เล่มที่ 44 - kroobannok.com2 ค...

บทเรยนส าเรจรปบทเรยนส าเรจรป

ประวตศาสตรสมยกรงสโขทยประวตศาสตรสมยกรงสโขทย รายวชา รายวชา ประวตศาสตร ส ประวตศาสตร ส 2211110044 ชนมธยมศกษาปท ชนมธยมศกษาปท 11

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมและวฒนธรรม

เลมท เลมท 44

เรอง สงคมและกฏหมายสมยกรงสโขทยเรอง สงคมและกฏหมายสมยกรงสโขทย

โดยโดย

นางผองศร สกมลจนทรนางผองศร สกมลจนทร

ต าแหนง ครต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการวทยฐานะ ครช านาญการ

โรงเรยนสงเนน อ าเภอสงเนน จงหวดนครราชสมาโรงเรยนสงเนน อ าเภอสงเนน จงหวดนครราชสมา

กองการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม องคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมากองการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม องคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทยกรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

ค าน า

ในการจดการเรยนการสอนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 เรอง ประวตศาสตร สมยกรงสโขทย ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม นกเรยนยงมความเขาใจในสาระเนอหาวชายงไมถกตอง และทาใหผลสมฤทธทางการเรยนคอนขางตา

ครผสอนจงไดหาวธการทจะนามาสอนนกเรยนใหมความเขาใจมากขน โดยจดทาสอการเรยนการสอนประเภทบทเรยนสาเรจรป เพอนามาใชในการเรยนการสอนกบนกเรยนในชนมธยมศกษาปท 1

บทเรยนสาเรจรปนประกอบดวย สาระสาคญ มาตรฐานการเรยนร ตวชวด คาชแจง แบบทดสอบกอนเรยน เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน กรอบความร กรอบคาถาม กรอบเฉลย แบบทดสอบหลงเรยนและเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เปนสอการสอน ทมประสทธภาพ นกเรยนสามารถศกษาสรปองคความรไดดวยตนเอง บรรลผลตามวตถประสงคของมาตรฐานตวชวด มกระบวนการบอกไวครบทกขนตอนใหผเรยนเขาใจ ไดงายเกดความเพลดเพลนจากบทเรยนสาเรจรปน

ขอขอบคณทานผเชยวชาญ ผอานวยการสถานศกษาโรงเรยนสงเนน และ คณะครทกทานทไดกรณาใหคาปรกษาแนะนา และเปนกาลงใจในการจดทาบทเรยนสาเรจรปเรองนดวยดตลอดมา และหวงเปนอยางยงวาบทเรยนสาเรจรปเรองนจะเปนประโยชน แกนกเรยน และผทสนใจศกษาเรองราวประวตศาสตรสมยกรงสโขทยซงเปนราชธาน แหงแรกของคนไทย

นางผองศร สกมลจนทร

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

สารบญ หนา

สาระสาคญ 1 คาแนะนาในการเรยน 2 แบบทดสอบกอนเรยน 3 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 5 กรอบความรท 1 เรอง ลกษณะทางสงคมสมยสโขทย 6 กรอบคาถามท 1 7 เฉลยกรอบคาถามท 1 8 กรอบความรท 2 เรอง กลมคนในสงคมสมยสโขทย 9 กรอบคาถามท 2 10 เฉลยกรอบคาถามท 2 11 กรอบความรท 3 เรอง ชนชนทถกปกครอง 12 กรอบคาถามท 3 13 เฉลยกรอบคาถามท 3 14 กรอบความรท 4 เรองกฎหมายสมยสโขทย 15 กรอบคาถามท 4 16 เฉลยกรอบคาถามท 4 17 กรอบความรท 5 เรอง กฎหมายสมยสโขทย 18 กรอบคาถามท 5 19 เฉลยกรอบคาถามท 5 20 กรอบทบทวน เรอง สงคมและกฎหมายสมยสโขทย 21 แบบทดสอบหลงเรยน 23 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 25 กระดาษคาตอบ 26

