟یک ثو الو

543 ..................... ۀمؿ اف کت ای 14

2 كـمت هبلت

﴿

﴾ جؾب یفلا كذ! ..............

545 ...................ـ فه ۀمؿ اف کت ای 12

﴿ ﴾

1 .......... :ٱوآ ٲکلگبیرل ك٥رگوا

523 .................. كلت ۀمؿ اف کت ای 16

﴿

﴾ آ٭بٯ كه بدیآ ۀاهائ

.................................. أٮ

525 .................. یىؿ ۀمؿ اف کت ای 15

﴿

﴾ یآ یا كه هػ اى يٲك

1 ................................... ذ؟یچ

563 .................. فعـف ۀمؿ اف کت ای 13

﴿

﴾ یکزبپوزی ثو بيجوایپ یگا ....

568 ................. اصوبف ۀمؿ اف کت ای 18

﴿

﴾ صهنقلا

2 ............................. لیآ ؽاكس

552 ..................... كتش ۀمؿ اف یکبت 40

﴿

﴾ آيوى ٭زؼ

1 ................................... !گب

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿

﴾ 6 ............... واب صيؾل

582 ................. صزـات ۀمؿ اف کت ای 43

﴿

﴾ ییبب

2 .................. !ا٭واك بىیايز اٱاو

588 ................. اهؼ ۀمؿ اف کت ای 45

﴿

﴾ 22 ............ !پبک ٭وزگب ىیکو ٱوآ

101 .................. ؼیصؼ ۀمؿ اف ت ایک 41

﴿

﴾ فلال

............................ !تی٩ يٲبو كه

108 .................. روؼ ۀمؿ اف کت ای 44

﴿

﴾ ىیرٲل

2 ........................!اژب كه ویرأف

كـمت هبلت

131 ..................... هلن ۀمؿ اف یکبت 42

﴿

﴾ ث گل

............................. گبه ٱهى

138 ................. هؼبؿد ۀمؿ اف کت ای 46

﴿

﴾ 2 ............. !٥ناة ٱ٣ ىيب

151 ................... ثلؼ ۀمؿ اف کت ای 45

﴿ ﴾ گل

................. !قهك ٱى بی بكکوكی

152 ................. تکبحـ ۀمؿ اف کت ای 43

﴿ ﴾ یٲی ٥هى

.............................. !كىؿ ذیهؤ

158 ................... ػـ ۀمؿ اف کت ای 48

﴿

﴾ کلاو ث گل

2 ................................... !٥و؟

111 .................. ویهـ ۀمؿ اف کت ای 20

﴿

﴾ انٮذ لیرؽ ....................

﴿

﴾ [: 2]

کزبثی ٭وفل اذ ک»

رهه ثهه ههیآ ها

ایههى رههب ٭و٭وههزبك

کل كهآیبر ژه٭گوی

فوكيهههههههلا اىآ

.«گیولالهى

پیيگلتبؿ

هقلت كن هـآى

ال ک ایذ كالا ٥هو ٥ٲهی گٮز

آ ثزگی كاهك و٥هی ک « هع»وكای ث

ي٥ يزو ثبل، ا٥زجبهآ ثیزو اذ. ثو

اى بیو ٥هو يزو « هـآى ىبمی»ی اب

اذ ک « کالو ئنی»ك ىیوا ي٣ آ وك يی

عم ه به كالنز ثو اهاكۀ روی٦ی فلالث ا٥زج

گیوك ثبالروی يجبؽش يهك ثؾش ٱواه يی ه٥ال

ي٦و٭زی ها كهثوكاهك.

كه رأییل آچ گٮز ل، اى پیبيجو اهعل

:گياه ل ک ٭ويك ص االو

ظن أن أحدا من الناس اوتی أفضل مما اوت » القرآن ف ر هللا ی، ف من اوتی م ما حق قد عظم هللا و ر ما عظ (3)«حق

٦ذ ٱوآ ث وک كاك ك گب » :ی٦ی

کل ک ث کی اى يوكيب ٦زی ثورو اى آ

ک چیيی ها ک فلا کچک وك، ا كاك ل، ثی

بی گبگ يهی كه گياه ای ؽلیش وی٬ ٭وٱ -

ال. ث ٥ا )ثب الک رٮبری كه انٮب( وکذ ك

يلاإليبو ىیل، ، : ث ال کب٭ی، ط

، یواننیو، ط انغبي٤ ان٪یو ٭ی أؽبكیش انج 61

ثگویل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ثيهگ پلاز چیيی ها ک فلا ثيهگ كاز، ا

«.ذکچک اگبز ا

٭ى ٱوآ کویى اى كیلگب يب ،ث ی كنیم

يهبب كاهای ا٥زجبه يينزی اذ ک كه

اى يهبب ک .٥وۀ ي٦و٭ذ ثبالرو اىآ یذ

ثگنهیى كهيیب ٭ویقزگب ي٪وة ىيی ک ث و٫

ال یي كهک بفذ ٱوآ االو يٮزقو ل

ک، يينزی اال كاهك ىیوا ک ای کزبة ربثب

يأ پیلای ٭وگ رل ٢٥یی كه عب ل

ثیژ كه هىگبه گنز، پیوا رأصیو

ال. اکبهبپنیوی ثورل ٭وگ ٩وة بك

اىایو كالا ثیبهی اى ٩یويهبب

ؿژی ثالىـ )آنبی( تئػؿلؼکچ

)اگهیی( كیگوا ثو ؿیچبؿػثل)٭وای(

ي٦و٭ذ ٱوآ کویى ذ گبهكل ٥وی ها ٭ى

كه ها بفذ ربهیـ ٱوآ يٮبیى آ پوی

کوكل، وچل ثب ث ٥ههی ثو ۀ ي٦بی

يٲبل ثيهگ ٱوآی ه یب٭زل.

گٮذ اى یلگب پژگوا يهبی ک

بی ٭کود ذ فكها ثو رٮؾ كهثبهۀ اه

بی أصو ٭هٮ ثب٭ی كه٩ی رقیالد ثی

کل اى رؾٲی كه کزبة ٭وگ ب٭وعبو و٫ يی

آ٭ویی چ ٱوآ ؽکیى ک ٱوب ثو كل عب

-ىلگی يیهیبهكب ر اصو بك فككاهی يی :ثبیل گٮذ ک !هىل

ت پو گو م آ٭زبة

قاهههههههههههههههل

ههه ثههبىاه آ٭زههبة

کبهههههههههههههههل!

كـم هیبى تـرو تلنیـ

-کبی ک كه کبه پژ ٱوآ کویى يی ثوای کل، روع رٮیو آیبد ویٮ كه كهعۀ قذ

اى ایذ ٱواهكاهك. اىایو ازبو ثو ای ك

أيو اهعل ثورؾٲی كه بیو ٥هو اثز ث

ك. كه ایغب ثبیل رع ٱوآ، يٲلو وك يی

ال٫ ثوف هكاذ ک روعۀ ٱوآ يغیل ثب رٮیو آ

پیيگلتبؿ

رٮبری كٱی كاهك. كه روعۀ ٱوآ هپلاه ثوفی

کویى )یب و يز كیگوی( يزوعى رب ي٬١ اذ

ها ث ىثب يهك٢وثوگوكال. ثل ک يز اهی

ریؼ كل نی كه آ ها آک يغالد یب يجبد

کل رب اى يٮبیى آ کبيال رٮیو يز، يٮو يی

ال ه٭٤ اثبو ك٭٤ رپوك ثوكاهی کل رب يی

اعبل بیل. يضال كه روعۀ ای آیۀ ویٮ )اى

:٭ويبیلهۀ ٭زؼ( ک يی

﴿

ی الاى کب٭ی اذ ک [-انٮزؼ: ] ﴾...

:ثیل يزوعى

ربفلا. آهكیى آکبه ها ٭زؾی ر يب بب»

آيل ک ثبىپ ها آچ ر گنزۀ گب

.«..ثیبيوىك.أيب يٮو ٱوآ ثبیل ریؼ كل ک آ ٭زؼ

٭زؼ ييثه چ پیلی ثب گب ؟آکبه کلايذ

ابب گب ؟ آيوى ی كاز اذ صپیبيجو

ۀ چوا كه آی ؟چ ثك اذ ،صپیبيجو پبک

ویٮ، ٥ال ثو گب پیی اى گب پی

- اگو گب ييثه ث ؟یي یبكل اذ صپیبيجوک گبی ثبل، آيوى «گب آیل»ي٦بی

كاهك ىهد گو٭ز چ ي٦بیی(3)

! ؟

اگو يزوعى ثقال ث رٮیم یب ؽزی ث

افزبه كه ای اكی گبو ل، ث ٭ رٮیو هی

روع ٭وارو ه٭ز اذ. آهك اى

ػلت عب ػؿ تـرو تلنیـ

ثوای روعۀ ٱوآ کویى ث ىثب پبهی،

ای ٱلیی ثبیل ٱبئم ل كیوىيبی اذ پیی

يب كه ی کزبة ه ئ بء هللا ر٦بنی ه ث ای پوب -

ثب ازبك ث آیبد كیگو ٱوآ پبـ فایى كاك

ازٮبك « یهۀ ٱوآرٮیو ٱوآ ث»كهؽٲیٲذ اىه

کیى.يی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

بی بهب اؽیبب ي٪ه كه ک يزأٮب روع

ایوا هاط كاهك. افیوا ث ذ چل ر اى ٭ال

آ کویى كه ها کى ٲی اى ٱوبی روع

كزو ٥و ٱواهكاك ل ک اٱلايی يضجذ

بی كهفه پبگياهی اذ نی ىربو روع

ث ال.ٱوآی اىا٩ال و٭ی ؾی پبک ل

٥ا ، كه روع ای ک اىی ازبهاد

ه. 31و )اثز ث لا یب( كهبل

﴿ ۀكهكزو ٱواهگو٭ز، يزوعى يؾزوو آی

﴾ [: 66] صها فبة ث پیبيجو فلا

علمن » پلاز اذ ٭٦م ها ث نٮ٠ يٮوك « لت

كههری ک اژۀ ييثه ث ی٪ۀ ع٤ !ثوگوكال

كهایغب .ثك اذ« نز٦ه »آيل كه ام

ل بیٱوآ کویى گو کب٭وا ها رلیل يی

،ها ث عبی کب٭وا ص پیلااذ ک پیبيجوفلا

آیل.چ ٩ه ٭بؽی ث به يی ،يقبت ٱواهكاك

ب، ٩بنجب اى بفزه ثبثوای فبی روع

فجوی گیوك گبی ى ثیٱوآهی أد يیبی اژ

ك جذ ث روکیت کالو، يعت ن٪ي يزوعى يی

کزبة كه ی آ ها بی )چبک

ایى(. آهك

آؿاء »أيب ٥لۀ ن٪يب كه رٮیوٱوآ، ثب

پیل كاهك. هأی ينجی یب « مبعتۀ هلنـاىپیو

٥ٲیلۀ كنقا يٮو كهثیبهی اى ياهك، اها

کل رب يٮيی ها ثوآیبد ٱوآی رؾیم اكاه يی

بیل ک ثب يز بىگبهی لاهك. ث ی عذ

تلنیـ ث »آيل ک اى كه آصبه االيی ث رأکیل

ثبیل پویي کوك. کبی ک كه رٮیو ٱوآ « ؿأی

يضال ٭هٮۀ یبی یب ٥و٭ب اکلهای یب ر٫

بی ٩وثی یب ٭ویبد ٥هی یب لی یب ٭هٮ

افجبه بفزگی ٦ی٬ ايضبل ای ايهها كفبنذ

ها ثب نبئ٬ انؾیم ثوآیبد ٱوآ ب آ كل يی

کل اى يبكی رٮیوکلگب ث هأی یرؾیم ي

1 پیيگلتبؿ

آیل كهؽٲیٲذ ق أيیويإيب ٥هی ث به يی

آیل ک ٭ويككهثبهۀ ایگ يٮوا كهذ يی:

هم أئم » ب ة کؤن ب ولیس الکتا گیی ک ایب، » !(3)«إمامهم الکتا

. «!ايبيب ٱوآل ٱوآ، ايبو ایب یذ

کیى ک ثب م کبيال ری اى اکبه یانجز يب

را ث كهک ٱوآ بئم آيل ٱوآ ي٦هيبد ی

بیی ها چ )ن٪ذ و٫ ٭ی بگيیو كا

هجل نی ٥هو ( يی...ؾ ي٦بی ثیب .

گویى يی «هـآى كن اثقاؿ»چى ييثهها ث

بد رٮ« ؿأی ثـهـآى تضویل» ثب روكیلثی گب ای

ثب ٥هو کیى ربيی گو يب ای كاهك ىیوا كه

آ كهیبثیى يز ها اى کویى اثياهی، يٲبل ٱوآ

ای اى ثوفهك ثب يز ٱوآی، ٥ٲیلۀ یژ پی

هأی ث رٮیو كه کیى نیی آ ارقبم كهثبهۀ

اذ( يز ٱوآ ها ث ی ل ی االو و٣ كه )ک

ث عبی يٲك ٱوآ، کل آهاء پیی فك يی

کل رٮبد يیب يواك فكب ها عبیگيی آ يی

ك ايو، اؼ اذ.ای

یکی اى يزوی ٥هم « تلنیـ ث ؿأی» وچل

آیل نی به يیپلیل آيل فب كه رٮیو ٱوآ ث

٥هذ ن٪ي كه ٭ى ٱوآ کویى يؾو يؾلك ث

ه کبد ای ي٣ یذ گبی كٱذ کوك ك

ٱوائ آیبد چی ٩ٮهذ اى یبٯ ٭بی

هيبث ثب آیبتیژ رع لاز ث ب ثه

ها ٭واى تلنیـ هـآى ث هـآى)ک ىيیۀ یکؼیگـ

آهل( يعت فبی يٮو كه ٭ى ریؼ ٱوآ يی

ل.کویى يی

کتبة کبؿ الی هب ػؿ ایي

بی ىيی کویىثبیلكاذ پژ كهٱوآ

ربک فبنی ب آ ثوفی اى ٭واای كاهكک عبی

يبل اذ يبل ثوكاذ پیبيبیی اى ٱوآ ک

كه هىگبه يب، پبقگی يکالد زل يبل

.1ظ انجال٩، فجۀ -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

ریؼ هاث پیلبی ثوفی اى آیبد ثب

یکلیگو ک يٮهوا گنزه ثلاب کزو

ثق يب ثؾش اى ای ايه ها ث .اهلپوكافز

ایى ک كیگو اى ای کزبة )يغهل كو( يکل کوك

ب آ ث گبه ه٥ي مکو ه ث ر٭ی فلال

كه ای ثق اى کزبة، ثیزو ک .ازبو هىیى

يب ي٫٦ ث ك ايو ثك اذ. یکی ریؼ

-بی يزلال ٱوآ )ثرؾیؼ ا٩الی ک كه روعایى كیگو، پوكافز ث ىثب ٭بهی( يالؽ٢ کوك

كچبه افزال٫ ب آ آیبری ک يٮوا كه ي٦بی

ها كه رٮبیوفك ب ر اةال گبی ل

فك ٱوآ ،رال يب هضؿثبه، كه ای .اللاك

میلۀ یکؼیگـتلنیـ آیبت ثکویى ثك اذ اى

-ؽم يکالد ها هت کوك ب، آ گا گو٭ز اىىيی ثلذ آيل ق اگو ر٭یٲی كه ایایى

عم های گٮز ل گی يو ن٬ فلال ربى

و الحول و والثك اذ ث ه ٥ال ال ة ق عظیم إ ی ال عل اهل ال

ریؼ كاك هافزبهوچل ث هكهایغب ثبیل

ک وک ثب ٱوآ يغیل الک آبیی كاز ثبل،

كال ک ٱوآ کویى يجبؽضی ها ثب انٮب يی

اذ چبک فك رویؼ ك گبگ، رکواه

اعيائ گ جی کاذ٭ويك کزبثی

﴿ یکلیگول ﴾ [انييو: ] اى ای .

میلۀ ىبؼی اف تلنیـهـآى ثرا ثوای ي٣ يی

ام »ها ی ٱب٥ل ، ثو گو٭ذ اعػ هـآى

يٮوی یژ قزی٥هى رٮیو وك ث« الواػؼ

چبک كهرٮبیو ه ک ثلی یۀ يوی پوكافز

الی آهك ی٦ (3)

ثك ص عؼاؿملفك ه

ها ثب آیۀ اؼبماى هۀ 6اذ ک آیۀ

اصو یـ ی ٥ا ، ث رٮیو انزجیب ث -

انجیب اصو یـ جوی رٮیو عبي٤ انجیب اصو يغ٤

اثع٦ٮو جوی يٮبریؼ ان٪یت اصو ٭قوانلی هاىی میم

هۀ أ٦بو گب کیل. 6آیۀ

2 پیيگلتبؿ

رٮیو ك يو رأییل ثو ای لووبىاىهۀ

ذ. ه ىك ا

كهایغب يک اذ پویل ك ک چوا كه

-ی ثل« اصبػیج»رٮیو ٱوآ کویى و٭ب ث

:كاكک پبـ یل؟ ثبیلیب آ کیل رهیى

-گآ ث ثيهگی اى ثق رٮیو ۀ آیبد یب اگو

ث يب هیل ثك، ص فلاهل يئ، اى ای کبيال

پنیو٭زیى كیگو روكیل رٮیوی عي آ ها یثی

ها وكیى افزال٭بد رٮیویرٮبیو ها ىائل يی

كاكیى نی چی رٮیوی اؽبكیش جی اهعب٣ يیث

اؽبكیش كه كزو یذ ص يب گوايی اىپیبيجو

ال رٮیوی ک اى آ ثيهگاه كه کزبثب آهك

ث آیبد ثیبه ي٦لكی اى ٱوآ ابهد كاهل الا

اؿمبل ؼقاالػ، ثب آ بككه احبیبا

-ها عهت ی ک ایب کب٭یهیك ثكیل يی صجل ثي اصوؼک اله آهكکل. اى ی

الث » :گٮز اذ ز لها لیس ة ث ؽا الحم والم ر والم فسی ، الت صل ». «يأ

ک پبی ابی لاهك، هایبد رٮیوی اذ چیي

آيلبی بگاه گياه )عيئیبد( افجبه پی

ال يواك اؽل يؾٲٲب اؾبة ی گٮز«. ٩ياد

آ ثك اذ ک هایبد ييثه، ٩بنجب ٭بٱل

ال. ثبعك ای، يب ث ابك ؾیؼ يزم

اؽبكیش ي٦لكی ک يٮوا يؾزوو كه فالل رٮیوب

گبو ثؾش كه آیبد ال، ثآهك ص اکوو اى هل

ایى كههد يا٭ٲذ ثب يز ویٮ هع٣ کوك

ایى. ثو گو٭زب آ ٱوآ، اى

†ثیذ ايب هایبد ی٦ی ک اى ائۀ ام آهی ل اذ، يزأٮب كهثبهۀ رٮیو ٱوآ ع٤

ای کبه يى كه ينت ايبيی اىی ٥هبی

هضؼث »هد گو٭ز کبی يبل « اعجبؿی»

ثلی ٥م « الجـبى»یو بؽت رٮ« ثضـای

ال يؾلصب ييثه یچگب كهلك ثوفبز

افجبهها پوكاىل « صؼیج وؼ» ث ثویبيلل رب

يز ثوهی کل ثب يلانیم ٱوآ نؾب لث

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

-کبه ث ثلی † ثیذ ثغل)چبک ائۀ امب آ ال( اى ایو کرأکیل ٮبه ٭ويك

به یبهك افجبهی ها ٭واى ثچلا صوی ث

-ا٥زجبه ٦ی٬ وك يیال ک ٩بنجب ثیآهكل ثیزو، بفز پوكافزۀ ٩بنیب ث به

گوا ی عذ كالا الآیل. ثيی

بيلاه ايبيی ک كه رٮیو ٱوآ ث ری٬

می یـ ؿیال )چ وی٬ رأنی٬ پوكافز

كیگوا( ها ؿافی اثانٮزػ جـمی یـ

« تلنیـ ؿایی»افجبهیب ها پوك و٭ب ث

ک كه ينت میال. اثع٦ٮو هی یبهك

ال كه نٲت كاك« ىیظ البئل»ايبيی ی ها

:آ٩بى رٮیو يوٱو كاز اذ

حملني» إنيعلی الشروع في عمل هذا ال فإن الذي ا لم أجد کتاب صحان حدا من أ أکتاا یحتویقدیما و إنما مل علی فنون معانیه ویشت علی تفسیر جمیع القرآن و حدیثا عمل

جماع ولم حدیث ال في ةتب المرویالک في إلیه وانتهی ونقله رواه ما جمع في منهم ة سلک ض ر ع حد یت ک الستیفاء منهم أ ر ذل حتاج ما وتفسی . (3)«إلیه ی

کزبة آچ يوا ث و٣ كه کبه ای» :ی٦ی

ک یچک اى یبها ثك اكاذ ای

فكيب)ی٦یب ايبيی( ها كهگنز ؽبل لیلو

ک کزبثی ثپوكاىك بيم رٮیو ربو ٱوآ ٭

ی آ. رب گوی اى ایب كه ها ي٦ب

ب آ گوكآهی هایبری گبو ثوكازل ک فكب،

كل كه کزت ؽلیش ث ایب ها گياه يی

هیل ثك یچیک اى آب، ؽ يهت ها کبيم

کوك رٮیو آچ ها يهك یبى ثك یبهك

«.اذ

وكیگ بيلاه اىیـ ی، يٮويلرب پ

كه آ٩بى رٮیوفك « جـمی اثػلی»ايبيی، ی٦ی

:چی ذ

انزجیب ٭ی رٮیو انٲوآ، اصو یـ انبئٮ ی، -

. ، ط

پیيگلتبؿ

نا» نوا في -رضي هللا عنهم -أن أصحا ت نقلوا فیها ما لم یدو را ص ذلک ؼیر مخت

ل ص سط الم إلیهم في و عنوا ر ولم ی ألخا ک من ا يذل ر عان ألسرا کشؾ ا (3)«و

ک فلای اى ایب فك هيب یبها» :ی٦ی

ٱوآ عي يبنجی يقزو كهثبهۀ رٮیو ه ثبك

ها اى افجبهی ٭واى ب آ رلی کوكل

آهكل ک ث ایب هیل ثك ث گزو

«.ي٦بی ک٬ اواه ٱوآ پوكافزل

ؾیؼ هذاذ ل الىو ثبرع ثلاچ گٮز

یى ک اى آ٭بد ویٲۀ كیگوی ثیبث ها كه رٮیو

فػگیؿایت» « گـیمضی»(5)

ثوکبه ثبل آ «

ای ک فك ٱوآ ٮبه ك یذ ی٦ی عي ی

گوی كه کالو ئنی اؽب ثو عات رلثو ژه٫

﴿ :ثؾش چبک ٭ويك ﴾ [يؾل: ]،

﴿ ﴾ [2 :ی]. چی

ث ص ک هل اکوو« تلنیـ هـآى ث هـآى»ه

کزبة ایى رب كه اییبها آيفذ. يب کیل

ها ای ك ي٦م لایذ اى ای ه علا یى

ؽبل، اى رع ث هایبری ک ثب كه٥ی پی گیویى

كه ایى.ٱوآ کویى بىگبهل یي ٩ٮهذ هىیل

پبیب ای پیگٮزبه الىو اذ گٮز ك ک

-بی علیل ٱوآی كهفه ٱلهكای ثوروعثوكاهی پبگياهی زل چی رٮبیو

فك ک عبی االيی ثيهگ اهىل ٥هبی اهعل

ر ـكاهل عالی هللا شک زاد هللا أجرهم سعیهم ت -ای كه اگو پ ـ و

ایى، بكب آ ای اىپبه ثو ٲل اگذ کزبة

٢و ایثبة بپبی ثك اذ ثهک ث اى

آؿاء صویوت لفهنت ث وؼ ثـای کيقکزوی،

آک ػؿثـاثـ اهال ایيبى ثقؿگبى پـػاعت

انجز كه و ٲل پـمتو گـكت صبلت تؼجؼ

. ، يغ٤ انجیب، اصو یـ اث٥هی جوی، ط -

-ىكگی ٩یواى ٱجل هایبد ازاه يص ثهایذ -

یژ يا٭ ثب يز ٱوآ اذ ک كه ثوفی اى ياهك، يب

ایى. ب ها بل آهك آ

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

هوكه يٮبۀ ٥هی ثبیل ث ؾذ ٲى قب

کوك اىا٭کبهؾیؼ ٱلهكای پبگياهی رع

صمنا. ك ی عن ع عال ضله و هللا ت کلها ف ل ل ز رمهال ک

غوی ی 2ثواثو ثب غوی ٱوی 3

هلی صنیی جبجبئی - ایـاى

«التمسوا ؼرائهأعروا القرآن و » األکـم

(ص )الجی

ؿمن ثقؿگؼاىت اف هلنـ ثلؼپبیۀ هـآى،ث

ىبػؿاى امتبػ، هیـفا یمق ىؼبؿ

ؿكغ هللا تؼبلی ػؿرت

3

الکتبة تضۀكب ۀاف مؿ کبتی

﴿ ﴾

ها كهكيی آی اى ای ه، « انؾل»کهۀ

ال. ثوفی آ ها ث ي٦بی ث افزال٫ روع ك

الآهك« مپبك»(3 )

ب ي٦بی کو اذ. ک

الكاز« متبیو»ث٦ی آ ها ث ي٦بی (5)

ک

هبل. صبی کی ها ث كنیم کبالد ماری ی يی

ها كه « مپبك متبیو»ای كیگو ي٦بی كه روع

ال.ای ه كه ۀ ٱوآ، ث وا آهك(1)

ؽٲیٲذ آذ ک ؽل كهىثب ٥وة ث ي٦بی پب

كه کزبة اثي هظؿ آيل اذ. هوك ه زبی

:یليی« لنبى الؼـة»

اتی » صفاته الذ ی إلنسان عل حمد ا ک ت ی عطائه ة إن «وعلها ثوٮبد ماری ی چی رآكيی»ی٦ی:

« زبییثوثقبی کوي يی

اى ب رٮبیو ٱوآک كه روع کز اینی

چ كه ٱوآ کویى پ اى ذ کآ ٩ٮهذ ل ای

ه٭ز ثبل ثبیل آ هعم ٥ال ه ؽل، مکو٦ذ ؽ

كاذ اگو پ اى ؽل، « پب»ها ث ي٦بی

اب٫ فلالی آیل )ثل آک اى ئ٦بو

ثوای « زبی»ئؽب ی ق ه٭ز ثبل( ي٦بی

را يیب يی« بث»آ يبجزواذ ثب ای

:ب، رٮبد بك. يضال كه آیۀ ویٮۀآلي٦

﴿ ﴾ :پب فلای .[3]األ٥وا٫[

ها ک ثوای )ثذ عبیل( يب ها هجوی کوك[

ث روعۀ آٱبی يؾليلی ٭الكل گب کیل. -

ث روعۀ آٱبی ٥هی يی گويبهكی گب کیل. -

ب کیل. ث روعۀ آٱبی ؽی ازبكنی گ -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ي٦بی پب ثبیل رٮیوك یي كه ؽل ها ث

﴿ آیۀ ﴾ )ثگ پب فلای ها ک اى گو [.6]انإي:

أيب يضال كهآیۀ زگوا يب ها غبد كاك(.

﴿ يجبهکۀ ﴾ :اإلواء[.]

)ثگزبی فلای ها ک ٭وىلی گو٭ذ( ؽلها

از ث آهیى ىیوا ک یبى لكهي٦بی زبی يی

٭وىل، اى إ کبنیۀ ؽ اذ اؽب ثو

بی پ اى ؽل كه آیبد ثلگب. ثبثوای، عه

ها كاهل ٥هذ « بی تؼلیلیرول»ينکه، ؽکى

كل.يااهثك ؽل ها ریؼ يی

أيب کبی ک پب زبی ها كه روعۀ و

كه ػؼهبال، اى ای وا آهكای ثآی

ای ثو ٩هجۀ ٱوی ،کالم رؼیال ک وگب كه ل

ك یکی اى ي٦بی آیل، ي٦بی كیگو ثوکبهيی

ثووكي٦ی كالنذ کل میبم کالمک يگوكهعبیی

ک پ اى مکو ؽل، ى ٭برؾۀ انکزبةيبل هۀ

﴿ ثو يبنکیذ ؽٲز٦بنی رویؼ ل ()

﴾

ي٦بی يبنک آيل اذ كه ربهیـ هة كهؽبل اب٭ ث -

فایى ک ٥جلانهت )یبی پیبيجو اکوو ( ث ٥وة يی

أثوۀ ؽجی ک ث ٱل یوا کوك ک٦ج آيل ثك گٮذ:

ئی أب هة اإلثم ئ نهجیذ هثب ی٦ )یوۀ اث

يبنک زواى ای فب ها ي »( ی٦ی ، بو،ط

كهريیم ٥يیي «. يبنکی اذ ک اىآ ؽبیذ فالکوك

﴿ فایى:یي يی ﴾ پ ثبیل ک فلال(

ای فب ها ثلگی کل(. انجز اى ناىو يبنکیذ،

كهٱبي االػ رلثیو یيذ اىایو بی ٥وثی، پوه

بی ييثهى ه٭ز اذ. نی ي٦بی اهی آ، ب مکوي٦

﴿ اذ چبک ٭ويك:« يبنک» ﴾ يبنک فلال « هة ان٦ي»( يٲك اى 6ب٭بد: ان)

٥يد اذ.

1 الکتبة تضۀکبتی اف مؿۀ كب

﴿ ؽذ ا ثو ثلگب ق ه٭ز اذ ى اى ه

﴾.

﴿ ﴾

يهؾ ث ع٤ ينکو بنى اذ « ان٦بنی»کهۀ

ػبلوب»ث آ ها ثوفی اى يزوعب(3)

یب «

ربب» (5)»

آ ال ثیزو يزوعبروع کوك

ال لث پبهی ثوگوكا« ربیبى»ث هد ها

هل ىیوا وچل کهۀ يی ای روع، ؾیؼ ث ٢و

ييثه، ي٦بی ٥بو كاهك نی كه ٱوآ کویى كه

-ف )ام عب( ثکبهه٭ز اذ چبک يی :٭ويبیل

﴿ ﴾. ب فلا رها ازقبة کوك پبکیي ، ب)ای يویى

بفذ رها جذ ث ىب عبیب ثوگيیل(

عالمین نساء » اى ک يواكه اذ عب ام ىب «ال

ث ن پیبيجو اىٱل آچ يبل یي اذ

﴿ :ک گٮذ ٱي آيل

﴾ :يی هی کبهىزیث )آیب [.6]األ٥وا٫-

پیی ثوب کبهكهای یچک اىعبیب کیلک

ٱوآ کویى یي كیگوی اى كهآیبد اذ؟!( گو٭ز

کهۀ ييثه ث ی ي٦ی از٦بل ل اذ اى

ها كه بی آذ ک کبهثوك ن٪بدٱا٥ل ٱوآ

-ثويیب آ هاک اىيیٱوآ ث ٢و آهیى يٮ

-آیل ثو ي٦بی كیگو روعیؼ كیى ث یژ ک يیكه ٱوآ کویى رب ثب یبء «٥بنى»كایى کهۀ

یبيل اذ( ػالن ع٤ ثز ل )ث هد

ث روعۀ آٱبی عالل انلی ٭بهی گب کیل. -

فبى بوۀ ٮبهىاك گب کیل. ث روعۀ -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

عقول»گ ع٤ ها ي٦ال ثوای ای -ثکبهيی «ذوی ال

ثول.

كه بگٮز بل ک ٥هذ افزال٫ يزوعب ها

ثبیل پیوی اى يٮوا « ٥بنی»روعۀ کهۀ

ٱوآ كاذ ىیوا ک ایب پی اى يزوعب

ال. یـ ثبه ث افزال٫ ق گٮزكهای

كه رٮیويه كه ي٦ی ٥بنی اثاللتس ؿافی

:یليی

جن » ههبكٯ گٮذ » ر ة هم أهل ال ام ثذ ، «والنا

گیل ٱزبك يغبل يی ی(كىفل ؽ)ثو

٥جبهد اذ اىعی٤ انقهٱبد(3)

».

ث ٢ويب ثبرع ث کبهثوك ٱوآی کهۀ

کبيال كهذ اذ ک يواك بػمينکه، ٱل ايبو

اى ٥بنی ب عبیبل چ ثزی ثبل یب

كىفی زا ي٦بی اژ ها ث عی٤ يقهٱبد

ص ث هل گوايیر٦یى كاك. فلایز٦بنی

﴿ :٭ويك اذ ﴾ ها ٮوزبكیى يگوهؽزی )يب ر [.1]األجیبء:

ک ٥بنی، ام عبل، ثوای عبیب(ه اذ

ثبى ! كهفذ ک زبه عی٤ يقهٱبد

﴿ :فبة ث ثی اوائیم ٭ويك

﴾ ي ب ها ثو عبیب ثوروی [.1:ح]انجٲو(

همیكاكو( ی٦ی چ كههىگبه گنز ث

ایب آهكیل، ثويوكو ىيب ثوروی یب٭زیل.

ثو٥يیذ « ج كنیهی»النی كهرٮیو هـجی

:یلآهك يی« ٥بنی»کهۀ

ی دلیله» عال :هبل ؟هبل كـػى هب ؿة الؼبلویي :قوله ت

هب ثیوبؿة النوات األؿ (5).

كنیه :گیل

همیاى كـػى :گٮزبه فلایز٦بنی اذ ک

.2، رٮیو اثانٮزػ هاىی، ط -

.، انغبي٤ ألؽکبو انٲوآ، ط -

2 الکتبة تضۀکبتی اف مؿۀ كب

فلال :گٮذ همی ؟پویل، هة ان٦بنی چیذ

آبب ىيی آچ يیب آل اذ )پ يی

ی ها ث آبب ىيی يبثیب ٥بن

.«( !رٮیو کوك

آ ثك ک يٲك يی :كه پبـ ثبیل گٮذ

فلالگبه عبیب ب کی اذ ک آبب

ىيی یي اى آ اذ آک ٭و٥ كهثبهۀ

وػ آ ها ی ي اژۀ ٥بنی اکبل كاذ

جی ای ر٦جیو وآ کویى ثبىى كه ٱ !ؼ كاكری

٭ويبیل بؽوا آيل اذ كه هۀ ٦واء يی

:٭و٥ ثب كیل ي٦غيۀ يی اى ه افال گٮزل

﴿ ﴾ :ان٦واء[

)ث فلالعبیب ایب آهكیى، [.6 -1

را گٮذ ک يواك يی فلال يی به(. آیب

يی به ثكل ىیوا ک مکو ،«ػبلویي»اى

« هة ان٦بنی»ایلر كه آیۀ ویٮ پ اى

!؟آيل اذ

﴿ ﴾

-ثوفی اى يزوعب ز «اؼب»كهروعۀ کهۀ ؿ وب»يب ها :ال

(3)-وككیگو روع ک ث٦ی «

ؿاجـثبه»ال: يبها (5)

رواذ ای ي٦ب كهذ«

ىیوا کی جبیلاز٢بهكاز ثبلک فلایز٦بنی

ها يغیل کزبثی ٭و٭وزل يهبباىٱوآپ

کویى فكثزوی بیی کل! چواک ٱوآه

﴿ اذ چبک ٭ويك:فلالیهبی

﴾ :بب ای ٱوآ ث [.2]اإلواء(

کل(. أيب آچ كههۀ روی ها هبیی يیكهذ

كاهیى، ٭برؾ اى فلال عبیب كهفاذ يی

ای گب کیل.ث روعۀ آٱبی يلی ئنی ٱ -

ث روعۀ آٱبی ؽی ازبكنی گب کیل. -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

هجوی ثوای پیك ها اذ هبیی ثلا

-ث .پنیوكها ک ث یهۀ ٱوآ يغیل هد يیئؿائۀ » ويٮ «اؼب»ٱل يب اى :٥جبهد كیگو

يب .اذ «ئیبل ئلی الولة» یذ ثهک «ـین

ؼایت »كهفاذ ،یزیى« تيـیؼی ؼایت» كهپی

ها كاهیى رب فلال هؽب هؽیى، يب « تکیی

ها كزگیوی ٭ويبیل ث یبهی ا ها هاذ ها ی

ه ب »اى « هاجو ثب»کیى. ثبثوای روعۀ

.ث يٲك يكیکزواذ« ثب

ک كهربو ٱوآ ث هد « ـا»أيب اىکهۀ

اذ « ـین الی»یب « ىبـا»يٮوكآيل، يٲك

﴿ الثوآ وی ه٭ز صک ۀ اجیبء فلا

﴾ هابی ٭و٥ی ک كهوای٤

گبگ ث کهبی يقزه٬ روی٤ ل اذ.

﴿ :٭ويبیلچبک كه هۀ يبئل يی

﴾ ثوای وأيزی اى ب [.6: ح]انبئل(

ها هی ها يٲوهكازیى( ها اهی ب

﴿ ک ٭ويك:اذ وی ثلگی فلا

﴾ :يوا ثلگی کیل ک ایذ [.]ی(

ها هاذ(.

﴿ ﴾

ب ثل رع ث ئ٥واة ای اىروعكه پبه

ؿیـ »(3)

ؿا » :ال ي٤ ؾی آ، ز«

فى ٭ويكیب آ ک ثوکبی(5)

گیب يزوعى «...

پلاز « وا »ها ثلل اى « ٩یو »يؾزوو اژۀ

٩یو كه ام ٮذ اذ ث ي٦بی اى ٭ب٥م )ی٦ی -

ي٪بیو(.

ای گب کیل.وعۀ آٱبی يلی ئنی ٱث ر -

الکتبة تضۀکبتی اف مؿۀ كب

كه « الؾیي »يغوهاذ ثلل اى « ٩یو »ک كهؽبنی

﴿ آیۀ پیی ﴾ آیل یب ٦ذ يی

آ ها راك يیوك يی« اننی »ٮذ ثوای

كاذ كهوهد ثب « ػلین»ثلل اى یو كه

:بىك ؾیؼ آذ رب ز كروعۀ ٭ٯ ی

«. لگب گوابل آب ٩یواى ٩تک»

عبی يود اذ ک ث٦ی اى يزوعب يؾزوو

الٱوآ، ثلی کز رع ك(3)

.

* * *

ث روعۀ آٱبی ؽی ازبكنی گب کیل. -

5

کبتی اف مؿۀ ثوـ

﴿ ﴾

﴿ كهایک چوا هۀ کویۀ ثٲو ثب ﴾ ل ىیوا ايٮوا ث افزال٫ ق گٮز ؟آ٩بى ل

ثوای ابه ث ایبء « ؽلک »کهۀ ،كه ىثب ٥وة

ک ث « ؾا»هك، ثوفال٫ كه یب ٩بیت ثکبه يی

كه جـمییء يكیک ؽبو ابهد كاهك. یـ

اى ٱل ٭واء )يز٭ی كهبل « هزوغ الجیبى»رٮیو

ه ٯ( ٲم کوك ک ی گیل ي٦بی آی آذ 1

رآن، ذل» :ک ب الذي کهذا الق ک الکتا )ای ٱوآ، ب «وعدت

٥ل ه صای يؾله ر اىای ثک پیاذکزبثی

او( ای ي٦ب ثب ١بوآی چلا يالیزی كاك

-لاهك اىایو ٭واء فك ثلی ٱل ثل یکل(3)

كهایغب ث « منک »ال ک . ثوفی گٮز

یـ جوی، ای ابهد كاهك نی ازیلیب تؿات

گیلک آل كال يیهأی ها كه اى اة يی

ال كهآیۀ ویٮ اى کزبة كزق رؾوی٬ ل

ؿیت كی ؼیا للوتویي ل :کزبثی ق ه٭ز ک(5)

.

، کهۀ منک ها ابه ث کيبفكه رٮیو فهغيـی

-وك يیک پی اىآ آيل، ثويی هین .لم .الق

لم ه ة وقعت اإلشار » :یل ک ق الت عد ما س . ٱل ی (1)«إلی الم

بىك. ی« منک »اىمکو پ« انکزبة »یي ثب االٯ

مؼی ػکـه هزبؼ ػجبكاثييٮوا ه٬ چ

گب ، اصو ٭واء، ط« ي٦بی انٲوآ»ث کزبة -

کیل.

ثگویل. 11، ث يغ٤ انجیب، ط -

.، رٮیو کب٫، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

كه رٮیو آهك جـیه چبک (3)

ه کهۀ منک ها

ال، ثل ٮیو كر« ؾا»كه ایغب ث ي٦بی

آک بل كنیهی ها ثوای آ ب كل.

كه ه رٮیوی يب الىو اذ قذ ث كیگو

بی ٱوآ کویى ثگویى رب اى هیٲۀ ٱوآ ه

یبثی ثبه آگب یى پ ث رلثو کزكهای

.كه آیۀ ویٮ ثپوكاىیى

بی ٱوآی ثب هع٣ ث وآ٩بى ثوفی اى ه

کیى ک اى ابه ث ایبء كه یب الؽ٢ يیي

.٩بیت، ویؾب ثوای آیبد ٱوآی ثکبهه٭ز اذ

:٭ويبیليی« ول»يضال كه آ٩بى هۀ

﴿ ﴾ « ای آیبد ٱوآ

.«بی( کزبثی ه اذ)آی

:٭ويبیليی« صزـ» كه آ٩بى هۀ

﴿ ﴾ « ای آیبد کزبة

.«بی( ٱوآی ه اذ)آی

ث يإش منک اذ « تلک » کهۀ کكایىيی

«آیبت» ا٥زجبه كهایغب ث آیل ب ي٦ی يی

زیغ اذ. ثبثوای ل از٦بل يإش هدث

آیبد رهک » يبل یي «زبةانک منک » كه کگیویىيی

اکضو . ػاؿػ عػ اىبؿ ثيغیل، ٱوآ« انٲوآ

ال، گو٭ز «نا» ي٦بیها ث «منک » ک ه٬ يٮوا

كهقب ایال نیک کزل ي٦ی كه ای اى

«منک »ر٦جیو ؽبو، کزبة ثوای چوا کيبل بگٮز

اذ؟ ثکبهه٭ز

منک اژۀ کایذ آیلثويی ىکوی اىٱوآ آچ

ثوای گبی اهی فك، ي٦بی ثو ٥ال رهک( )یب

-چیيی یي ثکبهيی کی یب «ؿكیغ هوبم» ابه ثكه رٮیو ثالؿیٱل یـ يؾلعاك هك ث

فیع إل ة اإلشارذلک متعارؾ عند العرب في و» :«آالءانوؽ» ر ظیم ال ع ی ال یمق ویٮۀ كههۀ هاگا ای ق «الشؤن

گب کیل. 2 6، ث عبي٤ انجیب، ط -

کبتی اف مؿۀ ثوـ

( كهؽه ايوأۀ ان٦يیي) فلیغبآغبک ثبیلعذ

كهثبهی ىباى ی، ث رغهیم كهيٲبو یمق

﴿ :گیلفبة ك يی ﴾ :ی٬[

هفبه٭وزای ی٦ی [.(3)

ؽیود ک بها ث

ث !کوكیل كهثبهۀ ی ياليزىکا٭کل، بذ

:یواى مؼؼیٱل

ها ثك ک گو ثجیی كذ اى روظ ثبی

!ب هاياليذ کی ىنیق

عبیث «اننی ٭ننک » ٱبنت كه يغیل ٱوآ

٥بٲبۀ ىنیقب ها اى ی٬ رغهیم« اننی ٭نا»كلب يی

(5)منک ». ثبثوای ثبیل گٮذ ک كه

کویى اهاك ل اذ ؿكؼت هوبم هـآى «کزبة ان

رایى وآ٩بى هۀ ثٲو ها چی روع ننا يی

:کیى

ای بيۀ)ثهلپبی( یچ کی كهآ یذ»(1)

،

«.هبی پویيکبها اذ

* * *

﴿ ﴾

!اؾاؿ هؼبؼاى

﴿ ث آذ ک ىب گٮزل: ابه - ﴾ .()ی٬:

اى ىب كهثبهی كه ثك كٱیٲب اها اگو ی٬ -

﴿ گٮزل:اى ق ىنیقب، یكیلل انجز پیی

﴾ :ی٬().

ی٦ی كه ای ايو ک ٱوآ اىی فلال عبیب -

بىل ل عبی روكیل یذ چبک ای ي٦ی ها كه آ٩بى

ویؾزو ثیب ٭ويك اذ: ﴿هۀ غل

﴾.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ای آیۀ ویٮ ک اى ایب یبهك کب٭وا

گیل، كهثواثو ایب آهك پویيکبها ق يی

﴿ ٱواه كاهك ...﴾. كهایغب ثوفی اى

٭ويبیل ال ک چوا يیيٮوا ث الی ا٭زبك

-لی، ایب یکب٭وا ها ثیى كی یب ثیى آهل ثبایک ياها ر اى کٮبه ث االو

« ػوم»ای ها ک ثوال؟! بگيیو آیٱوآ گویل

ال ی٦ی یژۀ ك« ع»كالنذ كاهك، ؽم ثو

كه يغ٤ جـمیچبک یـ !الچل ر پلاز

ای آی كهثبهۀ :گیل ک ثلغیانجیب اىٱل

!اى فبلا ی بىل ل اذ پظ ر اثرل

ای آی كه أ ثوفی :گیل اثي ػجبكاىٱل

پ یـ جوی چی !آيل اذ یػاى٥هبی

راد » :بیل کگیوی يیزیغ العام والم عالی یجور أن یخاطب هللا ت

)هااذ ک فلایز٦بنی ٥و ها يقبت (3)«ه الخاص

!يواك، ا٭واك فبی ثبل(ٱواه كل

يب اگو ث ه ٱوآی فك ثبىگوكیى ث

كه كیگو آیبد ٱوآ پوكاىیى، « کلـ»ثوهی اژۀ

كه « صـ»ر٦بنی ث هد کیى ک فلایيالؽ٢ يی

﴿ :٭ويبیلهۀ ٥کجد يی ﴾ رضؼعي کب٭وا ث آیبد يب )کی [1]ان٦كجد:

« اهـاؿ»ثول ،هىك( عؾل عؾك كه ن٪ذی

كه کزبة اثي كبؿكاذ چبک ن٪ی ثيهگ،

ؽ» اژۀ ييثه رب ث کی :یليی« ةمقاییس الل

كک چیيی ها ثب عك آگبی اى جذ كاك يی

ال»كهزی آ، اکبهبیل ال مع و ه یکون إ حد ه أن علم الجا

ي٦ی كه کزبة فلا آيل اذ گا ای (5)«صحیح

﴿ :آغب ک ٭ويك ﴾ ها ی٦ی: ٭و٥یب ي٦غياد يی []انم:

گب کیل. 2، ث رٮیو يغ٤ انجیب، ط -

. ، ٪، طيٲبیی انه -

1 کبتی اف مؿۀ ثوـ

ک ٮب ث یٲی هیل اکبهكل كهؽبنی

!اکبه آب ث ٥هذ ١هى رکجو ثكثك

ي٦ی اى کٮو ) ي٦بی كیگو( ها پ اگو ای

كه آیۀ ویٮ ي٦زجو بهیى انجز يکم ٥يیذ

-هد عه يیك.يٮو آی ثلیآ ؽم يیک ٥بكهىیلل)اب٫ ها ببکبی»بیل:

ث کبه بكل( يبی اذ ک آب ها ثیى كی

ثبثوای «. آهلثیب لی، ایب ی یب

نييی لاهك رب ي٦بی ٥بو آیۀکوی ها ث پظ

ر اىفبلا اثنت یب چل یكی نغط، افزب

ال كیى! أيب أ ينی ک يٮوا گياه ك

ثب ثو ٱب٥لۀ يه، ٥يیذ ه ث ٭و ؾذ ه

ال ة العر » :كل ىیواکآیۀویٮ ها رقی ی عموم اللفظ

ب صوص الس خ هغ ،هؿػ» : ث ٱل أم ٭ «

!«ینت

* * *

﴿ ﴾ هـ فػى

ثـ ػلب!

اى ای آیۀ ویٮ پ اى مکو ٥بك کب٭وا

فلا ثوكنب ٤يوبك (3)

گیل ایب ق يی

کل. أيب پوك ا٭زبك ثو كیلگبب ها یبك يی

کبه چوا ای ؟ایک ي٦بی اؽال ييثه چیذ

ث فلال جؾب جذ كاك ل اذ؟ پو يی

اذ ک يٮوا ٱوآ ها ث ىؽذ ا٭کل ث یژ

یکلیگو ث ثبه ثب ک كهای اىبػـ هؼتقلیبى

!يا٣ ثوفبز ال

تقی »ي٦زينی كه کزبة ػجؼالزجبؿٱبی

ر٦جیو آیۀ ييثه ها ٥ی « الوـآى ػي الوبػي

ها كهای آی ث ي٦بی يلهی « ٤»ثیزو يٮوا -

ال ک ال ث ي٦بی گ گٮز)ك( رٮیوکوك

أل انبكه انضالصیۀ ٥هذ يٮوكآيل ی أيواذ

.الرغ٤

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

ه ح» :یلکل يیٱهلاك يی« تيجی» ی ش عال ه ت الهم أن

ذي ال الممنوع حال ره ؼشاو ص ی )فلایز٦بنی ؽبل ایب (3)«ةعل

ها ث کی رجی ك ک ثو كیلگب پوك

ىيقوی كه .ا٭زبك يب٤ هؤیذ ی ل اذ(

ؽشی الختم و ال» :یلرٮیو اهىل کب٫ ویؾب يی ة تحقیق علی ثم ما ة ال ب من هو وإن ز ا )كهایغب يو ىك (5)«المجا

، ٭ٲ اىثبة ي٦بی ؽٲیٲی لاهك ،پوك ا٭کل

(.آيل اذ هزبف

ایک چواا٭٦بل ييثه ث فلایز٦بنی جذ أيب

رط في ة فلینه علی أن هذه الصف » :كاك ل؟ ىيقوی گیل تمکنها فخلقو یء ال کالش )ثوای ایک آگب بىك ای (1)«ي ثات قدمها

لد هؿ صجبر ؽبنذ ه كه ٮ کب٭وا ه اى

بل چیيی اذ ک فلال آ ها فه کوك

پیلاذ ک ای ر٦جیو يبيؾذ آيیي ها !اذ(

اکلهی اثي هیـپنیول اى ایو اب٥و ی

بیل نی كهؽبیۀ کب٫ قذ ثوىيقوی ا٥زوا يی

رال ثلهزی اى ؽم يکم ثوآیل فك یي ی

ل مخلوق ما الما» :یليی ة نع أن تکون تلک األفعا عالی هل علیها العد ویعاقب تح صل حکم ة لم ر هللا هاا ة و (4)«ستؤث

)چ يب٦ی كاهك ک ای

ا٭٦بل ه ی٦ی يوبك پوك ا٭کل ه ٭٦م

ا ها ى فلایز٦بنی آ٭ویلۀ ا ثبل؟ ثل

ثب ثو يهؾذ ؽکزی ،و كلکیٮهب آ ث فبو

!ک رب فك كال(

ؽم يکم ها اى فك ٱوآ ،يب ث ه گنز

ای « عبصی»اى هۀ هجیى كه آیۀ کویى يی

:٭ويبیلیبثیى ک يیآیۀ هگو ها يی

. ريی انٲوآ ٥ انب٥، -

. 6 ، رٮیو کب٫، ط -

. ، رٮیو کب٫، ط -

.، ؽبیۀ رٮیو کب٫، ط -

2 کبتی اف مؿۀ ثوـ

﴿

﴾ [.: صیخ]انغب

()

ای آیۀ کوی پی اى آک يو بك ثو ٤

ٱهت ق گوا ها مکو کل، اىایک ی ای

اتغؾ بیل )یبك يی ٮ فكها ث فلایی گو٭ز

اها يٲليۀ « لل پـمتی»( كهؽٲیٲذ ئل ا

کل. آهی رهیى ل ي٦و٭ی يی« كبرؼۀ ؿصی ی»

يه كهثواثو ب ٮبی، ٮبی ٱهت ها ث

كل گ پلی ها بپنیوی ٯ يیریوگی ؽ

بىك كیلگب ثبی ها اى هؤیذ با يی

تکـاؿ گب، ؼای رؼاى ؿا»كاهك بىيیؽٲبی ث

أيب ای ٭بع٦ اىیک ثب ٥م «. کؼعبهه هی

گبکبه پیلكاهك اىی كیگو ث فلای جؾب

ك ىیوا ا ٱبگناه كاكگوی ئبك كاك يی

پوزی ث ریوگی كل اذ ک يٲوه كاز رب ٮ

ؽ، ثیبغبيل یوی ٭ى اب٫ ها كه رییي

﴿ برا کل ی اذ ي٦بی

﴾. ٱوآ يغیل كه آیۀ ویٮۀ كیگوی یي ک هگو

﴿ ٭ويبیل: يإیل ای ي٦ی اذ يی

﴾ :چب ک [.]انٮٮی(

لل يبیۀ ثهک آچ يورکت يی !گیل یذ

ىگبه كنبی ایب ل اذ(.

)ث ي ثگ آک ک ای فكها ي٦جكفی گو٭ذ -

فلا ثب ٥هى ]ثو اؽان[ ی ها ث گوای پوك ثو

يو بك ثو كیل ا٭کل، آیب پ ٤ ٱهج پوك ا

پ آیب پل اى فلا کیذ ک]ثزال[ اها لایذ کل؟

گیویل؟ (.ی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

كه ب آیۀ يهك ثؾش )اى هۀ ثٲو(

-كهاثزلا کٮو هىیل ها ث فك کب٭وا جذ يی

﴿ كل ﴾ پ فزى ٱهة ایب ها ث

﴿ كاهكة يیر٦بنی ي فلای ﴾ ای

ي٦ی ثب آیۀ كیگوی اى هۀ کویۀ بء يا٭ٲذ

﴿ :كاهك ک ٭ويك ﴾ :انبء[

)ثهک فلال ث ٥هذ کٮوب ثوكنبی آب [

-، ٱب ٥م ٥کب ای يو ىك اذ(.

كل. ثبثوای، ٥لانذ ئنی ها ب يیان٦م

هزبفيب چ ام ا٥زيال ث كزبیي(3)

!

فلالكاكگو ها اىرو٫ كه ٮ ٱبگناهی

كایى یي يبل اب٥و، هؽی ثوکبه ی

ثلگب فلا ها ثی افزیبه وك فلای جؾب ها

-گبب یپلیلآهلۀ کٮو الل كه ٮ ثی !اهیىپل

* * *

﴿ ﴾ ثیوبؿػلى اكقػى ثیوبؿی

ب! آى

ثوفی اىيزوعب ٱوآ، آیۀویٮۀ ينکه ها

اذ بیب ثیبهیكه ٱهت» :الچی روع ك

عؼاؼ ثیوبؿیيبى ؿا اكقى کؼ(5)

يزوعى !«

﴿ يؾزوو عهۀ ﴾ گب ػػبئیها عهۀ

کوك ک يٮو ٮوی كاهك(1)

ای ک عهكهؽبنی .

اذ ث كنیم ثیب رٮیوی ک فك ٱوآ عجـی

ب يبكی هؽی ٢بیو ای« ٩بۀ»« فزى»انٮب -

ثلایى « يغبى»ب ها اى ١بوب گنهكاك كاهل، چ آ

بهیى. « ؽٲیٲذ»یب كه يٲبو ر٤ ي٦ب

ث روعۀ آٱبی كاهی بی گب کیل. -

ل ه٭ز ٱاى يٮوا، اثيهى ثؾواٮبی یي ثوای -

(.؛ اذ )يغ٤ انجیب، ط

کبتی اف مؿۀ ثوـ

آهك « تث»کویى اى ای آی كه هۀ يجبهکۀ

:٭ويبیل يی

﴿

﴾ [.1 -3: ثۀ]انز

بك ك، اى آب ای ٭و٭وز) آگب ک ه

ای )ه( ایب کلايیک اى ب :کی گیل ک

ال، أيب کبی ک ایب آهك ؟ها ا٭يك

ایبب ها ا٭ي بىك آب بكيبی کل *

أيب کبی ک كه كنبی ایب ثیبهی اذ پ

پهیلی ثو پهیلیب ثیب٭يایل كهؽبل کٮو

ثیول(

٭٦م ث ک ئبك آیلثويیای ثیب ه اى

﴿ فلال كه ﴾ اذ ک ایث ا٥زجبهه

٭وزل ثیبهكال كه پی يقبنٮذ فلایز٦بنی ٭ويی

ك. ربى ثب هۀ علیل، ثیبهیب ا٭ي يی

يٲبو يوكك اذ كهای« رجـ»ثبثوای جۀ

ای عهۀ ينکه )كه هۀ ویٮۀ ثٲو( یي عه

ثبیل كاذ ک !ك ك٥بئیفجوی وك يی

ئبك ٭٦م ث فلایز٦بنی گبی ث ا٥زجبه

گبی « تيـیغ»اذ گبی ث ا٥زجبه« تکیي»

«. توؼیـ»ث ا٥زجبه

* * *

﴿ ﴾ نل آػم

ؼ؟ربيیي چ کنب

كه هۀ ویٮۀ ثٲو پ اى آک كهثبهۀ

آیل آ٭وی آبب ىيی ق ث يیب يی

-آ٭وی آكيیب ها ثوهی ىيی يوػ يی (2)آیۀ )ثیبك آه( » :٭ويبیلبىك چی آ٩بى ق يی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

آگب ها ک فلالد ث ٭وزگب گٮذ بب ي

د ثلیه !«...كه ىيی ٱواه فاى كاك ربيیی

پی « ربى»پ اى فهٲذ « انبى»ثؾش اى آ٭وی

کل ک كهایغب پوی ث م فه يی .آيل اذ

چوا فلایز٦بنی ٭وزگب ها پی اى آ٭وی

كه ای کبه ؟آگب بفذب آ آكيیب اى فهٲذ

كه رٮبیو ٱوآ قی ،يب ؟چ ؽکزی عك كاذ

ل ایذ هكه ایجبه یب٭زیى. آچ ث ٢و يی

ک چ ٱبی ئنی ثو ای ايو ه٭ز ثك ک

ج اػوبل اثالؽ صیكه )٭وزگب ثب آكيیب

( پیل كاز ثبل اىایو ؽه ...هج اؿاس

اب كه ؾۀ آ٭وی، ث ٭وزگب ا٥الو ل. ث

ای ک ٭وزگب يلری ث٦ل ٥ال ای فجو ثب ١یٮ

ثو آكو کل ثی ثلا يأيه لل رب غل

اهرجب جك چبک اى یبٯ آیبد كه ای ه

آیل.ثويی

اى ای يئه ک ثگنهیى، ق ثووآذ ک

ر٦جیو « علیل»چوا اى آكيیب كه آیۀ کوی ث

اژۀ !؟ يٲك اى فهیٮ چیذ ؟ل اذ

ثك ربء ثوای « فهی٬»ک كه أم « فهیٮۀ»

ذيجبن٪ ثوآ ا٭يك ل ا(3)

ث ي٦بی عبی

هكآیل ثوای یکز یب یک گو ثکبهيیيی(5)

.

-ايب آ یکز یبگو چ ک یب چ کبی ثك

-ال؟ يٮوا كهایجبه آهاء گبگی آهكال. ٱل هاعؼ يك ثیبهی اى ایب آذ ک

اذ يٲك اى « آػم»يواك اى فهیٮ كهایغب

ثو هی ىيی ثك « يیی عؼارب»فال٭ذ ی یي

گياه « هزوغ الجیبى»كه جـمیاذ چبک یـ

ي هللا ة فهو خلیف آدم ةأراد الخلیف » یل:ك يی ضه ف ر حکم أ یحق ال »(1) .

ب. ٢بیو ای« ٥اليۀ» « ثیوۀ» يبل -

ٮوٱب: ان) ﴾ ﴿ يبل نٮ٠ ايبو ک كه آیۀ -

ثکبه ه٭ز اذ.« أئۀ » ث عبی (1

.، يغ٤ انجیب، ط -

کبتی اف مؿۀ ثوـ

كه رٮبیو كیگو یي جی ی ي٦ی ها يالؽ٢

بل رٮیو )ي كیکیى ث یژ كه رٮبیو يی

( ک كه ای يٲبو ق ث اثي ػـثیية ث

ال فهیٮ ها ٱت ٥بنى ايکب يجبن٪ گٮز

نی !اليغوای ٭ی فلا كه ىيی آب وك

كه ٱوآ هللا ةخلیفیب خلیفتی)ثبرع ث ایک ر٦جیو

بىك یبيل( هأی ييثه ثب كالنذ آیۀ ویٮ ی

« فلال عبی»فهیٮ ث ي٦بی اگو الا ىیوا

يههك ههد ق ٭وزگهب ث کهی ثیثبهل، كهآ

﴿ :ك ک گٮزليی ﴾ گبهی ک ث ٭بك كه آ)آیب کی ها كه ىيی يی

!( يگو أ عبی ؟هیيكپوكاىك فب يی يی

كه يي ب آورجۀ اال، اى ای جذفلا ثب

پ چگ ٭وزگب ث کی ک ٱواه ثك ث ؟یذ

عبی فلای جؾب كه ىيی ؽکوای کل چی

كهایغب فهیٮۀ انهیو٭لاها !؟جزی كاكل

ال رب ؽم يکم کل ثب ث ث الی ا٭زبك

زگب فلایز٦بنی ث ٭و :الگٮز جـمیگياه

رجبکبها فویيی فجو كاك ک اى م آكو

پلیل فال آيل اىایو ٭وزگب ق ييثه

نی ه اذ ک ای اك٥ب كه !ها ٥و كازل

يز ٱوآ عبیی لاهك رٮیو ها ث ثیو اى

ثوك ١بو ٱوآ ثهک کزبة فلا كالنذ يز يی

و ك ها كهثواثک ٭وزگب گٮزهۀ ف کلثوآ يی

﴿ ا٥الو ﴾ ،٥و كازل

٭وزگب پبک اى يٮبك گٮزبه حبیبا قبی كیگو.

فلایز٦بنی، آ٭وی یکز ها كهیب٭زل ثهک اى

فهٲذ هی ربى آگب لل ک ث رجبکبهی

را پوكاىك. پ چگ يیفویيی كه ىيی يی

رب ث « فهیٮ»٥ب ك ک فلال اى ر٦جیو اك

آػم لی»یکز ٥بیذ كاز (3)

ها اهاك «

اذ ث آیۀ کوی: - ﴿ابه

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ث فثی ای ي٦ی « الویقاى»رٮیو ؟٭ويك اذ

ها پنیو٭ز ک يٲك اى فهیٮ كه ای آیۀ

جك اذ ثهک ٥و کوی، رب آكو

-٭وىلا ی یي كه ای يٲبو كفبنذ كاهل يی

الف» :یل ر ة فالخ ر ؼی صو ی ة مق ل آدم شخص عل کونه (3) ر نوه یشا

جك اذ )عبیی، يؾو ث ق آكو (5)«فیها

ثهک ٭وىلا ی یي كه ای ايو ثبا يبهکذ

ثبثوای، فلایز٦بنی ٭وزگب ها اى (.كاهل

كه هی ىيی« فهیٮ»پلیل آيل هی ث ٥ا

آ٩بى آگب بفذ ک انجز م ييثه ثب آكو

گوكیل. ايب ى پبـ ای إال، ه ل ک

؟ثو ای م االٯ گز اذ« علیل»چوا ٥ا

ثب عك آک ٥ا « الویقاى»بؽت رٮیو

-روی ر٦یى يی ينکه ها ث ٭وىلا آكو

ر ة ف الخال» :كل، ثب ای يوٱو كاز اذ ما ة المذکو إنت الف کان ی ة خ )آ عبیی ک مکو كهای آی (1)«هللا تعال

روكیل عبیی فلایز٦بنی اذ(! نی ه٭ز اذ ثی

ه ؽزی يکم ایغباذ ک چگ ۀ أثبء آكو

عبی فلال رجبکبها عبیذ پیگبب ه

ربت ،یی! يگو و اهی كه عب؟جؾب زل

پ چوا ؟یذ« هنتغلق ه » « علیل»يیب

ه ثبیل يٮلا ٮبکب ها عبی فلای جؾب

! گٮذ آک يٮو كال ؟وك ر٦بنی أ ه

:یلانیيا، فك ثلی کز اٱ٬ اذ يی

الف » کیا ةالخلیف کون إال یتم ال آخر مقام شیء قیام وهی ة الخ ؾ حا خل لمست ي ل جمیع فإن جودی ش ره ة ه الو ره أحکامه و و وآثا )عبیی ٱیبو چیيی (4)«تدای

﴾ (.٥وا: )آل

« ازلهاک»ها كهایغب ثوای « ثم»يٮويؾزوو اژۀ -

ک ي٦بی يهروآذ.« ئواة»ال آهك

، رٮیو انیيا، اصو یل يؾلؽی جبجبئی، ط -

.

، رٮیو انیيا، ط -

. ، رٮیو انیيا، ط -

کبتی اف مؿۀ ثوـ

ك يگو اذ كه عبی كیگوی ای ايو، يؾٲ ی

ایک عبی كه ۀ إ عكی آصبه اؽکبو

هگو٭ز، رلاثیو اىکی ک ث عبی ا ٱوا

بیلگی کل(.

ثبثوآچ گٮز ل، يکم عبیی ٥و

آكيیب اى فلای جؾب، ٱبثم ؽم یذ. ایک ث

ه گنز ثبیل ث ی ٱوآ يغیل ه٭ذ يالؽ٢

کوك ک اى ي٢و کزبة ئنی آكيیب عبی چ

آهی، ٱوآ کویى ث واؽذ كالنذ ؟لکبی يی

ب ه فة یب ثل ه عبی كاهك ثوایک اب

:٭ويبیلگوكل چبک يییکلیگو كه هی ىيی يی

﴿ ﴾ :األ٥وا٫[

پ هفلال ه)ثیبك آهیهل ىيبهی ها ک [.2

اى ٱو ػ بها عبی آب ٱواه كاك(.

:٭ويبیل یي يی

﴿ ﴾ :[ 1]األ٥وا٫

پ اى ٱو هفلال ه)ثیبكآهیل ىيبی ها ک

٥بك، ب ها عبی آب بفذ(.

:٭ويبیلچی يی

﴿ ﴾ :پ []ی(

ب كه ىيی، عبی آب بها ث٦لاى ای

کوكیى(.

ک آكيیب کویى كهیب٭زیىلایذ ٱوآپ ث

را ىيی عبی یکلیگول. اىایو يیثوهی

٭وىلا یي عبی ج گٮذ ک آكو

ای اببیی پی اى فك ثكل ک آب كه كه

ىیزل پ ث اٲوا اى اكاه ىيی يی

٭زل چبک ثوفی اى هایبد كیی یي بثكی ه

هضوؼثي ثلی ايو ابهد كاهك. اىعه كه رٮیو

آيل اذ بػماى ايبو اث٥جلهللا هنؼػ ػیبىی

﴿ :قولهم ة علم المالئک وما» :ک ٭ويك

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴾ هم ق ال أن ماء لو ک الد رأوا من یفسد فیها ویسف )اگو (3)«د کانوا

٭وزگب کی ها كهگنز لیل ثكل ک كه

-هیيك، كهآپوكاىك فب يیىيی ث ٭بك يی

﴿ :هد، ثو ای گٮزۀ فك ک

﴾ ل.(٥هى آگبی لاز!

* * *

﴿

﴾ عؼاؼ چ بهبیی ؿا ث آػم

؟آهعت

عم ٥ال هپ اى آک ٭وزگب كه پیگب ؽ

گبهی آیب کی ها كه ىيی يی» : كازل٥و ه

! ؟پوكاىك فب يیویيكک ث رجبی كه آ يی

-بهیى زبی رٲلی يی يب ر ها يي يی

﴿ :فلایز٦بنی ٭ويك«. کیى ﴾ ای !كایل(كاى چیيی ها ک ب ی)ي يی

ث كهفاذ ٭وزگب ثك ی پبقی وثز

كاك ک هاىی كه آ٭وی آكيیب الاى ب يی

فجول، وچل عك كاهك ک ٭وزگب اىآ ثی

فلال جؾب ق ایب ها كه رجبکبهی

فویيی اب یي هك ٮويك نی اى يؾلكیذ

آگبی آب اى ؽکذ آ٭وی اب و فهٲذ

ثك اروبلاك ای پبقی كه ؽل آكيیب فجو ك

هك اىآ پوك تلیلک بیزگی كاذ ث

ها ث أموبءپ فلایز٦بنی ۀ ثوكاز ك.

آيفذ. ايب ایک ابء ييثه، بيبی آػم

كهيیب يٮوا ؟اقبی ثكل چ ایبء یب

. 2، رٮیو ان٦یبی، ط -

1 کبتی اف مؿۀ ثوـ

ك. ثوفی اى رٮبیو افزال٫ ٢و كیل يی

ال چبک یـ آهك كهایجبه، ٱل

-يی« ؿس الزبى»كه رٮیو اثاللتس ؿافی

:یل

؟عالف کـػؼ ػؿ ایک ایي بهب چ ثػ»

بم كـىتگبى ثػ. ثؼی ػیگـ :ؿثیغ ال گلت

بم كـفؼاى ا ثػ ایي هل :گلتؼ

اموبء :ػجؼهللا ػجبك گلت .ػجؼالصوي فیؼ امت

بلزي اإلل الجوـ اربك ثیبهعت ا ؿا ک

الـن چى آػهی پـی گب گملؼ (3)»!

ك « ؿس الوؼبی»كه رٮیو آلمی ثـؼاػی

اؽزبل كیگو ها یي آهك ک يواك اى ابء

ثك اذ متبؿگبى یب ابء« اموبء هللا»يهك ثؾش

(5 ).

اثػجؼهللا بػمكه کزت هایی ی٦ اى ايبو

جج هللا إن هللا تارک وتعالی علم آدم » :ال ک ٭ويكآهك ح أسماء فكها بی )فلایز٦بنی بيبی ۀ ؽغذ (1)«...کلها

آيفذ(. پ هیو٭ز ٱل كه ث آكو

رٮیو ابء گياه ل اذ.

ریؼ فلایز٦بنی كهيٲبو ککزثلی ايبثبرع

آيفذ، آػم ث ها اموبء٭وزگب، ث پبمغگیی

ل، چوا ا٥زجبه يیى( ثی كو ٱل )عي اٱال ۀ

ک آيى بيبی فلال يالئک )ک ٭وزگب

كازل( زبهگب گبا يی هاب آ

یچ يبجزی ثب ؽم يکم ٭وزگب ...گپلا

به ٭یهزی ث لاذ اگو كاز بيبی أفیو

آيل، ٭وزگب ى يز٦ل ثكل رب اى آ ٭یهذ يی

رجبهک هها اى فلال ب آ ثوفهكاه گوكل

6 ،ط ،رٮیو اثانٮزػ هاىی -

2 ،ط ،هػ ان٦بی -

رأنی٬ يؾل ث ٥هی ث ،کبل انلی ربو ان٦ۀ -

. ،ثبثی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

٭واگیول چبک اى آكو، بيبی هر٦بنی

يهكثؾش ها ٭واگو٭زهل(3)

. آیب كاز بو

ل ک ٭وزگب ایبء، پبـ ای پو وك يی

﴿ :گٮزل ﴾ آیب

( الىو ...ثبكاز چلبو )زبه يو٧ كهفذ

مزؼ آيل ک رب ٭وزگب كهثواثو آكويی

ثب هع٣ ث آیبد کوی ،! اى ای گنز؟کل

-ثك اموبء اىغبیبثیى ک بيبی ييثه، كهيیایک ٭وزگب ) يگو !اموبء اىیبءال،

( !یيكهثبهۀ اقب يکم كازل ایبء

﴿ :٭ويبیلچبک يی

﴾ پ ایب ها [: ح]انجٲو(

ث ٭وزگب ب كاك(5)

بی گٮذ ک يوا اى بي

ای اقب فجوكیل اگو كه اك٥بی فك

« إلء» یي اى ابهۀ « ن»( یو !هازگییل

ثوای يعكاد ٥بٱم )می االا كه ىثب ٥وة

هل، ثوای كذ ک گب ان٦ٲل( ثکبهيی

بیی اىٱوآ کویى يغبىا ع اگو كه ! گپل

ه ایال ثب ٱویز٦بل لا ،ثـعالف ال

كنیم آنك ثیوال. پ اٱال ييثه، گب

ثك ثهک ثب ١بو آیۀ ویٮ يقبنٮذ كاهل،

!الا٥زبك کوكب آ وچل اکضو يٮوا ثو

أيب ٱل كو چبهو اى ای ٥یبد

اثي اکبالد ثوکبهل. ثب ثو ٱل

فیؼ(1)

ها ثل ،فلایز٦بنی ابء ۀ٭وىلا آكو

...أجأى ثأبئى٭هب :ابه ثلاچ ٭ويك -

ب كاك م آكو ث ٭وزگب ثب ثو هایذ، -

أجبؽى ى ثك اذ: « اجبػ های»كههد ٥و

(. 1، )رٮیو انجوب، ط أاه ٭ی األ١هۀ ٥جلانوؽ ىیل، ٭وىل ىیل ث اهى )اى يٮوا -

ٮیوی ی ها جوی كه ٭ٲبی يلی( ثك آهاء ر

.آهك اذ« عبي٤ انجیب»

2 کبتی اف مؿۀ ثوـ

ق ي٦بی ای ٭وزگب فجو كل.يفذ رب ثآ

٭وزگب ( ثها )اىوی آكوک فلال هیآذ

کوك کي٦و٭ی

ٱواه گو٭ز ثكل ب آ يهك ا٥زوا کهی

زیغۀ ای ي٦و٭ی، چب ل ک ٭وزگب كازل

ؼیوبى پیبهجـاى اىيیب ٭وىلا آكو

ب ،پلیل فال آيلثیبهی بلضبى ىیؼاى

ثلگبی ک اى رج کبهی ٭بك كه ىيی كهی

ر٦بنی أ هگيیل كه ها رٲلی فلال يی

رویظ آئی ی اٱبيۀ ٥لل ٱ ث ه

-يغبلاد ٭واا ٭لاکبهیبی گٮذ آه كذ يیآهل ک ىل ث ا٥بل ه٭زبهی هی يی

بل ثك ای ٩ٮهذ، اى٢و ٭وزگب پب ي

٭واى يبیۀ ا٥زوا کهی آب ها ثو م آكو

آهك.

گیوك ک ثزایى گبيی اط يی ،رٮیو يب

) ع( ػؼثوای « األموبء»ان٬ الو ها كه

بی كه٢وآهیى بيب ها ب ابيی ؽغذ

فلال اى یکب بنؾب ثلایى )چبک كه

آيل اذ( ىیوا ک ل٫ اهی ٱل ايبو بكٯ

اىي٦و٭ی ثی آكو ث ٭وزگب، ببیی ثوعزگب

کبی ک ثب ؽه ،االؽگوا ثو ثك اذ

ك. کزۀ ثویذ يزبى اهىل يی ب، آ

كهفه یبكآهی ایذ ک كه كیب ثب٩جبب ث

ٱل پلیل آيل گهبی ىیجب ي٦و ثنها٭بی

كال ک فبهبیی یي كه كه٥ی ؽبل يی کل يی

هل. أيب اهى گهب ثب٩زب ایب ث ١ه يی

آچب كه٢و آب اال پوأیذ اذ ک پیلای

یژ اگو ثلال گیول ثفبهب ها بكیل يی

ک فبهب كه پوه گهب اصو يضجذ كاهل.

