View
215
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
2010 Pomoc psychologiczna
osobom o niskich
kwalifikacjach
zawodowych
Beata Kita Warszawa, 8 marca 2010 r.
Warszawa, 08.03.2010 r.
Plan prezentacji
1. Osoba o niskich kwalifikacjach zawodowych – uczestnik projektu systemowego realizowanego w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy – sytuacja życiowa i psychologiczna
2. Pomoc psychologiczna jako jeden z ważnych elementów pomocy osobom o niskich kwalifikacjach zawodowych
3. Znaczenie pomocy psychologicznej dla osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych
4. Rekomendacje dotyczące udzielania pomocy psychologicznej
Warszawa, 08.03.2010 r.
Charakterystyka uczestników projektu
95%
5%
Płeć
Kobiety Mężczyźni
Warszawa, 08.03.2010 r.
Charakterystyka uczestników projektu – cd.
28%
28%
27%
5%
8%4%
Wiek
18 - 25 lat 26 - 30 lat 31 - 35 lat 36 - 40 lat 41- 45 lat 46 - 50 lat
Warszawa, 08.03.2010 r.
Charakterystyka uczestników projektu – cd.
52%
4%
44%
Wykształcenie
Podstawowe Gimnazjalne Ponadgimnazjalne
Warszawa, 08.03.2010 r.
Charakterystyka uczestników projektu – cd.
Sytuacja zawodowa
• Bezrobotni z prawem do zasiłku – 2 uczestników
• Bezrobotni bez prawa do zasiłku – 47 uczestników
• Nieaktywni zawodowo i wychowujący dziecko/dzieci do 7 roku życia – 32
uczestników
• Pracujący okresowo – 12 uczestników (w tej liczbie znajdują się osoby
nieaktywne zawodowo oraz bezrobotne bez prawa do zasiłku)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Sytuacje trudne w rodzinach uczestników projektu
• Rodziny niepełne (51), pełne zrekonstruowane (26),
• Problemy opiekuńczo-wychowawcze – 39 uczestników
• Dzieci poza rodziną (w placówkach opiekuńczo-wychowawczych,
w rodzinach zastępczych, u dalszej rodziny itp.) – dot. 13 uczestników
• Zaburzenia u dzieci (zachowania, w nauce, FAE, ADHD) – dot. 23 osób
• Agresja w relacjach rodzinnych (bez stwierdzonej przemocy) – 12
uczestników
• Przemoc w rodzinie, w tym krzywdzenie dzieci – 24 uczestników
Warszawa, 08.03.2010 r.
Sytuacje trudne w rodzinach uczestników projektu – cd.
• Problemy w prowadzeniu gospodarstwa domowego – 22 uczestników
• Długotrwała lub ciężka choroba – 28 uczestników
• Niepełnosprawność w rodzinie – 18 uczestników
• Alkoholizm, narkomania u członka rodziny – 27 uczestników
• Problemy w relacjach z dalszą rodziną (konflikty, brak kontaktu,
ograniczanie samodzielności, narzucanie) – 24 uczestników
• Brak samodzielnego mieszkania – 28 uczestników
• Zagrożenie utratą mieszkania (wyrok eksmisyjny, brak praw do lokalu –
nielegalne zajmowanie, zadłużenie przekraczające możliwość spłaty przez
rodzinę) – 40 uczestników
Warszawa, 08.03.2010 r.
Sytuacje trudne w rodzinach uczestników projektu – cd.
• Sytuacje kryzysowe: rozwód-rozstanie, choroba, kradzież, pożar, utrata
mieszkania itp.) – 9 uczestników
• Dochód poniżej kryterium – 67 uczestników
• Zadłużenia (za energię, czynsz, niespłacane kredyty– 49 uczestników
• Nie korzystanie z uprawnień, mimo prawa (alimentów, świadczeń
rodzinnych, dofinansowania do czynszu, rozłożenia zadłużenia na raty itp.)–
31 uczestników
ŚREDNIO: 8 POWAŻNYCH TRUDNOŚCI NA 1 UCZESTNIKA
Warszawa, 08.03.2010 r.
Oczekiwania uczestników wobec projektu
• Pomoc w otwarciu się i określeniu siebie samego, poznaniu siebie, swoich
możliwości, podjęciu dalszej decyzji o swoim życiu i dzieci, realizacji
celów
• Uwierzenie w siebie, we własne możliwości, polubienie siebie, nabranie
pewności siebie, przezwyciężenie lęku, pokonanie nieśmiałości,
odczytywanie uczuć
• Otwarcie się i wyjście do ludzi, lepsze zrozumienie siebie i innych,
pokonywanie bariery w komunikowaniu się z innymi ludźmi, poznawanie i
kontakty z ludźmi, przygotowanie się do rozmowy z pracodawcą,
• Podwyższanie kwalifikacji, znalezienie pracy.
