Ελεύθερο λογισμικό (free software)Λογισμικό ανοιχτού κώδικα (open

source software)

Ελεύθερο λογισμικό, Ελεύθερη κοινωνία

2ο Πειραματικό Λύκειο ΑθηνώνΠάρις Μπρέντας

Υπεύθυνη καθηγήτρια: Βασιλική Σέρβου

Η αρχή του κινήματος του ελεύθερου λογισμικού

• Το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού αρχίζει το 1983 με πρωτοβουλία του Richard Stallman ως μια προσπάθεια ανάδειξης των ελευθεριών των χρηστών και αντίστασης ενάντια στο κέρδος των εταιρειών ανάπτυξης λογισμικού

• Το 1984 αρχίζει την ανάπτυξη του GNU (GNU Not Unix) ως ελεύθερο λογισμικό συστήματος με σκοπό να αντικαταστήσει το Unix

Ο Richard Stallman

Η φιλοσοφία του κινήματος ελεύθερου λογισμικού

• Το Ελεύθερο λογισμικό παρέχει στους χρήστες την ελευθερία να εκτελούν, αντιγράφουν, διανέμουν, μελετούν, τροποποιούν και βελτιώνουν το Ελεύθερο λογισμικό. Για την ακρίβεια, αναφέρεται σε τέσσερις βασικές ελευθερίες:

1. Την ελευθερία να εκτελείται το πρόγραμμα για οποιονδήποτε σκοπό

2. Την ελευθερία να μελετείται ο τρόπος λειτουργίας του προγράμματος και να προσαρμόζεται στις ανάγκες του χρήστη. Η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα είναι προϋπόθεση για να ισχύει κάτι τέτοιο.

3. Την ελευθερία να αναδιανέμονται αντίγραφα του προγράμματος ώστε να ωφελείται ο συνάνθρωπός μας.

4. Την ελευθερία να βελτιώνει οποιοσδήποτε το πρόγραμμα και να δημοσιεύει τις βελτιώσεις που έχει κάνει στο ευρύ κοινό, ώστε να επωφεληθεί ολόκληρη η κοινότητα. Η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα είναι προϋπόθεση για να ισχύει κάτι τέτοιο.

Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα• Πολλοί υποστηρίζουν ότι η πρώτη

μορφή λογισμικού ανοιχτού κώδικα ήρθε από την ομάδα ανάπτυξης του ARPANET, του ερευνητικού προγράμματος που αργότερα οδήγησε στην ανάπτυξη του διαδικτύου, καθώς σε αυτό οι ερευνητές έδιναν το πρωτόκολλο δικτύου που είχαν αναπτύξει σε ερευνητικά κέντρα, τα οποία έκαναν βελτιώσεις και τους το έστελναν πίσω, με μια διαδικασία τότε γνωστή ως Request for Comments

Φωτογραφία του πρώτου μηνύματος που στάλθηκε μέσω του ARPANET.

• Άλλοι υποστηρίζουν ότι η αρχή ήρθε όταν η IBM, το 1969, έδωσε για πρώτη φορά τον πηγαίο κώδικα για ένα από τα λειτουργικά της συστήματα, δημιουργώντας την πρώτη ομάδα που ασχολούνταν με λογισμικό ανοιχτού κώδικα, την SHARE.

Η πρωτοβουλία λογισμικού ανοιχτού κώδικα

• Σε ένα συνέδριο μεταξύ της ομάδας ελεύθερου λογισμικού ο Eric S. Raymond, με πρόφαση το όνομα ελεύθερο λογισμικό, γιατί ο όρος «ελεύθερο» οδηγούσε το μυαλό των περισσοτέρων στο δωρεάν και όχι στις ελευθερίες του χρήστη, αλλά με πραγματικό αίτιο. ότι οι όροι και το όνομα του ελεύθερου λογισμικού αποθάρρυναν την εμπορική εκμετάλλευσή του, αποχώρησε μαζί με μερικούς άλλους και δημιούργησε την Πρωτοβουλία Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα

