25 maart 2010 Drs. A.G. Romero · 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 1990 1995 2000 2005 2010....

25 maart 2010

Drs. A.G. Romero

Deel 1 Agenda

1. Kredietcrisis en de wereldeconomie;

2. Herstel van de internationale beursen 1 jaar na de crisis;

Effect internationale financiële crisis op de wereldeconomie

Reële groei BBP (%)

3

3.0

-0.8

3.9

0.4

-2.5

2.7

0.6

-3.9

1.0

-1.2

-5.3

1.7

4.2

-2.3

3.7

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010

Wereld Verenigde Staten Euro gebied Japan Latijns Amerika en

Caribisch gebiedSource: IMF, World Economic Outlook, October 2009

Bron: IMF, World Economic Outlook, Oktober 2009; enIMF, World Economic Outlook Update Januari 2010

Economische ontwikkelingen in de Nederlandse Antillen (%)

1.8

2.5

3.7

2.1

1.0

3.7

2.8 2.8

6.3

1.7

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009*

Reële groei BBP Inflatie

4* is BNA projectie

Ontwikkeling van de AEX index

Source: Z24.nl

Source: Z24.nl

Deel 2 Agenda3. Schuldsanering en de afspraken met Nederland;

4. Omvang van de schuldsanering tot maart 2010;

5. Schuldquote ontwikkeling 1995-2009;

6. Schuldquote in de toekomst;

7. Rentemarge curve (Yield curve) vóór -en náschuldsanering;

8. Kerngegevens pensioen/verzekeringssector.

Afspraken met Nederland ivm schuldsanering

Bron: Slotverklaring Bestuurlijk Overleg 2 november 2006

Afspraken met Nederland ivm schuldsanering

Bron: Slotverklaring Bestuurlijk Overleg 2 november 2006

Schuldsanering Kern:

Gezonde startpositie voor de nieuwe entiteiten

Nederland lost de geconsolideerde schuldtitels af tot het niveau van de rentelastnorm

De ijkdatum voor de schuldsanering is 31 december 2005

Voorwaarden:

Instellen tijdelijk financieel toezicht dmv AMvRB

Structureel sluitende begrotingen

Verifieren van de omvang van de schulden door accountants

SAMENVATTEND OVERZICHT SCHULDSANERING

t/m maart 2010

Aflossingen Rente Bet.achterst. Totaal

Land 443,698,025 131,518,944 104,094,570 679,311,539

Curaçao 337,272,815 111,173,506 43,294,515 491,740,837

St.Maarten - - - -

BES - - 73,722,887 73,722,887

Totaal 780,970,841 242,692,450 221,111,972 1,244,775,263

Ontwikkeling schuldquote van de Nederlandse Antillen

84.1%

81.7%

71.7%

56.6%

0%

25%

50%

75%

100%

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Per

cen

tag

e

Realisatie Projectie

Inkomsten en uitgaven van de gezamenlijke overheden

1740.7

2633.8

2570.6

1912.81948.7

2122.5

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

1990 1995 2000 2005 2010

In m

iljo

en

en

NA

f.

Gerealiseerde inkomsten (kasbasis) Begrote inkomsten

Gerealiseerde uitgaven (kasbasis) Begrote uitgaven

Ontwikkeling schuldquote van Curaçao, St. Maarten en de BES-eilanden

84.2%

40.2%

65.5%

32.3%

86.3%

0%

0%

25%

50%

75%

100%

125%

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010*

Perc

en

tag

e

Curaçao St. Maarten BES eilanden

Vergelijking yield curves (Voor- en na- schuldsanering)

0.0%

1.0%

2.0%

3.0%

4.0%

5.0%

6.0%

7.0%

8.0%

o/n 1m 3m 6m 9m 1yr 2yr 3yr 4yr 5yr 6yr 7yr 8yr 9yr 10yr 11yr 12yr 13yr 14yr 15yr

30 september 2009 (Na schuldsanering) 4 maart 2009 (Voor agentschap van Financien)

Vergelijking Yield curves(Februari 2010)

0.0%

1.0%

2.0%

3.0%

4.0%

5.0%

6.0%

1m 3m 6m 1 jr 2 jr 3 jr 5 jr 9 jr 10 jr

Vervaltermijn

Nederlandse Antillen US Treasury US Agencies Nederland

October 14, 2018 17

Lokale rente(Overheidsobligaties)

0%

3%

5%

8%

10%

Jan-02 Jan-03 Jan-04 Jan-05 Jan-06 Jan-07 Jan-08 Jan-09 Jan-10

Overheidsobligaties (5jr, eff. yield) Schatkistpapier (1 maand)

October 14, 2018 18

0%

4%

8%

12%

Jan-01 Jan-02 Jan-03 Jan-04 Jan-05 Jan-06 Jan-07 Jan-08 Jan-09 Jan-10

Hypotheken Termijnkredieten

Lokale rente(commerciële banken)

October 14, 2018 19

Lokale debet en credit rente(commerciële banken)

0

2

4

6

8

10

12

14

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Spaarrente hypotheek renterentetermijn dep.

hypotheek rente

rente T-deposito

Kerngegevens(2008)

Assets Solvency Surplus

•Levensverzekeraars 2.317 mln 127 mln

•Schadeverzekeraars 505.0 mln 116 mln

•Pensioenfondsen 5.890 mln (+/- 100%)

Kerngegevens(2008)

Rente effect - 2% punten

Vermogen verliesscenario -10%

•Levensverzekeraars 20 mln. 230 mln.

•Schadeverzekeraars

•Pensioenfondsen 53 mln. 600 mln.

LET OP !!!!!: Theoretische berekeningen gebaseerd op

cijfers uit 2008!!

Beleidsreacties Ned. Antillen:

1. Wijziging/versoepeling in de beleggingsregel(40% - 60%) als gevolg van de schuldovername door Nederland;

2. Onderzoek van de Bank en de financiële sector de impact van de lage rente voor de hele sector;

3. Discussie over een lagere “rekenrente”;

4. Hervorming pensioenafspraken (pensioenleeftijd, middenloon stelsel, DC regelingen etc.)

5. Verscherpt toezicht als gevolg van de internationalekredietcrisis.