كال ک يٮلا ثب٩جب عب یي کبيال يی

زگوای ث وا یکب بنؾب كه ىيی

ها ،آیهل نی ثل ایک فك ثقالپلیل يی

هب ها ث هی یکب ب ثلیيجبهى ثب ىزی

یه، يعت روٱی رکبيم آب گبیل ثلیيی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

گوكل. اىایو ثب٩جب ٭وىاۀ زی، پلیل يی

بی ىزیب آيل م ثو ها ثب ۀ ىیجبیی

﴿ :ریت ٭ويك اذ. چبک ٭ويك

﴾ :انٮوٱب[

) ثلیگ ثوای وپیبيجوی، كی اى [.

ب يغويب ها گبهكیى ب ث ک فلالد ه

ای ثك ک ٭وزگب اى یبه ثبل(. ای کز

آ ٩ٮهذ كازل ث یهۀ قزی اب

اى آ آگبی یب٭زل ثوگيیل ی٦ی آكو

ا٥زوا فك ها ث م آكيی پ گو٭زل(3)

.

* * *

﴿ ﴾ بی نظ هؼ

صکوت آى

ای آیۀ ویٮ كه هۀ ثٲو پ اى آ آيل

یب :کوكل٥و يی ص ک يهبب ث هل اکوو

)ث ق يب گ ٭واك !ؿمل هللا ؿاػب(5)

)

-یكیب، کهۀ ييثه ها ثب ازياء مکو يیكه ىثب ایب رٲویجب « ؿاػب»كل چوا ک

آيل. پ فلایز٦بنی اى يی« بىـیـ»ث ي٦بی

﴿ :گٮز ها٥ب ث هن ی ك ٭ويك

﴾ ای کبی ک ایب [: ح]انجٲو(

« ا٢وب» ثگییل « بها٥ »ایل يگییل آهك

ق ها ثیل کب٭وا ها ٥ناثی كهكبک فال

ثك(. آگب ٭ويك ک کب٭وا اىيیب ام کزبة

كهثواثو آكو - بۀ پ گو٭ز ا٥زوا غلۀ ٭وزگب

ييثه ثك اذ.

آیل ک ها٥ب ث ي٦بی اى ٱبي ٭یوىآثبكی ثويی -

آیلاز٤ نٲبنب يی

کبتی اف مؿۀ ثوـ

نظاى ، يوکب، فیوفا ب یزل پ

آیبد ق ث يیب آهك ک ای گٮزبه، ثب رجلیم

يزبت « ؿاػب»ث عبی « هلضتاىها اظـب»

هبلضیای اى اؽکبو یي بک كه ـ پبهثك چ

ه٥بیذ ل اذ.

ها كه « هب»بی ٱوآ، کهۀ كهثوفی اى روع

ال كه ثوگوكا آیۀ ب٭ی پلاز« هب نظ»

هب یچ صکوی ؿا » :الویٮ ث ٭بهی، ز

...کینهنط وی(3)

:اهل ثوفی كیگهو ز «

...کین یب هض ای ؿا نظ یچ آی»(5)

ای، «

ث « ىـی»كهایغب « هب»فبی هی اذ ىیوا

اىایو ٭٦م پ اى فك !آیل ب٭یبه يی

ها يغيو بفز اذ )چبک یبء كه« نظ»

ها یي ؽن٫ ك( ثوای عهۀ وی، نیب

أت عاة یب عياء و آهك اذ )ک (1)

ثغیـ

( ثبل....هب

هب آیۀ کویۀ ) ،ای ي٣ ک ثگنهیى اى

ـ ( ث ؾ اعبل ث هد کهی، اى...نظ

آیۀ کل اؽکبو ٱوآی ؽکبیذ يی ای اىپبه

یي ای ي٦ب ها رأییل « ضل»اى هۀ ویٮۀ

﴿ :٭ويبیلبیل ک يیيی

﴾ (

فلا -وگب آیزی ها ث عبی آیذ كیگو آهیى

گیل ک ر -٭وزل كابرو اذ ثلاچ ٭ويی

چی یذ ثهک ثیزو ایب !ایا٭زوا ىل

ث روعۀ فبى بوۀ ٮبهىاك گب کیل. -

ثانٲبى پبیل گب کیل.ث روعۀ آٱبی ا -

ثك ؽو٫ ٥ه، ث ٥اليذ « أری»یي كه أم « أد » -

عيو، ؽن٫ ل اذ.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ل(. آگب كه آیۀ ث٦ل ابهری ث يهؾذ كای

ك ٭ويبیل ک يبیۀ رضجیذ يإيب يیـ يی

هك يهبب كه هیلاكب یلی ثوای

﴿ آب فال ثك

﴾ :انؾم[].

هنلن اثثبثوای، ٱل کبی ايضبل

-ک ـ آیبد ها ابب اکبه ك ثضـالبی

، كهذ یذ. (3)ال

، قزی گوی ثكل ک یػیبى :الز

ـ اؽکبو ها رکنیت كل ثلی كزبیي ک

ـ ؽکى، ؽکبیذ اى ر٪ییو اهاكۀ ئنی پیبی

كهؽبنی ک !کليی هجؾب ر٦بنی هماد ؽ

یي ها كاهك ثو تکیيه ٥بنى ـ ك الا

چبک !ر٪ییو اهاكۀ فلال كالنذ لاهك

)یب يعك قزی( ها ثل پله آػمفلایز٦بنی

يبكه آ٭ویل. ايب ای ٱب ها كه آ٭وی

ٱای حبیبا اببی ث٦لی اكاي لاك.

رکیی یب روی٦ی ها فلایز٦بنی ثوای آ٭ویلگب

اب٣ آ٭ویلگب – !ثوای فك –٤ ك

كه ي٦و رؾل ر٪ییو اذ. اىایو، ٱای

اهاكۀ حبلخبا کل. ي٥ یيگبی ر٪ییويی

فلالی اى ام، ث يٱزی ثك ٱای يف

ها اهاك ب آ ر٦ه كاز، آک اثلیذ

٭ويك ثبل پ پیب گوكك(5)

تؼبلی هللا ػي !

.ؾا

تؿات »كه یػیبىيؾم ر٦غت ایغباذ ک

فك اى پیبی فلای جؾب ق ث يیب «هضف

اصو اثيهى « عبي٤ انزأیم نؾکى انزيیم»ث کزبة -

ثؾواٮبی ک ث ازبو ٭بم يؾزوو آٱبی كکزو يؾك

ويلی گوكآهی ل، گب کیل.

اذ ک پيک ثوای قۀ يٱزیـ ؽکى جی ث -

اىآ آيبكۀ قۀ یل رب پثبه، يیثیبهفك ال

بیی ك کبيال ثجك یبثل.

کبتی اف مؿۀ ثوـ

ىل ک ال آگب ثو يهبب ٦ يیآهك

ث ـ اؽکبو ٥ٲیل كاهل ـ ث پیبی

:یلكه رهاد يی !اغبيلر٪ییو كه ماد ؽ يی

ب كه ىيی فلال كیل ک واهد ا»

كل ی كائب يؾ بی ثیبهاذ وره اى فیبل

ثـ عؼاؼ پيیوبى ىؼ ک انبى ؿاواهد اذ

فهیي مبعت ثػ ػؿ ػل عػ هضقى گيت(3)

آیب !«

جذ پیبی ؽي ث فلای جؾب كاك، ٥ٲیل

؟ث ر٪ییو كه ماد ؽ یذ

اذ. كهثبهۀ ـ ث چلکز ثبیل رع ك

ـ كه ي٦به٫ كی )يبل رؽیل :آک غنت

ب( ها لاهك آیبری ک ي٦بك ايضبل ای

گیل، اى يؿ ل اىای يٲالد ق يی

ـ بيم يبعوابی گنز :آک ػم ثوکبهل.

ك كهذ یذ ک ( ی†)يبل ٱ اجیبء

یل. پ كه ثیبثب آری ك همی :يضال ثگیل

آر ينکه ها كه همیای فجو يؿ گوكك ک

« تبه»ىیوا ک ای ايو ث !آ ثیبثب لیل

ايهصبثذ ،ـ :آک مم «.نظ»گوكك ثبىيی

گیوك ی٦ی یچگب اب٫ افالٱی ها كهثوی

پنیو ٥لانذ افال ٥ٮب٫ ايضبل ای ايه ـ

یذ كیی ثو ٭بئم یزل ىیوا ک اب روث

افالٱی ازاهاذ. رب رب ـ ثب ثقی اى

اؽکبو ٥هی وکبه كاهك ک ث يٲزبی ر٪ییو

ال انجز ر٪ییو ك ص وائ كه ٥و جی

ـ اؽکبو عبیي یذ نی « اکوبل ػیي»پ اى

ثب ثو ٱا٥ل ٭ٲی )چ ٱب٥لۀ ب آ ر٪ییو يٱذ

ايضبل ای ٱا٥ل( اـاؿ ـؿ ل صـد ل

عبیياذ چ يا٤ ه٭٤ ل يضال ؽوط اىيیب

گوكك، ثو ٥ک يفبد ثبىيی عػالهك، ؽکى ث

ک ثبىگزی یزل.

رهاد )٥ل ٥زی(، ٮوپیلای، ثبة ى. -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

تنیلیب تکبهل اصکبمؽکذ ـ ک يجزی ثو

ثك تـثیت تؼؿیزی هنلوببى ث ه کهی ب آى

و ييثه، كهفه ثؾش كه میم وکلاو اى اؽکب

.رؾٲی اذ

* * *

﴿

﴾ تـییـ هجل

! ػلن ئلیكه له االو، آىيبی ثيهگی ثوای یـ هجلتـی

يهبب ثك. ٱوآ کویى كه هۀ ویٮۀ ثٲو،

ریلاد کاليی ٭واای ها ثوای ای ايو

اهبهت هۀ ثٲو، ثکبهگو٭ز اذ. كه آیۀ

کؼجعبۀ ها يوػ ٭ويك پ اى اثـاین

رغلیل ثب اموبػیلک ث ذ ا ٭وىل

ها كهثبهۀ ػػبی اثـاینق گٮز اذ ل،

ثبىگ ص پیبيجو گوايی االو و يک ايذ

ك اذ ثب ای قب، ایذ ک٦ج ها ک

يٲبيزو ثك ٥بنی ثیت الووؼكثبی آ اى ثبی

بىك ك امب يهبب ها آيبك يییبكآهيی

ا اى یك رب ث ٱجهۀ علیل ثبىگوكل ٬ فك ه

ب جبری ها ک فیبزگو ث کهی علا بىل.

-آیل، فبوب يیكهثبهۀ ر٪ییو ٱجه پی يی كل كه آیۀ پبـ يیب آ ٭ويبیل ث

آفهبیوبیل ک ابب ٱجهۀگنز ثوای رویؼ يی

يٲوهل ثك ربفلایز٦بنی پیوا هن ها اى

گیول، علا بىك. يیکبی ک ها اهرلاك كهپی

كه ای آیۀ کوی ك کز عبی یبكآهی ثؾش

إن و »آک ثوفی اى يزوعب ٱوآ عهۀ یکی .كاهك

ر ت لکی ها ث هد عهۀوی روع ك « .. ة کان

ـچؼ ک ایي اهـ رق ثـ ؼایت » :الز

کبتی اف مؿۀ ثوـ

وػیبكتگبى ػىاؿ هی(3)

ثبرع ث ایک «.

ثبیلرع آیليی« اگـچ»ي٦بی ث« ـچؼ»ۀ که

كه عهۀ ييثه، وی یذ « ئى» كاذ ک کهۀ

اذ لماذ كنیه ى ؽو٫ هغلل اف حویلثهک

ر »ک ثو و کهۀ ػمك. کزۀ يالؽ٢ يی «ة لکی

آیل. ثوفی پی يی« لؼلن »ثؾضی اذ ک كهثبهۀ

جؾب، اى آیلۀ ثو آگبی ال ک فلای پلاز

ها ک ٢بیوی ى كه « لؼلن » ر٦جیو !لاهك

ال ٱوآ كاهك، كزبیي ٱل فك ٱواه كاك

٥هی اذ ک ث « لؼلن »ک يواك اى كهؽبنی

گیوكپبكا کیٮو ر٦ه يی(5)

اىای ر٦ه، پ

ی٦ی ٥م فة یب ثل « هؼلم»اى ث عك آيل

کيبفكه رٮیو فهغيـیك چبک بك يیا٭واك، ی

ثلی ي٦ی ابه کوك اذ(1)

انجز ای ٥هى

ثب آگبی پیی فلال يب٭بد لاهك ىیواک

ب والشهاد» ؽٲز٦بنی ث ٬ ؽی ي٭ذ اى «ةعالم ال

-اؽال آیلۀ آكيیب یي فجو كاهك چبک يی

﴿ :٭ويبیل

﴾ [نٲب: ] ی٦ی«...

كاهل ک ٭وكا چ كزبهكی فال ک ییچ

یچک كاهذ

،كاهل ک كه کلاو وىيی فال يوكی

«. ػؿصویوت عؼا ػاب ثبعجـ امت

اى هۀ ا٭واكييثه، كه ب آیۀ اگو

یب٭زل ک کوكل، ث هی كهيیثٲو رلثو يی

كاز ک چ فلایز٦بنی پی اىر٪ییو ٱجه يی

بیل چ کی اىاالو کی اى هن پیوی يی

-گوكك. ىیوا كه میم ب آیۀ ویٮ يیثويی

ث روعۀ آٱبی ٥جلانؾل آیزی گب کیل. -

﴿آیۀ کویۀ: -

﴾ هبل.( ای ي٦ی ها ث هی يی٥وا/ )آل

.، رٮیو کب٫، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿ :٭ويبیل ﴾ ی٦ی: (

ک ثوکبی بب آ ثیبهگی كاهثك يگو

-پی فلال کوك ثك( پ فلا اىپی لایزب اىاالو لگبلایذ کفجوكاذ اىر٪ییوٱجه

بفذ چوا ک فك، ها يیب آ گوكل ثبىی

ر٪ییوٱجه، آبها لایذ کوك ثك. ثبثوای

ها ٱلويإيب صبثذ بفذ آب ل ثهک يعت

ث پبكا ،ثبها علا بفذ رب وکلاواى ذ

﴿ :کیٮو فك هل. چبک ٭ويك

﴾()]آل

[12 :٥وا

* * *

ک ب فلال ثوآ یذ ک يإيب ها ث ؽبنی» -

ثوآ زیل اگناهك، رب آک بپبک ها اى پبک علا

«. بىك

1

ػوـاىکبتی اف مؿۀ آل

﴿

﴾ رؼامبفی هضکوبت اف هتيبثبت

ٱوآ کویى كه ای آیۀ يجبهک اى ك كز

ق گٮز اذ يٮوا اى هتيبث هضکنآیبد

-كیوثبى كهيٲك ٱوآ اى يؾکى يزبث، افزال٫ ػجبكاثيال. آهاء يٮوا ٱلیى ايضبل ٢و كاز

عي ایب ها كه رٮیو مؼی هتبػ هزبؼ

را یب٭ذ يی جـمی أث٥هی جـیأثع٦ٮو

الوبؿهأی يٮوا علیل ها كه رٮبیو

أاء ـآىكی ظالل الو کبىق الویقاى

ثبیل ب ای ايضبل الویـ التلنیـ الجیبى

ای اى آهاء يٮوا ٱلیى كه عزغ کوك. گيیل

:ر٦وی٬ يؾکى يزبث اى ای ٱواه اذ

اسخ والمتشاه المنسوخ »ه ب آیبد )يؾکى، (3)«المحکم الن

بقل يزبث، يفبرل(.

ظه وکم ما لم ت المح»ه ر ألفا ر ظه تک ر ألفا ر )يؾکى (5)«المتشاه ما تک

بی يکوه جبل، ثوفال٫ يزبث(.آذ ک اژ

ال»ه إال وجها واحدا ویحتمل من ا المحکم ما ل وجهین لتؤویل حتم ه ما ی المتشا

صاعدا ى ي٦ی ها )يؾکى آذ ک رب یک ع ا (1)«ف

كهثوكاهك يزبث، ك ع یب ثبالرو ها ث

وا كاهك(.

2، رٮیو جوی، ط ، ث رٮیو جوی، ط -

ثگویل.

21، رٮیو جوی، ط ، ث رٮیو جوی، ط -

ثگویل.

21، رٮیو جوی، ط ، ث رٮیو جوی، ط -

ثگویل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

علم تؤویله »ه 3 ه ما لم ی علم تؤویله والمتشا )يؾکى آذ (3)«المحکم ما ی

ثوفال٫ يزبث ( ،ک رأیه ي٦هو ك

رین »ه 1 رق ره من ؼی ظاه راد الفه المتشو ة المحکم ما علم الم خ (5)«اه

های ثل یچ ٱوی هک اى ١بو )يؾکى آذ

يواك آی ي٦هو گوكك، ثوفال٫ يزبث(.

را گو٭ذ کزوی ایواكی ک ثوای اٱال يی

ک یچکلاو گا كنیهی ثو كهزی فك ث آذ

وا لاهل! يٮوا علیل ى گبی ثوفی اى

ال گبی ثیببری كاهل ای آهاء ها پنیو٭ز

-ک ث وهد اى های ک يب كه ایغب يیبیی وچل كه قبب کز ،پیبییى علاذ

گیوی عك كاهك. كهفه ثو

يب ث ه یگی، ثبیل ث فك ٱوآ کویى

ثبىگوكیى ثکیى رب اى ایوا ر٦ویٮی اى

یبد ها يؾکى يزبث ثلذ آهیى آل كز آ

1اى یکلیگو علابىیى. كه ٱوآ يغیل آیۀ

ثوای « یژگی ػ»اى هۀ ویٮۀ آل ٥وا

ایلز اى :آک غنتيزبثبد مکو ل اذ.

-ثوای کظ كال ٱواه يی« كت»كزبیي ،آیبد

﴿ :٭ويبیلگیول چبک يی

﴾ ايب کبی ک كه كنبیب يیم(

ٱوآ كهپی يزبثبد رییكتث ثبم اذ، ثوای

يزبثبد ثويوكيب آک: رأیم ػمهل(. يی

﴿ ي٦هو یذ ﴾ ثبثوای، يؾکبد

ل ک بد( آیبری وك يیٱوآ)ثو٥ک يزبث

حبیبا گیول گوی ٱواه یكزبیي ٭ز ألا

ه ثك ثوای آبیب ثب ٱوآ ب آ رأیم

ي٦هو اذ. كه پور ای بثۀ ٱوآی، يبجذ

ای اى آیبد يؾکى ها كهایغب كاهك ک

22، رٮیو جوی، ط ، ث رٮیو جوی، ط -

ثگویل.

ثگویل. ، ، طث رٮیو جوی -

2 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

-ثیبهیى نی ثوای ه٭٤ وگ روكیلی الىو يیای ازقبة کیى ا فك ها اى هكایى رب گ

فال اذ.« ای هضکنمؿ»آ ها ک ٱوآ کویى

بی اى آ صاثزلا كه هۀ يجبهکۀ يؾل

:٭ويبیلى ک يییبثیيی مؿۀ هضکن

﴿

﴾ :يؾل[.]

چوا :ال گیلک ایب آهكکبی»ی٦ی:

)رب ثب ك ؟ای)كهثبهۀ عبك( بىل له

ای هضکنمؿک بيیزگو پیکبهکیى( نی گ

هك، ك مکو کبهىاه كه آ يی٭و ٭وزبك يی

گول چ ثیی ک ث ر يیثیبهكال ها يی

«...!٩ ث وا٩ آيل اذ ،کی ک اىرو يوگ

ها ک مکو کبهىاه مؿۀ هضکویایک ثبیل آ

-كه آ ه٭ز ثیبثیى آیبر ها ث ٥ا آی، ب كیى. كه ثوهی ٱوآ ای اى يؾکبد ٱو

يالؽ٢ « ق»يغیل، يٲك فكها كه هۀ ویٮۀ

کیى. كه آ٩بى هۀ ييثه اى کبی ث قزی يی

ازٲبك ل ک ٱل يجبهى ثب زگوا ها كاك

ثكل نی چ ؽکى کبهىاه بىل ل اى اٱلاو ث

﴿ :٭ويبیلعبك وثبىىكل يی

﴾ :چوا !)ای يإيب []ان٬

﴿( !؟کیلكیل ک ثلا ٥م یٱنی يی

﴾ :يك فلا قذ []ان٬(

بپل آیل ک قی ثگییل ثلا ٥م کیل(.

« ربػگـاى»يؾجذ فلایز٦بنی ها جذ ث آگب

﴿ :كاهك کا٥الو يی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴾ :بب فلال [3]ان٬(

كاهك ک ٬ ىك ي٢ى كه ها کبی ها كذ يی

زل ک اى کل، چ ثیبیا کبهىاه يی

هۀ کویۀ ،روریت٭هي هیقز ل اذ(. ثلی

هك ای اى يؾکبد ه ٱوآی ثبه يی« ق»

بپؾیـهعلل»بی آی(3)

ها ثب آیبد كیگو ٱوآ «

ام الکتبة»ثبیل غیل رب ۀ يؾکبد ها ک (5)

»

ال، ث فثی بفذ.فال ل

، چبک گٮزیى ك هتيبثبتايب كهيهك

بۀ ه كه هۀ آل ٥وا ثوای يزبثبد

بىك. ك ک بفذ يزبث ها آب يیكیل يی

-ثبثوای الىيذ آیبری ها عزغ کیى ک بث ٢و آیل. ث ٥ا ب آ بی ينکه كهفالل

-پ اى ٬ ٦ذ« بكبت» كه هۀ ویٮۀ

﴿ :یل٭ويببی ثزی يی

﴾ )آیب ای ]ثذ ثوی[ ثوای [33 -3]انب٭بد:

پنیوایی ثزواذ یب كهفذ ىٱو()

ها آ يب *؟

آ كهفزی اذ ک *ای بفزیى زگوا ٭زثوای

!آیل(اى كل آر ثیو يی

اى كهفذ )ىزبک رهـ ىٱو( ک فهاک

گبکبها كه كىؿ اذ چل عبی ٱوآ کویى ق

يؾکى كه ن٪ذ ث ی ي٦ی آيل اذ )ام ن٪ذ ث -

ي٦بی ي٤ يی آیل کالو يؾکى قی اذ ک ٮم وگ

کل(. فههی ها كه فك ي٤ يی

-او انکزبة ث ي٦بی ام يوع٤ کزبة اذ ب يی -

ال. كل ک پیکوۀ اهی ٱوآ ها آیبد يؾکى پبل

ال كهفزی اذ رهـ يي، كهفذ ىٱو چبک ز -

آیل ک چ ای اى آ ثیو يیثلث، ىذ ي٢و یو

بىك. ث کزبة ث پیکو اب هل آ ها يزهو يی

گب کیل. « 1، ي٦غى أنٮب انٲوآ انکویى، ط»

کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

ث يیب آيل(3)

كه ك ه )ب٭بد ئواء(

یب « كت»رویؼ ل اذ ک كهفذ ييثه يبیۀ

گوكك )فك ث گوای زگو يیاثزالء ثوای يوكو

ا٭کل( كها٭زبك كیگوا ها یي ث ج يی

كهفذ ها مکو آ ،اهل ک يوکبكه رٮبیو آهك

:گٮزلگو٭زل يیكه ٱوآ يغیل ث ازياء يی

ر يکیؾ یکون ف» ر شج ر ة النا ا حرق والن ر ت ج ! )چگ يک ؟(5)«الش

ر كهفزی ثبل ثبآک آر كهفذ ها آ اذ كه

!(. أيب يإيب ک ث ؟ثوكىال اىثی يیيی

ایب كازل، ه عم ٥ال هٱلهد يه آ٭ویلگبه

آک اى اواه فز گٮزل ثیيی ؼهب آهب

﴿ :كهفذ آگبی كاز ثبل کآ

﴾! ك ای ٱوآی اى يزبثبد وك يیای

ال. ک وك یژگی آیبد يزبث، كهآ گوكآيل

اذ. « ػؼػ گجببى ػفط»ۀ كیگو يوث ث

فجو كاك ک « هؼحـ»ٱوآ يغیل كه هۀ کویۀ

ثبه ال كهایبه فبىب كىؿ، ىك ٭وز

﴿ :٭ويبیهليی

﴾ :ثو [ -]انلصو(

آ ]كىؿ[ ىك گجب يأيهل يب يبؽجب

آر ها عي ٭وزگب ٱواهلاكیى به آب ها

...٭ز ثوای کب٭وا يٲوه لازیى عي اثزالء

ال ک ٥لك ٭وزگب ( كه رٮبیو ٱوآ آهك

:ييثه، يبیۀ ازياء کب٭وا گوكیل گٮزل

-چگ ىك ٭وز، ياها كىفی ها کٮبیذ يیک پها ثك، ث كیگوا أثاألىؼ روضی! ؟کل

ثو هۀ ب٭بد ث ه - بی كفب، آیۀ ٥ال

گب کیل. ۀ ئواء، آیۀ ه

رٮیو جوی، ، ث رٮیو کب٫ ىيقوی، ط -

كیگو رٮبیو ثگویل. 2، 2ط

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ها ي ث ربیی، ب !أب أکلیکون :گٮذ

کىکٮبیذ يیب آ كهثواثو(3)

نی يإيب، فجو !

ٱوآ يغیلها رلی كل ک یوی ٭وزگب

آک كازل، ثیفلا ها ٭ٯ پلاه کب٭وا يی

هاى ىك ٭وز ها )ک چوا ثیزو یب کزو

﴿ یزل؟( ثلال ﴾ :انلصو[

.]

بیی ک يزبثبد ٱوآ کویى ث انجز

يب كه ایغب ٱل )آهكیى، يؾلك یزل

رٮیم ثبىگ لاهیى رب ۀ يزبثبد ها ث

فلای جؾب ها لبت ؽاتکیى.( يضال آیبری ک

-کل اى يبكی آیبد يزبث وك يییبك يیثو کی آکبه ب آ ي٦ی ک رأیمل ثلی

ىیوا ي٦و٭ذ فه جذ ث ماد ٮبد ؽ، یذ

ٱواه كاهك كه يٲبو « ػلن اروبلی»كه يورجۀ

فایى اىایو كه ٱوآ يغیل يی« کيق تلیلی»

﴿ :ک ﴾ :[

كه پی ه )]فلال جؾب[ آچ ها ک [

كال كاهل آچ ها ک كه پذ و، ها يی

گیوك(. ٩ٮهذ اى ای نی كا آب اها ٭وا ی

كها٭کل « كت»يى، گوی اى يهبب ها ث

ال ث ٮبد ؽ ها ثب فك ث ٱیب گو٭ز

كنجضبى هللا ال گو٭زبه ل« تزنین» « تيجی»

. لىتؼبلی ػوب ی

كهفجۀ ػلیعذ جكک ايیويإيب ثی

أىجبس»ي٦و٫ ث (5)

يهبب ها اى ٭وه٭ز كه «

يزبثبد ي٤ ك اى ق گٮز كه ک ماد

ها ثوؽنه كاذ كهؽٲیٲذ ب آ ٮبد آ٭ویلگبه

.ثلاب ا٥الو فو ٭ويك

گب کیل. 6، ث رٮیو جوی، ط -

ظ انجال٩ ثگویل. 2ث فجۀ -

کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

* * *

﴿

...﴾ ؿامغبى ػؿ ػاو تأیل هتيبثبت

كه ثؾش اى يؾکبد يزبثبد ٱوآ، ه

لک رأیم آیبد يزبث ثو کی عيفلایز٦بنی

ي٦هو یذ نی چ يٮوا ٱوآ اىكیوىيب

ال، الىيذ جبه افزال٫ كربک كهای

كه كهایغب ث هگوی ثیزوی پوكافز ك.

اى ػ ایـاػفلال جؾب ،آیۀ ویٮۀ يهكثؾش

گیوك. یکی آک ایب آیبد يزبث ها کژكال يی

گوی کل. كو آک گیول رب ٭زپی يی

ایلز، كهعزغی آگبی اىرأیم يزبثبد

﴿ :٭ويبیلبک يیآیل. چثويی

﴾ أيب کبی ک(

عیی كه كنبیب يیم ث ثبم اذ ثوای ٭ز

هل( يیب آ كهپی ،ثوای عز رأیم يزبثبد

اگو كاز رأیم يزبثبد ثوای ثو عبیي

كازل، يیآ ها ثك هاقب كه ٥هى ى

هد ها ایواك گو٭ز اىای يٲن ثز كهآ

ثك الىو ثك ک رب یک ایواك ثو کژكال اهك

آیل گٮز كک ایب ؽ یذ لاز ٱل

ی ثبثوای آگب !گوی كاهل، ی ث٭ز

اىرأیم يزبثبد كهفه آكيی جك كه

كهآ٩بى « ا»اؾبه فلایز٦بنی اذ اىایو

﴿ عهۀ ...﴾ امتیبف»ثوای »

اى و٣ عهۀ ایۀ « ػق»آيل اذ ثوای

كل.علیلی فجو يی

چبهك گٮذ آک ی ي٦بی كٱی ها كه

ث ػلیٱو پی ؽکیى االو ايیويإيب

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

هی ثیب ٭ويك اذ(3)

كه پبـ کی ک ثل

ر » :گٮذ راه عیانا یا أمی نا مثلما ن ر صؾ لنا )ای «المإمنین

ک کايیويإيب فلاليبهاچب ثوایب ٬

٭ويك: ثییى!( چیيی گیی آکبها اها

ظر أیها السائل ف » صفته فائتم ه و فما دلک القرآن علیه :ان ضئ نور هدایته من ،است

کلفک الو يما ال ف ضه، و ر ک ف ص ي الن ة سن شیطان علمه مما لیس في الکتاب علی الهد ةوأئم ره إلی هللا سحانه، فإن ذلک م فکل عل ،ی أث نتهی حق هللا علیک واعلم أن مه

دد المضرو الراسخین في ذین أؼناهم عن اقتحام الس ال ب، دون ةالعلم هم ؽیو ر ال را إلق اجمل جهلوا ما ة رافهم هللا ح فمد المحجوب، الؽیب من تفسیره ل عن العجز اعت لم ما تناو

طوا حی ی ه علما رسوخا و ،ب کنهه ث عن ح لفهم ال ق فیما لم یک عم الت ی ترکهم ،سمصر علی ذلک، و ظم الفاقت ر ع «کینالهال من فتکون عقلک قدر علی سحانه هللا ة تقد

ای پو کل، یک ثگو! آچ ها ک » :ی٦ی

-ٱوآ كهثبهۀ ٮبد فلال، ر ها هبیی يی٭ويبیل، اى آ پیوی ک اى ه لایز هی

ثغی وچیيی ک یب ر ها ث كاز آ،

كاهك ک كه کزبة فلا ثو ر اعت ل كه ايی

لایذ اصوی اى آ پیایب ص ذ پیبيجو

ث فلا اگناه ک ای بیذ آ ها كا ،یذ

ؿامغبى ػؿ ػاوؽ فلال ثور اذ ثلا ک

کبی زل ک ا٥زوا٭ب ث بكای كهثبهۀ

، ایب ها اى هك ث كهبی ثزۀ ؿیت پىیؼ

یبى بفز اذ فلال ا٥زوا٫ آب ها آ، ثی

ى اؽبۀ ثو آ ايه، زبی ث ٥غي بكای ا

ك ٭وو٭ز ایب ها كه چیيبیی ک

ؿمط ػؿ ها اى هاقب قاز، ب آ اكهاک ک

بيیل اذ. پ ر یي ث ی الاى ػاو

ثل ک ٢٥ذ فلال پبک ها ثب ٥ٲم فك

«ظ ک اى ام الکذ فای ل.

رویؼ ٭ويك ک ك ايبو چبک يالؽ٢ يی

هاقب كه ٥هى اى بفذ رأیم يزبثبد

برال ای ايو افزب ث فلایز٦بنی كاهك.

« ظ انجال٩»بو كاهك كه« أجبػ»ای فجۀيجبهک -

ل اذ يؾلث ٥هی ث ثبثی كه ج 2ث بهۀ

لفج ها آهك اذ. « کزبة انزؽیل»

کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

كهثوفی :كهایغب يک اذ گٮز كک

گوكك!ي٦ی يالؽ٢ يیفال٫ ای †اىيأصهاد ائ

تؼبؿ »ک: يب ي٬١ زیى ث گبو پبـ آذ

ٱوآ يغیل يا٭ٲذ فجوی ها ثپنیویى ک ثب« آحبؿ

( افجبه كیگو ها روک كاهك)يبل فجۀ ٥هی

ای گث †کیى چبک ای كزه اى ائۀ لی

.هیل اذ عبی روكیل یذ هتاتـ

ك ک چگ يی :ثبى يک اذ ثگیل

هاقب كه كا، ي٦بی ثقی اى کزبة فلا ها

ه ٥هى انجز هاقب ك :! پبـ آذ ک؟لال

كال یبثل، آچ ها ک یها كهيی ي٦بی ٱوآ

ک ثب ثوفی اى اواه٩یت اذ« تأیل هتيبثبت»

ايهئنی پیلكاهك چبک اىال ٱوآی

ک كه نب آیل. اواهیثويی فجۀ ايیويإيب

فال ی٦ی يی« ػلن هنتأحـ»ها ب آ ،و٣

فب فلال اذ. كه ٱوآ ب آ ايهی ک كا

يغیل ى ثلی ي٦ی رویؼ ل ک ثوفی اى ايه

﴿ :٭ويبیلكال يی٩یت ها کی عي فلا ی

﴾ یچک ی [1: ۀ]انغل(-

كال ک چ چیيبیی ]كه ٥بنى ٩یت[ ثوای ایب

(...!كيبیۀ هی كیلگب يی پب هل ک

ای وچل پبه :كهایغب يک اذ گٮز ك

اى ايه ئنی اواه آفود ها عي فلای جؾب

كال نی چ يب٦ی كاهك ک فلایز٦بنی کی ی

ايهييثه ها ث هاقب كه٥هى آيفز ثبل؟

علم » :٭ويبیليی الویقاىچبک بؽت رٮیو إن ال

ؤویل مقصو ینافي وال تعالی علیه ةاآلی ر فيالت )٥هى (3)«رود اإلستثناء علیهو ذلک

ث رأیم يزبثبد كهآیۀ ٱوآ، افزب ث

فلایز٦بنی كاهك نی ای ايو، يب٭ی ثب هك

ازضبء كه آ یذ(.

گب کیل. 1، ، ط«انیيا»ث رٮیو -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ای اؽزبل ثب فجۀ ايبو :پبـ آذ ک

فج، إال كه آ لاهك ىیوا ک ايبو بىگبهی

٭ويبیل ک كه اواه پیلۀ کل ها رو٩یت يی

اواه ب، آ ئنی اهك ك ثل اال٣ اى

ييثه ها رلی کل بگ ک هاقب كه ٥هى

ال. ایک اگو اك٥ب کیى ها رلی كب آ

ل كاک هاقب كه كا، اواه ٩یت ها يی

-ٲب يی کل، ثیب ايبو كاز رلی يی

پنیوك كیگو نييی لاز رب أيیويإيب !ایب هاقب كا ها ثوای بئم يوػ ٭ويبیل

كهپبیب ای ثؾش، ثوای ثوفی اى يٮوا،

ابب چوا كه کزبة فلا ق :پوی پی آيل ک

رأیم اى يزبثبد ه٭ز اذ، يزبثبری ک

كه كغـؿافی! ؟كالها عي فلا کی یب آ

پظ ٭بیل ثوای هك « هلبتیش الـیت»رٮیو

يزبثبد كه ٱوآ يغیل ثووك اذ(3)

ک

ا٭ی ث يٲك یذ اىایو ب آ یچکلاو اى

يب اى ثبىآهك ع ييثه، فككاهی هىیلیى.

ازٮبك يهك آچ اى هع٣ ث فكٱوآ كهای

ك ایذ ک ایب آكيی ث فلال کالو يی

پیلك. یکی اى وی ث کبل يی اف ػ ؿاا،

كا پژ كو اىوی رهیى رلی

چبک هاقب كه كا ثب ٥هى ث يؾکبد ٱوآ

يٲبو ال ها اؽواى ب، آ رلثو پژ كه

ػلن »یب٭ز ث ال كه يٲبو كو ک هك

یب آگبی اى رأیم يزبثبد ثبل، « هنتأحـ

﴿ :گیل ﴾ يب ث کالو ؽ(

ایب آهكیى، گی آ اىی فلال يب اذ(

ثلییه رهیى افال فكها ث پیگب فلای

ال.٥يعم رٲلیى كاز

* * *

ثگویل. ، ث رٮیو يٮبریؼ ان٪یت، ط -

1 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

﴿ ﴾

؟هبئن ث هن کینت

ثوفی اى يزوعب ،كه روعۀ ای آیۀ ویٮ

:ال کال ز٩ٮهذ ٩ویجی ب كاك

ػؼ عؼاؼ عػ ثـیگبگی ؽات اهؼمو گای هی»

ػايوؼاى ئلی ک ثـ هن ػؼل كـىتگبى

...ػؼهأهؿؼ یق گای هی(3)

كه ای روع، «

ها « ىؼ »٥ال ثوایک يزوعى يؾزوو، ٭٦م يبی

ثوگوكال، « كلگای يی»ث هد يبه٣

ها یي ٥م ٭وزگب « هبئوبا ثبلون»

-كالا وك اذ ک اگو چی ثك، الىو يی ث نٮ٠ ع٤ آیل.« هبئویي ثبلون» هد آيل ث

ث االػ ؾی « ٱبئب ثبنٲ»ثبثوای ر٦جیو

« »( یب ثوای یو هللاثوای نٮ٠ عالن )« صبل»

اذ.

كه٥ی آک « هبئوبا »الک ث٦ی اؽزبل كاك

« هؼس»ثوای نٮ٠ عالن ث کبه ه٭ز، ية ث

ها كه رٲلیو كاهك « أهؼس »ثبل ی٦ی ٭٦م

ؽٲز٦بنی حبثتال ک ٱیبو ث ٥لانذ، ٮذ گٮز

یذ ک ي٦ال « صبل»ك يزبت ثب وك يی

کل. گیلۀ ای ٱل، اؽکبو ؾی ها ر٪ییو يی

را ثل يی ،وهدث يجبؽش کاليی کبل! ث

لت »ثوای ؽٲز٦بنی « ٱبئب ثبنٲ»پبـ كاك ک

ك ا٭٦بل ئنی جذ ث فه يؾة يی «كؼل

یب « كل عؼا»بیل چبک گبی ر٪ییو يی

گوكك بيم اؽال فه يی ػؼلوث عبی « ؿصوت ا»

﴿ :ک ٭ويك ﴾ :ب [6]اإلواء

بی ؽبنی ثوای ؽٲز٦بنی ثبیل كاذ ک عه

. ايب انجز ٮبد فلا ٭واا ث کبه ه٭ز اذ

ث روعۀ فبى بو ٮبهىاك گب کیل. -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

﴿ ك ىیواکثب اؽال فه غیل ی

﴾ :(. یچ چیقی وبؼ ا ینت) []انهی

کزۀ ٱبثم رع كه آیۀ ویٮ ایذ ک

ىؼ »ثال٭به پ اى «هبئوبا ثبلون»ثلایى چوا

١بوا ٥ه ؟مکو ل ثب رأفیو آيل اذ« هللا

هرجۀ ٭وزگب كالا، يهك ٥بیذ ثك ک

ه عم بكد آب ث رؽیل، ٱوی گای فلال

ل چبک ای ي٦ی ها اى يؾٲ مکو ه

ٲم کوك ال. تلتبفای

* * *

﴿

﴾ عؼای مجضبى كـهبـایبى!

كه رٮیو ای آیۀ کوی، ثوفی اى يٮوا

ال. رٮیو ك« جت»ها ث ي٦بی « هلک»

، جـیچبک ث گياه ! پبكبی٭ويبوایی

ثوای ٱل ه٭ز « هزبؼ»اى يیب يٮوا ٱلیى

اذ(3)

« الـیت هلبتیش»كه رٮیو كغـؿافی

:کیل رب هأی ی ها رٲیذ کل ز اذ

و » ظیم أمر لهم العلماء ألن الملک مراتب أعظم ة الن ر الخلق واطن علی ع لهم ة والجار ر علی أم یاء أمرهم نافذ فيواأل الخلق ظواه ر ن واه طن والظ وا :. ی٦ی(5)«ال

پیبيجوی ثيهگزوی يورجۀ ٭ويبوایی اذ ىیوا »

يوكو كاهل ثبيكالا رأصیو ثیبهی ثو

کل نی ايو ايه يوكو ؽکيذ يی ظبـالی ثو

«.يوكو ب٭ن اذ ظبـ ثبيجوا كه پیبي

کیل. گب ، ث رٮیو جوی، ط -

.، رٮیو ٭قوهاىی، ط -

2 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

ي٦ب، ثب آیۀویٮ بىگبهیذ ىیوا أيب ای

﴿ ٭ويبیل:يی كهآغب ﴾ يهک ها اى(

گیوی( یچ پیبيجوی ها فلای وک ثقای ثويی

یلجؾب اى يٲبو جد ٥يل ٮويك ؽزی

گ ا٭زبك، كثبه ثو ثی پ اى آک كه کبو

-اى لياه ر ث هبنذ ٭وزبك ل چبک يی

﴿ :٭ويبیل ﴾ :انب٭بد[

٭قو هاىی، اکبل ييثه ها كهیب٭ز [1

كهلك پبقگیی ثوآيل اذ ٦ی ك رب ث

و٫ بىك نی عی ک ثوآ ها کک رعیبری

-مکو ك، پنیو٭زی یذ ىیوا ؽل أٱم الىو يی

ای، آیۀ ویٮ ؽم ثو آیل ک ثل یچ ٱوی

هل ک و٭لاها ای گوكك. ث ٢و يی« هزبف»

ال رب اى اکبل يی ک ث م رٮیو، فاز

فلای :آیل ثگویيل آ اکبل ایذ کيی

كـػى وـػها گبی ث جؾب چوا هذ

ايضبل ای زگوا كاك اذ؟! یقیؼ

-گبو ث يیلا بك هؼتقلكهایغب ثيهگب

اثػلی رجبئیال رب اکبل ييثه ها ؽم کل.

العدل فؤما ملوک الظلم »اذ: كهایجبه گٮز هذا الحکم مختص ملوک ال إیتاء هللا یجوز أن یکون ف )ای ؽکى یژۀ پبكبب (3)«ملکهم

كاكگو اذ أيب كهثبهۀ ٭ويبوایب زگو، ها

ها ث ایب یذ ک گٮز ك فلال پبكبی

گياه کؼجیها اى جی ی هأی !كاك اذ(

ال ا یي االٯ آیۀ ویٮ ها اکبه کوك

٢و يب، ٥ی بقب ثگ پك اذ. أيب ای

ای اى ك ک كه پبهوك يی« ػكبػیۀ هلی»

ثییى. كه آصبه ي٦زين يیآ ها ياهك، ٢بیو

﴿ ؽٲیٲذ آزک ر٦جیو ﴾ كه له آیۀ

كل ک هذ ٭ويبوایی ث کوی ب يی

. ، ث ٲم ٭قوهاىی كه رٮیو يٮبریؼ ان٪یت، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

ای ه يه كه افزیبه فلال جؾب اذ ثبثو

ث ؾی اى آ ها وک ث پبكبی كذ یب٭ز،

فلایز٦بنی گو٭ز اذ. يب اگو ث ه یگی

کیى ک فك ث ٱوآ يغیل ثبىگوكیى يالؽ٢ يی

فلایز٦بنی ٭ويبوایی ها یت يوكو فة ثل

و ك كز، ٭ويك اذ چبک ٱوآ يغیل اى

﴿ :کلک گٮذٲم يی یمق ؼینٱل

﴾ :فلای ي، ر يوا اى []ی٬(

چی كهثبهۀ كاكی(٭ويبوایی یت ػاػجی

٭ويبیل:يی ﴿ ﴾ [: ح]انجٲو

أيبكهثبهۀ !)فلال ثل ٭ويبوایی كاك(

٣ كه ي اثـاین علیلپبكب يهؾلی ک ثب

﴿ :ك یي ٭ويك اذفلابی علل يی

﴾()پ اال !)فلال ثل ٭ويبوایی كاك(

يهک ث ي٦بی جد یذ ىیوا يهؾلای ى ثلا

یژۀ آ ها صبیب هأی ي٦زين ک !بئم آيلل

ال، ثب يلنل ٱوآی یکب بنؾب كاز

بىك. ی

اک ثبیل ث کک ٱوآ يغیل يالؽ٢ کیى ک

؟كاك يهک ث زگوا، چگ اى چ ها اذ

اى وی « بی ئلیػاػ»ٱوآ کویى كهثبهۀ

!توؼیـیب تيـیغیب تکیيگیل. اى ها ق يی

-گبی فلایز٦بنی اى ها رکی ث کی چیيی يی گبی اى ثقل يبل ٭وىلی ک یت کی ك.

كل چبک ها ؽی روی٤ چیيی ها ث کی يی

﴿:٭ويك همیث ﴾ )پ آچ ها ث ر كاكو ثگیو []األ٥وا٫:

اى پبگياها ثب( ای و ك يٲبو، ثب

6هۀ ثٲو، آیۀ -

1 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

ها هبیذ فلال فیو ثلگب وا اذ. أيب

و ك ىـ عیـو ک ها رٲلیو ئنی ثبل،

گیوكها كهثو يی(3)

. يبل آک كه وىيیی يوكو

ث ٭بك گب هی آهل يؾیی پلیل آیل

ثوای پیو٭ذ زگوا آگب فلای جؾب اى ره

عهگیوی کل ه كنیم ٭بكبث هاواه ثو آب

بد فلاكاكی ثوای كهزیغ، زگوا اىايکب

ل گیول ثو ایب چیوٱو ثوه ثوآ

ث ئمـائیلثیفایى کویى يیچبک كه ٱوآ

﴿ جت ٭بك وکی كه ٭هی ﴾ گو٭زبه ره كب فك لل ث []اإلواء:

قزی وکة گزل فلایز٦بنی ای ايو ها ث

﴿ :٭ويبیلكل يیجذ يیفك

﴾ :گوی » :ی٦ی []اإلواء

اى ثلگب فك ها ثو ب گبهكیى ک قذ

ب )ثوای رال ثكل پ كه يیب فب

و ييثه گ« كزگیوی ب( ث عزغ پوكافزل

تبؿیظ یػبگ ک كه(5)

ثبثلیبىآيل،

:ثكل ک ث وکوكگی پبكب فك ی٦ی

ـ)ک كهيیب ٥وة ث جعؼـ يه ثغت ال

اذ( ثو ثی اوائیم غو آهكل ث كزگیوی

کزبه آب پوكافزل ای رٲبثم ربهیقی،

ك. )ه ك يیای اى رٲلیوبی ئنی و

- ٭ويبوایی كیگوزگوا ثو يوكو ٭بل زى چی اذ(. پنیو یي ای

زیغ آذ ک ؽکيذ عجبها اى ها ؽی

رکی یذ رب يهك هبیذ فلای جؾب يبیۀ فیو

ثبل. انجز ٭ويبوایب عجبه ى كه پیگب

( رإي ثبنٲله چبک كه ؽلیش جی آيل.... )أ -

(.، و )انزبط انغبي٤ نألل، طفیو

صو ؽجیت نی گب ث عهل ال ربهیـ یك ایوا، ا -

کیل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

٥يد کرب فلال، يئل ا٥بل فیل ٩هج

يلرب جبیل يبیۀ ٭ویت يوكو گوكك. كنیم ه

هبفكی فلایز٦بنی اى آب ایذ ک فلال

همی اثـاینپیبيجوا فك چ هعم ٥ال

وـػ٥هیب انالو ها ث ی عجبهای يبل (3)

اهبل ٭ويك رب ث يقبنٮذ ثب ایب كـػى

کٮو زى آب يجبهى کل پوكاىل ثب

﴿ ﴾.

* * *

﴿

﴾ كـاعای ال کتبة ث

تصیؼ

آیۀ ویٮۀ ٭ٯ یکی اى يهروی آیبد ٱوآ

ث ص اکوو آیل كه بيۀ هلث به يی

وٱی یي اى آ یبك ل اذ. نی ايپواره هو

آ كهزیبی پبهی، ثزوروعكهثی يزأٮب

یکی٥ا ، ث ال.کوك روعها

ای ام کزبة، ثیبییل :ثگ» :یلاىيزوعب يی

هیبى هب ىوب یکنبى امت آ کهۀ ؽ ک اى

-که ایذپیوی کیى آ ػاین()و صن هی

ها ثب ها پوزیى چیيییکزب یچک عيفلایک ث

ویک ٱواهلیى ثوفی، ثوفی ها ث عبی فلا ا

...تؼظین کین ث ؿثثیت(5)

»

ای ام کزبة، ثیبییل :ثگ» :یليی ػهی

پیوی پؾیـكتۀ هب ىوبامتای ک اى آ که

بو ای ق كه ٱوآ کویى یبيل رب اى يؾبعۀ -

آیۀ ی ثب اثوایى ه٭ز اذ. 6كه هۀ ثٲو ق

ای گب کیل. ث روعۀ آٱبی يلی ئنی ٱ -

1 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

کیى آک عي فلای ها پوزیى یچ چیي ها

...ىـیک ا نبفین(3)

.»

،ی ام کزبةثگ ا» :روع کوك اذ مهی

ثیي هب ىوب یکنبى امتثیبییل ثو و قی ک

وای ا عي فلال ها پوزیى ثثبیزیى ک

...گ ویکی یبهیىیچ(5)

».

ثگ ای ام کزبة، ثیبییل » :یليی چبؿهی

ثبیزیى ثیي هب ىوب هيتـک امتثو وکاليی ک

]كه ک هاک عي فلای ها ثلگی کیى یچ

ٱلهد رلثیو[ ثب ا ویک رهٲی کیى

بصت كهثواثو فلا ا٭واكی اى فكيب ها

...اعتیبؿعػ گیـین(1)

»

ثگ ای ام کزبة، » :يوٱو كاز اذ پزوی

هیبى هب ىوب یکنبى ثیبییل ث ی قی ک

ک عي فلال یگب ها پوزیى چیيی ها امت

...زبی ا ٱواه لیى(4)

.»

ب ها ازقبة کوكیى اى روع پذ ويب

رب ب كیى ک چ الاى كه ثوگوكا ای آیۀ

-ویٮ ث پبهی، ٩ٮهذ ل اذ ثبایک روع-بی ييثه، ثوعز كهفه أیذ وك يی

بیل ه ب آ ل. ايب يزأٮب يزوعب

یۀ کوی، ال ک ای آگب کوك هبفكآگب

اذ ک اى رؽیل فبن « الی هنیضیبى»فبة ث

ث می » :اليؾو٫ ل ثكل اىایو ز

یب « ػاینصن هیآى ؿا ای ثیبییؼ ک وکلو

هیبى هب ىوب »یب« پؾیـكتۀ هب ىوب امت»

!..«.هیبى هب ىوب هيتـک امت»یب « یکنبى امت

ث روعۀ آٱبی ٥جلانؾل آیزی گب کیل. -

ثگویل.ث روعۀ آٱبی ثبءانلی فويبی -

ث روعۀ آٱبی ٥هی اکجو بوی ٱيیی گب کیل. -

ث روعۀ آٱبی بو يکبهو یواىی ثگویل. -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

که آ(3)

ک ٩یوفلاها ویک ی ى ایذ

لایى ٩یوا ها ٥جبكد کیى. ٩ب٭م اىآک

ام کزبة ي٦بو فبة آیۀ ویٮ كه كهعۀ ال، ث

اثي تخلیجک ث اذ ص االوثب پیبيجوگوايی

٥ٲیل كازل) ىى پـمتو ی اللی هنیش

:( ٱوآ يغیل ویؾب ا٥الو ك اذ ک!كاهل

﴿ ﴾ )آب ٥هبی كیی هاجب فكها [: ثۀ]انز

ال یي يیؼ ه ٩یواى فلاه ث اهثبثی گو٭ز

ها ث ب آ راپ چگ يی (..پو يویى ها.

يب ایب ی قی ٭وافال ک پنیو٭زۀ

ک كه ای آیۀ « ماء»! ثبثوای، کهۀ ؟اذ

ویٮ ث کبه ه٭ز چبک يٮوا ٱلیى ايضبل

اذ. « ػؼل»ال ث ي٦بی آهك جـمی جـی

ی٦ی ٱوآ کویى، ام کزبة ها ک اى رؽیل

يیب مغی ػبػليؾو٫ ل ثكل، ث ی

قی ک ،يهبب ایب ٭وافال اذ

يزأٮب، وک ب آ پنیو٭زۀ آب ثبل!

پوزی ها پنیو٭ز ثكل ) ايوى ى ثوآ اب

!زل(

آیۀ کوی ها « هزوغ الجیبى»كه جـمییـ

:بیلچی رٮیو يی

ل عالوا )یا محمد) ق الکتاب ت وا يأ( یا أهل کلم هلم ی یننا عد ي)أ سواء ة ( إل ل( ینکم )أ ل لها( ة عادل يو (5)ال می

ثگ ای يؾلک ای » :ی٦ی.

ام کزبة، ث ی قی ثیبییل ک يیب يب

ب ٥بكال اذ ی٦ی اؾوا٫ اى ؽ كه آ

یي كه رٮیو ثوی ٱل ه٭ز جـی «.یذ

ی٦ی ق اذ يبل « کالو»كهایغب « که»يواك اى -

ئال هللا»کهۀ کهۀ ثب کالو »ٱل اث يبنک: ث«. الئن « ٱل یإو

. ، رٮیو يغ٤ انجیب، ط -

1 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

ماء ثیب :آهك ک هتبػاذ اىٱل

ثیکنػؼل ثیب :ی٦ی نثیک (3)

.

ٱویۀ ؾذ ای رٮیو آزک كه پبیب ی

)پ اگو هی كاى تلا :٭ويبیلآی يی

رؽیل هثثیذ ها ب آ گوكالل(! كههریک

ثؾش اى هی گوكال پی پنیو٭ز ثكل، كیگو

!بفذی میه آيل ىیوا لهآی ثبی

،باىای روع ثؼیكيی ایواك ثو أيب

ک ی٪ۀ اذ (یتغؾ ليوث ث کهۀ )

آ ها ك گٮذ آکيٮوكينکو٩بیت وك يی

( ی٦ی ی٪ۀيزکهى ي٤ ان٪یو، فه تغؾ لثب )

﴿ ال! ث عبی آک كهروعۀکوك

﴾ ثوفی اى يب ثوفی » :ثیل

بی اژ« گیـػث اهثبثی ه٩یوفلاه كیگوها

ها « کین»« یبؿین» « نبفین» « گیـین»

!الث کبه ثوك

* * *

﴿

﴾ ىبػهبی

!ىیؼاى

« اصؼ»ای ك آیۀ کوی كهيهك لای ٩يۀ

:اىای گٮزیىک پیال نی چببىل ل

اىایو و كآی، ٥و « هؿػ، هغ ینت»

ك گیول. كهروعۀ ایلای ها فلاها كهثويی

فب آی ثوفی اى يزوعب كه ك ي٤، ث

ال ک ٭٦م ی آک گب کوك یکیال. ا٭زبك

. 16، رٮیو عبي٤ انجیب، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

هدها ث آ ع٤ اذ « تضنجي ل»

پؼاؿیؼ»(3)

يوبؿیؼه» یب« (5)

ث ٭بهی «

ثب آک ٭٦م ييثه، يٮوك اذ !الثوگوكال

ثب رأکیل صٲیه وا ل الىيذ ث هد

آک ثوفی، ٭٦م ػمك. روع «الجت هپؼاؿ»

ثيبؿت »ها كه آیۀ کوی ث ي٦بی « ینتجيـى »

ػؼهی(1)

فباذ الک ای یيآهك«

« ىبػهبى ىؼى»ٱوآ يغیل ث ي٦بی هك امتجيبؿ

ثبهد كاك»ثکبه ه٭ز اذ (4)

-چبک يی«

﴿ :٭ويبیل ﴾ [: ثۀ]انز

ایل بكيب ثبیل( ک کوك)پ ثلا كاك زلی

﴿ ٭ويبیلیب يی

﴾ ک ایب آهك)پ کبی [3: ثۀ]انز-

-ا٭يایل آب بكيب يیها يی ال، ایبب

﴿ ٭ويبیل:يی یب گوكل(.

﴾ :چ مکو ٩یوفلا آهك ك كه [31]انييو(

گوكل!( ايضبل ای گبو ایب بك يیآ

.آیبد

لای ها فلا چ ث ٦ذ ٭م ئنی كذ

گوكل، ٥ال ثوایک فك بكيب يی ،یبثل

-ک كهعجۀ جوك ث پیکبه يیكهثبهۀ كزبب-گنهال یي يوه فال ل ىیوا ک كهيی

ى ى چ گبو كه عب كیگو ل اب آ یبثل

ای فبى بوۀ ث روعۀ آٱبی يلی ئنی ٱ -

ٮبهىاك گب کیل.

ث روعۀ آٱبی كاهی بی ثگویل. -

ای گب ث روعۀ آٱبی ٥جلانؾل آیزی آٱبی ٱ -

کیل.

: ثو ثکنا اصو ٭یيی آيل اذ« انجبػ انیو»كه -

)یجو( يضم: ٭وػ یٮوػ ىب ي٦ی اإلزجبه

(2أیب )

11 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

ل. ای يل يیب ٭م فلال ثو٦ذ

گوی :را ریؼ كاكيی توخیلیيبعوا ها ثب

لل وا ها كه٢و گیویى ک كه پی ٭زؼ

ال اى ای ثهل هپبه ک ث ٢٥یی لٱه

گنهل نی ثوفی اى هابی كاه فوبک يی

ل چ ثب هایب ىكرو اى كیگوا ث ٱه يی

فزگی ٥ ٭واا ث يٲل هیلل، ثب

-بی آة ىالل یی عبعبیگبی يٮب چل. ثق هثو يیاى گهب گیببی ٭وػ

كه ایغب كزۀ پیو ک ث ٱهۀ ک هیل

ل ث ٥ال، ثوای ثكل فك، بك يی

الل كزبی ک كه ها زل یي يوه ف

ک ثب پیز ث ایب اى آ ٮب ىیجبیی

چی اذ گیول. ؽبل یلا ها فلا ایثو يی

!ثهک ل چلا ثورو

ى »ها ث عبی « ینتجيـى »ک ٭٦م کبی « یجيـ

الک لاء ال گیب چب پلازروع ك

آیل فك يیوا٧ یبها ىلۀ اى کز ل، ثپ

ای پلاه انجز !رب ثلاب ثبهد كل

ثوفال٫ آیۀ کوی اذ ک اى ٥لو پیزگی

﴿ :٭ويبیلبیل يیآل كز ؽکبیذ يی ﴾. یي الىيذ ابه ػ کتۀ تلنیـیكهایغب ث

،آک یلا ث نؾب ؽیبد كیی یکی .کیى

ال چبک كه ٱوآ يغیل كيوگ ها چیل يو

﴿ :فایىيی ﴾ :[6]آل ٥وا

)وٮی چلۀ يوگ اذ(. پ ؽیبد آب كه

یبثل ک ٭ى يوؽهۀ كیگوی اى ٥بنى زی اكاي يی

٥بكی اى اكهاک آ برا اذ اىایو كه هۀ

﴿ ٭ويبیلکویۀ ثٲو يی ﴾ ال نی ب )ثهک ایب ىل [31: ۀ]انجٲو

﴿ آک ر٦جیو ػمکیل(. كهک ی ﴾ كهای

ثکبه ه٭ز « لق کـاهت عؼاؼ»آیبد ثوای ا١به

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 16

صؿ اذ ثوای وعبیگبی ک ؽٲز٦بنی كهآغب

٭ويبیلاىایو كهثبهۀ ام ثذ يی !كاهك اصبی

﴿ ﴾ :ثوای آب [1]األ٦بو(

:٭ويبیلفلالگبهب( یب يی قػوای اليذ اذ

﴿ ﴾ زبب )بب يزٲیب كه ثب٩ [11 -13]انٲو:

قػکبه وب عبی گیول * كه ٱواهگب هازی

ثب ث گياه ٱوآ يغیل، «! پبكبی رال

ه عم ویکزبپوذ ٭و٥، كه ك٥بء ث كهگب ؽ

﴿ :گٮذيی ٥اله ﴾ :انزؾویى[

قػ عػای كه ثذ )فلای ي! يوا فب [

فلالا :اذثبى(. گیی ک و ٭و٥ گٮز

فیـ مبیۀ لق ای كه ثذ ٥ب ک ک يوا فب

ثبل ) كه کبؿ ٭و٥!( آهی ي٦بی عػت

ر٦جیواد ٱوآی ها ٩بنجب اى فك ٱوآ ثبیل

.آيفذ

* * *

﴿

﴾ لم ػبهجت، لم تؼلیل!

و٫ یى ٩بنجب ؽبی يزلال اى ٱوآ کوكه روع

﴿ ها كه ٥جبهد« لم» ﴾ چب ث ٭بهی

٩و فلال ال ک ي٦بی ر٦هیم ٭٦م ثوگوكال

ث کب٭وا افآـهبل. ی٦ی فلای جؾب ها يی

!كل ک آب ثوگببب ثیب٭يایليهذ يی

تیزۀ ػبهجت كهایغب اى « الو»ک ؽو٫ كهؽبنی

کل اى يهذ فلال يهذ فلالی ؽکبیذ يی

!ا٭يای گب هؼ ث

12 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

-يزوعب يؾزوو انجز ثلی کز رع كاز بی ایب كه م روع ،ل نی ث وهدا

فالۀ پبهی ىثب، ب ي٦بی باة ها

کل. چبک یکی اى ایب يوٱو انٲبء يی

ث ػین تب ثیيتـهلت هیب آى ث» :كاز

گببيبى ثیبكقایؼ(3)

ث » :یلكيی يی«

ػین تب گبکبؿتـ ىؼآبى هلت هی(5)

يی «.

ػین تب گبيبى كو هلتيبى هی» :اذز

ثیيتـ ىػ(1)

هب ث » :چبهيی يوٱو ك«.

ایک ثـ گببى ػین كو ثـایآبى هلت هی

عػ ثیبكقایؼ(4)

وبب » :. پغی ز«

ػین تب ثـ گب عػ ثیبكقایؼهلتيبى هی(2)

.»

اؼ اذ ک اگو آیۀ ویٮ ثلی کهب

ا٭کل ک فلای ك، ث گب ا٭واك يی روع

جؾب ثب ا٭يای گبب يا٭ٲذ كاهك کب٭وا

ثبه يی٤ فلا زل اى فاذ ا پیوی كهای

٥لۀ ٥ناة ایب كه ،هد كهای !کليی

﴿ پبیب آی ﴾ كربت يیث کهی ثی!

٢بیو آ ه هع٣ ها ؽم ای يکم ه يبل

ث فك ٱوآ يغیل اذ ٱوآ کویى ثوای ؽو٫ الو

ب( آ )٥ال ثو ي٦بی ر٦هیم ا٭٦بل ٩و اى

ها یي ثکبه ثوك اذ ػبهجت تیزۀ كؼلي٦بی

ک ث ربت ي٣ ثبیل ه٥بیذ ك. يضالكههۀ

﴿ ٭ويبیل:ٱ يی ﴾ ه اذ ک فباكۀ ٭و٥، يی [6]انٲ:

ها كه کكکی اى آة گو٭زل رب يبیۀ كی

:الب گوكك ث یژ ک ى ٭و٥ ثل گٮذ

ث روعۀ آٱبی ٥جلانؾل آیزی گب کیل. -

ث روعۀ آٱبی ي٦ك ابهی ثگویل. -

ث روعۀ آٱبی اثانٲبى پبیل گب کیل. -

یل.ث روعۀ آٱبی بو يکبهو ثگو -

ث روعۀ آٱبی عالل انلی يغزجی گب کیل. -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

﴿ ﴾ ی ها !)ا ه چى ي راذ [2: ]انٲ

يکیل چ ثب كيب كل یب يب ث ٭وىلی

گیویى(. ثبثوای ي٦بی آیۀ کوی چی اذ

ها )اى آة( فباكۀ ٭و٥، يی :ک

ی ك يبیۀ الب مـازبمثوگو٭زل نی

ل. كه آیۀ يهك ثؾش یي ؽو٫ الو، ثوای ٥بٱجذ

ذ آیۀ ویٮ ها ثلیهد روع آيل الىي

کبی ک کب٭و لل انجز پلاهل » :ك

،اذب آ كیى، ث ٮ٤يهزی ک ث ایب يی

ػؿتیزكیى عي ای یذ ک ث آب يهذ يی

ا٭يایل ٥ناثی فاهکل ثو گب)فك( يی

ای ي٦ب ها يٮوا ٭وٯ، ث فثی «.كاهل

كه ػجؼالزجبؿ، ٱبی هؼتقلیبىال. اى كهیب٭ز

آیۀ ویٮ ها « تقی الوـآى ػي الوبػي»کزبة

ثلهزی ریؼ كاك اذ(3)

، یقی اهبهیاى .

( كه رٮیوب ؽ يهت ها اكاء جـمی می)

ثبه ب ال الی اى ٦و ضو كهایکوك

:ال )يبل ٱل ب٥وكاك

عهاااااأموال جم ث ن را اااذوی المیااا ااا ل نا

ر ننیهاااا ه ب الاااد را خااا رناااا ل (5)ودو

ب : ٱل ي٦و٫ را خ ل ت وانو ل لمو دوا ل !ل(1)

)

« الو»پنیول ک ؽو٫ ، ابب یأىبػـأيب

یب ٩یوآ كه ٱوآ کویى ثوای ر٦هیم ا٭٦بل ئنی

كغـ چبک ! ثیب ٩و ی ثکبه ه٭ز ثبل

ض » :یلكه رٮیو يی ؿافی ر ؽ علیل أفعال هللا ل إن عندنا یمتنع ت

انب٥»ث کزبة - ٥ گب 6، «ريی انٲوآ

کیل.

-بی فكها ثوای اهس ثوك گوك يیواغبو كاهایی -

هىگبه يیآهیى * فب کوك ها ثوای یوا -بیب بىیى!

یوا بفز، ثب كه بیذ ثوای يوك ثياییل ثوای -

کیل! )ایذ ٥بٱجذ أيو كه کبه كیب(.

6 کبتی اف مؿۀ آل ػوـاى

ر ل منه شیئا آخر فهذا ؼی عالی فعال لیحص ر من العاد فؤما أن یفعل ت صد . (3)«ممتنع ی

وچل ق هاىی يؾم اکبل اذ(5)

،نی كهوهد

آیۀ يهك ثؾش ثوای ٥بٱجذ ا یي ؽو٫ الو ها كه

كاز اذ.

* * *

فب چبک ئنی ثوای ا٩وايكيب ر٦هیم ا٭٦بل -

ر٦بنی ىل، يؾبل اذ نی ایک فلایاىثلگب ويی

کبهی کل ک اى آ چیي كیگوی ؽبم آیل، يز٤ یذ.

ىیوا ٱل ييثه ثب آیبری چل بىگبه یذ اىعه: -

﴿ ﴾ (اگو ؽو٫ الو ناهیبد: ان ( ک

كه )نی٦جل( ثوای ٩و جك ٥بٱجذ ايو ها ثوبل،

كهآهد ۀ ع ا واغبو ثبیل ٥جبكرگو فلا

﴿ ل یي كه آیۀ ﴾ (ؾلیل: ان ) ی

آیل.يکم پی يی

4

کبتی اف مؿۀ نبء

﴿ ...﴾

؟هؼبی ایي امتخبء چینت

اىكاط ثب اهؽبو يكیک يبل يبكه، فاو،

( :بء)كه االو ؽواو ل اذ ...٥ ،فبن

ه فؿتيتيبل آئی های اى ينات نی كه پبه

آ اىكاط ثباهؽبو يكیک)يضم فاو( عبیيثك

گٮزل)یب فیزك( يی عیؼػها (3)

.

كه ٥وة كها عبهیذ، هى ثوای ثك ک پ

ها ث « فى پؼؿ»اى يوگ پله، پو ثيهگزو ی

پلیل، بػ یثوك اگو اها ثوای کيیواس يی

اى هۀ ویٮۀ 2 آیۀ !ثقیلث كیگوی يی

-بء ب١و ث ی کبه بپل اذ ک يی :٭ويبیل

﴿ ﴾ ایل ثوب ؽالل )ای کبی ک ایب آهك

( كه آیۀ ...یذ ک ىب ها ث يیواس ثویل

ثب ىبی » :اى ی ه ث رأکیل آيل اذ

ها ث اىكاط فك كهآهكل، ب آ ک پلهازب

.«...ىبیی يکیل، يگو آچ پی اى ای گنذ

﴿ ق كه ي٦بی ﴾ :انبء[]()

ال ي٦بی ثوفی گٮز ؟اذ ک يواك اى آ چیذ

ز لکم» :ایذ ک و جائ ال ما قد سلؾ فدعوه فه )يگو آچ پی «إ

، ثب ریؼ آٱبی بى هی ) ط« لیلاك»ث کزبة -

ث ث٦ل( گب کیل. 2

هۀ بء رکواه ل ای ثق اى آی، كه آیۀ -

﴿اذ ﴾.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

اگناهیل نی ثوایزب آ ها اى ای گنذ ک

)اى أئۀ أثالوبمن ثلغی! أيب !عبئي اذ(

ای :ي٦زين( ث گياه یـ جوی گٮز اذ ک

آیل كه آئی ثبه يی« اروبع» هأی ثو فال٫

)يؾل ث يزیو( ک ـةه االو بثٲ لاهك.

ثك گٮز اذ میجیاى ثيهگب ؾ بگوك

جتنوه » :ي٦بی ازضبء ييثه ایذ ک ؾ فا لکن ما سل

)نی اى آچ پی اى ای گنذ كهی «ودعوه

ای رٮیو یي كه هب بىیل(.آ ها گيییل

وا چ فه آیۀ ویٮ یذ وچل ثوفی اى يٮ

الپلیلآ ها أثی النؼػ(3)

. ىیوا یچ

ا٭بك ه تکضا لعي رأکیل ثوای هي٦بیی ها

ؤکید » :کل ث ٱل أم ٭ ی ر من الت خی ؤسیس !«التها ؽم يکم، هع٣ ث ٱوآ یب٭ز ٢بیو

اى پ هبئؼای ازضبء اذ. كه هۀ ویٮۀ

-ها ثیب يی ػؿ صبل ئصـامکبه ؽکى رؾویىآک

﴿ :٭ويبیل، كه پی آ گیل ﴾ اى ای گنذ، فلا آچ ها پی) [21: ۀ]انبئل

البل. جی ای ر٦جیو ها كه هۀ (كػل

﴿ :٭ويبیلیبثیى ک يیيی

﴾ :اگو :ث کب٭وا ثگ) [6]األٮبل

)اى کٮو( ثبى ایزل، آچ پی اى ای گنذ

را گٮذ . ثبثوای يی(گیوكٱواه يی ػليهك

﴿ ک كه ازضبی ﴾ یي ی ي٦ب

ال ما قد» :٭ويبیليی هإهبىاهاك ل ک فبة ث إک ؾ من ذل و عنه سل عف ه م کاح فإن يگو آچ اى ىبیی ) !«الن

. (ييثه كه گنز هی كاك ک ٥ٮ ل اذ

کبه ٱجال كل ک ایب يی« ػل»انجز ر٦جیو

گیل: يی« ٱل ال»أثی ان٦ك كه رٮیو ث ٥ا -

ا٭يایل ک ای پ يی«. يٮیل نهجبن٪ۀ ٭ی انزؾویى »

يبل!کالو ث ر٦هی ثويؾبل يی

6 کبتی اف مؿۀ نبء

ى بپل ثك ثب ا٥الو رؾویى اىی ٱوآ

ىزی آ آکبهرو ل اذ چبک كه كجبنۀ آیۀ

﴿ :٭ويبیلييثه يی ﴾ بب آ ٥م، ىزکبهی يبیۀ فى )فلال( )

چی ٮی انجز، بپلی اىكاط .(ثلهای اذ

-ييثه ها ٱجم اى رؾویى ٱوآ کویى یي ب يی كل.

* * *

﴿

...﴾ ؿرع ث

هنإلى أهؿ

ای آیۀ ویٮ کبی ها وى ك اذ ک

ها ب آ لل،آگب يی ایاعجبؿ یژچ اى

کوكل ثب آک الىو ثك پواکل يی كهيیب يوكو

كـهبؼاؿاى صؿمل عؼا افجبه ييثه ها ث

األيو یب فكب گياه کل. أيب آیب انی

ای يئه ؟٭ويبلاها آب چ کبی ثكل

كهيیب يٮوا يؾم افزال٫ اذ كه ر٦یی

ال. كه األيو، ث رٮبد ق گٮزيبكی انی

األيو غب الىيذ اثزلا كهثبهۀ يٮو انیای

ثپوكاىیى. ب آ رؾٲی کیى پ ث ر٦یی يلاٯ

األيوی ک كه ای آیۀ ویٮ مکو آ ه٭ز، انی

« ف٫» « اي»کبی ثكل ک يئنیذ

يهبب ها ثو٥ل كازل چبک كه آیۀ

کهۀ ايو ریؼ كاك ل« هي ثیبی»کوی ثب

٭ويبیل )أيو ي األي أ انق٫(. اذ يی

پیلااذ ک چی ايوی، اى ٣ اؽکبو كیی

ؽالل ؽواو جك اذ ىیوا رجهی٨ ازبه

اؽکبو ييثه ي٤ ل نی آیۀ ویٮ اى

ی٦ی ازبه افجبه أي ف٫ كهيیب « ئما٥»

کل. ثبثوای، ايو يهك ثؾش ثيوكو ی يی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

افجبه يوث ث « ظبهی اهؿ»االػ ىيب يب

هؼ عگ اذ. ایک ثبیل كیل ک يوع٤ افجبه

ه ص اکوو اى پیبيجو ٩یو االو ه ينکه كه له

گوی اىيٮوا ٱلیى ؟آيللبه يیچ کبی ث

ال ک ثب هل ٭ٲبئی كاز ػلوبءها ب آ

ثي ۀهتبػ ثـیصني يالىو ثكل چبک صفلا

ال. عيایب ثوای ٱل ه٭زفربد ػػبه

ٱل ؿافی كغـيبل أىؼـیثوفی اى يٮوا

آچ اثز :الييثه ها رٲیذ ك گٮز

ث أي ف٫ اذ ک مکو كه آیۀ ویٮ آيل،

٥هبء يوث جبل ث یژۀ افجبه٢بيی یذ رب

گوكك چبک هاىی يی بو رکهیٮیاؽک ثهک بيم ۀ

التکلیؾ األمن والخوؾ حاصل في» :یليی . نی (3)«کل ما یتعلق اب

بىك ىیوا چبک هأی ی ثب يٮبك آیۀ ویٮ ی

-گٮزیى آیۀ کوی ازبه افجبهييثه ها ي٤ يیک آ افجبه، اؽکبو رکهیٮی ها بیل كههری

ي٣ جك. ث٦ی ب آ کوكل، ازبهيیثبىگ

الک گٮز اثػلی رجبئیچ هؼتقلاى أئۀ

ال، ثك اهـای مپب٭ويبلاها، يواك اى

ال» :گٮز اذ رجبئیچبک !٭ٲبء ٥هبء هذا

ی ر عل ألم ر من له ا ألم ألن اولی ا جوز الی ی و اس ای » :ی. ی٦(5)«ة الن

ق )ک يواك اى٭ويبلاها، ٥هبء زل( ها

یذ ىیوا انی األيو کبی زل ک اى

٭ويبوایی الیذ ثو يوكو ثوفهكاهل ) كه

.«٥هبء چی يٲبيی لازل( صهىگبه پیبيجو

یي « الویقاى» ، بؽت رٮیوىیؼیاىيٮوا

ى ای ٱل ها پلیل اذ ک يواك ا

:یل٭ويبلاها، ٥هبء ثبل كهایجبه يی

خرتهم في» ث و الفقه و إنما حدی رد قوله ال حو ذلک ومو ﴿ :ن

گب کیل. 1، ث رٮیو يٮبریؼ ان٪یت، ط -

، ث رٮیو انزجیب، اصو یـ ی، ط -

ثگویل.

