59
Finladiya

Finlandiya slayt,umumi melumat,truzim

Embed Size (px)

Citation preview

Finladiya

Finladiya

FN Gerbi

-Avropann imalnda Baltik dnizi sahilind yerlir. Rusiya, Norve v sveil hmsrhddir.Sahsi 338 min km2-dir

{

Helsinki

dar olunma formas respublikadr. Ali qanunverici orqan - Eduskunta (birpalatal parlament). Ali icra orqan - hkumtdir.

Finlandiyann 12ci Prezidenti. 1mart 2012ci ildn etibarn faliyyt gstrir.llik gliri 160 min Sauli Niynisiti

{

Finlandiyallar txminn blgy 2000 il vvl Baltik blgsindn gln immiqrantlar il Buz andan sonra blgy danan sl yerlilrin soyundan glir

Finlandiya 1155-ci ild sve Krallna daxil edilmidir. Dnyvi qurulularn yannda Katolik Kilssi v 16-c srdki slahatlarn 18-ci srin sonunda, sve gc azaldqca, mstqil Finlandiya fikri ortaya xmdr. 1809-cu ild Finlandiya Rusiya sarti altnda olmudur. 1865-ci il tarixindn Finlandiya z pul vahidi olan markan xarmdr. Parlamentar bir hkumt sistemi il hququn stnlyn syknn bir hkumt inkiaf etdirmidir. Belc Mstqil Finlandiya yolunda hmiyytli bir addm atlm

1939-cu ild SSR il ba vern mharibd Finlandiyaya mxsus olan Kareliya yarmadas Sovet ordusu trfindn ial edildi. SSR vvlc ial etdiyi razilrd Karel-Fin Muxtar Respublikas qurdu. tn srin llinci illrindn balayaraq, fin sz gtrld, razi, sadc, Kareliya adlandrld. al dvrnd Kareliyadak finlr gcl kild rusladrlmaya mruz qaldlar.

FINISVE

RQQRB

93,4% Fin5,7% Isvec0,12% Qara0,4% Rus0,2% Saam

Finlandiya halisi 2007ci il tdqiqatlarna sasn 5,238,460 mln. Nfrdir0-14 ya 16,9%65-* ya 16,4%15-64 ya 66,7%

34 min 855 AB dollarDM

Glir- 12.73 milyard (2014)ilrin say-61,656 (Q4/2014)Xalis glir-1.17 milyard (2014)

21ci srin vvllrind oyun snayesi daha da inkiaf etmy balad.2012ci ild Dnya zr satn 65 mlrd. $ nzrd tutulmas il bu sah musiqi yklnmsi sahsindn 30mlrd $ v internet zr film izlm sahsindn 84mlrd $ frq il n plana xdFinlandiyann qeyri-kommersiya snaye sahsidir

2012-ci ild yaradlmdr. 2012-ci ilin sonlarna doru Clash of Clans oyunundan gndlik 2,4 milyon $ glir ld etmy balayaraq ilin n ox qazanan irktlri siyahsna dmdr. 2016-ci ild irkt Clash Royala adl oyunu bazara srmtr. Yalnz 3 tamaa il 2015-ci ild 2,3 milyard $ glir v 924 milyon $ qazanc ld etmitir. mumi alan say 60 nfrdir.

irkt 2003c ild yaradlmdrMrkzi Espoo hrinddir.Glir-173 mln (2015)Xalis mnft-26.9 mln(2013)i say-800 nfr

, Finlandiyann mrkzi bank Mrkzi Banklarn Avropa Sisteminin zvdr . Bu, Finlandiya valyuta orqandr v lknin valyuta tchizat v valyuta ehtiyatlarna gr msuliyyt dayr.Finlandiya bank Finlandiya Respublikasnn mlkiyytidir v Finlandiya Parlamenti trfindn tnzimlnir, Bank 1998-ci ild qbul etdiyi Qanunun mddalarna sasn tnzimlnir.Bankn Kuopio, Tampere v Ouluda filiallar var.

Nordic Investment Bank be Skandinaviya lklri trfindn 1970d tsis edilmi beynlxalq maliyy tkilatdr: Danimarka, Finlandiya, slandiya, Norve v sve. 2005-ci ild, Estoniya, Latviya v Litva Bankn zvlri olub. NB qrargah Finlandiyann Helsinki hrind yerlir.

Bank imali Avropada, hm d onun hdudlarndan knarda imali Avropa lklrindn olan irktlr firmalara-trfdalarna kmk etmk mqsdil lklr n maraq douran layihlri maliyyldirir. NB layihnin dyrinin 50% hcmind 20 il mddtin kredit verir.

