View
7
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
กรมสขภาพจ�ต ร�วมกบ สำนกงานกองทนสนบสนนการสร�างเสร�มสขภาพโครงการพฒนาระบบให�คำปร�กษาแบบสร�างแรงจงใจ
เพ�อปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในระบบสาธารณสขมกราคม 2560
Motivational Interviewingfor NCDs; MI NCDs
นายแพทย�เทอดศกด เดชคงกล�มทปร�กษากรมสขภาพจ�ต
สนทนาสร�างแรงจงใจเพ�อปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพ
สำหรบผ�ป�วย
NCDs
Motivational Interviewingfor NCDs; MI NCDs
กรมสขภาพจต รวมกบ สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพโครงการพฒนาระบบใหคำาปรกษาแบบสรางแรงจงใจ
เพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในระบบสาธารณสขมกราคม 2560
บรรณาธการ นายแพทยเทอดศกด เดชคงเรยบเรยงโดย นางสาวสวมล อนทรเชอ
สรปเนอหาการบรรยายของนายแพทยเทอดศกด เดชคง กลมทปรกษากรมสขภาพจต
ระหวางวนท 28-30 พฤศจกายน 2559ณ โรงแรมอมาร ดอนเมอง แอรพอรต กรงเทพมหานคร
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs[Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs]
บรรณาธการ นายแพทยเทอดศกดเดชคง กลมทปรกษากรมสขภาพจต
พมพครงท 1 มกราคม2560
จ�านวนพมพ 2,000เลม
พมพท บรษทบยอนดพบลสชงจ�ากด
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs ก
ปจจบนการด�าเนนชวตของประชาชน สงผลใหพฤตกรรมสขภาพ
เปลยนไปจากเดมเชนการบรโภคอาหารขาดการออกก�าลงกายการสบบหร
ความเครยดเหลานมสวนกระตนท�าใหเกดโรคไมตดตอเรอรงเรยกวาNCDs
(Non-CommunicableDiseases)
ส�าหรบในประเทศไทย จากสถตป พ.ศ. 2552 พบวา ประชากร
เสยชวตจากกลมโรค NCDs กวา 300,000 คน หรอ คดเปน 73% ของ
การเสยชวตของประชากรไทยทงหมดคดเปนมลคาความเสยหายทางเศรษฐกจ
ถง 200,000 ลานบาทตอป ซงนบวาเปนความทาทายทงในระดบประเทศ
และระดบโลกเนองจากเปนสาเหตส�าคญของการเสยชวตกอนวยอนควร
และเปนภาระโรคทไมเพยงแตสงผลกระทบตอคณภาพชวตของผปวยเอง
แตรวมไปถงครอบครวชมชนสงคมอกดวย
กรมสขภาพจตเปนหนวยงานวชาการ มหนาทผลตองคความรทาง
วชาการ จงไดจดท�าหนงสอ เรอง สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพส�าหรบผปวยNCDs(Non-CommunicableDiseases)
เพอใหบคลากรสาธารณสขในสถานบรการทกระดบใชในการปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพทเสยงตอการเกดโรคดงกลาวและหวงเปนอยางยงวาจะเปน
ประโยชนตอไป
น.ต.
(บญเรอง ไตรเรองวรวฒน)
อธบดกรมสขภาพจต
คำานำา
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs ก
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 1
หนา
ค�าน�า ก
การบรรยายพเศษเรองหลกสตรBriefadvice(BA),BriefIntervention 1-96
(BI)และMotivationalInterviewing(MI)ภายใตโครงการอบรมบคลากร
สาธารณสขเพอขบเคลอนการด�าเนนงานสขภาพจตกลมวยท�างาน
-ความเปนมาและประวตศาสตรMotivationalInterviewing 2
-สถานการณWellcontrolของโรคเบาหวานความดนในปจจบน 8
-การใหค�าปรกษาและสนทนาสรางแรงจงใจ 15
-กระบวนการMotivationalInterviewing(MI) 17
•BRIEFADVICE(การใหค�าแนะน�าแบบสน) 26
•BRIEFINTERVENTION(การใหค�าปรกษาแบบสน) 30
-ความแตกตางระหวางBriefadvice(BA),BriefIntervention(BI) 31
และMotivationalInterviewing(MI)
-ทกษะ/ทฤษฎอนๆทจ�าเปนตอการใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ 32
MotivationalInterviewing(MI)
กจกรรมกลม 40
ประสบการณการประยกตใชMotivationalInterviewing(MI) 60
ในผปวยโรคเรอรง(NCDs)
สารบญ
ข Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 1
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในผปวย NCD
[Motivational Interviewing for NCD; MI NCD]
โดย
นพ.เทอดศกด เดชคง กลมทปรกษากรมสขภาพจต
หลกสตร BA, BI และ MI ภายใตโครงการอบรมบคลากรสาธารณสข
เพอขบเคลอนการด�าเนนงานสขภาพจตกลมวยท�างาน
ระหวางวนท 28 – 30 พฤศจกายน 2559
ณ โรงแรมอมาร ดอนเมอง แอรพอรต กรงเทพมหานคร
การบรรยายพเศษเรองหลกสตร Brief advice (BA), Brief
Intervention (BI) และMotivational Interviewing (MI) ภายใต
โครงการอบรมบคลากรสาธารณสข เพอขบเคลอนการด�าเนนงาน
สขภาพจต กลมวยท�างาน
โดย นายแพทยเทอดศกด เดชคง ต�าแหนงนายแพทยเชยวชาญ
สงกดกลมทปรกษากรมสขภาพจต
สรปการบรรยายพเศษ
2 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 3
ความเปนมาและประวตศาสตร MotivationalInterviewingหรอMIนนมจดเรมตนในชวงป1980จากงานวจยในกลมผปวยสราทดร.วลเลยมมลเลอรท�าในชวงนนไดขอคนพบทนาสนใจวาการเปลยนแปลงพฤตกรรมการดมสรานนอาจเกดขนดวย ความตงใจของนกดมและสงผลตอการบ�าบดเทยบเทากบการบ�าบดจาก นกบ�าบดโดยตรงเลยทเดยวจากการศกษาครงนนและอกหลายครงในเวลา ตอมากยนยนขอคนพบนในเวลาตอมาดร.มลเลอรไดรวมงานกบดร.สตเฟนโรลนคและรวมเขยนต�าราMI.เลมแรกออกมาในป1991จวบจนปจจบนไดปรบปรงและตพมพออกมาเปนครงท3(2013) ส�าหรบในประเทศไทยเมอป2548เปนจดเรมตนของการด�าเนนงานเรอง Brief advice (BA), Brief Intervention (BI) และMotivational Interviewing (MI) ตนไดจดท�าคมอเรอง Brief counseling และ Brief interventioncounselingส�าหรบสราและยาเสพตดซงคมอดงกลาวมจ�านวนครงการบ�าบดจ�านวน 8 Sessions ชวงนนเรมใหความสนใจการบ�าบด รปแบบดงกลาวซงเปนรปแบบการใหค�าปรกษาแบบสนแตมประสทธภาพสงจงไดเชญอาจารยนายแพทยจอหน ซอนเดอร จากประเทศออสเตรเลย ซงเปนผทมประสบการณและด�าเนนการเรอง BA, BI เขารวมประชมจดท�า เวรคชอรพเปนระยะเวลา2วนหลงจากนนไดมการเพมเตมขอมลแลกเปลยนประสบการณและองคความรในเรองดงกลาวจนไดมการประยกตเขากบบรบทประเทศไทยเปนรปแบบการสนทนาและใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ ซง ไมไดใชค�าวาสมภาษณแมภาษาองกฤษจะใชค�าวา“Interviewing”ทงนเพอเนนความส�าคญของการสนทนาฉนทมตรและตลอดระยะเวลาการด�าเนนงาน10ปทผานมาไดมการปรบปรงรปแบบของMotivationalInterviewing(MI)ส�าหรบผปวยNCDsโดยเฉพาะเบาหวานและความดนโลหตสงจนเหลอระยะเวลาเพยง5นาท ในแตละ sessions เปนจ�านวน 4 ครง ซงผปฏบตงาน
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 3
สามารถใชMI ในรปแบบ 5 นาทนในแตละครงทผปวยมาใชบรการ (Visits) ไดอยางสอดคลองกบงานบรการตามปกต อาจมค�าถามวา “ท�าไมตอง 4 ครง”จากประสบการณในการด�าเนนงานพบวา การสนทนาจะสามารถสรางการเปลยนแปลง ใน Sessionท 3 ซงใน Session ท 4 จะเหนประสทธผลของการใหค�าปรกษาอยางชดเจน และsections5-6เปนการตดตาม(FollowUp)อยางไรกตามผปฏบตงาน สามารถเพมเตมการสนทนาสรางแรงจงใจในแตละครงทผปวยมาใชบรการ ทโรงพยาบาลทงนจะชวยสนบสนนการมพฤตกรรมสขภาพใหมนคงยงขน ทกลาวมาแลวนนเปนผลการด�าเนนงาน MI ในชวงระยะเวลา 10 กวาป ทผานมา อยางไรกตาม“Dose”ในการบ�าบดอาจมความแตกตางกนไปดงเชนจากประสบการณการทดลองในหลากหลายปญหาและหลายโรงพยาบาล กรณของบหรพบวาCutPointอยทจ�านวน5Sessions ในการออกแบบ การสนทนาเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการสบบหร ทจรงแลวแมกระทง เพยง 1 Session กยงมประสทธภาพ หากแตคนไขไมมนคงและพรอมกลบ เขาสพฤตกรรมเดมเพยงไมกเดอน การใชจ�านวน 5 Sessions จะท�าให สามารถคงการเปลยนแปลงของพฤตกรรมไดดกวา อาจมค�าถามวา การพดคยเพยงระยะเวลาสนๆท�าไมจงมประสทธภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรม
ค�าตอบของเรองน เกดจากหลายองคประกอบโดยเฉพาะการเพมแรง
จงใจทเกดจากการตระหนกรถงสงส�าคญในชวตทเชอมโยงเขากบพฤตกรรม
นอกจากนปจจยขางเคยงแมกระทงการพบแพทยพยาบาลบอยขนกมผลเชน
จากตวอยางการไปตดตามผลการด�าเนนงานทจงหวดชลบร มขอสงเกตของ
พยาบาลพบวาตามแผนการณในโปรแกรมMotivationalInterviewing(MI)
ทตองพบเดอนละ 1 ครง คณหมอจงนดคนไขกลมอนๆ เดอนละ 1 ครง
4 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 5
ดวยเชนกนเพอใหสะดวกในการนด ซงกล มคนไขทไมไดเขาโปรแกรม
Motivational Interviewing (MI) เกดพฤตกรรมทเปลยนแปลงเชนเดยวกน
แตอาจจะดขนไมเทากบการเขาโปรแกรมMotivationalInterviewing(MI)
กตาม
**นนแสดงวามหลายปจจยทเปนสวนเพมประสทธภาพในการบ�าบด
นอกจากนยงพบวาหากบอกกบผปวยไปตามตรงวาคณตองเขาMotivational
Interviewing(MI)กท�าใหผปวยดขนเชนกน**
นอกจากนประเดนส�าคญของMotivationalInterviewing(MI)นน
เราไมไดเตมความรหรอวธการ สกเทาไร แตเราเนนการเตมแรงจงใจและ
สงทผลกดนการเปลยนแปลงเปนสวนใหญ
ตวอยางการสนทนาทผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง
พยาบาล :ปาขยนท�างานมากเลยนะคะขอถามหนอยคะวา
ปาเกบเงนไวท�าอะไร?
คนไข : ปาเกบเงนไวสงหลานปาเกบเงนไวท�าบญ
(พยาบาลจะเชอมโยงเขากบสงส�าคญในชวต)
พยาบาล : ดฉนเหนดกบปานะคะ วาปา “เปนเสาหลกทส�าคญของ
หลานปา” ดฉนอดจนตนาการตอไมไดวา ถาปาสขภาพ
แขงแรงอนาคตของหลานจะสดใสขนาดไหน
(คนไขจะเรมเชอมโยงสงส�าคญในชวตกบพฤตกรรมสขภาพและ
สามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมเสยงได)
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 5
ความเปลยนแปลงระหวาง MI อดตและปจจบนMI อดต เนนทการคดกรอง>การใหขอมลยอนกลบ>บอกความเสยง
>ใหค�าแนะน�า
MI ปจจบน เนนทการผลกดนการเปลยนแปลงโดยเชอมโยงสงส�าคญในชวต
เขากบการเปลยนแปลง มการเพมค�าถามวา อะไรคอสงส�าคญ
ในชวต > ถามเกยวกบความเสยง มการเชอมโยงความเสยง
เขากบสงส�าคญนนๆมากกวาการใหค�าแนะน�า
เรองความส�าคญของการดงสงส�าคญหรอเปาหมายในชวตมาสนทนา
นนสอดคลองกบประสบการณ จาก Dr.Patrick Bordeaux จตแพทยจาก
มหาวทยาลยลาวาลประเทศแคนนาดา ทตนไดเชญอาจารยบรรยายหวขอ
เรองNeurobiologyofAddictionandtheRoleofMI inAddiction
Recovery เมอวนท 11 สงหาคม 2559ณหองประชม 4 กรมสขภาพจต
ไดมโอกาสแลกเปลยนประสบการณกอนบรรยายในผปวยทเปนโรคAnorexia
Nervosaโดยเรมตนประโยคค�าถามวา
ประสบการณการสนทนากบผปวย Anorexia Nervosa
จตแพทย : ปกตชอบท�าอะไร?
ผปวย : ชอบวายน�า
จตแพทย :แลวครงสดทายทหนวายน�าคอเมอไหร?
ผปวย :เปนปแลว
จตแพทย : ท�าไมละ?
ผปวย :หนไมมแรงสขภาพไมคอยด
6 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 7
จากตวอยางการสนทนาดงกลาว ยงสอดคลองกบการสนทนากบ
ผ สบบหร สามารถเชอมโยงกบผ ป วยทสบบหรในขณะทก�าลงคดกรอง
(Screening) ซงด�าเนนงานตามแนวปฏบต Motivational Interviewing
(MI)ดงน
ประสบการณการสนทนากบผปวย Anorexia Nervosa (ตอ)
จตแพทย :ฟงดแลวการอดอาหารของหนท�าใหหนขาดความสขในชวต
ทส�าคญไป
(จากบทสนทนาดงกลาวแสดงถงการเชอมโยงสงส�าคญในชวตกบ
พฤตกรรมเสยง)
จตแพทย :แลวครงสดทายทหนไปเทยวหางกบเพอนๆคอเมอไหร?
ผปวย :เปนปแลวเชนเดยวกน
จตแพทย : ท�าไมละ?
ผปวย : หนไมอยากไปเพราะไมอยากกนเพราะสขภาพไมด
หนไมสามารถไปไหนไดนานๆ
จตแพทย : ฟงดแลวความพยายามทจะลดการกนอาหารของหน
ท�าใหหนขาดเพอนไปดหนงกไมไดคลายๆกบวา
มนท�าใหหนไมมความสขในชวตเอาซะเลย
(ประโยคดงกลาวท�าใหผปวยเกดการตระหนกวา การอดอาหารไดกลาย
เปนสาเหตของการขาดความสขในชวต เธอไมสามารถไปเทยวหรอท�า
กจกรรม อน ๆ กบเพอนไดเหมอนเมอกอน)
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 7
หมายเหต:จากบทสนทนาดงกลาวโดยธรรมชาตของมนษยนนจะเรม
มองหาสญญาณและสงทยนยนพฤตกรรมสขภาพของตนเราจงตองด�าเนนการ
ตดตามและกระตนใหเกดพฤตกรรม สงส�าคญกคอตองจดบนทกสงทเปนตว
ผลกดนใหเกดพฤตกรรมและอะไรคอสงส�าคญในชวตของผปวย
กรณคนไขตดบหรแตมารกษาอาการหวดคดจมก
พยาบาล : คณสมศกดคะคณสบบหรมยคะ?