Warszawa, 08.03.2010 r.
Psychologiczny obraz osoby o niskich kompetencjach
BADANIA TESTOWE
W RAMACH EWALUACJI PROJEKTU SYSTEMOWEGO 2009
Warszawa, 08.03.2010 r.
Obraz siebie
4,19
5,75
3,25 3,17
4,3
5,185,48
4,464,76
4,534,8
2,43 2,34
1,551,85 1,85 1,9
3,04
2,42 2,272,02
1,79
0
1
2
3
4
5
6
7
Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny MSEI
- charakterystyka osób badanych N=54
średnia
odchylenie standardowe
• Odchylenie standardowe określa przedział w którym mieści się większość respondentów.
• Dane przedstawione w stenach (wyniki niskie: 1 – 3 sten, wyniki wysokie: 8 – 10 sten).
Warszawa, 08.03.2010 r.
Obraz siebie – cd.
• Ogólna samoocena - obniżona (rzadko zadowoleni z siebie, mało pewni
siebie)
• Kompetencje - średnie (oceniają siebie jako dość kompetentnych,
potrafiących się uczyć nowych rzeczy)
• Poczucie bycia kochanym - niskie (czują się niekochani i odrzuceni przez
bliskich, raczej wątpią w swoje umiejętności wytrwania w intymnym
związku)
• Popularność – niska (czują się pomijani, lekceważeni, wykluczani,
w kontaktach z nowymi osobami boją się odtrącenia)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Obraz siebie – cd.
• Zdolności przywódcze - średnie (dostrzegają, że potrafią wpływać na innych
ludzi oraz bywają asertywni i zdarza się, że wygrywają w sporach)
• Samokontrola - średnia (oceniają siebie jako dość opanowanych,
wytrwałych i zdyscyplinowanych)
• Samoakceptacja moralna - średnie (czują się raczej w zgodzie z wyznawa-
nymi zasadami moralnymi, potrafią realizować to co dla nich ważne)
• Atrakcyjność fizyczna – obniżona (są raczej niezadowoleni ze swojego
wyglądu, czasami wątpią w swoją atrakcyjność i myślą, że ich wygląd
zniechęca do nich innych ludzi)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Obraz siebie – cd.
• Witalność - obniżona (odczuwają, że są w nieco gorszej kondycji fizycznej
niż inni ludzi w ich wieku, nie lubią być obserwowani w trakcie fizycznych
aktywności – tańca, zajęć)
• Integracja tożsamości - obniżona (nie zawsze wiedzą na czym im zależy,
czego chcą od życia, co odczuwają, doświadczają konfliktów
wewnętrznych, mają problem z podejmowaniem decyzji)
• Obronne wzmacnianie samooceny - obniżone (w dość umiarkowanym
stopniu pokazują potrzebę aprobaty społecznej)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Dbałość o siebie, własne zdrowie
3,04
2,14
3,01
2,81
2,49
1,29
0,68
0,95 0,90,78
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
Zachowania
zdrowotne
Prawidłowe nawyki
żywieniowe
Zachowania
profilaktyczne
Pozytywne
nastawienie
psychiczne
Praktyki zdrowotne
Inwentarz Zachowań Zdrowotnych IZZ
charakterystyka osób badanych N = 54
średnia
odchylenie standardowe
• Odchylenie standardowe określa przedział w którym mieści się większość respondentów.
• Dane przedstawione w stenach (wyniki niskie: 1 – 4 sten, wyniki wysokie: 7 – 10 sten).
Warszawa, 08.03.2010 r.
Dbałość o siebie, własne zdrowie – cd.
• Nawyki żywieniowe – niskie (w przeważającej mierze nieprawidłowe)
• Zachowania profilaktyczne - niskie (mała motywacja do zachowania
dobrego zdrowia, w przeważającej mierze opór przed wykonaniem badań
kontrolnych, szczepień itp.)
• Pozytywne nastawienie psychiczne - niskie (oczekują, że niewiele dobrego
ich spotka)
• Praktyki zdrowotne – niskie (podejmują bardzo niewiele działań służących
zdrowiu)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Orientacja życiowa
4,1
1,89
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
Dyspozycyjny optymizm
Test Orientacji Życiowej LOT-R
- charakterystyka osób badanych
N=54
średnia
odchylenie standardowe
• Odchylenie standardowe określa przedział w którym mieści się większość
respondentów.