Ομοιότητες και Διαφορές Ελεύθερου Λογισμικού - Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα

• Οι διαφορές μεταξύ Ελεύθερου Λογισμικού και Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα είναι μηδαμινές. Συνήθως ότι ανήκει στη κατηγορία του Ελεύθερου Λογισμικού ανήκει και σε αυτήν του Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα. Και τα δυο δίνουν στον χρήστη πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα και δυνατότητα να τον αλλάξει. Μερικές όμως άδειες πνευματικών δικαιωμάτων για το Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα είναι πολύ περιοριστικές για να θεωρηθούν συμβατές με το Ελεύθερο Λογισμικό.

• Η μόνη διαφορά βρίσκεται στην φιλοσοφία: Οι ομάδες ανάπτυξης ελεύθερου λογισμικού οδηγούνται από την ιδέα της ελευθερίας των πληροφοριών και της ανιδιοτελούς προσφοράς. Οι ομάδες ανάπτυξης λογισμικού ανοιχτού κώδικα δίνουν πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα επειδή πιστεύουν ότι αυτό θα βοηθήσει στην βελτιστοποίηση του προγράμματος, καθώς αυτό θα μπορεί να ελεγχθεί και να βελτιωθεί από μεγάλο αριθμό χρηστών, κάνοντας το λογισμικό καλύτερο, έτσι ώστε να μπορούν να το εκμεταλλευτούν εμπορικά.

Άδειες Πνευματικών Δικαιωμάτων Ελεύθερου Λογισμικού-Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα

• Με την εμφάνιση του ελεύθερου λογισμικού δημιουργήθηκαν και άδειες, έτσι ώστε να μπορούν οι δημιουργοί να διαλέγουν τι είδους δικαιώματα να δώσουν στους χρήστες.

• Με τη δημιουργία της πρωτοβουλίας λογισμικού ανοιχτού κώδικα δημιουργήθηκαν πιο περιοριστικές άδεις που θα βοηθούσαν στην εμπορική εκμετάλλευση.

• Πλέον η χρήση αυτών των αδειών έχει επεκταθεί σε πολλούς τομείς έτσι ώστε να βοηθήσουν στη ελεύθερη διακίνηση πληροφοριών, δίνοντας όμως τη δυνατότητα στο δημιουργό να περιορίσει νομικά κάποια δικαιώματα (όπως π.χ. την πώληση με σκοπό το κέρδος ή την αντιγραφή χωρίς την αναφορά του δημιουργού)

Άδεια Creative CommonsΟι άδειες Creative Commons επιτρέπουν στους

κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων να χορηγήσουν μερικά ή όλα τα δικαιώματά τους στο κοινό διατηρώντας άλλα μέσω ποικίλων σχημάτων χορήγησης αδειών και συμβάσεων συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης ως κοινό κτήμα ή όρους χορήγησης αδειών ελεύθερου περιεχομένου. Η πρόθεση είναι να αποφευχθούν τα προβλήματα που οι τρέχοντες νόμοι περί πνευματικής ιδιοκτησίας δημιουργούν για τη διανομή των πληροφοριών.

Έναρξη των Creative Commons στην Ελλάδα 13/10/2007

Άδεια GNU General Public Release

Η GNU General Public License (Γενική Άδεια Χρήσης GNU) (GNU GPL ή απλά GPL) είναι πιθανόν η περισσότερο δημοφιλής άδεια χρήσης ελεύθερου λογισμικού, και είναι η άδεια που προστατεύει το μεγαλύτερο ποσοστό του ελεύθερου λογισμικού που υπάρχει μέχρι σήμερα.

Πηγές

• http://el.wikipedia.org

• http://www.ellak.gr/

• http://www.gnu.org/philosophy/free-sw.el.html