บรรณานกรม 27

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

1

บทเรยนส าเรจรป ประวตศาสตรสมยกรงสโขทย

เลมท 4 เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

สาระส าคญ สงคมสโขทยมการด าเนนชวตทผกพนเกยวของกบพระพทธศาสนา แมนจะมการแบงชนชนในสงคมแตกเปนการแบงแยกกนปฏบตหนาทเทานน และมการพฒนาการทางดานกฎหมายและกระบวนการยตธรรม ลวนเปนปจจยทสงเสรม ท าใหสงคมสโขทยพฒนาเจรญกาวหนาประชาชนอยรวมกนอยางมความสข

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานการเรยนร ส4.3

เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย ความภมใจและธ ารงความเปนไทย

ตวชวด

มฐ. ส 4.3 ม1/2 วเคราะหพฒนาการของอาณาจกรสโขทยในดานตาง ๆ มฐ. ส 4.3 ม1/3 วเคราะหอทธพลของวฒนธรรม และภมปญญาไทยในสมยสโขทยและสงคมไทยในปจจบน

จดประสงคการเรยนรสตวชวด 1. บอกลกษณะโครงสรางทางสงคมในสมยสโขทยได 2. จ าแนกชนชนปกครองและชนชนถกปกครอกไดในสมยสโขทยได 3. วเคราะหลกษณะของกฎหมายตางๆในสมยสโขทยได

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

2

ค าชแจงการใชบทเรยนส าเรจรป ส าหรบนกเรยน

1. บทเรยนส าเรจรปเลมท 4 เรอง สงคมและกฏหมายสมยกรงสโขทย จดท าขน เพอใหนกเรยนไดศกษาดวยตนเอง ในการศกษาบทเรยนใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนดงตอไปน

2. ใหนกเรยนศกษาสาระส าคญ มาตรฐานการเรยนร ตวชวดของการเรยน เพอ ใหทราบวาเมอนกเรยนไดศกษาบทเรยนส าเรจรปจบแลว นกเรยนจะไดรบความร ตามจดประสงคในเรองอะไรบาง

3. ท าแบบทดสอบกอนเรยนในกระดาษค าตอบทเตรยมให พรอมตรวจค าตอบ เพอเปนการทดสอบความรพนฐานของนกเรยน

4. นกเรยนศกษาบทเรยนส าเรจรปตามล าดบขนตอนทละกรอบ นกเรยนจะไดรบความร ตอบค าถามทบทวนความรพรอมกบตรวจสอบความถกตองของค าตอบไดดวยตนเอง

5. ถาตอบผด ใหนกเรยนยอนกลบไปอานในกรอบความรทผานมา

6. ท าแบบทดสอบหลงเรยนวดความรความเขาใจทไดรบ พรอมตรวจค าตอบเปรยบเทยบกบการท าแบบทดสอบกอนเรยนใหทราบความกาวหนาในการเรยนร

7. นกเรยนจะตองตงใจใฝเรยน ใฝร ซอสตย มวนย ไมควรเปดดเฉลยค าตอบกอน การตอบค าถาม

ผมขอใหเพอน ๆ ปฏบตตามค าแนะน า

อยางเครงครดนะครบ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

3

แบบทดสอบกอนเรยน เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย (×) ลงในกระดาษค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. สงคมสมยสโขทยมลกษณะอยางไร ก. สงคมเมอง ข. สงคมชนบท ค. สงคมเกษตรกรรม ง. สงคมอตสาหกรรม

2. การตงถนฐานอยบรเวณทราบลมแมน ามผลดอยางไร ก. ปองกนการรกรานของขาศก ข. สะดวกในการคาขาย ค. สะดวกในการยกทพสศกสงคราม ง. สะดวกในการประกอบอาชพและคมนาคม

3. จากเหตการณขบไลขอมแสดงถงลกษณะเดนในเรองใดของสงคมสโขทย ก. สงคมทเรยบงาย ข. สงคมทมความสมานสามคค ค. สงคมชาวพทธ ง. สงคมทขยนอดทน

4. ขอใดจ าแนกกลมคนในสงคมสมยสโขทยไดถกตอง ก. ชนชนปกครอง ชนชนถกปกครอง ข. ชนชนกษตรย ชนชนถกปกครอง ค. ชนชนผน า ชนชนผตาม ง. ชนชนพอบาน ชนชนลกบาน