• Dane przedstawione w stenach (wyniki niskie: 1 – 4 sten, wyniki wysokie: 7 – 10 sten).
Warszawa, 08.03.2010 r.
Orientacja życiowa – cd.
• W konfrontacji z sytuacją trudną (np. zagrażającą ich zdrowiu) skłonni są do
zaprzeczania, odwracania uwagi i zaprzestawania działań.
• Pesymistyczne nastawienie powoduje, że trudniej przystosowują się do
zmian sytuacji życiowej wynikającej np. z choroby, „trudniej” zdrowieją
Warszawa, 08.03.2010 r.
Kompetencje społeczne
Kwestionariusz Kompetencji Społecznych KKS
4,13
4,78
4,1 4,15
1,952,07 2,05
1,72
0
1
2
3
4
5
6
Kompetencje społeczne Sytuacje intymne Ekspozycja społeczna Asertywność
- charakterystyka osób badanych N=54
średnia
odchylenie standardowe
• Odchylenie standardowe określa przedział w którym mieści się większość respondentów.
• Dane przedstawione w stenach (wyniki niskie: 1 – 3 sten, wyniki wysokie: 8 – 10 sten).
Warszawa, 08.03.2010 r.
Kompetencje społeczne – cd.
• Kompetencje społeczne – przeciętne i niskie
• Kompetencje intymne (umożliwiające nawiązanie i utrzymanie bliskiego
kontaktu interpersonalnego, ujawnianie swoich odczuć, pragnień,
oczekiwań) – przeciętne i niskie
• Kompetencje związane z ekspozycją społeczną (bycie obiektem uwagi,
oceny innych osób, dostosowywanie się do reguł i norm) – przeciętne
i niskie
• Asertywne (związane z realizacją własnych celów, potrzeb, wywierania
wpływu i opierania się naciskom innych) – przeciętne i niskie
Warszawa, 08.03.2010 r.
2. Pomoc psychologiczna – jeden z elementów wsparcia
Formy wsparcia w ramach projektu systemowego – realizowanegow Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy, współfinansowanego z EFS:
• praca socjalna prowadzona metodą kontraktu socjalnego (pomoc rzeczowa, finansowa, poradnictwo) – pracownik socjalny
• pomoc pedagogiczna prowadzona w środowisku i w instytucji (interwencja kryzysowa, towarzyszenie, modelowanie zachowań, wsparcie psychiczne) – asystent rodzinny
• indywidualna pomoc psychologiczna – psycholog
• treningi umiejętności społecznych i rozwoju osobistego (wyjazdowe – o charakterze integracyjno-edukacyjnym, stacjonarne) - trenerzy
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – jeden z elementów wsparcia cd.
Formy wsparcia w ramach projektu systemowego – realizowanego w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy, współfinansowanego z EFS:
• edukacja prozdrowotna (konsultacje medyczne w miejscu zamieszkania, wskazywanie specjalistów, spotkania tematyczne ) - pielęgniarka
• doradztwo zawodowe (indywidualne i grupowe) – doradca zawodowy
• kursy i szkolenia zawodowe – firmy szkoleniowe
• zajęcia opiekuńcze i rozwojowe dla dzieci (podczas trwania spotkań grupowych dla rodziców) – pedagodzy, psycholodzy, plastyk
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – w kontakcie indywidualnym
W ramach projektu systemowego – realizowanego w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy, współfinansowanego z EFS:
• dobrowolna, ale zalecana w przypadku zaobserwowania trudności
• kontraktowana
• dostępna (różne godziny, różne dni tygodnia)
• poufna
• oparta na współpracy z pozostałymi realizatorami
• formy: indywidualne konsultacje, diagnoza psychologiczna, indywidualne plany rozwoju osobistego, poradnictwo, wsparcie psychiczne, interwencje kryzysowe, kierowanie na terapię indywidualną i rodzinną, na grupy radzenia sobie z przemocą
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – grupowa
W ramach projektu systemowego – realizowanego w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy, współfinansowanego z EFS:
• dobrowolna, ale zalecana
• kontraktowana
• dostępna (dwa terminy, zapewniona opieka dla dzieci)
• systematyczna (raz w tygodniu, 2 godz., łącznie 48 godz. zajęć)
• poufna
• oparta na współpracy z pozostałymi realizatorami
• grupy liczące 12 - 15 uczestników
• bazująca na aktywnych metodach pracy (psychodrama, mikroedukacja, praca w małych zespołach, dyskusja, burza mózgów, realizacja zadań grupowych, zadań domowych i in.)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – grupowa – zajęcia stacjonarne