ผปวย : ผมสบวนละ5มวนครบเปนเวลา10ปแลวยงไมมอาการ
อะไรเลยครบ
พยาบาล : (หาเรองชมคนไข)แสดงวาคณสมศกดดแลสขภาพ
ผปวย : ครบตองดแลสครบผมตองท�างานครบผมมลก
พยาบาล : คณสมศกดท�างานอะไรคะ
ผปวย : ผมท�างานทบรษท
พยาบาล : คณนเปนเสาหลกของครอบครวทเดยวนะ
พยาบาล : แลวเรองบหรนละคะลกคณวาอยางไรบาง
ผปวย : เออ…..ผมไมไดสบใหเคาเหนครบผมไมอยากเปนตวอยาง
ทไมดของเคา
พยาบาล : (เชอมโยงเขากบสงส�าคญในชวต) แสดงวาคณไมอยากให
ลกคณสบบหร
พยาบาล : (ใชเทคนค Trigger point) เอาอยางนนะคะคณสมศกด
ฟงดแลวคณสมศกดเปนคนดแลตวเองด ถาคณสมศกด
เรมมอาการไอบอยๆเหนอยเวลาเดนไกลๆทงทคนอน
ไมเหนอย ใหสงสยวาคณไดเวลาทตองเลกบหรแลว
เอาละคะเชญไปทรอทหองตรวจ
8 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 9
เทคนค Trigger point คอ เทคนคการผลกดนการเปลยนแปลง
พฤตกรรมโดยอาศยการสรางสญญาณ/จดสงเกตหรอเหตการณส�าคญซงผปวย
จะรบรและสงเกตเหนในอนาคต และน�าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรม เชน
การทผสบบหรสงเกตวาการไอบอยๆเปนสญญาณวาควรหยดสบบหรเปนตน
สถานการณ Well control ของโรคเบาหวานความดนในปจจบน สถานการณ Well Control ของโรคเบาหวานความดนในปจจบน
พบวา ยงไมดนก หากดจากตวชวดซงก�าหนดไววาผปวยเบาหวานและ
ความดนโลหตควรควบคมได40และ50เปอรเซนตตามล�าดบจะพบวามเพยง
บางจงหวดเทานนทสามารถบรรลเปาหมายได พนทสวนใหญยงประสบ
ปญหาการดแลผปวยเบาหวานและความดนโลหตสงในระยะยาวยอมตามมา
ดวยการเกดโรคแทรกซอนตางๆ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 9
จงหวดสโขทยเปนจงหวดทไดรเรมน�าโปรแกรม Motivational
Interviewing (MI) ไปใชพบวาการท�าMotivational Interviewing (MI)
จ�านวน4sectionsสามารถเปลยนWellcontrolประมาณ50%
แผนภมแสดงรอยละผปวยเบาหวานทมระดบ HbA1c ≥ 8mg/dl
หรอFBS≥250ไดรบการท�าMotivationalInterviewing(MI)โดยเจาหนาท
สามารถควบคมน�าตาลจงหวดสโขทยป2558
10 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 11
ดงนนในป 2558-2559 การด�าเนนงานใน 5 จงหวด ไดแก ชลบร
สรนทรศรสะเกษสงขลาและพทลงตองมผลลพธความส�าเรจใหไดมากกวา
จงหวดสโขทย ซงปจจบนตอนนในหลายพนทน�ารองสามารถเพมอตราการ
ควบคมไดเปน50-70%
การใช MI ในสถานการณอน ;Motivational Interviewing in ANC
ตารางท4.7แสดงรอยละของขอมลวธการคมก�าเนดทเลอกภายหลงใหการ
ปรกษาของสตรตงครรภวยรน
ขอมล ความถ รอยละ
วธการคมก�าเนดทเลอก
-ยาฝงคมก�าเนด 24 80
-ยาฉดคมก�าเนด 3 10
-ยาเมดคมก�าเนด 3 10
จากตารางท 4.7 แสดงผลการด�าเนนการ ใหการปรกษาของสตร
ตงครรภวยรนโดยใชการสนทนาสรางแรงจงใจสนบสนนการฝงยาคมก�าเนด
ซงทดลองใชในคลนกดาวชมพ พบวามอตราการฝงยาฯเปนทนาพอใจ และ
ยงพบดวยวาชวงเวลาทดในการสนทนาคอชวงไตรมาศท 3 และ 4 ส�าหรบ
การสนทนาหลงคลอดหรอกอนกลบบานนนไดผลไมนาพอใจนก
ตดตามพบวาฝงจรง17ราย
กรรณกา แสงบรรจง ผดงครรภ มหดล (ศรราช) 2558
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 11
การใช MI ในสถานการณอน ; MIER [Motivational Interviewing
in Emergency Room]
Hypothesis&Scenario
1. ประเทศอเมรกาผปวยมา ER ดมสรา 30-40%ภายใน 10ป
ผปวยมาซ�าและเสยชวต30%
2. MIลดการดม+ดมปลอดภยขน30-50%ครงแรกMIทER
ครงตอไปทางโทรศพท
3. ผปวยERผปวยดมสรา+บาดเจบลดลง30%ผปวยERโดย
รวมลดลง10%
การดมสราเปนสาเหตส�าคญของการเกดอบตเหต มการศกษาวจย
มากมายทพยายามเปลยนแปลงพฤตกรรมการดมสราในกลมนกขบ ซงพบวา
การสนทนาสรางแรงจงใจทท�าในหองฉกเฉนหรอในโรงพยาบาลสามารถ
เปลยนแปลงพฤตกรรมการดมไดอยางนาพอใจทงนดวยเหตทวาการบาดเจบ
และไดรบผลกระทบจากการดมนนมความชดเจนแตกตางจากการสนทนาใน
เวลาปกตซงความสนใจไมไดมมากนกอยางไรกตามการสนทนาในสถานการณ
ทเรงรดแบบนกตองวางแผนเปนอยางดทงกระบวนการและวธการโดยเฉพาะ
ขนตอนการสรางความรวมมอ(Collaboration) และการขออนญาตคย (Ask
ForPermission)
ส�าหรบงานโรคเรอรงไมตดตอหรอ NCDs นนในอดตทผานมาม
การศกษาเพอคนหาวธการในการชะลอการปวยและไดขอสรปวาทงเบาหวาน
และความดนโลหตสงสามารถชะลอการปวยไดดวยการปรบเปลยนพฤตกรรม
สขภาพ (3 อ 2 ส) ในกลมทปวยแลวกยงตองสนบสนนการควบคมอาการ
เพอปองกนการเกดโรคแทรกซอน
12 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 13
สไลดนน�าเสนอวาการปรบเปลยนLifeStyleสามารถชะลอการปวย
เปนเบาหวานไดอยางชดเจน
Diabetes Prevention Program Research Group. N Engl J Med 2002; 346:393-403
สวนในสไลดนแสดงใหเหนวาการควบคมเพยงเรองอาหารหรอ
ออกก�าลงกายกสามารถชะลอการปวยแถมยงลดความเสยงในการเกดภาวะ
โรคหลอดเลอดสมองได
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 13
577menandwomenwithIGTparticipatedinthetrial,and
ofthem,533participatedinthemeasurementsattheendofthe
6-yearlifestyleinterventionin1992.
BCMJ.org,2010
สไลดนแจกแจงใหเหนวาการปฏบตตวแตละอยางมสวนในการลด
ความดนโลหตไดแคไหน เชน ออกก�าลงกาย สามารถลดความดนโลหตได
4-9mmHgเปนตน
14 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 15
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 15
การใหคำาปรกษาและสนทนาสรางแรงจงใจ
การใหค�าปรกษาหมายถงการสอสารสองทางระหวางผใหการปรกษา
และผรบการปรกษา โดยอาศยสมพนธภาพและทกษะตางๆ เพอใหผ รบ
การปรกษาเกดความเขาใจในปญหาและสามารถหาทางออกอยางสรางสรรค
ไดดวยตนเอง
“สนทนาฉนทมตร แนะน�าทางเลอกโดยไมบงคบ”
Motivational Interviewing (MI) คอ การสนทนาแบบสราง
แรงจงใจ “การสนทนา (สอสารสองทาง) เพอ สรางแรงจงใจ” ในการ
ปรบเปลยนพฤตกรรม ซงเปนการสนทนาแบบฉนทมตรมากกวาการชน�า
เพอใหสงเสรมสนบสนนการมพฤตกรรมสขภาพและพาผปวยกาวขามความ
ลงเลไปสการปฏบต
หวใจหลกของ Motivational Interviewing (MI) มดงน 1) รวมมอ รวมเดนทาง ไมใชเผชญหนาหรอเปนฝายตรงขาม
CollaborationvsConfrontation
ตวอยางสนทนาแบบ Collaboration
ตวอยางการสนทนา
ผปวย : หมอยามนเยอะอะใหผมกนถง5อยางไมงายเลยนะ4อยาง
กนบวาบญแลว
พยาบาล : คณมความตงใจนะ ยามหลายอยางคณพยายามกนไดถง
4อยาง
16 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 17
2) ดงความตองการออกมา ไมใชใสความคดของผ รกษาเขาไป
EvocationvsImposing
ตวอยางสนทนาแบบ Evocation
ตวอยางการสนทนา
ผปวย : ผมสบบหรแควนละ10มวน
พยาบาล : แสดงวาคณตงใจทจะสบไมใหมากเพราะอะไรหรอ
ตวอยางการสนทนา
ผปวย : ทท�างานผมเขาดมกนทงนน
พยาบาล : คณอาจเลอกทจะดมเทาเดมแตกตองสงเกตผลกระทบหรอ
อาจเลอกลดการดมลงสกครงหนงซงลกคณคงดใจมาก
3) ใหความเปนใหญ (คด/เลอก/วางแผน) ไมใชการบบบงคบ
AutonomyvsAuthority
ตวอยางสนทนาแบบ Autonomy vs Authority
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 17
กระบวนการ Motivational Interviewing (MI) มดงน
1. Engagement การสรางสมพนธภาพ/ตกลงบรการ ตองเขากนไดและเปนพวกเดยวกนการสนทนาตองพดในเรองดหรอ
หาเรองทนาชนชมหากคสนทนารสกเปนพวกเดยวกนกจะพรอมเปลยนแปลง
พฤตกรรรม
เทคนคการหาเรองชนชมเพอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมตาม
แนวปฏบตของ Motivational Interviewing (MI) อาจเปนเรองทวไป
เชนแตงตวสวย หรอเปนเรองทเกยวของกบพฤตกรรมสขภาพซงจะมความ
เจาะจงมากกวาวธการชนชมม2ลกษณะดงน
1) เทคนคการชมทความตงใจหรอสาเหตของความตงใจ
2) เทคนคการชมทวธการ
ตวอยางการสนทนา กรณผปวยพบวา ผล Lipid Cho 250 Tri 160
ลงมา 1 มก% (ชนชมทความตงใจ)
ผปวย :“หมอคะปาไขมนลงบางไหมคะ”
พยาบาล : (เทคนคการชมทความตงใจ) มนไมงายเลยนะปาคนเรา
จะลดไขมนลงได หนสงสยวาปาตงใจเพราะอะไร มนม
สาเหตจากอะไร
18 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 19
Affirmation เปนเทคนคในการแสดงความชนชมเพอกระต น
Engagementซงอาจเปนเรอง
1) พฤตกรรมเชนมาตามนด
-มาเพราะเหนความส�าคญ(ทงทขาดยาไปหลายเดอน)
-ความพยายาม(แมวายงไมส�าเรจ)
-ความดงามเชนซอของใหแมแบงเงนใหพอใช
2) ความรสก/อารมณเชนหวงใยแฟนเสยใจทลกไมกอดเพราะดม
สรา
3) มมมอง/ความคด/โลกทศน เชนเหนความส�าคญของการลด
อาหารมน
การแสดงความชนชมตอการกระท�าหรอการตดสนใจของผรบค�าปรกษา
จะชวยท�าใหการกระท�าดงกลาวไดรบการยอมรบ และมแนวโนมทจะตงใจ
ปฏบตตามมากยงขนการชนชมนมความใกลเคยงกบค�าชมเชยแตจะเนนไปท
ตวอยางการสนทนา กรณผปวยพบวา ผล Lipid Cho 250
Tri 160 ลงมา 1 มก%
ผปวย :“หมอคะปาไขมนลงบางไหมคะ”
พยาบาล : (เทคนคการชมทวธการ) มนลงนะปาปาท�าอะไร
มาเนยะมนไมงายเลยนะปาทคนเราจากไขมนท250
อยมาวนหนงสามารถปฏวตตนเอง จนไขมนลงมา
1 แตมได มนอาจไมมากนกแตกแสดงวาปาม
ความตงใจ ปาชวยเลาใหหน ฟงหนอยไดมยวาปา
ท�าอะไรมาบาง
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 19
ความตงใจและพฤตกรรมความพยายามซงจะท�าใหพฤตกรรมนนเกดขนอก
เมอคณพบวาผปวยรายน บานอยตงไกลแตยงมาโรงพยาบาลเชา
คณอาจบอกวา
“คณลงคะแมวาจะอยไกลเดนทางกล�าบากแตกสามารถมาตามนดแต
เชาเลยคณลงมความตงใจมาก”
การแสดงความชนชมนเนนในสงส�าคญไดแก
1. การตดสนใจ“ผมเหนดวยทคณบอกวาจะกนยาตอเนองมนจะท�าให
อาการเหนอยของคณดขนมาก”
2. ความรสกเชน“คณท�าในสงทลกชนชมยกยอง”(ทงดดมสรา)
3. พฤตกรรมโดยเฉพาะความพยายามปฏบตตนใหมพฤตกรรม
สขภาพด “เชน คณตงใจมากเพราะแมวาฝนตกกพยายามออกก�าลงกายใน
บาน”“คณปฏเสธการไปดมสราแลวเลอกทจะเกบเงน”
2. Find out motivation คนหาสงสำาคญ/แรงจงใจ การประเมนสงส�าคญในชวตและใชในการสรางแรงจงใจเปนสงจ�าเปน
การสนทนาควรคนหาสงส�าคญของคสนทนาเพอเชอมโยงกบพฤตกรรมท
ตองการจะเปลยนแปลง โดยใชวธการ “ถาม” การถามนน จะตองมทศทาง
และมความหมายโดยมหลกการถามดงน
1. อะไรคอสงส�าคญในชวต
2. พฤตกรรมสขภาพสงผลตอพฤตกรรมนนอยางไร
หากเชอมโยงขอค�าถามทง 2 ขอจะเกดการผลกดนพฤตกรรมหรอ
การเปลยนแปลงพฤตกรรมเกดขน
20 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 21
ค�าถามเพอคนหา Motivation: การใชค�าถามเพอสรางแรงจงใจ ไดแก
ขอค�าถามทเกยวของกบ
1) เปาหมายหรอสงส�าคญในชวต
ตวอยางขอค�าถาม
“ใคร/อะไรเปนสงส�าคญในชวตของคณ”
“คณใชเวลาสวนใหญกบกจกรรมอะไรบาง”
2) พฤตกรรมไมด(เชนยาเสพตด)กระทบตอสงส�าคญนนอยางไร
ตวอยางขอค�าถาม
“ดเหมอนวาคณมความตงใจท�างานพอสมควรเพราะอะไร?”
“การใชยาบามผลกระทบกบการท�างานอยางไร”
ค�าถามเพอสรางความขดแยงของสงตองการกบสงทท�าอย (Developing
Discrepancies) การเนนและชใหเหนความแตกตางของสงทท�าอยกบสงท
ตองการจะท�าใหบคคลนนเกดความกงวลและตดสนใจเปลยนแปลงตนเองโดย
มวธการกระตนคสนทนาดงน
1. การถามถงอนาคต/มองไปในอนาคต
2.ถามถงเปาหมายในชวต
3.ถามถงอดตทดกวา
4.ถามถงสงเลวรายสดๆทเปนไปได
5. ถามถงสงทดสดๆทเปนไปได
ตวอยางการถามเพอคนหาสงส�าคญในชวต
- คณตงใจท�างานมากคณเกบเงนสวนใหญไปใชกบเรองอะไร
- ชวงทเปนวนหยดหรอพอจะมเวลาวางคณใชเวลาไปกบเรองอะไรบาง
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 21
ตวอยางขอค�าถามเพอ Developing Discrepancies
“คณบอกวาอยากใหลกมความมนคงในชวตและกไดยนวาคณไมอยาก
เลกยาบา(ซงท�าใหเสยงตอการถกจบ)”
“คณบอกวาอยากมรางกายแขงแรงแตคณกไมมเวลาออกก�าลงกาย”
3. การ Strengthen motivation การผลกดนแรงจงใจใหแนนเฟนมนคง เมอคสนทนารบรวาเรองนส�าคญและเกยวของกบสงส�าคญในชวต
เราควรผลกดนแรงจงใจใหแนนเฟน มนคงโดยสวนใหญคสนทนามกจะเลอก
ตวเลอกเองหากมเวลาใหAdvicewhichManuในขอท4.
การใชค�าถามสนบสนนแรงจงใจใหเขมแขงมกจะเปนขอค�าถามท
เกยวของกบ
1.ผลเสยของพฤตกรรมเดม
2.ผลดของพฤตกรรมใหม
3.เรองของเปาหมายในชวต/อนาคต
4.เรองความสมพนธหรอคนทรก (ซงชวยสรางแรงจงใจในการดแล
ตนเอง)
ตวอยางการถามเพอ Strengthen motivation
- คณลองเลารายละเอยดฟงหนอยวาคณจะท�าอยางไร
- ชวงเดอนทผานมาคณกนยาตอเนองไดดเลาใหฟงหนอยวาท�าไดยงไง/
ผลลพธเปนอยางไร?