5. ขอใด คอ ชนชนปกครอง ก. พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง พระสงฆ ข. พระมหากษตรย ขนนาง ขาราชการ พระสงฆ ค. พระมหากษตรย ขาราชการ พระสงฆ ไพรฟา ง. พระมหากษตรย พระราชวงศ พระสงฆ ไพรฟา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

4

6. ชนชนพเศษททกชนชนใหความเคารพนบถอทกเพศทกวยคอชนชนใด

ก. ขนนาง ข. พระราชวงศ ค. ขาราชการ ง. พระสงฆ

7. “ เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใครคาชาง คา ใครจกคามา คา ใครจกใครคาเงอนคาทอง คา ไพรฟาหนาใส ” ขอความนเกยวของกบกฎหมายใด

ก. กฎหมายภาษผานดาน ข. กฎหมายเสรภาพในการคา ค. กฎหมายมรดก ง. กฎหมายตลาการ

8. กฎหมายตลาการมลกษณะอยางไร ก. ตดสนดวยความยตธรรม ข. ไมรบสนบน ค. มขอยกเวนส าหรบขาราชการ ง. ถกทงขอ ก และ ขอ ข 9. นายแดงไปขโมยมะมวง มะพราว นายสมบต ชวยนายแดงหลบหนถอวาท าผดกฎหมายใด ก. กฎหมายตลาการ ข. กฎหมายการลกพา ค. กฎหมายสทธในทดน ง. กฎหมายมรดก 10. สงใดเปนเครองมอแกไขความขดแยงของคนในสงคม ก. กฎหมาย ข. ความเขมแขงอดทน ค. พธกรรมทางศาสนา ง. ความศรทธาเลอมใส

*********************************************

ท ากนไดหรอเปลา ส ๆ นะครบ เผย

แพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

5

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

ขอ ตอบ

1. ค.

2. ง.

3. ข.

4. ก.

5. ก.

6. ง.

7. ข.

8. ง.

9. ข.

10. ก. เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

6

กรอบความรท 1

ลกษณะทางสงคมสมยสโขทย

สภาพสงคมโดยทวไปของสโขทยเปนสงคมเกษตรกรรม มพนฐานการด าเนนชวตทผกพนเสมอนเครอญาต มการตงถนฐานอยตามทราบลมแมน ามการคมนาคม ตดตอกนสะดวก มความเปนอยทมความสขความสบายจงสามารถก าจดอทธพลของขอมไปไดยอมแสดงวาสงคมสโขทยเปนสงคมทมความสมานสามคคเปนอยางด จงท าใหมการพฒนาบานเมองใหเจรญกาวหนาประกอบกบสงคมสโขทยยดมนในพระพทธศาสนาเปนเครอง ขดเกลาจตใจใหมความละเอยดออนทงในแงของธรรมและในแงของศลปกรรม ซงเปนมรดกตกทอดมาจนถงปจจบน ลกษณะชนชนทางสงคม สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ไดแก ชนชนปกครอง บคคลทมอ านาจหนาทในการปกครองประกอบดวย พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง และพระสงฆ ชนชนทถกปกครอง ไดแก ไพร หรอไพรฟา (ประชาชนทวไป ) และทาส

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

7

กรอบค าถามท 1

ลกษณะทางสงคมสมยสโขทย

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. สมยสโขทยประชาชนสวนใหญประกอบอาชพอะไร ตอบ....................................................................................... 2. การตงถนฐานของประชาชนสวนใหญอยบรเวณใด ตอบ.................................................................................... 3. สมยสโขทยสามารถขบไลขอมไดส าเรจปจจยทส าคญของประชาชนคอ ตอบ.................................................................................... 4. อะไรเปนเครองยดมน ขดเกลาจตใจของประชาชน ตอบ..................................................................................... 5. กลมคนในสงคมสมยสโขทย สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ไดแก ตอบ........................................................................................