Finlandiyann mant bank fondlar, idar, mant banklar v fiziki xslr mxsus Fin bankdr. Aktia mant v yerli kooperativ banklar n mrkzi maliyy institutu kimi istifad olunur. Xalis Mnft-68 milyon ilrin say-932 (2014)P Maliyy Qrupu Finlandiyada n byk maliyy irktlrindn biridir. Bu, 180 kooperativ banklar v onlarn mrkzi tkilat ibartdir. Maliyy qrupunun 1.4 milyondan artq mtri-sahiblri var. Qrup btn Finlandiya zr praknd v kommersiya bank xidmtlri elc d sorta xidmtlri tklif edir. Glir-3.23 milyard $ (2013) Xalis mnft- 893.8 milyon $ (2013) ilrin say-12,587 (2013 orta)

Finlandiyada yerln neft emal v marketinq irktidir.Neft mhsullar istehsal edir, dqiqldirir v satr.Neste irktinin 14 lkd nmayndliyi var. Nestle irktinin Sinqapurda, Rotterdam v Hollandiyada neft emal zavodu var, 2013-ci ilin sonunda irktin bazar dyri 3.7 milyard dollar idi. Neste irktinin Neft glirlri 2013-ci ild 17.5 milyard dollara yaxn idi

St1 Oy drd lkd txminn 650 xidmt mntqsi mxsusdur.lk servis stansiyas Finlandiyadan knarda sved 2004-ci ild yaradlb.sve v Norved 198 pilotsuz yanacaqdoldurma mntqsi alb Bundan baqa xidmt stansiyalarnda, St1 Oy svein Hteborq hrind neft emal zavodunun sahibidir,Finlandiyada alt bioetanol stansiyalarnda etanol yanaca v elektrik enerjisi istehsal edir v satr. Glir-6.6 milyard

Fingrid Oyj Finlandiyann milli elektrik enerjisinin trlmsi bksi operatorudur. Bu, Finlandiyann dvlt (53.1%) v mxtlif maliyy v sorta qurumlarna (46.9%) mxsusdur . 2011-ci ild elektrik irktlri Fortum Power v Heat Oy v Pohjolan Voima Fingrid (hr 25%) z paylarn satb. irktin Ba Direktoru Yukka Ruusunendir.

Glir-6.056 milyard$ Mnft-1.204 milyard$ mumi aktivlri-24.420 milyard$ mumi kapital-10.662 milyard$ ilrin say-9,900

Pohjolan Voima Oy (PVO) su elektrik v istilik elektrik stansiyalar idar edn ikinci n byk Finlandiyann enerji irktidir. Pohjolan Voima Olkiluoto Atom Elektrik Stansiyasnn operatoru Teollisuuden Voima Oyun yaradcs v sas shmdardr. Pohjolan Voima Finlandiyann elektrik enerjisinin trlmsi sisteminin operatoru Fingrid Oyj-da shmlrinin 25% -n malikdir. Pohjolan Voima-nn sas shmdarlar Finlandiyann sellloz-kaz istehsallar UPM Oyj (42,0%) v Stora Enso Oyj-dur (15,6%).

Utokumpu paslanmayan polad istehsal edn 30-dn ox lksind 11,500- yaxn mkda ald Finlandiyann Espoo hrind yerln irktlr qrupudur.Paslanmayan polad mhsullar Glirlrin 6.844 milyard $ mumi aktivlri 6.411 milyard $ mumi kapital 2.132 milyard $ ilrin say-11,500 (30 yun, 2015)

Kaz, yumaq, me

Mhsullar aac mhsullar, yumaq, taxta, para v kaz kulinariya Glir- 5 001 milyon $ ilrin say-11 500

Mhsullarn Qabladrlmas, biomateriallarn, aac mmulatlar v kaz Glir-10.213 milyard dollar mliyyat glirlri- 400 milyon dollar Mnft 90 milyon dollar mumi aktivlri $ 12.847 milyard mumi kapital 5.237 milyard dollar

Finlandiyada mcburi mktb balama ya 7-dir.

Fin agirdlrin thsil hyatlarnn ilk alt ilind he bir kild qiymt verilmir. Skkizinci sinfin sonuna qdr

Bir ox Avropa lksi v Amerika il mqayis edildiyind Finlandiyada thsil nzrd tutulan bdcnin ox hisssi drs mhitind zn biruz verir. nki mllimlr d, rhbrlr d hardasa eyni maa alrlar. Buna gr Finlandiyada thsil xrclri daha azdr.Ancaq 15 il i stajl bir mllim ortalama bir universitet mzunundan daha ox glir ld ed bilir.qiymt verm mcburiyyti yoxdur v tlblr standart bir imtahan sistemin tabe deyillr. Sadc 16 yalarnda lk sviyysind bir imtahana girirlr.