61 کبتی اف مؿۀ نبء

﴾ ی األخار )آگبی رق (3)«ة هی أعراق سیاسی التي ه

یش ايضبل ایباذ نی آیۀ ٥هبء كه ٭ٲ ؽل

آيل ث افجبهی ک عف أهيویٮ كهيهك

ك(.یبی كاهل يوث يیبی هگ٢وينکه ؾیؼ اذ ىیوا چبک گٮزیى آیۀ

)یب ازبه( افجبه ييثه ی ئؽاػکوی اى

٭ويك اذ ای ي٣ ثب افجبه٢بيی یب هؼ

ثب يبئم ٭ٲی. عگ يبجذ كاهك،

ثبثوای، انی األيو كه ای آیۀ ویٮ ب

ص٭ويبلب پب انیب ٥و هل اکوو ای هأی ها «الویقاى»ثكل. أيب بؽت رٮیو

-يی« اهبهبى هؼم»پنیو٭ز ٭ويبلاها ها

كه هىگبه هل †ۀ ايبيب الا وك. نی

ب ث يٮبك آیۀ ویٮ ؽه لازل رب ث صفلا

†عبی ياليذ اى ا٭واك ثبل ک چوا ث ايبيب

†کی اى ائ اهبم ػلی ! عي ؟هع٣ کوكل

صنیي ي٦بو جك ص ثب هل اکوو

ىاك ص فلاهل اى غودیي پ ٥هیبانالو

لل كه ىيب يل ای ه )بء( کكک

٢بيی، يوع٤ يوكو ثكل كه ايه یبی

٩بنجب †ايبيب ام ثیذ حبیبا لل. وك ی

ث ثوكل گبی )چ يیو يیكه رٲی ث

يوع٤ ايه ٢بيی ( گو٭زبه ىلا ثكل ع٦ٮو

نی آیۀ گو٭زلف٫ ٱواه ی یبی اي

گیل ک ايه يوكو ها ق يی روؼیویٮ اى

ث صفلا آب كه ٥و هل ثو٥ل كازل

گای ربهیـ عي ٭ويبلاها پب انیب

ى یکی اى ػلیوب کی جك انجز ايبو

آيل.آب ثهک وآيلب ث به يی

* * *

ثگویل. ، رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 66

2

کبتی اف مؿۀ هبئؼ

﴿

﴾ بؿت ال کتبة

كه ای آیۀ ویٮ، ٦بو ام کزبة ثوای

يهبب ؽالل ل ٦بو يهی یي ثوای ام

کزبة ؽالل گز اذ. ی٦ی يهبب اعبى كاهل

ام کزبة ها ث يیبی ك٥د کل یب یب٭ذ

ثبیل رؾٲی کوك ک ایب ها ثپنیول. ایک

كه آیۀ ييثه چیذ آیب ۀ « ؼبم»يٲك اى

فهكیب ها كهثوكاهك یب ٩نای يقی اىآ،

اهاك ل اذ؟ ٭ٲی بيلاه ايبيی، اؽل ث

یان فيال ة زد »كه کزبة هوؼك اؿػثیلیيؾل يه ث

رآن یفقوله یل: آی يیكهرٮیوای« أحکام الق عال م » ت طعامه

ل لکم ب «ح حو راد ه ال ی(3)

ك يوؽو . چبک يالؽ٢ يی

ی٦ی « صجة»ها ث ي٦بی « ؼبم»يٲل اهكثیهی

بی ٩نائی چ گلو ع ٩یو رٮیو كا

ك اذ )ب كه ٲم آیۀ کوی كچبه فب

ث بو ل(. كال ٭ٲی كیگوی اى ايبيی،

یي كبل هوؼاػيٲلاك ث ٥جلهللا یهی يه ث

ی ٱل «کق الؼـكبى كی كو الوـآى»كه کزبة

نا فحملوا و » :یلها اىايبيی گياه ك يی أما أصحا

ط ب و ال حو ی ال تعام هیهنا عل أيب » :. ی٦ی(5)«شهها من الجامدا

بی ٩نائی ٦بو ها كهایغب ثو كا ،یبها يب

«.الاى ياك عبيل، ؽم كب آ يبل

بهانجیب، کز ۀث ىثل - گب کیل. 2، ۀبة ان

، کزبة انب٥ى انبهة، ث کيان٦و٭ب، ط -

ثگویل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

فایى ک ام ن٪ذ ٥وثی یي يی هؼبرنكه

ؽغبى، اژۀ ٦بو ها ثوای يه ا٩نی يقب

كه رـیثوكل چبک ث کبه يی« گلو»كهيهك

ؽ»کزبة عام » :آهك اذ« ةصحاح الل ط ما خص م :ال ر ل و ا یإکر عام ال ط ال ك چیيبی فهكی يی )٦بو، بيم (3)«

يق گلو اذ(. ،چ ثب كه ياهكی

ثبیل اب٫ كاك ک ٦بو كه ب ای ثب عك

( ث کبه هب یإکل آیۀ کوی ث ي٦بی ٥بو فك )

ه٭ز اذ بگ ک كه ثوفی اى آیبد يالؽ٢

﴿ :ك يبليی

﴾ :[2]آل ٥وا

)و فهاکی ثو ثی اوائیم ؽالل ثك يگو آچ

اى يل رهاد ثو فك ؽواو ک اوائیم پی

گىتیی نٮ٠ ٦بو كه ٱوآ ثوای ٩نابی کوك(. ؽز

-یياز٦بل ل اذ چبک فلایز٦بنی ث ثی

﴿ :٭ويبیلاوائیم يی

...﴾ ىيبی ها ث یبك آهیلک [: ح]انجٲو(

گٮزیل ای يی يب وگي ثو٩نایی یکافذ

ىیى( يٲك ثی اوائیم اى هکیجبیی ی

)ی٦ی ملی « هي »٩نایی يوکت اى « ؼبم اصؼ»

اى هۀ 1ک كه آیۀ هیيو٧ ثویب( ثك ث

﴿ :ویٮۀ ثٲو آيل اذ ﴾. اژۀ ،ايب كنیم ثوآک كه آیۀ يهك ثؾش

لاهك ایذ ک نٮ٠ افزب « ؽجة»ث « ٦بو»

-٦بو، ك ثبه كه آیۀ ييثه آيل ثبه كو يی

﴿ :٭ويبیل ﴾ ٦بو ب » :ی٦ی

اى و٭ی «يهبب یي ثوای ام کزبة ؽالل اذ

روكیل یذ ک يهی اعبى كاهل ٥ال ثو

گب کیل. ث يقزبه انؾبػ، -

2 کبتی اف مؿۀ هبئؼ

هپقز بپقز هاا٣ ٩نابی فك ها ،ؽجة

ة ثٮول یب لی كل. چی ث ام کزب

گلو « ٦بو»ثبیل رع كاذ ک اگو يواك اى

ث ام کزبة افزب ب آ ثك، ؽالل ثك ...ع

را گلو ع ها ث ٩یو لاذ، يگو و٥ب ی

اى ،گنزب ای اى ؟ام کزبة ٭وفذ یب ثقیل

﴿ یبٯ آیۀ کوی ی٦ی ...﴾ اؼبمك ک ٱوآ کویى كه يٲبو ٭یل يی

، قب ييثه ها ث يیب آهك ای اهتبى

...ايو، ثب يؾلك بفز ٩نا ث گلو ع

وچل كه ثق هوؼك اؿػثیلیيب٭بد كاهك. أيب

بهد اى کزبة فك، ٦بو ها ث ي٦بی ؽجة

اى ب « ؼو أىـثأ»كاز نی كه ثق

طعامهم فهو و » :کزبة گیل صدق علیه ل ما ی ر فک اه کما هو الظ أعم راد الم قیل

ه ألن عید ر جس وهذا القول ؼی ب والن صو ل المؽ ل ما لم یعلم تحریمه من دلیل مث حی ا ؽ حمل علیه المتادر فین گٮز ل ک يواك » :. ی٦ی(3)«ل

اى ٦بو، أ٥ى اى ؽجة اذ چبک اى ١بو آی

آیل. پ وچیيی ک لٯ ٦بو کل، ؽالل اذ ثويی

يگو ؽويز ثب كنیهی علاگب ي٦هو ك يبل

ایک ٩نایی ٩جی یب غ ثبل. ای ٱل ث٦یل

عبكاهك ک آی یذ ىیوا يزجبكه ث م اذ

«.ثو آ ؽم ك

٭بم يٲلاك یي كه پبیب ثؾش فك كه ثق

-ث ی زیغ هیل اذ يی« هبػن هيبؿة»

:یل

إن عندي في» ح :کالم األصحاب إشکاال تقریره ب و ان ال ت و رها من الجامدا ؼی

یات في في ة داخل ﴿ قوله:الط ﴾ عام ی ال وعطؾ الخاص عل

الؼ ال ز ال أنه ةنص أهل جو ال ی ضیل أو ة لنکت إ عطؾ ة ف ل ک رئی ل ج ی ومیکائی علالئک ت هذا ة نکت ي فؤ ة الم ض إلخراج اقت ی والعطؾ ا ؟! (5)قولکم عل

انجیب، کزبة انب٥ى انبهة، ۀث ىثل -

گب کیل.

گب کیل. ، ث کي ان٦و٭ب، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

يك ي كهيهك ق اؾبة )٭ٲبی » :٦یی

:ايبيی( اکبنی ذ رٲویو چی اذ ک

ؽجة ٩یوآ اى ياك ٩نائی گی كه کهۀ

٭ويبیل كافم زل كهآغب ک فلال يی« یجبت»

ات)ايوى، ثوای ب ؽالل ل اذ( ثبثوای طی

کزبة نييی لاز ک ؽٲز٦بنی اى ؽجة ام

مکوی ث يیب آهك اگو ره ك ک ای أيو

اذ، أم ثال٩ذ رویؼ ػق عب ثـ ػبماىثبة

ال ک چی ٥ٮی عبیي یذ يگو ثوای کوك

ای یب ٭یهزی ه يبل ٭یهذ عجوئیم کز

اى هۀ 26يیکبئیم ثو ٭وزگب كیگو ک كه آیۀ

نی ذ هثٲو ث ٥ا ٬٥ فب ثو ٥بو آيل ا

كهای أيو ک ث ٱل ب، گلو ام کزبة ٥ال

ای ثو يهی ؽالل ل! چ کز ،ثو ٥و یجبد

عك كاهك ک الىو آيل اى یجبد فبهط گوكك

. «!؟ث آ ٬٥ ك

یي ثب ای كبل هوؼاػکیل ک يالؽ٢ يی

اکبل ٭ی، ٱل يه يیب اؾبة ها علا ث

را گٮذ فو ا٭کل اذ ننا ثب ایب يی

٩نابی ام ػومک يواك آیۀ ویٮ، ؽالل ثك

ف گلو یب ع. ،کزبة ثوای يهبب اذ

ل» لی جه الد ر ال ما أخ )چبک كه ق يٲل اهكثیهی (3)«إ

هیى ک أم اى ایغب ثلی زیغ يی .گنذ(

یزل )ثوفال٫ ٱل يه( ىیوا مارب غ ،کزبة

كهگنز ام کزبة، يبل بیوی ثیزو ٩ناب

کوكهل كه زل پقذ پي يیها ثب كذ يی

ک ایهب هرهی

ثو يهبب ب آ مارب بپبک ثكل، ٦بو

ايوى یي اى يبئم ٱبثم ،ؽالل جك. ای يئه

پبک پلاهیى ک اگو ام کزبة ها برع اذ

لیلی فایى ل ث یژ ثوای صـدػنـ كچبه

کل يکالد يهببی ک كه ي٪وة ىيی ىلگی يی

يوكاه واة ک ث ٱوآ کویى يبل گذ فک -

رؾویى ل اذ.

2 کبتی اف مؿۀ هبئؼ

﴿ آیلثبه يی٭واای ث ﴾ [16]انؾظ:

() .

٥ال ثوای، كه آیۀ ویٮ، کبػ ثب ىب

یي ث يهبب اعبى كاك پبکلاي ام کزبة

اگو ٱواه ثبل «والمحصنات من الذین اوتوا الکتاب من قلکم»ل

ىلگی کوك ،ک ىب ييثه مارب بپبک ثبل

ک يبیۀ ٥و ثب وی ک اه غ اذ ثی

ؽوط فال ثك. پ بهد ام کزبة اى كیلگب

ای پی كه ایغب ج .يهى اذ ٱوآ کویى ايوی

(6آیۀ ،)كههۀ رثهآيل ک ٱوآ کویهى

﴿ :٭ويبیليی ﴾ عي ای یذ ک(

٥ٲبیلب ث هوک ،پهیلل( ام کزبة ،يوکب

نی ای !لآنك ل ننا پبک وك ی

كه « ويـکىال»ازاه یذ ىیوا يواك اى ،ق

ث ٱویۀ آک كه پی ،ثذ پوزبل ،آیۀ ویٮ

ال :٭ويبیلعهۀ ينکه يی عد عامهم هذا ف رام ح روا المسجد ال یق

يغل انؾواو ث٦ل اى ايبنب يكیک )پ ث

ل(. نی ام کزبة ها ثب يغلانؾواو کبهی

ى ثلاغب وكل ٱجال يؾزوو یآ ها جك

آيلل ٱجهۀ ایب كهوىيی ٭هی ثكی

-ثذ پوزب ث يغل انؾهواو ه٭ذ آيل يیکوكل.(5)

٥ال، كه غبذ يوکب افزال٫ اذ ث

ک آیب يواك اى آ، پهیلی ١بوی اذ؟ یب ثبی

﴿ :٢یو آچ ٭ويك

فلا ثو ب كه كی ؽوط ٱواه لاك. -

ث کٮبه أم کزبة ٬٥ ل « انوکی»كه ٱوآ يغیل -

﴿ اذ يبل ... ﴾- ﴿

...﴾ ب( ي٫٦ ٩یواى ي٫٦ ايضبل ای

٥هی اذ.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

﴾ :فلال( پهیلی ها ثو ») :ی٦ی []ی

«. ثولکبه یل ک ٥ٲم ها ثکبی يی

* * *

﴿

﴾ کيتي یکتي ثـاثـ

!ثب کيتي وۀ هـػم

گبی ها چوا ث گٮزۀ ٱوآ يغیل، وک ثی

ثکل چبذ ک ۀ يوكو ها کز ثبل چ

کی ها اى يوگ غبد كل بل غبد ۀ يوكو

! فلای جؾب ک كه کالو فك، ٩ه ا٭وا ؟اذ

؟كاهك پ يٲك اى آیۀ کوی چیذها ها ی

يٮوا ه٬ فه٬ كه ایجبه آهاء گبگی

اى ٱل الجیبىهزوغال. كه رٮیو ا١به كاز

هایذ ل ک كه ي٦بی آیۀ ویٮ ػجؼهللا ثي ػجبك

ا أو إمام » ی٦ی :گٮذ ل نی عا إن من قت جمی ل الناس ما قت ؤن ل فک (3)«عد

یب پیای كاكگوی )يواك آذ ک وک پیبيجوی

ها ثکل چبذ ک ۀ يوكو ها کز ثبل(.

بىك ىیوا اى ای ٱل ثب ١بو آیۀ ویٮ ی

ٱزم پیبيجو ايبو ع )ي ٱزم ٮب( ػوم

اثػلی رجبئیآیل. ٱل كیگو اىآ ثوی

ب( اذ چبک كه )اى ي٦زينی ػجؼالزجبؿ وؼای

ٱبی « الوـآى ػي الوبػيتقی »کزبة

حیث یقتدی ه و أ» :٥جلانغجبه ز اذ ل نه من ل القت ل سی یسه

ؽیره کما قال (5)ل ظم إثمه ی ها عمل من ووزر وزرها فعلیه ة سیئ ة من سن سن : ع إل

(1)«ة القیام یوم وي بیوی ، ٱبرم)اىآوک ق

گیوك ها کز ها ثوای كیگوا آب ٱواه يی

.6، يغ٤ انجیب، ط -

ث - انٲوآ آيل « ٩یو »کهۀ « ن٪یو »عبی كه ريی

ک كهذ یذ.

.ريی انٲوآ ٥ انب٥، -

2 کبتی اف مؿۀ هبئؼ

ك چبک هل بىك، گب ثيهگ وك يیيی

وک ذ ثلی ها پبی گناهی کل، :٭ويك فلا

گب آ گب کبی ک رب هى هزبفیي ثلا

کل، ثو٥لۀ ااذ(. ای ٱل وچل اى ٥م يی

هل نی رب ثب ثزو ث ٢و يی هأی قزی

ک ثواكه ها آػم پنـثیبگناه ٱزم )ی٦ی

بی ك. ث ٥ال، جذ ث ٱزمکذ( رجی يی

آگب ل رب ب آ پب ک کی )عي فلا( اى

وي ٱواه گیوك، ل لاهك ثب ٥يیذ آیۀ

کوی يا٭ یذ.

اثي ه رٮیو اى ك جـیٱل كیگو ها اثع٦ٮو

ه » : ی گٮز اذٲم کوك ک فیؼ ل لو أن ل مث القت جب علیه ی

عا جمی ل الناس . )کز ٱبرم یکز، بگ اعت (3)«قت

اذ ک ی ۀ يوكو ها کز ثبل.( كه ایغب

كهثبهۀ کی ک یکز یب هب هيبثاث ىیل اى

گٮز نی ٱوآ کویى كه ها کز ثبل ق

ها كه هبیت ػولای آی اى ٱب ثؾضی لاهك

بهك ایل أيو ثب ٱزم ٭وكی ع٦ی، يبث يی

یکلیگو رٮبد كاهل. رٮیو اث ىیل جی هأی

ها كهيهك ٱزم کیلـ هيبث اعـیاذ ک هزبؼ

ل الناس » :٭وكی ع٦ی، يوػ ك گٮز اذ لو قتم جهن کان جزائه )اگو کلۀ یکز، ۀيوكو ها (5)« جمیعا

ث !ى کز ثبل ثبى کیٮو ا كىؿ فالثك(

هل ک يٮوا علیل، اى ٱليبء ث رٮیو ٢و يی

ال كٱذ ثیزوی كه ؾیؼ آیۀ ویٮ يكیکزول

ک « الوبؿ»ال. كه رٮو يه ٭ى آی ك

بیو رٮبیو كه ٥و علیل رٲلو كاهك، ثو

كهثواثو ای إال ک چوا ٱزم یکز ثب ٱزم

ل النوع في ألن » :یلگب يٲبی ل؟ يی جملته الواحد یمثر ک فمن استحل دمه ؽی کذل حد ل وا ک ل دم ح )ىیوا ک ٭وك (1)«حق یست

.، 6عبي٤ انجیب، ط -

.، 6عبي٤ انجیب، ط -

.22، رٮیو انبه، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

لۀ ٣ ثو اذ ثبثوای، کی ک ابی بی

گبی ها ث بؽ ؽالل بهك، ف و ف ٭وك ثی

گبی ها یي ؽالل فال وك(. رٮیو ثی

ى ثوای ٱل « كی ظالل الوـآى» « الویقاى»

ال.ال قبی يكیک ث آ ها آهكه٭ز

ق ای يٮوا ها ثبیل ریؼ كاك رب يهت

گبی زو گوكك. ي٦هو اذ ٱبرهی ک ٭وك ثیه

کل، ٱل ازٲبو گو٭ز اى ی ها لاهك ها يی

)ىیوا زی كه ؽ ا ها لاز( ثهک ا٩وا

فبی، ٱبرم ها ث ای عبیذ ثواگیقز اذ پ

گب كیگوی اگو ٱبرم ييثه، ثب واب ثی

ز هثو ك ب ا٩وا كهيیب آیل، ٱل ک

ی ها یي فال کوك. ث ی ٱیب، چبچ

يضال قی يالؽ٢ کل ک ٭وك ببی كه هكی

فوب ا٭زبك كه ي٦و الکذ ٱواه كاهك.

آگب ذ ثو غبد ی ثوثلك ا ها اى يوگ

ک ق كیگوی ها ث هبیی كل، انجز كه هری

یي كهی٨ اى غبد ی ،چب ؽبنی يالؽ٢ کل

قال هىیل. ثبثوای ٥م آ غبد كل،

اهى ٥يی كاهك يؾلك ث ٭وك فب ي٦یی

یذ. يٮوا علیل، ای ي٦ی ها ثلهزی

ك ک ٱوآ ال اى ایغب ي٦هو يیكهیب٭ز

اى ای ه ثوای ب كاك ىزی کویى ه ٱوب پی

ثو چ « نبىزبت ربى ا» أیذ « هتل لل»

کزۀ هابفزی ١ویٮی رکی ك ک ؽزی

ثیبهی اى كالا يٮوا اى كهک آ

!البرا يبل

* * *

﴿

﴾ لیت هإهبى ثـ یکؼیگـ

21 کبتی اف مؿۀ هبئؼ

كه يیب ی٦ۀ ايبيی ود كاهك ک آیۀ

كه هک٣ بى ػلی ویٮۀ ٭ٯ، كهثبهۀ اٮبٯ

بىل ل اذ. نی يزأٮب هایبد ای ي٣،

يضال كه هایذ .یذ اىکبل اعتالففبنی اى

وبف بكل ػلیآيل ک ػیبىیيؾلث ي٦ك

راکع فيو »فال يی ط ةصلو هو ع ت كه هایذ يؾل ث (3)«و

كه هک٦ذ كو اى آيل ک ايبو کلییی٦ٲة

ر »ثك ظـبى ي المإمنین کان أمی ر ة صلو ف ه صلي وقد الظ

کع فایى ک ٥هی يی ػیبىی. ثبى كه هایذ (5)«تین ر

زع خاتمه فؤعطاه »یل فك ها ث بئم ثقاگيتـی فن

ل آيل اذ ک ؽور کلیینی كه هایذ (1)«السآئ

حل »فی ها ثل ثقیل ربهۀ رح ال ط أن إلیه یده وأومؤ إلیه ة ف

. كه ی هایذ آيل ک عبيۀييثه (4)«أحملها

»ٱیذ كاذ قاؿػیبؿ ر ألؾ قیمتها ة علیه حل ث٦یل (2)«دینا

ثب آ ىل پبهبیی عبيۀ اذ ک ايبو ٥هی

ياه كیبهی ثو ر كاز ثبل. كه رٮیو

آهك ک اثي ػجبكث هایذ اى « الویقاى»

ب »ثك! الاى اگزوی ٥هی كه (6)«خاتم من ذه

ينت ايبيی يهى ل ک اگزوی ال ث كذ

ثبثوای، هایبد .بیي یذکوك ثوای يوكا ع

ييثه اى فب ٩ه ي بل اذ. ثبای

اىيبكی كهعۀال را پنیو٭ذ ک ايبو يی

هی ک فال ه ای آیۀ کوی ثبل )ث

آيل(.

كه رٮیو ث ل فك میم جـیيؾلث عویو

گياه ك أثرؼلـ ثبهـی آی اى ايبو

ذین آمنوا ؟من الذین آمنوا» :ث ایب گٮز لک ؽنا قال: ال ل ل قی

. 1، رٮیو ٥یبی، ط -

.62، األل ي انکب٭ی، ط -

.1، رٮیو ٥یبی، ط -

.62، األل ي انکب٭ی، ط -

ب يلهک. -

. ، رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 26

ي نها ا زلت في علي ن أ ب ن ذین آمنوا)يواك اى «طال ل كه ای آی ا

گٮز ل ث يب هیل !يإيبل :٭ويك ؟کیذ

بنت بىل ل ک ای آی كه ؽ ٥هی ث أثی

ي عل» :كه پبـ ٭ويك بو ثبٱواذ(. اي ب ي ن أ طالذین آمنوا بنت اى يإيب اذ(. ٥هی ث أثی) (3)«من ال

ى گیل ٥هی ی٦ی آیۀ ویٮ اىيإيب ق يی

ك آیۀ کوی كه ٥ی اى يإيب وك يی

گوكك. ؽود یي يی٥يیذ بيم آ

ث ،رلثو كه آیۀ ویٮأيب كه يٲبو رٮیو

.چل کز ثبیل رع كاذ

ذین ) هلال آک اى ل وبیـ اكؼبل( ا

عون ههم هیإتون هیقیمون »آی ث نٮ٠ ع٤ آيل اذ ک «راآیل ث به يی ال ؽم ع٤ ثو يٮوك، فال٫

ٱویۀ ه الىو كاهك اگو چی کبهی هد

یـ اذ ک كه کالو الىو آیل. ایکتای گیوك ثو

گیل آیۀ ویٮ كهف « هزوغ الجیبى»كه جـمی

بىل ل ٥هذ آک ث نٮ٠ ع٤ آيل ٥هی

هد گو٭ز ثقؿگؼاىت تلغینایکبه ثو جیم

ؽ » :یلاذ. ی يی رون قد ة وذلک أن أهل الل ع لفظ ی جمع عن الحد ال عظیم وا خیم والت ف ل الت ی سی . نی يٲبو آیۀ ویٮ، (5)«عل

« ؿمل»عبی هد ثيٲبو ر٢٦یى یذ ىیوا كهآ

٭ويك ک ها مکو يی« ؿمل»كه آیۀکوی، نٮ٠

-الىو يی اى ر٢٦یى ٥هی ثی ص فلاثيهگلاذ هل رغهیم« ؿمل» اگو گٮز ك ک ثب نٮ٠ آيل.

ثيهگلاذ وا اذ یبى ث ع٤ ثز آ

یي روی٬ رغهیم « هإهي»یذ. گییى ثب نٮ٠

عك كاهك پ الىو جك ک ث نٮ٠ ع٤ آیل. ث

« کيبف»كه رٮیو فهغيـی٢و ي کزۀ كهذ ها

ب » :یلكهیب٭ز اذ يی ظ الجمع وإن کان الس جیء ه علی لف

ال ف ج ر يیه ب الناس ف رؼ حدا لی عله وا ل ف )آی ثو نٮ٠ ع٤ (1)«مث

.، 6ی، طرٮیو جو -

. 2، يغ٤ انجیب، ط -

. 2، کب٫، ط -

22 کبتی اف مؿۀ هبئؼ

ثك ه ٥هی هآيل وچل جت يل آ یکز

اذ رب يوكو كه ٥م ث ٢یو کبه ی ه٩جذ

، مجت قل آی :ثلل(. ثبثوآچ ىيقوی گٮز

ك ک انٮب آیۀ ویٮ کم ٥بو ث كنیم ی

فی ك ىیوا ٱوآ کویى ثوای فك گیوك

-لایذ ٥و بىل ل اذ. اىایو يالؽ٢ يی

اىيل آی، هد ٱجم کیى ک ٥م ٥هی

پنیو٭ز نی نٮ٠ آیۀ ویٮ ث هد أ٭٦بل

کو ویإتون ة یقیمون الصلو»آيل هبؿع ز ربو !هبی «ة ال

گیوك. ل كهثويیکبی ها ک ثلا ٥م رأی ک

كهؽبل كهایغب يکهی عك كاهكک اگو ٥هی

ای ها ث ٭ٲیو ثقیل اگزوی یب عبي ،هک٣

ثبل، آیب الىو اذ ک ۀ يإيب كهؽبل هک٣

! انجز پبـ، ؟بىب ثلیکبه اٱلاو کل

يٮی اذ چبک گٮزیى الىو یذ انٮب آیۀ

يج ثبل ىیوا كه ویٮ ٥یب ثب جت يل آ

ث يٲبل کهی ی٦زوی ٥بیذ ل ،يل آیبد

عونو »اذ ننا ثوفی اى يٮوا عهۀ ک را ها « هم

کو»عهۀ ؽبنی ثوای ز ال ) كاز« ةیإتون ال

( ک ث عهۀ ينکه يكیکزو اذ یٲی انهۀ

ألعد» :ال گٮز ب یمنع ا ر ألق . ثب ای ریؼ ک «ا

-به يیاالؽب هک٣ كه بى، ب فى ل ث

اٮبٯ ث وا ف٣ ،ۀنی هک٣ كه ىک آیل

« عع»كه ام ن٪ذ ث ي٦بی « ؿکع»چوا ک اذ

اثي اصو « لنبى الؼـة»آیل بگ ک كه يی

(الغع :الکعفایى )يی هظؿ (3)

كه ٱوآ

﴿ :يل اذکویى یي آ ﴾ :[] ی٦ی:

ٱوآ يغیل كه «. فب٦ب ث ىيی ا٭زبك»

﴿ :٭ويبیلهۀرث جذ ث يب٭ٲب يی

﴾ کل بٯ یاٮ» :یی٦ [: ثخ]انز

.، 6نب ان٦وة، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

كهثبهۀ « ک ایب کواذ كاهليگو كهؽبنی

﴿ :٭ويبیلب يیيإيب ثو٥ک يب٭ٲ

﴾ :كل آچ كاكيی» :ی٦ی []انإي-

كهآیۀ « ک كنبیب روب اذال كهؽبنی

﴿ :٭ويبیليهكثؾش یي يی ﴾. ی٦ی

آیۀ ،هدوث «.ک فب٦لكل كهؽبنیىکبد يی»

ویٮ يٮو ی٦ی ها كهثو كاهك الیذ ٥بو

هبل چبک كه هۀ يإيب ها ثو یکلیگو يی

﴿ :ویٮۀ رث ٭ويك ﴾ يوكا ىب ثب ایب، »ی٦ی [1: ثخ]انز

ب٭ی ثب آ یذ ي٦ب ي ای «.یبها یکلیگول

كه اٮبٯ ايبو ٥هی ،ک جت يل آیۀ کوی

ها فلا ثبل ک انؾ يلاٯ کبيم آیۀ ٱوآی

ثبه ثك اذ اکبه ۀ هایبری ک كهای

بيع هال چبک ث٦ی ثو آ ه٭ز هآيل

.اذ

* * *

﴿

﴾ پبمظ پیبهجـاى ػؿ ؿف ؿمتبعیق

كل ک فلال جؾب ای آیۀ کوی ب يی

-كه هى هزبفیي ۀ پیبيجوا فك ها گوك يیيوكو ك٥د ب ها :پولآهك اى ایب يی

-كهپبـ يی † جواچگ اعبثذ كل؟ پیبي

﴿ گیل: ﴾ ک فك )يبهاكهایجبه كای یذ ریی

اىۀايهپبی کبيال آگبی(. كهایغب هال

-ا١به ثی اال٥ی يی ،فلا اى پبـ پو فلالیى کل. ثبثوای الىيذ پو فلال ها پی گیو

کبتی اف مؿۀ هبئؼ

ثزو كهیبثیى رب ث ٥هذ بآگبی آ ها ي٦بی

هال اى پبـ ث پو ييثه پی ثجویى.

یک پو ٥بو ٭واگیو ث ؟هبؽا ارجتنإال

آیل. ی٦ی ای هال ي، ٥و کبی ک به يی

كه كیب ك٥د بها كهیب٭زل، چ اکی اى

و آ ب ایب کٮو ب٥ذ ي٦یذ كهثواث

ث ٥ال، کبی ؟كاكل كه ثب وک چ گنذ

ک پ اى ٭بد ب ثب آ ك٥رب هثو لل،

ی٤ ثب ؟چگ ثلاب پبـ كاكل ای پو

آگبی اى یبد يوكو اؽال قی آب ث یژ

ثب اؽال آیلگب، پیل كاهك ٥هى اؽبۀ

اذ ه ر٦بنی أ ه يق ماد أؽلیذ ب، آ ثو

اى ایو پیبيجوا ؽ، پ اى ٮی آگبی فك اى

-ای ايه پبی، ثب رأکیل ث هد ؽو يی

﴿ :گیل ﴾ بب رب ر زی(

ب آگبی کبيم كاهی(. ک ثو ۀ پبی

إال رع ث ٦ذ أيب ثیزو يٮوا ه ثی

يلری †ال ک چ پیبيجوا فلاله گب کوك

ال بل ؽاكصی كه هىگبه كهيیب يوكو ىیز

جبیل كهثواثو إال ؽٲز٦بنی، ق ،الفك ثك

ث يیب آهل ننا وکلاو ث ػلن لب لاى

ها ث لیال رب رعی رأیهی كذ آیقز

ئى لب ي٦بی ػلن لب ليجلل بىل اى احجبت

!ها ثله آهل ػلوبا

-گٮز هزبؼ صني ثـیاى يٮوا ٱلیى،

هى هزقیي، ٥هى تـكاى † الک پیبيجوا

كل ث ٱل آگبی فكها يٱزب اىكذ يی

تم» :هزبؼ ال ؟فیفزعون، فیقول ماذا اج ا )پیبيجو (3)«علم لنا قالوا:

چگ ث ب :پولرول، پ فلایز٦بنی يیيی

يبها كای یذ(. ٩ب٭م :پبـ كاك ل؟ گیل

كه ٱوآ کویى ا٥الو ه عم مکو هاى آک فلال

هىهزبفیي ي تـك٭ويك ک یککبها اى

.، 2رٮیو عبي٤ انجیب، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿: ٭ويبیلفال ثك چبک يی

﴾ :وک [62]انم(

کوكاه یک آهك، پبكا ثزوی كاهك ایب كه

ای فال ثك(. ابب فلای تـكآوى اى

جؾب كه کزبث فجو كاك اذ ک يوكو پبک كه

ب نؾ٢ۀ ٱج هػ، يژكۀ هك ث ثذ ها

كاهل، ثبثوای كیگو فلا كهیب٭ذ يیاى٭وزگب

يبل عبی رو ؽذ ثوای ایب ثبٱی ی

﴿ :٭ويبیلچبک يی

﴾ :کبی []انؾم(

ک ا٭واك کل كهؽبنیوزگب، ٱج هؽب يیک ٭

كهك ثو :پبکی زل، ٭وزگب ثلاب گیل

کوكیل ث ثذ ب ثبك، ث جت ا٥بنی ک يی

كهآییل(. پ چ ي٦ب كاهك ک اك٥ب کیى

پیبيجوا یککبه پبک فلال، كه هى ي٦بك

ػلن لا٭زل اى ؽذ وا ث ٭وايی يی

گیل؟!يی لب

« صؾف توؼیـ»ثوفی كیگو اى اؾبة رٮیو، ث

اذ الال ک ثوفال٫ كه آیۀ ویٮ ٱبئم ل

پنیو٭ذ آ ها ثل ٱویۀ اؼ كه کالو، زا

اثي ػجبك، ث هایزی اى هزوغ الجیبىچبک كه

ال» :گياه ل ک گٮذ )يواك (3)«تناعلم لنا إال ما علم إن المراد

آذ ک يبها كهایجبه كای یذ عي آچ ک

ي٦هو یذ ثوای چ کزۀ !ر ث يب آيفزی(

!ثال٩ی، ازضبی آی ؽن٫ ل اذ

اى يٮوا ي٦بو، ثوفی ا١به ای ق ها

ؿػبیت اػة صؿ»اىی پیبيجوا ث (5)

ـین » «

تأػة()

ذ اكة، اٱزب ال. نی ه٥بیؽم ك«

.، يغ٤ انجیب، چ -

.، رٮیو انیيا، ط -

.1، 1رٮیو ازبك ىؽیهی )انزٮیو انیو( ط -

کبتی اف مؿۀ هبئؼ

لاهك رب پیبيجوا پبک ثب كاز ٥هى، اى فك

اغبيل ثهک يی کؾةٮی ٥هى کل ک ي٦بم هللا ث

ت أعلم ه منا»يٲزی اذ ٥و کل )فلالا ر «اللهم أن

اى يب ث اعبثذ يوكو آگبزوی( چبک كه ؽلیش

اى یبها فك صيه آيل ک هل فلا

ؽی أ» :پویل رون ما ال كایل ک ٩یجذ )آیب يی ؟«ة تد

» :ا١به اكة ك ٥و کوكل ،( اؾبة؟چیذ هللا

رسوله اعلم :كال( گٮزل)فلا هن ثزو يی «و

(!علم لنا الكایى )یچ ی

ثب ثو ه یگی ،ثوای ؽم بیی يئه

آیۀ ثبیل ث فك ٱوآ کویى ثبىگوكیى. كه پ

يهك ثؾش اى هۀ ویٮۀ يبئل، فلایز٦بنی اى

-کل يییبك يی ٥هیبانالو ػینی ثي هـین

٭ويبیل ک كه هى هزبفیي اى ی كهثبهۀ ايز

يؾة « ؽکـ عب ثؼؼاف ػبم»پول ای اى ثبة يی

ثی اى بیو ايى كه ك ىیوا ک ايذ يیؼ يی

ال رب آغب ک پیبيجوب ث ٩ه ا٭زبكؽ

﴿: گٮزل ﴾ فلا ب يیؼ(

:پول کفلای جؾب اى يیؼ يی !پو يویى اذ(

﴿ ﴾ آیب ر ث(

ك ،ي يبكهو ها ٩یواى فلاای ک يوكو گٮز

ای جذ ها اى !( ٥یی ؟ي٦جك ثبه آهیل

﴿: کل کبیل ٥و يیفك ٮی يی

﴾ )عي ای چیيی ث يوكو گٮزى ک [1: ۀ]انبئل

فلا ها ثلگی کیل ک ا بؽت افزیبه ي

فهبی ک تبباذ ثو ایب گا ثكو

اكی، نی چ يوا ٭بد ك ثـػمػؿهیبى آبى ثنـهی

يواٱت ثكی ر ثوو چیي گای(. ب آ ر ثو

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

کل ها رٮیو يی ػلن لب لای آیۀ ویٮ، عهۀ

ؽ، پ اى ٭بر كالنذ كاهك ثوایک پیبيجو

فجو اذ يئنیذ ای ايو اى اؽال ايذ فك ثی

ث و هویؼى ثو٥لۀ ی یذ. بكد ا،

ثوفال٫ بكد فلایز٦بنی ؽه كهيیب ايذ اذ،

ك. پ چ هل ؽ وك يی هلنک الثو

کهی ٭واگیو ٱواهگیوك ک :كهثواثو ای پو

عبیي اذ ؟يوكو ك٥د ب ها چگ اعبثذ کوكل

ؽیوب ال» :ک ثگیل الم ال ت ع ک أن .«علم لنا إن

-يیاى ایغب ث فبی ثوفی اى يٮوا ي٦بو را پی ثوك ک گیل چ فلایز٦بنی، پیبيجوا

ٱواه كاك اذ ثبثوای « گابى ثـ علن»ها

ثووی اكة كهپیگب پبكب ػلن لب لعهۀ

:یلزی گٮز فال ل چبک يی

حق «علم لنا ال» ک ال ل المل عودی قا ب ال ألد ی ا ری عل (3)ج .

ها ثو †كههریک گای اجیبء :ذثبیل گٮ

٭و کیى ثب رع ث ق يیؼ « هلن»ايزب

ت فیهم :ک گیل ت علیهم شهیدا مادم ک ٱب٥لۀ آیل، الىو يیکن

ها ث ٭وايی « صول هلن ثـهویؼ» ازاه

كل ک پبهیى. ٥ال ثوای، ٱوآ کویى ب يی

بی فك، بكد یب ثو ايذگای اجیبء كه ك

ث كنیم آک !٥هی ١بوی ثك، ثبی

﴿ :ا١به كاز اذ س جی ()

﴾ :ان٦واء[

ال، کوك)ي چ كای ث آچ يی [ -

كاهو؟ ؽبة ایب عي ثو ٥لۀ فلای ي یذ،

(. !اگو ای ايو ها ثٮیل

آچ ها ک كه هىگبه فك †اجیبء !آهی

کوكل، گبيی ک يٲزی ثبل كه آفود يالؽ٢ يی

.، رٮیو انیيا، ط -

اذ یب « ب٭ی»كه آیۀ ویٮ یب « يب»کهۀ -

ک ثو ئکبه كالنذ كاهك. « ازٮبيی»

کبتی اف مؿۀ هبئؼ

كه صكاهل يضال پیبيجو أکوو االو اثواى يی

ثوك كیب اى کب٭وا ٱي ث فلایز٦بنی کبیذ يی

﴿ :ک ﴾ :[66]انيفو٫

-)فلای ي، ایب ٱيی زل ک ایب یآهل( كه آفود ى ث یۀ کبیذ اى کب٭وا

﴿ :٭ويبیلقه فال گٮذ چبک يی ،ٱوی

﴾ :انٮوٱب[

فلای ي، بب ٱيى ای :)پیبيجو گیل [

ٱوآ ها يغه ٱواه كاكل(. أيب کبیذ اى

ثب فجو كاز اى ا٥بل بی يوكو كب ٥هی

آیلۀ اٱاو رٮبد كاهك ای ٥هى یژۀ

كه ػلن لب لعي †ؽٲز٦بنی اذ پیبيجوا

پو اى آ، پبقی لاهل چبک كه آیۀ ثواثو

ویٮ رویؼ ل اذ.

* * *

6

کبتی اف مؿۀ أؼبم

﴿ ﴾ ث

!؟اىتجب اكکؼى یب لجبك پىبؼى

آيل ک كه هۀ ویٮۀ ا٦بو اى ٱل کب٭وا

ک :گٮزل ل علیه مل ز ال ان ا)پیبيجو( ثو چوا :ی٦ی لو

! ؟٭و٭وزبك ل اذ )آکبه( ای٭وز

فلایز٦بنی ثلی ایواك، ك پبـ كه ٱوآ کویى

ای ٭وزبك ثكیى كاك اذ. یکی آک اگو ٭وز

-آهل، يزؾ الکذ يی ثبىى ایب ایب ی

﴿ لل ﴾. پبـ كو

فایى بذ ک كه آیۀ ى اى ی ه يی

چی روع ك آ ها یکی اى يزوعب يه

ای یي ث هبنذ ٭وزیى چبچ ٭وز» :اذ

ثـآبى وبى ى اها ث هد ثوی كهآهیى

هـػهبى پىؼ ثپىبینلجبك ک (3)

يزوعى كیگو !«

-گوكالیى اها ٭وز اگو يی» :يوٱو كازهگوكالیى ا ها يوكی وآی وآی يی ،ای

پىؼپىبؼین ثـ ایيبى آچ هیهی(5)

»!

ثوفی اى يٮوا علیل یي يزأٮب جی

:الی روع ها كه رٮیو فك آهك ز

كاكیى، ای ٱواه يیگو ا )پیبيجو( ها ٭وز ا

وبى لجبمی آهكیى ا ها ث هد يوكی كهيی

پىبؼین هی پىؼ ثـ آبىؿا ک هـػم هی(1)

»!

ای گب کیل. ث روعۀ آٱبی ئنی ٱ -

ث روعۀ آٱبی یـ ٥جب يجبػ ىاك ثگویل. -

-ث رٮیو کب٬ )اصو آٱبی يؾلثبٱو ؽغزی آٱبی ثی - ب کیل.گ 6، آىاه یواىی( ط

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

فبی ای يزوعب اىآغب بی ل ک ٭٦م

ث ٭زؼ ثبء روع « لجنب»ها ث عبی « لجنب»

آیل( چ یي لجل)ک اى يله لجنبال کوك

« عل اىتجب»ٱوی ك ي٦بی « ػلی»ثب کهۀ

« لجل» ي٦بی عبي پبل ک يله ،كليی

اثي ث ى ال ثك كهآیۀ ویٮ یبيل اذ.

اللجل :یليی« الؼـةلنبى»كه ي٦غى هظؿ

ؼ ثبنٮز اللجل يله ٱنک نجذ انضة. :ثبنى

.علت :يله ٱنک نجذ ٥هی األيو (3)

آگب )اث ي٢ه( آیۀ ویٮ ها چی

:كلریؼ يی

رإساء الکفار » ضعفتهم في کان سون علی ل علینا صأمر النی یل ز فقالوا هال انک عالی ؟مل رأوه لو أنزلنا مل و :قال هللا ت حقهم فیه من الملک( ي)یعن کا ف ال لکان یل رج

ضعفتهم منه حق ل ما ل ص)وا کٮبه ايو پیبيجو (5)«اللس مثچوا :گٮزلکوكل يیها ثو ٦ٮبی فك يزج يی

فلایز٦بنی ؟ای ٭و٭وزبك ل اذثو يب ٭وز

ای ٭وز اگو :كه پبـ ایب ٭ويك

٭وزۀ ييثه ها ث ب، آ ٭و٭وزبك ثكیى

كیلل، ٢یو ب ازجب ثلاب هد يوكی يی

هیل ک ث ٦ٮبی ایب هیل اذ(. ی٦ی يی

ای يوك، ثوی بل :گٮزلثبى ى کب٭وا يی

للجنب »ثبثوای، عهۀ !يباذ ٭وز یذ

الىيذ ثلیهد روع کوك ها« ػلین هب یلجنى

آهكیى ثو ایب ب ازجبی ها ٭واى يی» :ک

پ ق اى «. ک ى اک كهآ ازجب زل

عبي ثو ر کوك كهایغب يوػ یذ ک نييی

كه گٮز آ جك اذ ىیوا ک اگو ٭وزۀ

فلال، ث هد يوكی كهآیل ث ی ٱيی

! ثب پیکو ٥ویب قال آيل٭وزبك ك، انجز

« پبیىعبيۀ يوكيب ثو ر ی يی» مکو ایک

ك كه فه کالو قی ؽ ىائل وك يی

فلال یذ.

.، ان٦وة، طنب -

.، نب ان٦وة، ط -

2 کبتی اف مؿۀ أؼبم

قزی ک اى يزوعب :ثبیل ام٥ب ك

علیل ٱوآ ک ای کز ها ث فثی كهیب٭ز،

ثك اذ. ی كه اثالوبمن پبیؼبكها

»ا ي٦بی ؾیؼ يۀ ىیجبی فك ثو روعيٲل »

ها یبكآه ل پ يزوعبی چل ثو یۀ ا

ال ثؾل هللا ر٦بنی، آیۀ ویٮ ها ثلهزی ه٭ز

ال.روع کوك

* * *

﴿

﴾ هلکت آموبب فهیي

ق كه رٮیو آیبری ک اى اثوایى فهیم

گیل، ثوفی اى يٮوا ث ازجببد ٩ویجی يی

ي٦بی يهکد آبب ب، آ ال. اىعهۀكچبهل

ىيی كه هۀ ویٮۀ ا٦بو اذ. اژۀ يهکد

ک چبه يورج كه ٱوآ کویى آيل ث ي٦بی يهک

هظؿاثيپبكبی ٭ويبوایی اذ چبک یب

ی وملکوته »یل: يی« الؼـةلنبى»كه کزبة عال ک هللا ت :مل

ظمته سلطانه و ثبثوای يهکد فلال كه (3).«ع

آبب ىيی، ٭ويبوایی کل ا ثو

هۀ 1ك ک ثو ج آیۀ وك يی ،کبئبد

آکبه ل ويبوایی ثو اثوایى ا٦بو ای ٭

ا ث یٲی هیل. آیب بفز يهکد فلا ثوای

ٱوآ ؟پنیو اذ یب كیگو يوكيب یي ايکب

كل كه آیۀ کویى ث ای پو، پبقی ه يی

﴿ :٭ويبیلاى هۀ ا٥وا٫ يی 6

.2، نب ان٦وة، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴾ آیب كه ٭ويبوایی(

آبب ىيی وچ فلا آ٭ویل اذ

گویزل ایک بیل وآيل ٥و ایب يكیک

ه ٱوآ ه ث٦لاى آل ثبل؟ پ ث کلايی ق

ػ ایب فال آهك؟(. ای آیۀ کوی ث

رال ثب كالنذ كاهك ثو ایک ٥و يوكو يی

گب ٥ٲهی كه ٢بو آب ىيی، ث

٭ويبوایی ثب ک آ٭ویلۀ عب پی ثجول

کبيال ه اذ ک يواك اى هؤیذ ٢و، كیلاه

٥ٲهی اذ. آیۀ ١بوی یذ ثهک ثی ثبی

يبل اروبلیاى هۀ ویٮۀ أ٦بو، هد 1

ها ثوای بفذ ٭ويبوایی رٮکو اثوایى

تلیلها ث اروبلبىك پ فلال يوػ يی

چگ ثب كل ک اثوایى ثوك ب يیيی

ه٣ ا٭ل زبه يب فهیل، ث ٭ويبوای

نی ثوفی اى يٮوا ک ای ٢بو ثلی٤ پی ثوك.

٥بكد ،ثبا٥زبك ث هایبد ٦ی٬ ؽکبیبد ٥غیت

ث هك كه ٩وائت كاهل، يهکد فلال ها ثلی

چلر ها يبل ال ک اثوایى ي٦ب پلاز

ها ٮوی ب آ !کلکوك ک كه پبی ىب يی

ك هاۀ كیبه يوگ بفذ رب واغبو فلای

ها اى ای ثلفای ثبىكاذ! كهرٮیو جؾب ا

ػیبىیث ٲم اىرٮیو يؾلث ي٦ك الویقاى

رأی » :چی آيل اذ راهیم لما ألرض ملکوت السموات و ( )إ ت ا التف

ال یزني رأی رج ال ف رأی ث ی حت ت رأی آخر فدعا علیه فما فدعا ة ث فدعا علیه فمات ثم راهیم إن دعوتک مجا إلیه أن یا إ لو فإني عادی علی تدع فال ة علیهم فماتوا فؤوحی هللا

ت لم شئ خل الضؼیج «قهمأ(3)

يهکد )چ اثوایى

آبب ىيی ها كیل گب کوك يوكی ها كیل

يوك ث ك آکل پ ی ها ٮوی ک ىب يی

الکذ هیل پ يوك كیگوی ها كیل پ ا ها ى

ٮوی ك الک ل رب آغب ک ثو ر

، يٲبی ك ثب رٮیو ٥یبی، ط 1رٮیو انیيا، ط -

،.

کبتی اف مؿۀ أؼبم

آگب فلال ثل ؽی !ٮوی کوك گی يوكل

ك نی کوك ک ای اثوایى، ك٥بی ر اعبثذ يی

فازیى، ثلگب يوا ٮوی يک ک اگو يی

(. رٮیو ينکه ؽلیشربآفو ...آ٭ویلیىآبها ی

فال ای يٮو ها ثوبل ک يواك اى ٢و يی

كه يهکد آبب ىيی، هؤیذ ٥و ایبء چ

چبک يالؽ٢ ل ای !آکبه چ پب اذ

بىك هۀ کویۀ ا٥وا٫ ی 6رٮیو ثب آیۀ

هۀ ا٦بو ثب آیبد 1ث ٥ال، اهرجب آیۀ

بیل، ب آیبری ک کبه يیث٦ل ها ث کهی ا

كه اعواو بی ثوای اى رٮکو اثوایى

کل. كزیبثی ث ي٦و٭ذ فلال ٮی وک ثؾش يی

* * *

5

کبتی اف مؿۀ أػـاف

﴿ ﴾ ػویؼۀ ث

؟یب تولیؼ اف پؼؿاى رجـ

كهثبهۀ رٮیو ای آیۀ ویٮ اى ٱل فهغيـی

ث محمدا » :ثوی آهك اذ ک صني ع عالی ب صإن هللا ت ر إلی الع

ریو ل وتصدیقه هللا علی ذنوهم یحملون ة ر مج ة هم قد ی هللا قو حش و :تعال علوا فا ة إذا فجدنا علیها آاءنا و قا رنا هالوا و أم (3)هللا

ی ٥وة ها ث صفلایز٦بنی، يؾل» :ی٦ی

كازل رجـک ایب ٥ٲیل ث ٭وزبك كهؽبنی

كاكل گبب فكها ث فلای جؾب جذ يی

٭ويبیل: ک يیاذي٦ب، آیۀویٮگا كهزی ای

پوكاىل گیل ک کبهىزی يیچ آب ث

پلهاب ها ثو ایکبه یب٭زیى فلا يب ها

!«ثلا ايو کوك اذ

ثوفی اى يٮوا ثوعزۀ ی٦ یي كه رٮیو

ال آیۀ ييثه، ثو ی هأی ا٥زبك ك

:یلكه رٮیو يی اثاللتس ؿافیچبک یـ

يب ها فلای ٭ويك اذ. ،هللا أهـب ثب»

گٮزلی. هؾت رجـیای ثوای آ گٮزل ک ایب

گٮزل اگو فلایز٦بنی فازی يب ها ثگوكایلی

اى ای، يب ها اکوا کوكی كه فال٫ ای. ٭نا

رنا هاو :ي٦ی ٱن . ای ٱل ثواثو ٱل هللا أم

«.اذ هزجـاى(5)

ث ق ه عم ٥الهأيب اى پبقی ک فلال

ك ک كل، ايو كیگوی ازجب يیيوکب يی

يزأٮب ثو ای يٮوا پیل يبل اذ.

گب کیل. 22، ث رٮیو کب٫، ط -

ثگویل. 6، ث رٮیو اثی انٮزػ هاىی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿ :٭ويبیلپبـ ؽٲز٦بنی آذ ک يی

﴾ فىتکبؿیبب فلا، ث :)ثگ [6: ]األ٥وا٫

-كل، آیب بكاز ث فلا جزی يی٭ويب یثگ فلالو ث ٥لانذ ٭ويب كاك *! ؟كیل

.«...اذ

اهـ » و كک ثؾش ثواىای پبـ ٭یل يی

اهـ »ی٦ی ٱبگناهی فلا ثك « تيـیؼی

ک اكاز اعجبه آكيی ث کبهبی « تکیی

پلها يب یي :گٮزليوکب ٥وة يی !ذ ثبلى

پوكافزل ننا ا٥بل يب ث کبهبیی بل يب يی

ثو کبهبی ب آ كاهك.« هيـػیت»بثٲ

پیواي فبۀ اف ػـیبىيؾو٭بۀ فك )يبل

هللا أهـب :گٮزلىكل يیک٦ج( هگ كیی يی

!ه كاك اذ()فلا ای ايه ها ث يب كز ثب

ا٥بل ب، :٭ويبیلٱوآ کویى كه پبـ ایب يی

اذ فلایز٦بنی ث کبهبی ىذ ايو يکو ىذ

کل، فلا ث ٥لانذ ٭ويب كاك اذ. اى ی

ایو ا٥بل پلهازب ى ه يبل ىزکبهی ب

ه ثوفال٫ كزه ٱب ئنی ثك اذ ازبك

پیلاذ ک ای ثؾش كهثبهۀ يع یذ.ب آ ث

پی یبيل ثب روی٤ رجـايو رکیی چ

فلا پیل كاهك. اگو يوکب ٥ٲیلۀ عجو ها پی

کیل ثكل ايو رکیی ها كه٢و كازل،

:آيل کهد كهيیيٮو پبـ فلایز٦بنی ثلی

کل، فلال وگي بها ث ٭ؾبء يغجه ی

اكاه کوك اذ ب كه اعوای ثهک ث ٥لانذ

چبچ کالو فلا چی !٥لانذ يغجه زیل

هد ا٥زوا ث ا٥بل يٮيی ها كهثوكاذ كهآ

!ىذ يوکب ي٦ب لاذ

يب اگو بگ ثب هى پیی فك، ث آیبد

كیگو اى ٱوآ يغیل هع٣ کیى بلی ثوای

پبـ ها رٮیو ينکه ثغییى، ٢یو ی اك٥ب

کبتی اف مؿۀ أػـاف

اى ضلیبثیى. كه هۀ ویٮۀ كه کزبة فلا يی

﴿ :ٱل يوکب آيل اذ ک گٮزل

﴾ :اگو فلا [1]انؾم(

پوزیلیى، فاذ يب یچ چیيی ٩یو ا ها یيی

پ فلای جؾب ث (. ! يب پلهاب

﴿ :كل کآب چی پبـ يی

﴾ :ث یٲی، [3]انؾم(

يب كه و ايزی هنی ٭وزبكیى ه ثب ای پیبو ه

ک فلا ها ثپوزیل اى پوز وي٦جكی

ی گيییل(. ه اذ ک آ اك٥ب ٩یوفلا، كه

ای پبـ، يزبت ثب ثؾش عجو یذ. عجوی اکبه

ال، کل ک پیبيجوا ث رؽیل ك٥د كی

گیل فلال، يب ها ث پنیو٭ز وک عجوی يی

كه !اكاه کوك اذ ننا يب گبی لاهیى

اى اهاك افزیبه ابی ثبیل ق ب آ پبـ

ق اى ك٥د هال ث رؽیل، گبيی گٮذ،

هل ک يوکب، ثذ پوزی ها ث يٲی ث ٢و يی

٭ويب ٱبگناهی فلا جذ كاك ثبل.

ثب عك رجؾو فهغيـیگٮذ اذ ک ٥اليۀ

كهرٮیو ٱوآ، آیۀ هۀ ؾم ها یي ه يبل

ؽم ثو٥ٲیلۀ عجو ك اذ كه هۀ أ٦بو ه

ر و » :یل يیمیم آ ج الم ع ة هذا مذهب ()«ینه )ای ٥ٲیلۀ

يوکب، ٥یب ب ينت ام عجواذ( ١بوا ثب

٦ ىل ک « اىؼـیبى»رجی، ٱل كاهك ثو ای

-گٮذ الیل!پوزب ٥وة يیآب یيبل ثذاذ ک باىؼـیرو اىاك٥بی ىيقوی، ك٭ب٣

-هۀؾم ها ؽم ثوي٦بی عجوكآیۀویٮ كه

زاء و ق» :گیلال نی يی کون استه ن اله المشر «اعتقادا ة أهل السال )يوکب ق ييثهها اىها ازياء گٮز

نی ام ذ ه ی٦ی ا٦ویب ه اى هی ا٥زٲبك

گب کیل. ، ث رٮیو کب٫، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

نلیچبک اثانجوکبد !گیل(ای ق ها يی

!ا١به كاز اذا كه ك٭ب٥ی(3)

٩ب٭م اى آک

ابب يٲبو ثؾش كه هۀ ا٦بو ؾم، يٲبو

اذ ثلاگ ک گنذ. روی٤ ٱبگناهی فلا

ای اى ياهك، ا٭ ک ي٦بی ٱوآ کویى كه پبه

اى أمب يٮوا ثوعز ،ث جت افزال٭بد ينات

!كه يبل يهك ٩ٮهذ ٱواه گو٭ز اذ

* * *

﴿ ﴾

!؟اموبء عؼا یب آیبت ا

كه آیۀ ویٮۀ ٭ٯ، كزه كاك ل

ثقایى « یکتـیي بهب»ربفلایز٦بنی ها ثب

ث ي٦بی یکرو « أصني»يإش « صنی»ىیوا کهۀ

األموبء »بی ٱوآی ک ذ. ثبثوای روعا

الثوگوكال« بهبی یک»ها ث « الضنی(5)

،

فبنی اى ربيؼ یزل. ثقی اى بيبی ييثه

كه ٱوآ کویى آيل اذ چبک كههۀ اواء

﴿ :٭ويبیليی

﴾ :كه هۀ ؽو يی []اإلواء -

﴿ :فایى ﴾

﴿ :٭ويبیل كه هۀ يی [3]انؾو:

﴾ :[6].

آیل ک يواك اى اى ای آیبد ویٮ ثويی

ابء ؽی، بيبی يهٮ فلالی اذ ک أ

گب کیل. ، ؽبیۀ ٮؾۀ ث رٮیو کب٫، ط -

یواىی، بی ٱوآی اصو آٱبیب: بو يکبهوث روع -

ای، ٱي٦ك ابهی، اثانٲبى پبیل، يلی ئنی

ىاك گب کیل.يؾليلی ٭الكل يجبػ

1 کبتی اف مؿۀ أػـاف

كاهل يبل هللا، انوؽ، هؼبی لییب ػلویت

ب. انقبن، انجبهیء، انه ايضبل ای

ػیبىینی كه ث٦ی اى رٮبیو يبل رٮیو

بػماى ٱل ايبو ىالویقاکببی كی

اىهۀ ا٥وا٫ ٭ويك: 6الک كهرٮیوآیۀآهك

﴿ ﴾ فلا گلک يب یکروی )ث

بيبی فلا زیى(. رب آغب ک ٭ی يه

« ۀثیبى النؼبػ»كه رٮیو گبثبػی هضوؼملبى

ر د » :يوٱو كاز اذ ألم صود ا ری المق ش ألسماء ال ط ا ة عائه توسعودی ص ! )يٲك آذ ک فلایز٦بنی ٭ويب (3)«ةال

كاك رب ث اۀ بيبی ثهليورجۀ ثوی، ا

گٮزب ک بيبی ثوروی فلال !ها ثقایى(

كه ٥وۀ رٮیو، ث ثزوی بيبی ثوی رجلیم

!ل اذا یچگب اى ثبیل كاذ ک كه کزبة فل

-يقهٱبد ئنی )چ يعكاد ب٭ه چ ٮ-ر٦جیول ثهک « أموبء هللا»٥ا ٥بنی( ث

ه فال اذ چبک ث« آیبت هللا» ها

-يی ـ ػلیوب النالم ـ ػینی هـینكهثبهۀ

﴿ :٭ويبیل ﴾ [2 :جیبء]األ

ثوای عبیب ٱواه آیتیا )يویى( پو ها »

وآیزی یي ای كاهك ک نييب اى « كاكیى

اثوایى، ،ك يبل ػابء ؽی وك ی

گبی ى ک ب ای يی، ٥یی، يؾل عي

يوكيب، بيبیی چ کویى ٢٥یى ٥بنى

-ها ثوای ٩یوفلا ث کبه يیب ای ٱبكه ايضبلها چ ٮبد ئنی، بيؾلك ب آ ثول، جبیل

ره کل.« هلن»

﴿ ٥ال ثوای، عهۀ ﴾ ث كنیم

بیل يی« صـ»ا٭بكۀ ،رٲلو يجزلای آ ثو فجو

گب کیل. 2، 2، عيء ۀث رٮیو ثیب ان٦بك -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

ثبثوای .يق فلاذ ،ی٦ی ثزوی بيب

عبی ابء ؽی کیی فلا ها ثرا آیبد ری

رجی كاك( ىیوا †ها ثب ايبيب ب آ بك )

ۀ آیبد رکیی اى آ ؽٲز٦بنی اذ رب

ثو٥ک ابء ک ٭ٲ یکروی !یکروی آیبد

ها ثبیل ثو فلا االٯ ك ای کز ب آ

يزأٮب اى٢و يٮوا بيجوك يقٮی يبل

اذ.

-آؽبكی اؽبكیش ل، اىعه ک ٲمؽلیضی يبا

يالیذ ثب ٱوآ کویى، ا٥زجبه ٥لو كنیمک ثاذ

الىو ها لاهل.

* * *

3

کبتی اف مؿۀ ألبل

﴿ ﴾

كؼل عؼا كؼل ؿمل

ای آیۀ کوی كهيیب يٮوا ٭وٯ االيی،

يؾم گٮزگ رٮبد آهاء ٱواه گو٭ز اذ. كه٥ی

ؽبل، يٮوا ارٮبٯ ٢و كاهل ک ای آی اى

عگ، گیل. كه آق يی ؿقۀ ثؼؿيبعوایی كه

يزی فبک ها ثوگو٭ذ ث ی پب صفلا هل

ب ای چو) ىبت الر :ك ا٭کل ٭ويك

ؽبكص ثال٭به ٭بی لیل ىذ ثبك(. كه پی ای

چى ك و ها ثواى فبک ثوفبذ فبک

یب٭زل رب ثوك ثزبىل ٭وهیقذ يإيب ٭وذ

جـیها كهى کل چبک اثع٦ٮو ٮ٭ب

فك گياه كیگوا كه رٮبیو جـمی اث٥هی

الك(3)

ویٮۀ اٮبل ک اى ؽاكس . كه هۀ

٩يۀ ثله ق ه٭ز اذ اى هیلاك ييثه ثب

یبك ل چبک اهة ٱوآ کویى كه « اىبؿ»

آگب .ؽکبیذ اى ؽاكس لهاالو چی اذ

پل ىوب » :٭ويبیلكهيیب آیبد هۀ اٮبل يی

ؿا کيت ت ب آى آبى ؿا کيتیؼ لی عؼا

ؼی، یبكکؼی لی اكک)يزی فبک ها( آگب ک

ينی كه كیا يضی اى ای ؽبكص چی ر٦جیو -

ك اذ:

يههب هيیهههذ ئم هيیهههذ

ای٭زهههههههههههههههه

آ٭زبثی كه یکی مه ب

مه مه گههوكك ا٭ههالک

ىيههههههههههههههههههی

له فوي ا ياها ل

ایؽٮهههههههههههههههه

بگههب آ مه ثگههبیل

كهههههههههههههههههههب

ذ چ ع یل پی آ فه

اى کهههههههههههههههی!

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

كه رٮیو ای ٥جبهد ٱوآی، يٮوا «! عؼا اكکؼ

( قی کالهی عػ هؾت٭وٯ، وکلاو )يا٭ ثب

ک ۀ ا٭٦بل ثو ها اى اىبػـال. فب آهك

كل آ٭ویلۀ ث فلای جؾب جذ يی ،یک ثل

آیۀویٮ كالنذ :الول، گٮزثالاۀ فلا يی

ک صجد ٭٦م ثوای ٩یوفلا، ايوی كاهك ثوای

اذ كهۀ ا٭٦بل، فلا صویویاذ ٭ب٥م هزبفی

:یليی کيبفكه ؽبیۀ هیـاثيچبک !ث

ل للخلق ونفاه عنهم و أن هللا » ت الفع ز و محمل لذلک إال ال أث ل أن ثوته لهم مجا الفاع

حقیق ی هللا هو ة الخالق عال ()«ت٭٦م هكه ای آی ه . )فلال

ها ثوای فه اصجبد ٭ويك پ اى ایب ٮی

را ؽم کبه ها ثو یچ چیيی یکوك اذ ای

کوك عي آک گٮز ك صجد ٭٦م ثوای فه، ايوی

ا٭٦بل، صویویاذ ٭ب٥م آ٭ویلۀ هزبفی

آىاكی اهاك ک ث بهؼتقلی فلایز٦بنی اذ(.

افزیبه ثو ٱبئهل ا٭٦بل ی ها ث فك ا

:ال کكل كه رٮیو آیۀ ویٮ گٮزجذ يی

چ فلایز٦بنی فبک ها ث كیلگب ك ٭وثوك

اى ایو ٭٦م ييثه ها ث فك جذ كاك

به ک ام ٥م ها كه ٥جبهد آی، ث هن

كه لزجبؿ هؼتقلیػجؼاية ٭ويك. چبک ٱبی

ه » :آهك اذ« تقی الوـآى ػي الوبػي»کزبة أن

در و ص رمی یوم کما کان ی عالی إلی نفسه ضافه ت المقاتل فلذلک أ رمیته لػ عالی هللا تمی ر ضاؾ ال ال ة أ كه هى ثله يزی اى ص)پیبيجو (5)«إلیه أو

ثوگو٭ز ث ی ك ا٭کل فلایز٦بنی فبک ها

آ ها ث عگبها ك هبیل اىایو

فلال، ٭٦م ييثه ها ث فك جذ كاك چبک

ية كاذ.( صكهآ٩بىکالو آ ها ث پیبيجو

ثبای رٮیو، ٭٦م فلا ها اى٭٦م ثو رٮکیک

چ رٮیو ىیؼ كهثوفی اى رٮبیو ك اذ.

صوتؼبلی ایي »فایى ک: يی تس ؿافیاثاللیـ

( گب 1، ؽبیۀ اث يیو ثو رٮیو کب٫ )طث -

کیل.

.2ريی انٲوآ ٥ انب٥، -

کبتی اف مؿۀ ألبل

كؼل ؿا ابك ثب عػکـػ افآزب ک تكین

.تنؼیؼ تنجیت تأییؼ اف ا ثػ(3)

ای «

را يیب هأی اب٥و يٮ كاذ ٱل ها يی

آهك.ها ثیبك يی« األهـ ثیي األهـیي»ک يٮو

ػاتضبي٦بی آیۀ ویٮ ها ث يٲبو كیبى

ىـس »كه ػجؼالـفام کبىبی .الؽم کوك روغیب

عالی :یليی« هبفل النبئـیي ل هللا ت ت ماو :قا رمی ت إذ رمی

رمی وجه االستشهاد هذه اآلی ب الجمع علی ةولکن هللا می سل ر ی الن عن ال مع ص کما دل را ظاه صدوره عنه اته :علیه قوله إث رمیت ف الل إذ للد ی الن رسم فناء علی ة هل

ل ةالحق الکلی يف ص عالی هللا فعل عنه صدر ما فک جمع معنی وهو ت !(5)ال)ع

، آذ ک آیۀ روغگا آهك ای آی ثو يٲبو

هيی ك اذ ثبایک هت صييثه اى پیبيجو

:٭ويبیل١بوا ای ٭٦م اى ا وىك چبک يی

پ اصجبد هيی ثوای ؽٲز٦بنی كالنذ ثوآ !ئؽ ؿهیت

اىؽیش ر٦ی ثکهی كه ؽ ٭بی صكاهكک پیبيجو

٭٦م فلایز٦بنی ،لثك وچ اى ی بكه يی

اذ(. روغثك ای ب ي٦بی

اليی وکلاو، هأی یژۀ ثلیهد ينات ا

-ينجی فك ها كه رٮیو آیۀ کوی ب كاك ال.

ثوای رٮیو ؾیؼ آیۀ ویٮ ثبیل ث چل

ارٮبٯ آک آیۀ ييثه ثغنت :کز رع كاذ

« الؼبػآهیق عبؿمهؼزق»يٮوا، اى ايوی

اى اؽال ٥بكی. ثبثوای بیل،ؽکبیذ يی

ا ث ۀ ا٥بل ثوی ر٦یى كاك را آ هی

پ ۀ ا٭٦بل :زیغ گو٭ذ ک اىبػـيبل

ل آب كه ٥جبك، اىی فلال آ٭ویل يی

پلیل آهك ا٥بل فك، یچ ٲی لاهل! ٱیب

انٮبهٯ ثبم ي٦غياد ثب ا٥بل ٥بكی، ٱیبی ي٤

ثؼایت٩بنجب † آک كه ي٦غياد اجیبء ػم اذ.

آ، ث بیتث پیبيجو جذ كاك ل ٭٦م

ث رٮیو هػ انغب هػ انغب، اصو اثانٮزػ -

ثگویل. ، هاىی، ط

.وػ يبىل انبئوی، ثبة انغ٤، -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ا٭کل فلا ٥ب ها يی همیؽٲز٦بنی. چبک

ػینیآهك. یب هد ا٭٦ی یويلی كهيیآ ها ث

كيل، بىك كه آ يی يی ایگم ها ث کم پول

﴿ کل فلایز٦بنی آ ها پولۀ ؽٲیٲی يی

﴾ آیۀ يهك ثؾش یي ٭٦م كه [32ل ٥وا: ]آ

ك ىیوا ٭٦م يی اى ٭٦م فلا رٮکیک صهل

يٮ٦ل هت اذ نی هتؼؼیاى ا٭٦بل « ؿهی»

ال الىيذ ل صؾفب كه ای آی يٮ٦ل

:گو٭ز ل توؼیـثلیهد كه

رمیت ]الطوفان[رمیت وما راب من ة ]قض إذ رمیلکن و [ت وفان[ هللا ک الط ]ذلر )آ ٭ب ها( ث ها یلافزی » :ی٦ی

گبو ک )يزی فبک ها( هیقزی نی فلا كه آ

.«)آ ٭ب ها( ث ها الافذ

جذ صي٦غي ث پیبيجوفلا ثؼایتثلیهد

)يبل كیگو ي٦غياد( ية بیتوكاك ل

كه ای يٲبو، كیك ٱل ث فلایز٦بنی يی

فبنی اى ا٥زجبه اذ.(3)

« تنجیت»آک ٢ویۀ مم

آيل ثوای ٥جبهد اثاللتسک مکو كه رٮیو

﴿ ﴾ کبيال ؾیؼ يا٭ ثب

-آیبد كه هۀ ویٮۀ اٮبل اذ چبک كه آ ئنی رضجیذ ه اى يل يالئک ث ٭ويب

يإيب ثیى ا٭کل كه كنبی کب٭وا كفبنذ

٭وزگب كه پیکبه، ث ػ ق ه٭ز اذ ث

٭٦م ينکه، ث فلایز٦بنی « تنجیت»ا٥زجبه ی

﴿ :ك کب ٱبل هللا ر٦بنیية يی

ى ٱل ٭ی كه ٭بء، ثب آیبد رٲوی٦ی ٱوآ کوی -

﴿ يبل: ﴾ (ايضبل آ یي زث: ان )

اغبو صبىگبهی لاهك ىیوا اگو وکبهی پیبيجو أکوو

هد اىی كاك ٥یب ٭٦م فلایز٦بنی ثك، كهآيی

ل.فلال ياليذ ی

کبتی اف مؿۀ ألبل

﴾ ٮبل]األ:

].

* * *

﴿ ﴾ عول هـآی!