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

8

เฉลยกรอบค าถามท 1

ลกษณะทางสงคมสมยสโขทย ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. สมยสโขทยประชาชนสวนใหญประกอบอาชพอะไร ตอบ เกษตรกรรม 2. การตงถนฐานของประชาชนสวนใหญอยบรเวณใด ตอบ ทราบลมแมน า 3. สมยสโขทยสามารถขบไลขอมไดส าเรจปจจยทส าคญของประชาชนคอ ตอบ ความสมานสามคค 4. อะไรเปนเครองยดมนขดเกลาจตใจของประชาชน ตอบ พระพทธศาสนา 5. กลมคนในสงคมสมยสโขทย สามารถแบงออกไดเปน2 ประเภท ไดแก ตอบ ชนชนปกครองและชนชนถกปกครอง

เกงมากตอบถกหมดเลย ไมยากเกนไปใชไมครบ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

9

กรอบความรท 2

กลมคนในสงคมสมยสโขทย

กลมคนในสงคมสมยสโขทย สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทไดแก ชนชนปกครอง บคคลทมอ านาจหนาทในการปกครองประกอบดวย พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง และพระสงฆ ชนชนทถกปกครอง ไดแก ไพร หรอไพรฟา (ประชาชนทวไป ) และทาส สงคมสโขทย ผทท าหนาทเปนชนชนปกครอง ประกอบดวยชนชนตางๆ ดงน

1. พระมหากษตรย เปนประมขของอาณาจกร มอ านาจสงสด มฐานะเปรยบเสมอนบดาของ ราษฎร เปนผบ าบดทกขบ ารงสขของราษฎร และเปนผน าทพในยามเกดสงคราม

2. พระราชวงศ คอ บรรดาพระญาตวงศของพระมหากษตรยทกระดบม หนาทชวยเหลอราชการแทนพระมหากษตรยในการปกครองบานเมอง

3. ขนนาง ขาราชการ เปนผดแลบานเมอง ปกครองก าลงคนตาม พระบรมราชโองการของพระมหากษตรย

4. พระสงฆ พระพทธศาสนาเปนศาสนาหลกในสงคมสโขทย วดและ พระสงฆเปน ศนยกลางของคนไมจ ากดฐานะหรอเพศ สวนชนพเศษในสงคมสโขทยคอ “ พระสงฆ ” ซงไดรบการยกยองจากพระมหากษตรยและยอมรบจากราษฎร เปนตวอยางทดเพราะเปนผประพฤตธรรม

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

10

กรอบค าถามท 2

กลมคนในสงคมสมยสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนขดเสนใตค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดไมใชชนชนปกครอง

( พระมหากษตรย / พระราชวงศ / ราษฎร ) 2. ใครมหนาทเปนประมขของอาณาจกร บ าบดทกขบ ารงสขของราษฎร

( พระมหากษตรย / พระสงฆ / พระราชวงศ ) 3. กลมบคคลใดทมหนาทในการชวยเหลอพระมหากษตรยในการปกครอง

บานเมอง ( พระสงฆ / พระราชวงศ / ขาราชการ )

4. ผดแลบานเมอง ปกครองก าลงคน หมายถงชนชนใด ( พระสงฆ / ขนนาง / เชอพระวงศ )

5. ขอใดททกชนชนใหความเคารพเปนและเปนศนยกลางทกเพศทกวย (ขนนาง ขาราชการ / พระราชวงศ / วดและพระสงฆ) ไมแนใจอานใหมอกรอบกไดนะ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

11

เฉลยกรอบค าถามท 2

กลมคนในสงคมสมยสโขทย ค าชแจง ใหนกเรยนขดเสนใตค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดไมใชชนชนปกครอง

( พระมหากษตรย / พระราชวงศ / ราษฎร ) 2. ใครมหนาทเปนประมขของอาณาจกร บ าบดทกขบ ารงสขของ

ราษฎร ( พระมหากษตรย / พระสงฆ / พระราชวงศ )

3. กลมบคคลใดทมหนาทในการชวยเหลอพระมหากษตรยในการปกครองบานเมอง

( พระสงฆ / พระราชวงศ / ขาราชการ ) 4. ผดแลบานเมอง ปกครองก าลงคน หมายถงชนชนใด

( พระสงฆ / ขนนาง / เชอพระวงศ ) 5. ขอใดททกชนชนใหความเคารพเปนและเปนศนยกลางทกเพศทกวย