TBT

Finlandiya adalar

60%-i xsusi sektora40%-i is dvlt mxsusdur

Helsinki Finlandiyann hali baxmndan n byk hri v paytaxtdr.Uusimaa lyanasnn inzibati mrkzidir.Prezident,Parlament Hkumt burada yerlir. Helsinkinin halisi 564.643 nfrdir. Helsinki hrinin qonu hrlri Espoo, Vantaa olub buraya Paytaxt Zonas deyilir.

hrin idar olunmas:hakimiyytin ali orqan-bldiyy uras,onun sessiyalar arasnda hr idarsi-icra orqan,mer bldiyy urasnda seilir.

Finlandiyann Milli Operas yksk beynlxalq standardda opera v balet irkti kimi faliyyt gstrir. Opera yun v Avqust aylarnda hftnin 6 gecsi tamaalar qoyur: Opera v rqs, tannm vokal solistlri, yaradclq geclri v orkestr konsertlri. Pulsuz shnciklr, uaqlar v yeniyetmlr n tdbirlr v brifinqlr d var. Caf Opera v foyed nmayi etdiriln srgi d gn rzind aqdr.

Milli opera 1911ci ild yaradlb

Rautatientori meydannda, Helsinkinin Mrkzi vazalnn qarsnda yerlir. Muzey kolleksiyas Finlandiyada n byk snt sri olan 20 mindn ox eksponat vardr: Rsm, heykltralq, qrafika v rsm sri 1750-ci illrindn balayaraq 1950-ci illr qdr ki rssamlarn yaradcln ks etdirir.vvlc Helsinkid incsnt v dizayn Universitetini v incsnt Akademiyas muzeyinin binasnda yerlirdi. Muzey dvlt mssissidir.

Temppeliaukio

Bu kilsd arqan var v auras inan valeh edir.Divardak dalar alayan da adlandrlar sbbi is dalardan suyun axmasd.Burada kils znglri yoxdur.Yerl tavan arasndak msaf 12 m dir

Mqdds Nikolay Qsri

Senat Meydan Ansambl

Finlandiyann cnubunda, Helsinkidn sonra hmiyytin gr ikinci hrdir. ctimai ry sorularna gr, 2012-ci ild Tampere fin vtndalarn arasnda yaamas n clbediciliyin gr birinci yeri tutur.halisin say 213.315

San-Peterburq Tampere marrutu zr srniin damalarn hyata keirn Nqliyyat irkti 2014-ci ild mtrilrin az olmas sbbindn bu xidmt nv bard bazar ertsi v cm (bazar lv olundu) hftdn 2 iki hfty qdr reyslrin sayn azaltmaa mcbur olub.

hrd ar, yngl v yeyinti snayesinin bir sra iri mssislrin faliyyt gstrir. Pilkington zavodu faliyyt gstrir. Fin irkti olan Walpella 2015-ci ild in irkti olan Sunward n txminn 50 ekskavator ( 2016-ci ild 300 buraxlmas nzrd tutulur) istehsal edckdi.

Turku elm v mdniyyt mrkzi kimi tannr: XIII srd burada iki mktb faliyyt gstrib, 1640-ci ild is ilk universiteti v Finlandiyann ilk mtbsi tsis edilib. 1772-ci ild Finlandiyann ilk qzeti nr balad. Turku 2011-ci ild Avropann mdniyyt paytaxt Tallin il birlikd seilib. Hazrda hrd biotexniki istehsalnn txminn 50% -i cmlnmidir.2013-ci il avqustun 31-n halinin say 181 569 nfr.Finlandiyada halisinin sayna gr Helsinki v Tamperedn sonra nc hrdir. hri - rsmi ikidilli: Fin dili sas kimi halinin 87,7% -i istifad edir; sve dilini 5,3%

nnvi olaraq Turku "milad hri" saylr, lknin sas milad kknar olduu myynldirilir v oxlu sayda mdni tdbirlr hr il keirilir. ctimai ry sorularna gr, 2012-ci ild Turku mhtmliyiil 2ci yeri, Finlandiya vtndalar arasnda 2013-ci ilin sorularna gr is hyat sviyysindn razdrlar.

hr txminn 800 il vvl yaradlb. Finlandiyann Turku hrindn sonra qocaman hrdir. bundan baqa, hr onunla mhurdur ki, burada bir ox mhur fin rssamlar v airlr, o cmldn Yohan himnin mllifi Ldviq Rubeneberq yaayb.

q turizmi geni yaylb. Ona gr d qsa q ttillrind Avropann hr yerindn on minlrl turist Finlandiyaya axr. Turistlr qda sasn da tklrin xizkl mul olmaq n v Laplandiyaya Milad bayramnda Joulupukkini ( yni axta baban) grmk n glirlr. Qonaqlarn smrli dinclmsi n hr cr rait vardr. Ona gr d ilin btn fsillrind Finlandiyaya turist axn davam edir.

kakslauttanen

2016-03-21T21:20:56+0400com.apple.VoiceMemos (iPhone OS 9.2.1)