W ramach projektu systemowego – realizowanego w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy, współfinansowanego z EFS:
BLOKI TEMATYCZNE
• Integracyjny
• Rozwoju osobistego (świadomość siebie i własnych granic, wgląd w znaczące doświadczenia, cele, marzenia, wartości; rozpoznawanie i wyrażanie potrzeb, emocji, radzenie sobie ze złością i lękiem, wyrażanie radości i szczęścia; obraz siebie i samoocena – mocne i słabe strony, akceptacja ograniczeń, refleksje nad zmianą; ja i rodzina – bagaż z przeszłości - rodzinne przekazy, radzenie sobie ze stresem, pokonywanie trudności –samodzielność i kreatywność, zarządzanie czasem i budże-tem, skuteczne działanie – wyznaczanie strefy osobistego wpływu)
• Rozwoju umiejętności społecznych (komunikacja werbalna i niewerbal-na, rozpoczynanie rozmowy, uważne słuchanie, autoprezentacja, asertywność, rozwiązywanie konfliktów, ludzie w moim otoczeniu –źródło wsparcia, radzenie sobie w grupie – role, sytuacje trudne w miejscu pracy)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – grupowa – zajęcia stacjonarne
W ramach projektu systemowego – realizowanego w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy, współfinansowanego z EFS:
BLOKI TEMATYCZNE – cd.
• Umiejętności rodzicielskich (reagowanie na emocje dzieci, na agresję jako jedną z form zachowania, reakcje dzieci jako sygnały ich potrzeb, cele wychowawcze, wspieranie dziecka ku samodzielności, konsekwencje zamiast kar)
• Zawodowo-zadaniowy (planowanie celów w oparciu o zasoby i potrzeby, motywacja do podjęcia zmiany w życiu, godzenie obowiązków domowych z pracą, podejmowanie decyzji i odpowiedzialność za efekty,
• „Ja” w zmianie (wyzwania, korzyści i trudności związane ze zmianą, świadomość dokonujących się zmian)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – grupowa – zajęcia wyjazdowe
W ramach projektu systemowego – realizowanego w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy, współfinansowanego z EFS:
• dobrowolna – dla całych rodzin
• kontraktowana
• wyjazd tygodniowy obejmujący warsztaty psychoedukacyjne i zajęcia dla rodziców z dziećmi rozwijające poznawane umiejętności (w ciągu 5 dni, łącznie 20 godz. zajęć), zajęcia rekreacyjno-integracyjne dla rodziców i dzieci (łącznie 20 godz.), opiekuńcze i rozwojowe dla dzieci
• poufna
• oparta na współpracy z pozostałymi realizatorami
• bazująca na aktywnych metodach pracy (psychodrama, mikroedukacja, praca w małych zespołach, dyskusja, burza mózgów, realizacja zadań grupowych, zadań domowych i in.)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – grupowa – zajęcia wyjazdowe
W ramach projektu systemowego – realizowanego w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy, współfinansowanego z EFS:
BLOKI TEMATYCZNE
• Integracja grupy, określenie celu pracy (jaki jestem – jako osoba, jako rodzic, co bym zmienił w kontakcie z dzieckiem)
• Komunikacja (jak mówić by nas rozumiano, jak słuchać skutecznie, bariery komunikacyjne)
• Stawianie granic sobie i innym (komunikat „Ja”)
• Współpraca i rozwiązywanie konfliktów (jak szukać porozumienia)
• Co zamiast karania – kształtowanie umiejętności wychowawczych (konsekwencje, jak motywować dzieci do zmiany)
• Pokonywanie trudności
Warszawa, 08.03.2010 r.
Znaczenie pomocy psychologicznej dla osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych
Ocena wpływu różnych form pomocy, w tym pomocy psychologicznej, na roz-
wijanie umiejętności i kompetencji – na podstawie wywiadów pogłębionych
z losowo wybranymi 16 uczestnikami projektu systemowego - 2009
(najczęściej wybierane formy pomocy)
Umiejętności osobiste: trening stacjonarny, asystent, psycholog
Umiejętności społeczne: trening stacjonarny, asystent, psycholog i trening
wyjazdowy
Samodzielność, zaradność: asystent, trening stacjonarny, zasiłki i pomoc
rzeczowa oraz praca socjalna,
Umiejętność opieki nad dzieckiem: asystent, trening stacjonarny, zajęcia
opiekuńcze dla dzieci
Warszawa, 08.03.2010 r.