(ขนนาง ขาราชการ / พระราชวงศ / วดและพระสงฆ)

ตอบถกอกแลว เยยมมากเลย

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

12

กรอบความรท 3

ชนชนทถกปกครอง

ชนชนทถกปกครอง ไดแก ไพร หรอไพรฟา และทาส 1. ไพรฟา หรอราษฎรสามญชน ไพรจะมอสระในการด ารงชวต ซงอยภายใต

การควบคมดแลของขนนาง ขาราชการ แตจะตองถกเกณฑแรงงานใหกบทางราชการตามก าหนดเวลา

2. ทาส หมายถงกลมคนทไมมอสระและเสรภาพในการด าเนนชวตของ ตนเองและตองเสยสละแรงงานใหกบนาย หรอผทขายตนเองแกนายเงน หรอเปน ทาสเชลยทถกกวาดตอนมา ซงปรากฏในจารกสมย พระมหาธรรมราชาท 1 (ลไทย )

ชนชนทมจ านวนมากในสมยสโขทย คอ ไพรฟา หรอราษฎรสามญชน นะครบ

เพอนๆทราบหรอเปลา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

13

กรอบค าถามท 3

ชนชนทถกปกครอง

ค าชแจง พจารณาขอความตอไปนแลวจบคขอความทสมพนธกน

ไพร ทาส

..................1. มอสระในการด าเนนชวต

..................2 ไมมอสระและเสรภาพในการด าเนนชวตของตนเอง

.................3. จะถกเกณฑไปใชแรงงานเปนครงคราว

.................4. ตองเสยสละแรงงานใหกบนาย

.................5. ปจจบนนกเรยนจดเปนชนชนใด

อานแลวลองทดสอบฝมอหนอยด หรอเปลาครบผมเอาใจชวยเพอนๆนะครบ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

14

ตอบกนถกไหมครบ

เฉลยกรอบค าถามท 3

ชนชนทถกปกครอง

ค าชแจง พจารณาขอความตอไปนแลวจบคขอความทสมพนธกน

ไพร ทาส

......... ไพร.........1. มอสระในการด าเนนชวต

..........ทาส........2 ไมมอสระและเสรภาพในการด าเนนชวตของตนเอง

.........ไพร........3. จะถกเกณฑไปใชแรงงานเปนครงคราว

..........ทาส.......4. ตองเสยสละแรงงานใหกบนาย

..........ไพร......5. ปจจบนนกเรยนจดเปนชนชน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

15

กรอบความรท 4

กฎหมายสมยกรงสโขทย

กฎหมายไทยในสมยสโขทยเทาทปรากฏในหลกศลาจารกตางๆมดงน

หามเกบภาษผานดานภายในประเทศ

จากขอความในศลาจารกทวา “เจาเมองบเอาจกอบ ในไพรลทาง” คอไมเกบภาษระหวางทางหรอภาษผานดาน

กฎหมายวาดวยเสรภาพในการคาขาย

ในศลาจารกมขอความปรากฏอยวา “เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใครคาชาง คา ใครจกใครคามา คา ใครจกใครคาเงอนคาทองคา”ซงสมยนนใหเสรภาพภาพในการคาขายกนอยางเตมท ไมมขอผกมดสนคา

กฎหมายมรดก

สมยกอนมขอบญญตวา ผทใดกตามหาสมบตทรพยมากตาม สมบตนนตองเปนของสวนรวมไมสามารถยกใหลกหลานได แตบญญตนท าใหเกดผลเสยแกประชาชนทวไป จงตองยกเลกขอบญญตนไป สวนรายไดทางรฐจะใชการเกบภาษแทน

กฎหมายวาดวยลกษณะตลาการ ตลาการในสมยสโขทยตองมคณสมบตดงน ตลาการจะตองตดสนความดวยความยตธรรม จะตองไมเหนแกลาภสกการะหรออยากไดยนดของผอน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

16

ลองท ากนดนะครบ

กรอบค าถามท 4

กฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปนแลว กาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง กาเครองหมาย หนาขอความทผด