آیلک ثب به يیاى ا٥لاك کوی ثف یکی

گیوك ثوآیۀ ٭ٯ، ثو ٩بئى يهبب ر٦ه يی

ارٮبٯ ثبیل كه ها فلا يو٫ ك. آیۀ ویٮ ث

بىل ل « ؿقۀ ثؼؿ»يٮوا ٱوآ، پ اى

ب١و ث ايانی اذ ک كه عگ ييثه ثلذ

كه ىثب ٥وة ٩بنجب « ؿیوت»يهی ا٭زبك. نٮ٠

ی كزبهكبی يبنی ک كه عگ اى ك ثوعبی ثوا

كه جـمیك چبک یـ يبل، از٦بل يیيی

ل من اخذ ما ة الؽنیم » :یليی« الجیبىهزوغ»رٮیو أهل أموا

ب ر ح ر من ال ا ل الکف ( 3)«قتا)٩یذ چیيی اذ ک اى ايال

ل گو٭زب آ پیکبهگوا کٮبه، كه عگ ثب

اذ(. ای اژ كه ٱوآ يغیل ك ثبه ث کم

3 :( ثکبه ه٭ز اذ )اٮبلؿوتن٭٦م يبی )

-یي ک اى ب هی يی« هـبن»( کهۀ 32

1( ٭زؼ )آیبد23آیل كه هۀ بء )آیۀ

ك. یبٯ ای آیبد ویٮ گی ( كیل يی2

يزقبى اذ كه ىيیۀ پیکبه ثب کب٭وا يزغبى

اى 3 اى ایو اکضو يٮوا، ف ها كه آیۀ

كال ک اى يينۀ يبنیبری يیهۀ اٮبل ث

٩بئى عگی ثبیل کو ك كه ها فلایز٦بنی

يو٫ گوكك.

يبجذ آک اژۀ أيب ثوفی اى ام رٮیو ث

بی ٩یذ گبی ثوای ايهی ی٦زو اى ثبىيبل

ص » :)يبل ایک گیل هكعگ ثکبه يی ر اؼتنموا ف

6، 2يغ٤ انجیب، عيء -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ر خی بی یک ها ٩یذ بهیل( ي٦بی آی ٭وذ ،«ال

بيم اهثبػ يکبت آ ها ال ها ر٦یى كاك

كزبهك ٩اب يالؽب ٭وآهكۀ گغب

ال چبک بؽت یي كازب ای ي٦بك عي

:ذيوٱو كاز ا« الویقاى»رٮیو

ر ة ؼنیم کان سواء ة ؼنیمتعلق ما یسمی ؼنما و إن الحکم م » خوذ ة ی ح من ة مؤر طلق مما ؼیرها أو الکفا ؽنیم علیه ی راح ة لؽ ة ال ب کؤ ؽوص المکاس الح وال ة والم

ل اآلی مورد کان وإن دن والمعا الکنوز من والمستخرج زو ب فلیس ة ؼنیم هو ة ن ر ح الختص رد أن ی لمو .(3)«ل

ای ؽکى ث چیيبیی اثزگی كاهك ک » :ی٦ی

ك، فا ٩یزی بك يیب آ بو ٩یذ ثو

ثبلک اىها عگ ثبکٮبه گو٭ز ل یب اى٩یو

ی ک كه ن٪ذ بو وی يبل ٥و چیيبیای

گوكك چ كبی کت االٯ يیب آ ٩یذ ثو

ي٦بيه یب يب٭٤ ٩ای يالؽی یب آچ اى

ـچؼ هؿػ قل آی، کل ي٦بك ازقواط يی

!«ؿیوت رگ امت لی هؿػ، هغ ینت

ک يهك يق یذ ثبیلگٮذ ؾیؼ اذ

ؿبئن رگ »اىایوؽکى آیۀویٮ رب بيم

-گوكك ٩بئى عگبی كیگو ها یي ثی« ثؼؿ

گیوك. نی ؽکى آی اى ٩یذ ه ٥و كهثويی

عگی ث ك ي٦بيالد یب يالؽی ٩ای روی پیلا

کل ىیوا ٱوائ یبٯ يهت، آیۀویٮ ها ی

كل يهك يل، ٩یواى ي٣ عگ افزب يیث

.اذ« هـائي تغی ػؼ»

اى هۀ يجبهکۀ اٮبل فلایز٦بنی 2كه آیۀ

﴿ :٭ويبیليی ﴾(). آگب ؽکى

﴿ ٭ويبیل:آیل ر٦یی يیهاک ثلذ يی٩یزی

﴾()٥ال كه میم ب آیۀ ث .

. 2، انیيا، ط -

ب کبهىاه کیل رب ٭ز اىيیب ثوك... آ ثب -

ثلایل ک اى وچیي ٩یذ گو٭زیل... -

کبتی اف مؿۀ ألبل

﴿ :فایى يی ٩یذ

﴾()ك آیۀ . چبک يالؽ٢ يی

ویٮۀ ٩یذ، كه يؾبوۀ ٱوائی ٱواه كاهك ک

بیل هثی ث گی اى هیلاك عگ ؽکبیذ يی

ي٦بی ٥لو ی لاهل!يالؽی ٩ای ثبىهگب

تمؼ ػؿ اكـاػیذ، هع تؼیرقی يهك،

آ اذ. ی٦ی ؽکى ييثه افزب ث عگ

ثله)يهك يل( لاهك ؽکی کهی ثوای ۀ

( یي اا٣ هي ىیء عگباذ چبک ر٦جیو)

ال، عبی گنازکبالبی كب ها ک كه عگ ث

گیوك. كهثو يی

اعت اذ ... کف هؼبػىكافذ ف آهی، پو

آیل، ٱوآ. نی وی اصجبد آ، ذ ثبه يی

يکالد ؽم لی، « عول اؿثبس هکبمت»ايب كهف

«کتبة الغول»عككاهكک یکی اى٭ٲبی ي٦بو كه

ثلاب ابه ٭ويك(5)

كهوهد، عبی ثؾش

.ویىاىآ كه ٭ٲ اذ كه رٮیو ٱوآ ک

* * *

﴿ ﴾ عؼا هب ؿا

کبكی امت

ٱوآ کویى آیبری چل ثب رأکیل رکواه،

ثوای ثلگب فك ي٦و٭ی « کبكی»فلایز٦بنی ها

ك ای ٥ا ها فب ی ٱهلاك کوك اذ

امتلبم »هد هۀویٮۀ ىيو ثثهی ک كه

﴿ :٭ويبیليی« اکبؿی ﴾ :انييو[

اگو ب ث فلا ث آچ ثو ثلۀ فی -

٭و٭وزبكیى ایب كاهیل، كه هى علایی)ؽ اى ثبم(،

كههىی ک ك گو )يإي کب٭و( ثبیکلیگو ثوفهك

كل...

رب 2آیذ هللا يز٢وی اى ٮؾۀ اصو« کزبة انق»ث -

گب کیل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

؟ ثب عك «ا ها کب٭ی یذآیب فلا ثل» [3

اى هۀ اٮبل ثوای ثیزو 33ای كه آیۀ کویۀ

يزوعب ٱوآ ثوفی اى يٮوا ازجبی پی

-یي روی كاكآيل کٮبیذ فلا ها ث كیگوا ال. آیۀ ویٮۀ ييثه ث گای آیبد يز٦لك

هبل ک فلال، پیبيجو كیگو، ای ي٦ب ها يی

فك پیوا ی ها ثل اذ نی يزوعب

ال ک فلال ٱل ه٭ز ای ٭بهی ٱوآ، ثو

!کلها کٮبیذ يی صيإيب هازی، پیبيجو

-ۀ آیۀ ٭ٯ، يیچبک یکی اى ایب كه روعک اى ر هإهبی عؼاؼای پیبيجو، » :یل

اذ کبكیکل، ثوای ؽبیذ ر پیوی يی(3)

.»

عؼاای پیبيجو، » :كیگوی يوٱو كاز اذ

ک پیو رال، ر ها ث هإهبىکبی اى (5)

».

کٮبیذ رها عؼايب، ای هل» :یليی يی

الک پیو ر هإهبیاذ (1)

چبهيی ز «.

اذ رها ث عؼاای پیبيجو ثوعز، » :اذ

ک پیو ر زل هإهبىیي کبی اى (4)

.»

هإهبی عؼاؼای پیبيجو، » :یل يی پغی

کل، رها ثل.ک اىر پیوی يی(2)

-ی يی«. ک اى ر هإهبی عؼاای پیبيجو، » :یل

ث اذ پیوی کوكل ر ها(6)

:یل. ٮزی يی«

ک رها هإهبیاذ رها ث عؼاای پیبيجو، »

الکوك پیوی(5)

ای » :زی ز اذ«

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی بو يکبهو یواىی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی يؾليلی ٭الكل گب -

کیل.

ای ثگویل. ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی يلی ئنی ٱ -

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی يؾل بكٱی روای گب -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی ٥جلانؾل آیزی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی عالل يغزجی گب کیل. -

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی ؽی ازبكنی ثگویل. -1

1 کبتی اف مؿۀ ألبل

پیو ر، هإهبى عؼاؼپیبيجو، رها

ث(3)

»...

ها ٬٥ ث نٮ٠ «هي اتجؼک » يزوعب، عهۀ ای

-ث ک عهۀييثهال كهؽبنیكاز« هللا»عالنۀ فلا :آیل ی٦یيی« ...صنت هي اتجؼک »ي٦بی

ثوای يإيبی ک پیو ر زل یي کب٭ی اذ.

گا ای ي٦ب آیبد يز٦لك ٱوآی اذ ک کٮبیذ

وك چبکها كه اؾبه فلایز٦بنی يی

:٭ويبیل يی

﴿ ﴾ [. 1ا: ]آل ٥و

﴿ ﴾ [.2: ثۀ]انز ﴿ ﴾

﴿ .[6]انييو: ﴾ :انالٯ[

]. ﴿ ﴾ [.12: ثۀ]انز

كه ربو ای آیبد ویٮ، يٲبو کٮبیذ ث

ع مکوی اى یچك ل ثفلال افزب كا

﴿یژ آیۀ کویۀ كیگوا و٭ز اذ ث

﴾ هبل.ها يی صـهی يٮو ک ث

بی ٭بهی ٱوا ک ثگنهیى كه ثوفی اى روع

ك اى رٮبیو ٭بهی یي ای فب يالؽ٢ يی

٭ٯ كه آیۀ» :آيل اذ« کبىق»چبک كه رٮیو

عؼا پیـاى ثب :٭ويبیلفبة ث پیبيجو يی

کؼایوبت تؿا کلبیت هی(5)

.»

-ث٦ی اى رٮبیو ٥وثی، وك ٱل ها ٲم کوك :یليإن٬ يؾزوو يی« الویقاى»ال، يضال كه

راد » ـفالم صره و ـ وهللا أعلم ک هللا ن ک من المإمنیکفی ع )يواك «ین من ات

فلال ث یبهی فك ث ه هللا أ٥هى هآذ ک

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی ٥هی يی گويبهكی گب -

کیل.

آىاه یرٮیو کب٬، اصو آٱبیب يؾلثبٱو ؽغزی ث -

. 6، یواىی، ط

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

-ک اىر پیوی کوكل،کٮبیزذ يییبهی يإيبی

یو » :کل(. آگب كهپی ق ييثهگیل ما قیل إن المعن :ر

ک هللا و ک من المإمنین حس ع )چ ثب گٮز ل (3)«حسب من ات

ک: فلا رها پیوا يإيذ ها ذي٦بی آی ای

کب٭ی اذ(.

ؿثوب »اذ ک يإن٬، ٱل كو ها ک ثب پیلا

وك. آهك، ٦ی٬ رو اى هأی قذ يی« هیل

بیل ای ازجب اى آغب بی ل ثبل ک

-، ٱوآ کویى يیػ آیۀ هجلال كه يالؽ٢ کوك

:٭ويبیل

﴿

﴾ :اگو فازل » :ی٦ی [3]األٮبل

ها کب٭ی اذ، ا ثور یوگ ىل پ فلا ر

اذ ک ث یبهی فك يإيب، رها ب کی

«. رأییل ٭ويك

یۀ ویٮ یي ك، ای آنی چبک يالؽ٢ يی

كل ها رب ث فلایز٦بنی جذ يی« کلبیت»

مکو يإيب ها « تأییؼ پیبهجـ»گبو ق اى ث

آهك. پ روكیل جبیل كاذ ک ث يیب يی

اؾبه کٮبیذ ث فلال، ايوی يهى ٱوآی

ك فلا ام رکم ها کب٭ی اذ ايب يؾة يی

ه٭٤ يکم ها فك ها پزیجبی کبهبىی یب

كال كهوهد، ايو ب٭ن ؽک ثزو يی

﴿ ٱ٦ی هك لی اذ

﴾ :ی٬[.]

* * *

.، 2رٮیو انیيا، ط -

8

ای اف مؿۀ تثکت

﴿

﴾ هبكوبى بىبعت ػؾاة آبى!

كه ای آیۀ ویٮ چل کز ذ ک ثبیل

آک غنت ات رٮیوی ٱواه گیوك.يهك رع ين

آیۀ کوی رویؼ ك كه ٥و جی، ا٭واكی

﴿ الكه يلی ؽه كاز هبكن

﴾ اؾذ ک آب فكها اىیبها

كل. ثبثوای، ا٭وا ي٦و٭ی يی ص فلاهل

ک ٦ی كاهل ۀ اؾبة میثوفی اى يٮوا

به آهل، ها اى يإيب هازی ث صهل هللا

فیبنی اذ ثب ٱوآ گبی ثبم ٥ی ف

« ضبث»کویى بى لاهك يگو آک ثوای نٮ٠

ؽلك ٱیك يقی ٱبئم یى، آک ۀ

صها ک ث كیلاه پیبيجو صي٦بوا هل اکوو ل، ؾبثۀ پیبيجو بهیى.بئم آيل

-یي کیل ىیؼیاىی كیگو ثوفی اى يٮوا يبعوابهها ک كهآیۀ پیيگبهبىال رب اکضو

-ال، يوكيبی ثیاى ی ه زك ل يب٭ ي٦و٭ی کل ک ای یي اب٭ب ایب

اك٥بئی ثبم رزی بهااذ ثب يٮبك

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

آیۀویٮ(3)

اغبيل يی« تغی اکخـ»بىك ث ی

ک كهفهکالو فلا یذ كه قب علی عبیی

.لاهك

آک كه آیۀ کوی رویؼ ل ک ػم

بفز اذ، يب٭ٲب ييثه ها یصپیبيجوفلا

﴿ ﴾ نی ثیزو يٮوا پب٭بهی ٩ویجی كاهل

هىگبه ۀ يب٭ٲب صک ب كل هل فلا

بفز اى اؽال فی آب آگب ثك ها يی

٥ا ، یکی اى ایبچبک ث !اذ

الجت ایي اىبؿ ث ػلن ػبػی » :یل يی

هؼولی پیـوجـ امت لی یچ هبكبت ؼاؿػ ک ا

اف ـین صی تؼلین ئلی ث امـاؿ آبى کبهالا

اهق گـػػ(5)

ای ايو اىکغب عه :ثبیل پویل !«

كه کلاو آی ث اصجبد هیل ک فلای جؾب ث

ها اى اواه يب٭ٲب کبيال صر٦هیى فك، پیبيجو

يلهک يصٲی كهيیب یذ آگب بفز اذ؟! یچ

ره، ٱوآ کویى كالنذ كاهك ثو ؽزی ثوفال٫ ای

آيلل يی صایک ثوفی اى يب٭ٲب يك پیبيجو

فك چب هی ىلگی كیب پبهبییا٥زجباى ثی

-ها ث گٮزی يیصگٮزلک هل فلاق يیا٭کلل كهؽبنیک وقزب ثب ا كی

﴿ :٭ويبیلكازل! چبک يی

﴿٭ويبیل: چبک يی -

﴾ « پیگبيب قزی اىيبعوی ابه

کبی ک ثب یککبهی اى آب پیوی کوكل، فلا اى

ایب های ل آب یي اى فلا فك گزل

ثوای ایب ثب٩زببیی ٭واى آهك ک وب ثوىيی

ک ی كه آ ثب٩ب ىلگی ب ها گوكك كهؽبنی آ

.«کل هزگبهی ثيهگ ی اذيی . ، 6رٮیو ، ط -

ای اف مؿۀ تثکت

﴾ اى يوكيب کی اذ ک گٮزبه ) [3: ح]انجٲو

آهك كهثبهۀ ىلگی ای كیب ر ها ث گٮزی يی

گیوك ؽبل فلا ها ثوآچ كه كل كاهك گا يی

!آک قذ روی كب اذ(

، ٱبثم ؿا صیببیی يب٭ٲب اى اهکبىآهی

و ييثه كه هۀ اکبه یذ ٱوآ کویى اى اي

صيؾل﴿ :کلچی یبك يی

﴾ :اگو ثقایى آب ها ث ر ) []يؾل

بی( یبیب يیكیى پ ایب ها ثب يی

گیل، ای ببیی ق يی هعک اىنی گبيی

٭ويبیلكل يیجذ یکبهها ث ايه ؽیبی

﴿ ﴾ :بب ایب ها []يؾل(

كه صبی( هل اکوواى یۀ گٮزبهب يی

ؾ » :اذ٬ يب٭ٲب ٭ويك خل ب وإذا وعد أ کذ ث إذا حد المنافق

-ىك، كه٧ يیق پوكا)يب٭ چ ث (3)«وإذا ائتمن خان

کل چ ايی گیل چ ٥ل كل، فال٫ يی

ای، اىآغب هىك(! ثبوك ك، فیبذ يی

-کبهی يیک يب٭ٲب ا٩هت ث ١بوبىی پبپوكافزل، ببیی اواه ٱهجی ۀ ایب ثوای

هۀ 3يیو جك )چبک كه آیۀ صپیبيجو

تث کویى كه هۀ ثٲو گنذ( اى ایو ٱوآ

-بىل ل، فبة ث هل صهضوؼک پ اى هۀ

﴿ ٭ويبیل:يی صگوايی االو ﴾ بی، يب آبی ها )ر آب [: ثخ]انز

صبیى(! پ پب٭بهی كهایک هل اکووها يی

ی ع !بفز اذگی يب٭ٲب ها کبيال يی

بىك. يٮوا لاهك ثب يٮبك آیۀ ویٮ ی

صفلافال رب ه٭٦ذ أ هلييثه، يیها ث

. 2، انغبي٤ ان٪یو، رأنی٬ یی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

اصجبد هبل، ٩ب٭م اى آک ثب کالو فلا يقبنٮذ

، چب † هىل! كهؽٲیٲذ يٲبو فبرى پیبيجوايی

!االاذ ک یبىی ثلی رعیبد لاهك

ٲب كل ک يب٭آک آیۀکوی فجويی مم

ل )پی اى ٱیبيذ( گو٭زبه ٥ناة فال ػثبؿ

﴿ ﴾ يٮوا كه ایجبه [: ثخ]انز

أث٥هی جـیال أثع٦ٮو ث افزال٫ ق گٮز

ال. كهایغب ثبی ها آهك اٱال آب جـمی

يب ه يبلگنز ه ثو هع٣ ث فك ٱوآ کویى

اى ك ٣ ٥ناة كهثبهۀيب٭ٲب ازاه اذ ک

)رث( كه ی هۀ ویٮ غنتگیل. ق يی

﴿٭ويبیل: يی

﴾ ايال ٭وىلا [ 61: ثخ]انز(

ی یذ ک فلا ایب رها ث گٮزی جوك عي ا

ها ثلایه كه كیب ٥ناة کل(! ب آ فاليی

ي٦هو اذ ک چ کی ث ىلگی پ اى يوگ،

٥ٲیل ثبل، یک يبل یب ٭وىلا كه ي٦و ثی

-آیت الک ٱواهگیول، چ ٥ناثی ها يزؾم يی ! ؟گوكك

-بی هؽی اذ ک پ اى يوگ ) پیوث ػم

( ثو آب اهكفالل چبک كه هۀ اى ٱیبيذ

﴿ :أٮبل آيل اذ

﴾ :آگب ک ٭وزگب، [1]األٮبل(

يیوال، ثو هیب پزبی آب کب٭وا ها يی

ىل(.وث يی

* * *

30

ای اف مؿۀ یلکت

﴿

﴾ عبی ـكی!

ای آیۀ ویٮ اى آیبری اذ ک ث اث

ی ها ابه كاهك پییۀ صپیبيجو االو

وك ىیوا ک ای ثو كهزی اك٥بی ا يیب

اى هبنز كهيیب ٱو يلد چم بل ٱجم صپیبيجو

فك ىلگی کوك كه فالل بنبی ييثه، یچک

كهثبهۀ يجبؽش ٱوآی کزوی قی اى ی یل

ک اگو ؽی فلالی كه کبه جك ٱوآ يغیل

د، ثقی اى يجبؽش کبه فك ا ثك ٱ٦ب كه آ يل

-يوػ يی هالأٱم كهيیب يكیکب هٱوآ ها ها ثو ٮ يو ی كه ك. پ يأ يل آیبد

عبی كیگوی ثبیلعزغ کوك.

يزأٮب ثوفی اى يزوعب ٱوآ كهثوگوكا

ال ي٦بی ٭بهی ای آیۀ يى، كچبه فب ل

دریکم ه الو »عهۀ -ال چی پلازها كهیب٭ز« ا

ریکم»ال ک کهۀ د ی٪ۀ يزکهى ؽل اى٭٦م « ا

-كهؽبنی !وا ل« کن»اذ ک ثب یو هبؿع

هبیک کهۀ ييثه، ی٪ۀ يٮوك ٩بئت اى ٭٦م

ر٦ه گو٭ز اگو ٭٦م « کم»اذ ک ث يٮ٦ل

ریکم»کم يزکهى يبه٣ ثك، ث آيل. ثبثوای يی« اد

ثگ اگو » :ۀ ؾیؼ آیۀ ویٮ چی اذ کروع

فالو فلا فاز ثك، ای ٱوآ ها ثوب ی

بب ٥وی ها مبعت ا اف آى آگبتبى هی

آیب الی پی اى ٱوآ كهيیب ب ثوثوكو پ

«؟کیلی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

بگ ک گٮز ل چلر اى يزوعب ٱوآ

ال چبک یکی اى كهایغب ث فبی و٭ی ا٭زبك

آ ها فاذ يثگ اگو فلا يی» :یلایب يی

-ىوب ؿا اف آى آگب ویکوكو ثوب رالد یمبعتن

(3)) انجز عهۀ افیو كهذ یذ(. «!

-ها ثوب رالد ی ي ٱوآ»كیگوی ز اذ:مبعتن ىوب ؿا اف آى ثبعجـ هیکوكو

(5)»!

ثگ اگو فاز ثك » :ز اذيی يوٱو كا

اػالم کـػ ثوب آ ها فلای، قاليی

ثػم ىوب ؿا ث آى(1)

چبهيی روع ك !«

آ کوكوفاذ ي رالد یثگ اگو فلا يی» :اذ

وػم اف آى آگبتبىویثوایزب ها (4)

»!

ثگ )ای هل( اگو فلا » :پغی ز اذ

کوكو ثوب رالد ای ٱوآ ی قازی وگي

مبعتنىوب ؿا ث اصکبم صوبین آى آگب وی(2)

»!

ب، ٭٦م ک يالؽ٢ ل ربو ای روعهیث

ها ی٪ۀ يزکهى ؽل اى يبه٣ « اكهیکى»يبی

ال ثب آک ال گو٭زبه ازجب لگب کوك

ک»هد كه ٱوآ کویى ی که يکوه ث ری « أد

بل. فثی يیثآ ها آيل يزوعب ييثه

ؽبل، يبیۀ يود اذ ک یلگبی ى كه كه٥ی

روعۀ آیۀ يهك ثؾش ها فب پیك يٮو

ال.كهزی ثبىگ کوكثآ ها

* * *

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥جلانؾل آیزی گب -

کیل.

ب٥ا ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يؾلثبٱو ثجكی )ث -

ثگویل. ي٦بی انٲوآ(

ىاك ثگویل.ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يجبػ -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبیب يؾلثبٱوؽغزی -

( 2، آىاه یواىی )كه رٮیو کب٬، ط٥جلانکویى ثی

گب کیل.

ای ثگویل.ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يلی ئنی ٱ -

33

ای اف مؿۀ ػکت

﴿

﴾ ثی ثـعؿػاؿ اف کنی چ

؟کینت عؼایی ىبؼ امت

٩ویجی کوی، افزال٫ ثق اىآیۀكهرٮیو ای

ام رٮیو اى ك. ثوفیكیل يی يٮوا يیب

﴿ ثی كاهلۀ ﴾ ص ها هل فلا

هتبػها اى ٱلال چبک جوی ایكاز

وآ ها ث٦ی يلاٯ آهك اذ صني ثـی

الک كاهای ؽغذ ثك اىكاز ثبؿیػیي

-كنیهی ه ثوفهكاه ثبل چبک جوی يی

ل » :یل ک عنی ه ل الم حج قی حق یدین ن ة م ی آگب يٮوا .«ة و

آ ها ایال. كزافزال٫ ه٭زث« ىبؼ»كهثبهۀ

« صپیبهجـ فثبى» ثآ ها گوی« رجـئیل»ث

ال. رٮیوك« ػلی اهبم» ثآ ها ثوفی

ک یإمنون »پ كهایک کلاو گوابه ث« ه اولئ

هیو٭ز، ال گٮز رٮبد قث ؟كاهك

« صیـت»ث « ؼایت»عبی فالۀ رٮبیو ها ث

!الا٭کل

را أيب ثبکک گو٭ز اىالٱوآی، يی

الئک »آيل ىیوا عهۀ اىافزال٭بد ييثه ثیو

كلک كاهلگب ثی، ع٤ ب يی« یإهى ث

ؾبه آ ث هل فلا آیل ابه يیيإيب ث

، رٮیو يعی یذ. گا ٱوآی ای ايوها ص

:٭ويبیلیبثیى ک يییي كههۀ کویۀ يؾل يی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿

﴾ :كنیهی ه ک ثو)آیب پ کی [3]يؾل

اذ ک کوكاه اذ بلکبیفیاىفلای

آهاز ل اى ای ب آ بپلب ثوای

!(. كهيهك گا ؟الٮبی فك پیوی کوك

-( یي كه ٱوآ کویى ثبهب ثشاهد منه فلال )

بل پوهكگبه ،صفایى ک پیبيجوفلارأکیل يی

كه هۀ اؽياة ٥ا اذ بگ ک ث

﴿ :٭ويبیليی ﴾ ای(

پیبيجو، بب يب رها گا یلكل

ک یإمنون ه »هب ٭وزبكیى(. أيب عهۀ ثیى «اولئ

ا، يٮي ه اذ ثوفال٫ هأی ث٦ی اى يٮو

ثب گوی رجی كاك ک كه آیۀ آ ها زا

گٮذ آک ثوفی !ویٮ مکوی اى آب و٭ز اذ

ال رب يیب آهاء يقزه٬ ها اى ام رٮیو فاز

يوٱو الویقاىع٤ کل چبک بؽت رٮیو

ین و » :كاز اذ راد ال ر أن الم م و هذا الم ه المقام فی ةالظاه عا ر ال عنی األخی

رین عد قوله ةق (اولئک یإمنون ه ) : رد هو الن حسب المو راد ه ي وإن کان الم

يٲبو، )١بو آذ ک يواك اى ثی كه ای (3)«ص

ٱویۀ ث ،لکه اذ ک أفیوا آي٥بو ای ي٦بی

ک یإمنون ه :آک كه ثق ث٦لی آی ٭ويك وچل ،اولئ

٥هذ ای !اذ( صثوؽت يهك، يواك اىآ پیبيجو

رعی آذ ک ١بوا يٮو يؾزوو فاز رب اى

ثبه هیل ٭به گیوك آیۀ هایزی ک كهای

ویٮ ها ثلا ٯ كل ىیوا كه هایذ ييثه

رسول هللا المإمنین هو الشاه أمیر» :فایىيی ین ص د من ل هللا علی رسو ة وه من . أيب ای ه رٮیو، كه عبیی ک ثزا (5)«ر

ٱوآ کویى ها ثب الفك رٮیو ك، يع

یذ بگ ک يٮو يؾزوو كه يٲليۀ رٮیو

.66، انیيا، ط -

.22، انیيا، ط -

1 ای اف مؿۀ ػکت

ل :يوٱو كاز اذ ی قا رآن )و عل صؾ الق ضه » :هو( ی ع طق ین

عض و عض عضه علی یشهد وی الذيهذا « (3) الس راط ریق المستقیم والص ط هو ال

رآ علمو الق ت هللا علیهمه هدات ن و سلکه م (5)صلواک گبيی ٥هی)

وثقی اى آ، اى » :ك، ٭ويكها ٬ يی ٱوآ

ای اىآ ثو گیل وپبهكیگو ق يیثق

ای ه رٮیو، ب « كل.پبهۀكیگو گای يی

ای اذ ک آيىگبها ها هاذ وی يیب

ال(.پوك † ٱوآ هبیب آ

آیل اىپژ كهآیۀ کوی ثويی آچ پ

٥و يإيب ثو كنیهی ه اىی :ایزک

بل کزبة ئنی ثبل فك زلک بفلای

کل ى فلالی ک کزبة فلا ها ثوایب رالد يی

فلا کی یذ.عي هل

ب كه پبیب آیۀ ویٮ ابه ل ک ٱوآ،

ك ايبو يإيب يبیۀ هؽذ ثوایب وك يی

اذ.اىآ، رهاد ؽبئي ای يٲبو ثكچبک پی

.ظ انجال٩، فجۀ -

.، انیيا، ط -

35

ای اف مؿۀ یمقکت

﴿

﴾ مغبى فلیغب یب

؟گلتبؿ یمق

ها كه ایغب ثیزو يزوعب 1 1آیۀ

-كاز یمقيٮوا ٱوآ، گياهی اى قب ال(3)

ال( ایل آی ها ثوفی )ک كه اٱهیذ

ث گب فك فلیغبؽکبیزی اى ا٥زوا٫

ال ه اذ ک كزۀ وك پبکلايی ی٬

آیۀ افیوها ثب آیۀ قذ اکبه ال، اهرجب ك

ال.ك

گیی ١بو ای ك آی كه ٥ی آک ثو ؽٲیٲذ

ا٥زوا٫ ث فبکبهی ف٣ گیل كالنذ كاهك، اى

﴿ كاهك:یي كهیذ چ ا٥الو يی ﴾ ي(

﴿ کى(فك ها اى گب رجوئ ی ﴾ )بب فلالو آيوىگو هؽى کل اذ( كه

اى و٣ فیبزی رجوئ عبیی ک ٱواهاذ ی٬

بی افیو ٱوآ اى آٱبیب ازبكنی ث روع -

يغزجی ابهی فويبی آیزی گويبهكی

ای پبیل گب کیل. ٱ

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ك، جذ كاك ای قب ث ا، چلا يبجذ

لاهك ا٥زوا٫ ييثه كه چی عبیگبی الأٱم

آهك. گبکبهی گیل ها ث م يی ایبم

ٮی كهایغب ثبثوای ؽزی عبی را٤ کز

یذ )ک وق عبیی وکز يٲبيی كاهك(.

هل ک ق ييثه اىایو يبجزو آ ث ٢و يی

یژ ک آ قب ثب ا٥زوا٫ ثبل ث فلیغباى

كهيیب ىنیقب وا ل مکوی اى ی٬

﴿ :٭ويبیلیبيل اذ چبک يی

﴾ ى(

ایک ؽٲیٲذ صبثذ آکبه ل، ي :٥يیييو گٮذ

اذ(. پ اى ی٬ کبو فازى ا اىهازگیب

﴿ گیل:كهيٲبو ر٦هیم يی

﴾ ا٥زوا٫ ثوای آزک ]ای

ثلال ي كه ٩یبث فیبذ ثل کوكو (یمق)ی

هبل[ فلا یيگ فبئب ها ث يٲك ی

-ث انجز ای ق ها ىنیقب كه ؽه پبكبگبيی گٮذ ک ی٬ كه ىلا ثك

(3). ايب

گٮزیى يزأٮب اکضو يزوعب بگ ک

يٮوا ٱوآ ثوفال٫ ١بو ای آیبد ؽکى ك

:(یمق گلت)» :الكه روعۀ آیۀ افیو ز

( ثلال ػقیقهـ یؼیایکبه ثوای آذ ک ی )

ي كه ٩یبث فیبذ ثل کوكو فلا یوگ

اىای يزوعب !«هبلفبئب ها ث يٲك ی

-ا يؾزوو ثبیلپویلک يگو ٥يیي يو یيٮو

كه ٩یبة ی، فیبذ ثل کوك كاذ ک ی٬

ثهک ىنیقب گبکبه ثك اذ؟ يگو آک

٥يیييو پ اى كیل پیوا ی٬ )ک اى پذ

اى ه پبكب ثال٭به كزهكاك رب ی٬ ها اى ی -

...ٱبل انهک ائزی ث ىلا ث يك ی آهل:

ای اف مؿۀ یمقکت

﴿ :پبه ل ثك( ث ىنیقب گٮذ

﴾ ثوای گبذ آيوى ثقا ک(

يگو آک ٥يیي يو ؟ٱ٦ب ر گبکبه زی(

قی بفزگی ،٭یل ک رذ ىنیقب ث ی٬

﴿ :ه ثل گٮذاىی ؟ىب اذ یيگی

﴾ ( ای اى یوگ ب ىب

گ اذ (؟ پ كیگو چ عبی اذ ک یوگزب ثيه

ي پیبك پو اى :ثگیل آ ثك ک ی٬

يیب آهكو رب ٥يیييو ثلال ىب كهثبه ها ث

او؟!ک جذ ثل كه ٩یبث فیبذ کوك

٥يیييوها رب جك كهلك ی٬ ابب

فك، كثبه ثبفجو اىپبکلايی فیبذ کوك

غیل، ٥يیي يو بىك ىیوا ث رویؼ ٱوآ ي

، بی ؼم یمقيباوا٭یب پ اى كیل

ریى گو٭زل رباها چلی ىلای کل بیل

ولای ؽبكص فبي گوككآثوی فباكگی ٥يیي

﴿ ٭ويبیل:کویى يیؽٮ٠ ك بگ ک ٱوآ

﴾ پ ث[

بی )لاٱذ ی٬ ٢وب آيل ث٦لاىایک ب

کل[. يلری ىلای ها( كیلل، ا ها رب

بفز ٥يیي ثو ثبثوای كیگو عبیی ثوای آگب

فاذ بل ثك. ايب ی٬ يی گبی ی٬ثی

فك ) ٥يیييو( ها ثوثیگبیپبػىب هـرب٢و

ه٭ی ىلای ک ٱواهثك ایو ثعهت کل اى

پ اى آىاكی، يوا يك :بٱی پبكب ك گٮذ

يوهد یبك ک ) رن ک ک اذ ر ( یي ثوای اصجبد عند

ی ب پیبو ٭وزبك رب اى پبکلايی فك ث

ىب كهثبهی پو ع کل يبعوای يغه

ىنیقبها ثپول. كهایغب ثك ک ثب گای ىب

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿ :كهثبه ک گٮزل ﴾ ىنیقب

ق گٮذ « ممۀ لل»ث ا٥زوا٫ بگيیو ل اى

ی٬ ها رجوئ ك.

ال ک ىنیقب كه ثوفی اى يٮوا ثبه کوك

ها « لل أهبؿ»يٲبو ر٦هیم اى ن٪ي فك، ب

ل ث هؽذ یبك کل غبد اى و ٮ ها يک

« الویقاى»فلال بهك. چبک بؽت رٮیو

رأ» :يوٱو كاز اذ ر من ام صد ری أن ی ح ال ت ة لیس ها أحاط

ألهواء )يااه یذ ک ای قب اى ىی وىك (3)«ا

ثبل ک ابی ٮبی اها اؽب کوك

ه ٮثكل(! نی آیب يااهاذ ک ی٬ پبک

يوا ٮ :گٮز ثبل ه آى كه ي٢ب اربو

كلايبه، ثیبه ث ثلکبهی ٭ويب يی(5)

يگو

﴿ !فلایى هؽى کل ﴾ آیب ای ق، ىیجلۀ ٮ ی٬ اذ ک اى

! ؟پبکزوی ٮ ثوی ثك یب يااه ٮ ىنیقب

-ؽبكص، پذاى آها پال، ىنیقب بنبیی٥ث

را اصجبد و گناز ثك ثبایؾبل، اى کغب يی

هایی، اى يلد ث٦لاى آکوك ک كه ی آ

کبهفك كه كل پیب ل ثك كه اؽبۀ ب

ٱواه كاذ؟ يگو ا جك ک ث « ابی ٮبی»

﴿ :رویؼ ٱوآ گٮذ

﴾ « ،ایک ؽ، صبثذ آکبه ل

ي ثكو ک کبو اى ا فازى ا اى

چوا ای ا٥زوا٫ ها ث ىنیقب « هازگیب اذ

-ا ها اى ی ث٦یل يیكیى نی كجبنجذ يی !؟کیىكایى اکبهيی

* * *

گب کیل. 2، ث رٮیو انیيا، ط -

ی٪ۀ يجبن٪ اذ. « أيبهۀ»ثبرع ث ایک نٮ٠ -

31

ای اف مؿۀ ؿػؼکت

﴿

﴾ ص ىبؼ ؿمبلت پیبهجـ

كه روعۀ آیۀ ٭ٯ يکهی عك لاهك

ها رٲویجب يزوعب ٱوآ کویى گی آیۀ ویٮ

کبی ک ث کٮو » :الهد روع کوك ثلی

گیل ر ٭وزبكۀ )فلا( یزی، ال يیگواییل

ک فلا يیب ي يیب ب بل اذثگ کب٭ی

٭ى «. ک ک كا کزبة يك اذثبل آ

ایک فلال ثو هبنذ پیبيجو بل ثك،

ی يل ٱوآ ثكاه یذ ىیوا فلایز٦بنی ثب

بفال ايی، ثوؽٲیٲذ هبنذ ی ٭وكی كه

اذ اصجبد ك ک ي٦هيبد كیی گای كاك

ا اى ٥هى ئنی وچ گو٭ز اذ چبک كه

﴿ :٭ويبیلاى هۀ بء يی 33آیۀ

﴾ ی ر فلا ثلاچ ث )نی

ثبثو كا آ ها كل کبىل کوك بكد يی

،٭وزبك اذ(. چیيی ک كهثبهۀ آ فك ٭و

ال، ثق أفیو آیۀ افزال٫ ق گٮزيٮوا ث

اذ. ثوفی اى ام « من عنده علم الکتاب» :ویٮ ی٦ی

، آ مؼیؼثي رجیـ هزبؼ صني ثـیرٮیو چ

ها )ک كا کزبة يك ااذ( ؽود ک

ال نی ای ٱل ث رکواه كه كاز ثبؿیتؼبلی

٥ال ثبثوای رٮیو، اغبيل ثآیۀکوی يی

كهآیۀویٮ هفثو لتآیل ک ٬٥ الىو يی

هد پنیو٭ز ثبل ای کبه ثب ثال٩ذ ٱوآ يغیل

ا بىگبه یذ. ثوای ٭واه اى ای اکبل، يٮو

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ال آیۀ ویٮ هی آهك هـائت اعتالفييثه ث

بو »هد ها ث الفال« من عنده علم الکتا(3)

ک

-ٱوائزی بم يقبن٬ ثب ٱوائذ يه اذ ثگی ىبم ػـام صزبفٱبهیب ٱلیى :جـیٱل

الآیۀ کوی ها ثوفال٫ ای ٱوائذ فال(5)

.

ها ثب « من عنده علم الکتاب »ر٦جیو ،ىیؼیيٮوا

ال ک ال گٮزرجی كاك ػلیايیويإيب

آی كهثبهۀ ایب بىل ل اذ چبک كه

يالؽ٢ الویقاى الزبىؿس الجیبىهزوغرٮیو

ا٥زجبه، ؾیؼ ك. ای ٱل وچل ثبثو ایيی

ثهک كابی ٱوآ ػلیاذ ک ايیويإيب

اذ نی ای ثك صفلااى هلآيىگبهٱوآ، پ

ثيهگاه رجی كاك ىیوا را ثب آآی ها ی

ثب يقبنٮب ثوآيل اصتزبدآیۀ کوی كه يٲبو

گیل كه ق يی صاى بلی ثو هبنذ پیبيجو

ها ه ک كابرو صعبیی ک کٮبه ق فك پیبيجو

٭زل، چگ گای پنیوث کزبة فلا ثك ه ی

رازل ٱجل ها كهثبهۀ ا يی صىبگـػپیبهجـ

اگو کی كه يضم ث يکوا اك٥بی فك !؟کل

کل ا گا ي ٭وىلو يوا رلی يی :ثگیل

رال از٢به كاز ثبل ک آیب يی !اذ

! ؟يکوا، ق ٭وىل ها كهثبهۀ ی ثپنیول

يقبنٮب ابب ؾیؼ آیب ایگ اؽزغبط ثب

؟اذ

ك( آزک ٱل و )ک أؼ اٱال وك يی

٭وكی )یب ا٭واكی( اى ٥هبی :يواك اى آیۀ ویٮ

-يی کزت پیی، ثيبؿاتام کزبثل ک ثب ثو

اصجبد ها ث صرازل هبنذ پیبيجواالو

هبل ثولٯ ك٥ی ایب گا ثبل چبک

اذ كه رٮیو كیگوا گياه ل ػجبكاثياى

انجیب اى ای ٱل ثلیهد ر٦جیو ك يغ٤

گب کیل. 6، ث رٮیو جوی، ط -

ثگویل. 61، ث رٮیو جوی، ط -

ای اف مؿۀ ؿػؼکت

ب» :ک راد ه مإمنو أهل الکتا )يواك اى آ، يإيب (3)«أن الم

ام کزبثل()

انجیب ) (. نی ثال٭به كه يغ٤

یي كه رٮیو انیيا( ثو ای ٱل اکبل ل

كه يک يل یب٭ز ػؼؿاذ ک هۀ ویٮۀ

ایب آهك ثكل. هؼیگاب ام کزبة، كه

را آب ها ثب ای آیۀ ویٮ پ چگ يی

كه ی ه :! پبـ يب آزک؟رجی كاك

ای اى ام کزبة ث ٱوآ يغیل كهثبهۀ ایب ٥ل

ك ک فجو يل ٱوآ ق ه٭ز اذ ي٦هو يی

ث آب هیل ثك ،صاالو ك٥د پیبيجو

﴿ :٭ويبیلاى هۀ ه٥ل يی 13چبک كه آیۀ

﴾ «ک کزبة ث کبی

ی ر بىل ل اذ ایى اى آچ ثایب كاك

كایى ک يب يی «کل)ی٦ی ٱوآ( بكيبی يی

ب »ثواالٱبد ٱوآ يغیل، يواك اى ثب الکتا ذین آتیناهم «ال

زل چبک بؽت رٮیو ...یك بهی

ر » :میم آیۀ ينکه يوٱو كاز اذ الویقاى ظاه ال

ذین راد ال عهود المجوس( فإن هذا هو الأو هم و النصاری )اوتوا الکتاب الیهود و أن الم مرآن ت الق ک آزک يواك اى کبی ١بو» (5)«من إطالقا

کزبة ث ایب كاك ل، یك بهی )یب

آل كز يغ( زل ک ای ي٦ب اى

.«كاالٱبد ٱوآ بفز يی

ایى ک گوی اى كه ربهیـ االو یي فال

آيلل يی هک، ث کؼجثوای ىیبهد هؼیيوكو

وكل ها ي٪زى يیيٱ٤ صاالوپیبيجواکوو

فالل چبک ها ث ٱجل االو ٭وا يی آب

ػوجۀ » « ػوجۀ ال»مکو االو ثی٦ذ ایب كه

گب کیل. 2، عيء انجیب،ث رٮیو يغ٤ -

.2، انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

آيل اذ تبؿیظ میـ کزت « ػم(3)

-ای .و ها ث ، يوكو آهؼیاى ثبىگذ ثب پگو

یكیب يلی ثب كل چاالو ك٥د يی

ابنی آغب هاث كازل اى هبنذ پیبيجو

یب٭زل اىآغب ک يل ٱوآ يغیل، فجو يی

، كه از٢به پیبيجو ثوـاى هۀ 62ثبثو آیۀ

علیلی ثكل، ثوفی اى آب هبنذ جی ها

كلرلی يی(5)

اىایو كه چل ه اى

کب ه ثو ایب آب ه يکی ه كهثواثو يو

ث ٥ا كه هۀ کویۀ اؽزغبط ل اذ.

﴿ :٭ويبیليی 21آیۀ ىؼـاء

﴾ ای یذ )آیب ثوای ایب ب

!(. ؟بلک كابیب ثی اوائیم ٱوآ ها يی

:٭ويبیليی أصوبفاى هۀ ویٮۀ آیۀ كه

﴿ ﴾ ب ث ٱوآ(

يبلکٮو هىیلیل نی بلی اى ثی اوائیم ث

آ گای كاك اذ(. ک يواك اى آ بل،

ننا اى اى ٥هبی یك ثك اذ مالمثيػجؼهللا

ی :ال ک گٮذفك ی گياه ك زل ف کفی اهل شهیدا قل :ان

ی و ین ب ینکم و من عنده علم الکتا )آیۀ ييثه، كهثبهۀ ي (1)

بىل ل اذ( انجز ق ی ها ٱوآ يغیل،

بو، ط - ثلء »ث٦ل، رؾذ ٥ا ث 1، ث یوۀ اث

ث ث٦ل، گب ، ربهیـ جوی، ط« ئالو األبه

کیل.

)ط - ٱل أصجذ »اذ: ( آيل، كه رٮیو انیيا٦بل انجۀ ان٦وثیۀ کبا ی انزأهیـ أ انیك يب

٭ی أائم انج٦ضۀ ٱجهب ماک ان٦بك اننی بٱزى ئنی

)ربهیـ صبثذ کوك اذ ک یك كه « انغوۀ ؽاكس ث٦ل

اائم ث٦ضذ پی اى آ، جذ ث جد ٥وثی نغبعذ

غود هىیلل، ب نغبعزی ک هیلاكبی ث٦لاى ی

ی فك ٯ كاك(.آب ها ث

گب کیل. 6، ث رٮیو جوی، ط -

1 ای اف مؿۀ ؿػؼکت

بیل گوی اى يٮوا ٱلیى یي رلی يی

ال. ثوای ٱل ه٭ز

* * *

34

ای اف مؿۀ اثـاینکت

﴿

﴾ گلتگی ؼلبء

!ثب هنتکجـاى

ای اى هى هزبفیي كه ای آیۀ ویٮ ؾ

گو ل ک كه آغب گی كه پیگب فلال عه

ؽه كاهل رب پبكا کیٮو کبهفی ها

-وا گواانٮ ث يزکجثجیل. ا٭واك ٦ی٬يب كه كیب پیو ب ثكیى :کلگب فك گیل

رایل ثقی اى ٥ناة فلا ها اى يب آیب ايوى يی

﴿ :كلكه کیل؟ يزکجوا پبـ يی

﴾ بیی کوك ثك يب )اگو فلا يب ها ه

کوكیى(! ي٦بی ای عه یي بها لایذ يی

؟پو چ اهرجبی كاهكای پبـ ثب آ ؟چیذ

-ثبه ثيزوعب يٮوا ٱوآ يغیل كهایال. ثوفی اى ایب، ق ييثه افزال٫ ق گٮز

ال چبک يوث كاز« ؼایت ػؿ ػیب»ها ث

-ػؿ پبمظ هی ] :یکی اى آب يوٱو كاز اذاگـ عؼاؼ هب ؿا )ث ؿا ؿمتگبؿی( :گیؼ

کـػ، هب ن ىوبؿا ث )ؿا زبت( وػ هیؿ

کـػین )لی هب عػ گوـا ثػین ىوب ؿوػ هی

ؿا یق گوـا کـػین((3)

. كیگوی یي ث افزبه [

كل گب ث روع رٮیو ه، اصو آٱبی يٮی فوو -

کیل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

اگـ هب ؿا اف عؼا مؼبػت ؼایت » :ز اذ

کـػینثػ، هب ن ىوب ؿا ؼایت هی(3)

! ای «

ذ يوؽه، كهذ یٮو لایذ كه آ ثوكاذ اى ي

ىیوا پبـ يزکجوا ثب إال يویلا فك يبت

کل ک هل. ٦ٮبء كه ایغب إال ی٢و یث

چوا ب يب ها ث ها هاذ لایذ کوكیل رب

يزکجوا پبـ كل ک فك يب اى لایذ ئنی

کوكیىيؾوو ثكیى گو، بها هبیی يی(5)

!

-آیب ایک يی :إال يویلا ای فال ثك ک

رایل چیيی اى ٥ناة فلا ها اى يب کبز يب

﴿ ثبثوای، يٲك اى ؟ها کٮبیذ کیل

﴾ یب ه٭٤ آ «تغلیق ػؾاة»ها یب٭ز ث

اذ ک ثوای فك يزکجوا يک جك، لایذ

كه كیب ث ها هاذ ک گبي پوی ل ثك!

ق آيل ک يزکجوا ایو كه پی آ اى

﴿ گیل: ﴾ ربثی کیى یب اذ ک ىاهی ثی)ثويب یکب

کیجبیی هىیى، ثوای يب یچ گویيگبی یذ(.

ای ي٦بی وهاذ ازاه ها رب ثوفی اى

ب ٱوآ ثهک يزأٮب ث٦ی اى يٮوا يزوع

ثب آ چیوگی كه فهغيـیال. يؾزوو یي كهیب٭ز

-ها ث يزکجوا ٥وثی ره كهرٮیو، پبـ اكة

هم إلی اإلیمان لهدوهم أن هللا لو هدا» :ک کل٦ٮبء چی ثیب يیضالل و نب فی ضلوهم إما مورکین الذ ی هللالم ی )اگو فلا .(1)«هم وإضاللهم عل

يزکجوا ها ث ایب ه ل ثك، ٦ٮبء

ای ثگویل. ث روعۀ ٱوآ اه آٱبی يلی ئنی ٱ -

وچل ٦ٮبء ای ا٥زوا ها كه يوؽهۀ كیگو ث يیب -

گب ۀ کویۀ جأ آیۀ فال آهك. ث ه

کیل.

ثگویل. )ىيقوی كه پبیب 2، ث رٮیو کب٫، ط -

ثب ر٦جیو آیل ث ک ثوای ٱل ٦ی٬ يی« ٱیم »رٮیو آی

کل.( ي٦بی ؾیؼ آی ابه يی

ای اف مؿۀ اثـاینکت

بفزل کوكل گواب یها لایذ يی

ک يزکجوا، گب ها كه گوای فك كهؽبنی

-جذ يی (جؾب)کوك كیگوا، ث فلایگوا !(. !كل

بكـؿكه هۀ يجبهکۀ ،آیۀ ویٮۀ يهك ثؾش

کل، كهآغب٢یوی كاهك ک يئه ها هزو يی

﴿ :٭ويبیليی

﴾ آگب ک كهيیب آر ثبیکلگو » [36 -31]يإي:

گیل يب يی کل پ ٦ٮبء ث يزکجوايؾبع يی

یجیرایل )كه كیب( پیو ب ثكیى ایک يی

يزکجوا پبـ ؟اى آر ها اى يب ثبىگوكایل

رازیى يی يب گی كه آر زیى )اگو :كليی

كازیى گو٭زبه آر ٥ناة ها اى فكيب ثبىيی

( بب ک فلا كهيیب ثلگب كاهی !لیىی

.«٭ويك اذک ث يٮو كهذ يکم کبه يزوعب يٮوای

ال ک گب کوكال اىآغبذآیۀکوی پی جوك

كهآ ه٭ز، « ؼایت» يغیلک مکوای اىٱوآوآی

اذ ؿا ؿامت پیبهجـاىيٲك، لایذ ث

فایى ک كهؽبنیک چی یذ. كه ٱوآ کویى يی

ر٦بنی كهثبهۀ کب٭وا، ث ٭وزگب )كه هى فلای

﴿ :كلکثبىپی( كزهيی ﴾ ثبهۀ یل!( یب كهک ؼایت)آب ها ث ها كىؿ

﴿ ٭ويبیل:يز٦ٮب يی

﴾ :کبهی ها ها )رابیی یچ[ 26]انبء

ل(.، لایذ یث یچ ـیویلاهل

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

عبی يود اذ ک ث٦ی اىيزوعب يؾزوو ٱوآ،

الفثی كهیب٭زي٦بی آیۀویٮ ها ث(3)

یي

ثوفی اى يٮوا گوابی ؽ رٮیو ها

اثرؼلـ جـی ،ال چبکكهایجبه اكاء کوك

:یليی« الجیبىربهغ»كه رٮیو

القاد :یقول عز ذکره ر اهل لتاعها ة قالت عنون ـ لو هدانا هللا ـ علی الکف ن هللا :ی ی و له عنا الیوم لنا ش ب عن ـ لهدیناکمـ یئا ندفع ه عذا عذا عوا ه ال ی تدف حت ینا ذلک لکم ل

(5)أنفسکم.

٭ويبیل: پیایب کٮو، ث ر٦بنی يیفلای :ی٦ی

پیواب گیل اگو فلا يب ها لایذ کوك ثك

اى آی٦ی های ها ثوایب ه بفز ثك ک

ها ٥ناث ها ايوى اى فك ك٭٤ کیى، ؽزب ب

٦ب ثوای ب هگوی کوكیى ی٦ی ٱها لایذ يی

٥ناة ها اى فكرب كه ،ویى رب اى آكیيی

«.بىیل

ؿس »كه رٮیو اثاللتس ؿافی چی یـ

:يوٱو كاز اذ« الزبى

ؿا، هب ػؿ هنتؼلبى گیؼ هتکجـاى رجبؿاى»

ػیب تجغ ىوب ثػین ث ىوب اهتؼاء کـػین، هب

ؿا اف ػؾاة یچ کلبیت عایؼ کـػى؟ ثؼی اف

:گیؼ هنتکجـاى ...؟ػؾاة هب ثـعایؼ ػاىتي

عؼای هبؿا ؼایت ػاػی ؿا اگـ ( .. هدانا هللا لو)

وػین. وػی ث عالی، هب یق ىوبؿا ؿا هی

ی عػ ؿا عالی پیؼا ینت ثـای چى هب ؿا ثـا

ىوب چ عاین کـػى؟!(1)

ی اذ ي٦بی «

ؾیؼ آیۀ ویٮ.

* * *

را اىآٱبیب يغزجی ازبكنی اىيیب آب يی -

يی گويبهكی... بو ثوك.

گب کیل. ، ، ط«عبي٤ انجیب»ث رٮیو -

، ، ط«هػ انغب هػ انغب»ث رٮیو -

ثگویل.

32

ای اف مؿۀ صزـکت

﴿

﴾ ثبػبی ثبؿؿکؼ!

ثبكب ها » :٭ويبیلر٦بنی كه آیۀ ٭ٯ يیفلای

اى آب آثی پلثبههکب ٭وزبكیى،

٭وكآهكیى ک بها ثلا یواثزب کوكیى

كهثبهۀ ای إال ک «. كاه آ جكیلب فيا

يزوعب ؟کلثبكب چ چیيی ها ثبهه يی

ال ا٩هت گ كاكيٮوا ٱوآ، پبقبی گب

ال. اى ث کزۀ كٱیٲی كه آیۀ ویٮ رع کوك

يب ثبكب » :ٱوآ کویى، یکی ز اذ هتـروبى

[ ٭وزبكیىػؿعتبىها ثبهكاهکلۀ](3)

كیگوی «.

[ اثـبثبكب ها ثبههبىا ]» :يوٱو كاز

٭وزبكیى(5)

روعۀ كیگو، اثو گیب ها ٱوی «.

يب ثبكب ها ثوای » : اذى بفز ز

[ ٭وزبكیىاثـب گیببىثبههبفز ](1)

.»

ٱوآ يغیل یي يبل يزوعب، هلنـاى هؼین

ػجبكاثياىٱل جـیال. افزال٫ ق گٮزث

لقح :گياه ك ک كه رٮیو آیۀ ویٮ گٮذ تب حا (4)الس

کل( اى ها ثبهكاه يی اثـب)ثبكب،

لاهش لليزـ :ٲم کوك ک گٮذ ثـی صني(2)

، ثبههکل زل(. ػؿعتبى)ثبكب ثوای

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی يغزجی گب کیل. -

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی كاهی بی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ اى آٱبی يکبهو یواىی گب کیل. -

.، رٮیو جوی، ط -

.، رٮیو جوی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ال. یي وکلاو هأیی ها ثوگيیل رؼیؼيٮوا

ب أ» :یليی« هضبمي التأیل»بؽت حا لقح الس جعلها يت ت

الماء ل بىل ها ثبهكاه يی اثـب ،)ثبكب (3)«حوام

کل(. كه رٮیو ها اى آة ثبهه يیب آ ی٦ی

)نٲبػ ػؿعتبىثبكب ها آثز کلۀ « الویقاى»

جبری( ي٦و٭ی ك اذ(5)

. بؽت رٮیو

وك ع ها ثبیکلیگو ع٤ « الویـ»

کوك(1)

یـ»چبک رٮیو یي ثو « التضـیـ الت

كنیم ثو آ ها ای ٱل ا٥زبك ك اذ

الؼ و » :یلوك يیویٮ يیثال٩ذ آیۀ ة اآلی ة من

راد إلفاد اهذ إی صؾ ال ة الو یاح ک ر عملهما ال ذین ت عملین الل )اى ثال٩ذ (4)«ال

آی آذ ک ای ٬ ها ثوای ا٭بكۀ وك کبه

کل(. ایواك ك ک ثبكب اعواء يی

رٮبیو اى رع يزأٮب اکضو ای رواعى

ال آ ایذ ک آیۀ ث کزۀ ١ویٮی ٩ٮهذ کوك

اصو « كبء»ثب ؽو٫ ،«لاهش»اى مکو کوی پ

كل ک ب هیي ثبها اذثبكب ها ریؼ يی

﴿ ﴾ ای ايو ثب ثبههکوك اثوب

یۀ كه آ !يبجذ كاهك، آثز کوك كهفزب

ك ای ث كهفزب كیل یویٮ کزوی ابه

اال٥بد ثیو اى ٱوآ )ک ثبكب يأ رهٲیؼ

جبربد زل( جبیل يب ها اى ٭ى كالنذ آیۀ

ييثه يؾو٫ بىك ي٦بی می فك ها ث آی

رؾیم بییى.

انلی ٱبی، اصو یـ عبل« يؾب انزأیم»رٮیو -

. 1، ط

. ، رٮیو انیيا، ط -

.، انيؽیهی، ط جۀاصو یـ « انیو»رٮیو -

انزؾویو انزیو، اصو یـ يؾلبو اث ٥به، -

. 6 ،ط

ای اف مؿۀ صزـکت

)هؽ هللا ر٦بنی( میؼ هتاى يٮوا علیل،

رع ك ؽ يهت ها اكاء کوك ثلی کز

اذ(3)

.

کیى ک ٱوآ ثب كٱذ كه آیبد ٱوآی يالؽ٢ يی

يغیل يکوه اى رأصیو ثبكب كه رواکى اثوب،

ثوای يل ثبها ق گٮز اذ. آیبد ویٮۀ میم

:بل ای يل٥ب اذ

﴿

﴾ :[.11]األ٥وا٫

اذ آک ک ثبكب ها ثوای یل » :ی٦ی

٭وزل رب چ اثوی كاك پیبپی هؽذ فك يی

-ث وىيیی يوك يیآ ها گی ها ؽم کل .«...٭وزیىى پ آة ها اى آ ٭ويیهای

:٭ويبیل یي يی

﴿

﴾ :[.36]انوو

٭وزل رب كب ها يیفلاذ آک ک ثب» :ی٦ی

كه آب وگ آ ها اثوی ها ثواگیيل پ

بی يزواکى پبهآ ها گزوال ک ثقال يی

ثیی ک اى فالل آ بىك پ، كاۀ ثبها ها يیيی

«...هیيكثیو يی

: چی ٭ويك اذ

﴿

﴾ :[.3]انه

هال پ ها يیک فلا اثویآیب لیلی»ی٦ی:

بىك آگب آهك پ اج يیگوكيیآ ها اعياء

، پبهٱی يوؽو، طاصو آ« ٭ی ١الل انٲوآ»ث رٮیو -

گب کیل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

-ثیی ک اى فالل آ ثیو يیثبها ها يی .«...هیيك

اى اثوبیی ک ،هننؽزی ٱوآ کویى كه یبٯ

﴿ :٭ويبیلآثز ثبهال یبك ك يی

﴾ پ گل ث اثوبیی ک ؽبيم ثبهی(

یهۀ گوال(. ايب اى آثز ل كهفزب ث

یبثیى. بیل كنیه ثبكب قی كه ٱوآ کویى ی

آ ثبل ک رهٲیؼ جبربد، ثو ک آکبه

آیبت آىکبؿ جیؼتآ يغیل ي٦ال اى یذ ٱو

.آهكثوای بی ٱلهد ؽکذ فلایز٦بنی بل يی

* * *

36

ای اف مؿۀ ضلکت

﴿

﴾ ـ ػؿثبؿۀ أل ؽک

كه رٮیو ای آیۀ ویٮ يیب يٮوا افزال٫

-اثي»چ کبل؟ جوی اىٱل « أل ؽکـ»اذ ک زل جوی « ال هـآى»ب آ آهك ک« فیؼ

ضي :ٲم کوك ک ٭ويك اثرؼلـ ثبهـاى اثي ػجبك)يب أم مکو زیى(. اى أل الؾکـ

كهایغب، ٥هبی ال ک أم مکو آهك هزبؼ

ل ثوای وك يی أل تؿاتیب کتبة أل

ویک اى ای اٱال، بلی یي آهك اذ. گا

ىیل آزک ٱوآ کویى كه آیبری چل، فك ها اث

﴿ بيیل يبل:« ؽکـ»

﴾ ثبثوای، ام ٱوآ ايضبل آ [2ؾغو: ]ان ،

آیل. كه رٮیو به يیب ام مکو ث

ص هضوؼ ،«مکو»فایى ک يواك اى يی« الویقاى»

﴿ :اذ گا آیۀ ویٮۀ

﴾ پ ام مکو ب اذ [ - :الٯ]ان

زل صعؼاؿمل عبؼاى(3)

ؽکـ کهۀ . أيب

کبه ه٭ز یي ث همی تؿات ثوای کویى كهٱوآ

﴿ :٭ويبیلچبک يی

)میم ثؾش هایی(. ، انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

﴾ مکو، ثبثوای ام [6 :جیبء]األ

ال. کزبة )رهاد(ام ٥هبی ٥جباث ٱل ث

اذالىو ی يبل افزال٫،یا ؽم ثوای يب

ها فلافك ٱوآ يغیل ثبىگوكیى کزبةث

يهك ویٮۀ ٱواهكیى. آیۀ« صکن» كهایجبه

-آغب يی كاهك. كه ص كههۀ اجیبء ٢یوی ثؾش،

﴿ :٭ويبیل

﴾ اىر يب پی » :ی٦ی [6 -1 :جیبء]األ

ها ث هبنذ ٮوزبكیى، پ اى ام هـػایعي

ها ب آ ه ثپویل * يب كایلاگو ی مکو ه

ک ٩نا قهل آب عبیلا لاكیىپیکوی ٱواه

ای آیبد ویٮ كه پبـ ث ایواك «. جكل

﴿ :گٮزليوکب آيل ک يی ﴾ آیب[

( عي ثوی بل ب اذ؟![ صای )يؾل

چبک كه آیۀ و اى ب هۀ اجیبء يالؽ٢

ك ک پو اى ام کیى. ثبثوای ي٦هو يیيی

مکو، يوث ث ای ايو اذ ک آیب پیبيجوا

یمق یؼوة امضن اثـاینگنز )يبل

عي ایب( يوكای اى ع ثو بؿى همی

اذ ک ثب عك ثویذ، صهضوؼثكل؟ یب رب

« هع مإال»ک پ گبيی ؟کلاك٥بی هبنذ يی

ب آ گب یب٭ز کبی ک ثبیل اىيق ل، آ

اذ گوكك. اؼعاة إال ها ٭واگو٭ذ، آب يی

یب ام ٱوآ، يوع٤ إال †ک ايبيب ام ثیذ

ها صعاة هل اکوو ب آ کب٭وا جكل ىیوا

كه پبـ فك ٱجل لازل رب چ هل ث آک

فبلا بگوكا ی ها يوع٤ پو ٱواه كل

إال، اى ثویذ !ها ثپنیول پبـ آب

رازل پیبيجوا گنز ثك اذ پبـ ها يی

اى ٥هبی رهاد ثپول ک گی ث ثویذ

2 ای اف مؿۀ ضلکت

اجیبء ه٬، ام٥ب كازل. ثبثوای، وچل

ال ؽکـ ، هـآى ال یي صهللاثیت ؿمل ال

هۀ ؾم 3نی يٲك اى آیۀ ىؼىوـػ هی

هۀ اجیبء، عي ٥هبی رهاد، کی جك 1یۀ آ

اذ(3)

ابب ای إال یب ج كه ٱوآ کویى

اى ٱل يوکب، يکوه يوػ ل يؾو ث آیبد

ينکه یذ. ايب ٱوآ يغیل ث هربی گبگ

كل. يضال كه هۀ کویۀ ثلا ج پبـ يی

﴿ :٭ويبیليی« ئواء»

﴾ ها يوكو یچ چیي ای» :ی٦ی [21 -23]اإلواء:

اىایک ایب ه یب آيل چ لایذ ث ه

فلا، آیب :گٮزل کآهل، ثبىلاذ عيی

هبنذ ٭وزبك اذ؟ ثگ اگو كه ثوی ها ث

ىك يزٲو ثكل، بب ىيی ٭وزگبی گبو يی

-ای ها اى آب ث هبنذ ٭ويی٭وزب آ ثوای ک ك، جچبک يالؽ٢ يی«. ٭وزبكیى

ٱوآ کویى كه ایغب اى ٱل کب٭وا يوػ

اذ ک كه آیۀ و اى هۀ ٭ويك، ب ایواكی

ه ث کم فایى ٱوآ كه ایاجیبء يی

آ ها كیگوی )ی٦ی ربت يوم ثب يوم ٥هیى(

پبـ كاك اذ.

* * *

اذ ٱوآ کویى، ال ک چگ يکثوفی اکبل ك -

-يوكو ها ث ٥هبی ام کزبة اهعب٣ كل؟ ثبایک يکؾو٫ بىل! ثبیل اذ ایب پولگب ها اىاالو ي

ک ٱوآ يوكو ها كه ۀ ياهك ث ٥هبی ام كاذ

کزبة اهعب٣ لاك )رب آب ها گوا بىل!( ثهک كه

ایغب رب پو اى ثویذ اجیبء ه٬ يوػ ل ک اى

٥هبی ييثه پویل ك.

35

ۀ ئمـاءای اف مؿکت

﴿

﴾ می عؼاؼ ػـه ؿیبثی ث

ا ثب اگو ثگ» :٭ويبیليی ویٮ آیۀ

گیل ه)يوکب( يی ه چبک ي٦جكبیی ثكل

«. عزلی يیی فلال ٥و، هاآگب ایب ث

؟هبليی ها آیب ای آیۀ کوی چ يٮيی

ای ٱل ها كه « کيبف»رٮیو كه فهغيـی

طلوا» ک: ثوگيیل رٮیوآیۀييثه ک من إلی ل له المل

وی و ر ال س ة ال ؽال ی الم )اگوثب فلال ٥و، » :ی٦ی (3)«ة

ی ث ل ربلایب ثوآ يی ي٦جكبیی ثكل(

کی ک پبكبی هثثیذ اى آ اذ، های ها

ی ي٦ب ها بؽت رٮیو «. ثوای ٩هج ثغیل

ال إلیه أي» :یلافزیبه ك يی الویقاى طلوا سی

ؽلوه ک (5)لی ی ی آب های ث» :. ی٦ی(1)«علی من له المل

كبی اى آ اذ ٩هج عزل رب ثو کی ک پبيی

ؿس »كه رٮیو آلمیي٦بی ينکه ها «. کل

کل.یي آهك اى آ ك٭ب٣ يی« الوؼبی(4)

چل ر اى يزوعب ٱوآ یي اى ای رٮیو

-ال كه روعۀ آیۀ کوی زرج٦یذ ك هثك كیگوی ا فلایب ثب اگو ثگ» :ال

ب ث فلای بؽت آگ هگیل آب چبک

كـکيؼعزل ]رب ا ها اى فلایی ٥و های يی

2، انکب٫، ط -

هجا ٥هی ي ن نی٪»ىائل اذ « نی٪هج»یو كه -

ؾیؼ اذ. « انهک

. ، انیيا، ط -

. ، هػ ان٦بی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

فك ٭ويبوای عب گوكل[(3)

:الیب ز«.

ثگ اگو ثب ا ي٦جكای)كیگو( ثكل چبک »

گیل آگب ویک ی بؽت ٥و های )فك( يی

عزل( يیثـای هوبثل هجبؿف)(5)

یب يوٱو «.

ثك ثب فلا ي٦جكا كیگو ثگ اگو يی» :الكاز

ی کوكل ثگیل ه آگب هت يیه چبک يی

ها هبفػتها ،فلال ٥و(1)

ايضبل ای «

ب. روع

ب، اى كیلگب ٱوآی ثو ای رٮبیو روع

اکبنی كٱی اهك اذ ىیوا كه آیۀ ویٮ،

وا «ئلی»ی فلال ٥و ثب کهۀ هیبثی ث

امتؼالءرب ثو يٮو « ػلی»ل، ثب کهۀ

:كالنذ بیل. ی٦ی كه آیۀ کوی یبيل ؿلج

بتاغاوا » بیل علیإذا لا ک هى ٱوآ کویى ایذ كهؽبنی «ذی العارش سا

ک ها عز ثوای ٩هج ثو کی ها ثب کهۀ

﴿ :کل يبلٱوی يی« ػلی»

﴾ یي [3 :بء]ان : ﴿

﴾ چی [2 :بء]ان: ﴿

﴾ [ یي: 3 :هی]ان﴿

﴾ فال يی ک ٱوآگبيی .[3 :هین]ا

ها ث « ئلی»اى ها رٲوة ث فلا ق گیل اژۀ

﴿ :٭ويبیلآهك چبک يیيیب يی

﴾ ٭ويبیل يی یب [11 :ٮوٱب]ان: ﴿

﴾ :ثبثوای، [. 2]انييم

ثوفلای جؾب ؿلجۀ هبفػ اى ویٮ، كه آیۀ

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ؽی ازبكنی گب کیل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ي٦ك ابهی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو يؾلس كهی گب کیل. -

ای اف مؿۀ ئمـاءکت

ی فلال ٥و ق ث توـةاى ثهک و٭ز ق

ث يیب آيل اذ چبک يٮوا اٱلو ٱوآ ى

ال. كه ؽٲیٲذ آیۀ ویٮ ثو ای ٱل ه٭ز

اگو ث :٭ويبیلكهيٲبو ٦ ثو يوکب آيل يی

٭و يؾبل(3)

ي٦جكبی كیگوی ه چبک ب

گی ث ،هدایل ه عك كازل كهآپلاز

٭ويبوای کم ٥بنى ک وهزۀ ۀ ايه ها

ی رٲوة آهكل های ثكهكذ كاهك هی يی

عزل، پ چوا ب ث ٥جكیذ هبیذ اها يی

ایل ها ثلگی فلال ٥و ها ٩یوفلا ر كاك

کز ایغباذ ک آیۀ ویٮ اى !؟لپویی

٥و بیل ر٦جیويی« ؽی الؼـه»فلال یکزب ث

اذ هـکق كـهبـاییاالػ ٱوآ کویى، كه

پ اى ه چبک ٱوآ يغیل، فلال ثقل ها

وكيی ثو ٥و يزی ه آ٭وی آبب ىيی

﴿ ﴾ :[

بیل ک فلای هؽ روریت ابه يی ثلی[ 1 -3

پ اى آ٭ویلگی، عب ها اگناز پبكبی

٭ويبوایی ثو کبئبد كاهك. يوکب ٥وة ى فلا

ها كه يٲبو ٭ويبوای ثيهگ عب ثبه كازل

کوكل یي ٥جبكد يی أيب ي٦جكبی ييی ها

ثو ثلگی اىایغباذ ک ٱوآ کویى آب ها

بیل.٩یوفلا وى يی

آیل، آیۀي٦بیی ک اىآیۀویٮ ثويی ىبؼ

-ی هۀ )اواء( اذ ک كه آ يی كیگوی كه :فایى

﴿

﴾ :اإلواء[

13- 11.]

ث االػ ؾی « ن کب ي٦ آنۀ » كه« ن»کهۀ -

آیل كه ایؾبل ثوای ٭و يؾبل به يیث« ايزب٥ی»

کبه ه٭ز اذ. ث

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ایل، ثگ کبی ها ک عي ا پلاز» :ی٦ی

افزیبه لاهل رب ىیبی ها اى ب آ ثقایل پ

-كگوگ بىل * آآ ها ب ك٭٤ کل ی فلالب فال، فك ثب يیکبی ک ای

( گای ه ٱوآ كه ای ...عیلرٲوة يی

کل. يئه يب ها کٮبیذ يی

ٱلیی ؽبل بهک گنذ يٮوا ٥ی كه

جـیاثع٦ٮو ال چبکٱل ه٭زٱوآ یي ثوای

هتبػهزبؼكهرٮیوب اى جـمی اث٥هی

طلوا » :الگٮز آیۀویٮ ال ک كهي٦بیآهك لهم ر یق ریقا ک إلی ط رش مال ع لف و ال ز علمهم عنده ة التمسوا ال ه ل علو علیهم

ظمته ()«وع-های يی )آ ي٦جكبی ٭و ل(» :ی٦ی

فلال٥و يكیک کل ها ث عزل رب ایب

كل، چ ثوروی ذ يیرٲوة يكی ها كهفا

«.كازلثوفك ٢٥ذ ی ها يی اها

« ؿس الوؼبی»، بؽت رٮیو ای ثب

آ اى ٱل قذ ك٭ب٣ ك « الویقاى»رٮیو

ال ثوای اصجبد ٢وب، ث رو وكٱیها

﴿ :٭ويبیلک يی الآیۀ ث٦ل رک عز

﴾ :ا يي [3]اإلواء(

(!گیل، ثیبه ثوروثورو اذ اى آچ يی

ريی ای آیۀ ویٮ ک ٱل ،نی ث ٢و يب

يلنل وك ثبيوکب ها كه اب وک، ثبم يی

-يی لاهك گو الىو پیی، ببىگبهی ٭وی آیۀ

﴿ آیل ک ثب يلنل ه

﴾ آ ها یي ببىگبه ثبل ک یچ يٮوی

پنیوك. ی

* * *

، يغ٤ انجیب، ط ، عبي٤ انجیب، ط -

)٥جبهد يز اى يغ٤ انجیب ٲم ل اذ(.

33

ای اف مؿۀ کقکت

﴿

﴾ تـمبک ثػى اضبة کق!