- “ถาคณเลกยาบาไดแมคณจะรสกอยางไร”
22 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 23
4. การแนะนำาแบบมตวเลอกใหเขาไดเลอกเอง เปนการ Advicewithmenus คอแนะน�าทางเลอกทเปนไปไดซง
ผปวยยอมพจารณาดวยคนเอง และมความเปนเจาของตวเลอกนน ตวอยาง
ทใชกนบอยกเชน “คณสามารถดมเบยรในแบบเดมกได แตกตองคอยสงเกต
สขภาพอกทางคณอาจเลอกลดการดมลงและหากความตงใจสงมากการเลก
ดมยอมท�าใหลกคณดใจเปนทสด
5. การ making a solid plan วางแผนและสรป การวางแผนทชดเจน เปนไปได ซงอาจเปนเพยงแผนสนๆ ท�าเพยง
เลกนอยกไดเชน การกลบบานเรวในวนจนทรถงพฤหส (เพอลดการดมลง
ในบางวน) การพาววเดนออมทงนา (ออกก�าลงกายทสอดคลองกบวถชวต)
เปนตน
ภาพแสดงกระบวนการ Motivational Interviewing Process
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 23
การเปลยนพฤตกรรมไมใชเรองงาย ตองมจงหวะและวธการ ดวยเหตทพฤตกรรมสขภาพเปนสงทมมานาน การจะไปปรบเปลยน
ยอมมใชเรองงายในเวลาปกตแตในบางจงหวะอาจเปนหนาตางแหงโอกาสทม
ความเปนไปไดสง
1. Crucial Moment คอจงหวะแหงชวตทมความส�าคญอาจเปน
ชวงเวลาทไดรบผลกระทบจากการขาดยาการเกดอบตเหตรถลมการทเพอน
ซงปวยดวยความดนโลหตสงเหมอนกนเกดอาการอมพฤกษในจงหวะเชนน
ผปวยจะฉกใจคดและรบค�าแนะน�าไดงายกวาในเวลาปกตจงหวะชวตทวาน
อาจเปนเรองทดกได เชนผปวยกนยาครบถวนในชวงเดอนทผานมาเลยรสก
วาอาการมนงงไดหายไป
2. Vital Behavior คอการเปลยนพฤตกรรมเพยงบางอยางเทานน
ทจ�าเปนและเวนเวลาในการ เปลยนแปลงพฤตกรรมอนๆ ใหเนนนานออกไป
เพราะสวนใหญคนเรามกจะเปลยนพฤตกรรมทส�าคญดวยตนเองอยางคอยเปน
คอยไป จากการวจยพบวา การสนทนาเพยงเรองเดยวพฤตกรรรมเดยว
สามารถท�าใหคนไขเปลยนพฤตกรรมอนโดยอตโนมตเพราะการเปลยนแปลง
ดงกลาวเกดขนเพราะเปาหมายส�าคญในชวตของเขาเอง
ตวอยางทมกใชไดผลกรณผปวย NCDs ทขาดนดซงเปน crucial
moment
24 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 25
กรณผปวย NCDs ทขาดนด
พยาบาล :คณลงสมศกดครบหายไปตง 2-3 เดอน วนนเกดอะไรขน
ท�าไมลงจงมา
(ถามหาทสงผลกดนใหลงมาโรงพยาบาล)
ผปวย :ไมมาไดยงไงครบคณหมอเวยนหวตง2-3วนแลววนนลกขน
ไดจงรบมา
พยาบาล : คณลง2-3เดอนกอนมอะไรเหรอทท�าใหคณลงไมไดมา
ผปวย :ลงเลยงหลาน ลกชายเอาหลานมาฝากไว กเลยไมมเวลามา
เอายา
(จากค�าพดของลง “หลานคออปสรรค”ท�าใหไมไดมาโรงพยาบาล)
พยาบาล :ตอนคณลงเวยนหวคณลงเลยงหลานไหวเหรอ
(เปลยนให “หลาน” เปนปจจยทผลกดนใหลงเปลยนพฤตกรรม)
ผปวย :ไมไหวหรอกเอาไปฝากไวกบเพอนบาน
พยาบาล :แลวตอนลงกนยาละ
ผปวย : ลงมแรงดท�าอะไรตออะไรกไดท�าสวนกได
พยาบาล :ชวตตางกนเหมอนกนนะลง ตอนกนยามแรง ตอนขาดยาตอง
เอาหลานไปฝากไวกบเพอนบาน
(การเปรยบเทยบชวต 2 แบบ
ท�าใหคณลงเกดความคดตอเนองวาคณลงอยากมชวตแบบไหน)
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 25
“3 เรองสำ�คญ ทส�ม�รถชวนผปวยพดคย โดย ใชหลก MI เรองท 1 ถ�มเกยวกบชวตครอบครว เรองท 2 ถ�มเกยวกบชวตก�รทำ�ง�น เรองท 3 ถ�มห�สงสำ�คญในชวต ”
กรณผปวยเบาหวานพยาบาล :คณลงสมศกดครบหายไปตง 2-3 เดอน วนนเกดอะไรขน
ท�าไมลงจงมาพยาบาล :คณลงคะน�าตาลของคณลง 184 คณลงมความคดเหน
อยางไรคะผปวย :ถาไมเกน200ไมเปนไร(จากการสนทนาผปวยมความเชอวาน�าตาลไมเกน 200 ยงไมเปนไร พยาบาลจะไมหกลางความเชอดงกลาว แตจะเชอมโยงใหเหนสงส�าคญในชวตเพอการรกษาระดบน�าตาลและใหสงส�าคญในชวตนนยงด�ารงอยได)พยาบาล :เนนการชมเรองความขยนขนแขงการขายของช�า
(หลงจากนนใน Session ท 2 พบวา คนไขเรมเปลยนความเชอ)ผปวย :พยาบาลครบถาน�าตาลไมเกน187ไมเปนไร
**สงทนาสนใจจากการบนทกของพยาบาลพบวา คนไขมการสบบหร หลงจากนนผปวยอาการดขนจากการทไมไดเปลยนแปลงความเชอของคนไขคนไขมการควบคมอาหารลดการสบบหรและมแนวโนมการควบคมน�าตาลดขนภายใตการพดคยเพยงสงส�าคญในชวต**
ในบางครงหากผปวยมความเชอทไมถกตองแตยากทจะเปลยนแปลงก
จ�าเปนตองเปลยนจดเนนมาทพฤตกรรมมากกวาความเชอ
26 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 27
BRIEF ADVICE (การใหคำาแนะนำาแบบสน)
BRIEF ADVICE (การใหค�าแนะน�าแบบสน) ความหมาย คอการให
ขอมล เชงปรกษา โดยเนนการสรางแรงจงใจ ซงแรงจงใจนจะผลกดนใหผรบ
ค�าแนะน�าตดสนใจปฏบตตามขอมลความรทไดรบการใหค�าแนะน�าแบบสนน
ใชเวลาประมาณ 5-10 นาท สามารถท�าไดทหองฉกเฉน/แผนกผปวยนอก/
หองสองกลองGastroฯลฯและสามารถท�าพรอมกบการเยยมบานเหมาะกบ
ผทยงขาดแรงจงใจการใหBriefAdviceหลายครงจะมประสทธภาพเพมขน
BRIEFADVICE(การใหค�าแนะน�าแบบสน)สวนใหญจ�าเปนรายบคคล
แตกสามารถด�าเนนการในรปแบบ Small Group ไดแตจดส�าคญการเลอก
ถามเรอง“สงส�าคญในชวต”ควรเลอกเพยง1-2คนในกลมเทานนกลมจะเกด
การคดตามเองแมวาจะฟงเรองเกยวกบการงานของคนอนกสามารถท�าให
เชอมโยงเรองตนไดโดยธรรมชาต เมอเกดแรงจงใจแลวสมาชกในกลมกจะม
ความพรอมมากขนในการรบฟงขอมล
ประสทธผลของการใหค�าแนะน�าแบบสนนนเหนไดอยางชดเจนใน
กรณนกดมซงใชบรการทหองฉกเฉนโดยพบวานกดมทไดค�าแนะน�าแบบสนไป
จะมการลดปรมาณการดมลงไปถง27 เปอรเซนตและพบวายงใหค�าแนะน�า
แบบสนนซ�าอก (ซงอาจเปนการกระตนเตอนหลงจาการใหค�าแนะน�าครงแรก
ผานไป) กจะท�าใหประสทธผลยงดขน นอกจากเรองการดมสราแลวการให
ค�าแนะน�าแบบสนยงถกใชในการใหขอมลแกผทความเสยงดานสขภาพ โดย
เปนรปแบบหนงของLifeStyleIntervention
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 27
ขนตอน BRIEF ADVICE (การใหคำาแนะนำาแบบสน) 1. การสร างสมพนธภาพดวยการสนทนา/แสดงความชนชม
(Affirmation)ในเรองส�าคญสงดความพยายาม
2. การใชค�าถามสรางแรงจงใจ (Ask for Reason) เชนการถาม
เกยวกบผลกระทบของพฤตกรรมการถามเกยวกบความพยายามทผานมา
3. การใหขอมลทจ�าเปน (Advice withMenus) ซงควรสนและ
มลกษณะทมทางเลอก
ตวอยางการสนทนา BA ในกลมเสยง
ผปวย :เจาะเลอดไปเมอเดอนมนาคมพบวาคอลเลสเตอรอล210
แพทย : รสกอยางไรกบตวเลขนผมรสกวาไมไดเปนจ�านวนทสงมากนก
ผปวย :เปนคนออกก�าลงกายแตขาดการควบคมเรองการรบประทาน
อาหาร ยงพอแตงงานแลวออกงานมากขนตองรบประทาน
อาหารในงานสงสรรคตางๆรวมถงงานศพ
แพทย :แตงงานมานานเทาไหรแลว
ผปวย :ประมาณ15ปมลกแลว
แพทย :การเปลยนวถชวตกมสวนท�าใหควบคมอาหารยาก เมอสกคร
ไดยนวาออกก�าลงกายเปนประจ�า ท�าไมถงขยนแบบนน คนท
ท�างานสวนใหญไมมเวลาออกก�าลงกายผมสงสยวาเพราะอะไร
ผปวย :ออกก�าลงกายแลวรสกวาคลายเครยด
แพทย :ความถของการออกก�าลงกาย
ผปวย :จะไมใหนอยกวา4วนตอสปดาห
28 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 29
ตวอยางการสนทนา BA ในกลมเสยง (ตอ)
แพทย :การออกก�าลงกายเพอคลายเครยดนนคอเหตผลหลกเหรอ…
มเหตผลอะไรอยางอนอกมย
ผปวย :เดมรปรางดกวาน ตงแตแตงงานมาน�าหนกเพมมากขนเรอยๆ
รสกขนมาเองจากเมอกอนไซตSปจจบนเกอบไซตMแลวคะ
กลวโรคภยทตามมาดวย
แพทย :เคยมคนทกวาอวนมย
ผปวย :มคนทกวาแกมออกดอวบขน
แพทย : คณเปนคนออกก�าลงกายทกวนอยแลวสงทคณอยากเพมเตม
คอ เรอง ของการกนอาหาร ผมฟงดแลวอาจจะไมงายนกคอ
คณตองมบทบาทในการกนเลยงสงสรรค คณมองความเปนได
อยางไร มอะไรทพอท�าได ผมก�าลงคดถงการไปกนเลยงใน
การสงคมคณมองอยางไร
ผปวย :ถาขาวตมกจะกนแตน�า
แพทย : คณถงกบจะกนแตน�าเลยเหรอ ขนาดนนเชยวเหรอ เหตผล
มนคออะไร
ผปวย :คอเจาภาพนงมองอยถาไมกนเลยจะดนาเกลยดจะพยายามกน
ใหนอยลง
แพทย :ผมไดยนมาวาเรองของไขมน การลดแปงและน�าตาลลงอาจจะ
ชวยไดเยอะผมวานคอตวเลอกในการลดไขมนคณมองอนาคต
คณอยางไรคณท�างานมากป
ผปวย :เขาปท26
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 29
ตวอยางการสนทนา BA ในกลมเสยง (ตอ)
แพทย : จะท�าตอมยจะท�ากจการสวนตวหรอจะท�างานตอไปเรอยๆ
ผปวย :เคยคดจะวางแผนลาออก
แพทย :ถาออกจากงานคดจะวางแผนอะไรบาง
ผปวย :ท�ากจการสวนตวเปนรปแบบบรษท
แพทย :ฟงดแลวเรองการท�างานคณมความตงใจ มความรสกวา
คณขยนและตงใจท�างาน นาจะมเงนเกบพอสมควร คณ
ท�างานขนาดนเกบเงนขนาดนเพออะไร
ผปวย : คนรอบขางยงไมสบายยงมความรบผดชอบตอครอบครว
แพทย : ฟงดแลวคณเปนเสาหลกของบาน ไมเฉพาะครอบครวคณ
อยางเดยวรวมถงครอบครวเดมของคณดวย คณแมคณตอน
นเปนอยางไรบางครบ
ผปวย :ปจจบนคณแมชวยท�างานในสวนของบรษท
แพทย : ผมยงฟงแลวร สกว าคณยงเปนคนทมความส�าคญตอ
ครอบครว และคณเปนคนมงมนตงใจโดยเฉพาะอยางยง
เรองการออกก�าลงกายผมมองดแลวคณมคณสมบตครบถวน
ในการบรหารชวตคณเองได หากมองยอนไปในเรองของ
อาหารการกนคงไมนาจะใชเรองยากมอะไรทคณจะพอไดใน
ชวง 2-3 อาทตย หรอภายในเดอนนบางมย เชน การเดน
ขน-ลงบนไดเพอตอยอดในการดแลเรองอาหารซงสามารถ
ลดความเสยงอะไรหลายอยางลงได
ผปวย :มอเชาจะทานแตผลไม
30 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 31
ตวอยางการสนทนา BA ในกลมเสยง (ตอ)
แพทย :คณถงกบจะทานแตผลไมเลยเหรอ…..มนไมงายเลยนะ
คณสามารถท�าไดมอะไรอยางอนมนทคณสามารถท�าได
ผปวย :เสาร-อาทตยไปคอนโดทบางแสนแตกอนทานอาหารทะเล
เดยวนเลกทานหรอทานนอยลง
แพทย :เรองราวของคณเปนเรองราวทดคณเปนคนมงมนตงใจ
ทจะบรหารจดการชวตได
BRIEF INTERVENTION (การใหคำาปรกษาแบบสน)
BRIEF INTERVENTION (การใหคำาปรกษาแบบสน) หลกการส�าคญ ของ BI คอเปนการสนทนาสรางแรงจงใจทมความ
เหมาะสมกบผทมแรงจงใจอยบาง เนนเสรมแรงความตระหนก การประเมน
ปญหาทงความรและแรงจงใจแนะน�า-ใหขอมลตงเปาหมายทชดเจนวางแผน
เพอไปยงเปาหมาย เปนการชวยเหลอแบบครงเดยวจบ (แตนดตอได) เนน
เรองทส�าคญเทานนใชเวลา20-30นาท
กระบวนการ BRIEF INTERVENTION (การใหคำาปรกษาแบบสน) 1. สรางสมพนธภาพ(ทกทาย/เกรน/ดานบวก)
2. ประเมนแรงจงใจ(มเทาไรและมาจากไหน)
3. ถามเพอสรางแรงจงใจ(Reasonforchange)
4. จดการกบแรงตาน(breakingresistance)
5. ก�าหนดเปาหมาย-วางแผน/ประยกต
6. ใหก�าลงใจ-คาดหวงดานบวก/สรป-นดหมาย
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 31
ความแตกตางระหวาง Brief advice (BA), Brief Intervention (BI) และ Motivational Interviewing (MI)
Brief advice (BA) :เปนการใหค�าแนะน�าแบบสนโดยเนนการสราง
แรงจงใจและไมเนนค�าแนะน�าซงมลกษณะเฉพาะในเรองเวลาซงมกอยในชวง
5-10นาท
Brief Intervention (BI) : เปนการใหค�าปรกษาแบบสนในแตละ
Sectionถกก�าหนดดวยระยะเวลาเพยง20-30นาท
ทง Brief Advice (BA) และ Brief Intervention (BI) อยภายใต
Motivational Interviewing (MI) เนองจากMotivational Interviewing
(MI) คอ การสนทนาหรอใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ มระยะเวลาตงแต
5นาทจนถง1ชวโมง
ซงรปแบบการใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ มความแตกตางจาก
การใหค�าแนะน�าหรอการสอนโดยผรบฟงมสวนรวมในการสนทนามความเปน
พวกเดยวกน (Collaboration) เราจงไมเปนคตอส กบค สนทนา ท�าให
ผสนทนาไดเสนอความคดเหนและเปนผ ตดสนใจในการแกไขปญหาของ
ตวเอง
Motivational Interviewing Process และการนำาไปใชในผปวย NCDs การประยกตใชในผปวยNCDsนนอาจแบงเปน
การใช Brief Advice; BA โดยใชเวลา 5-10 นาท ในแตละครง
ทผปวยมาพบแพทย/เจาหนาท โดยเลอกผทยงควบคมระดบความดนโลหต
หรอระดบน�าตาลไดไมด การสนทนาแบบนใชหลกการ 3As คอการแสดง
ความชนชมในสงด (Affirm)การถามกระตนแรงจงใจ(Ask)และการแนะน�า
ใหขอมล (Advice) จากการทดลองในหลายพนทพบวา การสนทนาแบบน
อยางตอเนองตงแต3ครงขนไปสามารถสรางแรงจงใจในผปวยสวนใหญได
32 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 33
การใช Brief Interventionใชเวลา15-20นาทมความเหมาะสม
ในรายทมความตงใจอยบางเพยงแตไมมากพอหรอขาดเทคนคบางอยาง
การใชในแบบกลม (Group Process) ซงสามารถใชการสนทนา
เปนขนตอนกอนรบความร หรอเปนการสรางแรงจงใจกระตนความพรอม
กอนการบ�าบดกได
ทกษะ/ทฤษฎอนๆ ทจำาเปนตอการใหคำาปรกษาแบบสรางแรงจงใจ Motivational Interviewing (MI)
1. Stages of change : ทฤษฏล�าดบขนของการเปลยนแปลง
(StageofchangemodelหรอTranTheoreticalModel)นนจดวาเปน
หลกของทฤษฏการเปลยนแปลง รวมทงจดวาเปนทฤษฏส�าคญทใชอธบาย
ในเรองของพฤตกรรมการดมสรา และยาเสพตดทงหลายวามขนตอนอยางไร
ควรสนทนาอยางไร
ดร. เจมส โปรคาสกา (JamesO. Prochaska) และคหผรวมงาน
ของเขา ดร.คารโล ไดคลเมนเต (Carlo Diclemente) ไดพฒนาทฤษฎ
จากการศกษาในผทตดบหรทงนแตเดมกลาวกนวาเหตทดอกเตอรโปรคาสกา
สนใจเรองของพฤตกรรมสขภาพโดยเฉพาะสารเสพตดกเพราะเขามพอ
ทตดสราเรอรง บวกดวยโรคซมเศราตามมาและแมจะใหการรกษาแตกกลบ
ไมไดผล ไมสามารถเปลยนพฤตกรรมสขภาพของพอเขาไดเลยจวบจนพอ
ของเขาไดเสยชวตไป
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 33
การศกษาในระยะตอมาทท�าในหมนกสบบหรกท�าใหพบขนตอนหรอ
ล�าดบขนของการเปลยนแปลงซงสามารถสรปไดเปน5ขนตอน
1. ระยะมองไมเหนปญหา (Pre contemplation) ระยะนเปน
ระยะทผปวย (หรอนกสบ/นกดม ฯลฯ) ยงไมไดคดถงความเกยวของของ
พฤตกรรมสขภาพของตนเองวาเกยวของกบผลลพธอนเลวรายในระยะนนกสบ
บหรจะคดวาตนสบบหรไมมากไมมทางเปนมะเรงไดเลยนกดมจะคดวาตนเอง
ดมแบบควบคมได(ทงทจรงแลวไมใช)หากอยากเลกกเลกได(ไมใชปญหา)
2. ระยะมองเหนปญหา (Contemplation) ระยะนบคคลจะมอง
เหนความเสยงหรอปญหาทอาจตดตามมาจากพฤตกรรมสขภาพของตน
อยางไรกตามเมอชงน�าหนกแลวยงไมพบความคมคาทจะเปลยนแปลงตนเอง
3. ระยะเตรยมตวหรอพรอมทจะเปลยนแปลง (Preparation)
ระยะนเปนระยะทบคคลไดแสดงความพรอมทจะเปลยนแปลงตนเองพวกเขา
อาจวางแผนการแลววาจะท�าอยางไรบางเพอลดน�าหนกอาจซอรองเทาวงไป
สมครเปนสมาชกในฟตเนส โดยทวไปแลวการท�าตามแผนมกเกดในชวง
ไมเกน1เดอนหลงจากการไดวางแผนแนนอนวาหากเกนไปจากนความตงใจ
กจะลดลง
4. ระยะลงมอปฏบต (Action) ในระยะนบคคลจะท�าตามแผน
การทไดวางไว ผปวยเบาหวานจะเรมลดอาหารชนดทมคาลอรสง นกสบบหร
จะลดการสบลง ใครทเคยขาดยาบอยๆ กจะเอายาใสกลองแลววางไวใน
ทเหนชดเพอกระตนการกนยา
34 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 35
5. ระยะคงสภาพพฤตกรรมใหม (Maintenance) คอระยะท
บคคลสามารถปฏบตตามแบบแผนพฤตกรรมสขภาพทไดตงใจไวอยางตอเนอง
ซงอาจกนเวลาหลายเดอนจนถงหลายปแลวแตชนดของพฤตกรรมสขภาพ
ซงมกมความยากงายแตกตางกน อยางไรกตามกอนทบคคลจะเขามาถงระยะ
คงสภาพไดนนพวกเขากจะตองผานการ“เผลอไป”และแกไขปรบปรงตนเอง
ทแลวทเลาอยหลายครงทเดยวการพลาดไปดงกลาวมกจดวาเปนกระบวนการ
ธรรมชาตของการเปลยนแปลงในพฤตกรรมสขภาพไมไดจดวาเปนความ
“ลมเหลว”แตอยางใด
ระยะตางๆของการเปลยนแปลงนมลกษณะเปนวงจรซงหมายความ
วาการเปลยนแปลงสวนใหญจะเปนไปตามล�าดบขนและอาจยอนกลบไปกลบ
มาได เชน หากเมอเคยท�าไดอยางทตงใจไวกอาจมบางอยางผลกดนเขากลบ
ไปยงจดทมองขามปญหาอกกได ดงนนผ ทบ�าบดรกษาหรอใหค�าปรกษา
แกป ญหาพฤตกรรมสขภาพ จงควรท�าความเข าใจกบธรรมชาตและ
พฤตกรรมสขภาพเหลานและเขาใจในความ“เผลอไป”วาไมใชความลมเหลว
นอกจากนยงควรเขาใจดวยวาบางปญหาเชนการสบบหรนนนกสบอาจตอง
ผานกระบวนการตามล�าดบขน3–4รอบกวาจะสามารถคงสภาพพฤตกรรม
สขภาพตนเองคอการเลกสบบหรไดส�าเรจ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 35
ประเมนล�าดบขนการเปลยนแปลงของบคคล มวตถประสงคเพอให
สามารถเลอกใชการสนทนาทสอดคลอง จงตองพจารณาคสนทนาในล�าดบ
ขนตอนของแรงจงใจในการเปลยนแปลงตนเองกอนเปนอนดบแรก ดงภาพ
ดานลาง
36 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 37
Transtheoretical Model ProchaskaและDiClemente(1982,1984,1986)
- Pre-contemplationมองขาม/ไมเหนปญหา ควรชใหเหนปญหา
- Contemplation คดบางแตลงเล ควรชวนชงน�าหนกทางเลอกตางๆ
- Determination ตดสนใจ ควรชวนพจารณามลเหตใหมนคง
- Action ท�าไดบอยๆ ส�ารวจสงดทไดรบ
- Maintenance เปนนสย คยเรองผลดและระวงหลมพราง
- Relapse ถอยหลง สงทเคยท�าไดสงทตองวางแผน
2. The Five Basic Principles : Miller และคณะ (1991) องคประกอบทจำาเปนในการใหคำาปรกษา แบบสรางแรงจงใจ(EDARS)
1) Express empathy: การแสดงความเหนใจเพอใหคสนทนาท�า
บางอยางและมเปาหมายซงในบางครงคสนทนายงลงเลใจตวอยางบทสนทนา
เชนฟงดแลวคณอยากจะท�างานทนอยางมความสข
2) Develop Discrepancy: การชใหเหนถงความขดแยงของชวต
2 แบบหรอชใหเหนถงสงทอยากท�าและไมอยากท�า เพราะฉะนนจะกระตน
เกดความเครยด ตวอยางบทสนทนา เชน คณก�าลงบอกวาคณไมมเวลา
ออกก�าลงกายแตอกใจหนงคณบกวาเปนเบาหวานแบบนถาไมออกก�าลงกาย
คณจะแยคณคดอยางไรกบ2ความคดน
3) Avoid argumentation: หากพบแรงตานจากคสนทนา ผให
ค�าปรกษาไมควรถกเถยงแตใหเดนหนาไปพรอมกบแรงตานนน
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 37
4) Roll with Resistance : เมอพบกบแรงตานของคสนทนาเรา
อาจชวนเดนหนาตอและจดการลดแรงตานนนเชนอาจเหนดวยในบางประเดน
อาจเปลยนมาโฟกสประเดนทส�าคญกวาเปนไปไดมากกวาฯลฯ
5) Support self – efficacy: สนทนาเนนการสรางความเชอมน
เชนการถามสงทคสนทนาเคยท�าไดหรอถามใหเหนถงกระบวนการและวธการ
ทเคยท�าและประสบความส�าเรจ
3. Component ของ Counseling ในแบบสะทอนปญหา (มกใชรวมกบแบบคดกรอง เกยวกบ ปญหาสรา ยาเสพตด) 1) FeedbackในRisk/ปญหา F Feedback
2)เนนความรบผดชอบทCl. R Responsibility
3)การแนะน�า A Advice
4)Menuทางเลอก M Menu
5)Empathicstyle E Empathy
6)เชอในพลงของCl. S Self-Efficiency
4. ปฏกรยาจากการสนทนาเกยวกบความสำาเรจทเคยทำาได ทำาให คสนทนาคดถงความเปนไปได ลดการคดวนเวยนเกยวกบ อปสรรค
5. Change Talk : Change talk หรอค�าพดทแสดงความตงใจทจะ
เปลยนแปลงตนเองเปนสญญาณทบอกผใหค�าปรกษาวาคณได “บรรล
เปาหมาย”แลว
38 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 39
การสนทนาทเปนพวกเดยวกนไมต�าหนตอวา คยเรองสงส�าคญแลว
โยงไปยงพฤตกรรมทควรมเปนสงทท�าเปนระยะอยางคอยเปนคอยไปจน
สามารถผลกดนการเปลยนแปลงได
6. การใหกำาลงใจเปนเทคนคหนงทสนบสนนความคดวา ทำาได เปนไปได มหลายวธเชน 1)พดถงความพยายาม/ความอดทนของผมาปรกษา เชน ไมดาวา
แมจะโกรธมาก
2) พดถงคณธรรมเชนเขาใหเงนแมแมวาจะท�าใหอดไปเทยวกบเพอน
3)พดถงอนาคตทดขนเชนคณยงมโอกาสไตเตาตอไปอก
4)เลาเรองทคลายกนของผอนเชนมสามทใจรอนเหมอนกน
5)เลาเรองของผอนทพบทางออก
6)เลาประสบการณตนเอง
ตวอยางการสนทนา
พยาบาล : 1. “อะไรทส�าคญและคณอยากท�าใชการเลยงหลานหรอเปลา”
2. “ลกๆอยากใหคณอยและชวยเลยงหลานใหพวกเขา”
3. “ถาคณกนยาตอเนองดความดนไมสงกจะโลงหว
ไมเวยนหวอกมนจะท�าใหคณดแลหลานๆไดดขน”
ซงหากผปวยรสกวามน “ตรงใจ”กจะตอบวา
ผปวย :“ใชเพราะทแลวมาผมดแลหลานๆ ไมคอยไดกเพราะไออาการ
เวยนศรษะนแหละผมจะกนยาใหไดทกวนครบ”
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 39
7. สถานการณจำาเพาะบางอยางทกระตนใหเกดแรงจงใจ 1) ระดบของความเครยดเชนกงวลกบผลรายจากพฤตกรรมของตน/
การดม
2)วกฤตการณในชวตเชนปวยหนกถกใหออกจากการเรยน
3)การใชสตปญญาในการประเมนคณคาผลบวก-ผลลบ
4)การตระหนกถงผลเสยทเกดจากพฤตกรรมของตนเอง
5)การไดรบรางวล/การถกลงโทษ
6)ทาทของผชวยเหลอ
40 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 41
กจกรรมกลม
กจกรรมท 1 แบงทมสนทนาในเรองทสงทพยายามท�าแตยงท�าไมได
โดยใชทกษะการถามและการแสดงความชนชมหรอใหก�าลงใจ
วตถประสงคเพอ 1. เพอใหทราบสงส�าคญในชวต
2. ผลกระทบพฤตกรรมนนตอสงส�าคญในชวต
สรปกลมท 1 พฤตกรรมการดมน�าอดลม
จากสถานการณ Case อยากหยดพฤตกรรมการดมน�าอดลมเคย
หยดไดชวง1เดอนทผานมาแตกลบมาดมอกซงสมาชกทสนทนามการคนหา
แรงจงใจ เปรยบเทยบใหเหนวาหากไมดมน�าอดลมจะเกดอะไรขน โดยใชพด
“ใชชวตอยไดมยถาไมดมน�าอดลม”
ขอเสนอแนะจากวทยากร ใหCaseลงคะแนนจาก0-10ในการเลก
ดมน�าอดลม ซงหาก Case ใหคะแนนจ�านวนมากใหถาม Case กลบไปวา
“เพราะอะไรคณจงใหตง 8 คะแนน” “มอะไรอกมยทจะชวยใหคะแนนเพม
เปน9-10คะแนน,ตองการตวชวยอะไร,ตองการก�าลงใจจากใคร”
ขอสงเกตหากใชค�าถามวา“ท�าไม”หรอการชหนาCLจะใชไดดใน
สถานการณ“ชม”
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 41
สรปกลมท 2 พฤตกรรมการดมกาแฟ จากสถานการณ Caseตองการเลกดมกาแฟเนองจากผลการตรวจ
สขภาพประจ�าปพบวาคาน�าตาล 115 สมาชกในกลมรวมสนทนาแลวท�าให
เกดความรสกประทบใจคอค�าพดวา “คณถงกบเลกดมกาแฟเชยวหรอ” และ
แนะน�าใหดมกาแฟด�าจะมผลดตอสขภาพตนจงมความตงใจในการเลกกาแฟ
อกเหตผลนงเนองจากรบผดชอบงาน NCDs หากน�าตาลขนจะไมสามารถ
บอกคนไขใหลดพฤตกรรมเสยงไดเนองจากตนยงไมสามารถท�าเองได
สรปกลมท 3 คาน�าตาลสง จากสถานการณ Caseทมความเสยงตอโรคเบาหวานเนองจากชอบ
ดมกาแฟมากท�าใหคาน�าตาลสงขน จงมความตงใจในการออกก�าลงกายจน
น�าหนกลด เนองจากรบผดชอบงาน NCDs หากไมสามารถท�าตนใหเปน
แบบอยางไดกจะไมสามารถสอนคนไขไดเชนกนซงสมาชกในกลมรวมสนทนา
รวมใหก�าลงใจ
ขอเสนอจากวทยากรสรางความมนใจเพมเตมในการลดการดมกาแฟ
ในCaseทมพฤตกรรมทดอยแลว
สรปกลมท 4 ชอบเลนหวย จากสถานการณ Case มพฤตกรรมชอบเลนหวยในทกวนท 1และ
16ไมเดอดรอนเรองเงนเคยกลบมาคดเรองความคมคาจงมความคดอยากเลก
เลนหวยชวตนาจะดขน เคยซอหวยสงทสดในราคาเกอบหมนบาท สมาชก