.................. 1. ในสมยสโขทยประชาชนตองจายภาษผานดานใหแกทางรฐ

.................. 2. “เจาเมองบเอาจกอบในไพรลทาง” หมายถง ไมมการเกบ

ภาษผานดาน

.................. 3. การคาเสรสามารถคาขายไดเฉพาะ วว มา ชาง เทานน

.................. 4. การยกเลกขอบญญตของกฎหมายมรดกสงผลดแกประชาชน

.................. 5. กฎหมายวาดวยลกษณะตลาการ มขอหามมใหตลาการรบสนบน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

17

ถาท าผดกทบทวนไหมนะครบนะครบ

เฉลยกรอบค าถามท 4

กฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปนแลว กาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง กาเครองหมาย หนาขอความทผด

......... ........ 1. ในสมยสโขทยประชาชนตองจายภาษผานดานใหแกทางรฐ

......... ........ 2. “เจาเมองบเอาจกอบในไพรลทาง” หมายถง ไมมการเกบ

ภาษผานดาน

.................. 3. การคาเสรสามารถคาขายไดเฉพาะ วว มา ชาง เทานน

......... ........ 4. การยกเลกขอบญญตของกฎหมายมรดกสงผลดแกประชาชน

................... 5. กฎหมายวาดวยลกษณะตลาการ มขอหามมใหตลาการรบสนบน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

18

กรอบความรท 5

กฎหมายสมยกรงสโขทย

กฎหมายระหวางประเทศ ขอความในศลาจารกทเกยวกบกฎหมายระหวางประเทศ มอยวา ถาผใดมาออนนอมยอมเปนเมองขน กจะใหความเออเฟอชวยเหลอ ผทมาออนนอมนนไมมชาง มา ผคนชายหญง เงนทอง กใหชวยเหลอไปตงบานเมอง ในสมยของพอขนรามค าแหงเมอมชยแกขาศกและจบเชลยได พระองคกจะทรงพระกรณาไมใหฆาหรอลงโทษใด ๆ

กฎหมายวาดวยสทธในทดน ในสมยสโขทยมกฎหมายทจะคมครองและรบรองในทรพย แตกอนมทดนทรกรางวางเปลามอยทวไป ถาผใดบกเบกหกลางถางพงจนเปนสวนหมากสวนผลไม ผนนกยอมมสทธในทดนนน

กฎหมายเกยวกบการลกพา เมอผคนหนเขามาอาศยอยในบานเรอน หรอวดวาอารามใหน าตวสงคน มบทลงโทษปรบสนไหมวนละหมนพน ไปจนถง 5 วน ถาพน 8 วน ไมน าสงใหลงโทษประดจทรพยสนของทาน บานผใดมขโมยไปอาศยหรอไปหา ใหเจาของบานพจารณาวาเปนขโมยหรอไม ถาทราบวาขโมยของมาใหจบตวหรอยดทรพยสนนนไว เจาของทรพยไลขโมยไปถงบานตน เจาของทรพยรองขอใหชวยจบกม ถาเจาของบานไมชวยจะมความผด ใหท าโทษโดยใหชดใชหนสนทขโมยเอามาจากเจาทรพยใหหมด

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

19

ลองท ากนดนะครบ

กรอบค าถามท 5

กฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. ถาผใดมาออนนอมยอมเปนเมองขนในสมยกษตรยพระองคใดททานทรงให ความชวยเหลอ ตอบ..................................................................................... 2. ประชาชนบกเบกหกลางถางพงแลวทรพยสมบตตกเปนของผนนเปนบญญต ของกฎหมายใด ตอบ...................................................................................... 3. ในสมยสโขทยถานกเรยนชวยผรายหลบหนอยในบานจะมความผดตาม กฎหมายใด

ตอบ..................................................................................... 4. ถานกเรยนทหลบหนกบผราย นกเรยนจะถกลงโทษอยางไร ตอบ.................................................................................... 5. ในสมยสโขทยมกฎหมายใชมผลดอยางไร ตอบ....................................................................................