كه ای آیۀ ویٮ ق اى آ ه٭ز ک اگو کی

ث ٩به اؾبة ک٬(3 )

-کیل ثو أم ک٬ يیويی

ل قذ هی ثورب٭ز گویيا يیاى آب ،گویذ

﴿ رویليی ﴾ جت ٱوآ كه يٮوا

الک ثوفی اى اٱانی آهك ب، آ ثكروبک

-اٱال ييثه ثب ٱوآ کویى بىگبه یذ. ثثب ر٦جیو کيبفكه رٮیو فهغيـی٥ا

ل » -يیی ٲم ٱل ٦یٮیثواآ ها ک ي٦ال « قی

ل »یل: يی چی آهل، طول قی رهم ل ظم أظفا رهم وع عو وش! )گٮز ل ک جت روبک ثك ایب، (5)«أجسامهم

آب كهاىل بفب يیب ريلی اعبو

هیجؼیاصو « کيق األمـاؿ»كهرٮیو !ثك اذ(

رهم » :اذ آيل ز يكیک ث ی ي٦ب ألن أظفات و رهم طال عو ح وش )ىیوا ک بفب (1)«ة أعینهم مفت

یـ !چبب ثبىثك( يیبیب كهاى ل

یي ی ٱل ها الجیبىهزوغرٮیو كه جـمی

وك.ؾیؼ یآ ها آهك نی(4)

كه ىکبی

-ي٦بی ٩به ی٤ اذ و ٩بهی ها ک٬ یک٬ ث -

گیل.

.12، رٮیو کب٫، ط -

.، ک٬ األواه، ط -

. ، يغ٤ انجیب، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ذ ای٥ٲیل ایي ثب جوی ى« الوؼیـ كتش»

وك.يی هأی ها بكهذ(3)

ى چلا يٮوا كیگو

آ ٲم ٥بیزی ثلی ٱل لاهل، وچل اى

كنیم يوكك ثك ٱل !الفككاهی هىیل

ک٬ آک كه هۀ ویٮۀ ال .ينکه ك چیي اذ

فك ثیلاه فاة الی ک٬ اى ام آيل چ

ال٩به ثوثوكآ يلد كه چ لل، لازل ک

﴿ :گٮزل یکلیگوث ﴾ :[2]انک٬

ایغب كهگ ها كه هى )هىی یب ثقی اى

اؾذ ک اگو يیب بفبیب !کوكیى(

یب٭زل ک يلری آچب ثهل ل ثك، ؽزب كهيی

چ قی ال. یثیبه الی ها كه ٩به گنهال

ى اى ٱل ایب كهثبهۀ ر٪ییو اعبيب كه

آک ثب ثو گياه ػمٱوآ کویى و٭ز اذ.

ای ٱلیی اى ثب کب آ يٮوا، چ یکی اى

٩به ثیو ه٭ذ رب ٩نایی ثوای یبها ثقوك،

يوكيب اى کم یئذ ی اثلا گٮذ ىك لل

غت كل ای ک كهكذ كاذ ر٦ثهک اى ک

جـی !گب ثوكل ک ی ثو گغی كذ یب٭ز اذ

جل » :یلكه رٮیو يی رق و فؤخذها الر ب الو ضر ظر إلی نقشها فن

ظر إلیها ه فن ل من أصحا طرحها إلی رج عجب منها ثم عضهم لعض ف إن هذا :یقول ل ج زا الر کن ب صا ها آوك ٭ول، ک» :ی٦ی !(5)«قد أ

گٮذ ل پ كه آ ٢و ا٭کل ثو ٲ گو٭ذ

كیگوی اى یبها ا٭کل ا ی يوك ثآ ها

.. واغبو یکی ث كیگوی .گب کوكآ ها یي

پ يوكو !«ای يوك ث گغی كذ یب٭ز اذ :گٮذ

ىك ػهیبكه ىيب آوىگبه اى ٲ ک )ک ك

ل ثك( ر٦غت کوكل ثبألفو هاى اؾبة ک٬

رٮیم ث رٮبیو ٭ب ل )چبک كهب آ ثو

بیم آک ک ثوای آيل اذ(، اى کم

فویل ٦بو آيل ثك. ثبثوای، ٱل ييثه ؾیؼ

. 1، ٭زؼ انٲلیو، ط -

. ، رٮیو جوی، ط -

1 ای اف مؿۀ کقکت

یذ ؽ آذ ک فلایز٦بنی اؾبة ک٬

ك رب کی ثلاب ويل ٩بهب ها روبک ٭وي

اى اؽانب ه رب هیل ي٥ل يٲوهه آگب

كه رٮیو يوٱو كاز جـمیگوكك چبک یـ

جله و » :اذ ب أ ی یلػ الکتا حت حد ل إلیهم أ ذلک أن هللا منعهم الرعب لئال یص .(3)«فیهم

-آ كه ها آب گ ه ٥ال عم ه ک فلالبگ

﴿ ٩به گبهك آزبۀ پبلاهی كهيلد الی ث

﴾ اى گيل عبها ب آ رب

ب آیاته وكهلگب يؾٮ كه ايب يبل. جی ک من ع ذل

ی شؤنه عال .ت

* * *

.، يغ٤ انجیب، ط -

38

ای اف مؿۀ هـینکت

﴿

﴾ قاع هؼجػاى ػجبػتگـاى!

نؾب ي٦ب يهككآیۀ ٭ٯ، آیۀ قزی ث اى

:٭ويبیلافزال٫ یذ يی

ال ثوایگو٭ز كبییي٦ج ٩یواىفلا )يوکب(»

نی كه روعۀ «. يبیۀ ٥يرب لب آ ایک

٢و ك ثكيی آی، افزال٭ی كیل يی

ه ثل رع ث اى يزوعب ثـعییل،

-ال گب کوككچبه ازجب ل الٱوآی ه

هزبفیي هى ال يٮو آیۀ ویٮ ایذ ک كه

بیل يی اکبه كبی فك هايوکب، ٥جبكد ي٦ج

ک يٲك كل. كهؽبنیيی آب لیذ ب ثب

٭ويبیل كه يی ي٦باذ ای ثـػکلآیۀ کوی،

ي٦جكبی يوکب ث اکبه )هى هزقیي(آیل

ث لیذ ثب پوكاىل يیب آ ٥جبكد يقبنٮذ ثب

چل ک اذ يبت كهایغب !فیيلایب ثويی

ي٦بی بی ٱوآ ها كه يا٭ٲذ ثبروع اى

قذ ثیبهیى پ يٮو ؾیؼ آیۀ ویٮ ها

:ثیزو ریؼ كیى

یکی اى يزوعب يه ٱوآ كه روعۀ آیۀ

ثهک !یذ چی» :ييثه يوٱو كاز اذ

ث ثگوكال هی ثبم فلایب ثيكی اىپوز

ثوفیيلب آ فيذ(3)

یل:يی كیگوی وعىيز«.

٥جبكد آ ي٦جكا کب٭وفالل ث ثيكی وگي!»

گوكليی آب يقبن٬(5)

» :اذ ز يی«.

ای ثگویل. ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يلی ئنی ٱ -

هی بی گب کیل.ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی كا -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

-ث وثوربثل آباى٥جبكد ثيكی !اذ چیثوفیيل يقبنٮزب

(3) » :كاز يوٱو چبهيی «.

يکو فال ل پوز ي٦جكا !چب ثك

الل ثو ایب زیيلفكها، ف(5)

.»...

ايب ث ٢و كٱی، آیۀ ویٮ يٮو كیگوی ها

رون »هبل یو كه يی -يی ثبى« ۀآله »ث « سیکف

ی و » :گیل کيبفكه فهغيـیگوكك چبک ر ف می ض ال

رونها عادتهم سیجحدون أي ة سیکفرون لآلله ۀ ييثه اى آی (1)«وینک

)گیليی فك ق پوزلگب لیذ ي٦جكب ثب

ا »ٱویۀ ایک کهۀ ث ثبن٦ک( كه آیۀ « ضد

ا »کوی يٲبثم کهۀ ز كل آيل اذ ب يی« ع

ک ثوفال٫ پلاه يوکب، ي٦جكبی آب واغبو

ل ثهک ث يقبنٮذ يبیۀ ٥يد ایب ی

فیيل منذ فاهی ها يیثوب آ كی ثب

فال. كهؽٲیٲذ آیۀ يهكثؾش، ثوای آب يی

ک كه آیبد كیگو ٱوآ يکوه هبليٮيی ها يی

-يی أصوبفآيل اذ چبک كه هۀ ویٮۀ

:فایى

﴿

﴾ :[.3 -1]األؽٲب٫

رو اى آک ک ٩یواى فلا کیذ گوا» :ی٦ی

فال ک رب هى هزبفیي ثل پبـ کی ها يی

*فجول اى ك٥بی ایب ثی ب آ كل ی

كب ب آ گبيی ک ای يوكو يؾه ل،

«.کلایب فال ل ٥جبكرب ها اکبه يی

:٭ويبیليی ثوـ یي كه هۀ

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥جلانؾل آیزی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو يؾلس كهی گب کیل. -

.، رٮیو کب٫، ط -

1 ای اف مؿۀ هـینکت

﴿

﴾ [.33: ۀ]انجٲو

آگب ک پیایب اى کبی ک آب » :ی٦ی

-عیل ٥ناة ها يی يی ها پیوی کوكل، ثیياهی «.گوككثیل پیلبی يیبب ٱ٤ يی

:آيل اذ كبـ چی كه هۀ يجبهکۀ

﴿

﴾ :[.3 -]٭بو

-ها يیب آ کبی ک ٩یواى فلا،» :ی٦ی فويبیی یزل * اگوپزۀ ز فایل يبنک

ل اگو ها ثقایل، ك٥بی ب ها یب آ

كل هىهزبفیي ى ثل ث ب پبـ ی

ک یچک يبل آ وک بها اکبه فالکوك

«.كلثب فجو اذ ر ها آگبی ی

يهكثؾش کویى، آیۀ ٱوآ بی هبییث ثبرع

!چی یذ» :روع كک هد ثبیلها ثلی

هزقیي( ٥جبكد ایب ها هى ي٦جكا )كه آ

«.اکبه فالکوك يقبن٬ آب فال ثك

* * *

50

کبتی اف مؿۀ

﴿ ﴾

!؟ثـػق ؿذ هیاف چ چی صپیبهجـ

:٭ويبیلفلایز٦بنی كه ای ك آیۀ کوی يی

يب ای ٱوآ ها ثو ر ٭و ٮوزبكیى ثوای »

ها ٭وزبكیى( ایک ث هظ ا٭زی * ثهک )آ

« کلک )اى فلا( پوا يی ثوای پل كاك وکی

ال » کهۀ يٲ٤ ثکبه كهایغب ثوای ازضبی« إ

ي٦بی أئۀ ؾ ٥وثی( ثه٭ز ث ٱل يجوك )اى

ر »آیل يی« لکن» گٮز كه فهغيـیچبک « ة تذک

( آيل اذ. ای كهلؼل ألرليٲبو يٮ٦ل ن)

آیۀ ویٮ ٢بیو ٭واا كه ٱوآ کویى كاهل

کل ک اى اکبه ها آهاو يی ص فلاهل

يقبنٮب وقزی آب كه هظ ر٦ت جبل

لاز ثبل ک عي پواکلگب اى ؽ، رٱ٤

کی كل ث ایب پبهك. نی ثوفی اى يٮوا

ال ک كهثبهۀ آیۀ قذ أ يل ٩ویجی آهك

ر المنثور»كه رٮیو میی .بىكثب يلنل آ ی « الد

ی » :یليی ػجبكاثياى ٱل ل صإن الن الو أو زل علیه حی ما ان

ل هللا صلی فؤنز إذا صدور قدمیه ی :کان یقوم علی رآن لتشق الق (3)«طه ماأنزلنا علیک

گبو ث ،كه آ٩بى يل ؽی صفلا )پیبيجو

ایزبك، آگب فلا ای بی پبی يیو پغبى ث

يب ٱوآ ها ثو ر بىل :٭وزبك ک آی ها ٭و

!کی(کوكیى رب هظ ث

ال كه رٮبیو ی٦ی یي ای ي٦ب ها آهك

اى ايبو « بكی»کببی كه رٮیو كیچبک

رسول هللا » :کل کهایذ يی ثبهـ ی أطراؾ ص کان یقوم عل

. 66، انله انضه، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

رآن لتشقی ک الق زلنا علی ل هللا سحانه طه ماأن رجلیه فؤنز صاع )هل (3)«أ

ایزبك فلای و پغۀ پببی فك يیثو ص فلا

يب ٱوا ها :جؾب ای آی ها ٭و٭وزبك ک

ی کزبة كه ثور بىل کوكیى رب هظ ثکی(.!

ت قدماه» :آيل اذ ک م ر ی تو ربآغب ک پببی ) «حت

!يزهو ل( صپیبيجو

کان » :ال ک گٮذآهك ػجبكاثيچی اى ٱل

ال ص هللا رسول ل کی ط نفسه ح ر ا :ینام فؤنزل هللا علیه إذا قام من اللیل ی زلن طه ماأنرآن لتشقی ک الق (5)«علی

چ ثوای بىت صفلا]هل

ثذ رب ث فاة فبذ، فك ها ثب هیبی يیثويی

ها آی وك)ٲ کل( آگب فلا ای

يب ٱوآ ها ثو ر بىل کوكیى :ک٭و٭وزبك

رب ث هظ ا٭زی[.

ثو٭و ک !ب، عبی رأيم كاهلای أ يل

،کوككه بىفك چب ٥م يی صفلاثپنیویى هل

ىیوا ٥م یذيلنل آیۀ ویٮ يورج ثب آ

﴿ :٭ويبیليی ث٦ل كهآیۀ ﴾ ای

-كل ابهد يیها كنلاهی يی صوعه، پیبيج عيیت الآيىك ثهک کلک وک اىٱوآ پل ی

اىآ ثوفهكاه يزنکو فالل )پ جبیل ثو

٢یو هظ ا٭زبك( يکوا، ال فهك ث

-ثییى ک يیيی کقها كه هۀ ویٮۀ ي٦بای

﴿ :٭ويبیل ()

﴾ اگو آب ثلی » :ی٦ی [3 :ک٬]ان

. 2، انب٭ی ٭ی رٮیوانٲوآ، ط -

.66، انله انضه، ط -

بو كه چبک اث« ن٦م » ي٦بی اژۀ اىعه - -

)روبل اى ايو اإلٮبٯ ي انکو ي٪ی گیل:

كه٭بهی ثواثو « يجبكا»بفبیل( اذ ک ثب کهۀ

گب کیل(. 12آیل )ث ي٪ی انهجیت، يی

.، انکب٫، ط -

1 کبتی اف مؿۀ

ق ایب یبهكل يجبكا()

ال عب فكها اى

﴿ :٭ويبیليی یب !«الک بىی ﴾ ایب بیی ک ثو پ عبذ اى ال» [6٭بو: ]

كه آیبد كیگو یي يکوه «. ثوی ث الکذ وكيی

-اى ٱوآ الهى يی عيیت الآيل اذ ک رب

﴿ :گیول يبل آچ ک ٭ويك ﴾ رول، يی )اى فلا(ک وک» :ی٦ی [ :٥هی]األ

﴿ :٭ويبیليی یب «پل فال گو٭ذ

﴾ :آیبد. ايضبل ای [31]انبى٥بد

، ؽ ای رٮیو ها اكاء ك کيبفكه فهغيـی

زل علیک القرآن ما» :ز اذ ) ن ) ک علیهم لتتعب ف رط تؤس ف

کفرهم و عالیوعلی کقوله ت رک علی أن یإمنوا عل :تحس کل :ی٦ی(1)«ک اخع نفس

ر٦ت ا٭زی ٱوآ ثور بىل ل رب ث هظ »

فهی كهؽود ثیبه ثوکب٭وا کٮوب ال

آهل يبل آچ ثبی ک چوا ایب ی

﴿ :فلایز٦بنی ٭ويك ﴾ آب چوا ک بىی الک فكها يجبكا» [ :٦واء]ان

«ل.ی يإي

ي٦بیث ٱویت یيقی« الویقاى»كهرٮیو

ب أنزلنا ما :فالمعنی» :اذ كاز ينکهآيل يوٱو القرآن لتتعل الناس علیه حم ی ؾ ف ل ک الت ؽه ل تلی ی ي٦بی » :ی٦ی (3)«نفسک فی س

ایىوزبكها ثور ٭وٮ يب ٱوآ :آی ایذ ک

، ث هظ ا٭کی يوكو تجلیؾ آىرب فكها كهها

!«ها ثبرکه٬، ث پنیو آ اكاهی

-هظ اى صپیبيجوأکوو ک گٮذ راانجز يیل ی هـآى تجلیؾ ػجبػت عؼا ها کیل كه

گز ي٤« کبكـاى ئکبؿ» ثو ال هظ اى نی

-يی نیفلایز٦ب ايوقزی ک كهثبهۀ ىیوا اذ

.، انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

﴿ :٭ويبیل ()

﴾ کبهد( ٭به٧ )اى ک]پ گبيی[ 6 -1]االواػ:

ی فلالد ث *اهک ثوفك ٥جبكد ؿذلی

آه[. كهثبهۀ ايو كو فلایز٦بنی، هی

فال چبک پیبيجوها ث جو ازٲبيذ ٭وايی

ت :٭ويبیلیي ر کما ام ()فاستقم ای )پ چبک يأيهل

﴿ :٭ويبیلیي يی ک( پبیلاهی ﴾ پ ثو(

فك کیجبیی ثهى(. جو ؽکى فلال

پنیوك. ب رؾٲ يیقزی ثواثو ازٲبيذ، ي٦ال كه

* * *

﴿

﴾ ىتبة ػؿ هـائت صی!

ثلا مؿۀ الىيذ اى ک ایکوی آیۀ كيی

:٭ويبیليی ثپوكاىیى، ای آیۀ ویٮ اذ ک

ی ر آک ؽی ث اىپی كه)فال(ٱوآ ه»

فلای ي، يوا ه زبة يک ثگ اغبو پنیوك

«.كا ا٭يای

گبو ث صفلاهل الکكهرٮیوييثه گٮز

ه وا آک قب ٭وز ربو ك اىپی ؽی ه

فال آگب ای آیۀ ثب ا، آیبد ٱوآی ها يی

کوی بىل ل اها اى زبة كه ٱوائذ ی

:آيل اذ« الجیبىهزوغ»ك چبک كهرٮیو

عناه » جرائیل ال م الوته قل أن یفرغ ه تعجل ت عه ص من إالؼه فإن رء م کان یقالوته مخاف و عجل ت کقوله و نسیانه ة ی ل ه( عن )ال :هذا عج ک لت ک ه لسان ان تحر

ی ائ ج حسن وال -پی :ک ایذ ی آی]ي٦ب (1).«عاس وال

آ زبةكهفال اىاثال٧ ٱوآ، عجویم اى٭وا٩ذ

ت»که، يله ای - ي٦بی هظ کیل اذ. ث «

. هۀ ك، آیۀ -

. 1، رٮیو يغ٤ انجیب، ط -

11 کبتی اف مؿۀ

ها ٱوآ وا ٭وز،ث ص پیبيجو ىیواک يک

ق، ای کل. ٭واي ها آ فال يجبكايی

﴿ :ک ٭ويكفلایز٦بنی اذ گٮزبه ٢یو

﴾ ٱل ينکه اى .[3 :ٲیبيذ]ان

گياه ل اذ[. رجبئی صني ثـی ػجبك اثي

ال. ايب ها ثوگيیلرٮبیوعلیل یي ای ٱل

-اى ٲم ٱل ييثه يیپ« الویقاى»رٮیو كه

:یل

راء فلوال» القرآن قل ذلک لم یکن لعجله ق ل لم ما ة علم ما منه ز (3)«عد منه ین

-ٱوآ پی كای اى (ص)ثوای پیبيجواگو »ی٦ی راذ كه فال اى يل آ عك لاذ ی

!«چیيی ک ى بىل ل زبة هىك

فال ثگیل ک چ كه ای رٮیو، یل يی

هىیل، كهفال ؽی زبة يی صفلاهل

!ذآگبی كاب آ آیبد اى يل اىثبثوای پی

يهكثؾش يلنل آیۀ ک ثب ای ق ٥غیجی اذ

٭ويب یب٭ذ رب زبة ص فلابىك ىیواک هلی

ثقال آ ها «پبیبى گـكتي صی»اى هىیل پ

( كههریک ) وا ثب ٱوائذ عجویم

-اى يٮبك ؽی آگب ثك، ٱیل پبیب صپیبيجوآيل الىو ی (صی ئلیک یوی أى هجل )هيگو٭ز

ر هل، زبة اى آک ؽی ث٭ويك پیيی ثهک

تؼزل ثبلوـآى هي هجل ل يقا )آ ها هى

٥ال ثوای، آیبد يز٦لكی كه !(أى یصی ئلیک

كالنذ كاهل ثوایک االمؾ ٱوآ کویى ث

-ؽی اى يٮبك آ ثی يل اى پی صأکوو پیبيجو

االو پی آيل ک كه لهثك هیلاكبیی اال٣

« أضبة کقپو كهثبهۀ » « صبػحۀ ئكک»يبل

گی گا ثو ،ب ايضبل ای« صی ۀكتـ»

:٭ويبیلل. فلایز٦بنی يیي٦ب وك يیای

. ، رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 16

﴿ ﴾ آيفذ ک ر چیيبیی ث )فلا[ ]انبء:

فلا ثو ر ثيهگ اذ(. كازی ٭مها ی آب* * *

53

ای اف مؿۀ اجیبءکت

﴿

﴾ آموبى كتن ػؿ ؿتن

!فهیي

:٭ويبیلفلایز٦بنی كهای آی اى ٱوآ کویى يی

آیب کبی ک کب٭ولل لیلل ک آبب »

ىيی ثز ثكل پ آل ها ثبىکوكیى )ؽیبد(

ای ها اى آة يٲوه كازیى، آیب پ و چیي ىل

«. ؟هلآایب ی

ي٦بی ثز ثك آب ىيی ثبىل

ال ک گوی اى يٮوا ي٦بو گٮز ؟چیذب آ

كهآ٩بى، آبب ىيی ث یکلیگو يزم ثكل

كاكل، پ ک یک اؽل ها رکیم يیهیث

فلایز٦بنی اعياء آ ركۀ اؽل ها اىى علا

آب، پلیل ٭ويك ٢بو يٮهی ها اى ىيی

كه ػجؼالکـین عیتچبک ازبك !آهك

ألرض » :یليی« التلنیـالوـآی للوـآى» فالسموات وا

کانتا شیئا واح أ دا رتقا ال ي کانتا عض ف ی ضها إل ع ضما رض سماء و من الأ

عض يففتقناهما أ ضها عن ع صلنا ()«فیک ،ب ىيی)آبه

.. ثز ثكل ی٦ی ثبیکلیگو پیل .چیي ثكل

اربل كازل ثبثوای آب ثك

ای .. آگب وك ها ثبىکوكیى ی٦ی پبه.!ىيی

اى پبهۀ كیگو علا بفزیى(.آ ها اىتلین »یي كه رٮیو اثاألػلی هػػیازبك

:از اذثو ای ٱل ه٭ز يوٱو ك« الوـآى

آیؼ ظبـاا هلهی ک اف ایي کلوبت ثـهی»

ای ؿت تػاینتک کبئبت ػؿ ثؼ اهـ ث

. 66، 2انزٮیوانٲوآی نهٲوآ، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

(MASS) ؿا( ث ثػ امت. ثؼؼب )عؼاؼ آى

«.هنوتبی هغتلق هونن مبعت امت(3)

٩بنت يزوعب ٭بهی ٱوآ یي، آیۀ ویٮ ها

-ال ک ی ي٦ب اىآ ثويیچب روع ك

ای ک یکی اى ایب يوٱو كاز گیل ثآ

ى پیز ثكل آبب ىيی ث»... :اذ

«.ها اىیکلیگو ثبىکوكیى..ب آ يب(5)

-كیگوی يی

ى پیز آبب ىيی وك ث»... :یل

«.ثكل يب آل ها اىى علا بفزیى..(1)

ث ى ... آبب ىيی » :يی ز اذ

آبها اىیکلیگو ثكل( يب ثز ثكل )یکی

«...کب٭زیى(4)

»... :چبهيی يوٱو كاز

ال پ آبب ىيی وك ث ى پیزه ثك

«...يب آ ك ها اى ى عهلا بفزیى(2)

...

گب ث٦ی ای هأی، ثب رئهی علیل ٥هی ث

يج کل یي ک اى رکیم ٢بو عب ثؾش يی

نی ای !ي٪زى وكآ ها اذ ننا ثبیل

هثواذ اىایو لیرٮیو، ثب يکهی ؽم

اکبل !كهفه ا٥زبك یذ بلٱوآی ى لاهك

ياليذ آیۀویٮ، کب٭وا ک كهای ييثه ایذ

الک چوا لیلل)یب لازل(ک آبب ل

م ثكل ىيی كهآ٩بى آ٭وی ثب یکلیگو يز

ثو ای ؟ها اى ى علا ٭ويكب آ فلال

( ؟یإهى أكال! )؟لآهيجب، چوا ایب ی

لازل رب ؿیتػلن ک کب٭وا، ي٦هو اذ

ب ىيی ثب آ٩بى آ٭وی، آب ثلالک كه

ای چ !یکلیگو يزؾل ث ى يهز ثكل

ذ یب اك٥ب ك چوا ثبیل رٱ٤ كا !كنیهی اذ

)ثبروعۀ كکزو آ٭زبة ، رٮیى انٲوآ، ط -

ا٪و(.

روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی بو يکبهو یواىی. -

عۀ ٱوآ، اصو آٱبی يؾليلی ٭الكل.رو -

روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی كاهی بی. -

روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يؾلبكٯ روای. -

6 ای اف مؿۀ اجیبءکت

اى آ٩بى عب فجو كازل اىایو ب آ ک

! يگو آزک ؟ها كهفه ياليذ وك ایب

رئهی ييثه افیوا پلیل آيل كه ٥و

٭الٮ كالا یب ى اى صپیبيجوأکوو

آ ثب فجو جكل رب چ هل ث کٮبه عبم

!؟٥وثزب

الک كهای ب کوكبیل ثوفی اى يزوعب گ

!آیۀ ویٮ، هی ق ثب کب٭وا ٥ويباذ

ب « یـ الؾیي کلـا أ لن» :ک عهۀكهؽبنی

كل ک ٱوآ يغیل ثب آهك ٭٦م يبی يٮی يی

( اك٥ب كاهك ک پی اى يل ای آیۀ ویٮ رضؼ)

یي کب٭وا اى ثز ثك ثبىل آب

٭ويبیل: آیب يه٤ ثكل! ننا يی ىيی آگب

؟ؼانتؼ ؼیؼؼ ،کبكـىؼؼک کبی

ثبثوای، يٮو آیۀ ویٮ ثبیل عي آ ثبل ک

ال. ثوفی اى يٮوا يزوعب ٱوآ ثلا گویل

آصبهی ک اىيهبب لهاالو هیل اثع٦ٮو

كل ک ال، ب يیآهك جـمیاث٥هی جـی

فیؼاثي ػی ػکـه وا ٱلیى ٥وة يبل يٮ

٥ٲیل كازلک يواك اى ثز ل آب،

يٲك اى ثز ثك ىيی، جبؿیؼى ثبؿاى

ثك اذ ای، ايو يؾی ـییؼى گیببى

-كیل ثك يیآ ها ل ک ٥وة ثبهبوك يی

كیل ک كه پور چ رلثیو گٮزی، آب ىيی

-گوكك. جوی يیل عب فوو آثبك يیىيیثب

زید » :یل ل ان ال :قا رتقا السماء ت ا مطر و کان الینزل منه رتقا ت األرض کانرج ناتها ألرض فؤخ ماء وشق ا ر الس ط ل م ز خرج منها نات ففتقهما هللا فؤن (3).«ی

آب ثز ثك، ثبهای :گٮز اذ ک ؼاثي فی)

آيل ىيی ثز ثك، گیبی اىآ اىآ ٭وك ی

ثبها هییل، آگب فلا وكها ثگك ی

آب ها ٭و٭وزبك ىيی ها کب٭ذ گیب

ها ثوآهك(.

. 6، رٮیو جوی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

ثبهـ اثرؼلـای ي٦ب كه افجبه ايبيی اى

و آیۀ ييثه( یي گياه ل اذ ک )كه رٮی

ال» :٭ويك ػوـ ثي ػجیؼ هؼتقلیث رتقا ل کانت السماء ز تن

ر و ط الالق رتقا ألرض ت ا ت ف کان ا رج الن خ ر و ت ط الق ماء ألرض فتق الس فتق ات ا الن بی ثبها ها )آب ثز ثك كا (3).«

ز ثك گیبب ها ٭وزبك ىيی ث٭وی

بی ثبها آهك آگب آب ث ٱوثیو ی

ىيی ث گیبب، ثبى لل(.(5)

ۀ ل ٱوآی ای رٮیو ها كه هۀ يجبهکب

:٭ويبیلذ ک يیثبیل ع بؿم

﴿

﴾ :[.3 -]انبهٯ

گل ث آب ثبهل ىيی کب٭ل ک »

ثوكاه ای)ٱوآ( گٮزبهی ٱب٤ اذ فی

.!«یذ

* * *

2، رٮیو انیيا، ط -

ثب ای رٮیو، هاثۀ لهآی ثب میم آ ی٦ی ثب -

﴿ عهۀ ﴾ ك ک ثب گك یو ه يی

ل آب ثبه ثبها، يبیۀ ؽیبد ىلگب )اى جبد

آیل. ؽیا اب( ٭واى يی

55

ای اف مؿۀ صذ کت

﴿

﴾ بهگؾاؿی امالم

صگای پیبهجـ

٭ويب كاك اذ فلایز٦بنی كه ای آیۀ کوی

چبک ثوفیيل رب يإيب كهثبهۀ فلا ث عبك

ايزب ا٥الو عبك اذ اى ها ن٬ يااه

﴿ ثوگيیل ها ٭ويك ک آب ﴾ كی، كه

رگی يٲوه لاز اذ. آگب قزی ثوایب

يیب ها ث اثوایىيإيب، ؼؿپمکو کی

﴿ :٭ويبیلپ يیآهك

﴾. اذ عؼایتؼبلی[ سماکم هو یو]كه كهایک يوع٤

يیب يزوعب يٮوا افزال٭ی ؟ اثـاین یب

ایىیوا ٱوی !ك ک عبی گٮزی كاهككیل يی

ؽم (ؾا كی هي هجل ) آيل ویٮ آیۀ پی كه ک

کل. ثبعك ای، یکی اى يی ها آب يئه

کی پلهرب اثوایى اذ. ا » :یليزوعب يی

اى ای بها يهب بيیلپی(3)

)يزوعى، «!

ها اى ٱهى ا٭کل اذ(. كیگوی « كی ؾا »روعۀ

كی پلهرب اثوایى ها )ثپبكاهیل(. » :یليی

كه ای)ٱوآ( ا اى ٱجم بها يهب بيیل

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥جلانؾل آیزی ثگویل. -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

هل گا ب ثبل(3)

كی»)يزوعى، ي٦بی «!

اذ ثلهزی «هي هجل »ک ٬٥ ث ها «ؾا

:كهیب٭ز(. ايب يی ثوفال٫ آل، ز اذ

)گجب(ه)هثبی( پلهرب اثوایى، ثبیل. »

ک اىپی بها يهب بيیل ثك ا

(كهای)ٱوآ یي ب آيل اذ(5)

چبهيی «.

آئی پلهرب اثوایى ]یي » :یلچی يی

اذ[ ا ثكک ٱجال بها يهب چی ثك

يهت آيل بيیل كهای)ٱوآ یي ی

اذ((1)

ي٦بی فیؼاثي گٮذ آک يٮوی يبل«.

جوی ٱل ثو ثب كهیب٭ز ها کوی ؾیؼ آیۀ

راه» :گٮز اذ کم المسلمین(هذا قول إ . (4)«یم )هو سما

يٮو يزوعب يؾزوو آ يزأٮب ثوفی اىای

پی كه« موبکن»ال ک رع لاز ثوعز،

كثق، آیل. يوع٤ یو كهويی« ارتجبکن»

ل « هي هجل »٬٥ ث « كی ؾا»اذ یکی

-ٱوآ كه٭وزبك ٲی ي٦هو اذ ک اثوایى عم هفلالی کویى، کالوٱوآ ىیوا لاز يغیل

. وچل كههۀ اذ ق اثوایى ه مکو

اى فلال اموبػیل اثـاینثٲو آيل ک

كهفاذ كل رب اى٭وىلا ایب، ايزی

﴿ :يهب پلیل آیل ٥و کوكل

﴾ نی ای [6: ۀ]انجٲو

كهفاذ جبیل يبیۀ ازجب كه هع٣ یو ث

ی هذا»فلایز٦بنی كه هۀ ؽظ ك ٱویۀ ها « وف

:بكیل اگبهل. پ ي٦بی آیۀ ویٮ ایذ ک

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی كاهی بی گب کیل. -

آٱبی يؾل بكٱی روای ث روعۀ ٱوآ، اصو -

ثگویل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يؾل يلی ٭الكل گب -

کیل.

ثگویل. ، ث رٮیو جوی، ط -

6 ای اف مؿۀ صذ کت

ػؿایي هـآى افایي بم ىوبؿا پیو )عؼاؼ(]ا

كه ه هؽ هللا ه جـی. اثع٦ٮو [بػ« نلویيه»

:کلها چی ٲل يی فیؼاثيرٮیو، ٱل

راهیم الو » ألنه معلوم أن إ ن زید من ذلک، ا د ة لم یسم ام وجه لما قال حم صم

زل ألن القرآن ان عد مسلمین فی القرآن، ل و من طوی دهر رهه ک ی ذ عال ) :قد قال هللا ت

ل القرآن سمانا المسلمین ( ولکن الذي من قل نزو

رو ی الق ل و ف ز ذی لم ی ال ل الآن، هللا زا .(3)«یثبه، يع یذ یكها فیؼاثيق » :ی٦ی

ها كه صهضوؼايذ اثـاین اذ ک ي٦هو ىیوا

اى گنذ ک ٱوآ پ چوا بػبو هنلویيٱوآ،

اذ بىل ل هىگبهی كهاى ث٦لاىاثوایى

اى ای ]ا ب ها پی :٭ويبیلفلایز٦بنی يی

كه ای ٱوآ، يهی بو بك[. ايب کی ک يب

يل ٱوآ كه ای ٱوآ، يهب ها پی اى

«. بيیل، فلای اىنی اثلی اذ

هۀ ویٮۀ ؽظ يیب 16 ای كیگو كه آیۀکز

اثـاین » :يٮوا يبیۀ گٮزگاذ ک چ ٭ويك

چ ي٦بیی ها اهاك ٭ويك؟ ٱل « پؼؿ ىوبامت

پله هؽبی ايذ االيی اثوایى :هاعؼ آزک

،اصقاة هۀ كه آک یمكنك ثوك يی

هبػؿاى » ها صاالو پیبيجو ىب فلایز٦بنی

﴿ وك« هإهبى ﴾ :ي٦هو [3]األؽياة

اذ اهت پؼؿچ صاذ ک فك پیبيجوأکوو

بهث پؼؿهنلویي یي اثـاین ٱیب، یث

يهبب آیل چبک فبة آیۀ ویٮ ث ٥ويی

اذ.

ریؼ ای ک كهآیۀ کوی، الىو ثيی کز

ثو ايذ گای ايذ ص فلااذ گای هل

-هزوغ» كهرٮیو جـمیثوكیگويوكو اذ. یـ

ثگویل. ، ث رٮیو جوی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

د » :یليی« الجیبى صلیکون محم الطاع شهیدا (3)«لقولوا ةعلیکم

پنیو٭ز اهی ثوب، ث ٭ويبجوك صيؾل )رب

ی یي الویقاىگا ثبل(. بؽت رٮیو ك٥ر

راد ه شهاد » :یلثوگيیل يی ها ي٦ب ل ة الم ألعما (5)«ا

اذ(. نی ثوا٥بل بكد گای، )يٲك اىای

ب بىك کی ٱوآ كیگو آیبد ثب رٮیو ای

يوكو اىا٥بل پبی † فلا كل پیبيجوايی

هى هزبفیي اى ای ايه لازل كه گبیآ

﴿ :کل يبل آیۀ ویٮۀاال٥ی يیا١به ثی

﴾ هىی ک فلا، هال ها [2: ۀ]انبئل(

پولک چگ يهك اعبثذ آهك، آگب يیيی گوك

ٱواه گو٭زیل؟ گیل يب ها ]كه ایجبه[ كای

یذ ر فك اى ايهپبی آگبی(. آيل ک جـمی جـیٱل كیگوی كه رٮیو

-يی ب يٮبكآ، ثب ٱوآ کویى بىگبهی كاهك

ص فلاكل ک هلاثال٧ پیبو فلا ث گا ثو

!اذ گا ثو ا٥بل یبد ایب يوكو

سول :معناه :یلكهایجبه يی جـمیاث٥هی ر لیکون ال

رسال عده الناس علی شهداء وتکونوا إلیکم ره ة شهیدا علیکم فی إالغ إلیهم تلؽوا ؤن لؽه ما (1)لیکمإ الرسول

يٲك آزک هل فلا كه » :ی٦ی

اثال٧ پیبو فلال، ثوب گا ثبل ب یي

ها هل ا گا ثويوكو ثبیل ک آچ پ اى

«ث ب اثال٧ کوك، ث آب ثوبیل.

* * *

.، 1انجیب، طيغ٤ -

. ، انیيا، ط -

ثب رٮیوجوی، يٲبی ك ، 1يغ٤ انجیب، ط -

ک ثب کی ر٪ییو ی ي٦ب ها آهك اذ. 1، ط

51

کبتی اف مؿۀ هإهى

﴿

﴾ ػؿعامت ثبفگيت ث ػیب

يزوعب ٱوآ کویى ها ثوفی اى قزی آیۀ

يوگ ٭وا ها چ یکیب» :الکوك چی روع

هـا ي، ای پوهكگبه :هل، گیل

ثبفگـػاى(3)

عون »ای ٥جبهد، اژۀ كه« ... رج ک « ا

رجعونی»كه ام ثك کوۀ ، ٥ اى یبء « ا

( روع هـا ثبفگـػاىهد يٮوك )يؾن٫ اذ، ث

ی فب ل ک فباذ. يزوعى كیگو یي ث

ی کی رب آگب ک يوگ ث» :یلا٭زبك يی

هـا پوهكگبها :اى آب آیل، گیل

ثبفگـػاى(5)

...» : كیگوی ى ز اذ« ...

ثبفگـػاى ػیب ثپوهكگبها يوا :گیل(1)

...»

گیل ...» :چبهيی يزوعى یي ز اذ

ثـگـػاى هـاي، پوهكگبه(4)

..».

هلـػهد ، ثكؼل روغب كه ربو ای روع

وگوكال ل ؾیؼ آذ ک يوٱو ث ٭بهی ث

أيب ي٦بی ای «. هـا ثبفگـػایؼ ...» :كازليی

يٮوا ؟نٮ٠ ع٤ آيل اذر٦جیو چیذ چوا ث

:ال. یکی آکكهایجبه ع ها یبك ك

، نٮ٠ ع٤ تکـاؿ هلـػعبی كه ای آیۀ ویٮ ث

ث روعۀ ٱوآ اصو آٱبی ٥جلانؾل آیزی گب کیل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ي٦ك ابهی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی كاهی بی گب کیل. -

اك ثگویل. ىث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يجبػ -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 66

ب » :ك گٮز آک عبیث اذ. ی٦ی ه٭ز کبهث ر

رجعني، ارجعني رجعا آهك ل اذ. « اؿرؼى »اژۀ « ني، ا

فبة ع٤ ثوای فلال ر٦بنی، اى :ٱل كو آک

آیليی ثيهگلاذ ها ر٢٦یى(3)

فبة كه :آک و .

ب اذ ) فلالاثزلا ث ر ل ثبة ( ای اىقا

پ فبة يزع ث كهگب اذ امتـبح

ٱج ها آكيی فلا عب ٭ويبل ک ث گبىكـىت

اذ ىیوا آهاء بیو اى روای ٱل يع کل يی

رأییل ص فلاهل اى ؽلیضی ها ييثه ي٦بی اال

گیل، ثب ؽلیش آيل فبةآ بیل ک كهيی

ر ان » :یليی كه رٮیو جـیاذ. ٭وزگب ک کما ذ

ریح أن الن اذ عویؼ یبكکوك )چبک اث (5)«قاله ص ی ج

ال(. صبیب ٭ويك ص ها پیبيجوفلا ق ای ک

اژۀ ک كاز نييی كاهك ىیوا چ ٬٦ ال ٱل

رجعني» ی هۀ ویٮ كه ك يگو رکواه آی كه« ا

﴿ :فایىی ﴾ انإي[ :

وآ ٱل كو یي ٦ی٬ اذ ىیوا كه ٱصبنضب ؟[3

بة ث ى هى ثو ای یذ ک كه يٲبو فکوی

بلی ك ثوك کبهث ع٤ نٮ٠ فلایز٦بنی،

لاهیى. يغیل ٱوآ ثبه اىكهای

جهوی ٱل :٥ها هاى يٮوا ٱلیى ث

تدی إنما» :یلؾیهؼ ها ثوگيیهل يی ء ا ب الکالم خطا ـ هللا

ـ ل ثناإه الئک ة ه ثم رجعوا إلی مسؤل ألنهم استؽاثوا ج )ق آب اى (1)«ة الم

ها از٪بص، ثب فبة ث فلال آ٩بى گوكیل

ال(.هفاذ اى ٭وزگب ثبىگزپ ث ك

ثو« الویقاى»اى يٮوا علیل یي بؽت رٮیو

ر » :اذ ی ٱل ه٭ز يوٱو كاز ظاه ب أن ال خطا ال

لمالئک صدین ة ل رض ة استؽاث (رب ) و روحه لقض المت حذؾ ة معت :النداء والمعنی حرؾ

ىيقوی كه کب٫ ثو ای ٱل، ٦وی ها گا آهك -

أال ٭بهؽی یب ئن يؾل اذ ک كه آ گیل:

)ثغبی ٭بهؽی(.

.6، 1رٮیو جوی، ط -

.6، 1رٮیو جوی، ط -

62 کبتی اف مؿۀ هإهى

ث وهو ـ قال ه یستؽی ر عون ـ رج () «ا فبة ث )١بو آزک

كاه ٱج هػ گیل كاهكک ٥ل٭وزگبی ر٦ه

ب »ال ل لاء ؽو٫ ک اذ ي٦زو از٪بصۀ« ر

گیل ه :کي٦بی ق ایذ آ ؽن٫ گز اى

ه ای بیلفلای فك از٪بص يیكهؽبنیک ث

يٮوا ى هـآی ىبؼی ٭وزگب يوا ثبىگوكایل(.

﴿ ۀالک آیۀ ویٮآهك ثیبى ـف ای ثوای

﴾ اذ. كهایغب ى ههۀ كه

پ ث نٮ٠ کل يی فبة اث ٭و٥ يو، اثزلا

لوه ال) ع٤ كل. فبة ٱواه يی ها يهك ( یبهاتقت

* * *

﴿

﴾ ؟یزبؿ ػلی چ هؼبیی ػاؿػ

و »ای ٥جبهد روع کویى، کزوٱوآ بیاىروع

ر جا ها ثلهزی ث ٭بهی ثوگوكال اذ. «علیه الی

ث » :یلیکی اى يزوعب يی :٥ا ث

ى ػاػ پب ث یبف كليی پب پببثی

.ؼاؿػ(5)

« علیه »ي٦بی کهۀ يزوعى كهایغب ث«

آ » :فایىرع ك اذ. كه روعۀ كیگو يی

پب صوبیت یبف افثیای ک فك پب كل

.امت(1)

قذ ها اکبل روعۀ یي روع ای«.

پب ث ا» :یليی يزوعى كاهك. يی

کل صوبیت تاؼ اف اؽبیذ کل كل

کـػ(4)

كل ا پب يی» :چبهيی ز اذ«.

. 1، رٮیو انیيا، ط -

بهو یواىی گب ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی بو يک -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو فبى بو ٮبهی ثگویل. -

ای گب ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يلی ئنی ٱ -

کیل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

ؿػػؿ پب کنی وی(3)

پغی يزوعى يوٱو «.

ث ا پب ػاػ ا پب كل » :كاز اذ

يػ(5)

»...

چبک ابه كیى، يزوعب يؾزوو کهۀ

ها كه يز آیۀ ویٮ، يهك رع كٱذ « علیه »

ا پب » :٭ويبیلآیۀ ویٮ يی .اله لاكٱوا

ی٦ی «. ، کی پب كاك كا ؼ ثـكهل يی

اگو فلایز٦بنی كهثبهۀ يغويی اهاكۀ ٥ٲثذ کل، »

رال، ق يغوو ها پب كل اى یچک ی

-يی «کيبف» كه فهغيـی ٥ٲثذ فلا ثوبل. چبک

ث وال» :یل ؽی حد ی حدا أ ث فلا( ]یچک )كهثواثو (1)«أ

أاؿ» كه ثیبیكیگوی ول[. ٱبی ٭ویبك

ث » :یليی «أمـاؿ التأیل التقیل ؽی یشاء من ی

حرسه وال صر یؽاث أحد وال وی )فلا (4)«ةیمنع منه وتعدیته علی لتضمین معنی الن

هل گلاهییبك يیوک ها ک فال ث ٭و

ك٭ب٣ ك کهۀ یچک ٭ویبكهی کل اىيی

يز٦لی ل رب ي٦بی ود ها « ػلی»ثب یزبؿ

-يی« هزوغ الجیبى»كه جـمیكهثو كاز ثبل(.

راد من» :یل حد سوء لم یقدر أ عه أ ک فلال )کی (2)«علی من

یچک ثوعهگیوی اى ا کل،اهاكۀ ثلی كهثبه

ا رابیی لاهك( فال ایک ٥و يٮوا

ثيهگ، ثو ای ي٦ب ارٮبٯ كاهل آیۀ کوی

نؾب يٮو ٢بیوی چل كه ٱوآ يغیل یي ث

﴿ :٭ويبیلكاهك يبل ایک يی

﴾ :ثو یچک يوا كهثوا :)ثگ []انغ

﴿ :٭ويبیلفلا پب قال كاك( یب يی

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يؾليلی ٭الكل ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی كاهی بی گب کیل. -

ثگویل. ، ث رٮیو کب٫، ط -

، ث رٮیو أاه انزيیم أواه انزأیم، ط -

گب کیل.

ثگویل. 1، 6ث يغ٤ انجیب، عيء -

2 کبتی اف مؿۀ هإهى

﴾ :اگو فلا [3]آل ٥وا(

یبهی ب ها روک کل پ کیذ آک ک ث٦لاى

!(.؟ا، بها یبهی كل

* * *

54

ای اف مؿۀ ؿکت

﴿ ﴾ ػػت

صپیبهجـ

هۀ ویٮۀ ه ها ثوفی 3ثق ييثه اى آیۀ

:الاى يزوعب ٱوآ، چی روع ك

ها ىیل، پیبيجوها لا يی ک یکلیگو آچب»

لا ييیل(3)

ها پیبيجو» :یليی يزوعی كیگو«.

ها ٭وا یکلیگو ک ایلق فی چب ٭وا يیب

فایليی(5)

ک ٱزی» :اذ ز يی«.

جبیل ىیل ایه فكيبیها لا يی پیبيجو

-ها لا يی اى ا٭واك فكرب گیی یکی کىیل

(1) فبة» :كاز چبهيی يزوعى يوٱو«.

کوك فكرب يبل فبة ها يیب پی٪جو کوك

کیل لیگو(4)

لا» :یليی يزوعى پغی«.

کوك لا فك، يبل ها كهيیب کوك پیبيجو

لیل ٱواه یکلیگو(2)

:يزوعى ز اذ ی«.

فبة يبل فك، كهيیب ها پیبيجو فبة کوك»

فكرب ث ث٦ی)كیگو( ٱواه اى ث٦ی کوك

...«(6)يلیل

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥جلانؾل آیزی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥هی يی گويبهكی گب -

کیل.

بوۀ ٮبهىاك ثگویل. ث روعۀ ٱوآ، اصو فبى -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی اثانٲبى پبیل گب -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی بو يکبهو یواىی -

ثگویل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يؾليلی ٭الكل گب -

کیل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

ها میبم آیایک ثل بروع ای ۀ

ک الگو٭ز هایزی ٱواه ل، رؾذ رأصیوه٥بیذ ک

ث ٱذ فبة آزک كه ویٮ ي٦بی آیۀ گیليی

يگییل ثهک أثبالوبمن یب هضوؼ یب :صپیبيجو

هللا یب ثب ها صپیبيجو ثگییل ؿمل هللا یب جی

ای ي٦ب ها اى جـیاؽزواو لا کیل. چبک

ٲم کوك هتبػ هزبؼ(3)

-یآ ها ) فك

اى آ ها ( ايبيی یي ث هایذ ٦یٮی!پنیوك

ال.گوا ك ثبهـأثع٦ٮو (5)

آیۀ ث٦ل ٱجم يزوعب يؾزوو ث ای اگو

يٲك یب٭زل ککوكل، كهيیيی رعی ویٮ الک

﴿ اى ﴾ یب هضوؼ یب گٮز اى ی

ك٥د یذ ثهک ي٣ ثوو لوبمنأثبا

يى أيو ثوای ها ک يإيبپیبيجواذ گبيی

-فال چبک پیيی ٭وا ٩یو( عبك )چ ربهؼی

﴿ :٭ويبیليی ييثه آیۀ اى

﴾ عي(

فلا هن ک ث آبل يإيب، ک یذ ای

ثب ٥يی کبهی ثوای ک گبيی الآهك ایب

اعبىد ی ع٤ ول رب اى وال، اى پیبيجو

﴿ :٭ويبیلک يی ق اذ پی ی (. كه ...فال

﴾ ی٦ی ك٥د

لیگو ك٥د چ ها يیب فكرب صپیبيجو

ثپنیویل یب هك کیل آ ها رایليی )ک ویل

هیل(. آگب اعبى ثیو ثل آب اىيغه یب

﴿ :٭ويبیلثق يی میم ی كه

ثگویل. 62، 1ث رٮیو جوی، ط -

گب کیل. 6، ث رٮیو ب٭ی، ط -

2 ای اف مؿۀ ؿکت

﴾ پب ک ها آب ب اىيیب فلا :ی٦ی

آز ( آز لكیگوا ثوك )يقٮی يی ث

!بلفثی يیهل، ثثیو يی

٭وافای اى کیى قيی يالؽ٢ چبک

اذ ٮبه ث صپیبيجو روک کوك يغه

!کیل« هضوؼ یب»يی ها عبیگ« هللاؿمل یب»ایک

-وچل ای ٮبه كه ؽل فك، يؾزوو اذ نی ث ؽبلآیل. كه٥یع اى يلنل آیۀ کوی ثوییچ

يٮوا يزوعب اى ر كچل گٮز ک كاهك عب

ال كاز ویٮ رع ي٦بی ؾیؼ آیۀاهعل ث

ثوك بو ثبیل ػجبك ثي ػجؼهللا كه هأ آب اى

ها ی ٱل ا،گوابی رٮیو كه جـی چبک

اذ. ك گياه(3)

رٮیو یي النؼػأثی

ال» :یليی کوك بيبجی ها ک آهكیى ٲم ف

ب المقام آی يٲبو ثب يبت رٮیو، )ای (5)«یناس

« لؼلم التقیل التنیل »كه ى رقی اثيیذ(.

ی هذا» :یليی آهكيی ها آی ؾیؼ ي٦بی ل یقو القو

ته لما قله فك، اىپی ثب يبجز ٱل ها)ای (1)«مناس

يٮو یي« الویقاى»رٮیو کل(. كهيی رٲیذ

هذا » :یليی ها ٲم کوك يؾزوو، ٱل ؾیؼ

ب لسیاق اآلی آیۀ یبٯ مكنیث ٱل، )ای (4)«ة ق السا ة أنس

ثق كه اذ(. يبجزو آهاء ۀ اى پیی،

ثبهـ ايبو هایذ یي، انیيا رٮیو اى هایی

م قد» یل:يی پ بیليی گياه ها ل أن تقد ال ة اآلی ذی

الئم ا ی عن هذ ک كجبنۀ آیۀ گنذ ای اى )پی (2)«یالم

هك(. پیلا اذلا بىگبهی ي٦ب ویٮ، ثب ای

گب کیل. 62، 1ث رٮیو جوی، ط -

، 1ان٦ك)كه ؽبیۀ رٮیو ٭قوهاىی( طث رٮیو أثی -

ثگویل.

گب کیل. ، ث رٮیو اث عيی کهجی، ط -

ثگویل. 6، ث رٮیو انیيا، ط -

گب کیل. 6، ث رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

نؾب ٥لو يالیذ ثب یبٯ ک هایذ ييثه ها ث

وك.ٱوآ، ٱبثم ا٥زبك ی

* * *

52

ای اف مؿۀ كـهبىکت

﴿

﴾ قل تؼؿیزی هـآى

ثبؿ ػيب ود كاهك ک ٱوآ يغیل يؾی كه

ص االو گوايی اىی فلال جؾب ثو پیبيجوبىل ل اذ ای ود ينك رٮبیو

يٲبالری اذ ک یلگبی چل، كه يیب يب ث

-ال ) رٮبیو ٭ی ٱلیی(. ث٭بهی گبزاى رٮبیو علیل ٭بهی )ک كه یکی :ا ٥

كاز يبنت اهىل ى فبنی یذ( آيل اى

ٱوآ كاهای ك ٣ يل ثك اذ. ال » :اذ

هلت فلال ثو اىی ک یکغب ع٦ی قل ػكؼی

كه يب هيب ت ٱله بىل ص پیبهجـ پبک

ک ثوؽت وائ قل تؼؿیزیگوكیل، كو

ل اذ بل بىل ی كه یبىب ؽاكس (3)

.»

يل رکواه ٱلیی یي ق اى رٮیوبی انجز كه

رلهیغی( ثو ٱوآ ه٭ز نی يل كثبه)ك٭٦ی

ك.، قی ربى وك يیصعؼاؿمل هلت

-اهىل ى يبنتكیگوی )ک آ ٭بهی رٮیو كه اى» :ذا كاز يؾزوو يوٱو ای كاهك( یلۀ

-ری٬ يی ها ر٦وی٬ يل آ ک ٱوآ آیبریيق ؿت ػ ث ک ٱوآ آیلثويی ػبیل، ث

هد يل اذ. ال ث ل بىل يورج ك كه

، ، اصو آٱبی بو يکبهو یواىی، ط ث رٮیو -

گب کیل. 2

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 26

هد ثبى رلهیغی ثی ع٤ پیز، كو ث

رٮیهی(3)

.»

کبهثوك یکی :چل چیي اذ ،يأ ای ثوكاذ

كه ٱوآ « تقیل» رٮبد آ ثب « ئقال»اژۀ

يغیل ک ث گب وك يٮو يؾزوو، انی ثوای

کبه رلهیغی ث يل ثوای كيی يل ك٭٦ی

اى هۀ ویٮۀ ک آیۀ ه٭ز اذ. كهؽبنی

كل ػ ب يیها ث ثوكاذ ای فال٫ ،كـهبى

:گٮزل ک ٭ويبیليی ٱل کب٭وا گياه ىیوا اى

﴿ ﴾ ٱوآ یکجبه )چوا ای

-يی يالؽ٢ !(. بهک؟یبيل اذ ٭وك ثوايل ك٭٦ی، كه ای آیۀ ویٮ نٮ٠ ثوای ك

کبه ه٭ز، نٮ٠ اى يله ريیم، ث« قل »

وااك٥بی يٮ اى يله ئيال! ای ثب« اقل »

یذ. يؾزوو بىگبه

يوٱو يٮويؾزوو آل آک یکی اى ػم

يل رلهیغی ٱوآ، اى ٱجم صپیبيجو :اذ كاز

هۀ اى 3 آیۀ كنیمث !كاذ آ آگبی اى

﴿ ٭ويبیليی ک ﴾: اى پی» :بیليی روع چی ها ثهيي آیۀ آگب

، جذ ثثـت بفل ىػآک ؽی كهثبهۀ ٱوآ

آ ٥غه يک(5)

روعۀ يزأٮب يٮويؾزوو كه «.

ایغب كه ویٮ كچبه ازجب ل ) اى آیۀ

﴿ گیوی، ث فب ا٭زبك اذ( ىیوازیغ ﴾ ل إلیک»ها ث ي٦بی ز ک ثز، كههریپلا« ین

ؽ ر٭ی، كه آیل. نی اىيی «ئلیک یتن »ي٦بی

كهزی روع ك ثآ ها رٮیو عبی كیگو اى

اى جذ ث ٱوآ ٥غه يک، پی» :ز اذ

ث رٮیو پوری اى ٱوآ، اصو يوؽو آٱبی بنٲبی، -

ثگویل. 2عيء آفو،

گب کیل. 2، ث رٮیو ، ط -

22 اف مؿۀ كـهبى ایکت

ثـ ت توبم ىػآک ؽی آ (3)

فلا. آهی، هل«

( )عجویم ؽی پیک واث هىیل زبة يی ص

فال. يی ب، آ اى ربو لپی ها ویٮ آیبد

عجویم، ٱوائذ اى اربو یب٭ذ رب پ ٭ويب آگب

ب یچع ايو ث ای ها رالد بیل ٱوآ

آ ٱوآ، اى يل اىپی ص ک پیبيجو كلی

چبک ثبىى يٮوييثه كه !آگبی كاز اذ

گب ک آغب اى » :یليی ينکه رٮیوآیۀ

٥ ث ٭واگیوی ٱوآ ؽٮ٠ آ فبوث صپیبيجو

کوك گبو كهیب٭ذ ؽی ٥غه يی ثوای يوكو، ث

ها ربو كاك رب عجوئیم ق فكکبيال يهذ ی

کل، كه كجبنۀ ای آی چی ث ا رنکو كاك

اف آک نجت ث هـآى ػزل هکي پیو :كيی

﴿ :آى توبم ىػ صی

﴾().

ٱوآ ال چ آیبدث٦ی گٮز » :یليی پ

هد ع٦ی كه ت ٱله ثو ٱهت يغیل یکجبه ث

ه رلهیغی كه یکجبهى ث بىل ل صپیبيجو

گبو يل رلهیغی ث صننا پیبيجو ،بل يلد

ل. ٱوآ كزه پیٲلو ثو عجوئیم يیگب ،آیبد

كل كه ای کبه ٥غه يک ثگناه يل )ك٭٦ی يی

لی يٱ٤ فك اغبو گیوك. ( رلهیغی وکلاو ث

ؿمؼتلنیـ غنت، قػیکتـ ثظـ هی(1)

چبک «.

ك، یلۀ يؾزوو كه پبیب ق، يالؽ٢ يی

لك پٱنی ها ک اى كیگوا گياه ك، ی

-ٱل ال ها يكیکزو ث رٮیو آیۀ ویٮ يی وك.

ثگویل. ، ث رٮیو ، ط -

.، رٮیو ، ط -

. ، رٮیو ، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ال، آیۀ ال كزبیيی ک ثلا پوكافز مهیي

﴿ :٭ويبیليی اذ ک ػاى هۀ کویۀ

﴾ اى ك يٮو یکی

:بیلوع يیيؾزوو، آیۀ ویٮ ها چی ر

قذ ثى کزبثی اذ ک آیبد آ ازاه»

ل اىعبت كاك رٮیم ل پ ثبى پیز

ؽکیى فجیو اذ(3)

كلب يی روع، نی ای«.

( تلیل امتضکبمٮذ ) ك ک آیبد ٱوآ اى

كثبه بىل ل ،ثوفهكاههل ايب ایک ٱوآ

آیل.ثوی ث یچع اى آیۀ ييثه !اهذ

اهبم ی اى يو ایب، هایزی كزبیي چبؿهیي

كه . يٮوييثهاذ ب اثي ػجبك یي اى بػم

هایبد ای ي فالۀ» :یليی ثبهای

هد ع٦ی ٱوآ ث :ثبافزال٫ كه ر٦جیو چی اذ

كه ت ٱله یب يب هيب اى ثیذ ان٦ه یب نػ

، ث آب كیب بىل ل يؾٮ یب آب ثبال

بل پ اى آ ث رلهیظ رٮوی كه يلد

٭وك آيل اذ(5)

.»

ب ٥جب اث ای هایبد ک اى ايبو بكٯ رلهیغی يٲبو ثیب يل ع٦ی يأصهل، كه

اى ٱوآ ع٦ی يل كاهلک رویؼ نی الآيل

یب( نػ يؾٮ ث آب يكیکزو)انبء انل

صٱهت پیبيجوأکوو ثو اذ، پنیو٭ز هد

رلهیغی ٱوآ، کلک يل ك٭٦ی ی اصجبد ننا

هؿ كاك اذ. پ « ػبء اصؼ»كه یک ييل یب كه

آچ ٱبثم اکبه یذ بذ ک كه يلد

ل بىل ص فلاهل رلهیظ ثوبل، ٱوآ کویى ث

. 2رٮیو پوری اى ٱوآ، عيء آفو، -

. )يز هایذ 2رٮیو پوری اى ٱوآ، عيء آفو، -

ئ هللا أيل عی٤ »كه يغ٤ انجیب ثلیهد آيل:

بء انلیب صى أيل ٥هی انٲوآ ٭ی نیهۀ انٲله ئنی ان

«(.يب ٭ی ل ٥وی ۀ انجی ث٦ل منک غ

اف مؿۀ كـهبى ایکت

علا ثك اذ. آ اى يل ىيیی آبی يل

اى بیل آیۀ كنیهی ک ای ايو ها رٲیذ يی

اذ ک آ ها كه له يٲبن كـهبىهۀ ویٮۀ

فایى ک کب٭وا ایى. كه آیۀ ييثه يیآهك

﴿ :الهى ا٥زوا، پویلث

﴾ ا ٭وك یبيل )چوا ای ٱوآ یکجبه ثو

!( اگو ٱوآ کویى، يل ك٭٦ی كاذ كهثواثو ؟اذ

چب :ای ا٥زوا الىو ثك ک پبـ كاك ك

!یذ، ٱوآ یکجبه ى ثو پیبيجو بىل ل اذ

ق نی آیۀ يهك ثؾش كه هۀ ٭وٱب، اثزلا

﴿ :بیلها رلی يی کب٭وا ﴾ (چبى امت .)

:کليی ثیب ها ٱوآ رلهیغی آگب ؽکذ يل

﴿ ﴾ رب ٱهت ر ها :ی٦ی

ثب كهگ ربو آ ها ثلا ازاه كاهیى

قوله و » :کيبفكه فهغيـیٱل ایى. ث)ثور( فال

:أي ،)کذلک( جواب لهم زل مفرقا ی أن فیه ة الحکم و کذلک ان ک ف تفریقه نقو (3)«إاد

رلهیظ اذ ی٦ی آهی؛ ٱوآ ثب آ پبـ « کننک »)

آزک ٱهت رها ثب يل بىل ل ؽکز

پواکلۀ آ، یو ثقیى(.

صتخجیت هلت پیبهجـثییى ک ٱوآ يغیل اى يی االو له کيبکو صاػث گیل ای ايو كهق يی

یژ ث اذ آيل، الىو يیبی هکـؿصیثب يل

فلا ٭وزبكگب ؽکبیذ هیلاكبیی ک ثوای كیگو

ازٲبيذ ها ث صاکوو ثك، هل پی آيل †

٭ويك ػ كههۀ اگیقذ چبکثويی پبیلاهی

﴿ اذ ﴾ :ك[

فایى، يی ثور ها هال افجبه )اى[

ازاه بىیى(. ٥ال ها ثلاب ک كنذچیيبیی

عبي٦ۀ روثیذ كه ٱوآ رلهیغی ثوای، يل

.16، رٮیو کب٫، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

اذ يإصوی كاز ای، ٲيوؽه هدث يهبب

﴿ :٭ويبیليی اىایو

﴾ :كه آ ها ) ٱوآی ک [3]اإلواء

آ ها ثقبیی علا اى یکلیگو ٭وزبكیى رب

ثويوكو ثب رأی كهگ ثقای(. ثبثوای

٭ویۀ يل كگبۀ ٱوآ ها ثبیل کبه بك

ىیظ هلیؼچ ، کبیاهبهی يبیو چبک اى

ال. یـ كه ٮی ای ٭وی، کیل یىـیق هـت

« تضیش اإلػتوبػ ثاة التوبػ»يٮیل كه هبنۀ

)أثع٦ٮو ثبثی اثي ٥ٲبیل وػ كهآ ها ک

گبز ب آ انؾی( ٲل ث ٥هی ث يؾل

اذ، كهثبهۀ يل ع٦ی ٱوآ ثب ی ث يبٱ

ع٦ی فیيك )ثبایک اث ثبثی، ث يلثويی

ٱوآ، ثو آب يكیکزو ٥ٲیل كاز ثو ٱهت

ب إلیه أو يالذ» :٭ويبیل( يیصهل اکوو ی هذا ذه ر ف عف ج

حدیث واحد ال ب علما وال الاب أصله ب الحادث عمال و یوج ألسا ی ا ة نزول القرآن علال ال ف حا ی آ ه ای ثبة ث)آچ اثع٦ٮو ك (3)«حا

-ه٭ز، اه فجو اؽلی اذ ک يعت ٥هى يی يل ٱوآ ثب ثو اجبة ك يعت ٥م!

اؽانی ثك ک یکی پ اى كیگوی هی كاك

آهك ک اذ(. آگب الی ها اى ٱوآ کویى يی

را بیل. آهی؛ يیآ ؽکبیذ يی امجبة قلاى

﴿ یٮۀگٮذ اگو آیۀ و ﴾()

ثك، بىل ل صپیبيجو ٱجال ثو [3 :ۀثز]ان

اعبى کبی ث صفلاهل ک لاذ ايکب كیگو

﴿ :آیۀ چبچ ل. یب ؽبو عبك ث رب كل

رؾیؼ اإل٥زٲبك، اصو یـ يٮیل، )٭م ٭ی يل -

.انٲوآ(،

ب اعبى كاكی )ک ث فلا اى ر كهگنهك، چوا ث آ» -

؟ «عبك یبیل(

اف مؿۀ كـهبى ایکت

﴾()

ٱجال يل یب٭ز ثك، يک جك []انزؾویى:

ها فبو هبیذ وا ايویث صفلاک هل

یـ يٮیل ث يل ٱوآ كه ثوفك ي٣ بىك.

ها ثقی اىٱوآ آ کل ت ٱله ى ابه يی

:یلوك يی)یب آ٩بى يل ٱوآ( يی

ل جمل » ز زل ما تاله ثم القدر ةنه فی لیل م ة أنه ن ی منه ن ی الن ة وفا إل .(5)«ص ٱله بىل ٱوآ كه ت ثقی اى بب » :ی٦ی

يل یب٭ذ رب ىيب ٱوآ آچ ک اى ل پ

«كهپی آ آيل. ص٭بد پیبيجو

ق یـ جبیل يبیۀ گٮزی ك چوا ک كه

بيیل « هـآى»ى کزبة فلا یي ٥و٫ ٱوآ، ثقی ا

﴿ :ل يبل آیۀ کویۀ

﴾ :ايضبل آ. [2]األؽٲب٫

* * *

کی ک فلا ای پیبيجو چوا چیيی ها ثوفك ؽواو يی» -

اذ كهؽبنیثوایذ ؽال -ک فكی واذ ها يیل کوك ؟ «عیی

.)ای ٱل كه يغ٤ انجیب یي رؾیؼ اإل٥زٲبك، -

ئ هللا ر٦بنی اثزلء ئيان ٭ی نیهۀ ٲم ل اذ ک:

(. انٲله ي و هيب

56

ای اف مؿۀ ىؼـاءکت

﴿

﴾ ب ثب اثـاینػىوی ثت !

اثوایى کفایىویٮۀ ٦واء يی كههۀپوزیل آچ ب يی» :پوزب ٭ويكفبة ث ثذ

زل هي ػىويکوكل، پلها پیی ب ٥جبكد يی

كه ایغب پوی ث يیب !«ل عبیبيگو فلا

عب ثب اثوایى بی ثیآيل اذ ک چگ ثذ

ثبه پبقی ك ثكل؟! يٮوا ٱلیى كه ای

هل. ال ک چلا يع ث ٢و یآهك

فإن » :یلكه رٮیو گواٲله يی جـیاثع٦ٮو

عنی ذلک فإنهم عدو لی دتهم لو ع ـ م ي٦بی » :. ی٦ی(3)«ة یوم القیام ـ

ب ها پوز آذ ک اگو ي ثذ ق اثوایى

كه هى هزبفیي )ىل ل( ب آ کوك ثكو،

!«للك ي يی

ای ي٦ب ها ثوفی اى يٮهوا ٱلیی كیگو یي

-النی كهرٮیو يی هـجیال چبک آهك

صؾ الج » :یل عداو و ال ی ة ماد عن هم م ی عدو أن دتهم ـ ل یوم ـإن ع

عب ها ثک ایبء ثی اثوایى» :. ی٦ی(5)«ة القیام

كی ٬ ك، گٮزۀ ی ث ي٦بی آذ ک اگو

كههى ب آ ب ها پوز کوك ثكو،ي ثذ

یی كه ىکبی !«للهزبفیي ك ي يی

هأی ه٭ز ی ثو یي« كتش الوؼیـ»یو رٮ

اذ(1)

جـی رٮیوينکهها اى گی ١بوا .

.2، 1رٮیو جوی، ط -

.1، 1ٲوآ(، طرٮیو ٱوجی )انغبي٤ ألؽکبو ان -

.، رٮیو کبی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ال ک أٱلو ثو آب ثك اذ. نی گو٭ز

چبک گٮزیى ای رٮیو چلا يع یذ ىیوا

بی يوکب ویٮ كالنذ كاهك ثوایک ثذ آیۀ ١بو

ى ب هىگبه، ك اثوایى ثكل قی ا كه

هزبفیي كه آیۀ ييثه و٭ز هى كی آب ث

اذ.

)يز٭ی كه كـاءاى ٱليبی يٮوا، اثىکویب

ث ه ٯ( گٮز اذ ک ق اثوایى 1ۀ

ك. ی٦ی يواك وك يی« هولة مغی»االػ،

ب نتنهي ػىوي ثت»آ ثك ک اثوایى(3)

»

ل! ای گٮز اگوچ ثب ي ب ك آک ثذ

ویٮ يا٭ٲذ قی ي٦ٲل اذ نی ثب ١بو آیۀ

لاهك.

اثوایى :رٮیو ؾیؼ آیۀ کوی ایذ ک ا٥زجبه آک اىی يوکب پوزیل ب ها ثثذ

لل ) ث ا٥زجبه گ چة ثكب!( يی

وكيی فك ك ٥ٲیلۀ رؽیلی هزگبهی(5)

اى كاذ چبک پکلۀ يوكو يی اها گوب آ

﴿ :مکو آب، ث كهگب فلال ٥و کوك

﴾ :فلالا،» :ی٦ی [3]اثوایى

ای «! اؼگوـا کـػثیبهی اى يوكو ها ب آ

كه آ « مججیت»آيل ا٥زجبه « هزبف»ق اىثبة

-ب، اجبة گوای يوكو ل٦ی ثذه٭ز اذ ی

ب كاذ ک ثذفثی يیث ال. انجز اثوایى

٭بٱل ٦ه اكهاکل ك ىیبی ث کی

ث «اکبهی ازٮبو» هدث هبل چبکی

﴿ :پوزب ٭ويكثذ

ثگویل. ، ث رٮیو کبی، ط -

اى ی٦ رٮیو « انیيا»اى رٮبیو علیل، رٮیو -

هأی ها ثوگيیل« انیو» ال.اى أم ذ رٲویجب ی

1 ای اف مؿۀ ىؼـاءکت

﴾ گبيی » :ی٦ی [1 -1 :واءه٦]ان

-ق ب ها يیب آ فایل، آیبب ها يیک ثذ

!«.؟هبلیب ب ها ك ىیبی يی ؟ل

-فال آک جذ كی گوا کوك ثوای ثذاذ هزبفیعب، جزی بی ثی

(3) ٩ٮهذ اى ای

كهک آیۀ ویٮ كه ي٦ب، ثوفی اى يٮوا ها اى

.کوك اذ

* * *

کٮبه ىيب يب، - فك يی« ک٦جۀ ي٢٦»چبک -ها ك

كال!

55

ای اف مؿۀ ولکت

﴿

﴾ ؿرؼت یب ثبفگيت ث ػیب!

اى 6يهاذ ک آیۀ اهبهیكه يیب ٭وٱۀ

هۀ ویٮۀ م كالنذ كاهك ثوایک پی اى

گوكل. یـ ای اى يوكو ث كیب ثبىيیٱیبيذ، ٥ل

ل هذه و » :یليی« الجیبىهزوغ»كه رٮیو جـمی استد

ل ؤن ةمامیاإل من ذلک إلی ذهب من ةالرجع ةصح علی ةاآلی ی (من) خول د إن قا ف

التعیض فدل ذلک علی أن الیوم المشار فی اآلی الم یوجب ر ةالک قوم دون قوم فیه یحش ولیس ل يالذ ةالقیام یوم ة صف ذلک و :فیه سحانه یقو «حشرناهم فلم نؽادر منهم أحدا

)3(

ؿرؼتکبی اى ايبيی ک ثو ٱل ث » :ی٦ی

-ال، ثلی آی ثو كهزی آ، ازلالل كه٭زكافم ك، « هي»ال ک چ كه کالو)٥وة( ؽو٫

كه ي٦ب فالل. ثبثوای، آیۀ تجؼیيعت

ثو آک كه آوى گوی اى کوی كالنذ كاهك

انجز !ب ل، گی آاٱاو يؾه يی

ای ٬ اى آ هى هزبفیي یذ ک فلای جؾب

کیى ها يؾه يی آب :ا ٭ويككهثبه

«.گناهیىیچک اى ایب ها ای

یي « الویقاى»اى رٮبیو علیل ايبيی، رٮیو

ر اآلی و » :یلك يیی ٱل ها رأییل هذا أن ةظاهعض حشر ألنه ةالقیام یوم ؼیر فی الحشر کل من لل ل وقد لجمیعهم ال ةم ا ی هللا قا عال ت

ی ﴿ :ة القیام یوم الحشر ة صف ف ﴾().

. ، انجیب، طيغ٤رٮیو -

. ، رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

كل ک ای ؽو، كه ١بو آی ب يی»ی٦ی:

گیوك ىیوا ثوای ث٦ی ٩یو هى هزبفیي هد يی

ب. ثوای ۀ آ ،اى ا٭واك وأيذ اذ

آب :ر٦بنی كه٬ ؽو هى هزبفیي ٭ويكفلای

-کیى یچک اى ایب ها ایها يؾه يی «.گناهیى

آیۀ ينکه ها ىالویقاای، بؽت رٮیو ثب

ئى :یلوك يیكه يئهۀ هع٦ذ ی « »لن تکي با

(3)) وچل آیۀ ویٮ، كه ای

كه کالو، :كایىي٦ب یذ(. چبک يی

مغی امت ک اصتوبل عالف ػؿآى ـػ.

