του σπιτιού μου η γιορτή...

Όπως σε κάθε ελληνικό σπίτι έτσι και στο δικό μας η γιορτή του πατέρα αποτελούσεγεγονός σημαντικό και μοναδικό. Γιορτάζει ο κύρης.Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, δεν συγκρατώ άλλη γιορτή που να γίνεται τόσηπροετοιμασία στο σπιτικό μας.

Από την προηγούμενη βδομάδα έχει αγοραστεί ο ασβέστης και δεν υπάρχει γωνιάστην αυλή που να μην έχει ασπριστεί.

Η μάνα έχει καθαρίσει το σπίτι, έχει στρώσει τα καλά της σεμέν και έχουν αρχίσει ναετοιμάζονται τα πρώτα φαγητά.Μη ρωτάτε πόσα θα φτιάξει. Κάθε χρόνο θα περάσουν όλοι οι συγγενείς μας ναευχηθούν στην οικογένεια. Οινόφυτα, Τανάγρα, Αθήνα και φυσικά το σόι από τοχωριό. Ποτέ δεν υπάρχουν προσκλήσεις. Αλλά και ο τυχαίος που θα περάσει και θαπει Χρόνια Πολλά, και αυτός θα έχει το κέρασμά του. Μεζέ και κρασί.

- Ωχ! Ρε Παναγία μου! Μ' αυτά και μ΄ αυτά ξέχασα το πρόσφορο. Φωνάζει η μάνα.Απαραίτητο για την αυριανή λειτουργιά στο ξωκλήσι πάνω από τη βρύση.

Η γιαγιά έχει ανάψει τον φούρνο. Η διαδικασία, ολόκληρη ιεροτελεστία. Φρύγανακαι ξύλα σπρώχνονται μέσα στον θόλο που κλείνεται με σιδερένια πόρτα στομπροστινό του μέρος μέχρι να πυρώσει για τα καλά. Μόλις φθάσει στη κατάλληληθερμοκρασία, όπου η πύρα έχει γκριζάρει, αφαιρούνται όσα δεν έχουν καεί και με ταφουρνόξυλα γίνεται το καθάρισμα, ώστε να τοποθετηθούν τα ζυμωμένα ψωμιά.Η πινακωτή μας είχε 7 θέσεις. Ένα καρβέλι ψωμί για κάθε μέρα της βδομάδας.Τοποθετημένα με τάξη μέσα σε καρώ μπλε και άσπρες πετσέτες, αφήνονται με τοξυλόφτιαρο στον φούρνο. Παρ όλη τη δυσκολία ποτέ δεν με ξεχνούσε η γιαγιά μου.Έφτιαχνε και ένα μικρό καρβελάκι για το εγγόνι της. Χριστέ μου! Πως περίμενααυτό το δώρο. Μοσχοβολούσε. Αφράτο όπως ήταν, δεύτερη μέρα δεν φτουρούσε.

Κάθε χρόνο ο πατέρας θα πάρει το πρόσφορο και μαζί με 100 δραχμές θα το δώσειστον παπά να το λειτουργήσει και να του αποδώσει το ύψωμο. Αντίδωρο τυλιγμένοσε λαδόκολλα, ειδικά για τους εορταζόμενους. Πολλές χρονιές επισκεπτόμουν το ξωκλήσι με τον παππού μου και το γαϊδουράκιτου, όπου πάνω είχε φορτωμένες τις βαρέλες για το νερό. Αν και το χωριό είχεαποκτήσει κεντρικό σύστημα ύδρευσης, το νερό της βρύσης κάτω από τον ΠροφήτηΗλία θεωρούνταν από τους παλαιότερους ιαματικό. Έτσι με το τέλος τηςλειτουργίας, στάση για γέμισμα των βαρελών και φόρτωμα στον γάιδαρο.

Α ρε παππού! Πόσο μου έχουν λείψει αυτές οι φωνές σου στο γαϊδουράκι σου. - Βιζντό βιζντό! Ρι πσε ντο μαρ κοπαρ!Ακόμη θυμάμαι τον τρόπο στερεώματος των βαρελών πάνω στο ζωντανό με τητριχιά στο σαμάρι.

Η βρύση τότε είχε και ένα στέγαστρο με ποτίστρα για τα ζώα.

Η επιστροφή μας στο σπίτι συνοδευόταν από τις φωνές της μάνας, καθώς τογαϊδουράκι πατούσε στο ασπρισμένο τσιμέντο.

- Για όνομα του Θεού! Δε λυπάστε τον κόπο μου;Και δώστου πάλι με έναν τενεκέ ασβέστη να ξαναπερνάει τα λερωμένα.