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

20

ท ากนไดหรอเปลาครบ

เฉลยกรอบค าถามท 5

กฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. ถาผใดมาออนนอมยอมเปนเมองขนในสมยกษตรยพระองคใดททานทรงให

ความชวยเหลอ ตอบ พอขนรามค าแหงมหาราช 2. ประชาชนบกเบกหกลางถางพงแลวทรพยสมบตตกเปนของผนนเปนบญญต

ของกฎหมายใด ตอบ กฎหมายวาดวยสทธในทดน 3. ในสมยสโขทยถานกเรยนชวยผรายหลบหนอยในบานจะมความผดตาม

กฎหมายใด ตอบ กฎหมายเกยวกบการลกพา

4. ถานกเรยนทหลบหนกบผราย นกเรยนจะถกลงโทษอยางไร ตอบ ชดใชเทากบหนสนทขโมยมา หรอปรบสนไหมวนละหมนพน

5. ในสมยสโขทยมกฎหมายใชมผลดอยางไร ตอบ บานเมองสงบสข

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

21

กรอบทบทวน

สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

สภาพสงคมโดยทวไปของสโขทยเปนสงคมเกษตรกรรม ใหมการพฒนาบานเมอง ใหเจรญกาวหนา ประกอบกบสงคมสโขทยยดมนในพระพทธศาสนา กลมคนในสงคมสมยสโขทย สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทไดแก ชนชนปกครอง บคคลทมอ านาจหนาทในการปกครองประกอบดวย พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง และพระสงฆ

ชนชนทถกปกครอง ไดแก ไพร หรอไพรฟา (ประชาชนทวไป ) และทาส

ลกษณะทางสงคมในสมยสโขทยเปนสงคมชนชน ไมมความซบชอน

มากนก ทงนเนองจากในสมยนนผคนมจ านวนยงไมมากนก ประกอบกบชาวสโขทย มพระพทธศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจ จงท าใหการด าเนนชวตของผคนในสมยสโขทยคอนขางมลกษณะเรยบงายและสงบสข

กฎหมายสมยกรงสโขทย

กฎหมายไทยในสมยสโขทยเทาทปรากฏในหลกศลาจารกตางๆมดงน

หามเกบภาษผานดานภายในประเทศ จากขอความในศลาจารกทวา “เจาเมองบเอาจกอบ ในไพรลทาง” คอไมเกบภาษระหวางทางหรอภาษผานดาน

กฎหมายวาดวยเสรภาพในการคาขาย ในศลาจารกมขอความปรากฏอยวา “เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใครคาชาง คา ใครจกใครคามา คา ใครจกใครคาเงอนคาทองคา”ซงสมยนนใหเสรภาพในการคาขายกนอยางเตมท ไมมขอผกมดสนคา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

22

กฎหมายมรดก สมยกอนมขอบญญตวา ผทใดกตามหาสมบตทรพยมากตาม สมบตนนตอง เปนของสวนรวมไมสามารถยกใหลกหลานได แตบญญตนท าใหเกดผลเสยแกประชาชน ทวไป จงตองยกเลกขอบญญตนไป สวนรายไดทางรฐจะใชการเกบภาษแทน

กฎหมายวาดวยลกษณะตลาการ ตลาการในสมยสโขทยตองมคณสมบตดงนตลาการจะตองตดสนความดวยความยตธรรม จะตองไมเหนแกลาภสกการะหรออยากไดยนดของผอน

กฎหมายระหวางประเทศ ขอความในศลาจารกทเกยวกบกฎหมายระหวางประเทศ มอยวา ถาผใดมาออนนอมยอมเปนเมองขน กจะใหความเออเฟอชวยเหลอ ผทมาออนนอมนนไมมชาง มา ผคนชายหญง เงนทอง กใหชวยเหลอไปตงบานเมอง ในสมยของพอขนรามค าแหงเมอมชยแกขาศกและจบเชลยไดพระองคกจะทรงพระกรณาไมใหฆาหรอลงโทษใด ๆ

กฎหมายวาดวยสทธในทดน ในสมยสโขทยมกฎหมายทจะคมครองและรบรองในทรพย แตกอนมทดนทรกรางวางเปลามอยทวไป ถาผใดบกเบกหกลางถางพงจนเปนสวนหมากสวนผลไม ผนนกยอมมสทธในทดนนน