كه ؟ک كنیم ای ايو چیذایک ثبیل كاذ

ئحجبت اليیء ل :گیل يیب أم ٥هى ي٦و٭ذ ک

-ها ٮی ی آ )اصجبد چیيی، ٩یو یلی هب ػؼا

هىی »کل(. پ اگو كه آیۀ ویٮ آيل ک

گـی اف تکؾیت کؼگبيبىب اىيیب ۀ أيذ

٭ويبیل ثب آب فبة پ يی« کیىها يؾه يی

﴿ : ٥زبة فایى ك ک

﴾ :آیب آیبد يوا رکنیت کوكیل [63]انم(

!(. آیب ؟ک ثلاب كای ٭واگیو لازیلكهؽبنی

ای ق كنیم ثو آذ ک كهآوى، کبی ک

! ؟آیبد فلا ها رلی كل، يؾه قال ل

اگو چی ثبل پ آیبری ک كالنذ كاهل كه هى

پویيکبها يؾه فالل یي هزبفیي،

!لكنیهل ثوآک کب٭وا ٭بٲب يؾه ی

﴿ :يبل آیۀ ویٮ ﴾ هىی ک پویيکبها ها ث »ی٦ی .[61 :يویى]

آیۀ « کیىی فلای هؽ ث يیبی يؾه يی

﴿ :ویٮۀ ﴾ بى ها ثپب كاهیل » :ی٦ی [1]األ٦بو:

.، رٮیو انیيا، ط -

ای اف مؿۀ ولکت

ی رٲای فلا ها ه٥بیذ کیل اذ کی ک ث

ايضبل ای آیبد.« یل.يؾه يی

أن » :یلكه پی ق فك يی الجیبىهزوغبؽت

لوا ةاإلمامی من ة ماع ج ی ة ی الرجع ف األخار من ورد ما تؤو جوع عل ر ة ول الد ر ألم وات و األشخاص رجوع دون والنهی ألموا اهبهی)عب٥زی اى (3)«إحیاء ا

افجبهی ها ک كهثبهۀ هع٦ذ اهك هل اهذ ثو

رأیم ،و االوهع٦ذ كنذ أيو ی ی٦ی اؽکب

ال، ثو ثبىگذ اقب ىل بفز کوك

يوكگب(.

آهك ک كه ثبای كه میم ق کاليی ها يی

جع » :یل يی !ٲ ك اذآ ها آ٩بى، ر لم ة الت ر تث ظواه األخار ل المع وإنما علیها التؤویل فیتطرق ،ةالمنقول إجماع علی ذلک فی وع ی ه ة الش إلمامی )هع٦ذ ثب ١او افجبهی ک گياه !(5)«ا

ها یبثل، ب آ ، كهتأیلك رب ل صبثذ ی

ی٦ۀ ايبيی اروبع كهایجبه ا٥زبك، ثو

(.اذ

اذ ک عب٥زی اى اروبػیي٦هو یذ ای چ

ال افجبه ثلا ي٦زٲل جك هؼهبی اهبهی

کذ « صؿرؼت ػلت آل هضوؼ»هع٦ذ ها ث

!؟الرأیم کوك« اصکبم امالم»

ثب عك آک آیۀ « الویقاى»أيب بؽت

چ :گیلكال، يیكه هع٦ذ ی يهكثؾش ها

كه چل آی « هبیغ هیبهت» « لظ ؿ»ي٣

پ اى آیۀ ييثه، ٱواه گو٭ز، ثبثوای، ؽو

گیوكاى ٱیبيذ هد يیه بگيیو پیينک(1)

!

كه هۀ :ك ث ایکنی ٱل ایب ٲ يی

هبیغ » « لظ ؿ»یي ي٣ فهـویٮۀ

اى مکو كىفی ل کب٭وا كه هى پ« هیبهت

:٭ويبیليی 3 هزبفیي آيل اذ چبک كهآیۀ

﴿

.، انجیب، طرٮیو يغ٤ -

. ، انجیب، طرٮیو يغ٤ -

ثگویل. ، ث رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴾ آی، ث ٭بهۀ چل پ ثب

:٭ويبیلپوكاىك يیؽاكس ٱیبيذ يی ٮـ ه

﴿ ﴾ ای ايو

اذ ک ث جک ٱوآ کویى یۀ اكاء آيوث

ثیب ي٦بی « تلیل» « ئروبل»هد گبی ث

کل. يی

* * *

53

ای اف مؿۀ هکت

﴿

﴾ صکن ػلن همی

-آيل اذ يی همیای آیۀ ویٮ كهثبهۀ

چ )يی( ث رالی فك هیل » :٭ويبیل

كاكیى ػاو صکنازاه گذ، ا ها

٢یو ی «. كیىیککبها ها چی پبكا يی

( كه هۀ امتی :آیۀ کوی ها )ثب ؽن٫

یمقيجبهکۀ (3)

کیى ک ثب ی پیليالؽ٢ يی

كاهك. ثوفی اى يٮوا ٱوآ، ای ثق فلالی

-كاز اى جد يیها يوث ث ىيب پیال، ث ٱویۀ آک يبعوای ث٦ضذ يی كه چل

جـیآیۀ ث٦ل ٱواه گو٭ز اذ اىایو اثع٦ٮو

و الفقه و » :آهك ک گٮذ هزبؼاىٱل ل الن ل ق عم (5)«ةال

اى پیبيجوی كاكیى(. کوكاه یک، پی )ثل ٭ى

ٱل ها ك« الجیبىهزوغ»كه جـمییـ

م موسی و» :یلكهایجبه گياه ك يی ل فعل حکم ق

ا ث نی ع ل و أن ی و :قی ، ٥هى ؽکى )ث يی (1)«علما و ة ن

اى آک ث جد يج٦س گوكك. كاك ل، پی

گٮز ل ک يواك، كاك جد ٥هى اذ(. یـ

رب ثو « ؿس الزبى»كه رٮیو اثاللتس ؿافی

هـاػ » :ثل ك ز اذ جتٱل ث

ث صکن ػلن، جت امت یؼی هب ا ؿا جت

. هۀ ی٬، آیۀ -

. 6، 6رٮیو جوی، ط -

.1، وی، طرٮیو ج -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ػاػین(3)

ايب ای يٮوا يؾزوو یچیک كنیهی «.

یۀ فلالی، ال ک صبثذ کل ای ٥یبهك

اى جد ثك یب ب يٲبو جد كا پی

ؿافی كغـالؼیيپیبيجوی ثك اذ؟! ربآغب ک

ی اآلی » :یليی« الـیت هلبتیش»كه رٮیو ل ة لیس ف دلی

ی ت ة النو هذه أن عل ل کان أو القطی قتل ق عده فی ق (الواو )ألن ؟ المدین )و :وله ة دخل

ال ب ( رتی )كه آی، كنیهی عك لاهك ک ب «تفید الت

كل ای جد، پی اى ٱزم يوك يوی ثك یب

گٮزبه كه« ا»ث٦لاىآ هفلاك ىیوا ؽو٫

المدین و :فلال ک ٭ويك -٭بیلۀ روریت ها ی ة دخل !هبل(

يهك کم ای يٮوا گوايی كهای٢و يب، يث

ىل ک آیۀ ویٮۀ ٭ٯ ها ثب آیبد اىآغب ويی

ال گو، آيل، غیل كیگو ک كهثبهۀ يی

هیلل ىیوا فلایز٦بنی كه هۀ ث ؽلد هأی يی

اى ٱزم يوك يوی كـػى هـچ :٭ويك ىؼـاء

:ثل پبـ كاك همیق گٮذ، همیثب

﴿

﴾ :ان٦واء[- .]

ک اى کوكو گبيی ها کبهآ ي،» :ی٦ی

پ چ اى بفزى()ها ها یگواب ثكو

ویلو،)اى وىيیزب( گویقزى. پ ب ر

ٱواه كـمتبػگبنثقیل اى صکنفلالو يوا

«كاك.

فلال، ىيبی یت صکنك، چبک يالؽ٢ يی

گذ ک يوك يوی کز ل يی يیرال ث ه، يی گویقز ثك ای آیۀ اىيو

يا٣ يٮوا پبیب كل. ثبثوای، يواك اى

کى، ب ٭ويب ئنی اذ ک كه گبو جد ؽ

ٱوآ ثل هیل. كهایغب ث یۀ ثیب يی

ثبیل رع ابه ل( 1)چبک كه يٲبنۀ کویى

.2، رٮیو اثانٮزػ هاىی، ط -

ای اف مؿۀ هکت

ها اىکكکی رب جد کوك ک يبعوای يی

-يی تلیلييثه ها ث اروبلکل. پ يی گياه

-و يیها ث ثوك وػ هك بثگبو يی-ها اكاي كاك ث آفو يی آهك كازب ی

هبل.

اکبنی چل ثوایک ؽکى كغـؿافیايب

ثبل ب جد ی يی ، فلایز٦بنی ث يی

:یلآهك يی

ل( إن النو رجات أعلی ة )األو ری الد ش ی الکمال ة مسوق تکون وأن د فال ةال علم ف الر ی ضی ة والس ر ی ة الم ی الت حکماء أخالق ه راء ال والک

ل « کذلک نجزی المحسنین و »إن قوله )الثانی( حکم و ید ه أعطاه ال ی أن علم عل الزا ی ة مجا و إحسانه عل ل ال ة والن عم ی ال زاء عل ج تکون الحکم و ثا)ال راد و لث( إن الم و ة العلم لو کان هو الن الن ب حصول کل من کان ل ةلوج

جزی المحسنین و :من المحسنین لقوله ک ن (3)کذل

پیبيجوی، ثبالروی كهعبد :آک غنت» :ی٦ی

یل ث کبل آیل اىایو بچبه ثببه يیثوی ث

كا ه٭زبه پلیل يجٯ ثبل ک ب افالٯ

ؽکیب ثيهگب اذ.

﴿ :گٮزبه فلال ک ٭ويك :آک ػم

﴾ پبكا فلا ث كالنذ كاهك ثوایک

كاك نی يی یککبهی، ؽکى كا ث

پیبيجوی، پبكا ٥م یذ.

اگو يواك اى ؽکى ٥هى ب جد :آک مم

آیل وق یککبهی ث جد هل ثبل الىو يی

﴿ :چوا ک فلال كه فبرۀ آی ٭ويك

﴾! كاهیى پبمظ کلیثوای ایواكاد ٭قوهاىی یک

چ كه پبیب آیۀ يهك :آ اىای ٱواه اذ ک

﴿ :٭ويبیلثؾش، يی ﴾ ٭قوهاىی

. 26، رٮیو ٭قوهاىی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

پنیوك ک ؽکى ٥هى، ب جد كا ی

ویٮۀ پیبيجوی ثبل نی ٱوآ کویى كههۀ

-یبك يی« ؼایت پیبهجـاى»واؽذ اى ث أؼبم

﴿ :٭ويبیلبیل پ يی ﴾ كل، ب، ک ٭قوهاىی ثلی ي٣ يی وپبقی

!پبـ يب ث اکبالد اذ

:فایىاى هۀ أ٦بو يی 63چبک كه آیۀ

﴿

﴾. اى اروبلا أيب پبـ ث رک رک ایواكبی ی،

يب وا٧ لاهیى ک پیبيجوا الا :ای ٱواه اذ

ازقبة ل صکوبء ػلوبی ؿمویفلا اى يیب

ثبل. کلاو ؽکیى ٭یه٫، ث يٲبو جد

لات هللا ـ هضوؼ اهیكایى ک يب يی! ا؟هیل اذ !بئم گذ عبتویتهبنذ ؽزی ث جد ـ ػلی

یککبهی افالٯ پبکیي، یکی اى ٥هم حبیبا

ت تامه»ك نی ل ث جد وك يی تمام »یب « عل

عل یذ. از٦لاكبی كیگوی یي ثوای ل ث « ةال

ثبرع ثلاچ گٮزیى ۀ بلخبا حجد الىو اذ.

یککبها ثب ثو آیۀ يهكثؾش، اى فلال

کویى، پبكا فالگو٭ذ نی چ یککبهی،

رب ٥هذ ثوای اؽواى يٲبو جد یذ ننا وق

گوكك. یککبهی ث جد بئم ی

* * *

58

ای اف مؿۀ ؿمکت

﴿

﴾ كـربم ثؼکبؿاى!

يزوعب ثلیهد ها ثوفی اى أفیو ویٮۀ آیۀ

پ واغبو کبی ک ا٥بل » :الروع کوك

عبیی هیل ک آیبد فلا ها يورکت لل ث ثل

ث يقو گو٭زلآ ها رکنیت کوكل (3)

» .

پ واغبو » :يزوعى كیگو يوٱو كاز اذ

کبی ک کبهبی ثل کوكل، ای ل ک آیبد فلا

اگبزل ثلاب ازياء کوكلها كه٧ (5)

»

آفو، واغبو کبه آب ک » :یلكیگوی يی

به ث ا٥بل ىذ کوكاه ثل پوكافزل، ای ثی

ل ک ث ؽ کب٭و ل آیبد فلا ها رکنیت

رقو کوكل(1)

».

ب ثب یبٯ يٮو آیۀ ویٮ ای روع

چلا بىگبه یذ اىایو ي٢٦ى يٮوا ی٦

ال. فلایز٦بنی كه آیۀ ی اى آ ا٥وا ك

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی بو يکبهو یواىی -

ثگویل.

انلی يغزجی گب ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی عالل -

کیل.

ای ثگویل. ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يلی ئنی ٱ -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

آهك ک كهثواثو يیبٱجم، اى کبی ق ث

هال ی، ها زگوی اکبه پی گو٭زل

هال فلا ث فكب زى كهؽٲیٲذ ثب اکبه

﴿: ٭ويبیلکوكل چبک يی

﴾ [2 :وو]ان

ثبثوای، مکو ایک واغبو کبهب ث رکنیت

هل ىیوا ی ٢وث ؾیؼ پیذ، آیبد ازياء

ثػ، ب آى تکؾیت ؿملى، لل ػول متوگـاۀ

عي ب، آ ٥م ٥بٱجذ !ػبهجت مـازبم کبؿىبى

ک ٱوآ کویى كه ٢بیو ای جك چیيی ئلی ػؾاة

كاك اذ. يبل ایک اهب ثلا لاه آی، ة

﴿ :٭ويبیليی

﴾ :٩ب٭و[

] آیب كه ىيی گوكیلل رب ثگول ک [ -

ىیزل چگاى ایب يیکبی ک پی مـازبم

كه ىيی ایب ثكل آب یويلرو اى ؟ثك

ؽیش آثبكای( كازل پ فلا آصبه ثیزوی )اى

كهثواثو فلا ؿا گـكتب آ يای گبببث

ای)کیٮو( *جك ب آ یچ گبلاهی ثوای

ی اىآوی ثك ک هالب ثب كالئم ه ث

عؼا آبىل پ کٮو هىیلب آ آب آيلل نی

بب ک ا رال قذ کیٮو اذ[. ؿا گـكت

﴿ :٭ويبیلثبى يی

2 ای اف مؿۀ ؿمکت

﴾ :6]٩ب٭و-

]پ آیب كه ىيی گوكیلل رب ثگول ک [6

ىیزل، چگ اى ایب يیواغبو کبی ک پی

ا٭واكی ثیزو یويلرو اى ایب ب آ ثك؟

ثكل كه ىيی آصبه ٭واازوی كازل نی

ها کٮبیذ کوك )يب٤ کوكل، آبکبهبیی ک يی

ثب كالئم ب آ پ چ هال *اى ٥ناثب ل(

ی آب آيلل، ث كای ک يكب ه ث

آ ها بكيب )ي٪وه( لل )٥ناثی ک(ثك،

ها ٭واگو٭ذ[.ب آ کوكلازياء يی

آیبد ویٮ ک ای ك كهچبک يالؽ٢ يی

هو اذ، يجبهکۀ ثب آیبد هۀ بگ

چیيی جك ئلی ػؾاة اٱاو ييثه، عي ػبهجت

هی واغبيب اىپی ب، آ ١هى کٮو اذ ايب

:گٮذ آهك ک ػجبكاثياى جـیاىایو كاك

رقاؤن الؼؾاة (3)

جـمیثك( ٥ناةب آ )کیٮو

ب :یليی عذا وا ال حق (5)است لل(. بؽت ٥ناة )الی

ٱل ها ثوگيیل ی یي« الویقاى» رٮیو

كهثبهۀ ي٦بی پیی )ک كه ثوفی اى رواعى

ر قام، مقام الم » :اذ آيل( ز العتا یان ا ب له ر والمناس إلنذا وا

ی صیهم إل عا ال سوء انتهاء م ب عذا صیهم ال عا ق انتهاء م ر ی ة المتف ب إل کذی التزاءو السته ثیى )ای يٲبو، عبیگب ٥جود گو٭ز (1)«ا

يبت آزک واغبو، گببب كاك اذ

!اة قذ پیلك ث رکنیت رقو(٥ن ث

كهایغب يبت اذ ثلی کز یي رع کیى

ب»کهۀ :ک آيل اذ تكه آیۀ ویٮ ث « ۀعاق

آیل اى کب، به يی( ثکبى كه زیغ، فجو )

آ»ب أى اذ ک يإفو اٱ٤ ل عهۀ )« یالن

ها ثو ٥ل كاهك هلؼل ل ( يٲبو ...کؾثا

ألى کؾثا :کبه ه٭ز اذ ی٦یث« تؼلیل»ثوای

.، 6جوی، طرٮیو -

.، رٮیو جوی، ط -

.، رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ثبرع ثلی ايو، يٮو )ىیوا ک رکنیت کوكل(.

پ کبی ک ا٥بل ثلی » :آیۀ ویٮ چی اذ ک

هیلل، ىیوا ک مـازبم ثؼتـیيورکت لل، ث

-ازياء يی ها ثب آ کوكل ها رکنیت فلا آیبدواغبو ثلرو، چبک گٮزیى ب «. گو٭زل

آ»٥ناة ئنی ثك اذ. ب کهۀ كه « یالن

هد يک اذ ثبل « أمء» يإش راليی ایغب

ک ؽی( يبل ٭٦هی ى كاز ثبل )ثو هؼؿی

﴿ ویٮۀ آیۀ ثب ،أل كههد

﴾ يا٭ٲذ كاهك. [1 :ذ]٭ه

* * *

10

ای اف مؿۀ اصقاةکت

﴿ ﴾

؟اؿاػۀ تکیی یب تيـیؼی

ای کالو يجبهک، ثقی اى ی يی آیۀ هۀ

يئه چل ثبه) ربو آ(. كه ای اؽياة اذ

افزال٫ اىکویى، ث پی آيل ک يٮوا ٱوآ

ال يب ٢و فك ها ثل كهگیو ق گٮزب آ

:كاهیىيٮوا، كهایغب اثواى يی ل ثب

ثبیل يالؽ٢ کوك آیب اهاكۀ فلال :آک غنت

« هللا یـیؼ »ک كه آ٩بى کالو ثلا رویؼ ل ی٦ی

ای رکیی اذ یب روی٦ی؟ اهاكۀ رکیی اهاك

آ ثب يقبنٮذ گیوك يی ر٦ه ایبء ایغبك ث

:٭ويبیليک یذ يبل آک فلایز٦بنی يی

﴿ ﴾ [1 :ی] اگو » :ی٦ی

كهثبهۀ ر، اهاكۀ فیوی کل ثبى )فلا(

أيب «.ی ثوای ثق ا عك لاهكاگوكال

-يی ر٦ه فلال ٱبی اؽکبو اهاكۀ روی٦ی، ثواؽکبو ييثه، يک اذ يبل گیوك يقبنٮذ ثب

بی هى ثوای يوی يب٭و اى رقٮی٬ایک پ

﴿ :٭ويبیل٩یو يی ﴾ فلا اهاكۀ آبی جذ ث » :ی٦ی [61:ۀجٲو]ان

ب كاهك اهاكۀ قزی لاهك( يٲك آزک كه

ب ثو ها قزی رکهی٬ فالفك ی بیٱبگناهی

اذ يضال کی كه اصو ا یب يک ايب کل. ثبه

قزی ا٭کل.يیم ث هیبذ، فك ها ث

﴿ ویٮۀكهآیۀ کوكک يالؽ٢ ثبیل ایک

﴾ یک اى ای ك اهاك، يهك کلاو

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ایزک تيغی هبػؼۀ٥بیذ ٱواه گو٭ز اذ؟

اهؿعلویاگو پی اى مکو اهاكۀ فلال، ق اى

ؽم ثبیل رکیی اهاكۀ ثوآ ها ه٭ز ثبل،

﴿ :يبل کوك

﴾ :[6 -6]ی()

چبچ پی

-ق ث اصکبم تکلیلیاى مکو اهاكۀ ئنی، اى

ثو اهاكۀ روی٦ی ؽم آ ها يیب آيل ثبل،

اى ثیب اؽکبو ء کیى يبل ایک پيی

﴿ :يبیل٭و٩م ریى يی

﴾ [3 :ۀ]انبئل()

ثؾش، چبک كازیى يهك آیۀ كهثبهۀ ايب

آیۀ ویٮ، ربو آی یذ ثب ثق اى ای

را ٭یل ک اهاكۀ روی٦ی آهك ثق كیگو، يی

فلایز٦بنی اكۀ رکیی؟اه كه آ نؾب ل یب

:٭ويبیليی صاکـم پیبهجـ فبى ث فبة

﴿

﴾. گیویل آهاو فكرب بیفب كه » :ی٦ی

پیی، ث فكبیی ثیو یبییل چ عبهیذ

بىها ثوپبی كاهیل ىکبد ثلیل اىفلا

ه فب ای ام ه ای یذ ثویل، عي ٭ويب هن

هیلی ها اى ب ثجوك رب پ كاهك اهاك فلا ک

«.کبيال پبکزب کل

ک چ ااذ آ٭ویلگبه كاب، ٭ويب عيای یذ -

ك! چیيی ها اهاك کل ثل گیل: ثب پ يی

فلا اهاك لاهك رب ثو ب قزی ها كاهك نی -

اهاك كاهك ک ب ها پبک کل.

ای اف مؿۀ اصقاةکت

اى مکو اهاكۀ ك پیبهک يالؽ٢ يی

اذ فلال، ربيب اى اؽکبو رکهیٮی ق ه٭ز

يٮو آیۀ رکیی. ثبثوای، اى ايه فهٲی

٥ٮب٫ ؽکى روی٤ ثب فلال :ویٮ ایذ ک

فك هن، ٭ويبجوكاهی اى ىکبد بى

فال پهیلی ها اى ب كه کل اى ایوا يی

پبکزب بىك.

كه آیۀ ویٮ « ئوب»کهۀ :آزک ػمثؾش

بیل ايب اگو يواك اى آیۀ يی« صـ»ا٭بكۀ

ييثه، ب اهاكۀ روی٦ی ثبل، كهآهد

پبـ !یب٭ذ قال † افزب ث ام ثیذ

كه ؽو اذ هع ؽو ييثه، ؽو كه :آزک

فلال ٩و ک كليی ب ویٮ آیۀ ی٦ی !اكـاػ

رب رب بهد اؽکبيی ک ٭ويك( روی٤ )اى

اذ يٲك كیگوی لاهك نی آیۀ † ثیذ ام

ها ثوای اؽکبو روی٤ اى فال ٩وکوی ی

كنیم آک آب علا بهك ث پبکی كیگوا، اى

ق یي يإيب بیو اىبهدكه ٱوآ يغیل يکوه

﴿ :٭ويبیليی اذ يضال يیب آهكث

﴾ ی٦ی [ :ثۀز]ان:

ها ربآب )ثپنیو(اىيبنبی ایب لٱ ثگیو »

فبة یب «.کی بپبکیي آ، ثب ث بهد هبی

﴿: ٭ويبیليی يإيب ث

﴾ فلال » :ی٦ی .[3 :ۀبئل]ان

اهاك كاهك نی اهاك لاهك ثو ب قزی ها

را گٮذ ؽبل يی كه ٥ی «.ها پبک کل ب كاهكک

ها ویٮ، ٥ی رغهیم اى ام ثیذ آیۀ ثیب ک

اى ٥و كهثو كاهك یبٯ آیبد کوی ای ثی

﴿ :٭ويبیليی کل چبکها رأییل يی يٮو

﴾ ی٦ی [ :ؽياة]األ

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ای ىب پیبيجو، اگو رٲی كاز ثبیل يبل »

«. اؽلی اى ىب یزیل

فبىچوا كهيیب فبة ث :آزک ممثؾش

؟اذ ه٭ز کبهث« ػکن»یو ينکو صپیبهجـ

« تـلیت»ٱب٥لۀ ايو ثب ثو ای :آزک پبـ

فبۀ ثیذ، ام هد گو٭ز ک چ يواك اى ام

ا٥زجبه هلال اىایو، ثثك صپیبيجو

يإش وث ؾی، یو ينکو ٱب٥لۀ ثو ثب صاکوو

٩هج كاك ل بل کبهثوك آ یي كه هۀ

ونـآيل اذ ک اى ٱل ٭وزگب ث ػ

﴿ ٭ويبیليی اثـاین

﴾()كهایغب .[1 :ك]

﴿ ك کهۀچبک يالؽ٢ يی ﴾ ی٪ۀ يقبت

( فبة ل نی چ مبؿیک ى) يإش اذ ث

ا٥زجبهث آیليی يیبثیذ ی ث ام ق اى

از٦بل «ػلیکن» ينکو ( یو اثـاین) يوكفب

٭ويك ٥یب بل آیۀ ویٮۀ ریو اذ(5)

.

کی؟ ای، هؽذ ( اى ايو فلا گٮزی يیآیب )ای ى -

فلا ثوکبد ا ثوب اذ ای أم ثیذ!

چ ث « انیيا»کزۀ ٥غیت ایزک بؽت رٮیو -

بل ٱوآی كهثبهۀ ٱب٥لۀ ر٪هیت رع ك، كه

پیبيجو عه فبة ث ىب يیب ای ک ث٦لاى اهرجب

كچبه روكیل یل: ل اذ يیآ، ثب یوينکو آيل

أ ٥ل انزأنی٬ صئب ٦ذ ثیب ئيب ثأيو انجی

ای عه، »( ی٦ی: ، )انیيا، ط !ث٦ل انوؽهۀ

فبة ث ىب، یب ث ل يیب گناز كزه پیبيجو

اى هؽهذ پیبيجو، آ ها یب گبو گوكآهی ٱوآ، پ

ىل ک ای ق اى کی ويی«! لاكهایغب بك

ى ب ه ي٦بم هللا ه ثي٦زٲل ثبل ٢ى آیبد كه ه

اذ! آیب ای ٱل، ث رؾوی٬ ٱوآ يكیک یذ؟! هیقز

ب، يق يج جك ک گٮز ل آیب ٢ى ه

ها رایل هاذ: اگو يی بل ٱوآ ای یب ك ه

ای اف مؿۀ اصقاةکت

بل كیگو، ق فلایز٦بنی كهثبهۀ يی

﴿ :ذ ک ٭ويكفباكۀ ا

﴾ [: ]. كه ایغب یي

و ك ع٤ ينکول. « آریکى» « ايکضا»

را اك٥ب کوك ک چه يی :آزک چبؿمثؾش

؟لاگی ي٦و اى گب ثك صفبى پیبهجـ

ابب اصجبد ،آیۀ ویٮۀ يهك ثؾش :پبـ آزک

-يی صؿمل فبىکل ثهک ث ٥ذ ثوای کی ی

٭ويبیل فلا هن ها ٭ويبجویل رب اى ایوا

-فلال ب ها پبکیي کل. يبل ایک يیكه يبعل، يوكای زل ک كذ كاهل :٭ويبیل

﴿ :ثب ٥جبكد فلا، پبک يو ل

﴾ نی یچک اك٥ب کوك [6 :ۀثز]ان

!الک ام يغل، ي٦و ل

اهل» ای يواك اىچ ٱویث :آزک پزن ثؾش

؟زل ا ىب ی٦ی صفبۀ پیبيجو ام «الیت

1اؽياة آیۀ ی هۀ كه :پبـ آزک

﴿ :يبیل٭وفلایز٦بنی يی

﴾ پیبيجو كافم یل يگو ک ث ب ثیت)ث

-اعبى كاك ك( پ آیۀ ينکه، ب يی

زل صهللا فبى ؿملكل ک كه ب ثید،

﴿ :٭ويبیليی صث يیبب پیبيجو

﴾ چ چیيی ها اى ىب[

كهفاذ كیل )پوك ها پ يیل( اى پ پوك

اى هۀ ٥3ال، كه آیۀ اى آب ثقایل[. ث

﴿ ثیبهیل؟ ﴾(حجٲوان:) ﴿ ﴾ (.)ك:

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿ :٭ويبیليی صفبى ؿملاؽياة، فبة ث

﴾ یبد فلا ها ک كه )آ

یبك آهیل(. كه ای ك ثب فال يی ثیت

صآیبد ویٮ ب كاك ل ک ثید پیبيجوها ب فببی ىب اذ اىیک آب فب

ی كل)يی جذ صث پیبيجو ت الن ث كیگو اىی (یو

آ اب٭، ٱو(. ثیوتکن ) ٭ويبیليی ية ىب

يغیل رویؼ كاهك ک ويوك، اى ام ثیذ اذ

﴿ :گٮذ يو ى ٭و٥ث عاـهمیچبک

﴾ ی٦ی [ :ٲ]ان:

هبیی ثکى ک ای ال ثیتیب ها ث آیب»

يٲك، « کكک ها ثوایزب وپوزی کل؟

)پلهيی( ػوـاىثك ک اى ام ثیذ میهبػؿه

ل.وك يی

هایبد ٭واای ک اى ثب :آزک ىينثؾش

صنیي كبو ػلیآيل ک صاکـم ؿملٱل

ها اى ام ثیذ فك وك ٥هیب انالو

آیب ؟کیليی چ ك ك٥بب آ كهثبهۀ بهد

ک فیو! آ پبـ آز ؟ٱبثم اکبهلب آ

ها ب آ هایبد ک ؽٮب ؽلیش اى ی٦ ی

یچع يهك اکبه يب یزل ال ثگوك آهك

نی كهایغب ثبیل ریؾی ثیبهیى رب يئه،

ه کهی هایبد يوث ث ای ث ه ؽم ك.

:را ث ك كز رٲیى کوكي٣ ها يی

-ک هلگبی لكيی اىهایبد ب ػمت یک

جؼ اى کبه فبۀ ٥هی ثوای بى صفلا

:كاكکوك، لا كهيی٥جه يی)٥هیب انالو( ٭ب

بى ها كهیبثیل، !ای ام ثیذ ثبك كهك ثو ب

فال پهیلی ها اى ب عي ای یذ ک فلا يی

كه رٮیو اى جـیثجوك پبکزب بىك. چبک

:( آهك ک گٮذصثی پیبيجو)ؾب ثي هبلک أل

1 ای اف مؿۀ اصقاةکت

ی » طم صأن الن یت فا ر ا أشهر ة ست ة کان یم لو إلی خرج کلم ص لو :فیقول ة ال ص ة الت أهل ی ما ال رید إن ب هللا ی جس عنکم لیذه ر ت أهل ال ی ک ال ر طه راوی طهی .م ت

(3)

-يی ک ٭ب فبۀ د يب اىکبهيل ص )پیبيجوبى :كاذثويی گياهك، ثبگ جؼ بى رب گنذ

-فال پهیلیک فلايی عيای یذ !فب ای ام

(.ب ام ثیذ ثجوك کبيال پبکزب کل اى ها

كهکزت هایذ ک ٢بیو٭واا كاهكای

٭ویٲی(5)

واكي ثوایک كالنذ كاهك الا ككیل يی

اؿاػۀ تيـیؼیام ثیذ، پبکی ثو عؼاؼ اؿاػۀ اى

بهد ای وبفها ثوگياهی اذ ىیوا اى ا

﴿ :٭ويبیليی ك چبک فلایز٦بنیيی ؽبم

﴾ ٦کجد]ان:

ک بى اى بى ها ثوپبی كاه» :ی٦ی [31

حبیبا «.كاهكب ا٥بل بپل ثبىيیىزکبهی

تؼوینآیۀ ویٮ ها ص فلاكل ک هلب يی

« هالک صؼت»كاك ٥ال ثو ىب فك، ث ؽکى

گب يكیک یي رجی ك اذ.ثب اثز

كه آیۀ ئعجبؿیاى هایبد، هد ػمتۀ ػم

ال ئی( كهآهك)ك٥ب ايبئیویٮ ها ث کم

كبو ػلیكهثبهۀ صگیل ک هل اکوو يی

هد ك٥بء ث كهگب ث ٥هیب انالو صنیي

فلالا ایب ام :ؽٲز٦بنی ٥و کوك اذ ک

ثیذ ي زل پ پهیلی ها اى ایب ثجو کبيال

)ىعۀ ام ملو اى جـی پبکب گوكا. چبک

كه ص پیبيجو :ک گٮذ ا( گياه كفلهل

ها ٥هیب انالو صنیي كبو ػلیييل ي،

كهگب فلال ٥و ىیو پی گوك آهك آگب ث

.، 2رٮیو جوی، ط -

ای ؽلیش ها اى ام ذ )٥ال ثو جوی( روينی كه -

ال اى اؽلث ؽجم كه يل، گياه ك

فك آ ها ايبيی یـ يٮیل یـ ی كه ايبنی

ال. آهك

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

یت» :کوك جس ياللهم هإالء أهل ر ب عنهم ال للهم أذه راو ، ا طهی رهم ت (3)«طه

زل، فلایب )فلالا، ایب ام ثیذ ي

پهیلی ها اى آب ثجو کبيال پبکب ک(. ای

ؽلیش یي يهك ارٮبٯ ی٦ ی ٱواه كاهك

اذ عي ایک كه روغ هبثلثب آیۀ ویٮۀ ٱوآ

ص ث پیبيجوفلا ام ملوهایذ جوی آيل ک

یت :٥و کوك ام ثیذ )آیب ي اى ؟أ لست من أهل ال

ئک ئلی عیـ :٭ويك كثبه پیبيجویزى؟( (5)

آيل جـیهایذ كه واغبو یکی كاهی( )ر،

ئک هي ألی :پبـ ی ٭ويك كه صک پیبيجو(1)

وهد، پیبيجوفلا)ر یي اى ام ي زی(. ث

كاهك، عجـیثب اٱزجب اى آیۀ کوی ک هد ص

٥بیبد ، ك٥بء ك رب ث ايبئیث کم

ا ر٭یٲبد ئنی اى ها ثلگی فلا، فباك

ث بهد کبيم بئم ل انجز ای)ك٥بی

اى آچ كه ( ٭یهزی اذ ثیصيزغبة پیبيجو

ك. يز آیۀ ویٮ كیل يی

* * *

.، 2رٮیو جوی، ط -

. 6، انجیب، طرٮیو يغ٤ -

. ، 2رٮیو جوی، ط -

13

كبـای اف مؿۀ کت

﴿

﴾ ثـاى کتبة عؼا هیـاث

، كبـكه ي٦بی آیۀ ی كو اىهۀ ویٮۀ

الا ال. گبگی آهك يٮوا ٱوآ آهاء

ب »ال ک كهعهۀ افزال٫ ك رثنا الکتا يواك،« أو

؟ث يیواس كاكآ ها کزبة اذ ک فلا کلاو

ثهم :آهك ک ػجبكاثيهایزی اى جـیع٦ٮو اث ر و

زله ب أن کتا ل ک

(3) )فلال ۀ کزبثبیی ها ک

اذ(. كاك يیواس ث يهبب ،٭و٭وزبك

اکبنی گيیل نی ثبها ثويی ٱل ، فك ایجـی

چگ يهبب اهس ۀ :ك کهثو يی

؟کلآب ٥م يی ثال کزبثبی آبی ل

ثوای ؽم جـیای ؽکى ثب اٱ٦یذ بىگبه یذ.

!( كه الها )ثوفال٫ ایای يکم بگيیو که

عناه :رٲلیو گو٭ز ز اذ ما م إلیمان » :إن رثنا ا ثم أو

ب (5)الکتاث ایوبى :ي٦بی آی ایزک» :ی٦ی«.

كاكیى ) فك کزت آبی ها ث ایب يیواس

کزبةثامبمبا ویٮ ک آیۀ. كهؽبنی«(!کزبثب ها

کزبثبی ٥وث كاهك، ابهد يهی آبی

: ٭ويبیليی یکى( )ی پیی كهآیۀ كیی. چبک

.6، 2رٮیو جوی، ط -

.1، 2رٮیو جوی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿ ﴾ آچ اى ای کزبة(

ؽ اذ(. پ ثب ان٬ الو كیى،ی ر ؽی کوث

٭ويبیل ی کزبة ها ث ( يیالکتبة٥ل )

يیواس كاكیى. ثلگبی ک ازقبثب کوكیى ث

یذ كهيیب ه٬ کزت يیواس ق اى ثبثوای،

چیيی اذ. صي٣ ثؾش كهثبهۀ ؽی يؾلی ثهک

-ک جوی ها كهایغب ث رى ا٭کل آزک پ

﴿ :٭ويبیليی ص ی جیاى مکو ؽ ﴾ -اى فك آيل، رلی يی)كهؽبنیک آچ ها پی

یذ ثهک الی کل(. ای عهۀ ؽبنی، ق

آیل ک كه يا٤ گبگ يی بهث ویقی

ك كیل يی صاى مکو ؽی يؾلیٱوآ، پ

ؾش، يوث ث فك ٥بیذ اهی كه آیۀ يهك ث

کزبة )ی٦ی ٱوآ يغیل( اذ ) كهک ای کز،

ٱوآ، پیل كاهك(. ثبثوای، بی ثب جک

ب » ان٬ الو كه رثنا الکتا یبيل رب « رل»ثوای «أو

بيم ۀ کزت آبی ك. ثهک چبک گٮزیى

اذ.« ػؼ»ان٬ الو

صطفینا من ال »صبیب كهيیب يٮوا كهثبهۀ عهۀ ذین ا

ثوگيیل، چ ثلگب افزال٫ ل ک ای« عادنا

ثوفی ؟الثوای چ ايوی ازقبة گز کبل

ال ک ثوای كاز اهت امالهیها ۀ آب

ایب ث فلا هن اىيیب ايى گبگ

ال. ال اهس ٱوآ کویى گوكیلازقبة ل

ال وك ػلوبی اهتها ب آ گوی كیگو،

-به آهكث اهبهبى هؼمها ای، ایب٥ل

ال.

كایى رب ث يب ثب ثو ه یگی، الىو يی

﴿ :يٯث ،فك ٱوآ کویى ثوگوكیى

﴾ :افزال٫ )كهوچ []انهی

ها اى افزال٫ گوكك( ؽم فلا ثبىيی ثکوكیل، ؽک

ای اف مؿۀ كبـکت

صذ ٱوآ يغیل ثغییى. فلال كه هۀ ویٮۀ

:٭ويبیلكه فبثی ٥يی ث ۀ يهبب يی

﴿

﴾ [.16 -11]انؾظ:

ایل، ث هک٣ ای کبی ک ایب آهك» :ی٦ی

کیل ثلگی ها غك پوكاىیل فلالرب

*ک هزگبه یل آهیل، ثبل ثغبی یک کبهبی

یل، اذ يغبلد ک كهثبهۀ فلا چبک يااه

.«..ؿا ثـگقیؼ ا ىوب

ۀ كهثبهۀ فلایز٦بنی ك،يی يالؽ٢ چبک

ها ب )ا ارتجبکن ايزیبى اى يإيب،

هازی، گی يإيب گیل. پيی ثوگيیل( ق

اىی فلال ر٭ی یب٭ز ثوای يهبی

اى هۀ ال ثب ثو يلنل آیۀ ثوگيیل ل

فك، ث صا ها اى پیبيجويکوو٭بو، کزبة فل

ای اذ ک اى ع٤ آیبد ال. ای کزيیواس ثوك

ك. جی اذ ث آچ ک ویٮ ٭یل يی

﴿ : ايذ ی ٭ويك فلایز٦بنی كهثبهۀ يی

﴾ [1 :٩ب٭و] .

کزبة آ ثقیلیى لایذ ها يی» :ی٦ی

«. كاكیى هیـاث ث اوائیم ثی ث ها )رهاد(

ى واؽذ كاهكک «حولیي»يه ؽلیش

ها کزبة فلا ،هؽهذ اىپی ص االو پیبيجوگوايی

كهيیب ايذ فك بك ث يهکد ا٥هی پیذ.

ايب ثوفی اى يٮوا ثل رع ث ال

كنیم ا٥زبك ث هایبد ٱوائ ييثه، و٭ب ث

رب ،ای يیواس :ال٦یٮی ک آيل، گٮز

رب ث ايبيب ي٦و يزٲم ل اذ كیگوا

هزوغ »كه جـمیی اى آ لاهل چبک یـ

روی و » :یلی ٱل ها ثوگيیل يی« الجیبى الم

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

صاد و عن الاقر ال ق ال هما قا ص :أن ی لنا خا انا ة ه ی وإی )هایذ (3)«عن

:٭ويكل ٥هیبانالول ک ايبو ثبٱو بكٯ

رب يب ،اذ يٲك ای آی يق يب

جذ ث ،زیى(. ثب آک كه میم آیۀ ویٮ

﴿ :اهصب کزبة ٭ويك اذ

﴾ ثوفی اى ایب، ث ٮ فك(

زل ؿهیب ب، آ ث٦ی كیگو اى متوگـؼ

ثوفی اى آب ث ر٭ی فلا، كه کبهبی فیو

( ای ٬، كهفه ايذ االيی اذ، پیيگبهؼ

كه فهغيـی اى ایو !يااه أئۀ ي٦يی

حا » :یليی« کيبف»رٮیو ص ته من ال عین ة هم ام ا عیهم والت وتا

عدهم ومن ی المم ألن ة القیام یوم إل ر ا ی سائ صطفاهم عل )آب، (5)«هللا ا

ب آ ربث٦ی ایب پیوا صاؾبة پیبيجو

ک رب هى هزبفیو فال آيل، زل کبی

ب ىیوا ک فلالایب ها ثو بیو ايذ

ثوگيیل(.

ثوای ثیو ه٭ز اى ای يکم، ث جـمییـ

اؽزبل كاك اذ ک یو كه میؼهـتی ٲم اى

الؾیي » :ثوگوكك، ث« ػجبػب»ث « كون»

ثب ايب كهآهد، پیل ثٲیۀ آی« الیب

ك ىیوا آی كه ٬ کبی اذ ک آ٩بى ٱ٤ يی

ثوا ها اى اهصب کزبثل اگو ي٣ يیواس

رزۀ آی علا کیى، رٲیى ثلگب ث كز

چلا يبجزی ثب ام ثؾش لاهك اگو يٲك،

ايبيب ي٦و ثكل، بیز ثك ک كه كجبنۀ

-ق ث« بلغیـاتمبثویي ث »آیۀ ویٮ رب اى

يیب آیل.

* * *

. ، يغ٤ انجیب، ط -

. ، رٮیو کب٫، ط -

15

ای اف مؿۀ یلکت

﴿

﴾ اف عبهىیاػتـاف ث گب پل!

يجبهک فلایز٦بنی اى هى هزبفیي ای آیۀ كه

ايوى ثو كببیب » :٭ويبیلگیل يیق يی

گیل یى كزبی آب ثب يب ق يیيو يی

«.كلکوكل، گای يیپبیبی آب ثلاچ يی

ه اذ ک ثب بكد و ٥ی ثو ٥م يق

کلفك، یچک كه هى هزبفیي اؽب زى ی

﴿ :٭ويك چبک

﴾ :عيا کوك ثلاچ وکی )ايوى[ 1]٩ب٭و

آیل(. ی كهيیب ايوى زی یچ ك،يی كاك

ك رب نی چوا ثو كب کب٭وا يو ىك يی

را آیۀ ٥ال چگ يیزال ق گیل؟ ث

آيل ؿهۀ ها ثب آچ كه یلاى هۀ 31

﴿: ٭ويبیليی ع٤ ك ک

﴾ :هىی ک [3]انه(

کوكل، كزب پبیبی آب ثلاچ يی فثبب

یي فثببكل(؟ ثبثو آیۀ ييثه، گای يی

کبه ثب يو بك ثو فالكاك نی ای یگا

،كه پبـ ث ای إاالد ؟كب چگ يک اذ

ال ثوفی ثیبهی اى يٮوا فبيی گو٭ز

ال اى يیب ایب یـ كهلك پبـ ثوآيل

:یليی« هزوغ الجیبى»كه جـمی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

الوا ؤلسنته یشهد فؤن األلسن ة أما شهاد » رأوا أنه عهم الجحود و م إذ أما قوله )الیوم ینفختم علی أفواههم( فإنه یجوز أن تخرج األلسن ل فی األفواه علی ویختم ة ن األیدی ةشهاد حا

أل ل وا !(3)«رج

گای ىثبب ثلا جت اذ ک چ » :ی٦ی

ثقل، ث ی ث آب یكیلل عؾل اکبه ٮ٦

كل. أيب كهثبهۀ ای گٮزبه ب بكد يیىثب

-فلایز٦بنی ک )ايوى ثو كببیب يو يیگبو گای كزب عبیي اذ ک ث :یى( گییى

پبیب، ىثبب اى کبو ثیو آهك ل ثو

«!كبب يو بك ك.

آیل یى ثويی٢و يب آچبک اى ٱوآ کوث

يب٭ٲب كه هى هزبفیي اثزلا ث اکبه هی

کل ک كه كیب، آهل ؽزی گل یبك يیيی

ایب كازل بگ ک كه هۀ ویٮۀ

﴿ :٭ويبیليی هزبػل

﴾ -]هىی ک فلا ۀ آب ها ثويی [6: نۀ]انغبك

کل چبک اگیيك آگب ثوای ا گل یبك يی

کلفهل! گب يیثوای ب ٱى يی )ايوى(

ک ثوچیيی زل )ا٥زجبهی كاهل!( آگب ثبیل

چی يوکب كه هى .یبل[ک آب كه٩گ

﴿ هزبفیي كهاثزلا فال گٮذ:

﴾ :فلالگبهيبه )گل ث هللا []األ٦بو

ؽبل، ىثبب اى ایک يب يوک جكیى(! پ ه

ثو کبهبی ب آ يبل ا٥بیاى رکهى ثبىيی

كل. آگب يو اى كبب بپلب گای يی

ثوكاز فالل ثو اؽال ا٥بل ثل فك

﴿ :٭ويبیلبیل چبک يیا٥زوا٫ يی

. 2ه(، )هۀ 6انجیب، طرٮیو يغ٤ -

مؿۀ یل ای افکت

﴾ :كهزیغ، ث []انهک(

گب فی ا٥زوا٫ کل پ الکذ ثو كىفیب

ا٥زوا٭ب ب آ يیب فبيیثبك(. ثلیهد،

ك نييی لاهك چبک یـ ث گب ع٤ يی

ىیوا !گیل ىثب اى کبيب ثیو کل جـمی

ملت هؼؿت ابب يو بك ثو كب، کبی اى

اذ. ػؿ أهـ تکلن

آچ ها يب اى ٱوآ « کيبف»كه رٮیو فهغيـی

-ثلیهد يیکویى كهیب٭زیى ثب يٲلاهی رٮبد،

:آهك

روی» جحدون أنهم ی رانهم علیهم ویخاصمون، فتشهد ی رهم جی وأهالیهم وعشائحلفون حینئذ !مشرکین کانوا ما :فی ختم ف رجلهم علی ی أیدیهم وأ م . (3)«أفواههم وتکل

هزبفیيه ث ك ک يوکب ه كه هى)هایذ يی

پوكاىل پ بیگب اکبه يغبكن يی

-ب ٱجبئم آب ثوفال٭ب گای يیفباكيوک ب آ فهل کكل. آگب گل يی

ال! كهآگبو، ثو كببی ایب يو جك

ك كزب پببی آب گای فال ىك يی

كاك(.

* * *

. ، رٮیو کب٫، ط -

11

مؿۀ بكبت ای افکت

﴿

﴾ ؟کینت مالم ثـ

ک فایىيی ؿافی اثاللتسیـ رٮیو كه

﴿: گیل ﴾ ثبكیبیالو ثو آل »

فالل ي٦ب یبمیيآل آب ک » :پ ز اذ

اذ اى . یبی بيیآل هضوؼ ٥هی :آذ ک

هضوؼبيبی (3)

.»

یٲی ازجب اذ ثب آچ كه ای ٱوائذ، ث

هۀ ویٮۀ ب٭بد آيل بىگبهی لاهك ٱوائذ

﴿ ؾیؼ آی، ب ﴾ اذ ک بو

»كیگوی ثوای آیل ث به يی« ئلیبك جی

بگ ک كه ۀ يبؽ٬ يهی صجذ ل

هۀ ب٭بد یي ثوآ كالنذ كاهك. ٱوآ میبم

كه ب هۀ الیبكکویى كه آ٩بى ثؾش اى

﴿ :٭ويبیلکوی يی ﴾ بب(

٭بهۀ چل لگب ثك( پ ثبب اى٭وزبكانی

﴿ ٭وزلآی ثو ا كهك يی ﴾

﴿ :٭ويبیلآگب يی ﴾ هازی )ث

اى ثلگب ثب ایب يب ثك( ک اگو اک

نٮ٠ ث آيل ربيی ثكل، الىو †يؾل يٲك، آل

« ئ »عبی اى آب یبك ك ث روغ

ػ ثویو يٮوك، ث هك ثکبه« ئن»ر٦جیو

.6، رٮیو هػ انغب، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

كالنذ كاهك. ٥ال ثو یبٯ آیبد، الیبكب

٭بی ه یي ثب ٱوائذ بمی ک اثانٮزػ

پیبيجوا ک كه آ ٭ب، اى بىك ىیواآهك ی

ك یبك يی بؿى همی اثـاین س :فلا

٭وزل پ ٱوآ کویى ثو آب كهك يی

هل، فلایز٦بنی الیبكيبجذ لاهكک چ ثذ

ايب !آل يؾل كهك ٭وزل اها اگناهك ثو

ثکبه « یبمیيئل»کهۀ « ئلیبك»عبی اژۀ ایک ث

ه٭ز اىآواذ ک ثوفی اى اژگب ٱوآی ث ك

)كههۀ میبء ؿل چ اهد از٦بل ل

ک )كههۀ ری(. پیلااذ مییي ؿ يإي(

ال يوكو ث كکم يزلال ثك بيب يك ای

کل یبك يیب آ ٱوآ کویى یي ث وكهد اى

هیکبل هیکبئیل رجـیل رجـائیلچبک

كه آصبه االيی ث ٭واای كیل ب ای ايضبل

ل.يی

-كه يغ٤« صزت هـائبت»كه ثؾش اى جـمییـ

رء آل» :انجیب ز اذ ته من ق ج ح صحؾ نها ا یاسین ف ی الم فصول ٱوائذ یبمیيآل)کی ک :ی٦ی (3)«یس من ة مف

ها كه کزبثذ « ال»ك كنیه آزک نٮ٠

علا آهك ال(. گٮذ اذ ک « یبمیي»يؾ٬، اى

ی ک گیی اى هى انق ي٦ل كه له االو چ

فجو ثك ث ر٣ آ كه يؾ٬ رع لاز ثی

-ای ها ى ث یکلیگو يیاذ ک گبی ؽو٫ اژيٮن )علا اىى( ث آ ها زل گبی

3كه آیۀ « ليیء »آهكل يبل کهۀ کزبثذ كهيی

-ثآ ها قکهۀ ک كه آیۀ ضلاى هۀ اى « ئل»ال علا ك گبز« ليبیء »هد

اى ی يٲن اذ يهبب اى له « یبمیي»

ال انق ها ؽٮ٠ کوكاالو رب ک ای هى

يجبكا ثب ر٪ییو آ، كه کالو ئنی رؾویٮی هی

كل ای کبه، كٱذ اؽزیب آب ها كه ؽٮ٠

كیگو كل. ق يیٱوآ کویى اى كگوگی ب

.6، انجیب، عيء رٮیو يغ٤ -

2 ای اف مؿۀ بكبتکت

اذ ک صيکوو االو پیبيجو يجبهک كهثبهۀ بو

اى ک لاهیى كنیهی ٦ی٬ یچ هایذعي یکث

ثك اذ رب « یبمیي»االو له كه افغز

. هضوؼؼ آلب یبمیي آلثزایى گٮذ ک

ك ؽو٫ يٲ٤ كه اائم ه وك يی یبی اى

ثك اذ، ص فلاوك، بو هلکی ک گب ث

ث ازجب ا٭زبك « ئک لوي الوـملیي»اى فبة

-به يیث« الوـآى الضکین »ک عاة ٱى ثوای

اى ؽو٫آیل اگو ٱواه ثبل ک وفبثی پ

کل رجلیم پیبيجو اى ها ث ؽو٫آ يٲ٦،

بی كههۀ هی یي اى بي «صن ػنن» ک ثبیل

:فایىاى آ يیوك ك ىیوا پ صهل اکوو

( ثب آک یچک چی ...کؾلک یصی ئلیک )

اك٥بئی کوك اذ.

ها « یل»ثوفی اى يزوعب ٭بهی ٱوآ، آیۀ

الروع ك« ای میؼ ؿملى»ي٦بی ث(3)

ؽو٫

عبی آیل ثبه يیث زبءک اى ؽو٫ ها« یبء»

ال ک ث ٭و ؾذ پلاز« یب»ی٦ی ؼاء٫ ؽو

صپیبيجواکوو ثو« میي»ثبیل گٮذ كهآهد رب

ثبیل « میي آل»ها † يؾل ننا آل كاهك ابهد

پیلااذ ک اٱال ييثه، !«یبمیي آل»وك،

پبی اب ؾیؾی لاهل.

* * *

ای گب ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يلی ئنی ٱ -

کیل.

14

ای اف مؿۀ کت

﴿

﴾ ػمت عؼای مجضبى!

ثبهب كه ٱوآ « أیؼی» ع٤ آ «یؼ»کهۀ

کویى ثکبه ه٭ز ؽزی ث فلایز٦بنی جذ كاك

« هزبف»ؾ ل اذ نی ای جذ ثوای فلال ث

ای اى ياهك، یچ يٮوی الأٱم كه پبهآيل

اکبه بیل. يضال آ ها زاز يغبى ثك

كایى ک فلال، ٭ويبوای ٥بنى اذ نی يی

﴿ :٭ويبیلٱوآ يغیل يی ﴾ ی٦ی [ :هک]ان:

-كه ایغب كذ، ث«. اذ ػمتث٭ويبوایی »

ز ٭ويبوایی ثو عب كه ي٦بی ٱلهد ثکبه ه٭

-آی ک بػویٮۀ هۀ فلایز٦بنی اذ. كه هؼؿت

ای اىآ يهك ثؾش يب ٱواه كاهك، كثبه کهۀ

ارٮبٯ يٮوا كه از٦بل ل ک ث« ػمتب»

:٭ويبیليی چبک الآيل هؼؿت هتي٦بی

﴿ ﴾ [ :1] ی٦ی:

ػمتبیبك آه ک كاهای ثلۀ يب كاك ها ث»(3)

: فایىیي 31 چی كه آیۀ«. )رالیب( ثك

﴿ ﴾

« ما األیل»اذ نی ي٦بی كزب آيلث« أیل»وچل -

آ ها ث لاآهك« ما انٲۀ»ها گوی ث ي٦بی

کهۀ ييثه اى ال نی ثي٦بی ع٤ گو٭ز وهد چ

ل گی ارٮبٯ كاهل ک ث« یل»نٮ٠ ي٦بی كذ بفز

ي٦بی يغبىی ث فك گو٭ز اذ چبک اث٥جیل كه

( اى آ یبك کوك اذ. 12، کزبة يغبىاد انٲوآ )ط

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

یبك آه ]ثلگب يب اثوایى اؾ ی٦ٲة ها ث

ب(ثی )رالیب ػیؼگبى بػمتک كاهای

الی» « األیؼ ؽا»ک ر٦جیو اذ ه ثكل[.

ي٦بی كاز را ثكه ای آیبد ها ی« األیؼی

رٮیو ك ىیوا آیبد ویٮ كه يٲبو هغ ػ

ک کب٭وا ال كهؽبنیپیبيجوا ييثه آيل تکـین

- كیلگب ثی يقبنٮب فلا یي اى كاز كزب یت جك یزل.

فلا كزب ها ث علوت ايو گبی کویى ٱوآ

﴿ :٭ويبیليی يضال كاز يوث

﴾ [1 :ی] آیب آب » :ی٦ی

اذ بفز ػمتبوبى آچ اى يب الکلیل

كه نی«. ایى؟آ٭ویل چبهپبیبی ایب وایث

عبی كیگو، آ٭وی اا٣ عبلاها ) اىعه

-يی كليی جذ هؼؿت عؼاؼ چبهپبیب(ها ث

﴿: ٭ويبیل

﴾ اى ...» :ی٦ی[ 31: ]انه

-يی هاچبهپبیبل، فلا وچ ،اا٣ عجلگب هؼؿتوؼوچیي ک فلا ثو بب آ٭ویليی فال

هۀ 11ثبرع ثلاچ گٮزیى يٮو آیۀ «. اذ

آػمك ک فلای جؾب كهثبهۀ بك، ه يی

چ چیي ر ها !ای اثهی» :٭ويبیليی اثلیلث

آ٭ویلو، ػمت عػم ػای آچ ث ثبىكاذ ک ثو

گب گوی ها ث« ػمت ػ»ر٦جیو « ...غل کی؟

ا٭کل ک فلای جؾب چ آكيیب، كاهای ك

كه رٮیو ثو ی ٱل ه٭ز هین اثي !كذ اذ

:یل يی

ال حتمل ف کل أحد یفهم من « یناعملت أید »من المجاز ما یحتمله « خلقت یدی »ی فإن ک من قوله عملنا و :ما یفهمه من قوله« عملت أیدینا»قوله کما یفهم ذل ما » :خلقنا،

ای اف مؿۀ کت

ت أیدکم الفعل لم یکن لذک« خلقت یدی »وأما قوله « کس د راد منه مجر ر الید فلو کان المعد نس عنی الفاعل إلی الفعل ة ت علیها الاء وقد فکیؾ م خل ت ؟د ؟(3)فکیؾ إذا ثنی

ي٦بی « علوت ثیؼی »هك ک اؽزبل ی :ی٦ی

« ػولت أیؼیب»يغبىی كاز ثبل چبک كه

ػولت »اؽزبل يغبى عك كاهك، ىیوا وک اى

ها آكـیؼین کـػین ػولب يٮو « ؼیبأی

آ ها «کنجت أیؼیکن ثوب»٭ل چبک اى آیۀ يی

« علوت ثیؼی » :یبثل. أيب ای ق ک ٭ويككهيی

اگو يواك رب ٥م آ٭وی ثك، مکو كذ پ اى

جذ ٭٦م ث ٭ب٥م، كیگو ي٦بیی لاذ ثبایک

كافم ل ثب عك « ؼی »ثو کهۀ « ثبء»ؽو٫

!آيل اذ. هخیهد ث« یؼ»آک اژۀ

پنیو٭ز اذ ک هین اثيك چبک يالؽ٢ يی

ػولت »جذ كزب ثوای فلای جؾب كه آیۀ

ي٦بی ٱلهد اذ ) ث هزبفیجزی « أیؼیب

-ی« علوت ثیؼی »آيل( نی ای يٮو ها ثوای

بی ا ایذ ک كه يب پبـ اى اکبلپنیوك. أ

:٭ويبیلفلایز٦بنی يی« ؽاؿیبت»هۀ ویٮۀ

﴿ ﴾ آب » :ی٦ی [31 :ناهیبد]ان

مکو الا كه ای آیۀ کوی « ها ثب كزب بفزیى

( آيل اذ ثیباى جذ ٭٦م ث ٭ب٥م )كزب پ

ثو کهۀ أیلی كافم ل « ثبء»ؽو٫ حبیبا

)ک اث ٱیى هلنـاى ملقک ۀ ( كهؽبنیثأیؼ )

ها كه « ثأیؼ »ها ٱجل كاهك( کهۀ ب آ آهاء

« حثٲ »ي٦بی ای آیۀ ویٮ يغبى كاز ث

كه رٮیو جـیال چبک اثع٦ٮو رٮیو کوك

اثي هؿ هتبػ هزبؼ ػجبك اثياى

آ ها گياه ك اى یچک فال٫ ملیبى فیؼ

-ٲم کوك اذ فك یي ی ٱل ها يیپلك.(5)

يبل ثکبه ثوك ای ک ثبٱی يیيئه

.ث ٱیى، ثکو رٮیو انٲیى، اصو يؾل ث أثی -

گب ، انجیب جوی، طث رٮیو عبي٤ -

کیل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

هد يضی اذ ک آى بل ٱوآی ث« یؼ»اژۀ

﴿ :٭ويبیلكاهك چبک يی ﴾ ا ثبىاذ ػمت ػثهک » :ی٦ی .[33 :ۀبئل]ان

كه ای آی یي « ثقلک ثقال يی وگ

کخـت کبه ه٭ز ثوای ب كاك ٦ذ يغبى ث

يیب ها ث« یؼا هجنتبى»فلال، ر٦جیو ثغيو

﴿ :آهك اذ چبک كه آیۀ كیگو ٭ويك

﴾ [2 :واء]اإل

آ ها كزذ ها ثز ثوگوكذ يگناه » :ی٦ی

کهی ثبى يکث(3)

، روػ ػؿ ظاـايب اواه ثو «

ك ک آیبد ویٮۀ كیگو یي ک مکو يعت يی

آيل، ؽم ثو ١بو گوكل ب آ كه« ػمتب»

رجبی پی « ػمتب» « ػمت ػ» هد، يیبكهآ

كاهك ػمت ػ آیل، يگو يک اذ کی کيی

ه ! اى ی؟كاز ثبل ػمت چؼؽبل، كه٥ی

33ثوفی اى يٮوا ٥هذ مکو ك كذ ها كه آیۀ

ل ) :ال کچی رٮیو ك هبئؼاى هۀ داه ی

إلفاد فی الوصؾ الجود ة ( مالؽ مسوطتان ما یذله السخی من ة إذ ؼای ةالکثر ةوثنی الید ی یدیه عط ماله أن ی(5)

)ثهک ك كذ ا ثبىاذ( :. ی٦ی

نؾب ثق ا اذ يجبن٪ كه ٬ فلایز٦بنی ث

كذ ها يضی آهك ثوای ا٭بكۀ کضود ىیوا بیذ

كذ فك ک ثب كثق قبرل اى يبن، آز

«.ث کی ٥ب )پیک( کلآ ها

گوكك يی يالؽ٢ بػ هۀ اى 11ي٦ب كهآیۀی

﴿ :٭ويبیليی کگبيی ﴾ ث ك كذ(

ك ک فكو اها آ٭ویلو( ای يٮو يزجبكه يی

)چ پله يبكه( كه ایام ، كه فهٲذ آكو

ثز ثك كذ، کبی اى ثقم گبك ثك آ، -

کبی اى کضود ثق اذ )ک ايبک ا٭وا كه آ

ثوای ثلگب عبیي یذ(.

.، رٮیو انغالنی، ط -

ای اف مؿۀ کت

کوبل ی فك، ا ها ثب کبه جك فلایز٦بن

یژ ثب رع ث آیۀ عك آهك اذ ثث هؼؿتو

﴿ کویۀ ﴾ ک فلال [ :هی]ان

ها اى يبثذ ثب يقهٱبد يي ثبیل وك. اگو

عب اواه ثو عك كه ١او يب ثقایى كه

﴿ :كاز ثبیى، ي٦هو یذ ثب آیۀ ویٮۀ

﴾ :چ ثبیل کیى؟ يیب []انؾغواد

ككذ فلای جؾب کغباذ ک جبیل اى آ پیی

! آیب ي٦بی آیۀ کوی ای یذ ک اى ؟گو٭ذ

؟ؽکى فلا پیی گیویل

* * *

12

ای اف مؿۀ فهـکت

﴿ ﴾

:کؼگبى هـآىػػتگـاى تؼین

كه ي٦بی ای آیۀ ویٮ، يٮوا افزال٫ گٮزی

اذ گٮز مؼی آهك ک كه رٮیو جـمیكاهل.

﴿ اى يواك ﴾ اذ رجـیل ﴿ ﴾ ثو

بیل.ابهد يی هضوؼ(3)

اثالؼبلی اى ٱل

﴿ گياه ك ک ﴾ ص عؼاؿمل ﴿

﴾ اذ. اثثکـ(5)

ي٦ب انجیب یكه عبي٤ جـی

کل.ٲم يی ٥هی ها اى(1)

ؽبل جوی ٥ی كه

﴿ گیل ﴾ اذ ص هضوؼ﴿ ﴾ ػلی

اذ(4)

.كلجذ يی † ای ٱل ها ث أئ

گٮزه اذ هتبػ

﴿ ﴾ ص عؼاؿمل ﴿ ﴾ .هإهبؼ

(5) عؼاؿملگٮز ک وك عه ث مؼی

...(5)ابهد كاهك ص

ييثه يٮوا کایذ كيی گٮزی يبیۀ آچ

ال د آ رع کوكکزو ث یبٯ آیۀ ویٮ کب

﴿ک یب٭زلكهيی الا گو ﴾ رکواه ثل

.، انجیب، عيء يغ٤ - -

. 1، انجیب، ط عبي٤ -

.11، انجیب، عيء يغ٤ -3

.، عبي٤ انجیب، ط - -

. 11، يغ٤ انجیب، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

﴿عهۀ يل، ث ﴾ اذ ٬٥ ل

آيل اگو ك قیذ علا اىیکلیگو ثكل، الىو يی

جاء يالذ »ک اى يل رکواه گوكك عه ث هد دق و ص ذ ال ق هص يال ػجبك اثيكهآیل. ای کز ها «د

ولو کان المصدق » :كهیب٭ز ث گياه جوی گٮز اذ

ل ره لقا ذ و :ه ؼی ق ه يال (1).«صد

ی٦ی ل آهك عهۀييثه ثوای کفجوی حبیبا

﴿ ﴾ هد ع٤ آيل اذ ثبثوایث ،

يجزلای عه یي ابه ث ٭وك فبی لاهك رب

كیى رجی اثثکو ٩یو یب عجویم اها ثب

﴿ كه ها« الؾی»ننا ثبیل کهۀ ﴾

﴿ :ویٮۀ كهآیۀ چبک ثگیویى رل ثوای

﴾ يالؽ٢ يی [32 :ثخ]انز-

﴾ ﴿ :ك. یي يبلكه ایغب « الؾی»ک اى يل [33 :حجٲو]ان

-كنیم آک كهپبیب آی يیي٦بی ع٤ آيل ثث

٥ال ثوآچ .﴾ ﴿ :٭ويبیل

ى، یبٯ آیۀ ویٮ ها یي الىيذ كه٢و گٮزی

:٭ويبیلكاذ ک اثزلا يی

﴿

﴾ :پ کیذ » :ی٦ی []انييو

ذ پیبو زکبهرو اى کی ک ثو فلا كه٧ ث

ی آيل رکنیت ك، آیب ها ک ث )ا( هازی

« ؟پب( یذكىؿ عبیگبی ثوای کب٭وا)ؽ كه

ک كیگواپ كهپی ای آیۀ کوی اى يإيبی

رلیآ ها فك فالل٭وايی فلا پیبوها ث

﴿: ٭ويبیلگیل يیكل، ق يی

2 ای اف مؿۀ فهـکت

﴾ کی ک » :ی٦ی [3 - :ييو]ان

) كیگوا ها ثلا پیبو هازی ها آهك

ب آب، رلی كآ ها ٭وافال( فك

فلالگبهب وچ يك ثوای ایب يزٲیبل.

«.ثقال ٭واى اذ، ایذ پبكا یککبها

انجؾو» اكیجبۀ كهرٮیو اؼلنی اثصیبى

:یلفثی كهیب٭ز يیها ث ي٦بای «انؾی

﴿ ﴾ معادل لقوله ﴿ ﴾ و ﴿ ﴾ ه مقا ل لقول

﴿ ﴾ ﴿ ﴾ کؤنه قال ج ذ و :نس ل يالفریق ال دق وید ص جاء ال

﴿ علیه ﴾ راد قولجمع و ﴿ ه کما أن الم ﴾ ه راد ی

ل جمع و ک قا ذل ﴿ ل ﴾().

﴿ :ی٦ی ﴾ كهيٲبثم ﴿

﴾ آيل اذ ﴿ ﴾ كهثواثو ﴿ ﴾

﴿ کهۀ ٱواهكاهك ﴾ آک اذ يبل رل

ذ )ثبل ٭ويك ریق ال ص يالف ال ي٦ب ثو ای( دق جاء

﴿ ٥جبهد ﴾ کل ک ای یي كالنذ يی

﴿ ث نٮ٠ ع٤ آيل اذ بگ ک اى

﴾ ه ای یي اهاكۀ ع٤ ل اى

﴿ :٭ويك ﴾.

* * *

.6، 1رٮیو انجؾو انؾی، عهل -

16

ای اف مؿۀ كلتکت

﴿

﴾ اؿائۀ آیبت ػؿ آكبم

ألل

آیبد فی فلایز٦بنی» :هثبهۀ ای ايو ک ك

ب ب آ ها ث کبی كه آ٭بٯ كه عك

يٮوا « كاك رب ؽ ثوایب ه گوكك فال

ال. ايب كه ای ٱوآ قب گبگی گٮز

ک گو يهك ابه كه ٢و كاهل ي٣ ارٮبٯ

ع٤ كه یو زل ىیوا «کبكـاى» آیۀویٮ

﴿ ﴾ پیی مکوب ک كهآیۀ گوككثبىيیب آ ث

﴿ :آب ٭ويك اذ كهثبهۀ ه٭ز

﴾ اگو ک كیل فجو يوا ثگ» :ی٦ی .[1 :٭هذ]

چ ،ؿفیؼ کلـ ثلا ب پ ثبل فلا يك اى ٱوآ

ؽ ژه٫ ثب افزال٭ی ک كهآک رواذ اىکی گوا

ک ث اٮ آ٭بٯ آیبد ايب«. ؟ثوكيی وث

كهچ کبهای ؟چیذ ل کب٭وا اهائ فال

کٮبه ؽ ثوای ل فال كاك؟ ه هؿ ىيبی

يبئم، ای كه رٮیو ام يئه اذ؟ ق كهکلاو

ای ها ی یژهأ و وكز ٢ ث افزال٫ آيل

ال.يیب آهكث

ػبءاى « الجیبىهزوغ»كه رٮیو جـمییـ

ریهم » :الگٮز ٲم کوك ک آل فیؼ اثي ی سن أن المعن

ججنا ودالئلنا علی ا العالم و ح حتی یتین لهم أ السماء واألرض أقطار لتوحید فی آفاق ي

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ر ی حق هللا أن يالحق أ لهم أنه ظه يب :)ي٦بی آی ایزک (3)«ال

ب كالئم فك ها كه آ٭بٯ عب اٱبه ؽغذ

آب ىيی كه ٮ آب ثلاب ب

فایى كاك رب ثوایب آکبه ك ک فلا ؽ

اذ(. ای ٱل، چلا يع یذ ىیوا ٥لۀ

ایٮبء فالل چبک آیؼبو كه ١ييثه ث

-پی كاهك نی ( ثو آ كالنذمـین) ٭٦م يزٲجم

هی هۀ ویٮ، آیبد گبگ يل ای اى

كهثبهۀ رؽیل آيل یگبگی فلا ثوای کب٭وا

هىگبه ث اصجبد هیل ثك. كه آ(5)

٥الث

گوكك،ثبىيی يغیل هـآى ( ثالضن أ ) كه يٮوك یو

فلال چبک كهآیۀ پیی ثؾش یکزبیی ث

﴿ :يیب آيل ٭ويك اذاىٱوآ ث

﴾ اهائۀ :ك ک گٮز يک اذ

اٮ يوث ث کب٭وا آیل آ٭بٯ آیبد كه

ثو فالل ه تبف ػلوی اکتيبكبتک ثب اذ

گوكك. پبـيی هب آ يغیل ثو ؽٲبیذ ٱوآ

بيم کٮبه ٥و « مـین»یو ع٤ كه :ایزک

اذ كه آیل، ك الىویي يی صجی

آب یي بل آیبد ييثه ثبل. پ ثبیل

صفلا الییل ىيبی ک کٮبه ي٦بو ثب هلآیل، بل آ آیبد کب٭وا كهابی یي

فلایی فالل، چ ىيبی اذ؟ آیب ای ايو كه

(.؟هیبهتآیل یب كه پی يی ػیب

هزبؼ صني ثـی ک اى اذ قی كیگو، ٱل

، جـیال. ثبث گياه اثع٦ٮو ٲم کوك مؼی

د من اآلفاق وفیقول ما نفتح ل » :لی گٮز اذ أهل في أنفسهم يک یا محم

. ، رٮیو يغ٤ انجیب، عيء -

هۀ ٭هذ الأٱم پ اى پغب چل هۀ ٱوآ بىل -

ل اذ )ث کزبة انٮوذ اصو يؾل ث اؾبٯ لیى،

٭ و اى يٲبنۀ ال یي کزبة يٲليزب ٭ی ٥هو

ثگویل.( انٲوآ

ای اف مؿۀ كلتکت

ک مک ،ة مک ای يؾل يب ثوای ر :٭ويبیل)يی (3)«ة نفتح ل

، ام ألنن كیکیى يٲك اى آ٭بٯ ها ٭زؼ يی

و ها یي ثوایذ ٭ويبیل يب آيک زل ک يی

هأی، يواك اى آ٭بٯ، ثو ای گبییى(. ثبيی

كذ ب آ وىيیبیی اذ ک يهبب ثو

ثبل كه « اكن»یب٭زل نی اژۀ ييثه ک ع٤

یبيل ثهک ث « مـفهیي»ي٦بی ٱوآ کویى ث

﴿: ٭ويبیليی چبک كاهك ابه آموبى اصی

﴾ ٭ويك یي [ :زکیو]ان: ﴿

﴾ ای، ا٥الو يٮوا ثبعك .[1 :غى]ان

-ثوگيیل پلیل ها ٱل اى ی ی٦ی یی( كه ثيهگ )يٮو فهغيـی ٥اال. ث

ز » :یليی کيبفرٮیو ر هللا ع ی ما یس عن رسوله ی ل ل ج ص وعده ونصار دینه في الدنیا و وللخلفاء من يالد آفاق ة اح المشرق والمؽرب عموما وف

ب ر ع ال )يٲك ٭زؽبری اذ ک (5).«فتوحال من خصوصا

اى ا فلای ٥يعم ثوای پیبيجو فهٮبی پ

کلگب آئی اى آ٭بٯ كیب وبی فبه یبهی

بیی ک ثبفزو ٥يب يیو بفز فب ٭زؼ

ؿ كاك اذ(.كه وىيی ٥وة ه

یي اى يٮوا بيلاه ی٦ی، بؽت رٮیو

كه ریؼ آیۀ ویٮ چی يوٱو « الویقاى»

التي» :كاز اذ ؤنها إثات حقیق اآلیات ی القرآن ةش ث ه حواد د والموا ال عی

القرآن التي ر ر ن ها ان أخ کإخاره ؤن هللا سینص ی صیه ستقع والمإمنین ویمکن لهم ف

ر ألرض ویظه ی دینهم ا ه و عل ریش ینتقم من مشرکيالدین کل -)ب .(1)«ق

-ٱوآل، ب ؽٲبیذ اصجبد ک كهيٲبوبیی

ک ٱوآ فجو هلبهيیهیلاكبی ي٥كی ث

يبل فجوكاك كاك آیل هؿ فال كاك اذ كه

يإيب ها یبهی صایک فلال پیبيجو اى

. ، رٮیو جوی، ط -

.، رٮیو کب٫، ط -

.، 1رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ثقل فال کوك كه ىيی ثلاب ٱلهد يی

ها ثو ۀ اكیب پیوى فال کوك آئی ایب

گیوك(.اى يوکب ٱوی ازٲبو يیوچل مکو ٭زؽبد ييثه كه ٱوآ کویى ه٭ز

ک اذ نی بل كنیهی لاهیى رب ب كل

آیۀ يهك ثؾش ثو ٭زؽبد يهی كالنذ كاهك

وىيیبی يٮزؽ يواك اى « آكبم»يٲك اى

فال٫ ،٭زؼ يک اذ ثهک ١بو آیۀ ویٮ« الل»

ثل « هزبفگیی»كهل ىیوا ب يیآ ها

ثوفال٫ ام اذ. ،ٱوی

آيل ک ٱل كیگوی یي كهرٮیو آیۀ ييثه

آیۀ :ک اذ گیلتف هأی اهثبة يا٭ ثب

ویٮ، ث ك ام ؽ كه آ٭بٯ اٮ ابهد

كاهك چبک كهرٮیو ية ث ؼوت هللا لی

ریهم » :ک يوٱو كاز اذ کیىيالؽ٢ يی کـهبی سن

الحقائق في ین لهم فياآلیات و هذه ع نها ا أنفسهم حتی یت حق من ینههی الحق الح ال حق ألهل ال (3)الحق

ٮ . )ای ؽٲبی ها كه آیبد كه

ب فایى كاك رب ثوایب ب آ ایب ث

.. ؽ اىی ؽ، .٥ی ؽٲلب آ ه گوكك ک

كالنذ ثب ي٦ب یي ای ك(.ثوای ام ؽ آکبهيی

و، اك٥بچبک يٮ يج یذ ىیوا کوی آیۀ

ك، يی ؽ ه ؽ ثوای ام بیل ؽ اىیيی

ک يٮوا ٱوآ، اعب٣ كاهل ! ثوای کب٭وا

ث کبی ک « مـین» كه ای آیۀ ویٮ، یو

گوكك. ال ثبىيیکٮو هىیل

ثوای كذ یب٭ز ث رٮیو ؾیؼ آیۀ يهك ثؾش

ثبىگوكیى الىيذ يبل ی ث فك ٱوآ کویى

٥ال ثو كٱذ كه یبٯ ٱوائ وآی، گٮزبه

يٲبیۀ کیى اى ٱوآ عزغ كهآ ها يبث

ویٮ پی ثویى. آچ يٲك آیۀ ي٦ب ثب آ

هۀ ٭هذ جبذ اى 31آیۀ يغیل ث ٱوآ كه

اذ ول کویۀ فلال كههۀ پبیبی مغيكاهك،

ٱوآ، يغ٥ۀ هبئم ب ٦ذ هللا نی، ثق رٮیو -

.