Znaczenie pomocy psychologicznej dla osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych
Ocena wpływu różnych form pomocy, w tym pomocy psychologicznej, na roz-
wijanie umiejętności i kompetencji – na podstawie wywiadów pogłębionych
z losowo wybranymi 16 uczestnikami projektu systemowego - 2009
(najczęściej wybierane formy pomocy)- cd.
Poczucie wartości /samoocena: trening stacjonarny i psycholog, asystent,
trening wyjazdowy i praca socjalna
Wizerunek (higiena i zdrowie): asystent, psycholog, pielęgniarka i zasiłki
Kompetencje zawodowe: kursy zawodowe, trening stacjonarny i doradca
zawodowy, warsztaty aktywnego poszukiwania pracy
Motywacja do podjęcia pracy zawodowej: kursy zawodowe, trening
stacjonarny, asystent
Warszawa, 08.03.2010 r.
Rekomendacje dotyczące pomocy psychologicznej osobom o niskich kompetencjach zawodowych
• Dobrowolna lub zobowiązanie do udziału w konsultacji (w celu wstępnego rozpoznania potrzeb, kwalifikacji do form pomocy, w tym do grup –psychoedukacyjnych, wsparcia)
• Formy indywidualne i grupowe
• Oparta na kontrakcie (kiedy, jak, gdzie, ile spotkań itp.)
• Bazująca na współpracy z innymi realizatorami (wzajemne konsultacje), niemniej gwarantująca poufność uczestnikowi
• Wykorzystująca możliwości i ofertę lokalnej pomocy (poradnie, ośrodki)
• W relacji partnerskiej (klient – ekspert w swoich sprawach, psycholog –ekspert w swojej dziedzinie, który pobudza do refleksji, z zaciekawieniem podąża i poznaje świat klienta, wskazuje dylematy, podsumowuje, wyjaśnia jeśli klient tego potrzebuje, wspólnie z nim szuka rozwiązań i pozostawia jemu decyzje)
• Wykorzystująca dorobek Terapii Motywującej (wyzwalania i wzmacniania motywacji do wprowadzania zmian w życiu – budowania wewnętrznej motywacji do zmiany)
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – elementy terapii motywującej
TERAPIA MOTYWUJĄCA (TM) jest skoncentrowaną na osobie, opartą
na współpracy formą prowadzenia klienta w kierunku wydobywania
i wzmacniania motywacji do zmiany (William Miller i Stephen Rollnick,
2009). Jest skuteczną strategią diagnostyczną i terapeutyczną, która w czasie
prowadzenia rozmowy pomaga w pokonaniu ambiwalencji i oporu,
utrudniającym wielu ludziom podjęcie pożądanych i istotnych dla nich
zmian w życiu. Stanowi nowatorskie podejście, którego praktyka oparta jest
na danych naukowych (empirycznych)
/*ulotka informacyjna Polskiego Towarzystwa Terapii Motywującej/
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – elementy terapii motywującej -
cd.
MOTYWACJA
• Nie jest stałą cechą charakteru (trwałą i zawsze przejawiającą się właściwością, która albo istnieje, albo nie i której nie możemy zmienić)
• Jest wewnętrznym stanem gotowości do wprowadzania zmian
• Stan ten może się zmieniać na przestrzeni czasu i w zależności od sytuacji
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – elementy terapii motywującej –
cd.
FAZY PROCESU ZMIANY (Prochaska i Di Clemente):
• Faza przedkontemplacyjna
• Faza kontemplacyjna
• Faza decyzji
• Faza aktywnej zmiany
• Faza utrzymania
• Faza nawrotu
Warszawa, 08.03.2010 r.
Pomoc psychologiczna – elementy terapii motywującej -
cd.
KONTAKT:
POLSKIE TOWARZYSTWO TERAPII MOTYWUJĄCEJ
www.pttm.org.pl
e-mail: sekretariat@pttm.org.pl
tel. +48 604 292 502, 666 322 319
„Jeśli traktujesz osobę zgodnie z tym, kim ona jest, pozostanie ona tym kim jest.
Ale jeśli potraktujesz ją jako taką, jaką powinna być i mogłaby być, to stanie się
tym, kim powinna być i kim może być”
Johann Wolfgang Goethe
Warszawa, 08.03.2010 r.
Dziękuję za uwagę
Beata Kita,
Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy
Dział pomocy specjalistycznej, ul. Paca 42 C, Warszawa
Recommended