ในกลมรวมสนทนาวาเคยมมยครงนงทไมซอหวยเพราะอะไรตนจงตอบกลบ
ไปวาเพราะไมถกหวยหลายงวดตดตอกนท�าใหเลกซอ ซงในตอนนนคณยง
ท�าไดท�าไมตอนนจะท�าไมได
42 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 43
ขอเสนอแนะจากวทยากร ตองหาเปาหมายในชวต หรอเหตผลใน
การเลกเลนหวย หากคนหาแรงจงใจในการเลกเลนหวยไดท�าใหพฤตกรรม
การเลกเลนหวยนนเขมแขงมากขน
สรปกลมท 5 ตดโทรศพทมอถอ
จากสถานการณ Case ตดโทรศพทมอถอ Social Network Line
Facebookอยากมชวตกบกจกรรมอนๆทเปนประโยชนบางสมาชกในกลม
รวมสนทนาวา“เคยมครงไหนมยทสามารถเลกเลนโทรศพทได”
ขอเสนอแนะจากวทยากร จากพฤตกรรมนควรใหCaseใหคะแนน
ตอพฤตกรรมดงกลาวและถามเหตผลความตงใจในการเลกเลนโทรศพท
ซงประเดนส�าคญในการสนทนาหากคสนทนามความตองการอะไร
บางอยาง หากใหความส�าคญเรองวธการเรวจนเกนไป หากค สนทนาม
ความตองการไมมากพอในการเปลยนแปลงพฤตกรรมควรใชเวลาคนหา
เรองของสาเหต เชน จากพฤตกรรมนไดรบผลกระทบอะไร คนหาสงส�าคญ
ในชวตใหไดและเชอมโยงการพฤตกรรมเสยง
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 43
กจกรรมท 2 การฝกสนทนาแบบBRIEFADVICE
(ภายใตการชนชมถามใหคดหรอแนะน�าอยางมตวเลอก)
สรปกลมท 1 สถานการณผปวย28ปอาชพขบรถสงของทองเสยซกประวต
พบวาสบบหร10มวน10ปยงไมมอาการ
พยาบาล : ชออะไรคะ
ผปวย : สมศกดครบ
พยาบาล : วนนมอาการอะไรมาคะ
ผปวย :ปวดทองถายมา5ครง
พยาบาล : มโรคประจ�าตวมยคะ
ผปวย : ไมม
พยาบาล : กนเหลาสบบหรมยคะ
ผปวย : กนเหลานานๆทบหรวนละ10มวน10ปได
พยาบาล :ทราบวาคณถายเหลวมา
ผปวย : กนเกลอแรไมดขนปวดทองมากเพลยมาก
พยาบาล : คณมากบใครคะหรอวามาคนเดยว
ผปวย : มาคนเดยวขบรถมาเอง
พยาบาล : ฟงดคณมการดแลตวเองระดบหนงมการดมน�าเกลอแร
มากอนเขา รพ. คณขบรถมาเอง ท�างานเกยวกบการ
ขบรถเหรอคะ
ผปวย : ผมขบรถสงของขบรถทกวนเลยครบ
พยาบาล : คณท�างานหนกขนาดนคณมเปาหมายอะไรหรอปาวคะ
ผปวย : ผมอยากสรางฐานะ สรางเนอสรางตว ตองดแลแม
อายมากแลว
44 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 45
พยาบาล : คณนเปนเสาหลกของครอบครวเลยนะดฉนคดไมออก
เลยวาใครจะดแลพอแมไดดไปกวาคณสขภาพของคณ
นาจะเปนเรองส�าคญมาก
ผปวย : ใชครบขาดงานละยงแนๆขาดรายได
พยาบาล :ฟงดจากน�าเสยงคณมความมนคงในการดแลพอแม
สวนเรองการสบบหรคณสมศกดคดอยางไร
ผปวย : ผมไมไดสบบหรมากนก
พยาบาล : คณเรมมอาการเหนอยงายกวาปกตมยคะ
ผปวย : ตอนนเหนอยอยเพราะทองเสย
พยาบาล : ยงไงสขภาพของคณส�าคญตอคนอนๆในครอบครวมาก
ถาเลกสบหรอลดลงสกครงหนงนาจะดเดยวรอพบ
คณหมอนะคะ แตยงไงดฉนเปนหวงเรองสขภาพคณ
นะคะ
ขอเสนอแนะจากวทยากร จากสถานการณดงกลาวมการสราง
สมพนธภาพ และท�าใหคสนทนาไมรสกวาถกต�าหน มการถามถงสงส�าคญ
ในชวต การเชอมโยงสงทส�าคญในชวตกบพฤตกรรมเสยงตอปญหาสขภาพ
จากกรณนคอการสบบหร
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 45
สรปกลมท 2 สถานการณ ผปวย 35 ป อาชพขบรถสงของ ทองเสยซก
ประวตพบวาดมเบยรสปดาหละ2-3ครงครงละ1-2ขวด
พยาบาล : สวสดคะวนนเปนอะไรมาคะ
ผปวย : ผมทองเสยมาครบ
พยาบาล : เปนมาตงแตเมอไหรคะ
ผปวย :ทองเสยตลอดตงแตเทยงคนอยากไปท�างานขบรถกไป
ไมไดไปท�างานกอนมาทนแตรสกไมไหวจงมาหาหมอ
พยาบาล : คณมอาชพขบรถรบจางเหรอคะ
ผปวย : ครบ
พยาบาล : เทาทฟงคณเปนคนทมความรบผดชอบตอหนาทมาก
เลยนะคะขนาดทองเสยยงไปท�างานกอนมาโรงพยาบาล
กอนหนานไปทานอะไรมากอนหรอปาว
ผปวย : ผมกนขาวปกตแตเมอคน มเลยงฉลองเลยดมเบยรไป
นดหนอย
พยาบาล : ลองเลาใหฟงไดมยวาปรมาณการดมแตละครงขนาดไหน
ผปวย : ดมแคขวดสองขวดเองสปดาหละ2-3ครง
พยาบาล : การดมเบยรสงผลกระทบตอเรองงานบางหรอเปลา
ผปวย : มบางทดมเบยรจนไปท�างานไมได เจานายมเรยก
ตกเตอนบาง
พยาบาล : คณรสกอยางไรทนายจางเรยกไปตกเตอน
ผปวย : มบางครงกลววาเจานายจะไลออก ผมเปนหวหนา
ครอบครวมเมย มลก ไมรจะหาเงนจากไหนมาเลยง
เมยและลก
46 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 47
พยาบาล : คณรสกกงวลใชมยคะ หากดมตออาจมผลกระทบตอ
งานได ตงแตโดนนายจางเรยกไปตกเตอนคณไดมการ
วางแผนทท�าใหดมนอยลง
ผปวย : มบางจากครงเราตงใจจะไมดมแลว แตเพอนทท�างาน
ชอบชวนไปดมตองไปตลอด
พยาบาล : เทาทฟงคณเปนคนส�าคญของครอบครว และดเหมอน
วาเรองดมสราน คณมทางเลอก3ทางทางเลอกแรก
คณดมไปแบบเดมซงตองระวงผลเสยเชนเรองสขภาพ
เรองงานทางเลอกทสองดมใหนอยลงทางเลอกทสาม
คณหยดดมทนทคณจะเลอกทางไหนด
ผปวย : ผมอาจจะลดปรมาณการดมลงนะครบ
พยาบาล : ชนชมนะคะ ทคณมความคดว าจะดมใหน อยลง
หวงเปนอยางยงวาคณจะสามารถท�าใหไดดฉนจะคอย
ใหก�าลงใจ
ขอเสนอแนะจากวทยากรกระบวนการสรางสมพนธภาพการชนชม
การถามทใหเหนผลกระทบ คอนขางสมบรณ แตหากเราสะทอนกลบวา
“คณกงวล”เปนการเนนเรองความรสกกงวลจากสถานการณนใหลองสะทอน
กลบเรองการไลออกซงสงผลตอความรสกเนองจากผปวยไดบอกวาเปนตนเปน
คนส�าคญของครอบครว
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 47
สรปกลมท 3 สถานการณ ผปวย40ปความดนสงขาดยา2เดอน
ผปวย : สวสดคะคณหมอ
พยาบาล : สวสดคะวนนเปนอยางไรบางคะ
ผปวย : รสกวงเวยนมนหวพอดมคนในหมบานมาแถวนจงขอ
ตดรถมาดวย
พยาบาล : ขนาดเดนทางมาล�าบากขนาดนคณยงมความตงใจทจะ
มาโรงพยาบาลขอชนชมนะคะ
ผปวย : ความจรงแลวดฉนขาดนดมา 2 เดอนแลวคะ แตม
ปญหาเรองของการเดนทางลกไมอยดวยแลวเงนทอง
ไมคอยจะม
พยาบาล : ตอนนคณค�าแกวอยกบใครบางคะ
ผปวย : ตอนนอยกบหลาน2คนซงเรยนอยชนอนบาลวนนก
ตองรบกลบ
พยาบาล : มนไมใชเรองงายเลยนะคะทคณ จะดแลตวเองไปดวย
และตองดแลหลานไปดวย คณท�าอยางไรคะทตอง
ดแลทงตนเองไปดวยรวมถงดแลหลานไปดวย
ผปวย : กลวจะไมมใครเลยงหลาน
พยาบาล : คณมองอนาคตตวเองไวอยางไรบางคะ
ผปวย : ตอนน เรมมอาการคดว าเนองจากตวเองขาดยา
จะพยายามมาตามนดใหมากขนดแลสขภาพตนเองให
มากขน หากเปนอยางนไปเรอยๆ ท�าใหไมสามารถ
ท�างานไดทส�าคญจะไมสามารถดแลหลานได
48 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 49
พยาบาล : คณมความตงใจในการดแลสขภาพตนเองมากเลยนะคะ
คณไดวางแผนการดแลตนเองยงไงบางคะ
ผปวย : ตอไปจะพยายามมาตามนดใหมากขนอยากใหหมอนด
ใหตรงกบคณล�าเจยกจะไดตดรถมาดวยกน
พยาบาล : ขอชนชมคณทคณคดวางแผนการมาโรงพยาบาลท
สามารถท�าใหเราไดเดนทางมาตามทคณหมอนดได
มากขน
ขอเสนอแนะจากวทยากร Scenarioนท�าไดดครบทกกระบวนการ
มการใหคสนทนาวางแผนเพอการปรบพฤตกรรมตนเอง
สรปกลมท 4 สถานการณ ผปวย 40ป ความดนสง กนยาด แตสบบหร
วนละ2-3มวน
พยาบาล : สวสดคะ ความดนเปนอยางไรบางคะ ตอนนมอาการ
เปนอยางไรบางคะ
ผปวย : ไมมอาการอะไรนะคะ
พยาบาล : ปกตคณกนเหลาหรอสบบหรมยคะ
ผปวย : ไมกนเหลาแตสบบหรวนละ2-3มวน
พยาบาล : คณเยยมมากนะคะคณทานยาตลอดเมอเชาไดสบบหร
บางมยคะ
ผปวย : สบมาครบ
พยาบาล : คณเรมรสกไมสบายไมสดชนบางหรอปาวคะ
ผปวย : นดๆหนอยๆ
พยาบาล : คณสบบหรมานานหรอยงคะ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 49
ผปวย : สบมาตงแตอาย25ป
พยาบาล : จากทพยาบาลใหความรเรองการสบบหร คณมความ
รสกอะไรบางคะ
ผปวย : เทาทพยาบาลเคยใหความร มนกมสวนท�าใหความดน
สงเหมอนกน
พยาบาล : คณตงใจดแลสขภาพมาก กนยากครบ ยงถาเลกบหร
ดวยยงดเขาไปใหญเรองนมอย3ทางเลอกอนดบแรก
อาจสบอยางเดมแตตองสงเกตสขภาพนะบวกอาการ
ไอ เหนอยท�านองน อนดบทสองเราจะลดบหรลง
สกครงหนงอนดบทสามเราจะเลกวนนเลยคณคดวา
อยางไรคะ
ผปวย : คดวาจะคอยๆเลกเพราะนาจะท�าได
ขอเสนอแนะจากวทยากร หากเชอมโยงสงส�าคญในชวตเขากบ
การดแลสขภาพตนเองกจะเพมน�าหนกความจ�าเปนในการกนยาและเลกบหร
ใหสงขน
50 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 51
สรปกลมท 5 สถานการณ ผปวยเบาหวานกนยาครบแตไมเลอกกนอาหาร
น�าตาล140mg%
พยาบาล : สวสดคณยายใครพามาโรงพยาบาล
ผปวย : ลกมาสง
พยาบาล : จากประวตคณยายมาตามนดดนะคะกนยาดและครบ
แตท�าไมน�าตาลไมลด
ผปวย : เปนคนกนยาครบตลอดชอบกนมาก
พยาบาล : มเปาหมายอะไรในชวต
ผปวย : มหลานชายหวแกวหวแหวน อยากเหนวนรบปรญญา
อยากเหนมครอบครว
พยาบาล : ผลน�าตาลครงน140ยายไปท�าอะไรมา
ผปวย : ในเมองของกนมนเยอะลกชอบซอของกนมาใหไมวาจะ
เปนผลไมหรอขนมหวานถาไมกนลกจะเสยใจ
พยาบาล : มการวางแผนตอไปวาอยางไร
ผปวย : คณหมอเหนวาอยางไร
พยาบาล : เลอกซอของทมปรมาณน�าตาลนอย ลดปรมาณ
การกนลงลองท�าดนะคะน�าตาลยายจะลดลง
ขอเสนอแนะจากวทยากร ใชทกษะครบตามกระบวนการ ขอให
เพมความเปนพวกเดยวกน
นายแพทยเทอดศกด เดชคง สรปภาพรวมจากกจกรรมนว า
คอนขางครบทงกระบวนการ ขอใหเพมเตมในเรองสงส�าคญในชวตของ
คสนทนา ซงสามารถเปนสวนผลกดนทส�าคญตอการเปลยนแปลงพฤตกรรม
เสยงได
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 51
กจกรรมท 3 ฝกการสนทนาโดยเปนสถานการณสมมตซงเปนการพบกน
ครงท 2 และผใหค�าปรกษาคนเดมจากครงแรกไมสามารถ
ใหค�าปรกษาตอได
สรปกลมท 1 สถานการณ ผปวยอาย28ปอาชพขบรถสงของเปนหวด
ซกประวตพบวาสบบหร8มวน10ปยงไมมอาการ
พยาบาล : สวสดคะวนนคณมาแตเชาเลยนะคะหนาตาสดใส
เหมอนเราเคยเจอกนแลวคณมอะไรใหดฉนชวยเหลอ
มยคะ
ผปวย : วนนผมเปนหวดมาครงนนผมทองเสยเลนเอาแทบแย
พยาบาล : เปนหวดมอาการอยางไรบางคะ
ผปวย : คดจมกน�ามกไหลหายใจไมสะดวก
พยาบาล : เปนมากวนแลวคะ
ผปวย : 2วนแลวหมอ
พยาบาล : คณดแลตนเองกอนมาโรงพยาบาลอยางไรบางคะ
ผปวย : ซอยามาทานเองดมน�าอนแตยงไออย
พยาบาล : คณเยยมมากเลยนะคะทคณสามารถดแลตนเองไดด
ในเบองตนมนไมงายเลยนะคะทคนไขจะดแลตนเองใน
เบองตนไดขนาดนดฉนขอวดไขวดความดนกอนนะคะ
ผปวย : ไขสงมยหมอ
พยาบาล : วนนคณไมมไขนะคะขอถามตอนดนงวาจากครงทแลว
เรองบหรทเราคยคางกนไว ไมทราบคณกลบไปคดตอ
ในประเดนนอยางไรบางคะ
ผปวย : ผมลดการสบบหรลงแลวนะหมอ
52 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 53
พยาบาล : วเศษมากเลยนะคะทคณสามารถท�าไดขอชนชมนะคะ
คณมความตงใจจรงมากอะไรเปนแรงบนดาลใจทท�าให
คณกลบไปคดจนสามารถลดการสบบหรลงได
ผปวย : ครงทแลวพยาบาลบอกวาการสบบหรไมดตอสขภาพ
จงพยายามลองลดการสบบหรดแตเพงรวาการลดบหร
ท�าใหผมประหยดคาใชจายลงเยอะมากๆ
พยาบาล : คณท�าอยางไรถงสามารถลดบหรลงได
ผปวย : ตอนทอยากสบกเปลยนไปหาอะไรกนแทน ทบานม
มะนาวเลยอมมะนาวแทนเวลาอยากบหรมากๆๆ
พยาบาล : เมอลดบหรลงแลวเกดอะไรขนกบตนเองบาง
ผปวย : ลกบอกวาเขาใกลแลวไมเหมนเหมอนแตกอน
พยาบาล : คาใชจายมนประหยดลงใชมยคะ
ผปวย : ประหยดเงนเยอะเลยบหรซองหนงเกอบรอยบาท
พยาบาล : สดยอดคะคณมาถกทางแลวนะคะเอาอยางนนะคะดฉน
ดจากแววตาคณ ดเปนประกาย ดฉนหวงวาคณจะลด
การสบไดลงเรอยๆ นะคะยงไงขอเปนก�าลงใจใหนะคะ