ای اف مؿۀ كلتکت

فبرۀ يجبؽش هۀ یي كهيهكثؾش، آیۀ )چبک

:فایىاى هۀ م يی 81آیل(. كه آیۀ ٭هذ يی

﴿ ﴾ ی٦ی:

كاك پ ب ب فال ها ث فك )فلا( آیبد»

-فلالد اى آچ يی ها فایل بفذ ب آای آیۀ کوی اى چل عذ، «. فجو یذکیل ثی

بگی ٭هذ آيل، جبذ ثب آچ كه هۀ

وك آی اى اهائۀ آیبد فلا ث الا كاهك.

ریهم آیاتناگیل )کبی كه آیل ق يی ریکم آیاته ـ سن (. سی

ؽ بفذ ه ل وهی آی اى وك حبیبا

حق بیل )ب ؽکبیذ يیثوای آ ه ال ن لهم أن ی ی یت ـ حترفونها ع گو یو وك آی كه ي٦و٭ی آ حبلخبا (. فت

ریهمال )کبه ثوكع٤ ها ث ریکمـ سن ک اى ( كهؽبنیسی

ك گو ييثه ب يقبنٮب ٱوائ كاز يی

کفرت ) !ٱوآل يإيب عملون ماو ـ مثم ل عما ت ؽاف ک (3)ر.)

ایک ثبیل كاذ يٮوا ٱوآ گیل ک ق

بیلکيی ؽکبیذ رلیلآيیي هۀ م، اى آیبری

ٮ آ٭بٯ كه كه هیبهت ٭واهیل گبوث

پیذ فال ١هآكيیب ث(5)

)چ هیلاكبی

كه پیكل ک كه آبب هؿ يی بکی

ٮ کب٭وا ىل ل يؾبج ر٦نیت ب، آ

فال گذ(. آغباذ ک ث ٱل ٱوآ يغیل،

﴿ :کب٭وا فال گٮذ

﴾ [1 :ی] « ایذ آچ فلای هؽ )كه

« کزبث( ٥ل كاك پیبيجوا هاذ گٮزل.

ریهم آیاتنارا آیۀ ویٮۀ یثبثوای، ي .. ها یي .سن

يوث ث آیبری آ ها ثوی ي٦ی ؽم کوك

ث نؾ رلیلآيیي آیۀ ویٮ رع ك. -

رٮ٦ى ان٦و٭ۀ ی٦ی منک ؽی الیل: كه کب٫ يی -

(. كیگو يٮوا یي جی ای ٱل 6، )ط ٭ی اآلفوۀ

ال. ها آهك

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

هل بی ٱیبيذ ث ١ه يیكاذ ک كه ؾ

بیی آ )چ بی ٱوآ ها ثو ٥و کب٭واپیگیی

کٮبه چ ىیزليی صاالو پیبيجو ٥و كه ک

پ .لکوككهابی ث٦ل( اصجبد ه فا

-رب ث ،ىيب ي٥ك ب كاك آیبد ييثهای ک ثو گبو ٭واهیل ٱیبيذ اذ. ٱوی

اى آیۀ ا٭يایل آزک پازؾکبو ای رٮیو يی

ثال٭به اى روكیل کب٭وا جذ ث ،يهك ثؾش

ق گٮز ل اذ )ثل هیبهت يالٱبد فلال كه

-يی چبک ل(آک بئو آیۀ پیی ر٪ییو ک

﴿: ٭ويبیل ﴾ آگب ثب ک ایب اى يالٱبد » [13 :٭هذ]

فلال فی كه روكیلل، آگب ثب ک ا ثو

« چیي اؽب كاهك(3)

. بل كیگوی اى ٱوآ

بیل، آیۀ ها هزو يی کویى ک ي٦بی ييثه

-اى آ اذ ک يیهۀ اجیبء آیبد پ 1

﴿ :٭ويبیل *

﴾ آكيی اى زبة[

آ٭ویل ل(5)

ك ها ث ب ب ىكی آیبد فث

ب ها( اى ي ثب زبة فاى كاك پ )آ

اگو هازگییل هيقایل. گیل ک ای ٥ل

آگب ؾۀ آفود ٥ناة .[...؟کی فال هیل ه

كل ک آیبد ٭ويبیل ب يیکب٭وا ها ثیب يی

ييثه يوث ث عب ثبىپی اذ.

* * *

ث جبذ وك ه كه پبیب آیبد، یي رع ك -

﴿ ﴾ - ﴿ ﴾. ای ر٦جیو، ثوای يجبن٪ كه ٬ زبة هىیل آكيی -

آيل اذ.

15

ؿیای اف مؿۀ ىکت

﴿

﴾ ؟هوػ اف ؿس ػؿ ایي آی چینت

يیب آيل ق ث« ؿصی»كه ای آیۀ کوی اى

ل اهبل صاالو ی پیبيجوک ثوای ؽی ث

اذ. يٮوا ٱوآ کویى كهثبهۀ هػ ييثه،

آک يٲك اى آ، یکی ال.اٱال يقزهٮی آهك

رٮیو ام اذ چبک ثوفی اى ٱليبی هـآى فك

-گٮز ال ه٭ز ٱلای ثو رجبئی هتبػ يبل

ألنه یهتد» :ال عناه القرآن حیا يم ر ا موت من ة ه ففیه )ي٦بی (3)«لکف

ای هػ، ب ٱوآ اذ ىیوا ک ثب آ لایذ

پنیوك كه آ، ؽیبد هؽبی اى يوگ کٮو هد يی

ٱل یي ثو ای کيبفكه فهغيـیعك كاهك(.

إلیه» :یله٭ز يی رید ما اوحی کما ألن الخلق یحیون ه في ی دینهم

جسد ی ال حی وحی ر ال چیيی اذ ک ث پیبيجو ،)يواك (5)«

یهۀ آ فك ث ؽی ل ىیوا ک يوكيب كه كی

پیکو آكيی ثب هػ کل چبکؽیبد پیلا يی

ك(.ىل يیكه رٮیو جـمی، قی اذ ک یـ ػمٱل

ل هو » :ٲم ك ک« راهغ الزبهغ» رئی ج ملک أعظم من

رسول میکو ل کان مع اذ ای٭وز هػ،)آ (1)«صهللا ائی

صفلا هل ثب ک يیکبئیم عجوئیم ثيهگزواىآ «الجیبىهزوغ»وا ثك اذ(. كه رٮیو

جذ بػم اث٥جلهللا ثبهـث اثع٦ٮو ها

.، رٮیو يغ٤ انجیب، عيء -

.، رٮیو کب٫، ط -

.1، رٮیو عاي٤ انغبي٤، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

كليی(3)

ثواثو كه یي «الویقاى» بؽت رٮیو

ٱل اى ای« الوؼبیسؿ» رٮیو بؽت آلمی

بیل.عبجلاهی يی(5)

اى ؽ ثوی گياه ل ک گٮز ممٱل

هؽذ فلایز٦بنی « هي أهـب ؿصبا »يواك اى :اذ

لاذ ) رنا من ة رحم :قا (1)أم(. نی یچیک اى ای اٱال،

گا ٱوآی لاهك ثو اصو رلثو كه آیبد ویٮ

ك اى فك ٱوآ ٭یل يیگوكك. آچ اصجبد ی

م اى ای آیۀ يجبهک، فلایز٦بنی اىآزک پی

٭ويبیل، ثو یبك يی فك ها ثب ق گٮز ـین،

﴿ :فایىچبک يی

﴾ ها ثوی )یچ

ؽی، یب ها گیل يگو اى ق ا ثب فلا ک يك

پوك، یب ها وچ ی رب ٭وزليی ها هنی اى پ

فال ثب اعبىۀ ا ؽی کل(. آگب ک فلا يی

﴿ :٭ويبیلكه آیۀ ث٦ل ثال٭به يی ﴾ ر ؽی کوكیى( ی٦ی ؽی ر ی چی ث) ای

یذ ثبل، هد اى ها و ک ٭وزبك هل ث

پنیو٭ز اذ چبک ای ؽٲیٲذ ها ثبهب كه

یهۀ ٱوآ يغیل یبك ٭ويك اى يل ؽی ث

ق گٮز صای ثو پیبيجواالوهل یب ا

﴿ :٭ويبیل٥ا يیاذ. ث

﴾ بب ای ٱوآ، » :ی٦ی [23 -2 :٦واء]ان

هػ آ ها ٭و٭وزبكۀ فلال عبیب اذ.

كلگب األيی ثو ٱهت ر بىل کوك رب اى لاه

ث گبی کویى ا، كه ٱوآاى ای«. ثبی

.، رٮیو يغ٤ انجیب، عيء -

6، 6ٮیو انیيا، طر -

. ، رٮیو جوی، ط -

2 ای اف مؿۀ ىؿیکت

﴿ :ل ر٦جیو «الوؼك ؿس » ﴾ :فال اذ «رجـیل»اها گبی []انؾم:

﴿ ﴾ ۀ]انجٲو :

﴿ ٬ ٭ويك: «کـین ملؿ»ها گبی ی [21

﴾ ۀ ای اب٫ گبگ كه [ -2]انزکیو:

صی پیبيجوری٬ ب پیک ؽی اذ ک ثل هؽی ک كه هۀ هی اى آ ٭وزبك يی

ی پیک ايی ئنی )یب هػ یبك ٭ويك یي عي

األيی( کی یذ. ای چیيی اذ ک اى فك ٱوآ

اى هۀ 1ك چبک كه آیۀ يغیل ٭یل يی

﴿ :٭ويبیلرویؼ يیویٮۀ يإي یي ث

﴾ ای اكثی كه ایغب کز

﴿ عهۀ ٮهذ اىآ، ٭ىعك كاهكک ٩ ﴾ بیل. كه ىثب ٥وة گبی آنذ یب ها كاه يی

،ک يله ثبل هلؼل هلنعبی ها ث امۀ كؼل

ضر » :عبی آک ثگیلآهل. يضال ثيی ته ر «سوط ة ض

رته :گیلاۀ ربىیب ىكو( يی)ا ها ث ض

« الزاهغ روغ»كه وػ ثو مییچبک !سوطا

آهك اذ.(3)

كه آیۀ ویٮۀ يهك ثؾش یي ی

﴿ ٱب٥ل ي٦ل ل ي٦بی ﴾ آذ ک:

اۀ هػ ثور ؽی کوكیى. چبک كازیى ث

اذ ق رجـیلای هػ یب ا، ب

كیگو.

: األم آلنۀ ؾ وثز ب هٲز ب ا: ٱبل -

یوك ٭ی عی٤ أبء آالد انٮ٦م وثۀ هٲۀ ى

)هع٣ ك ث کزبة: ٤ اناي٤ ٭ی وػ ع٤ انغاي٤،

(.66نلی یی، ااصو عالل

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

* * *

13

ای اف مؿۀ فعـفکت

﴿

﴾ گای پیبهجـاى ثـ یکتبپـمتی

بیی اذ ک ثو اى ه فعـفویٮۀ هۀ

بیل. اى عبد گبگی كالنذ يی تصیؼ ػجبػت

† فلاكل ک ي٦جك ۀ پیبيجواه پیبو يیاىعاى » :٭ويبیلثبه يییکی ثی جك اذ كهای

:ها ٭وزبكیى ثپوب آ اى رهال يب ک پی

ایى رب آیب فلایبی عي فلای هؽ ها ٱواه كاك

كهایغب چل إال علی يوػ «. ؟پوزیل ل

اى پیبيجوا ه٬ ص وپو پیبيجواال الا ك. يی

اى يل پ حبیبا اى چ ها چگ ثك اذ؟

يکوه ؽی ا٥الو رؽیل اىی فلال، پو

اى اجیبء پیی كهثبهۀ رؽیل چ صپیبيجو

ص آیب پیبيجواالو حبلخبا نييی كاز اذ؟ ؟ابب ث چی يأيهیزی ٥م کوك اذ یب

یل اى كیوثبى ربک كهثبهۀ ای يٮوا ٱوآ يغ

ال. آیۀ کوی اٱال آهاء يقزهٮی آهك

ت يهروی ٱل آزک ای آیۀ ویٮ كه

بىل ص ( ثو پیبيجو اکوونیهۀ اإلواء) هؼـاد

ال رب يکم ل اذ. و٭لاها ای هأی فاز

† ه٬ ها ثب اجیبء ص االو اهرجب هل گوايیكه اثاللتس ؿافیکل چبک یـ ؽم هدثلی

-آ يی كه اصجبد ها ثوگيیل هأی رٮیو ی

ص )ٲم ل( ک هل هنؼػ ػجؼهللااى » :یليوا ث آب ثوكل ىت هؼـادگٮذ چ

پی٪جوا ها ع٤ کوكل ي ثب ایب زى،

٭ويبیل ک ثپو ٭وز آيل گٮذ فلایز٦بنی يی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

هل ؟ها ثوچ ٭وزبكل ایب ی٪جوا ربپ اى

ةوالیعلی والیتک و :قالوا ؟علی ماذا عثتم» :پویل اى ایب ک ص

ی ب أي ن عل . گٮزل يب ها ثو الیذ ر الیذ «طال

بنت ٭وزبكل٥هی ث أثی(3)

ای ؽلیش، يکم «.

ب ثو کل ىیوا ثيب ها كهثبهۀ آیۀ ویٮ ؽم ی

يأيه ثك رب اى ص اکوو ١بو ٱوآ يغیل، هل

آیب فلای هؽ عي فك، :پیبيجوا گنز ثپول

ها ب آ ک يوكو كاز اذ فلایبی ها يٲوه

﴿ ؟ثپوزل یب فیو ﴾ واك ثو ثبثوای ابب ثؾش الیذ ٭وكی اى ا٭

ثلا پبـ كل † فلا يوػ جك رب پیبيجوا

ب١و ثو آیۀ ویٮ آ ها ثو٭و ؾذ ؽلیش،

-زا وك چبک اى يل آیۀ ييثه ثو هل

ك ننا اى هایذ اصوی كیل یكه ای صفلا

ي٣ ثؾش يب ثیو اذ.

ق « راهغ الزبهغ»رٮیو كه جـمی یـ

ی » :یلآهك يی كیگوی ل إن الن ألنیاء لیل صقی ة جمع له اإلسراء ک ولم :قیل لهفؤمهم و المقدس یت في ا ل سلهم، فلم یش :. ی٦ی(5)«یسؤ

ي٦واط ثو ت كه † ک پیبيجوا گٮز ل»

ا ثو آيلل انٲل گوك ثیذ كه ص يب پیبيجو

بى( ايبيذ کوك ث ی گٮزل ک )كه یبا

روكیل ص پیبيجوا ثپو نی پیبيجواالو اى ای

فیؼ اثي فـی ک اى هأی ای !«پویل کوك

ل گياه رجیـ ثي مؼیؼ(1)

یي ثل اکبل یذ

ىیوا إال ييثه ابب ثوای ه٭٤ روكیل اى

هک پواذ ث جك رؽیل كهثبهۀ صپیبيجو

كهيک پی هيـکبى اصتزبد ثبثؾش، كهفالل يهك

یي ها ٭وزگب فك بی، ثذ٥يعم عيفلای آيلک

﴿: گٮزلپوزیلل يیيی

.، رٮیو هػ انغب هػ انغب، ط -

.1، رٮیو عاي٤ انغبي٤، ط -

.66، رٮیو يغ٤ انجیب، عيء -

ای اف مؿۀ فعـفکت

﴾ :يب فاذيی اگوفلا»[ 1]انؾم

يب پوزیلیى، ا ی يها ع چیيییچ

ثبثوای، إال ينکه ا٥الو پیبو !«پلهاب

ك یکزبپوزی، ٥ی پبـ ث يوکب وك يی

اى پ †گو، چ نييی كاذ ک فبرى پیبيجوا

ی اهاػ پیبيجوا گنز كهیب٭ذ ؽی ئنی، ث

هك رب اى آب ثپول ک آیب ي٦جكی عيفلا ذ

يغیل جؾب كه ٱوآ فیو؟! يگو بكد فلای یب

ایک يبل كاك گای رؽیلث يکوه ک

﴿ :٭ويك

﴾ :اى کزو ه هللا هؼبؽ ه [1]األجیبء

ننا گوك آيل !!؟بيجوا ا ثك اذبكد پی

پیبيجوا كه ت ي٦واط ثوای ایک فبرى اجیبء

ثکل ث يإيب ب آ چی پوی اى †

یکزبپوذ ثوبل، اى ام بكهذ اذ ايب ایک

پویل ثبل؟ ٭و٥ی یب اىآب پویل صپیبيجو

ك.ثو آ ام ثبم وك يی

كه رٮیو ٱوآ بؽج٢وا گٮذ آک ثوفی اى

ای اى هایبد بيص، ثو ثب ازبك ث پبه

ال چبک بؽت ی ٱل ارکبء ا٥زبك ك

ل اآلی » :یليی آهاء ٲم اىپ «الویقاى»رٮیو مما ة قی

یاء یسؤل أن المعراج ة لیل ص خوطب ه النی رواح األن هم أن یسؤلهما وقد † أ :جتمع ل جاإوا دین وراء أهل ة قد وردت ه ؼیر واحد من الروایات من أئم و ؟دین التوحید ه

ت ال ی †».(3) ايهی اذ آی اى گٮز ل ک ای» :ی٦ی

فبة ل رب اى صي٦واط ثو پیبيجو ت ک كه

كیگو ثب صل پیبيجوإال ک † اهاػ اجیبء

آيل رب اى آب ثپول ک آیب پی٪جوا گوك

- كه ای ؟كیی ٩یواى كی رؽیل آهكلب آ

.، 6ط« انیيا»رٮیو -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

اهك † ثیذاى یک هایذ اى ايبيب امثبه ثی

«.ل اذ

يزأٮب يٮو يؾزوو كه رٮیو ای آی اى

کزبث ثلا اهة رٮیوی فك ک كه يٲليۀ

هـآى میلۀث هـآى تلنیـ» یی٦ ل يهزيو

آى تؼثـ ػؿ(3)

كک يی گنهك. گو ٥بیذكهيی «

ث چی پوی یبى لاذ صق پیبيجو

بكد فلال ها کالو ئنی يإيبی ک ٱوآ

اى پیبيجوب رب جكل كازل یي یبىيليی

!كیگوی یذ فلا ي٦جك عي آهك ک ي٦واط فجو

ي٦و اؽزغبط ٱواه كازل( کب٭وا )ک كه ايب

٥ٲیلۀ اف ایي ؿاپنیو٭زل رب ها ی هؼـادام

ها یکزبپوزی ها ٱجل کل. پ ثبیل يٮو آی

كه بؽذ كیگوی عزغ کوك.

نؾب نب٭ذ ؽٲیٲذ آزک يٮو آیۀ ویٮ ث

ای اى يٮوا پب يبل آی ثیبه، ثو ٥ل

-نی یچ ٱوی !الب ي٦واط کیلها ث آای كه فك آی یب كه یبٱ عك لاهك رب

اصجبد بیل ک ای رک آیۀ ویٮ، اى كیگو

آیبد هۀ ىفو٫ علا ل يؾم يل آ كه

آب ثك اذ ثهک آیۀ ييثه ثب ا ٥ٮی ک

اى فك ي٫٦ كه آ٩بى آ آيل ١بوا ث ٱجم

ای ربو هۀ ىفو٫ یکپبهچ، ه گز اذ

ها ي٦ی ك. يٮوا كیگو ایيکی وك يی

ٱل ال نی ثوای ؽم يکم، ثو ایكهیب٭ز

ال ک يهك فبة كه آیۀ ييثه، ه٭ز

زل رب ث اهت امالهییذ ثهک صپیبيجواکوو

آصبه اجیبء ه٬ هع٣ کل ك٥د آب ها ث

كه جـمیوک كهیبثل. چبک یـ رؽیل ٮی

ی والخطاب و » :گٮز اذ الجیبى هزوغرٮیو ی الن إن توجه إل

یژ كهآغب گب کیل ث 2، ث رٮیو انیيا، ط -

و انٲوآأ یل: )ک يی زؼ ي٦ی ثبنٲوآ ٮ

ی ٮ اآلیۀ ي ٢یورب ثبنزلثو انلة ئنی ٭

(.انٲوآ

ای اف مؿۀ فعـفکت

ته ص راد ام ( 3)«فالماذ ص)وچل فبة، يزع پیبيجو

نی يواك، ايذ ی زل(. ای ٱل اگوچ ثزو

-يی بهث ثوفال٫ ١بو الا اى هأی پیی اذ نی آيل يی (امئلا ) ع٤ نٮ٠کوی ث آیۀ آیل اگو

يواك اى آ، ايذ االيی ثك، ث ثال٩ذ يكیکزو

كبمئلا أل ) :ل يبل آک ٭ويكوك يی

بهک گٮزیى ای حبیبا ( ايضبل آ. الؾکـ

ویٮ كه يٲبو اؽزغبط ثب ام وک يوػ ل آیۀ

ی رب هبیی يإيب ثاذ يٲك اى آ

.ثبل صرؽیل یذ رب فبث يزع ايذ يؾلی

رٮیو كه اؼلنی أثصیبىيیب يٮوا ي٦و٫، اى

ر يالذو » :گیليی« الوضی الجضـ» ظه طاب للسامع الذي ی یرید أنه خ

ل له اسؤل أیها عاد أن یفحص عن الدیانات فقی رسلهم ت ل أ جاء الرس اع أت ل ۀالسائ

ر ؟(5)«هللا ؼی

ای ر٦ه ک فبة ث ل١بو آذ» :ی٦ی

فال كه اكیب ث عزغ پوكاىك كاهك ک يی

اى پیوا !ك ک ای لث ا گٮز يی

هال ثپو ک آیب پیبيجوا ث ٥جبكد ٩یوفلا

!«. ؟كليأيه ث

ویٮ ي٫٦ ث لۀ آیۀ ،ایک فبة كه

عبی ایواك اذ ىیوا صاکوو ثبل، ث هل

رسلنا) :كه آی رویؼ ل ک من رسلنا من قل -( یمن أ

را فبة آ٩بى آی ها يزع ل كاذ

ص فلا( ها ث هلهجلک فبة يیب آی )-گب کوك اذ يی اثصیبى ثوگوكال چبک

د فف » :گیل حم ی م ب إل خطا ک :قوله يرد ال !(1)«من قل

آیۀ کوی ثبیل ث فك ٱوآ صل بییثوای

کویى ثبىگوكیى اى آیبد آ هبیی ثغییى.

كه ٱوآ يغیل، إال اى کی یب کبی ث هرب

ي٦بی ی إال ث ي٦بی گبگ آيل اذ. گب

.66، رٮیو يغ٤ انجیب، ط -

.2، 6رٮیو انجؾو انؾی، ط -

. 2، 6انجؾو انؾی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿ آیل يبليی عجـگـكتي

﴾ ام مکو ثپویل پ اى» :ی٦ی [3 :ؾم]ان

امتلبم گبی كهي٦بی « كایلاگو ک ی

﴿ آيل اذ يبل اکبؿی

﴾ [٭بو: ] ای عي آیب آ٭ویل» :ی٦ی

فلا عك كاهك ک ب ها اى آب ىيی هىی

لت ػؿعامت ي٦بی گبی إال ث« هبل؟يی

﴿ ه٭ز اذ يبل کبهث

﴾ [2 :ك] ای ٱو ي، اى» :ی٦ی

-أكاء هبنزى كهفاذ ی ها كهثواثو ب يبنی گبی إال، « فلا یذ ي عي ثو کى، پبكا

﴿ كاهك يبل تثیغی تؼیؼیهد

﴾ گل فلالد ث» :ی٦ی .[2 :ؾغو]ان

«. کیى( ثبىفاذ يیک اى گی ایب )کب٭وا

گبی إال، كهفازی ث ىثب ؽبل یب ىثب

بیل يبل آچ كه هۀ رکی ها ثیب يی

﴿ :آيل ک ٭ويك ویٮۀ اثوایى

﴾ [3 :اثوایى] وچ ها )كه ٥بنى » :ی٦ی

ی گب «.آ٭وی( فازیل فلا ث ب كاك

إال ثوای كاهك ايب كـااى اىتبؿي٣ إال،

ك يبل ایک يوػ يی آى تضون ػؿ تأکیؼ

﴿ :٭ويبیلفلایز٦بنی ث هن يی

﴾ ی٦ی .[ :واء]اإل:

-كیى پ اى ثیيی ها بۀ ه كا»

﴿ :٭ويبیلیب يی« اوائیم ثپو

1 ای اف مؿۀ فعـفکت

﴾ اوائیم اى ثی» :ی٦ی [ :ۀجٲو]ان

ثلاب ه بیثپو ک چ الاى ب

-اى ثی ص فلاها وگي هل ايه ای«. كاكیىپو اى ایب ى اوائیم پویل يأيه ث

ک ايه ييثه جك يٲك فلایز٦بنی آذ

-یذ ثیب آ يؾٲ اذ عبی اکبه كه-هیآیبد ا٥زوا٫ كاهل ث اوائیم ث عك آ

-يی ام٥ب ك ثلاب اىایب إانی اگو کیي فعـفيب كه هۀ ویٮۀ کل. آیۀ يهك ثؾش

ک آکبهاذ اؼ اى ی يٲن اذ. ی٦ی

-ث الثك تصیؼ هبػی گنز گی پیبيجوا

ک آیب ایب پویل ك ک اگو اىهی

فلایز٦بنی ٩یواى فك ي٦جك كیگوی ر٦یی ٭ويك

يٮی فال پبـ گی یٲی ٱ٤ هث ؟اذ

آصبه ثبٱیبل اى پیبيجوا ه٬ )يبل كاك

صقهیبل اؿهیب اىؼیب ػػا همیبی کزبة

اذ( ثو کزبة ام كزو ک كه ٩یوى فکـیب

كل كهيی ػ گایپیبيجوا ث یکزبپوزی

ها پوزیعبیی یبيل ک پیبيجوا، ثذیچ

-ک يی يوکب اذ ثو ثبل ای ؽغزی پنیو٭ز کین!ؿا ػجبػت هی بعامت عؼا، ثتهب ثگٮزل:

ثوفال٫ † فلا ک ٭وزبكگبكهؽبنی (1 :ؾم)

ال. ای ي٦بیكاز اروبعكنیم آب، اك٥بی ثی

لاز رب یچ نييی اذ ه٬ پیبيجوا اى پو

ثيهگزوی يبكی رؽیل ث † پیبيجوا فبرى

ها اى پیبيجوا گنز ي٣ آب هك رب ای

ك. ثپول ثوای ايز پیبو ربى آه

ي٦زينی ثيهگ يٮو :ٱلیى يیب يٮوا اى

يكیک ل ي٦ب ثیبه ث ای کيبف كه فهغيـی(3)

كه رٮیو ػبىؿ اثي اى يٮوا ربى، ٥الي

گب کیل. ، ث رٮیو کب٫، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

اكاء ك آ ها ؽ « التیـ التضـیـ »

اذ(3)

مؼی ایيبى هيکؿ ثبػ. .

* * *

ثگویل. ، یو انزیو، طث رٮیو انزؾو -

)يقب ث ا٦بهی ک كه رٮیو آیۀ ييثه بل آهك

ل رع ٭ويبییل(.

18

ای اف مؿۀ اصوبفکت

﴿

﴾ صاػث صعؼاؿمل

آیؼ

كل ک فلایز٦بنی كه ای آیۀ ویٮ كزه يی

هآيل ي ك» :هل گوايی ث کب٭وا ثگیل

ػان ک ثب هي ثب ىوب چ وی هال یزى

ك ی ي ؽی يی؟ عي آچ ثؿكتبؿی عاؼ ىؼ

ای آکبه كلکى ي عي ثیىچیيی ها پیوی ی

يٮوا ٱوآ يغیل كه رٮیو ای آیۀ «. یزى

ال رب ه کل ک کوی قب گبگی آهك

ذ آگب جك ک ثب ا اىچ ع ص پیبيجوفلا

كه جـیيقبنٮب چ ه٭زبهی فال ل؟! اثع٦ٮو

آهك هتبػ ػکـه ثـی صنيٱل ایجبه اى

ای بآگبی يوث ث :الگٮزب آ اذ ک

اى يل آیۀ ييثه، چ پ كها يک ثك

ث يلی غود ك اى آيوى کبيم ص فلاهل

ل جذ ث فك آگبی یب٭ذ كاذ ک ث فلا

ثذ ي٥ك اهك فال ل ای آگبی ثب يل

﴿ :آیۀ ﴾ كتشكه هۀ

!ها ـ کوك اصوبفكاك آیۀ ى اى هۀ هؿ(3)

یذ يع ازاهی ق ٱل،ای يب ٢وث

پلیل اذ. ىیوا آ ها فك اثع٦ٮوجوی یي

اى آک هۀ ٭زؼ اؽٲب٫ بىل ل، يلرب پی

)ک اى ه اائم ث٦ضذ وك ضی فلال كه هۀ

رکویى فك جذ ث هن كه آفود فجو ك( اىيی

. ، رٮیو جوی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

كاك ا ها ث ٥بی ٥بنى ثبىپی يئ ك

﴿ :ثك چبک ٭ويك *

﴾ وآی وای آفود » :ی٦ی [1 -3 :ؾی]ان

ىكی فلالد ثوای ر ثزواى ای عب اذ. ث

«. کل ک فك فای گذ٥بئی ثور يی

ثبثوای، بـ يفی كهایغب عك لاهك

م آیۀ کوی ها كیگوی ها ثبیل عذ. ثوای ؽ

-اثياى ٱل کيبفكه رٮیو فهغيـیثبعك ای

ر الما یفعل ی و» :آهك ک ی گٮز اذ ػجبك ۀکم فی اآلخ

ة منسوخ وهی ر ک هللا ما تقدم منها و لیؽفر ل :قوله :٥جبهد :. ی٦ی(3)«ما تؤخ

ى ثب ي ثب ب چ ه٭زبهی كای» :٥جبهد

ک یهۀ يوث ث آفود اذ ک ث« فالل؟ ر ل ؽف لی

کیى ای ـ ل اذ! چبک يالؽ٢ يی ...هللا

ٱل، ب هأی ٥کوي ٱزبك اذ نیک اىآغبک

رٮیو ٱوآ، يزبى ىثل كه ػجبكاثيقیذ

آ ك ك، ىيقوی ٱل ی ها هك وك يی

:یلا يیکل كه پی ق گنزرعی يیها

رای و » لد ز أن یکون نفیا ل ل ة یجو ص ٮی هااذ ک» :ی٦ی !«ةالمف

!«ثبل تلیلی٭ى ث يوث اؽٲب٫( هۀ ٥هى)كه

كاذ يی اروبلا كه يک ص فلاآزک هل يٲك

-بی ثزی ثوفهكاه يیک فلال ا ها اى ٦ذاى ئ٦بو ؽٲز٦بنی ثب فجو جك تلیالا بیل نی

٥جبٱل اثث پ اى آ آگب ل آیۀ يکی ه

ها ثبایک ـ آیۀ کوی اى !ه ـ گوكیل

بی٦ذ ىیوا اىرٮیم اذ عثی اعبل رٮیم،

یذ چبک كه ثبفجو فلایز٦بنی، یچک آفود عي

﴿ :کویى آيل ٱوآ

﴾ یچک ی» :ی٦ی [1: ۀغل]ان-

ل كال چ چیيبیی ک يبیۀ هی چب يی

. 26، رٮیو کب٫، ط -

1 مؿۀ اصوبف ای افکت

پب ه کوكلپبكا ا٥بنی ک يیث هثوای آب

كه ػجبكاثيآک اى فك گٮذ«. ل اذ

ال» :ال ک گٮز اذآهك رٮیوآیۀافیو ر ت أما هذا فسیر أعظم و ألم رهله، فا رؾ تفسی ع ل مما ی ج ثلایل ک » :ی٦ی .(3)«أ

ای آی رٮیو لاهك ىیوا ي٣ آ، ثيهگزو

-اث ٢و«! ك بفز رٮیو کثبالرو اىآذمیبم کـۀ ػؿاذ ىیوا ایغب کبيال كهذكه ٥جب

﴿ ک ػؿرولۀ لی ﴾ ىػ، ثـػوهیت هالصظ هی

عي فلایز٦بنی هكل ک اؽلی ب يی ػللت ػاؿػ

بی ثذ يه٤ یذ. ثبثوای اى رٮیم ٦ذ ه

اى رٮیم صاکوو را اك٥ب کوك ک هلچگ يی

ل ٥هى اعبنی ی، ـ گوكیل آگبب آ

اذ؟! )٥ال ثوایک ابب اعبل رٮیم ثب

٥جب يؿ رٮبد كاهك(. آهی! وچل اث بـ

رٮیو ٱوآ کویى كا ٭واای كاز نی كهثبهۀ

آچ ىيقوی حبیبا ی ي٦و جك اذ الا

٥جب اثال، هایزی اى كیگوا اى ا ٲم کوك

اذ، ٱل ٱ٦ی ی! ایگ اٱال، چ

هایبد ٦یٮی ک گبی ث أئۀ االو ثيهگب

ال، يٮیل ٥هى ایب یذ. پ كی جذ كاك

٥جب جبیل يب ها ث رٱ٬ اكاهك هایذ اى اث

يب٤ پیو٭ذ كه ٥هى وی٬ رٮیو گوكك.(5 )

كیگوی ٱل «الجیبىزوغه» رٮیو كه جـمی یـ

کل ک ا كه ي٦بی )يٮوٱلیی( ٲم يی ضبک اى

ر ه و » :آیۀ يهك ثؾش گٮز اذ ري ما اوم ل ما أد رون الق تإم

كاى ک ث چ چیي ٭ويب ! )ثگ ي ی(1)«ه

و یي ب ث چ چیيی ايو فایل كاك يی

.6، انجیب، طرٮیو يغ٤ -

ثوفال٫ لب هایذ ک اى اث ٥جب كه رٮیو ٱوآ -

اذ: ال، آهك ک ی گٮز یی اى ٱل ب٭٦ی آهك

!نى یضجذ ٥ اث ٥جب ٭ی انزٮیو ئال جی ثأۀ ؽلیش

٥جب كه رٮیو ؽلك (. ی٦ی: اى اث/)اإلرٲب

لؽلیش ثیزو صبثذ ل اذ!

. 1، انجیب، طرٮیو يغ٤ -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

یوا فلایز٦بنی ای رٮیو یي ٦ی٬ اذ ى !ل(

كه آیۀ يهك ثؾش ١بوا اى ه٭زبه ٥هی ک

-ي٦ل يی ، يقبنٮب ا صجذ ث پیبيجو اکوو

ل كاهك ) ع اى اايو ،( ق گٮز اذکم الو يما یف

بىل فال ب آ یب اؽکبيی ک كه آیل ثوای

٭ويك.

ٱل كیگوی ها اى جـی اثع٦ٮو جـمییـ

ال کگياه ك ثـیصني

ای ٭یى رب الاىثب آچ يب اى آیۀ ویٮ يی

:گٮز اذ صنيال ک بىگبهی كاهك ٲم کوك

نیا و» ر هذا إنما هو فی الد ه ة أما فی اآلخ ه علم قد فإن ی أن جن ف ه من وأن ة ال ی کذ فر ا ویٮ كهثبهۀ هیلاكبی آیۀ » :. ی٦ی(3)«الن

-يی صكیباذ ايب كهيهك آفود، يهب پیبيجوكاذ ک ث ثذ اهك فالل وک اها

«.كرکنیت کوك، گو٭زبه آر يی

اٱال كیگوی یي كهثبهۀ آیۀ کوی ٲم ل

ها كیل. ب آ رايی الجیبىهزوغک كه رٮیو

ه يک كهثواثو ك٥د کٮب :ايب ٱل ؾیؼ آزک

ث رؽیل، اکی اى فك ب صپیبيجو االو

ثل٥زی آهك یچ صكاكل ک گیی پیبيجويی

ننا !هنی رب آييب چب قی گٮز اذ

﴿ :گٮزليی ﴾ ؟گوكایل فلای یگبها فلایب آیب» [1 :]

-یي يی «!اذ ثیبهگٮزی ای چیي ک بب

﴿ :گٮزل ﴾ ها كه آفوی آیی )اك٥ب( يب ای» [1 :]

ایى، ای عي كه٩ی ک ثوثب٭ز چیيكیگوی یل

ٮبه يک از٢به كازلک چی ک !«یذ

کل ؽاكس گیی٩یت يورجب ب آ ثوای صپیبيجو

اؽال آیل ها ثبىگ بیل ابب رٱ٤

كازل ک ٭وزبكۀ فلا، اى ٣ ٭وزگب ثبل

گب کیل. 1، انجیب، طث رٮیو يغ٤ -

1 مؿۀ اصوبف ای افکت

-يی أؼبم اى ع ثو! اىایو كه هۀ

ثگیل ي ب آ ٭ويبیل ک هل بكٯ أيی ث

بیی ها لاهو عي ؽی ئنی ک ث چی اك٥ب

-کى چبک يیهل اى ٭ويبی پیوی یي يی

﴿ ٭ويبیل:

﴾ [1 :٦بو]األ

ي فلا يكگغبی کگیىی ب ث ثگ» :ی٦ی

گیى ک ي ث ب ی ػانؿیت ویاذ

ك چیيی ای زى، عي آچ ث ي ؽی يی٭وز

. كه چی اؽال، فلای «...کىها پیوی ی

كل ث پیبيجو ٭ويب يی اصوبفجؾب كه هۀ

ر ما :ثگیل الا ک من ال ت دعا ل کن )ثگ ي كهآيل س

قزی ک یزى ک يوكو :هال یزى( ی٦ی

پوزی فال اى وک ثذها ث رؽیل ٭وايی

او فك بفز كاهك. پ ثل٥زی ربى اى پیثبىيی

ك٥د هال ؽ، ثو رؽیل ثك اذ.

٭ويبیلک هن ا٥الو ك يی فلایز٦بنی حبیبا

ر ماو :ثگیل ال يأد ی و ل ع ي ثب کكاى)ی کم ما یف

ي ثوفال٫ :فالل؟( ی٦ی ه٭زبهی ب چ

اى ۀ ؽاكصی ک گ ینتنؿیتاز٢بهب،

فلای جؾب كه كیب ثوای ي ب پی فال

إن :٭ويبیل ک ثگیليی حبلخبا آهك، فجو لاهو.

ع إال -ك، چیيیيی ؽی ي ی)عيآچ ث ي إل یوحی ما أتاگو قی كهثبة رؽیل :کى(. ی٦یها پیوی ی

گیى اگو أؽیبب فجوی اى پیوىی یب وی٦ذ يی

آهو، رب يوث ث ؽ ثو ثبم كهآیل، يی

-فكو ث ي يی افزیبه ؽی فلال اذ ک ثلوای، يٲك کى. ثبثهل ٭ٲ اى آ پیوی يی

اى آفود فك صاى آیۀ ویٮ آ یذ ک پیبيجو

ک کب٭وا، یژث بیل فجوی کب٭وا ا١بهثی

فازل رب ث آفود ٥ٲیل لازل ی

، واغبو آفود فك یب ایب ها ثبىگ صپیبيجو

بی پیگیی صاى پیبيجوب آ کل! كهفاذ

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

ود ها پیبيجوفلاكیی ثك اذ. ايب افجبه آف

هیل پیبپی ثواى ها ؽی ئنی ک ثل يی ص

-ك لاه يی اؾاؿفال آب ها ایب يی

ال ماو :كاك چبک كه يٲ٤ آیۀ ویٮ آيل اذ أنا إ

ر مین ای آکبه یزى(. اگو كل) ي عي ثیى نذی

د ي اى آفو :٭ويك کث آب يی ص پیبيجوفلا

راذ کب٭وا ها چگ يی !فجووفكو ب ثی

كل؟ یب يإيب ها ث ثیناى ٥اٱت ا٥بنب

:ٱل ب٥وثقل؟ ث یؼثذ فلال

آة عيک اثـی ک ثػ ف

ــــــــــــــــــی ت

ــلت آة ــؼ ــی تا ک

ــــــــــــــــی؟! ػ

* * *

40

کبتی اف مؿۀ كتش

﴿

﴾ كتش آهـفه

!گب

چبک كه پیگٮزبه ی کزبة آهكیى، ای

م آیۀ کوی اى كیلگب فالۀ کغکب، ثب

ذ ک ثبیل ثلاب پبـ كاك. ا هثو امبمی پـمو

يب رها ٭زؾی » :يٮو آیۀ ویٮ ایذ ک

اد آچ ها رب فلا گب گنز *آکبه آهكیى

يى پوبی .«...آيل، ثیبيوىك ک ثبىپ

٭زؼ پیوىی چ :الا كهثبهۀ ای آی آذ ک

گب كاهك؟ چوا فلای جؾب پیلی ثب آيوى

يب ر ها ث ابث رث ي٭ :ٮويك ک

گب :حبیبا ها ثیبيوىیى؟ بفزیى رب گبذ

آک پیبيجوفلا اذ؟ يگو چ ثك صپیبيجو

؟كيی يهبب وك افالٱی انگی وي ص

هدک ا گب هىك، كهآ ثبل ٱواه اگو پ

ثك ای گبکبهی ها فال ثويهبب یي

ي٪بیود گب روک آيىبی االو كه ايو ثب

اذ نی ه« گؾىت گب»يٮو :حبلخبا كاهك.

( کلايذ؟ اگو يٲك هب تبعـ) ثبفپنیي گب

ثبل، گبی ک ى هؿ « آیؼ گب»اىآ

! ؟لاك چگ ثب آيل ٭زؼ، آيوىیل ل اذ

كهایغب قذ ثبیل كیل ک يٮوا ٱوآ کویى

ال قبهثبهۀ ای آیۀ يجبهک چ گٮزك

؟پوب ها پبـ گیل رال آایب چگ يی

ک اٱال آ٩بىکیى اهبهیثزواذ اى رٮبیو

ال. كهرٮیو ٥هی يئه آهك ها كه ای †أئ

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 1

يؾلس کبىبی ٭ی جـمی یـ هویاثوایى ث

زیفایى ک يی ثضـای ر ن ی ألي» :گٮذ دعم ت ل هللا عد ق

ه کتا عالی فی ک ولیؽفر لک هللا :قول هللا ت ر؟ قال ما تقدم من ذن ب ما :ما تؤخ کان له ذنال رها له و عته ثم ؼف ب شی حمله ذنو )اى اث٥جلهللا (3).«هم ذنب ولکن هللا

:پویلو، ٭ويك كهثبهۀ آیۀ ييثه بكٯ

نی کوك ى گبی ٱل جك ها گبی صپیبيجو

فلال، گب پیوا ها ثوا ؽم کوك پ

گبب ييثه ها ثوای ی آيوىیل(! اى هایذ

ك ک ال ي٦هو يیكیگوی ک يٮوا ی٦ی آهك

زل ىیؼیبى ػلی ،صيواك اى پیوا پیبيجو

ايبو :ک گٮذ الآهك ػوـ ثي هللک اى چب

ب هللا ماو » :٭ويك آیۀ ينکه كهرٮیو بكٯ کان له ذن

ر ؽف ضمن له أن ی ع ولکن هللا سحانه ب شی م من ي عل ة ذنو ذنهم وما ما تقد

ر خ اذ گبی ل صفلا ک پیبيجو)گل ث (5).«تؤ

نی فلال جؾب ثوای ی بذ ك ک

ها ثیبيوىك، گببی ک كه گبب ی٦ۀ ٥هی

!ال.(اى آ يورکت لگنز پ

٢و ایغبت يبجزو اذ ک ای رٮیو ها ث

! آ جذ كیى رب ث اث٥جلهللا بكٯ ؿایبىث

ذ ک ا عجـاصؼیرٮیو ينکه كه ؽکى الا ىیوا

ک ای !ثب ١بو ٱوآ بگی لاهك. گٮزب

عبی آک ر٦جیو فلای جؾب ث :گیلهایذ يی

ع » ب شی -ها كه کزبث ثکبهگیوك، پیبيجو ثی« ي عل ة ذنو

آهك ا ها يزى ب آ گب ها ثلل اى

پیبيجوفلا ثو ؽم گب كیگوا حبیبا !بفز اذ

﴿ :٭ويبیلک يی بىكٱوآ ی يلنل آیۀ ثب ص

﴾ [6 :٭بو] یچ » :ی٦ی

«. کلثبهثوكاهی ثبه)گب( كیگوی ها ؽم ی

کببی، ، جوی، ط ث رٮبیو: ٱی، -

گب کیل. 2، ثؾوای، ط 16، ط

)طث يغ٤ - ( 16، ( رٮیو ب٭ی )ط، انجیب

( ثگویل. 2، رٮیو ثوب )ط

11 کبتی اف مؿۀ كتش

عوأد یب گب ػؿ تزـی رٮیو٩ویت، يعتای حبلخبا

گوكك ثب ی٦یب كه اهرکبة يکواد يی هىیل

ننا اى كهعۀ فلایز٦بنی يجبیذ كاهك يبی

ا٥زجبه بٱ اذ.

میؼ هـتیاى ٱل « الجیبىهزوغ»كه جـمی ىیظ

کوك ك ٲميی وك ک اى ٥هبی ثيهگ ايبيی

ضافته إلی» :اذ گٮز ی ک جوز إ ر ی صد ر والم صد ب م ن ل الذ الفاع

ضافا إلی ل و والمفعول معا فیکون هنا م راد المفعو ی ما :الم ک ف م من ذنهم إلی تقد

ک عن مک ا عهم إی ک عن المسجد و ة من هم ل (3).«الحرام صد

، يله اذ عبیياذ ک ؽتکهۀ » :ی٦ی

٭ب٥م وك اب٭ ك كه ای يله ث يٮ٦ل

فلال :آی ث يٮ٦ل اب٭ ل يواك آزک

نزۀ کٮبه ها كهثبهۀ ر آيوىیل ک اى گب گ

هكد ث يک عهگیوی كل ر ها اى ه٭ز

آچ یل ٭ويك !«ث يغلانؾواو ثبىكازل

( ؽجک ثوفال٫ ١بو اذ گیوو ک ثب اژۀ )

( چ ثبیل لیـلـ لک هللا بىگبه ثبل نی كهثبهۀ )

ب آ )رب فلا ن هللا لیـلـ ل : چوا ٮويك ؟گٮذ

! ؽٲیٲذ آزک ثب ثو يلنل آیۀ ؟ها ثیبيوىك(

ویٮ، فلای جؾب، پیبيجوفكها يهك آيوى

!ٱواه كاك اذ، کٮبه يوکب ها

-ثگنهیى، ثوعز ک ايبيی ٱلیى يٮوا اى كه « الویقاى»بؽت رٮیو ي٦بو ی٦ی روی يٮو

:كاز اذرٮیو ای آی يوٱو

ـ » راد ـ التع و فالم تی لدعوته ة السیئ ة هللا أعلم کین و ص ال ر والمشر و عند الکفا ه

ه ر ل موسی ل کما قا ب علیه ﴿ :ذن ﴾()

.[3 :ان٦واء] ه كال فلا ثزو يی ه ؽتاى يواك» :ی٦ی

پیبيلبی ثلی ثك ک اى٢و کٮبه يوکب ثب

-وا ثك ای گبی وك يی صك٥د پیبيجو

ث همیثزل چبک صثو پیبيجوب آ ل ک

. ، رٮیو يغ٤ انجیب، ط -

.1، 6رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 16

لون و » :فلای فك ٥و کوك ب فؤخاؾ أن یقت ی ذن . ی٦ی «لهم عل

ثوگوك ي گبی اذ )فلالا( يك ٭و٥یب

«.فبو آ يوا ثکلروى ثک يی

چیيی ک ٱبثم اکبه یذ رٮبد ر٦جیو كه

ک ولیؽفر لک هللا ما تقدم من » ر ذن خ ث اذ ثب آچ يی «ما تؤ

ؽت »كهگب فلا ٥و کوك ک ىیوا ق «لن ػلی

ها ػیؼگب كـػیبى ٱل بؽت انیياث يی

ب آ کل ک ي اى ٢وجذ ث فك ثیب يی

گبکبهو(3)

نی هۀ ٭زؼ، اى ٩ٮوا فلال

-جذ ث گب پیبيجو)ثل یچ ٱیلی( ق يی

گیل ٱیب آل آی ثب یکلیگو ايوی يع

یذ. اگو يواك اى آیۀ هۀ ٭زؼ ب ي٦بیی

آيل ثب الىو يیآيل« انیيا»ثك ک كه

( لیـلـ لک هللا هب یقػوى هي ؽجک ٥جبهاری ٢یو )

رب فلا گبی ها » : ايضبل آ ثیب ك ی٦ی

چبک « پلاهل ثیبيوىككهثبهۀ ر يیب آ ک

ای اى كیلگب يوکب ثب أؼبمكه هۀ ویٮۀ

﴿ :ک ٭ويبیليی یبك ر٦جیو

﴾ اذ ای ى فلا :گیل» [3 :٦بو]األ

يب )ی٦ی ای ى ویکب هپلاه فكب ث ه

!«ب(اذثذ

چیيی ک ثلا مت ألأيب كه رٮبیو ٱليبی

ثیزو رع ل ایزک ٭زؼ ييثه، ثب ؽبكصۀ

يبيی هۀ ٭زؼ پیل كاهك )چبک صؼیجی

كلگای يی(5)

هک ٭زؼ ث يوثآ ها ( ث٦ی

كه ٱزم يوك يوی، ث فبی فك يك انجز يی -

هجیل چبک گٮذ: ﴿ فلال ا٥زوا٫ ك آيوى

﴾ (ٲ: ان )«فك زى فلالا، ي ث

. «کوكو پ يوا ثیبيوى

ثبثوای، ٱل اثيهى ثؾو اٮبی )ي٦زينی( ک -

آيى ٱوآ »ي٦بی: ها كهای هۀ ویٮ ث٭زؼ

12 کبتی اف مؿۀ كتش

گب ها كهثبهۀ إاالد کال ثؾضیكاز

ایب هایبد ٱلیی هۀ ویٮ پبـ كل، كه

قی ها جـیك عيآک اثع٦ٮو ی كیل

آهك رب پیل يیب ٭زؼ آيهوى گب ها

:لیریؼ كل. ی يی

ض » صر و ق رک ینا لک علیهم الن ر لتشکر ک و الظف عال ک ف تستؽفره، فیؽفر لرک، ما تقدم من ذنک قل ک کفتحه لک ما فتح و ذل عد فتحه لک ذل ر (3) «ما تاخ

بهی پیوىی ها ٭ويبیل( ی)ؽٲز٦بنی يی :ی٦ی

فلالد مپبكثوای ر يٲوه كازیى ثوای آک

ثقای رب ثب آهـفهاى ا ...عبی آهی ها ث

اى ٭زؼ ها اى ٭زؼ پایکبه، فلالد گب پی

«. ثوایذ ثیبيوىك

كه ای رٮیو وچل جذ ث رٮبیوی جـی

ا١بهكاز نی هاک مکوب گنذ، ثیب ثزوی

ىکـگقاؿی ث يو صگوايی هل اگوآيوى ،لا ا

پیوىی( ثك) و٭ب ٭زؼ ی امتـلبؿ

يجبكی آیۀ ویٮ ث ک كه آيلكهآهد الىو يی

الأٱم رویؼ یب امتـلبؿ ىکـاهی آيوى ی٦ی

ای ل ثبل نی اى ایل يٲن كه آیۀابه

اگو کو حبیبا و٭ز اذ. ویٮ ابب قی

-گذ يگو ٱجميی صفلاآيوى هل يعت از٪ٮبه

حبلخبا ! ؟پوكافذی کبهای ث ص٭زؼ، پیبيجو اى

صپیبيجو ل ک گب رٮیو ریؼ كاككه ای-ى پچ گبی ثكک رب ثب کواز٪ٮبه آ

!؟اى ٭زؼل اذ پیيی اى٭زؼ، آيوىیل

رٮیو کوك، كهفه رع یذ « يل ؽی ثیب آیی

ىیوا ثب يٮبك هۀ کوی ک اى ؽاكس ؽلیجی )ثی٦ذ

... ( ق گیل بىگبهی يی رؾذ غو، هؤیبی پیبيجو

لاهك ثب آصبهجی ک كهکزت رٮیو یو ربهیـ

یي یكهثبهۀ ای آيل ٱل ا ه بىك. ثوای كیل

ک ث 2، «عبي٤ انزأیم نؾکى انزيیم»ث رٮیو

ازبو آٱبی كکزو يؾك ويلی، ثقبیی اىآ گوكآهی

ل، گب کیل.

. ، رٮیو جوی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

حیلي ة وه یـ ذ، أم ربىۀ رٮبیو اى ز كه ال

نه من مجاهد » :یليی« التلنیـالویـ» ضم ا ة یکون لما ت س

لمؽفر ةل الفتح عل الجتماع ةللمؽفر ة فإن لم یجعل ـ ری الزمخش کما قال ـ کر الالم فیکون ذد من األمور األ ع ما عد المؽفر ةر ی عم ة وه صر ة وهدای ةوإتمام الن ط المستقیم والن را الص

ز زی ع (3).«ال

آیۀ کوی يز عبكی اذ ک جت » :ی٦ی

اگو ٭زؼ ها ٥هذ آيوى ٱواه گوكك آيوى يی

( ...لیـلـ لک )كه لملاك ثبل، كهآهد مکو

ٮز اذ ثوای اعزب٣ چبه ايو گ فهغيـیچبک

آيل اذ ک آيوى اربو ٦ذ هجوی ث

«. ها هاذ یبهی پیوىيل ثبل

ای یذ آچ كه ای رٮیو آيل ق ربى

را یب٭ذ.يیکيبف ٥یب كه رٮیو آ ها (5)

أيب

-به یویٮ ث ييثه ؽالل يکالد آیۀ قبكه آیۀ کوی، ايو ث عبك ل لا ا آیل ىیوا

كتش هجیيرب يبیۀ صاة آيوى گوكك ثهک اى

ن٬ فلال پی آيل، فجو ک ثل عبك ث

، عبك ثب ك هؿ صؼیجیكاك اذ چبک كه

اى هؼ ٥ال، پیاغبيیل. ث لشلاك کبه ث

ث عبك كه ص فلاؽلیجی یب ٭زؼ يک یي هل

ازبو هىیل ثك ه آى اىو افال هها ؽ

و ها پذ ...اصقاة اصؼ ثؼؿبی ٩ي

گناز ثك، آیب آ يغبلرب جت آيوى ی

ق ىيقوی یي يکالد ها ؽم حبیبا ! ؟گوكیل

کل! ىیوا اگو آيوى گب، زیغۀ اهی ٭زؼ ی

به ذ ثچبه ٦وك ك الأٱم یکی اى آ

عبی آیل. ثبرع ثلی ايو، إاالد ابی ثيی

يبل ک چ پیلی يیب آيوى فك ثبٱی يی

گب عك كاهك؟ اال كتشثب صگب پیبيجو

ه ي٦بم هللاه ص چ ثك يگو پیبيجوفلا صپیبهجـ

!؟آيل اذبه يیاى ام ٥یب ث

. 2، انزٮیو انیو، ط -

. ، رٮیو کب٫، ط -

6 کبتی اف مؿۀ كتش

کالد ييثه، ث ثبثوای، يب ثبیل ثوای ؽم ي

فك ٱوآ کویى ثبىگوكیى اى آیبد ویٮۀ كیگو

ر :كه رٮیو آیۀ يهكثؾش کک ثگیویى ک رآن یفس الق عضا ضه ع .

-بی يکی ب يیٱوآ يغیل كه ثوفی اى ه

ئنی ثك قذ كه از٢به ود ص فلاكل ک هل

واه ثیبه ٱ ٭به ىیواک فك یبها رؾذ

كازل اىی كیگو فلایز٦بنی یي ث آب

ل كه اىایو پیوىی كاك ثك ٥لۀ یبهی

٥ا. ثؿفیؼؼهی ىتبةپیوىی ث

اثزلا ک فایىيی )٩ب٭و(هإهيویٮۀ كههۀ

﴿ :٭ويبیلپیبيجو يی جؾب ث فلای

﴾ [1 :يإي]

ک هابب ک يب ٭وزبكگبب کبی» :ی٦ی

كیب كه هىی ی ىلگی ال، كهایب آهك

ک گاب ٱیبو کل )هى هزبفیي( یبهی

﴿ :٭ويبیليی ٭به پ ثب کی«. فایى کوك

﴾ پ )ای پیبيجو( » :ی٦ی

جوک ک ٥لۀ فلا ؽ اذ ثوای گبذ آيوى

ل هىیل كهزبة عي صگب پیبيجو !«ثقا

كیگوی جك ىیوا ک فك ث ي٥ك فلال، چیي

یبها ثب يکالد يز٦لكی هثو ثكل.

فلایز٦بنی اها يکوه اى يبعوابی اىایو

كاك ک آب یي گو٭زبهيی ه٬ فجو پیبيجوا

فك ثكل رب واغبو ب آىاهبی اٱاورکنیت

﴿ :٭ويبیليی ٭واهیل چبک ئنی ود

﴾ ٦بو]األ:

اى ر)یي( رکنیت بب هال پی» :ی٦ی [3

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

لل پ ثوآچ ک يهك رکنیت آىاه

ی ایب ٱواهگو٭زل جو کوكل رب یبهی يب ث

ای یذ )یچک کللا ها رجلیمآيل کهبد ف

بی فلا عهگیوی کل( زال اى ٱ٣ ٥ل

«. ی ر آيلای اىافجبه هال ثبب ک

یبها ص فلااذ ک هل ثبای، جی٦ی

بیی ک ث ب آیتكهثواثو آىاهب ازياء

هیل، گبی كه كزیبثی ث آچ فلا ایب يی

هىیلل ٥ل كاك ثك یبهی ا، زبة يی

ها اى بکیجبیی ثوؽنه ب آ چبک فلایز٦بنی

﴿ :٭ويبیلكاز يی

﴾() :ی٦ی [3 :ۀجٲو]ان

ى بل يبعوای پیییبزب ثوب ..».

كهؽبنیک قزی بآكگی ثلاب هگنز

صرب)كهزیغ( پیبيجو ه هیل رکب كاك للهل؟ يی فلا کی گیلک یبهی وا يإيب

ی٦ی ثو «. ک یبهی فلا يكیک اذ ثلایل

گنزگب ب اؽانی لیلرو هیل پ زبة

يهىیل پبیلاهی ب كیل. ٥لۀ ئنی يكیک

-ل ي٥ك ا، ٭وا فال هیل. واغبو ثكتش كه پی آ، هی كاك لش صؼیجیفلا ن٬

ا ٭ب ٭ويك ٭واهیل فلایز٦بنی ث ٥ل هک

ثیبيوىیل كتش امتؼزبلها كه ايو هن

﴿ ( يإيب ها آهاي ثقیللیـلـ لک هللا )

﴾ :[.3]انٮزؼ

٩بیذ ايو ثک ث« زی یٲل انول...ؽ »عهۀ - -٥ا

زى »اذ عهۀ « نب یأرکى»کبه ه٭ز يز٦ه ث ي

ث« انجأبء... ٭٦م به يیعهۀ ؽبنی آیل ک كه يیب

٩بیذ آ ٱواه گو٭ز اذ.

6 کبتی اف مؿۀ كتش

( چ ثك تبعـ هبگب ثبىپی ) :أيب ایک

-كاذ ک يی آيوى آ، چ ي٦ب كاهك؟ ثبیل اى )ٱجم هؼیزبثيكگی كه كها آ ها را

( ها يوث ث توؼم هب٭زؼ( كاذ چبک )

٭٦م يبی « تبعـ »یژ ک نٮ٠ وك ث هکكها

ای ك. ثباذ ي٦ال بيم آیل ی

ث ي٦بی آ ها رايی« هـیۀ توبثل»گبی ث

﴿ :ویٮۀ ك يبل آیۀرٮیو« آیل»

﴾ كه » :ی٦ی [ :ٲیبيذ]ان

آچ پی ث اب اى )هى هزبفیي( آوى

يواك، ک «كيی كاك آچ پ ٭وزبك فجو

يوگ اىی پ آصبه ؽیبد ىيب كه آكيی ا٥بل

﴿ ویٮۀ ی ٭ويك:هۀ اذ چبک كه

﴾ [ی: ]. يب » :ی٦ی

کیى آچ ها پی فكيب يوكگب ها ىل يی

«. ییى٭وزبكل آصبهب ها يی

ي٦بیث« آیؼ گب آهـفه»هد كهای

ا٭زبك، ث رأفیو يیاگو ای ٭زؼ فلایی » :آزک

هىی ر)ای هل( اكاي كه آیل چب زبة

آچ كه يجی جت ل رب یب٭ذ پ ای ٭زؼيی

«.آيوىیل ك كاك یيآیل هی يی

هاثۀ ٭زؼ ٩ٮوا :الا ثب ثو آچ گٮزیى

يجی فلال، زبثيكگیب ه گوكیل ک ٭زؼ

ها فلای ايو ای کها ىكك پیوىی از٦غبل كه

پبک ٥ی اى گب )مت( جؾب ثوای پیبيجو

﴿ وك ثك ﴾ [.11]٩ب٭و:

كه ٥م يورکت گبی صپیبيجوگوايی :حبیبا

امۀ ل ىیبی ثو کی اهك کوك ثك رب

ویذ چ ٭بهب جبل ثهک ث يٲزبی ث هإهبى

فاز اى یب٭ذ، كه یبهیثو فك یبها لد يی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

هىیل ربيی فلا هیل ث پیوىی ي٥ك، زبة

كنب آهاو هبیی یبثل بيإيب اىقزی

يئ گوكك بگ ک ثب آيل ٭زؼ چب ل

﴿ ﴾ . [3]انٮزؼ:

ا٭زبك، يی رأفیو ث يجی اگو ٭زؼ :حبلخبا

یب٭ذ نی ن٬ يی آیل یي كاو زبثيكگیب كه

هة ئنی ای يکم ها ؽم ك انؾل ل

ان٦بنی.

ای ک كه آ٩بى يٲبن گبروریت يکالد ثلی

وػ لل، ث٦ هللا ر٦بنی ر٭یٲ پبـ كاك ي

ل.

-یييی« ـ»كهپبیب هۀ يجبهکۀ ه تجـ

﴿ :٭ويبیلفایى ک يی

﴾ آيل ٭زؼ هی اىيٮوا كهایک پ-

-آيوى ثبیل صاکووله چوا االو،آهك يوكو ث «كتش»ویٮۀ هۀ يبل کل؟ فای

:الال چبک ثوفی گٮزآهك آهاءگبگی

يأيه ثك رب ثوای ايز صپیبيجو

از٪ٮبهکل!(3)

ثوای کبهای ک :الگٮز ث٦ی

اذالىو ل صپیبيجو ثو «لل ن»(5)

-ايضبل ای

یذ. ايب ب آ ثوای اٱال ک بل كنیهی

ي٦بی ثب بگ )کآهاء ثزو ازاهرو اىۀ

هضوؼ ىیظ٥الي، ازبك ٱل اذ( ٭زؼ ویٮۀ هۀ

ک اذ «رٮیوعيءآفوٱوآ» كه تؼبلیهللا ؿصو ػجؼ

6، ث رٮیو ااه انزيیم، اصو ثیبی، ط -

گب کیل.

ثگویل. 6، ث رٮیو کب٫، ط -

6 کبتی اف مؿۀ كتش

له أن يأ )واستؽفره(» :٭ويك ک یؽفر اسؤ ر القلق والض من کان ما لک وألصحا ج

ر زن لتؤخ ح صر زمن وال (3).«والفتح الن

-اىفلال كهفاذ ک ک ر یبهاذ» :ی٦ی آچ ک ثواصو رأفیو كهىيب ها ثیبيوىك كه

ود ٭زؼ، اى بآهايی كنزگی ال ثوب

!«ه٭ز اذ

ای ٱل، يا٭ ثب گٮزبهی اذ ک كه

نذ. رٮیو هۀ يجبهکۀ ٭زؼ گ

* * *

﴿

﴾

وـابو صهضوؼ

بی ٱوآ يغیل وك ای آیۀ کوی اى گٮزی

فالل ٥وثی( كه )انٮجبی ك ربو ؽو٫ غبءيی

روع رٮیو ای آی، گوكك. كهيی آ يالؽ٢

٩ویجی ثوفی اىيزوعب يٮوا كچبهازجببد

:گنهكزوو يیفالگب يؾ ک اى٢و الل

﴿ تـروۀ ه كه3

﴾ ٥ا ها ث« هضوؼ»ثیبهی اىيزوعب

ال ها فجو يب٫ آ پلاز« هللاؿمل »يجزلا

رٮیو انٲوآ انکویى )عيء ٥ى(، اصو ازبك یـ يؾل -

. ٥1جل،

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 6

-کوك روع يجب، آیۀ کوی ها چی ای ثو ثب یچ «...امت عؼا كـمتبػۀ هضوؼ،» :لا

اى گنذ بنب اى هبنذ ال ک پالی کوك

هۀ ویٮ، چگ فلال كه ای صپیبيجو

فلا اذ؟ ک، يؾل، هل ٭ويبیلربى ا٥الو يی

ای ها كهثو كاهك؟ ای ای ا٥الو، چ پیبو ربى

ی ث رأکیل ثوای چ يٲكی الىو آيل اذ؟ ک

ای لاك اذ. ايب کلای پوب، پبـ ٱب٤

ك آچ اى رلثو كه آیۀ يجبهک كاز يی

اذ «...أىؼاء »ایزک فجو يجزلای آ، کهۀ

-ث ص٥ا پیبيجو ثیبى ػقیب ؼت« هللا ؿمل »

:اذ ک ؾیؼ آی چی آیل روعۀبه يی

ک ثب ا نتؼ ثـ نبیهضوؼ كـمتبػۀعؼا ک»

گٮذ«. عػ هـثبؼ کبكـاى مغتگیـ هیبى

-آک روعۀ بيزبجی ک اى آیۀ ویٮ كال كه ثوفی اى رٮبیو يى ؽزی كه کزبثبیی

انلی اصو يؾیی« ئػـاة الوـآى الکـین»چ

هضوؼ هجتؼا » :یلها یب٭ز اذ. ی يی ػؿیو

! كهؽبنیک ثبیل يوٱو كاز (3)«هللا عجـ مل ؿ

الؾیي مل هللا ؼت لوضوؼ ؿ هضوؼ هجتؼأ » :ثبل

هب ػق ا هؼف ػلی الوجتؼأ عجـ الوجتؼأ آه

!(5)«ػلی، أىؼاء

لی يزأٮب ث یي ٭بهی بیروع أ٩هت

صيؾل» :الز يضال ال ازجب ا٭زبك...اذ ٭وزبكۀ فلا

(1) فلا هل صيؾل» «

...اذ(4)

...اذ يؾل ٭وزبكۀ فلا» « (2)

»

. 2، 1ا٥واة انٲوآ انکویى ثیب، ط -

66، ث کزبة انغلل ٭ی ا٥واة انٲوآ و٭، ط -

)پبهٱی( ثگویل.

گب ث روعۀ ٱوآ اصو آٱبی بو يکبهو یواىی -

کیل.

«ىاك ثگویل.ث روعۀ ٱوآ اصو آٱبی يجبػ -

ث روعۀ ٱوآ، اصوآٱبی يؾليلی ٭الكل گب -

کیل.

61 کبتی اف مؿۀ كتش

...اذ ٭وزبكۀ فلا صيؾل»(3)

صيؾل» «

...اذ ٭وزبكۀ فلا(5)

ئنی پیبيجو صيؾل» «

...اذ(1)

...اذ فلال پیبيجو صيؾل» «(4)

»

...اذ فلا هل صيؾل» (2)

صيؾل» «

...اذ ٭وزبكۀ فلا(6)

فل پیبيجو صيؾل» «

...ااذ(5)

! چبک كه ای ك روعۀ !«

صهضوؼك، گی يه٭بهی اى ٱوآ يالؽ٢ يیال. گٮذ کوك ها فجوآ ره هللاؿمل ها يجزلا

الجیبىهزوغ بؽت آک يٮوا بيلاهی چ

رسول)» :یلیي كه رٮیو آیۀ ویٮ يی د حم (هللا م

زیل سحانه علی نص يؾل، )» :. ی٦ی(3)«تم الکالم هنا ةکل شه اسمه لی

فلای جؾب بو يؾل ها ث (اذ ٭وزبكۀ فلا

کالو کل. ىائم ها ایج واؽذ آهك رب و

يجی، ٭زؼ اىپ يگو !٥غجب !«اذ كهایغب ربو

ک ك ثك ک فلای جؾب صکی كه بو يؾل

تلنیـ! یـ وچل كه؟بو ا، رویؼ ٭ويكث

، ال آی تـکیتكه آی چب گٮز اذ نی ای

د متدأ و » :گیليی یان و محم ذین رسول هللا عطؾ ی م م ال د عه عطؾ عل حم

د و حم ر م خ طؾ علیه أشداء ای روکیت ب ي٦بیی .«وما ع

کل ک يب ثوآ ه٭زیى.ها ا٭بك يی

ك يی کوی چبک يالؽ٢ آیۀ ای ه كه5

واب ا ل اذ. ص فلاهل اى ثلیـی ق

ٲم زیلا تؿاتای اب٫ ها فلایز٦بنی اى

يغزجی، ثگویل.ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی عالل - انلی

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ؽی ازبكنی گب کیل. -

ی فويبی ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ثبءانل -

ثگویل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يی گويبهكی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصوآٱبی ي٦ك ابهی گب کیل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی اثانٮم ثوايپه -

ثگویل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی كاهی بی گب کیل. -1

.12، انجیب، طرٮیو يغ٤ -6

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 66

بیل. يی یبك« يضم» هدثب آ ٭ويبیل اىيی

٢و كاهل ک اژۀ يٮوا ٱوآ يغیل، ارٮبٯ

کبه ه٭ز )٦ذ( ث قي٦بی كهایغب ث« هخل»

آبى ثـ» :ک فایىيی ری٬ اذ. كه آ٩بى ای

ػؿهیبى عػ هـثبؼ. ایيبى کبكـاى مغتگیـ

عؼا ثیی، پیمت كلمزػ هی ؿکع ؿا ػؿصبل

احـ مزػ ب، آى ریؼ. يبۀؿا هی عيػی ا

﴿ :٭ويبیلپ يی«. بیيبى امتػؿ چـ

﴾ رهاد(. آگب ثب كه ایب ٬ )ایذ

:٭ويبیلآهك يیها يی ایربى يضم« امتیبف ا»

﴿ ﴾ ( آبى ػؿ تیق

ک مبهۀ بفک عػ ؿا امت ایکيت ازیل وچى

هت ػؼ آگب متجـ گـػػ ثـ آى ؿا ثـآؿػ پل

...مبهبیو ثبینتؼ کيبؿفاى ؿا ث ىگلتی ثـػ

ک ری٬ ينکه كه اغیم، پیلاذ (.

ثیزو ايب لاد ثیباذ ک كهره٩یواىٮی

الك ٩ٮهذ ايو ای ٭بهی ٱوآ، اى يزوعب

﴿ :عهۀ ﴾ ث ي٫٦ ها ﴿ ﴾ ال ک كهفالل رهاد ال گب کوكپلاز

اغیم كهایجبه، ری٬ یکب بلی آيل

چب ثك، يبجذ كاذ رب ک اگواذ كهؽبنی

كه آی، كثبه رکواه ك آیۀ « هخلن»نٮ٠

را»هد ویٮ ث و ی الت ک مثلهم ف لو ة ذل إلنجی ک ث كهآیل« ا

ؽن٫، يكیکزو ایزبف٦ذ كه ثال٩ذ ٱوآ کویى

اذ.

:ثوای ، یکی اى يزوعب يوٱو كاز

كه اغیم ایذ ٮب كه رهاد»(3)

كه ای «.

رب یکجبه « يضهى»ثییى نٮ٠ ٥جبهد چبک يی

يزوعى، رهاد اغیم ها ث یکلیگو روع ل

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥جلانؾل آیزی گب -

کیل.

62 کبتی اف مؿۀ كتش

ای ٬ » :یلاذ. يزوعى كیگو يی ٬٥ ك

كه کزبة رهاد اغیم، يکزة اذب آ ؽبل(3)

.»