Η αυλή μας είχε μια μεγάλη ροδιά με αρκετό ίσκιο. Εκεί μαζεύονταν οι θειες ναβοηθήσουν τη μάνα μου, στην προετοιμασία του φαγητού. Τα μικρά μου μάτιαμπορούν να συγκρίνουν των όγκο των πατατών που καθαρίζονταν με αυτές πουκαθάρισα αργότερα στο στρατό. Εκεί που οι άλλοι λένε: τρύγος, θέρος, πόλεμος, εγώθα προσθέσω : ανήμερα του Προφήτη Ηλία. Τα χάλκινα ταψιά περίμεναν να δεχτούντις πατάτες και το κρέας. Κρέας για μας ίσον αρνί. Από κάτω κλήματα και από πάνωτεμαχισμένο το αρνί και τυλιγμένο στη λαδόκολλα.

Από όλα αυτά τα καλούδια του σπιτιού, η μεγαλύτερη αδυναμία μου ήταν τατυροπιτάκια της μάνας μου. Αν και έχουν περάσει πολλά πολλά χρόνια, αυτό πουέκανα το 1978, η μάνα δεν πρέπει να μου το συγχώρεσε ποτέ. Αλλά ελάτε στη θέση μου. Φύλλο ανοιγμένο στο χέρι γεμισμένο με τυρί φέτα, αυγόκαι άνηθο, τυλιγμένο τριγωνικά και βουτηγμένο να ψηθεί σε κατσαρόλα με λάδι.Αυτή η άσπρη μαγιέ κατσαρόλα με το κόκκινο καπάκι ήταν ο μεγαλύτεροςπειρασμός. Όπου και να τα κρυβε δεν υπήρχε περίπτωση να μην τα βρω.

- Κατίνα μη ξεχάσεις να βάλεις και τα τυροπιτάκια στις πιατέλες. Είναι στην άσπρηκατσαρόλα.- Είσαι σίγουρη, γιατί η άσπρη κατσαρόλα πάνω από το ψυγείο είναι άδεια.- Παναγία μου. Δε μπορεί να τα έχει φάει όλα ο μικρός;

Κι όμως μπορεί. Εγώ με την αδερφή μου, καταναλώσαμε 54 τον αριθμό σε διάστημαπέντε ωρών.Δεν θυμάμαι ποτέ να έχω δει τη μάνα μου πιο ντροπιασμένη. Φυσικά οι γιαγιάδεςμου δεν κατηγόρησαν εμάς, αλλά τη μάνα μου που δεν έλαβε τα μέτρα της. Άσε πουείχε φάει και δύο ο πατέρας μου, όπως μαρτύρησε αργότερα.

Αυτό όμως ξεχάστηκε, όταν άρχισαν να έρχονται οι πρώτοι επισκέπτες. Σε κανένανδεν έλειψαν τα τυροπιτάκια. Το κρέας, οι πατάτες, η φέτα και η ντοματοσαλάτα ήτανυπεραρκετά να ικανοποιήσουν τη παρέα, που το κρασί τη ζέσταινε και ο χορός τηνένωνε.

Η γιορτή του πατέρα μου αποκτούσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν κάποιο νέο μέλοςέμπαινε στο σόι. Έπρεπε να τραπεζωθεί και το συμπεθεριό. Τα κουτσομπολιά πριν τηπροσέλευση έδιναν και έπαιρναν. Περίεργο θα σας φανεί, αλλά το όνομα Κατίνα ήΚατερίνα για τις νεώτερες κυριαρχεί στο σόι μας. Έτσι λοιπόν κάθε Κατίνα είχε κάτινα σχολιάσει για τις νέες νύφες.

Τότε δεν αντιλαμβανόμουν τα λεγόμενα, αλλά σήμερα νομίζω ότι οι θειες 'πρέπει νασκότωσαν πολλούς δράκους' στις κουβέντες τους. Οι δυσκολίες της αγροτιάς και οι αμοιβές στα εργοστάσια ήταν τα θέματα τηςαντρικής παρέας. Άλλωστε στο τραπέζι κάθονταν από την αρχή μόνο οι άντρες. Οιγυναίκες πηγαινοέρχονταν με τις πιατέλες ανά χείρας και αρκετά αργότερα κάθοντανστην άλλη πλευρά του τραπεζιού.

Το τέλος της γιορτής με έβρισκε αποκοιμισμένο στο σπίτι του παππού, καθώς ταπαιδικά μου μάτια δεν άντεχαν το ξενύχτι. Το παράξενο είναι ότι στο ξύπνημα δενυπήρχε τίποτα στο χώρο που να θύμιζε τη βραδιά που πέρασε. Ακόμη και τα μάτιατης μάνας μου έκρυβαν βαθιά μέσα τους την κούρασή της.

Μάνα, αυτή η μυρωδιά που έδωσαν τα χέρια σου, με οδηγεί πάλι σε εκείνη τηκατσαρόλα, πάνω από το ψυγείο. Φώναξε όσο πιο δυνατά μπορείς. Αρκεί να ακούωτη φωνή σου.

- από τη συλλογή: ερανίσματα που ακροβατούν μεταξύ μύθου καιπραγματικότητας.

Γ.Ζ.