Embed Size (px)
Citation preview
A SANTA COMPAÑA
Introdución
Definición
• Procesión nocturna de mortos e vivos.• Imitan o verdadeiro enterro do futuro defunto.
Os nomes que recibe• Procesión das
ánimas.• Estadea• Estantiga ou
estandiga• Hostilla• Hoste ou hueste• Outros: visión ou
visita, pantalla, as da noite, antaruxada, pelengrina, as do caldeiro, a rolda…
mapa
Os integrantes
• O portador da cruz. (o vivo)• O do estandarte.• O do candelabro ou farol.• O da campanilla.• O portador do caldeiro coa auga.• Outros: estadea
A ruta
• Diferentes partidas:– Igrexa parroquial– Cemiterio parroquial
• Percorrido:– Cruceiros– Camiños principais da
parroquia– Corredoiras
• Destino:– Casa do próximo
defunto.
Cando sae?
• POLA NOITE: – Ás doce– Entre as nove e as
dez.
Como liberarse dela ?
• Facer un círculo e meterse dentro.
• Ir coas máns ocupadas.
• Portar amuletos• Tirarse no chan e
facerse o morto.• Facer que comes.
COMPORTAMENTOS ANTE A SANTA COMPAÑA
• Persoas que a viron
• Persoas que a coñecen
• Persoas que non cren nela
PERSOAS QUE A VIRON
• No grao de crenza: escalafón máximo• Forte impresión.• Casos bastante frecuentes.• Algunhas persoas poden ver a santa
compaña sen sufrir dano algún.• Tamén poden transmitir esa capacidade.
PERSOAS QUE A COÑECEN
• É a situación máis frecuente.• Alguén, que non viu directamente á Santa
Compaña, coñece a alguén que si que a viu e llo contou.
• Esa persoa pode ser: un familiar, un amigo ou outra persoa, sendo máis frecuente a primeira opción.
• Nos casos recollidos existe unha similitude moi peculiar, unha especie de acordo sobre que é e que fai a Santa Compaña. Máis isto só é válido na mesma parroquia. Existen grandes variacións dunhas zonas a outras.
PERSOAS QUE NON CREN NELA• Para chegar a esta conclusión é preciso un coñecemento
empírico máis ou menos continuado sobre o fenómeno en si.
• Por aquí pódese romper a tradición, existe a posibilidade de explicacións paralelas que outras persoas propugnan e adoptan.
• Distintas explicacións ao fenómeno da Santa Compaña. Por exemplo:– Eran bromas que se gastaban polas noites.– Un factor importante era o feito de non haberen luces nos
camiños.• Danse casos de xente que colocaba calacús (cabazas
baldeiras con candeas prendidas no interior) preto dos camiños para asustar á xente.
• A crenza na Santa Compaña é inversamente proporcional á nosa proximidade ao mundo da noite.
DETERMINANTES DA SANTA COMPAÑA
A NOITE
A CULTURA
O MEDIO
A PERSOA
A MORTE
A NOITE
• A noite desempeña na evolución do home e da maioría dos animais un importante papel.
• Podemos vencellar esta importancia cultural coa que ten na Santa Compaña. A noite é a imaxe simbólica da morte.
A CULTURA
• A cultura galega, cun forte carácter místico, determina o fenómeno da Santa Compaña.
• Determinación cultural do fenómeno por parroquias.
• Ao mesmo tempo, a Compaña determina á cultura galega. Apenas se dubida da súa existencia.
O MEDIO
• A características e o clima características da Galiza xoga un forte papel na delimitación do fenómeno.
• A Compaña soe aparecerse xunto a fenómenos climáticos adversos como a néboa. Non obstante, as aparicións pódense dar en calquera momento e estación do ano.
• A parroquia actúa como límite xeográfico.
A PERSOA
• A Compaña é avistada normalmente por unha soa persoa.
• A personaxe do vidente soe entrar en conflitos coa comunidade pola súa capacidade.
• A influencia da cultura e do medio produce ambigüidade nas persoas.
• A reacción á aparición é dobre: escapar ou permanecer vendo detidamente o fenómeno
A MORTE
• A Compaña actúa como mediador entre a morte e a vida.
• A Procesión das Ánimas acompaña os nosos últimos momentos en vida
O FENÓMENO FÓRA DA GALIZA
• ASTURIAS: recibe o nome de güestia.
• Tamén se dá no norte de Portugal.
TRADICIÓNS NOUTROS PAÍSES• Posible orixe da
Compaña en tradicións xermanas ou celtas.
• Exército de Odín en Alemaña.
• O “vulgari hispanico exercitus antiquus”
• Gonzalo de Berceo “Uest antigua”
• La celestina “huestantigua”
• Sur de Alemaña e Suíza, “Heer der Toten”
• Highlands escocesas, “Taibhseadaireachd” ou “Second sight”
O demo:
• Tamén coñecido como “demo canónico do inferno”
• Acostuma a aparecer en relatos fantásticos máis que na realidade.
• Intenta levar almas ao inferno
• Aparece nos lugares típicos doutras aparicións.
O trasno:
• Tamén coñecido como “diaño burleiro” ou “trasno do choco”
• Realizan toda clase de trasnadas
• Son demos tentadores e insoportábeis
• Poden chegar a ser beneficiosos como os das minas de Cornualles
• Acostuman a tomar forma de animais
O urco:
• Acostuma a presentarse con forma de can grande con cornos.
• Está moi relacionado coa morte e co outro mundo.
• Crese que habita nas covas, nas ribeiras dos ríos, detrás das rochas mariñas ou no mundo fantástico de “Borrón”
O urco:
• Pode manifestarse acompañando á compaña
• As consecuencias varían; cegueira, premonición de morte, loucura, etc.
• Convertiuse en protagonista dos entroidos de Pontevedra desde 1876
• Na Costa da morte pode aparecer un urco de cor branca que trae sorte.
Outros animais mitolóxicos:
• O cabalo que se tira a un río
• O boi que desfai un palleiro
• Un animal calquera que aparece e desaparece no monte
• Un grupo de becerros que cruzan un camiño ao anoitecer
• Todos traen malos presaxios
O aire do defunto:
• Aire que solta o defunto tras o seu falecemento
• Prexudicial para os cativos principalmente• Síntomas: debilitamiento, problemas de
pel, enfermidades, etc.• Hai dos procedementos de dictaminación
e curación do mal.• A “especialista” xoga un papel
fundamental
O aire do defunto:
• Hai distintas formas de contraelo e tamén de previlo
• Crése que o mal é unha manifestazón do falecido ao que unha vez se lle refrendou o dano producido se retira a descansar en paz para sempre.
BIBLIOGRAFíA
• BECOÑA IGLESIAS.- La Santa Compaña, el urco y los muertos, La Coruña, 1982
• LISÓN TOLOSANA.- La Santa Compaña, Madrid, Akal, 1998.
• LLINARES GARCÍA.-Mouros, ánimas y demonios. El imaginario popular gallego, Madrid, Akal, 1990.
• MARIÑO FERRO.- Aparicións e Santa Compaña, Vigo, Cumio, 1998
• NOVOA SANTOS.- A Santa Compaña
Se tedes algunha dúbida ou cuestión:
Ao mellor ata a contestamos e todo.