ای ری٬ آب كه » :يی يزوعى يوٱو كاز

هاد ری٬ آب كه اغیم اذر(5)

چبهيی «.

ای ٬ آب كه رهاد ٮب » :ز اذ

كه اغیم اذ(1)

ٮب » :پغی آهك اذ«.

كه رهاد اغیم چی اذ(4)

ی يزوعى «.

٬ آب كه رهاد يبلآ كه » :يوٱو كاز

گ اذی اغیم ث(2)

-زوعى يیٮزی ي«.

ای ٬ آب كه رهاد كه اغیم » :یل

اذ(6)

»...

ب، ك كه ربو ای روعچبک يالؽ٢ يی

ال، وك يضم ها ث رهاد اغیم جذ كاك

ثبایک يضم قزی كه رهاد آيل كيی يضم

را یب٭ذها كه اغیم يی(5)

. انجز يٮوا اٱلو

لی ي٦ب پی ثوك ثكل چبک اثع٦ٮو ٱوآ، ث

ای ضبک فیؼ اثي هتبػكه رٮیو اى جـی

ي٦ب ها گياه ك اذ(3)

آ ها فك یي

:یلثوگيیل چی يی

ک القولین في أولی» ل من الصواب قول ذل ر ة التورا مثلهم في :قا مثلهم ؼیي إل ف لا اة ث كٱل، آچ يیب اى» :. ی٦ی(8)«نجی

ای ثگویل.ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يلی ئنی ٱ -

بو يکبهو یواىی گب ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ي٦ك ابهی ثگویل. -

گب ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی اثانٲبى پبیل -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی كاهی بی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی گ آثب گب کیل. -

اب٫ ييثه ها ثوفی اى كالا االيی ثب: -1

ثب اغیم ، ثل رهاد، ٮو رضی، ثبة

ال.رجی كاك 2 6، ثل )نٱب(، ثبة

گب 6، ٮیو جوی )عبي٤ انجیب(، ط ث ر -6

کیل.

هع٣ ك. 2، ث رٮیو جوی، ط -2

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

٬ :کی اذ ک گیل اذ، گٮزبه يكیکزو

ایب كه رهاد ٩یواى ری٬ آب كه اغیم

اگو يضم :کل کپ جوی ا١به ٢و يی«. اذ

آيل رب كو ثو يضم قزی ي٫٦ ثك، الىو يی

رج شطؤه» :گٮز ك رع أخ ز ک !٬٥ا ثب «و

-يی ر٦بنی ویٮ، فلای آیۀ ه كهپبیب ی1

﴿ :٭ويبیل

﴾ ثلیهد ٥لۀ آيوى پبكای ثيهگ ث

كل. ايب يٮوا ی٦ی اژۀ يی صواب پیبيجو

ال كاز« تجؼی»كه ای آی ثوای ها« هن»

يل آ ص٥و واب پیبيجو : گیل ک

٥و يٮوا ی !ال٥لۀ ٭وفل جك

ال ۀ یبها كاز« ثیبى»ها ثوای « هن»

ایک ثبیل !ولها آيوىیل يأعه يی ص هل

ی یبهی آیبد ٱوآث ثوهی آهاء ثپوكاىیى ث

كهایجبه كاهی کیى.

اى يیب يٮوا ثوعزۀ ی٦، بؽت رٮیو

يیب آهك رب ك اکبل ابی ث« الویقاى»

ه ای آی ثوای رج٦ی ك« ي »صبثذ کل ک اژۀ

!«ثیب» اذ کبه ه٭زث

كه ٱوآ يغیل رویؼ ل :یلآک يی غنت

ع٦ی يب٭ ، ص فلاک كهيیب ي٦بوا هل

:يؾل :)رثيورل ٭ب عك كازل

یانی من » :یلآک يی ػم. ( : ه ل ال ةال ی تدخ عل

میر ض المهم قا فيمطل ال ک ثوای ثیب ي کهۀ» :. ی٦ی(3)«ک

-آیل یچگب ثو و یو كه کالو ٥وة كهیيی

»گیوك ک نٮ٠ یغ يی اى ایغب ز !«آیل » كه

!اذ« تجؼی»آیۀ ویٮ ثوای

گب کیل. ، 6ث رٮیو انیيا، ط -

2 کبتی اف مؿۀ كتش

:الا را پبـ كاك ک اکبل، يی ای ك اى

ص فلايب٭ٲب يورلا كه گوی ک ثب هل

لل وال كافم یزل يک یذ ک اى

آب كه رهاد اغیم يلػ ل ثبل. کبی ک

ال، آب زل ک كهثبهۀ يلػ فلال گز

)پیز ؿابا یجتـى كالا هي هللا :ایب ٭ويك

فك حبیبا عیل(. ٭م فلا فكی ا ها يی

٥وا يضبنی كه رٮیو هۀ آل« الویقاى»بؽت

ثو و یو « ي ثیبی»كل آهك ک ب يی

لیکي :گییىی گیل گبی ي !آیلكه کالو ٥وة يی

!)ثبیل اى ر، كزی ثوایى ثبهل( لی هک ؼین

با لیکي ؼیو يٲك آزک (3)

)ر كهذ ي

!ثهب(

اؾذ ک كه ای کالو، ک ثو و یو

كهآيل اى ٣ ثیبی اذ.

ها « ص وـابى ؿمل»ایؾبل الىيذ ک يب ثب

ى آب، ۀ ي٦بوا ثبیى. اگو يٲك ا

ثبل، كهآهد انجز يب٭ٲب صپیبيجو

يورلا ٭بٲب یي كهيیب ایب عك كازل

( الؾیي هؼ نی چبچ يٲك فلایز٦بنی اى )

ال، كهآهد ٮکوا یبها هن ثك

ػلی فلال ٥لۀ آيوى پبكا ث ۀ آب )

كاك اذ كنیهی عك لاهك ک ث (هـاتجن

ٱبئم یى. « رج٦ی»

٢و يب ٱل أفیو ؾیؼ اذ يواك اى ث

پیبيجول چبک هإهي( واب الؾیي هؼ )

ب آ ها ى ثو« هإهي»ٱوآ کویى گبی نٮ٠

﴿ :٭ويبیلا٭يك يی

﴾ ی٦ی [6 :زؾویى]ان:

یبك آه ک فلا، پیبيجو واب هىی ها ث»

ثگویل. ، ث رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

ا ها فاه بىك، هب پی هی آب هإهي

چی .«..ربثلاىی هاذ ایب يی

﴿ :٭ويبیل يی

﴾ ا، هإهيايب هل واب . »[66 :ۀثز]ان

ثب يبنب عببی فی )كه ها فلا( يغبلد

ایب اذ آب، ب کوكل، یکیب اى آ

«.هزگبهال

ٱبثم رع ثبٱی اذ. کتۀ ػكه ایغب مکو

ال»آک اگو ٭و ك ثب ثو آچ یکی « شیعیان ةؼ

ال يورل ل صۀ واب پیبيجو :الگٮز

بهی اى ایب ثو ایب ازاه عي ٥لك اگذ

ذ بلل، كهآهد چگ فلال جؾب

ها ث گیب بىکی رجی ك ک ه٭ز ص يؾلی

گوكك كهفزی پو بؿ ه٭ز ثهل زجو يی

-ك آچبک ىاه٥ب ها ث گٮذ يیاج يیرا چی كهفذ ایب چل ر، يی يگو ثب ؟ثوك

اى يل ٢٥یی ها ث يضم آهك؟ پی ربه

!؟یبك کوك ٱوآ، كه رهاد اغیم اى آ

ها چی ص فلاچ واب هل :آک ػم

ثو کب٭وا قزگیو يیب فك » :٬ ٭ويك ک

ثیی. يوثبل. ایب ها كهؽبل هک٣ غك يی

چگ « عیلپیز ٭م فكی فلا ها يی

ثوای رج٦ی آيل « يى»نٮ٠ :را گٮذيی

ل ک ام ایب کبی اى يیب ایب هزگبه

يگو ثبالرو اى رال كائى ثوای هیل !؟٥م ثبل

ث ٭م فلا فكی ا الی ٥هی عك

كاهك ک كه ثوفی اى آب جك ثبیل ث

!؟رلاهک ثپوكاىل

ثب ٭یى آیۀ کویایغباذ ک يی اى

صایب پیبيجو اب٭ی ک ثوای واهب ثب

2 کبتی اف مؿۀ كتش

ها ثبٱی گناز بگيیو رج٦ی آهك، عبی

﴿ نٮ٠ ﴾ .ثوای ثیب آهك ل اذ

* * *

43

ای اف مؿۀ صزـاتکت

﴿

﴾ ىبمبیی

!اهام اهتیبف اكـاػ

٭قو٭وی ٭بيیم ٱو گب ثوروی ژاك

ؽٲٯ كیگوا ك ک آكيی ثثلی ايه، يعت يی

ریی٤ ث گبی کل ثهکچبک الىيذ رع ی

كه پوكاىك. اىایويی پبیبل بفز ؽٲٯ ييثه

کویى افالٱی ٱوآ اى ه ک صزـات ویٮۀ هۀ

آک ازياء رؾٲیو كیگوا اىك پيی وك

٦ ىك ثو بیوی ها ٭ويبیل يی ها رقئ

وك يإيب ها اى زگوا يی ٥هی ىذ

كاهك اى رغ گب ثل كهثبهۀ کیب ثبىيی

ثلگیی ٩یجذ لکيی ی آب كه اؽال فی

٭ويبیل، پ ث يی رٲجیؼ ها ایبی اىثواكها

ي٦ی ک آهك ثلیای هی يیايوی ابی هی

ية اصؼی الها ث ۀ اببی هی ىيی

﴿ :٭ويبیلكاهك يیيی ﴾ ای

ثبیل يوكيب )ث(3)

( ک يب ۀ ب ها اى

آ٭ویلیى[. ثبثوای گی ثیبكی هـػ فی

ای اؽل كاهیل پ ٭قو٭وی یگب هی

يجببد ث ژاك ٱو ٱجیه ها ثبیل

٭وگناهیل ثلایل ک اگو ٭یهذ ثوروی يك

تویفلا ثوای کی عك كاهك، رب كه بیۀ

ث ؽٲٯ كیگوا كهی ی٦ی فككاهی اى رغبى

ك.كه أیب، ٭یل يی« بء رجی»ای ي٦ب اى -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 2

﴿ !آیل ثپوزی ؽبم يیاى ٮ

﴾. ثلیهد، هۀ ویٮۀ ؽغواد گببی ها ک

ىل، ها ثب رٮبفو ويی« ثییثقؿگ عػ»اى

كال ايزیبى ها ، بيع يیوـیيگی ثيـعك

وكال. گثويی« لل تنل ثـ»ث

ای ک كهایغب ٱبثم ثؾش اذ كه کهۀ کز

که ثبیل عزغ کوك. ایآ ها «لتؼبؿكا»

ثو ا٦بة صکوت یب ٥هذ رب آيل ر٦هیم كهيٲبو

بی ثيهگ کچک ریؼ كل. يٮوا كز ث ها

-ٱوآ کویى اى ی ی٦ی كهایجبه ق گٮز« کيبف»كه رٮیو یفهغيـ :٥ا ث ال.

:یليی

رتکم علی شعوب و أج من التي ة الحکم أن :المعنی و» ی أنلها ؾ قائل ه ر ع ی

عض فال ضکم نسب ع زی إلی ؼیر عت ائه، ال ی ألجداد تتفاخروا اآلاء و أن آ .(3)«ا

آ فبوث ک فلایز٦بنی بها ؽکزی» :ی٦ی

گوبی ثيهگ کچک کمث(5)

يورت ك

ها ثبل ب، ت ق كیگو اى آزک ثوفی

ا ها ث ٩یوپلها جذ لل، آک ب ث

«.پلها اعلاكرب ا٭زقبه کیل

ها ریؼ ي٦ب ای یي« الویقاى» رٮیو بؽت

:كاك يوٱو كاز اذ

شعوا و لناکمجع و » ضکم ة لکرام ال ة قائل مختلف ع ی ل عض عل ل رفوا ألن عا تتعرؾ عضکم فی عضا ویتم ذلک التکم فیستقیم اجتماعکم امر ص التکم موا عام فلو ومرض ین أفراد المجتم ة ف المعر ارتفاع ف صم عقد االجتماع و من انف ت اإلنسانی ع فهذا ة اد

. 1، رٮیو انکب٫، ط -

٦ة ٱجبئم ه چبک يٮوا آهك - ال رٮبد يیب

ك )ک كه ه ایزک ٦ة ث ٱجبئم ثيهگ االٯ يی

کیى ر٦جیو يی« يهذ ب»٭بهی ايوى اى آ ث

ي٦بی کی آئی اذ( كهؽبنیک يهذ كه ٥وثی ث

گیل. يضال گیل: ٭الکبی کچکزو ها يیٱجبئم، كز

اى ٦ت يو اى ٱجیهۀ ریى اذ )ث رٮیو جوی،

گب کیل(. 6، ط

21 ای اف مؿۀ صزـاتکت

ل من الؽرض هو عوب جع الوالقائ الش ب وتتاهوا اآلاء أن ل ألنسا روا ا خ تتفاتو ها الم (3).«ا

هد گوهبی ثيهگ ب ها ثيب » :ی٦ی

اى كنیم ثوروی ثوفی ث ،کچک ٱواه كاكیهى

ب ثو ث٦ی كیگو ثهک ثوای ایک یکلیگو ها

ثبیل ثب ایکبه، ايه اعزب٥ی ب رکم

پنیوك پیلب ي٦بيالرزب ها كهذ ها

ثپیبیل اگو ٭و ك ک ای بفذ كه يیب

هد، پیب ا٭واك عبي٦ اىيیب هك كهآ

-اعزب٥ی گز فالل ابیذ بثك يی

ب گوكك. ثبثوای ٩و اى ایغبك گوب كز

ی ايو اذ آک ث ژاكبی فك ا٭زقبه

کیل پلها يبكها ها يبیۀ يجببد

«.ٱواهكیل

ای كٱی ٩ٮهذ ل كه ایغب اى ریؼ کز

كایى ثوای ببیی ا٭واك، آ کز ایزک يی

آبیی ثب ،ب آ ٥ال ثو بفذ ٱو ٱجیهۀ

یژگیبی كیگوی یي الىو اذ رب ث ایک

را ٭ال ق يضال اى کلاو گو كز اذ، ی

اها ثلهزی بفذ یب ي٦و٭ی کوك. پ چوا كه

ثل ل « ىؼة هجبئل»ویٮ ث مکو آیۀ

يیب یبيل اى آهك ثٲیۀ فیبد ثو قی ث

گبیی يٮوا ٱوآ ثبیل گواذ؟! ایغباذ ک

ها كهیبثل کوی کل رب پیبو اهی آیۀ

ا٭واك، یکلیگو ها ایک اگو ریؼ گو،

فهك، كهيی ثوى اعزب٥ی هاث بل، ٢بو

ك. ؽٲیٲذ آزک يی وك اؾبد ریؼ ؽکى

-ای آیۀ ویٮ گبيی بىل ل ک ٥وثب ثثبنیلل فك قذ يی ٱجیهۀ ك یژ ٱوی ث ژا

آل ها يبیۀ ٭قو٭وی ٱواه كاك ثكل، كه

ک ٥وة ثك كليی پیبو کویى ٱوآ چب يؾیی،

پلها ٱویی كاز، يبیۀ ا٭زقبه یذ ىیوا یب

-يی صا آػمبی ثوی ث ۀ ژاكب ریو

.، 6رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى 26

بی یک كهفذ زل. ايبهل گی بف

عزغ « توی» بیۀ ها ثبیل كه ٲیٲیؽ ايزیبى

پبیلاهی اذ ک پیبو اهعل کوك. ای ب

ک یژث كاهك ثو اه ثلا یبى كاز

ثل یک آگبی ث ٥هى «رٲی» الىيۀ كایىيی

يبت ك. ب يی ثلی وك ك٭٤ عنة یکی

هفهب گياه يثب ث ص فلاهل ثلایى ک اذ

ی آیۀ کوی ها « ٭زؼ يک »كه ،یب یو

:كه ؽه وا ٱوی ٱوائذ ك ا٥الو كاذ

عشر یا» عالی هللا إن !قریش م مها اآلاء و ةالجاهلی ة قد أذهب عنکم نخو ت ظ تع

الآدم و من الناس راب ثم ت خلق من ت ها یا :صرسول هللا آدم ا أی اس إن م الن ک خلقنا

ر و ک کم شعوا وقائل لتعارفوامن ذ رمکم انثی وجعلنا ک (3).«أتقیکم هللا عند إن أ

بب فلای ثيهگ، رکجو !ٱوی گو ای»

بیی ث پلها ها كه كها عبهیذ ثيهگ

كك. ۀ يوكو اى آكو زل آله، اى ب ى

ص آكو اى فبک آ٭ویل ل اذ. پ هل اکووها الناس آیۀ ویٮۀ ) ر و یا أی ک کم من ذ خلقنا ا یإن ( ها رالد ...انث

ك.

* * *

انیوۀ یوۀ اث بو ) 2، ربهیـ انجوی، ط -

. ، (، طانجیۀ

45

ای اف مؿۀ اهؼکت

﴿ ﴾

!هـآى کـین كـىتگبى پبک

اى کبد ٱبثم رع كه ای آیبد ویٮ آزک

گوی اى ٭ٲبء اى آیبد ييثه چی ثوكاذ

)ی٦ی كاز ٩م بؿت ىـػیالک ثل ك

ها ي کوك! ریى( جبیل يؾ٬ وی٬ یب ء یب

پیل كاهك « ػلن كو»ب هأی ث انجز ای

الىيذ ک اكنۀ ٭ٲی ها كهثبهۀ آ ثوهی ك

نی اى ؽیش رٮیوٱوآ، چی ؽکی اى آیبد

آیل ثوفی اىيزوعب ٱوآ ک آیبد کوی ثوی

ال رب ؽکى و٥ی هری ثوگوكال٭ٯ ها ث

كذ آیل، يزأٮب كچبه ازجب ييثه اى آ ث

٥ا ، یکی اى ایب يوٱو ال. ثل

ٱله. وآی ای ٱوآی اذ گوايی» :كاز اذ

ثـآى پبکبى ػمت رقكه کزبثی يک. ک

قؼ(3)

ای)پیبو( ٱ٦ب » :كیگوی ز اذ«

-رق پبکٱوآی اذ اهعل. كه کزبثی ٮز. ک ىؼگبى ػمت ثـآى قؼ

(5) :يی يوٱو ك«.

آى ػمت ثقؼ بکبى صن ؼاؿؼ ثرق پ ...»(1)

»!

ب كٱی یذ ىیوا يزوعب يؾزوو، روع ای

ال. ثوگوكال« ی كؼل»هد ها ث« لی كؼل»

لکم ( ها ثفؼوی)كذ ثوآ یون لی٦ی

ال ک ( روع كقؼ)كذ ثوآ یونن

بئی ک فبی آکبهی اذ. ايب يٮوا ٭ٲ

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥جلانؾل آیزی ثگویل. -

يؾليلی ٭الكل گب ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو فبى بوۀ ٮبهىاك ثگویل. -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

عبیي اذ ٭٦م ٮی یب عهۀ فجوی ها :ال٭ويك

كه ایغب ثو ي٦بی ی ؽم کیى ؽکى ييثه

ٱنب ازاه یذ !ها اى آ ازقواط بییى

هـیۀ ای عاى، يکل ث عك :الا ىیوا

ای عك كه کالو اذ نی كهایغب ٱوی بؿك

٥لل کوك. آیۀ کوی ظبـلاهك رب ثزا اى

ثب ثو ٱب٥لۀ « یون ل»یو يٮوك كه :حبیبا

گوكك، ثبىيی« کتبة هکى»ث األهـة یوغ األثؼؼ

ث ٱوآ کویى. ی٦ی عي پبکب، کی ث آ

کل. ی ها ي آ لاهك ٮز ها کزبة

ک مارب پبکل زل کبی «هـى» :حبلخبا

گیول کل یب ء يیبی ک ٩م يیايب اق

کل( كهؽٲیٲذ آب ها ثبیل )ی٦ی ریو يی

ی يبجذ اى ىب ثزی بيیل. ث« هتـى»

ر » هدث کویى كه ٱوآ طه زواج م یبكل نی «ةأ

اى ٥بكاد يبب فك ها پبک ک پاى٥م ىبی

اى ر٦جیو ٭ويك اذ كاؽا تـى :بىل ثيی

اصو جوی گياه ربهغ الجیبىیو كه رٮیو

مؼیؼ ػجبك اثي :ل ک ٥لۀ يٮوا ه٬ چ

ربثـ الؼبلیأثی هزبؼ ػکـه رجیـ ثي

ال ک يو، ب ثو ای ٱل ه٭ز فیؼ ثي

پبکل كـىتگبى(3)

ٱوآ رجـیل اى يیب ایب

ى کزبة يک )یب نػ يؾٮ( ثو ٱهت کویى ها ا

)ک يٮو اثي فیؼ بىل کوك اذ. صپیبيجو

رابیی اذ( گٮز ک ای آیبد كهثواثو پلاه

، ىیبیي :گٮزليیب آ يوکب بىل ل اذ،

ر٦بنی فلای !البىل کوك صٱوآ ها ثو يؾل

یبی ثو چی کبهی رابیی :فجو كاك ک

ای ٥م كهفه ایب یذ )ثهک لاهل

يأيه هبل ؽی فلالی زل( كـىتگبى پبک

﴿ :٭ويبیلچبک كه هۀ ٦واء يی

ث ث٦ل گب ، ث رٮیو عبي٤ انجیب، ط -

کیل.

ای اف مؿۀ اهؼکت

﴾() اى ثؾش ابب پ .[ - :٦واء]ان

كهایغب يوػ یذ ثهک « ثـهضق بػى ػمت»

كل ک يأ آیبد ویٮ اى کزبة پبی فجو يی

يل ٱوآ کویى اذ عي ٭وزگب پبک، کی

ثلا كزوی لاهك.

« الویقاى»ايب اى يٮوا علیل، بؽت رٮیو

یب « کتبة هکى »ث « یون ل»یو ها كه

:یلكال يیآ اذ يوث يی ک كهٱوآیال يیمس الکتاب المکنون الذ ال :والمعنی» رون أو إال المطه القرآن رآن فیه یمس الق

رون الذي طه ال الم ب إ الکتا نی ای يٮو يؾزوو کهۀ .(5)«فیه

ر » طه ال ثیتها ٥ال ثو ٭وزگب پبک، ثب « ونم

:یي رجی ك يوٱو كاز اذ صفلاهل

رین المالئک ال» رین، جل عن کما ةوجه لتخصیص المطه ر من تقییدا لکونه المفس ؼید . )افزب كاك يوی ث ٭وزگب، عی (1)«مقی

ة لاهك چبک اى ثيهگب رٮیو هیل اى ا

هك ثل به يیاذ، ىیوا ای ايو، رٲییلی ث

ای كه آی ثبل(. كه پبـ ایب آک ٱیلىل

صفلااگو کزبة يک كه كزو هل :ثبیل گٮذ

ٱوآ ايی ثك، كیگو یبىی جك رب عجویم

ککویى ها اىآغب ثو ا بىل کل، پ گبيی

ث کزبة يک كزوی لاذ صهل گوايی

چگ کزبة ييثه كه كزو ام ثیذ پبک ی

! يگوكهاالو، يٲبو رٲوة کی ث ؟ٱواهگو٭ز ثك

!؟ثبالرو اذ صفلال، اى فبرى اجیبء

* * *

. ، رٮیو عبي٤ انجیب، ط -

. ، 2رٮیو انیيا، ط -

. ، 2رٮیو انیيا، ط -

41

ای اف مؿۀ صؼیؼکت

﴿

﴾ عؼاؼ ػؿ هوبم

!ؿیت

:٭ويبیلای آیۀ کوی فلایز٦بنی يیكه

بب ٭وزبكگبب ها ثب كالئم ه ٭وزبكیى »

کزبة يیيا بىل کوكیى رب يوكو ث ب آ ثب

يٮوا ها «هیقاى» . کهۀ«...٥لانذ ٱیبو کل

ث ي٦بی ثلهزی ،هزبؼ هتبػ اىٱل ٱوآ

ال چبک کهۀ ييثه كهرٮیو ك« ػؼل»

وا کزبة مکو ل ٭ويك یي ث ىؿیهۀ

﴿ :اذ ﴾ [1 :هی]ان

آیل ک به يیای ثيیيا ب ٱای ٥بكال

فلایز٦بنی كه کزبث ٭و ٭وزبك رب يیب يوكو

ـیج ث ٥لل اب٫ كاهی ك. أثع٦ٮو

ل لیقوأنزل المیزان و» :یلكهایجبه يی عد ین الناس هو ال ضی

النصاؾ و ا ر ه فيی حکم هللا الذي أم ثبثوای، .(3)«کتاه حکم فیهم

٬٥ يیيا ث کزبة كه هۀ ؽلیل هی كه ؽکى

ك ىیوا آ ٱای وك يی ػبمثو عب٬٥

اى کزبة فلال آيل اذ. پ گوا، كهكاك

«صؼیؼ» اى ویٮ، هۀ مکو کزبة يیيا كهای

أقلب الضؼیؼيیب آيل)آ ق ث ی٦ی(5)

)

.62، رٮیو جوی، ط -

يواك اى: ٭و٭وزبك آ، پلیلآهك آذ چبک -

﴿ كهثبهۀ چبهپبیب یي ٭ويك: ﴾ (ييو: ان

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

كه کبه جبل، هۀ هزـیيبجز ایذ ک اگو

اعوا كهقال آيل ك٭ب٣ اى ٱای ٥لل ث

ا ث ؽٲٯ ؽ يزغبى ٥لانذ كهثواثو كب

گیوك. پ ابه ث آ، ي٢هيب، هد ی

یبكآه عگ يجبهىۀ ؽ كه ثواثو ١هى ثبم،

وا الػ آی اذ. كهایغب ٱوآ کویى ث

«لیقوم الناس القسط»ای ر٦هیهی ها آهك ک ٬٥ ث عه

ره لو » :٭ويبیلل اذ يی ص علم هللا من ین ب و ی ؽی ال .«رسله چوا یبهی ؟هبلای عه چ يٮيی ها يی

پیل كاك اذ؟ « ؿیت»فلا هال ها ثب

يزأٮب ٩بنت يزوعب ٱوآ كهایجبه كچبه

ال. يضال یکی اى ایب يوٱو كاز فب ل

رب واغبو فلال ي٦هو ثلاهك ک چ » :اذ

ا پیبيجوا ها یبهی )عبت( بىکی كه

كليی(3)

اؾذ ک یبهی فلا پیبيجوا ثب «.

، یبكآه عبك يجبهىۀ ٥هی اذ، آیي مالس

کبه بی! يزوعب كیگو یي ا٩هت ثو ی ٱل

هد روع ال آیۀ ویٮ ها ث به٭ز

رب » :یلال. چبک یکی اى ایب يیك

)كی( ا بى ػؿو كاهك چ کی فلا ي٦ه

کل.پیبيجوا ها یبهی يی(5)

يی يوٱو كاز «

رب فلال کی ها ک )كی( ا » :اذ

کل، ي٦هو یبهی يی بى ػؿهن]![ ها

ثلاهك(1)

رب فلال ي٦هو » :چبهيی ز اذ«.

بى ػؿکل آک ها ک ا ٭وزبكگب ها

كلیبهی يی(4)

رب » :يزوعى پغى يوٱو كاز«.

ئنی رال ابه ث ٦ذ يجذؽبل يی(. كه ٥ی

ثبل ک اى يٲبو ثبالرو ی٦ی فلای جؾب ث ثلگب

هیل اذ.

و آٱبی ثبءانلی فويبی گب ث روعۀ ٱوآ، اص -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥هی يی گويبهكی -

ثگویل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ي٦ك ابهی گب کیل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ؽی ازبكنی ثگویل. -

ای اف مؿۀ صؼیؼکت

ا بى ػؿفلا ي٦هو ثلاهك چ کی

کلپیبيجوا ها یبهی يی(3)

ی يزوعى «.

رب ثلال فلا کی ها ک ود كل » :ز اذ

ؿبئجبفلا پی٪جوا ا ها (5)

ٮزی «.

رب فلا ي٦هو ثلاهك چ » :يزوعى يوٱو كاز

- پیبيجوا ها یبهی يی، ا بى ػؿکی کل

(1)»...

ب اى ای ايو ٩ٮهذ ل كه ربو ای روع

كه ها ربػک ثب كاز الػ آی، ث عبی

٥لانزی، چگ فلا ثب ثی آىکبؿفلا يجبهىۀ

!؟ثبیل یبهی کوك بى ػؿهن ها

-ٱوآ کویى ای يکم ها ؽم ك هلنـاىايب ال ک كه رٮیو آهك ػجبك اثيال اى ٱل

ی٦ی .یـ لیجـ :آیۀ ویٮ گٮذ

آک كل ثی)فلا هال ها( یبهی يی بآ»

آیۀ فهغيـی ؽ ی اذ ننا !«اها ثجیل

کوی ها ثويجبی ٱل ييثه چی رٮیو ك

ره و » :اذ الح ف ورسلهلیعلم هللا من ینص ر الس ياستعمال السیوؾ والرماح وسائ

ین أعداء ةمجاهد ن عاس الد ا ؽیب ؼائا عنهم قال رونه و :ب ال ()«یصرونه الینص-رب کبی ک فلا هال ها ثب ث» :ی٦ی

بك کبه ثوك یو یي بیو الؽب كه ع

کل، فلال)كه يیلا ثب كب كی، یبهی يی

ها ثبلب آ ٥م((2)

كهؽبنیک اى آب پب

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يؾليلی ٭الكل گب -

کیل.

روعۀ ٱوآ، اصو يؾلس كهی ثگویل. ث -

په گب ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی اثانٮم ثواو -

کیل.

. 6، رٮیو کب٫، اصو ىيقوی، ط -

ای ببیی، ٥هى ٭٦هی اذ کبی اى علاکوك -

يغبلا كی يإيب هازی اىبیوی اذ چبک

﴿ ٭ويك: ﴾ آل(

( ثب ٥هى پیی فلال يب٭بد لاهك.12: ٥وا

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

فلا ها ب آ :٭ويك ب اذ، چبک اث ٥جب

«.آک ا ها ثجیلکل ثییبهی يی

ی، كه هآیۀ ویٮ ث ه اذ ک ای

لای ک كی ثوآيل، ب يغب يٲبو يلػ یبها

ثب عك ٥لو هؤیذ فلای جؾب، ث یبهی آئی ا

-ؽ ك٭ب٣ يی ال كهيیلابی جوك، اىثوفبز کل ای ي٦ب، يلػ ثهی٪ی ها كهثو كاهك.

ال، ٩بنجب آيل فهغيـیاى ک پيٮوای

ال چبک ها كهایجبه اٱزجب ك قب ی

كغـؿافی « لزبهغا راهغ»رٮیو كه جـمییـ

أاؿ»كه ثیبی ٱبی « الـیت هلبتیش»كه

ال.چی کوك« التقیل(3)

، میؼ هتاى يٮوا علیل، ثوفی يبل يوؽو

ال ثوفی كیگو كهایجبه ث کد گنهال

، بؽت رٮیو انیيا، كه ریؼ آی ػالهچ

« الویقاى»ال چبک كه ها مکو ك ر ػ

:فایىيی

راد نصره و » الجهاد فيالم لم رسله سطا لک ین و ة سیله دفاعا عن مجتمع الد، حق کون ال صر و ب، الن ؽی ال ل في کونه ته حا تهم منه من ؼی (5)«هم أو ؼی

ه يواك اى ود فلا هال، عبك ك» :ی٦ی

ها ا ك٭ب٣ اى عبي٦ۀ كیی گزو ك٥د ؽ

اذ اى ود كه ٩یت يواك آزک یبهی آب

كل ک فلایز٦بنی اى ایب پب كهؽبنی هی يی

اؼایيبى اف ا ؿبیتاذ یب (1)

»!

زحیلی ةوه ثوفی يبل ازبك ، صاونی ازبك ال

ل.ا٥جب ها پلیل ٲم کوك ٱل اث(4)

ها يز٦ه « ثبلـیت» ػبىؿ اثيث٦ی چ ٥الي

ربػ »ي٦بی ها ث آ پلاز « یـ »ث

، 6 يٮبریؼ ان٪یت، ط ، ط« عاي٤ انغبي٤»ث -

گب کیل. 1، أاه انزيیم، ط

.26، 2يا، طرٮیو انی -

يٲك بؽت رٮیو، اى ای ر٦جیو ي٦هو ل. -

، انزٮبیو، ط ۀ ٮ ، 6انزٮیو انیو، ط -

1 ای اف مؿۀ صؼیؼکت

عنی أنه» :الال گٮزرٮیو ك« هغلب جاهد والم ی

فاع عنو سیل هللا يف ین محض الد إلخالص الد نی يگو افال، !(3)«ا

يالىيذ كاهك يضال يهببی ک کبهیثب پب

فبزل يلاٯ ث عبك ثويی ػلبا كه له االو

ثبهى ای آیۀ ویٮ ثكل، یچکلاو ام افال

٥ال، كه کلاو آیۀ ٱوآ اى ! ث؟للوك ی

ر٦جیو ل « ـت ؿبئجب»ث « یبؿی هغلب»

؟اذ

* * *

گب 6، 1ط« انزؾویو انزیو»ث رٮیو -

کیل.

44

ای اف مؿۀ روؼ کت

﴿

﴾ توؼین تأعیـ ػؿ

!باژ

ب ثواژ اى ٱوآ، ثوفی آیبد ویٮۀ كه گبی

ال نی ثیزو يٮوا گو٭ز كیگو پیی ث٦ی

ال. اىعه كه ای آیۀ رعی ثلاب کوك

ر»کوی اى هۀ ع٦ كه آ٩بى آی، کهۀ « ةتجا

کوی، اژۀ يٲلو ل نی كه پبیب آیۀ« لهو»ثو

آیب ای ايو كنیهی !عهرو آيل اذ« ل»

یى کی اى اكاهك؟ رب آغب ک يب رٮؾ کوك

اى و ای رٲلیى ػیۀ اؼلنی اثييٮوا عي

ال اى ی آيلرأفیو ثؾش کوك اذ آبک پ

الجضـالوضیكه رٮیو اثصیبى )يبل(3)

ا ( اى

الوضؿ » ٥ی كه ال. اثؽکبیذ ك اٱزجب

:یليی« الریق كی تلنیـ الکتبة الؼقیق

ل » مت أنتؤم د ، و ألنها ةالرإی مع ة التجار ق رت مع أهم فس التفضیل لتقع اخ النألین ی ا ال عل . (5)«أو

وا هؤیذ كه ثیبلی ک رغبهد ث» :ی٦ی

ر ) جا رأوا ت ک اى ( ثو ن پی ا٭زبك اذ ىیواة إذا

-آی( ث پبیب )كه هك نیيی بهث آ يزو

آيل اذ ىیوا آ، ث رأفیو ثوروی وا مکو

آچ آکبهرو ثبل ٢و اثزلا ث آكيی كه ک ٮ

«. ا٭کليی

-کیى )ثيب رع كٱی اث ٥ی ها رؾی يیایى ثیبهی اى يٮوا بيی ثلی یژ ک لیل

. 2، 6انجؾو انؾی، ط -

. ، انؾوه انعیي، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

رٲلیى رأفیو رع ك ثبل( ثبعك ای،

٢و يب آ٩بى آیۀ كایى. ثی ها کب٭ی ی پبـ

ویٮ كه يٲبو ينيذ اى بىگياهای اذ ک چ

ای ث يلی كیلل يوك ثبىهگبی کبالی ربى

فویل يزب٥ ها ث يوكو ،ثب جم وب آهك

فال٭وايی(3)

ی ث ، هی اى بى ثورب٭زل

ا ئنیب( ي٦هو اذ ک !رغبهد زب٭زل )اٮ

-رغبهد ك آ، يزواى آای كم وك يیك. پ چ يٲبو آیۀ ویٮ، يٲبو ينيذ ثیب

٬٦ ایب ثوفی اى بىگياها اذ كه اثزلای

-ها یبك يی« رغبهد»کالو، ايو كيلرو ی٦ی پوكاىك رب ب يی« ن»بیل پ ث مکو

ای یي ک وگويی بككل ک رب رغبهد ثه

أيب كه پبیب !كاهكآب ها اى بىع٦ ثبىيی

آیۀ ویٮ ک ث صاة بىييثه ٥بیذ ٭ويك،

پبكا ئنی ها ثو آ بى يجبهک، اى ن ثهک

وك اگو رغبهد ها كه اى رغبهد ى ثورو يی

كاذ، ثیب آیۀ ایغب چ آ٩بى آی، يٲلو يی

:گٮز ایک ا٭زبك ىیوااة كه يیکوی اى

« ل» اذ ثو« تزبؿت» اى صاة فلال، ثورو

اؾبد وك ریؼ ى ثوروی كاهك! اىيٲنۀ

کالو ثك. تقلليبیۀ يی(5)

-يی تـهیق ها ننا

ر » :٭ويبیلكل گیی يی جا ل من الت ر من اللهو خی ب هللا ل ثوا «ةق

بكا فلا اى ن ثورو، ثهک اى رغبهد ى )ثگ پ

االرو اذ(.

ای یبثیى ک وکهاىایغب ثلی زیغ كذ يی

ای كاهك كه ٱوآ يغیل، چ ثب عبیگب يٲبو یژ

ای ربى يٮيی ک اگو ثلا رع ك، کز

الموفقبىك ثلی٤ ها آکبه يی .وهللا

ييثه چب - زثبىهگب ال كؽیۀ کهجی ثك اذ ک

کبالی ربى ثك ک كههىع٦ کوك ٥و ها كه يلی ا

يٮوا كه ای أ يل، ارٮبٯ ٢و كاهل.

يبل ایک کی ثگیل: صود ي اى ٱبه ىیبكرو اذ. -

پ اب٭ کل: اى ٭ال ثٲبل ى ثیزو اذ.

ای اف مؿۀ روؼکت

* * *

42

ؿۀ هلنکبتی اف م

﴿

﴾ مگؼ ث هلن

گبؿه

ه كه ای هۀ يجبهک، فلایز٦بنی ث ٱهى 3

اى« راة هنن» كه بیل گبه گل یبك يی

-پبكای پبیب کل يی ها ك٭٤ ع رذ هن ه كهثواثو اثال٧ هبنذ هظ آه بپنیو ها

ک )ثوفال٫ ٭ويبیلرأکیل يی كل ثل ٥ل يی

کبل ک بۀ هثيهگی فی ثو ر كب( رذ

ث فلال ایک زی. ايب ازاه ه اذ فوكيلی

اذ؟ ك یبك گل زبهی چ ٱهى کلاو

ال ىیوا يٮوا آهاء گبگی كهایجبه آهك

ای وٱهی كهفه گل فلا یذ ث وز

بیی ک ثو فهك. چ ثب زؽٲز٦بنی ٱى ی

!الل فلا هال آیبد فلا صجذ ل

بكػج اثيكه رٮیو ث جـیاىایو اثع٦ٮو

يواك اى ٱهى كه ای :كل ک ی گٮزجذ يی

اذ، ٱهی ک آچ پی « توؼیـ هلن»آیۀ ویٮ

ل ان » :آیل رب هى هزبفیي، ها هٱى ىك اذ قا

ی یوم القیام :عاس القلم فجری ما هو کائن إل ل ما خلق هللا ايب .(3)«ة فکان أو

آیۀ ویٮ ، ٱهى رٲلیو ثبػجبك اثي كه ق الا

آچ كه گٮز ك يواك اى رجی كاك ل رب

حبیبا هۀ ٱهى آيل، ب ٱهى رٲلیو اذ.

هل، یلگبی ٱهی ک كه ای آی ث٢ويی

)بیل ک رٲلیو ثب ٱهى ( ینـى هبكاهك )

.1، رٮیو جوی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ها هیلاكب فك، ثبل( كاز يغبىی ي٦بی

( كزـی ثوب کبئي یل صجذ کوك اذ ) ثل

هزوغكه جـمیبگ یذ. اىایو یـ

-، یلگب ييثه ها ٭وزگب فلا يیالجیبى

ونه إلیهم و یوحی مما ة المالئک یکته ما يأ» :یلوك يی ما یکتني ل ک اذ چیيبیی يٲك،» :. ی٦ی(3)«آدم من أعما

گبهل هل، يیيی آبؽی ث ٭وزگب وآچ اى

انجز ث «. یلها يیآكو یي ا٥بل ٭وىلا

ٱوآ يغیل رویؼ ل چبک گبه ٭وزگب كه

﴿ :٭ويبیليی

﴾() :٦ج]ان

﴿ :٭ويبیليی یي (3 -

﴾()ثب .[ -: ٮبه]اإل

هۀ ٱهى اى آچ ای ١بوا ٱوآ کویى كه

گیل، اى آهك، ق يیث گبه كهيی« انبى»

کل. ث ٱویۀصجذ ج يی« كـىتگبى»آچ

يل نؾب ىيب ک ثای)ه ػلن ایک كههۀ

آيل ك(يی وك هۀ ٱهى ثیبهيكیک ث

﴿ :اذ ﴾()

ايب بهک گنذ، ابب .[1 -3 :٦ه]ان

گبی قبی ثوفال٫ فلا هال ی آیبد ئنی

آهل ک كهفه گلفهك ث گبه كهيی

-یزل ىیوا ي٦ال ٱى ث ایبء يٲل ٦ذ

. ، 1رٮیو جوی، ط -

چی یذ، ای رنکبهی اذ. پ وک فال اىآ » -

كاز ل. ثهليورج بیی گوايیپل گیوك. كه بي

«. كذ یلگبی گوايی یککبهپبکیي. ث

بب ثو ب گجببی زل. ثيهگاهای ک » -

«. كاليی کیل،یلگبل. آچ ها ک يی

اب یهۀ ٱهى ثیبيفذ. چیيبیی ثک ثکیب» -

«. كاذها ی ب ک آآيفذ

کبتی اف مؿۀ هلن

ك، ث زبهبیی ک بی اهىل یبك يی

ثبثوای، بیل!جبی عبجلاهی يیاى کٮو ر

-به يیث هلیب « ینـى هب»كه « هب»کهۀ

آیل ٭ب٥م كه یو، یلگب ؽی كه له

االو ايضبل ایبل یب کهۀ ييثه ها ثبیل

تأیل هؼؿاى آ ها ث كاذ عهۀ پ هؼؿی

ه، ي٦و٭ی ل یژ ک ٭ب٥م کزبثذ كه عثوك ث

چی هد اذ. كهایهد روعۀ آیۀ ویٮ ث

)جوی « مگؼ ث هلن گبؿه» :آیلكهيی

-جوی یي وك ع ها كه ا٥واة آی آهكال

(3).( انجز ٦ذ گبه

(5)یکی اى ٦زبی

اهعل فلال اذ ک ث اب اهىای كاز

اذ، فا آكيی اى آ از٦لاك ها كه ا بك

گیوك. بها ثو آ ث ثوك یب اى ك فثیث

کزبثذ ل »يبجذ ث ثوـویٮۀ هۀ ننا كه

﴿ :٭ويبیليی« گبو او گو٭زث

﴾ یل » :ی٦ی [6 :ۀجٲو]ان

چبک عؼا ث ىك اىایک ثیل، فككاهی ه

«.ا آهعت امت

﴿ ه آیۀ ویٮ5 ﴾ ها ثوفی

:ک الك روع هد اى يزوعب ٱوآ ثلی

فالثك هتثی پبػاىی ها ر گبثی »(1)

!»

ای روع، كهذ یذ ىیوا فلایز٦بنی كه كیب

هك ن٬ ٭م ااذ ک آفود ثو يذ كا

-رٮیو جوی)يغ٤ 6، رٮیو جوی، طث -

گب کیل. ، 1انجیب(، ط

یبك ل ثبل، گبه ٱهى « گبه»اگو گل ث -

گوكك نی ل آ يیرٲلیو ٱهى ٭وزگب ئنی یي ي

يبجزو آزک كه ٱوآ اى ٦زبی فلال ث اب

ب، ٦ذ ٱهى ق ه٭ز ثبل ک یکی اى يزوی آ

کزبثذ اذ.

ث روعۀ ٱوآ، اصوآٱبی يؾليلی ٭الكل روعۀ -

ٱوآ، اصوآٱبی كاهی بی ثگویل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

﴿ ك چبک ٭ويك:جت هزگبهی اب يی

﴾ ثهک » :ی٦ی [1 :ؾغواد]ان

ل ک ث ایب ب ها فلا ثو ب يذ يی

پیبهجـاى ای يذ ن٬، « هجوی کوك اذ

گ ک ؽٲز٦بنی ث گیوك بها یي كهثويی عؼا

﴿ :٭ويك همی ﴾ :[1]

یب اى « بب ثبهكیگو ثو ر يذ بكیى»

﴿ :آيل ک گٮذ یمقٱل ﴾ [ی٬:

ثبثوای «. بكث یٲی فلا ثو يب يذ » [2

الىيذ ث ي٦بی كیگو « هوى ؿیـ »ثوای روعۀ

ي٦بی هع٣ کوك ک كه ىثب ٥وة ث« هي »ن٪ذ

آیل اىیو، هیب پبه ل ها يی« هغ »

أرـاا ؿیـ »گیل كه ٱوآ کویى، « صجل هیي »

هزؾؽ ػبءا ؿیـ »يواك٫ ثب « هوى(3)

-آيل ث«

هۀ اى آچ كهلی! يواك ي٦بی ثقی ٱ٤

-ت ؿا پبػاىی هغ»اذ ک ی آيل یي ٱهىچبک ثيهگب « يؼی پبیؼاؿ عاؼ ثػ

ال.ٱل ه٭زيٮوا اکضو يزوعب ثو ای

أيب ایک ثوفی اى يزوعب، آیۀ ویٮ ها

ال اؽزبل روع ك« هتثی پبػاه»ث

پیوی البی ضـأثهنلن ثكاهكک كهایجبه اى

كه جـمیکوك ثبل ک ثب ث گياه یـ

يأ» :كه رٮیو آیۀ ينکه گٮز اذ« الجیبىهزوغ»

ک ال ر يذ ثلا پبكا، ثو» :ی٦ی !(5)«یمن ه علی

بگٮز بل ک ٥یت کبه «! كی بك

ؽلی ث ه ک ی رباثيهى كه رٮیوٱوآ ایذ

ربیم كاهك ث ال آیبد رع « گـایییلتأ»

بیل. کب٭ی ی

.6هۀ ك، آیۀ -

. ، 1طيغ٤ انجیب، -

1 کبتی اف مؿۀ هلن

* * *

46

ای اف مؿۀ هؼبؿدکت

﴿

﴾ فهبى هع ػؾاة!

ی گبگ إال کوك كه ٱوآ يغیل ث ي٦ب

ي٦بی آيل اذ كه ای هۀ ویٮ ث

بئهی :٭ويبیلآیل يیيی« لت ػؿعامت »

)اىهل يب( ٥ناثی ها هت ك ک هؿ فال

یبثل کب٭وی اى آ هبیی یكاك یچ

ای ثوای ك٭٤ آ عك لاهك. ایثبىكاهل

کویى اى ٱل يقبنٮب ثبهب ي كه ٱوآ

گٮزل. اگو يی ص ل ک ث پیبيجوفلاگياه

!گیی ٥ناة ي٥ك ها ثیبه ث يب ثبهاذ يی

ای كهفاذ اى ها اکبه ازياء هد

٥ناة كه امتؼزبلٱل ٱوآ يغیل، گو٭ذ ثيی

﴿ :٭ويبیلكل چبک يیيی

﴾ ٥ناة ها » :ی٦ی [13 :٦کجد]ان

فال بب كىؿ ثوکب٭وا ثبزبة اى ر يی

. «اؽب كاهك ) اى ٥ناة آ زال گویقذ(

﴿ :٭ويبیلثبى يی ﴾ -زبة اى ر يی ٥ناة ها ثب» :ی٦ی [31 :ؾظ]ان

فال فلا ٥لۀ فكها وگي فال٫ قال

بی يکی یژ كه هايضبل ای آیبد ث«. کوك

ل.یب٭ذ يی

اصو «الجیبى هزوغ» ايب كهرٮبیوی٦ی يبل

اصو اثانٮزػ « الزبى ؿس»جوی اث٥هی

هایزی اى« الویقاى»رٮیو افیوا كه هاىی

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

آیبد قزی :ال ک ٭ويكهكآ بػمايبو

ال بىل ل ؿؼیـعناى ؽبكصۀ اى هۀ ي٦بهط، پ

ؼوبى ثي جت يل آیبد ویٮ آ ثك ک

ها ث يب :آيل گٮذ ص فلايك هل صبؿث

ها ب آ هبنذ فك ٭وافالی يب رؽیلفلا

پنیو٭زیى. آگب كزه عبك ؽظ هى

کوكیى. ها ٱجل يب كاكی، گید ثبى ىکب

( ها ػلی) عا ای آ های لی ایک اى

ر اغبو ایکبه اىی آیب !کوكی يب ت ثو

:٭ويك فلا ثلا ٭ويب كاك؟ هل گو٭ذ یب

فلای یگب ک ای ايو اىی فلا ثك. گل ث

:ثورب٭ذ گٮذ صاکوو٦ب هی اى هل

،اذ اىی راذکبه، ؽگو ایفلالا ا

و گی اى آب ثوويب ثجبه! بلو گی ثو

پ فلال ای آیبد .ها کذ ی ٭وك آيل ا

﴿ ﴾ ها بىل

٭ويك.(3)

اذ. اىعههثو چليکالری ثب يل أ ای

آیل به يیث هکیای ي٦بهط ه ویٮۀ هۀ :آک

اى ؽبكصۀ يجبهک ٩لیوفى بىل ل بنب پی

ای اکبل ها الویقاىاذ. نی بؽت رٮیو

ر ال» :كال كهثبهۀ آ يوٱو كازاهك ی ما ة ع

ب ر اتفاق إلی نس ر المفس و ر عل ة کی م ة ین أن الس الؾ ظاه :ی٦ی (5)«ی أن الخ

يکی ثك ای ه ک ث را٭ يٮوا جذ»

آک افزال٫ عك ل ا٥زجبهی لاهك ثب كاك

ای پبـ کب٭ی یذ «. آکبه اذ آب كهيیب

ارٮبٯ يٮوا كه يک ي٦بهط ث مؿۀ ؼؿىیوا

آیبد فی اىبىل ل اذ اگو فال٭ی اذ كهثو

-پی آيل )وچل افزال٫ ييثه یي ث ؽیل مؿ

ک ثوفی اى ع اذ( اگو ٱواه ثبليب ثی ٢و

انغب، هػ ، 2انجیب، طك ث: يغ٤هع٣ -

.12، انیيا، ط 2، ط

. 1، رٮیو انیيا، ط -

ؿۀ هؼبؿدای اف مکت

آیبد ای ه كه يلی بىل ل ثبل الىيذ

اگو کی !اى آیبد يکی ثیبیل ثبن٦کک پ

ث چی اك٥بئی ثوفیيك، ٢ى ٱوآ کویى ها

هللا ٱبئم ل اىرؾوی٬ کالواکبه ك ث ٥ی

یبك اذ. اى يزو آک آیۀ ویٮ اى ٥ناثی

-يی هل چبککب٭وا يی ػومک ث بیليی

﴿ :٭ويبیل ﴾ ک ریک ع

گ ثو و ٭وك ها اکبهك ٩لیو ؽبكصۀ

آیبد ی ه، رویؼب ٥ناة ينکه ث !آيل

گیوك ها كهثو يی ک ٥و يکوااذ هیبهت٥ناة

)ث آیبد آیبد ثوآ كالنذ كاهل میبمچبک

ايب كهثبهۀ هایزی گب کیل( 6ييثه رب آیۀ

عجـاصؼاىای گٮزیى ک ال، پیک ٲم ك

چ ثب آیبد ٱوآی بگی لاز ثبل، كه

ٱل بؽت ث نیو یذ.ٱبثم پ« ػلن تلنیـ»

صؼیج ػؿ اػتجبؿ عػ ث تأییؼ هـآى » :انیيا

امبك چبک ػؿ هزیؼ یبفهؼ امت ؿی ایي

† ثیت أئوۀ أل صاعجبؿ فیبػی اف پیـوجـاکـماؿػ ىؼ امت ثبیؼ صؼیج ؿا ث هـآى ػـ

ؿایت ؿا ثبیؼ ثب آی تأییؼ وػ ...ػاىت

ؿا تضت صکهت ؿایت تؼین کـػ، ایک آی

هـاؿ ػاػ(3)

.»

* * *

ث ٱوآ كه االو، اصو ٥الي يؾلؽی جبجبئی، -

گب کیل.

45

ای اف مؿۀ ثلؼکت

﴿ ﴾ مگؼ یبػکـػى

!یب هنن غؿػى

كه ٱوآ کویى يکوه )ذ ثبه( « اهنن ل»ر٦جیو

آیل ک آیب یثبه پوی پی ي ای آيل اذ. كه

بیل یب اى فلال ثب ای ر٦جیو، گل یبك يی

هىك؟ ثیزويزوعب ٱوآ گلفهك ايزب٣ يی

ها ثوای گل یبك کوك کویى، ر٦جیوييثه

ال نی ثوفی اى ایب ث روكیل ا٭زبك كاز

مگؼ یبػ »ي٦بی ها كه یکغب ث« اهنن ل»

ث آ ها كه عبی كیگو الروع ك« کن

چبک كه روعۀ !الهد ٱى فهك ب كاك

يزلانی ک ایوىب كه كزو ایوایب ٱواه

ك.كاهك يالؽ٢ يی(3)

ايب ؽٲیٲذ آزک كه ای آیبد ویٮ اه

ب آ كه آ٩بى« ل»گل یبك ل اذ کهۀ

-يی« ؼ هننتأکی»ثوای ٮی ٱى یذ ثهک ثوای

-فك ث يؾبهاد ک كه اذ٥وة آیل چبک هى :گیليی گلفهك گبو

كه كيی يٮوا وك اكیت کفهغيـی !هللا ل

٭٦م ٱى ثوای «ل» آهك :یليی کيبف رٮیو

الویل ئهـؤ چبک يهاذ كهکالو ا٦به٥وة

:اذ)ب٥و بيلاه كهۀ عبهی( گٮز

ااااة ال ک ان ري وأیاااا عااااام ال

عی ي القاااوم ال یاااد ااا ر أن ااا !أف

آ٩بى كه« ل»عك آهك كهایغب ب٥و، ثب

ا )كفزو ٥بيوی( گل یبك ثیذ، ث پلهي٦ٱ

ای ثگویل ث روعۀ ٱوآ، اصوآٱبی يلی ئنی ٱ -

قذ اى هۀ ٱیبيذ ها ثب انی آی اى روعۀ آیۀ

هۀ ثهل كه روعۀ ایب ثغیل.

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

دتها توکید القسمو» :گیلکل. ىيقوی يیيی . ٭بیلۀ (3)«فائ

ای ايو ایکبه، رأکیل گل اذ. كه رعی

كه آ٩بى ق ثوای ٮی « ل»ال ک مکو آهك

اك٥بی يقبنٮب اذ ) ثوای ٮی ٱى( ىیوا

-ي٦ال گل ها كهثواثو يقبن٬ يکو یبك يیفهك ث و٫ يٲبثم کل. گیی کی ک ٱى يی

گیی، گل یبك )چی یذ ک ر يی :گیليی

ال، أ» :یلکى ک چب اذ(. ىيقوی يیيی ل يفقیل اقسم رتم، ثم قی ک ی ما ذ ر عل ألم .«(5) لیس ا

را گٮذ ث ك ٥ال ثوآچ ىيقوی آهك يی

ؽٲز٦بنی گل یبك ك ،كنیم، كه ای آیبد

د اقسم هذا ال»اگو ثب مکو :آک الاذ. ل يواك «ال

گل قهك، پ که ىـفلال ای ثك ک ث

چوا كه عبی كیگو اى ٱوآ کویى ث ب ثهل

وهذا » :٭ويبیل)ی٦ی و يک( ٱى فهك اذ يیألمین د ا ل اى كه هۀ کویۀ بء پ :آک ػم! ؟«ال

كهآ٩بىعه، اٱى ثکبهه٭ز « ل»آهك ؽو٫

، ٥م ٥ا ٮی ٱىث« ل» كل کب يی اذ

-آیل. چبک يیکل گو، ربٱ الىو يیی

﴿ :٭ويبیل ﴾ -)چبذ(، گل ث پ» :ی٦ی .[31: بء]ان

رها كه لاهل رب ایبب آ ک فلالد

ث ای ثبرع « افزال٫ يیب فك ؽکیذ كل

ول یييی فائؼها «ل»٢و، کبی ک

ٱنب كهذ یذ.

* * *

.6، رٮیو کب٫، ط -

. 2، رٮیو کب٫، ط -

43

ای اف مؿۀ تکبحـکت

﴿ ﴾ ػلن یویي

!ؿؤیت ػفط

﴿ :٭ويبیلكه ای آیۀ کوی ک يی

﴾ ( ...كازیل، كاز یٲیی)اگو يی

﴿ عاة و )ی٦ی عاة ﴾ يؾن٫ يٲله اذ

نی ثوفی اى يزوعب، ثل رع ثلی ايو گب

﴿ )ی٦ی ال ک آیۀ ث٦لکوك ﴾ عاة

لم»ثب ک آیۀ ث٦ل آیل، كهؽبنیبه يیو ث

-آ٩بى ل اى ايو يؾٲ انٱ٥ی فجو يی« هنن

رال كل ک و بپنیو اذ اىایو ی

ك عاة و ثبل عهۀ ٭٦هیۀ علیلی وك يی

علمون محذوؾ » :یليی« کيبف»كه فهغيـیچبک لو ت

ب جوا التضـیـ »كه رٮیو اثي ػبىؿ. (3)«ال

رون » :يوٱو كاز« یـالت جحیم( لیس قوله )لت ب ال جوا

الوضؿ » رٮیو النی كه ػیۀ اثي .(5)«لو

ب » :یليی «الریق ی جوا ر ف . یـ (1)«القول لو محذوؾ مقد

عاة و ها يؾن٫ یي الجیبىهزوغ كه جـمی

ى آيل اذ « قاىالوی»يٲله وك كه رٮیو

ب لو محذوؾ » :ک ئػـاة ». چی کبی ک كه «(4)جوا

ى يبل ب ال، آث رأنی٬ پوكافز« الوـآى

. 12، کب٫، ط -

. ، انزؾویو انزیو، ط -

. 2، انؾوهانعیي، ط -

. 2، رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ل ال ک عاة يٮوا ٱوآ، آکبها گٮز

الؼیي ػؿیوهضیی، آیۀ ث٦ل یذ چبک تؼلوى

صح أن یکون قوله الو » :یليی ()ل ی رون ب هو ت جوا ه ال حقق ألن م، عاة و لتـى ک ؾیؼ یذ :. ی٦ی(3)«الوقوع

ثبل ىیوا ٱ٣ ای هؤیذ، ايوی ٱ٦ی اذ )

!يو(

ٱوآ چبک يزوعب ثوفی اى ثبای

هری ها ث تکبحـهۀ ویٮۀ گٮزیى، آیبد

رو »الک روع ك جحیملت علمون»ها عاة «ن ال «لو ت

ال چبک یکی اى يزوعب يوٱو به آهكث

ؽزب كازیل،اگو ث ٥هى ٱ٦ی يی» :كاز اذ

كیلیلچى ثب يیها ثكىؿ()

:كیگوی ز «.

اى هی یٲی ثلایل، انجز عى ها اگو»

فایل كیل()

٥هى یٲی اگو ث» :یليی يی«.

ج كىؿ ها ثجییلثلایل، ثی()

چبهيی «.

ثلایل، گبثی اگو ثلا » :يوٱو كاز اذ

ها فایل كیلكىؿ ثوازی()

يزوعى پغی«.

اگو ث ٥هى یٲی ثلایل )هىبی » :ز اذ

كىؿ( ها فایل كیل()

:یلی يزوعى يی«.

یچ ک ثلایل، انجز ٥هى یٲی ثل اگو ث»

عى ها فایلكیل(1)

يزوعى ز ٮزی«.

كازیل )ک یٲیی يی ٥هىاگو ب ث» :اذ

كیلیلآفوری ذ( ث یٲی عى ها يی(6)

.»

. 22، 6نٲوآ، طئ٥واة ا -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ؽی ازبكنی گب کیل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥جلانؾل آیزی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ثبءانلی فويبی گب -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥هی يی گويبهكی -

ثگویل.

و آٱبی كاهی بی گب کیل. ث روعۀ ٱوآ، اص -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی گ آثب ثگویل. -1

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی اثانٮم ثوايپه گب -6

کیل.

1 ای اف مؿۀ تکبحـکت

ى آیۀ و ب ب، عاةروع كهربو ای

ؽبة آيل اذ. ايب يٮوا رکبصو ث اىهۀ

ال، و ها يؾن٫ كازٱوآ کویى ک عاة

ال نی اى گو٭ز توؼیـکهی كه ثآ ها وکلاو

جـمیؽیش ي٦ب يیبب افزال٭ی یذ. يضال یـ

:یليی

علمون األمر لو» ر و علما ت خ فا علمون عن الت ؽلکم ما ت ز یقینا لش ع ال ی اه التر و ی جی یي «الویقاى» یورٮ . بؽت(3)«ةالکث

یـ اىآ ها ها آهك اذ پیلااذ ک ٱل

لو تعلمون األمر علم الیقین » :یلجوی اٱزجب ك يی

ؽلکم م ی و لش اه علمون عن الت ر ا ت الکث ر خ فا ()«ة الت.

«الریق الوضـؿ» رٮیو كه النی ػیۀ اثي

ر ال » :ریؼ كاك اذ عاة و ها چی ج رتم تم و زد اد .(1)«ة إنقاذ أنفسکم من الهلک

اثي هین رفیاى ۀ اٱال يعيرو، ٱل

ٱویۀ و ث ک كه رٮیوفك ز عاة اذ

ر لما» :آ٩بىه کاث کم الت ﴿ :اذ چبک گیل «ألها

﴾ دل ، أ جواه محذوؾ ر لم :يعلیه ما تقدم کاث کم الت (4)ألها.

گیل عاة آیۀ ویٮ، يؾن٫ اذ آچ كه يی

ثوآ (ألبکن التکبحـآيل ی٦ی )آ٩بى ه

اگو :٭ويبیليی آیۀویٮ ثبثوای .كاهك كالنذ

زی یٲیی)ک ٱیبيذ فالآيل( كازیل، كايی

ا٭واك، ب ها وگوو رٮبفو ث ٭يی يبل

کوك.٩ب٭م ی

* * *

. 6، انجیب، طرٮیو يغ٤ -

. 2، رٮیو انیيا، ط -

. 2، انؾوه انعیي ٭ی رٮیوانکزبة ان٦يیي، ط -

. 11انزٮیو انٲیى، -

48

ای اف مؿۀ ػـکت

﴿

﴾ ؟مگؼ ث کؼام ػـ !

ها كه ىثب ٥وة، ي٦بی گبگی« ػـ»اژۀ

کویى يزوعب يٮوا ٱوآ كهثو كاهك اىایو

ييثه آیۀ روع رٮیو ها كهوکلاو ي٦بیی

:ل ک گٮذ گياه ػجبك اثي ال. اىثوگيیل

ک هى اذ اى )٥و گبيی (3)«هارالعصر ما یلی المؽرب من الن »

آیلي٪وة يی اىپی(5)

ر » :گٮز اذ كـاء(. ه صر الد الع

ی هللا أقسم عال فلایز٦بنی کهىگبهاذ ب )٥و، (1)«ه ت

وبف »ابه ث آ ها یبكکوك(. ثوفی گل ثلا

ص » :آيل الجیبىهزوغال. كه كاز« ػـ ة لوقیل أقسم

ی العصر الصلو وه ل عن الوسطی ة )يٲبرم ث هیب گٮز (4)«مقات

يواك، بى٥و اذ ک ب بىيیب ثبل(.

صامالم پیبهجـگل ث هىگبه آ ها ث٦ی هؼیكها ٱى ثآ ها ال ثوفیكاز

وقد » :آيل الویقاىال چبک كه رٮیو رهکوك

ر ر المهدی د فيو ظهو صر ه ع ت أن وایا ر عض ال »(2). اذ ػجبك اثيایى، ب ٱل يب ثوآ ه٭ز آچ

هۀ ویٮۀ ٥و الا آک هـیۀث

كهيیب هی ٱواه گو٭ز ک كه آ٩بىب ث

. 1، نب ان٦وة، اصو اث ي٢ه، ط -

اى ٱل اث ٥جب « انله انضه»یی كه رٮیو -

ي آهك ک كهثبهۀ ٥و گٮذ: يب ٱجم ي٪یت ان

(. 2، ان٦ی )ط

. 1، نب ان٦وة، ط -

. 6، رٮیو يغ٤ انجیب، ط -

. ، رٮیو انیيا، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

یبكل اذ چبک هى گلاٱبد يقزه٬ جب

الضیكو( پیل ث گل) اللزـ :٭ويبیليی

)ٱى ث ت( اللیل)گل ث گبو چبذ(

:ب، گٮز كي٦هو اذ اگو كه پی ای ه

هى ك ب آفويی هتجبػؿآچ ث م !الؼـ

اى ؾبثی ي٦و٫ حبیبا اى ٩وة آ٭زبة اذ. پی

ثي کؼتل صهللا سؤلت رسول :هیل ک گٮذ اثی :عن العصر فقا

آخر النهار رکم (3)أقسم ،پویلو ٥و كهثبهۀ صفلاهل )اى

هى گل یبك کوك فلالرب ث پبیب :٭ويك

اذ(.

كه جـمیايب كهثبهۀ ایذ ٱذ ٥و، یـ

رؾ أ » :چی گٮز اذ الجیبىهزوغ ط ال أل قسم سحانه ر من ا خی

النهار لما في الل ر هللا ةیوحدان علی ة ذلک من الد ا إد عالی ل النهار و ت ل و إقا ب اللی ذها)فلال جؾب ث پبیب هى گل (5)«الشمس سلطان

فهك ىیوا ک ثو یگبگی ی كالنذ كاهك اى آک

آهك ٭ويبوایی یبیل ت هی يهى، پذ يی

ثلك(.فهیل هفذ ثويی

عاة « الؼـ»٥ال ثوای، كه پیل يیب

:آیل )ی٦یک كهپی آ يی ٱی )

كه آ ها ؿافی كغـای نی٬ عك كاهك ک کز

-ؽبم ق )ث آهك صني ثـیرٮیو اى ٱل

)كه هىگبه گنز( ٱذ :کذيب( ای ر٦جیو

يؾبجۀ ك ىیب ثوای ثبىهگبب کبجب،

-گبو ٥و ثك اذ ىیوا ک ربهیکی ت ٭وايیكازل. ثبثوای هیل يوكو كذ اى کبه ثبىيی

٭ويبیل يی فلایز٦بنی ث چی ىيبی گل یبك

گبو يؾبجۀ ك ىیب گل ث ٥و)ث :ک

نؾب ۀ ابب كه پبیب ٥و ثکبهب( ک

ل يی هیلگی ث ا٥بنب كچبه ىیب فوا

ث کبهبی بیز ک ایب آهكل يگوکبی

پیك پبیلاهی جو یکلیگو ها ث پوكافزل

يیم، اصو اث عيی، ط - یم ن٦هو انز 1، انز

. 6، رٮیو يغ٤ انجیب، ط -

ای اف مؿۀ ػـکت

كائی اى ؽٲیٲی ک ك ها ؽ ٮبه کوكل

آ ایب اذ(3)

.

ان٪یت، ٱل، ث رٮیو يٮبریؼثوای كیل رٮیم ای -

گب کیل. ، 6اصو ٭قو هاىی، ط

20

ای اف مؿۀ هـیوکت

﴿

﴾ تصیؼ اللت

﴿ كهثبهۀ ﴾ يزوعب ٱوآ يٮوا

ال ىیوا كهثواثو ای پو افزال٫ ق گٮزآ، ث

﴿ به يغوه كهع :ال کٱواه گو٭ز ﴾ ث چ

ثیزو يزوعب ٱوآ ث٦ی ؟ايوی ر٦ه كاهك

كیلث هۀ هـیوال ک هۀ ویٮۀ يٮوا گٮز

اثز اذ )ربآغب ک ثوفی اى ایب وك ه

ال کال( كهزیغ گب کوكها یکی پلاز

﴿ ﴾ اى هۀ ث عهۀ )يٲلهی( ر٦ه كاهك ک

يوٱو كاز ٭یم ثويی آیل. چبک یکی اى يزوعب

اها( ثقبو ای ثك ک )کیٮو نکو ٭یم :اذ

«. (3)ٱوی)ث ای وىيی يٲل( انٮذ گیول

ثوای انٮذ كاك ٱوی )يب » :كیگوی ز اذ

:يی يوٱو كاز«. (5)پیهلاها ها بثك کوكیى(

ثوای )اؽب فو( جزگی اها(ؽبكصۀ ٭یم»)

فلا ثب اؾبة ») :اذچبهيی ز«. (1)ٱوی ثك

٭یم چی کوك( ثوای ایک ٱوی)فلاب ل (

پغی يزوعى يوٱو « (4)ثب ى ا انٮذ گیول

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی بو يکبهو یواىی گب -

کیل.

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ؽی ازبكنی ثگویل. -

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی ٥هی اکجو بوی ٱيیی -

گب کیل.

ای ثگویل.ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يلی ئنی ٱ -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

ثوای انٮذ كاك ٱوی، انٮزب گبو کچ » :كاز

ىيزب ربثزب )فلا پیهلاها ها بثك

:ی ز« (3)(کوك

فبو ای ثك ک ٱوی )ث ک٦ج( کذ اثو( ث»)

...«(5)انٮذ گیول

ۀ ای يزوعب، عهۀ يٲلهی ها اى هۀ ٭یم

ال. ال ثو آیۀ يهك ثؾش ا٭يكثوكاذ کوك

کبه عك إال يب ایغباذ ک چ وهری كه ای

ه پی یکلیگو كاهك؟ ای ك هۀ ویٮ اگوچ ك

ال نی يبل كیگو ه ٱوآ، آیۀ بك ل

حیم» :کویۀ ر الرحمن ال آل ها اى ى علا ك «سم هللا

اىایو نييی لاهك رب آ٩بى هۀ ٱوی (1)اذ

بىیى، ها ث عهۀ يٲلهی ک ثوای هۀ ٭یم يی

ثا آ ه رایىیژ گبيی ک يیپیل كیى ث

﴿ ﴾ كه ی ه اثز ثلایى چبک

﴿ اذگٮز کيبفكه رٮیو فهغيـی ﴾ علق قوله مت

﴿ ﴾ . حلتین ر الفهم ال ألجل إی رهم أن یعدوه مالو كه » :. ی٦ی(4)أ

﴿ ﴾ » ث﴿ ﴾ اهك. فلال ٭ويب ر٦ه ك

كاك ک ا ها ثلگی کل رب كه ٮو ىيزب

٢بیو ای وى «. ربثزب، يبیۀ انٮذ آب ثبل

-ك چبک يیثیب كه ٱوآ کویى يکوه يالؽ٢ يی

﴿ :٭ويبیل ﴾ :[3]انب٭بد

﴿ :٭ويبیلیي يی ﴾

ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱبی يؾليلی ٭الكل گب -

کیل.

بی اثانٮم ثوايپه ث روعۀ ٱوآ، اصو آٱ -

ثگویل.

( ؽلد ایل ه كه)ط« انیيا»بؽت رٮیو -

فثی ٮی هك ٭ويك اذ. ها ث

. 6، رٮیو کب٫، ط -

ای اف مؿۀ هـیوکت

﴿ :٭ويبیل چی يی [3]انٮٮی:

﴾ ک كه ۀ ای آیبد، عبه [1 :لصو]ان

ال. يغوه ثو ا٭٦بل، يٲلو ل

ٱل ييثه ها يٮوا يه، اى ٱلیى علیل،

اى ٱليب یـ ٥ا ال. ثیي پلیل

:يوٱو كاز اذ« راهغ الزبهغ»كه رٮیو جـمی

علق ألجل إیالفهم رحل «فلیعدوا»قوله «الالم »ت عدوه ز اسمه أن ی الشتاء ة أمرهم هللا ع

یؾ ص ﴿ . )الو كه(3)وال ﴾ ث﴿ ﴾ .ر٦ه كاهك

ز٦بنی ٭ويب كاك رب )ٱوی( اها ثلگی کل فلای

ثوای آک كه يب٭ود ىيزب ربثزب، يبیۀ

انٮزب ثبل(.

التضـیـ »كه اثي ػبىؿ اى يٮوا علیل یي

﴿ فیتعلق :یليی« التیـ ﴾ قوله دوا» ع تقدیم هذا و« فلی

ه المجرور لإلهتمام (5).﴿ ﴾ ث﴿ ﴾ يز٦ه اذ پی

ا٭کل عبه يغوه ثوای ازبو ثلا هد گو٭ز

اذ(.

فال آک كه ؽلد هۀ ٭یم ٱوی، كالنذ

آ ها صفلاك ؽلیضی اىهلٱوآی يالؽ٢ يی

کل عيایک ثوفی اىيٮوا ٱلیى )يبل رأییل يی

ال ١بوا كیگوا اى ( چی ؽل ىكفیؼياث

:كه رٮیو جـیٱل ال ثایب پیوی ك

تان، إجماع جمیع المسلمین علی أنهما سورتان وفي» ل تام صل ک عن ة واحد منهما منف

الخری اذ ک (1)«ا ك ب، آ )كه اعب٣ ۀ يهبب

ل ویک اى كیگوی علااذ(. ثبثوای هۀ کبيه

ها يبت ثب هۀ ٭یم كه اینييی لاهكک عه

آ٩بى هۀ ٱوی ث رٲلیو گیویى.

، اكیت بيلاه ٥وة، كه علیل ثي اصوؼ كـایؼی

:رعی ا٥واة آیۀ ویٮ گٮز اذ

. ، رٮیو عاي٤ انغبي٤، ط -

. ، رٮیو انزؾویو انزیو، ط -

.، رٮیو جوی، ط -

ثبفگـی ػؿ هؼبی هـآى

رب هذا» ریشا إیالفا فلیعدوا یت وع ألؾ هللا ق ل ال عد ما م قلها فیما الفاء ک ب :کقول ضر ی٦ی: فلا كه ٱوی انٮذ پلیل (3)«زیدا فا

پب ای ٦ذ( فلال ک٦ج ها ثبیل آهك پ )ث

پوز کل. كهآیۀ ویٮ آچ ث٦لاى ٭بء آيل

نؾب ؾی، ٥م کوك اذ اى فك ثجذ ث ٱجم

ب :چبک گیی زیدا فاضری أعلم وو عال را هللا ت خ ال وآ أو حمد هل ال

* * *

.، وجی )انغبي٤ ألؽکبو انٲوآ( طرٮیو ٱ -