ขอเสนอแนะจากทประชม
- ยงขาดเรองการวางแผนตอไปในการหยดการสบบหรโดยทตวผปวย
สนใจเอง
- ควรเพมเตมรายละเอยดของแรงจงใจเพอผลกดนการเกดพฤตกรรม
เชนการถามรายละเอยดวาวาลกพดอยางไรบางจะท�าใหคสนทนา
เกดความตงใจ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 53
สรปกลมท 2 สถานการณ ผปวยอาย 35 ป อาชพรบสงของขบมอไซลม
ซกประวตพบวาดมเบยรสปดาหละ2-3ครงๆครงๆละ1-2กระปอง
พยาบาล : สวสดคะวนนเปนอะไรมาคะ
ผปวย : ผมเกดอบตเหตรถลมครบโดนเยบมา10เขมเจบมากๆ
ครบ ผมไปท�างานไมไดแนเลยครบวาจะขอยาแกปวด
เพมและขอใบรบรองแพทยดวย
พยาบาล : เกดอะไรขนคะท�าไมรถมอเตอรไซคถงลม
ผปวย : ผมขบรถจะไปกนเหลาทบานแตกอนจะกลบบานเพอน
ชวนกนขาวกนเบยรบาง เหนวาบายแลวจงขบรถไป
ท�างานแลวเกดลม
พยาบาล : ครงกอนดฉนเคยเจอคณจ�าไดวาเราเคยคยกนเรองของ
การดมเบยรครงนนจะดมลดลงคณสามารถลดปรมาณ
การดมไดหรอปาว
ผปวย : ผมดมลดลงนะครบดนแค2กระปองตอสปดาห
พยาบาล : ดฉนขอชนชมนะคะวาคณสามารถลดการดมเบยรลงได
แตวาครงนท�าใหคณเจอปญหาจากการดม
ผปวย : ผมดมเยอะไปนดนงผมกลววาจะถกไลออกลกเมยจะ
เปนอยางไรไมรเลยครบ
พยาบาล : คณกลววาเจานายจะไลคณออกถารเรองน และถาคณ
ถกไลออกจรงครอบครวคณตองเดอดรอนแนๆ
ผปวย : ครบ
54 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 55
พยาบาล : ครงกอนคณเคยสญญาไวว าจะลดปรมาณการดม
ซงครงนคณมปญหากบการดม ท�าใหเกดอบตเหต
หากวาเจานายคณรวาอบตเหตครงเกดจากการดมเบยร
มาท�าใหเกดอบตเหตเสยการงานคณคดวาเจานายจะ
ใหโอกาสคณสกกครง
ผปวย : คงไมใหโอกาสแลวมงครบ
พยาบาล : คณคดวาคณจะตดสนใจอยางไร หรอจะวางแผน
เกยวกบการดมอยางไร
ผปวย : รอบนผมคดวาจะเลกอยางเดดขาดเลกใหไดไมงนชวต
ผมพงแนๆ ผมจะบอกคณหมอวาผมวางแผนการเลก
ดมเบยรแลวนะครบ ผมจะหนกแนนตงใจเลกอยาง
จรงจงครบ
พยาบาล : คณตดสนใจทจะเลกดมเลยเนอะเลกดมเมอไหรคะ
ผปวย : เลกดมวนนแหละครบ
พยาบาล : เปนการตดสนใจทเยยมมากเลยคะดฉนขอแสดงความ
ยนดทคณตดสนใจแบบน หากวาเราจะนดกนอกสอง
สปดาหคณสะดวกมยคะ
ผปวย : สะดวกครบผมเลกไดแนนอนครบรอบหนา
พยาบาล : อกสองสปดาหเรามาเจอกนนะคะ
ขอเสนอแนะจากวทยากร
- อยากใหเพมเตมรายละเอยดเชนการเปลยนแปลงทท�าได เชน
ถามในเรองสาเหตวธการหรอผลลพธทไดส�าหรบกรณนการรถลม
ถอเปนโอกาสทดทจะชวยใหคสนทนาเลกดมเบยร
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 55
สรปกลมท 3 สถานการณ ผปวยอาย40ปความดนสงกนยาได¾ชนด
ผปวย : สวสดคะคณหมอ
พยาบาล : สวสดคะเปนคนไขทนารกมากๆ เลยนะคะมาตาม
คณหมอนดทกครงเลย
ผปวย : คาวนนปกตแตมาตามทคณหมอนดไวคะ
พยาบาล : งน…ขอวดความดนหนอยนะคะ
ผปวย : ความดนเปนอยางไรบางคะคณหมอ
พยาบาล : คณยงควบคมอาหารและออกก�าลงกายตามทคณหมอ
แนะน�าอยมยคะ
ผปวย : ตอนนท�าตามทคณหมอสงทกอยางคะแตตอนนหยดยา
ไป 1 ตว ซงกนยาตวนท�าใหไอตลอดทงคนไมไดนอน
เลยคะ
พยาบาล : ความดนตอนนคอนขางสงนะคะ ดฉนคดวาถาคณ
กนยาครบตามทหมอสงความดนนาจะอยในระดบท
ปกตคะ ซงเปนเรองทดทคณกนอาหารออกก�าลงกาย
ยงขาดเรองการกนยาถาคณกนยาครบ ความดนนาจะ
คงทคะ
ผปวย : มนไอมากๆๆเลยคะหมอหมอพอจะมทางชวยอยางไร
บางคะ
พยาบาล : หมอเหนถงความตงใจบางอยางในตวคณนะคะ จรงๆ
อาการขางเคยงของการทานยาเปนในหลายๆ คนคะ
เบองตนใหคณบอกปญหากบคณหมอนะคะ คณหมอ
อาจปรบยาใหคะ
56 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 57
ผปวย : จรงๆ แลวร สกไมสบายใจเหมอนกนทหยดยาเอง
กลวเหมอนกนวาตวเองจะมอาการอะไร ตอไปจะ
พยายามกนยาใหครบทกตวตอไปจะปรกษาหมอกอน
ทกครงคะ
พยาบาล : เปนก�าลงใจใหคณนะคะหากคณปฏบตตามความดน
นาจะออกมาปกตคะ
ผปวย : สวสดคะคณหมอ
ขอเสนอแนะจากทประชม
- ยงขาดการเชอมโยงระหวางพฤตกรรมทเสยงกบสงส�าคญในชวต
- ตองเพมเตมหรอกระตนใหเกดการกนยาครบตามทหมอสง
- ตองใหความรเรองการไอทเกดจากการกนยา
สรปกลมท 4 สถานการณ ผปวยอาย40ปความดนสงกนยาดแตสบบหร
วนละ2-3มวน
พยาบาล : สวสดคะวนนผปวยมาตรวจตามนดใชมยคะ
ผปวย : ใชคะ
พยาบาล : คณความดนสงนะคะ เนองจากคณหมอตดภารกจไป
ตางประเทศ ดฉนท�าหนาทแทนนะคะ วนนคณสบาย
มยคะ
ผปวย : สบายดคะแตรสกเวยนหวนดหนอย
พยาบาล : เราจะเรมวดความดนกนนะคะ ความดนคอนขางสง
นะคะ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 57
ผปวย : ยากนประจ�ามาตามนดไมเคยขาดท�าไมความดนยงสง
พยาบาล : คณพกผอนเพยงพอมยคะนอนดกมยคะ
ผปวย : ไมดกคะปกต
พยาบาล : คณคดวามสาเหตอนๆอกมยทท�าใหความดนสงขน
ผปวย : ครงทแลวบอกคณหมอวาจะเลกสบบหรแตยงท�าไมได
พยาบาล : ตามหลกวชาการการสบบหรมสวนตอความดนบาง
นะคะ แตชางนคณอาจมเรองเครยดและความกงวล
รวมดวย ขอชนชมคณทมการส�ารวจตนเองทงๆ ทม
การปฏบตตวไดอยางถกตอง กอนอนคณตองตง
เปาหมายกอนวาจะเลกบหรเพอใคร
ผปวย : ลกสาวเคยบอกวาแมสบบหรเยอะ
พยาบาล : ยงขอชนชมวาคณมความตงใจในการเลกบหร เพอ
ตวเองและลกสาว คณคดวาการเลกบหรเปนเรองยาก
ส�าหรบคณมยคะ
ผปวย : ยากมากนะคะแตคดวานาจะท�าใหส�าเรจ
พยาบาล : เดยวเรามาเขาคลนกกนนะคะเพอรวมกนหาแนวทาง
ชวยเหลอกนแตทงนทงนนขนอยกบตวคณดวยคะ
ผปวย : นอกจากบหรมอยางอนอกมยทท�าใหความดนไมขน
พยาบาล : ถาคณคดวาการทเราสบบหรอย ท�าใหความดนเราขน
เราอาจดเฉพาะเรองบหรไปกอน จะดมยคะ ครงหนา
เรามาพบกนอกนะคะเราจะใหเอกสารความรเพอให
คณตดสนใจดวยนะคะ
58 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 59
ขอเสนอแนะจากทประชม
- ขอใหเพมน�าหนกเรองสงส�าคญในชวต เพอเปนแรงจงใจใน
การผลกดนพฤตกรรม
- ใหเพมพฤตกรรมอยางอนรวมกบการเลกสบบหรเชน3อ2ส
- หากคนไขตดสนใจในการเลกสบบหรสามารถแนะน�าคลนกตอไป
สรปกลมท 5 สถานการณ ผปวยเปนโรคเบาหวานกนยาครบเรมเลอก
กนอาหารน�าตาล140mg%
พยาบาล : คณยายเปนอยางไรบางคะ
ผปวย : หมอบอกใหเลอกกนอาหาร
พยาบาล : เยยมมากเลยคะเพราะอะไรคณยายถงเลอกกนอาหาร
ผปวย : ตงแตทคณหมอบอกวาของทลกหลานซอมาใหเลอกกน
พยาบาล : แสดงวาหลานเปนแรงจงใจอยางดเยยมเลยใชมยคะ
คณยายสงเกตคณยายเลอกกนอาหารและกนยาอยาง
ตอเนองสงเกตตวเองมยวาอาการดขนอยางไรบางคะ
ผปวย : ยายกเลอกกนอาหารน�าตาลเปนอยางไรบาง
พยาบาล : 140mg% ยงไงกสดยอดแลวคะ คณยายมการเลอก
กนอาหาร น�าตาลไมขนยงเทาเดม เอาอยางงนะคะ
หลานพอชวยคณยายใหน�าตาลลดลง ใหชวยดเรอง
การกนอาหารของคณยายและคอยเจอกนใหมวนท28
นะยาย
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 59
ขอเสนอแนะจากทประชม
- เนองจากเปนพยาบาลคนใหมควรสรางสมพนธภาพจะผปวยกอน
- ใหถามผปวยวานอกจากอาหารแลวมเรองอนทเกยวของอกหรอเปลา
ทมสวนเกยวของกบปรมาณน�าตาลเนองจากปรมาณน�าตาลยงคง
เทาเดมเพอน�าไปสการออกก�าลงกายตอไป
- ตองหาพฤตกรรมอนๆ ทสามารถชวยในการควบคมน�าตาลใหด
ยงขน
60 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 61
ประสบการณการประยกตใช Motivational Interviewing (MI)
ในผปวยโรคเรอรง (NCDs)
หนวยงาน :โรงพยาบาลโนนคณจงหวดศรสะเกษ
ผน�าเสนอ :นางพนดาสารกอง ต�าแหนงพยาบาลวชาชพช�านาญการ
ผลการด�าเนนโครงการศกษาประสทธผลของโปรแกรมการสนทนา
สรางแรงจงใจเพอสนบสนนการควบคมระดบน�าตาลในพลาสมา ในผปวย
เบาหวานชนดท2โรงพยาบาลโนนคณจงหวดศรสะเกษ
บรบทจงหวดศรสะเกษม 5 ต�าบล 80 หมบาน 7,428 ครวเรอน
ประชากร39,797คนรพช.30เตยง1แหงมแพทยGP3คน,ทนตแพทย
2 คน พยาบาลวชาชพ 43 คน รพ.สต. 8 แหง มพยาบาลเวชปฏบตทก
รพ.สต. อาชพหลก เกษตรกรรม หางจาก รพ. ศรสะเกษ 60 กม. รพ.
สรรพสทธประสงค40กม.รพกนทรลกษ37กม.
สถานการณ 5 อนดบโรค OPD และ อตราปวยในกล มโรค NCD
ณ โรงพยาบาลโนนคณ จงหวดศรสะเกษ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 61
กลมเสยงโรคเบาหวานป 2559 และผปวยทควบคบระดบน�าตาลไดตาม
เปาหมาย ป 2556 - 2559 ณ โรงพยาบาลโนนคณ จงหวดศรสะเกษ
เงอนไขในการคดเลอกกลมผปวยเบาหวานเขารวมโครงการ
1. อาย20-60ปไมมปญหาดานการสอสาร
2. รกษาดวยยากนและไมมภาวะแทรกซอน
3. ระดบHbA1C>7
4. ยนยอมเขารวมโครงการ
ผลการด�าเนนงานผปวยทเขารวมโครงการ ระหวางเดอนเมษายน-
พฤษภาคม 2559 พบวา คนไขจ�านวน 16 คน จาก 39 คน คดเปน
รอยละ 42.12 มการควบคมน�าตาลดขน Well control และ ระหวาง
เดอนเมษายน – ตลาคม 2559 เปนการตดตามรอบ 6 เดอนพบวาคนไข
จ�านวน16ในกลมดงกลาวมการควบคมน�าตาลดขนWellcontrolคดเปน
รอยละ42.12
62 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 63
ปญหาและอปสรรค การดำาเนนโครงการ ดานผปวย : ผดนด, ขอเลอนนด, ออกจากโครงการเพราะเปลยน
การรกษาเปนยาฉด
ดานเจาหนาท
1. มการเปลยนเจาหนาทผใหค�าปรกษาเพราะผใหค�าปรกษาคนเดม
ตดราชการทอน
2. การใชเครองมอไมบรรทดวดใจ บางคนใชถามภาพรวม บางคน
แยกรายขอยอย
3. การบนทกรายละเอยดแตละคนมการเพมเตมสวนอนๆ
ดานระบบบรการ
1. การนดหมายกลมทเขารวมโครงการมความคลาดเคลอนบางราย
นด2เดอน
2. การสอสารขอมลในระบบบรการเพอแจงใหผเกยวของทราบ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 63
สงทไดเรยนรจากการดำาเนนโครงการ 1. การใชเทคนคการสรางแรงจงใจ ท�าใหเจาหนาทใชเวลาพดคยกบ
ผปวยอยางมประสทธภาพในประเดนทเชอมโยง พฤตกรรมในการมารบ
บรการแตละครง
2. การพดคยแบบสนในประเดนส�าคญทมผลกบการเปลยนแปลงของ
การควบคมระดบน�าตาล
3. ท�าใหเจาหนาทใสใจจดจ�าพฤตกรรมดานบวกทสงเสรมในการปรบ
พฤตกรรมมากขน
4. การเปลยนผใหค�าปรกษาเปนขอจ�ากดในเรองความตอเนองใน
การพดคย
สงทไดจากการแลกเปลยนเรยนร 1. ผปวยดมสรา ประจ�า แตระดบน�าตาลปกตเราอาจไมตองเปลยน
เขาทกเรองแตปรบบางเรอง เสรมเชน ดม แตออกก�าลงกายModify ถาเขา
จะดมตอไปจะเตมอะไรเพอใหตนเองสขภาพปกต
2. สอบถาม life Style เพอ หาปจจยเสรมในการ Motivate
ในการดแลตนเองเพอตอบสนองlifeStyleใหดกวาเดม
3. คนไขPoorControlเราอาจไมไดเปลยนทงหมดในชวตเขาแตให
เราดจงหวะชวตณชวงทเปนปญหา(CrucialMoment)เขาจะเปดใจยอมรบ
งายกวาตอนปกต แลวแยกแยะใหเขาเหน จงหวะชวตชวงทเปนปญหา เรา
อาจใหความส�าคญปจจยทเปนไปได(VitalBehavior)เชนการกนยาบางคน
บอกวา ไมอยากกนยา การกนยาจะปวย ใหมองเปาหมายทการท�างานได
มากกวาการกนยาเชนเรยนจบท�างานไดยาเปนเพยงเครองมอชวยในการ
ท�าใหเราไปถงเปาหมาย
64 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 65
4. หลายคนเชอวา ถากนยาจะท�าใหเปนโรคไต ไมหกลางความเชอ
แต อาจเตมความเชอ อนๆ เชน การออกก�าลงกาย เปนตวชวยอกทาง เพอ
ท�าใหเขาด�าเนนเปาหมาย
5. การประเมนการรบรของคนไขวาเขาใจตรงกบทเราสอสารไหม
6. ประเดนการทผปวยรสกวา การเขากลมMI เปนการกระตนให
ผปวยตนตวและรสกวาถกตดตามท�าใหระวงพฤตกรรมตนเองมากขน
7. พยาบาลเปลยนจากต�าหนเปนรจกชมผปวยมากขน
ภาพบรรยากาศการด�าเนนโครงการศกษาประสทธผลของโปรแกรม
การสนทนาสรางแรงจงใจเพอสนบสนนการควบคมระดบน�าตาลในพลาสมา
ในผปวยเบาหวานชนดท 2 โรงพยาบาลโนนคณ จงหวดศรสะเกษ
ภาพกจกรรม ภาพกจกรรม
ประชมวางแผนการด�าเนนการ การพฒนาศกยภาพทม ระดบอ�าเภอ
ประชมวางแผนการด�าเนนการ การปรบวธการในคลนก
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 65
หนวยงาน:โรงพยาบาลโนนคณจงหวดศรสะเกษ
ผน�าเสนอ :ศดานนทเนตรใสต�าแหนงพยาบาลวชาชพช�านาญการ
น�าเสนอแลกเปลยนเรยนรการMotivational Interviewing (MI)
ในผปวยโรคเรอรง(NCDs)
จากกรณตวอยางผปวยเพศชายอาย 53 ป
ขอมลผปวย :DMcDLPมา5ป, FBS149mg%HbA1c11.8
(ก.พ.59),ประวตการรบยาMedicine:MFM (500) 2x2 o PCGPZ 1x1
oSimvas1xhs,รบการรกษาตอเนองไมมประวตขาดนด
การปรบวธการในคลนก การด�าเนนการในชมชน
66 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 67
Motivational Interviewing (MI) ครงท 1
- ขอความรวมมอ ชกชวนเขารวมโครงการ ขอมลการสนทนาจะเกบ
เปนความลบ
- การสนทนากบพยาบาลใชเวลา 5 - 10 นาทและจะไมกระทบกบ
ควตรวจ
- สรางสมพนธภาพ เปนเบาหวานมานานหรอยง สขภาพตอนน
เปนอยางไรบาง–แขงแรงด
- ขอมลทได คอ มอาชพเกษตรกรรม ท�านา เลยงหม ตองท�างาน
ในฟารมหม ทกวน เวลาเหนอยจะกนขนมหวาน หรอน�าหวาน
วนละ2-3ครง
- ขยนท�างานแบบนไดเงนเอาไปท�าอะไร ท�างานสงเสยลกเรยนใหจบ
(ลกชายเรยนโรงเรยนนายรอยต�ารวจป1)
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 67
รปแบบการสนทนา Motivational Interviewing (MI) ครงท 1 ดงน
พยาบาล :คณประดษฐเปนผน�าครอบครวทดแลครอบครวไดยอดเยยม
เกงมากๆ หาตวจบยาก ท�างานเยอะๆแบบนเรองสขภาพ
กส�าคญพยาบาลเคยไดยนมาวาถาน�าตาลสะสมในเลอดสง
มากๆจะท�าใหเปนโรคอมพฤตอมพาตไดพยาบาลเหนน�าตาล
สะสมของคณประดษฐแลวกอดเปนหวงไดวาถาคณประดษฐ
โชครายปวยเปนโรคอมพฤตอมพาต คนอยขางหลงจะเปน
อยางไร(ผปวยสหนากงวล)
ผปวย :แสดงวาผมมโอกาสเปนอมพาตเหรอ....หมอท�าอยางไรถงจะ
ไมเปน
พยาบาล :Advice 3 อ 2 ส แลวคดวามพฤตกรรมอะไรไหมทอาจ
ท�าใหน�าตาลสง
ผปวย :คณหมอครบ เวลาผมเหมอยมากๆ แลวกนน�าหวาน
ขนมหวานบอยๆมนจะท�าใหน�าตาลสงไหม
พยาบาล : ถาเรากนขนมหวานเยอะๆน�าตาลในเลอดกจะเยอะตามเปน
เงาตามตวเชนกนคะ
ผปวย : ถางนผมจะกนขนมหวานใหนอยลง
พยาบาล : เยยมมากคะ ถาใหคะแนนความตงใจในการลดขนมหวาน
จาก1-10คะแนนคณใหกคะแนน
ผปวย : เอา5คะแนนกไดถาใหเยอะกลวท�าไมได
พยาบาล : เยยมมากเลยคะใหตง 5 คะแนน พยาบาลเปนก�าลงใจให
นะคะ วนนรบกวนคณประดษฐมาสกพกละเดยวพยาบาล
จะพาไปพบแพทยนะคะ
68 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 69
รปแบบการสนทนา Motivational Interviewing (MI) ครงท 2 ดงน
พยาบาล : ชนชม การมาตรวจตามนดธรกจฟารมหมเปนอยางไรบาง
ผปวย :กไปฟารมใหอาหารหมทกวนเดอนหนากไดขายแลวครบ
พยาบาล:แจงผลFBS169mg%มน�าหนกลด2กโลกรม
ผปวย:ถามผลกระทบตอสขภาพ - ชวงนเหนอยหนอย หมโตแลว
กเลยท�างานหนกทกวนกเลยทานขาวเหนยวเยอะ
พยาบาล :แลวสงทตงใจไวไดท�าไหม
ผปวย :ลดการกนขนมหวานได30%
พยาบาล : ชนชม ท�าอยางไรถงลดไดขนาดนน
ผปวย :กพยายามไมกนถาเหนอยมากๆกจะดมน�าเยนๆนอนพกสก
10-20นาทกหายเหนอยพยาบาล:ชนชมเยยมมากเลยคะ
แตถาเหนอยมากๆ มเหงอออกตวเยน ซมลงกใหรบมาพบ
แพทยนะคะ(พาไปตรวจ)
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 69
รปแบบการสนทนา Motivational Interviewing (MI) ครงท 3 ดงน
พยาบาล:FBS164mg%มน�าหนกเพม1กโลกรม
(ชนชม)ดสดชนขนFBSลดลง5mg%สขภาพเปนอยางไรบาง
ผปวย :รสกเบาตวกวาเดมไมคอยเหนอยแลว
พยาบาล :ชวงนดแลตนเองอยางไรบาง
ผปวย :คณหมอครบ“ผมวาการนดเดอนละ1ครงมนกดเหมอนกน
มนท�าใหรสกระวงตวมากขน จะกนอะไร กกลวน�าตาลสง
เอาอยางนดไหมครงตอไปลดน�าตาลใหนอยกวา150
พยาบาล : (ชนชม)เยยมมากเลยคะเพราะอะไรคณถงคดเชนนน-ผมวา
มนกไมนาจะยากถาเราควบคมอาหารได
พยาบาล : เยยมมากคะ...คณตงใจจะลดน�าตาลใหไดนอยกวา150คณให
คะแนนความตงใจในครงนกคะแนน
ผปวย : ให7คะแนน
พยาบาล : อะไรทท�าใหคณมนใจขนาดนน
ผปวย : แตกอนผมเคยสญญากบภรรยาวาถาตงครรภผมจะเลกสบบหร
และผมกท�าได
พยาบาล : เยยมมากเลยคะเปนก�าลงใจใหนะคะ
70 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 71
รปแบบการสนทนา Motivational Interviewing (MI) ครงท 4 ดงน
จากการตดตามผล FBS 140 mg%
พยาบาล :การมาตรวจตามนดระดบน�าตาลลง24mg%มนไมใชงายๆ
เลยนะคะท�าไดยงไง
ผปวย :ผมกนขาวเหนยวกนผกกนปลามากขนแตวาไมกนขนมหวาน
และน�าหวานเลย
พยาบาล : แลวภรรยาวายงไง
ผปวย : ไมวายงไงแตตวเองรสกวา ไมเหนอยงายแตกอดกงวลไมได
กลวน�าตาลจะสง
พยาบาล :มนกไมแปลกหรอกคะทคณจะกงวลแตพยาบาลเหนถงความ
มงมนของคณแลวเชอวา
คณตองท�าไดครงตอไปขอนดอก3เดอนจะตรวจน�าตาลใน
เลอดและน�าตาลสะสมนะคะ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 71
พยาบาล :ชนชม การมาตรวจตามนด แตเชาเลย ไมเจอกน 3 เดอน
ท�าอะไรบางขายหมหรอยง
ผปวย :ขายแลวครบตอนนก�าลงลงหมนอยรนใหม
พยาบาล :แลวสงทตงใจไวนะยงท�าอยไหม
ผปวย :ท�าเหมอนเดมหมอไมกนขนมหวานแลวแตขาวเหนยว
ยงกนเหมอนเดมถาไมกนกไมมแรงท�างาน
แจงผล FBS 150 % (น�ำตำลเพมขน 10) แต HbA1c 7.5
(ลดลง 4.3 เมอเทยบกบ 8 เดอนกอน)
พยาบาล :รสกยงไงทระดบน�าตาลสะสมลดลง
ผปวย :มนแหมนยบอหมอมนคอลดหลายแท
พยาบาล : เชอเถอะคะวาสงทคณท�ามนไดผลจรงๆเยยมมากคะเราจะ
เจอกนในอก3เดอนขางหนานะคะ
การตดตามครงท 1
ปจจยความส�าเรจ
1.ตวผปวยเองมความมงมน
2.สมพนธภาพระหวางผรบบรการและผใหบรการ
3.ความตอเนองของการตดตามโดยเชอมโยงพฤตกรรมกบสงส�าคญ
ในชวต
4.การใหค�าปรกษาแบบสนเพอสรางแรงจงใจชวยใหผปวยและผให
บรการไดใชเวลาสนทนาอยางมเปาหมายภายในเวลา5-10นาท
72 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 73
หนวยงาน: โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานส�าโรงโคกเพชร จงหวด
สรนทร
ผน�าเสนอ: นายขรรคชย เอกา ผอ. โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล
บานส�าโรงโคกเพชร
นางพนดาสารกอง พยาบาลวชาชพช�านาญการ
น�าเสนอผลการแลกเปลยนประสบการณการสนทนาสรางแรงจงใจ(MI)
ในผปวยเบาหวานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานส�าโรงโคกเพชร
ต�าบลทาสวางอ�าเภอเมองจงหวดสรนทรดงน
ขอมลทวไปโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานส�าโรงโคกเพชร
ต�าบลทาสวาง อ�าเภอเมอง จงหวดสรนทร ม 2,342 หลงคาเรอน จ�านวน
ประชากร7,666คนอาสาสมครสาธารณสข160คนรบผดชอบ11หมบาน
และมบคลากรประกอบดวย เจาหนาทสาธารณสข 4 คน (นกวชาการ
สาธารณสขจ�านวน 2 คน, พยาบาลวชาชพจ�านวน 2 คน) ลกจางจ�านวน
4คน (พนกงานกระทรวงสาธารณสขจ�านวน1คน,ลกจางแพทยแผนไทย
จ�านวน1คน,แมบานจ�านวน1คนและคนงานคนสวน1คน)
สถานการณผปวยเบาหวานอตราปวย3,743.80ตอแสนประชากร
และมความชก 3,889.42 ตอแสนประชากรและพบวา รพ.สต.บานส�าโรง
โคกเพชรจ�านวน100คนพบเปนโรคเบาหวานจ�านวน2.65คน
ผปวยเบาหวานทงหมด(จ�านวนคน)
รกษาท รพศ.สรนทร(คน/รอยละ)
รกษาท รพ.สต.(คน/รอยละ)
287 169(58.89) 118(41.11)
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 73
ผงแสดงการด�าเนนงานรพ.สต.บานส�าโรงโคกเพชร
Motivational Interviewing (MI) ท�าอยางไร ณ โรงพยาบาลสงเสรมสข
ภาพต�าบลบานส�าโรงโคกเพชร
1. รบฟงขอประชมถงแนวทางการด�าเนนงาน
2. ชแจงใหกบพยาบาลผรบผดชอบงานเบาหวานและทมสขภาพอนๆ
ใหเขาใจถงเปาหมายในการท�างานMI
3. พยาบาลผรบผดชอบงานเบาหวานเลอกกรณศกษาใหในเงอนไข
น�าตาลเฉลยสะสมในเลอด HbA1C >7mg% จ�านวน 15 คนตามทผวจย
ตองการหลงจากนนทบทวนแฟมมเพมอก5คนจงสงเขาสกระบวนการMI
ทงหมด
74 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 75
4. เมอเขาส กระบวนการ MI ไดมการปรบวนนดจาก 2 เดอน
เปนทก1เดอนในเดอนท2ตรงนดวนคลนกจงไดปรบกระบวนการนดกอน
วนคลนก1วนเพอทจะไดมเวลาในการท�าMIอยางจรงจง
ซงกระบวนการใหค�าปรกษา Motivational Interviewing (MI)
มดงน
เขาสกระบวนการใหค�าปรกษา
ขนตอนท 1 สรางสมพนธภาพ/ตกลงบรการ
ไมอยากลมหมอนนอนเสอ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 75
Motivational Interviewing (MI) มาชวยผสมผสานในงานปกต
• ท�าใหมการจดระบบชองทางการใหค�าปรกษากบผปวยทมคาระดบ
น�าตาลในเลอด(160mg%)อยางเปนระบบโดยเจาหนาททไดผานกระบวนการ
MI ดวยการเตรยมแฟม (FF) ตดสญลกษณผปวยดวยสตกเกอร เพอใหไดรบ
ทราบทงทมสขภาพวาผปวยทมสญลกษณดงกลาวตองไดเขาสกระบวนการ
สนทนาสรางแรงจงใจกอนจงจะไดรบยากลบบานพรอมกบวนนด
• ปรบระบบการตดตามผปวยในกลมMIและกลมผปวยทไมสามารถ
ควบคมระดบน�าตาลในเลอดได
• เกดนวตกรรม“สตกเกอรหรรษารคาระดบน�าตาลในเลอด”
76 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 77
ผลของการด�าเนนงาน Motivational Interviewing (MI)
จากภาพดานลางคนไขมจ�านวน20คนกลมเปาหมายเปนกลมคนไข
ทน�าตาลเฉลยสะสมในเลอดHbA1Cเกน7โดยคาเฉลยคดกอนด�าเนนการป
2558คดเปน8.41%จากการเขารวมโครงการMotivationalInterviewing
(MI) เจาะเลอดในป 2559 คาน�าตาลเฉลยสะสมในเลอด HbA1C ลดลง
คดเปน7.52%
ซงคาเฉลย ระดบน�าตาลในเลอด (DTX)หลงการตดตามการเขารวม
โครงการMotivationalInterviewing(MI)ครงท1คาเฉลยระดบน�าตาลใน
เลอด (DTX)คดเปน139.05ครงท 2คาเฉลยระดบน�าตาลในเลอด (DTX)
140.45ครงท3คาเฉลยระดบน�าตาลในเลอด(DTX)คดเปน129.65และ
ครงท4
ซงชวงเดอนกนยายนมเทศกาลประเพณของจงหวดสรนทร ซงมการ
ซอขนมหรอสราไปฝากผใหญ อาจท�าใหไมระมดระวงการกนท�าให คาเฉลย
ระดบน�าตาลในเลอด(DTX)เพมสงขนคดเปน138.6
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 77
และจากการเปรยบเทยบผลเลอดเปนรายบคคลโดยผลเฉลยจากคนไข
จ�านวน20คนพบวาคาระดบน�าตาลเฉลยสะสมในเลอดHbA1Cสวนใหญ
ลดลง
78 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 79
ความประทบใจตอการด�าเนนงาน Motivational Interviewing (MI)
ผปวย จ�านวน 2 คน
จากการเขารวมโครงการพบวา ผปวยทง 2 คน ซงมปญหาสขภาพ
ตางกน ตนจงขจบคกนเพอเขารวมโครงการ โดย ทง 2 ราย ปวยเปนโรค
เบาหวาน ซงมพฤตกรรมสขภาพทเปลยนไป ผปวยรายนงสามารถลดการดม
กาแฟไดจากวนละ2ซองเหลอวนละ1ซองสวนอกรายสามารถดมกาแฟ
ด�าได ซงทง 2 คนหากวนไหนมการนดเขากลมจะปนจกรยานมายง รพสต.
จากทเคยนงมอเตอรไซค
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 79
หนวยงาน:โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบางทรายจงหวดชลบร
ผน�าเสนอ:นางบศราสขสวสด พยาบาลวชาชพช�านาญการ
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบางทราย จงหวดชลบร มสดสวน
บคลากรทปฏบตงานตอประชากรทงหมด11,801คดเปน1:1,311คน
(อตรา 1/1,250) จ�านวน 6 หมบาน / 7297 หลงคาเรอน ซงมการแบง
ความรบผดชอบตอกลมเปาหมายตามWe can do อยในความรบผดชอบ
ของนกสขภาพครอบครว ทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบางทราย
จงหวดชลบรมผปวยทเปนโรคเรอรง524คนโดยประมาณ
การบรหารจดการระบบสขภาพ
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบางทราย จงหวดชลบร
80 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 81
การด�าเนนงานพฒนาระบบสขภาพ รพ.สต.บางทราย อ�าเภอ
เมองชลบร ป 2559 กรณศกษาผปวย NCD (District Health System,
Bangsai Hospital, Muang Chonburi)
ทมาและความส�าคญของปญหา : โดยใหความส�าคญตอผ ปวย
โรคเรอรง ซงโดยวถชวตชมชนต�าบลบางทรายอยตดทะเล สวนใหญมปญหา
จากการรบประทานอาหาร โดยมการจดล�าดบความส�าคญของปญหา
สาธารณสขดงภาพดานลางซงอนดบท1คอโรคเบาหวานอนดบท2ไดแก
โรคความดนโลหตสง
สถานการณการระบาดโรคเบาหวานป จ�านวน 3 ปยอนหลงตงแต
ป 2556-2558 พบวา อตราการปวยตอแสนประชากรเพมมากขนเรอยๆ
เทากบ1363.41,1386.67,1716.73ตอแสนประชากร
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 81
สถานการณการระบาดโรคความดนโลหตสง จ�านวน 3 ป 2556-
2558 ยอนหลงตงแตป 2556-2558พบวาอตราการปวยตอแสนประชากร
เพมมากขนเรอยๆ เชนเดยวกนทจ�านวน 2383.98, 2510.36, 3129.47ตอ
แสนประชากร
82 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 83
จากสภาพปญหาดงกลาว ไดมการจดโครงการพฒนาระบบบรการ
สขภาพกรณการใชเทคนคใหค�าปรกษาแบบสรางแรงจงใจตอการปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพของผปวยNCDรพ.สต.บางทรายป2559
การด�าเนนงานโดยการพฒนาระบบสขภาพ ของ รพ.สต.บางทราย
อ�าเภอเมองชลบร โดยใช เทคนค Motivational Interviewing (MI)
(District Health System, Bangsai Hospital, Muang Chonburi)
กรณศกษาโรคเบาหวานและโรคความดนโลหตสงป 2559 มกระบวนการ
ด�าเนนงานภายใตโครงการรณรงค
จากการคดกรองสขภาพ พบวา มผปวยทเปนโรคเรอรงจ�านวนเพม
สงขน จากผลการคดกรองสขภาพประชาชน 15 ปขนไปขนไปคดเปน
รอยละ 80.93 ไดมการจดระดบความรนแรงของโรคตามปงปองจราจรชวต
7สผปวยคลนกโรคเรอรงทมารบบรการทรพ.สต.บางทรายรวมผรบบรการ
ในคลนกทงหมดเปน561ราย(ในเขต524ราย)โดยมผปวยเบาหวานDM
รวม213คนและรวมผปวยความดนโลหตสงHTรวม348คน
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 83
การสนทนาสรางแรงจงใจเพอการสนบสนนการปรบเปลยนพฤตกรรม
สขภาพของผปวยNCDรพ.สต.บางทรายใชโครงสรางดงตอไปน
1. การสรางสมพนธภาพ Affirmation
2. การสรางแรงจงใจโดยใชค�าถาม Ask
3. การประเมนแรงจงใจ Assess
4. การใหขอมลทางเลอก Advice
5. การชวยเหลอ/แนะน�า Assist
โปรแกรมการสนทนาสรางแรงจงใจเพอการสนบสนนการปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพของผปวย NCD รพ.สต.บางทราย
84 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 85
ขนเตรยมการด�าเนนกจกรรม ดงน
- เตรยมความร
- เตรยมเอกสารส�าหรบผปวย
- เตรยมจดหาสถานทเอออ�านวย
- ประชมวางแผนกบทมหมอครอบครว
- ท�าแผนเพอหากลมเปาหมาย
- เมอไดกล มเปาหมายกด�าเนนตามโปรแกรมการสนทนาสราง
แรงจงใจในผปวยNCD
- นดตดตามบนทกผลและสรป
ผลการตดตามระดบน�าตาลของผปวย DMภายใตสรปผลการด�าเนน
งานโครงการศกษาประสทธผลของโปรแกรมการสนทนาสรางแรงตจงใจเพอ
การสนบสนนการควบคมเบาหวานและความดนโลหตสง จากเปาหมาย
จ�านวน5คนทง4ครงพบวาระดบน�าตาลในเลอดDTXลดลงระดบน�าตาล
เฉลยสะสมในเลอดHbalcลดลงจ�านวน3คนโดยสรประดบน�าตาลเฉลย
สะสมในเลอดHbalcดขนคดเปนรอยละ60รายละเอยดดงน
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 85
ผลการตดตามระดบน�าตาลของผปวย DMHT ภายใตสรปผลการ
ด�าเนนงานโครงการศกษาประสทธผลของโปรแกรมการสนทนาสรางแรงตจงใจ
เพอการสนบสนนการควบคมเบาหวานและความดนโลหตสง จากเปาหมาย
จ�านวน5คนทง4ครงพบวาระดบน�าตาลในเลอดDTXลดลงระดบน�าตาล
เฉลยสะสมในเลอดHbalcลดลงจ�านวน5คนโดยสรประดบน�าตาลเฉลย
สะสมในเลอดHbalcดขนคดเปนรอยละ60รายละเอยดดงน
โดยสรปการประเมนผล
- การใชโปรแกรมสนทนาสรางแรงจงใจ MI (Motivation
interviewing) เปนทางเลอกหนง ทชวยสงเสรมและกระตนใหผปวย NCD
มองเหนความส�าคญของปญหาและปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพได
- การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ถอวาเปนเรองยาก สวนใหญ
มกพบวาผปวยมพนฐานความรระดบหนงแลว แตปญหาคอยงไมเหนความ
ตระหนกในปญหาเรองการดแลสขภาพของตนเอง
86 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 87
- ดงนนการใช MI และการตดตามเปนระยะรวมกบการใหความร
3 อ 2 ส. จงมสวนส�าคญทท�าใหผปวยเกดความรวมมอและเกดความตระหนก
สงผลตอความตงใจทจะปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ
- ทส�าคญ การไดรบการสนบสนนจากผบงคบบญชาทกระดบ
จะชวยสงเสรมรปแบบกระบวนการท�างานใหมประสทธผลมากยงขน
ปญหาและอปสรรค :ดานการจดบรการในสถานบรการ
- กระบวนการของ MI แมจะใชเวลาสน แตควรมสถานทหรอมม
ใหค�าปรกษาเพอใหเกดการสนทนาทมประสทธผล ทงนขนกบบรบทของ
สถานพยาบาลพนท
ปญหาและอปสรรค :ดานบคลากร
-บคลากรยงขาดทกษะและความเชยวชาญ อาจตองไดรบการฝก
ทกษะและทดลองกอนการปฏบตงาน เพอใหเกดความช�านาญกอนน�าไป
ใชจรง
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 87
หนวยงาน :โรงพยาบาลเมองชลบร
ผน�าเสนอ : นางดลพร เนตฤทธ ต�าแหนง พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาล
เมองชลบร
Motivational Interviewing DM-HT โรงพยาบาลเมองชลบร
พนทรบผดชอบเขตอ�าเภอเมอง มขนาดพนท: 238.87 ตารางกโลเมตร
149,239ไรประกอบดวยโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลจ�านวน18แหง
18 ต�าบล 35 หม บาน 133 ชมชน เทศบาล 11 แหง อบต. 5 แหง
รวมประชากรทงหมด65,531คน
การจดบรการคลนกโรคเบาหวาน ความดนโลหตสงในโรงพยาบาล
เมองชลบร :เปดบรการทกวนจนทร–วนศกรเวลา08.00น.–12.00น.
จ�านวนผมารบบรการเฉลย 50-70 ราย /ครง มพยาบาลดแล 2 คน โดยม
กระบวนการดงน
- ซกประวตคดกรองใหค�าแนะน�าออกใบนด
- ออกเยยมบานตามพนทรบผดชอบ
- ตรวจหาภาวะแทรกซอนประจ�าปตรวจตาเทาฟน
- ประเมนซมเศราCVDriskCKD
ปรบเปลยนพฤตกรรมในผปวยบอลแดง
- จดกลมปรบพฤตกรรม
-จดพเลยงดแลผปวยรายคนพเลยง1คนผปวย3ราย
-ท�าMotivationalInterviewing(MI)
88 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 89
ผลการด�าเนนงาน โดย กลมเปาหมายจ�านวน 12 รายพบวา
ในกลมผปวยเบาหวานดขนจาเดมโดยคดเปน 75% และ ในผปวยความดน
ความดนลดลงคดเปน90.9%แสดงดงตารางดานลาง
ผปวยเบาหวาน 12 ราย ผปวยความดน 11 ราย
1.A1C ดขนจากเดม 9 ราย คดเปน75%
2.ยงไมเจาะA1C1รายคดเปน8.3%3.A1C ขนจากเดม 2 รายคดเปน
16.7%4.สามารถปรบยาลงได2ราย5.แพทยเพมยา1ราย
1.มเพมยาความดน1รายคดเปน9.09%
2.ความดนสงขนและมเบาหวานรวมดวย1รายคดเปน9.09%
3.ความดนลดลง 10 รายคดปน90.9%
ผลการด�าเนนงานในผปวยเบาหวานแยกเปนรายคน
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 89
ผลการด�าเนนงานในผปวยความดนแยกเปนรายคน
บทเรยนและสงดๆทไดรบ
- เรยนรการบรหารจดการการด�าเนนงานอยางเปนระบบ
- ไดเรยนรกลยทธในการปรบเปลยนในผปวยแตละราย
- เกดการแลกเปลยนเรยนรกนระหวางบคลากรกบผปวยอยางตอเนอง
- เกดสมพนธภาพทดความไววางใจระหวางบคลากรกบผปวย
- สามารถน�าไปปรบใชกบผปวยทมปญหาดานอนๆ เชน เหลาบหร
อวนลงพง
90 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 91
หนวยงาน:โรงพยาบาลระโนดจงหวดสงขลา
ผน�าเสนอ:นางสาวสภาพรจตค�ารพต�าแหนงพยาบาลวชาชพ
ขอมลทวไปอ�าเภอระโนดประกอบดวยโรงพยาบาลชมชน60เตยง
รพ.สต.12แหงPCUรพ.2แหง12ต�าบล73หมบานอบต.10แหงเทศบาล
ต�าบล3แหงขอมลหลงคาเรอนและประชากรจ�านวนหลงคาเรอน15,984
ประชากร59,145คน
สถานการณโรคเบาหวานและความดนโลหตสง พบวามผปวยทเปน
โรคเบาหวานจ�านวน6,995คนผปวยทเปนความดนโลหตสงจ�าวน844คน
และผปวยทเปนโรคเบาหวานและความดนโลหตสงจ�านวน4,498คนดงภาพ
การด�าเนนงานเพอแกไขปญหาสขภาพ
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 91
การวเคราะหสภาพปญหาในพนท
สภาพแวดลอม:เมองสองทะเลมการถนอมอาหารปลาราปลาเคม
กะป จงจง แปงแดง และเปนสงคมกงเมอง บรโภคนยม เขาถงการบรโภค
สงคมโรงงานอตสาหกรรม
ปญหาการดแลสขภาพ : ผ สงอายขาดคนดแล วถชวตเปลยน
ท�างานนอกบานมากขน ซอแกงถงรบประทาน ไมไดออกก�าลงกาย มภาวะ
เครยดจากเศรษฐกจ
ปญหาสขภาพ:โรคอวนโรคเบาหวานความดนโลหตสงโรคหวใจ
สภาพปญหาการดแลผปวย : การเขาถง การคดกรอง การวนจฉย
การปรบเปลยนพฤตกรรมการคดกรองภาวะแทรกซอน
Motivational Interviewing (MI) อยางไรในหนวยงาน
- Motivational Interviewing (MI) แบบผสมผสานกบงานทท�า
ทงในกลมเปาหมายและนอกกลมเปาหมาย
- เจาหนาททกคนในหนวยบรการผานการอบรมMIจงสามารถเสรม
แรงจงใจทางบวกแกผรบบรการในหนวยงานได
ผล Well Control : ผรบบรการทเขารวมวจยโรคเบาหวาน 37 ราย
- ไมปรบยา 20 ราย คาน�าตาลสะสม (HbA1c) ลดลง 7 ราย
คาน�าตาลสะสม(HbA1c)เพมขน6รายอยระหวางตดตามผล7ราย
- ปรบยา 17 ราย คาน�าตาลสะสม(HbA1c)ลดลง9รายคาน�าตาล
สะสม(HbA1c)เพมขน4รายอยระหวางตดตามผล5ราย
92 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 93
ผล Well Control : ผรบบรการทเขารวมวจยโรคความดนโลหตสง 11 ราย
- ไมปรบยา 2 รายผลความดนโลหตลดลงทง2ราย
- ปรบยา 8 รายความดนโลหต<140/90mmHg5รายความดน
โลหต>140/90mmHg3ราย
- ขาดนด 1 ราย
Case ทประทบใจ : หญงไทย อาย 76 ป บคลกภาพไมคอยพดม
ภาวะหลงลมเปนDM/HTเมอประมาณป2545รบการรกษาทโรงพยาบาล
ระโนด อาศยอยบานกบลก Dextrostix (DTX) = 200 – 350mg%,
คาน�าตาลสะสม (HbA1c) =11.81 ลมทานยาบอย ไมคมอาหาร ชอบทาน
มะมวงสกทเรยนลองกองชาเยนชวงแรกๆมาโรงพยาบาลคนเดยวลกท�างาน
หลงจากไดท�าMIระดบน�าตาลในเลอดขนๆลงๆและเรมลดลงเรอยๆในชวง6
เดอนหลงลาสด3เดอนหลงDextrostix(DTX)=162,153และ122mg%
ปญหาและอปสรรค
- การเปลยนผท�า Motivational Interviewing (MI) มผลตอ
การเปลยนแปลงพฤตกรรมของผรบบรการ
- ระยะเวลาในการท�าMotivationalInterviewing(MI)
- สถานทไมเปนสวนตว ในการพดคยจะไดยนทงหอง ท�าใหเกด
การวพากษวจารณท�าใหผปวยอดอด
- อายของผรบบรการหากชวง40ปขนไปจะไดรบความรวมมอเปน
อยางดแต60ปขนไปไมยอมเชอฟง
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 93
หนวยงาน : โรงพยาบาลกงหราจงหวดพทลง
ผน�าเสนอ :นางสดาข�านรกษต�าแหนงพยาบาลวชาชพช�านาญการ
บรบทอ�าเภอกงหราพนทประกอบดวย5ต�าบล45หมบาน9,133
ครวเรอน มประชากรทงหมด 36,048 คน เพศชายจ�านวน 17,832 คน
เพศหญง18,503คนเมอง2ศาสนา2วฒนธรรมสวนใหญนบถอศาสนาพทธ
50.69%ศาสนาอสลาม49.31โรงเรยน27แหง(ประถม=16,มธยม=2,
เอกชน / ปอเนาะ=9) ศนยพฒนาเดกเลกจ�านวน 22 แหง ศนยอาชพ
สวนใหญเปนเกษตรกรรองลงมาคาขาย
สถานบรการสาธารณสขประกอบไปดวย โรงพยาบาลชมชนขนาด
30 เตยง 1 แหง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพระดบต�าบล (รพ.สต.) ทงหมด
9แหงสถานบรการสาธารณสขภาคเอกชนทขนทะเบยน6แหง
ความกาวหนาในการพฒนาเทคโนโลยและแนวทางการศกษาวจย:
Motivational Interviewing For NCDs
โรงพยาบาลกงหรา มผปวย Case Uncontrolled HT จ�านวน
13รายผปวยCaseUncontrolledDMจ�านวน13รายและผปวยcase
PreDMจ�านวน14ราย
โดยสรปภาพรวม
ขอมล HT (คน) DM (คน) Pre DM (คน)ครบ4เดอน(พค.–สค.59) 48 23 59DTX,BPลดลง 32(66.66%) 19(82.61%) 24(40.67%)DTX<100 - - 26(44.06%)DTX,BPเทาเดม/เพมขน 16(33.33%) 4(17.39%) 9(15.25%)ปรบยาเพม 2 - 2Dxรายใหม - - 2
94 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 95
สรปผล การคดกรองดวย 75 กรม OGTT พบวาจ�านวน1,868ราย
คดเปนรอยละ14.1จากกลมเปาหมาย35ปขนไปผลการคดกรองDx.DM
จ�านวน132รายจากDx.DMทงหมด220คน
- มาจากกลมเสยง73รายคดเปนรอยละ55.30
- มาจากกลมปกต8รายคดเปนรอยละ6.06
- มาจากกลมไมเขาถงการคดกรอง1รายคดเปนรอยละ0.75
- มาจากกลมHTPre-DMจ�านวน50รายคดเปนรอยละ37.87
(จากHT-Pre-DMทงหมดจ�านวน204ราย)
ไมวนจฉยแตมการตดตามตอเนองจ�านวน 154 รายคดเปนรอยละ 74.49
การด�าเนนงานเปน 3 กลม
1. กล มปกต กจกรรมประกอบดวย การรณรงคคดกรองปละ
1ครง, แจงสถานะสขภาพในชมชน,สนบสนนและสรางสงแวดลอมทเออตอ
การออกก�าลงกายและบรโภคผกอยางตอเนอง
สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 95
2. กลมเสยง จะสนบสนนการท�า self-monitoring
3. กลม High Risk ใหบรการแบบonestopserviceโดยเปดคลนก
HighRisk
96 Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs สนทนาสรางแรงจงใจเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสำาหรบผปวย NCDs 96
การดแลในรายบคคล :ใหผปวยน�าคาน�าตาลทเจาะประเภทอาหาร
ทรบประทานมาในวนรบยาเพอจดการแปรผลและใหผปวยรบรถงสาเหตของ
น�าตาลสงน�าไปสการดแลตนเองและใหแพทยใชเปนขอมลในการปรบแผนการ
รกษา
- ฝกทกษะการท�าSMBG
- จดการรายกรณผปวยDMUncontrol
- ประเมนการฉดยาอนซลน
- จดการรายกรณผปวยDMรายใหม
รายกลม แลกเปลยนเรยนรการควบคมโรคโดย NCM/และผปวย
ตนแบบ
ปญหาและอปสรรคในการด�าเนนงาน
ในคลนก:ผปวยบางรายไมมาตามนดบางวนทผปวยมารบบรการใน
คลนกเยอะท�าใหพดคยไดไมนาน
ในชมชน : ไปเยยมทบานแลวไมเจอผปวยและเกบ Case ไดนอย
เนองจากใชเวลาในการพดคยนาน
สนทนาสร�างแรงจงใจเพ�อปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ
สำหรบผ�ป�วย NCDs[Motivational Interviewing for NCDs; MI NCDs]
Recommended