กฎหมายเกยวกบการลกพา เมอผคนหนเขามาอาศยอยในบานเรอน หรอ วดวาอารามใหน าตวสงคน มบทลงโทษปรบไหมวนละหมนพน ไปจนถง 5 วน ถาพน 8 วน ไมน าสงใหลงโทษประดจทรพยสนของทาน บานผใดมขโมยไปอาศยหรอไปหา ใหเจาของบานพจารณาวาเปนขโมยหรอไม ถาทราบวาขโมยของมาใหจบตวหรอยดทรพยสนนนไว เจาของทรพยไลขโมยไปถงบานตน เจาของทรพยรองขอใหชวยจบกม ถาเจาของบานไมชวยจะมความผด ใหท าโทษโดยใหทานใหชดใชหนสนทขโมยเอามาจากเจาทรพยใหหมด

เพอนคงจะเขาใจลกษณะทาง สงคม สโขทยแลวนะ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

23

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย (×) ลงในกระดาษค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. สภาพสงคมสมยสโขทยมลกษณะอยางไร ก. สงคมเมอง ข. สงคมชนบท ค. สงคมเกษตรกรรม ง. สงคมอตสาหกรรม

2. การตงถนฐานอยบรเวณทราบลมแมน ามผลดอยางไร ก. สะดวกในการคาขาย ข. ปองกนการรกรานของขาศก ค. สะดวกในการยกทพสศกสงคราม ง. สะดวกในการประกอบอาชพและคมนาคม

3. ชนชนพเศษททกชนชนใหความเคารพนบถอทกเพศทกวยคอชนชนใด ก. ขนนาง ข. พระสงฆ ค. ขาราชการ ง. พระราชวงศ

4. จากเหตการณขบไลขอมแสดงถงลกษณะเดนในเรองใดของสงคมสโขทย ก. สงคมทเรยบงาย ข. สงคมชาวพทธ ค. สงคมทขยนอดทน ง. สงคมทมความสมครสมานสามคค

5. ขอใดจ าแนกกลมคนในสงคมสมยสโขทยไดถกตอง ก. ชนชนกษตรย ชนชนถกปกครอง ข. ชนชนผน า ชนชนผตาม ค. ชนชนปกครอง ชนชนถกปกครอง ง. ชนชนพอบาน ชนชนลกบาน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

24

หามดเฉลยกอนตอบนะครบ

6. ขอใด คอ ชนชนปกครอง

ก. พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง พระสงฆ ข. พระมหากษตรย ขนนาง ขาราชการ พระสงฆ ค. พระมหากษตรย ขาราชการ พระสงฆ ไพรฟา ง. พระมหากษตรย พระราชวงศ พระสงฆ ไพรฟา

7 . กฎหมายตลาการมลกษณะอยางไร ก. ไมรบสนบน ข. ตดสนดวยความยตธรรม ค. มขอยกเวนส าหรบขาราชการ ง. ไมรบสนบนและตดสนดวยความยตธรรม 8. “ เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใครคาชาง คา ใครจกคามา คา ใครจกใครคาเงอนคาทอง คา ไพรฟาหนาใส ” ขอความนเกยวของกบกฎหมายใด

ก. กฎหมายมรดก ข. กฎหมายตลาการ ค. กฎหมายภาษผานดาน ง. กฎหมายเสรภาพในการคา

9. นายแดงไปขโมยมะมวง มะพราว นายสมบต ชวยนายแดงหลบหนถอวา ท าผดกฎหมายใด ก. กฎหมายมรดก ข. กฎหมายตลาการ ค. กฎหมายการลกพา ง. กฎหมายสทธในทดน 10. สงใดเปนเครองมอแกไขความขดแยงของคนในสงคม ก. กฎหมาย ข. พธกรรมทางศาสนา ค. ความเขมแขงอดทน ง. ความศรทธาเลอมใส *********************************************

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

25

ท ากนไดไหมเอย ถาท าไดไปดเฉลยกนเลยนะครบ

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

1. ค

2. ง

3. ข

4. ง

5. ค

6. ก

7. ง

8. ง

9. ค

10. ก

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

26

กระดาษค าตอบ

ชอ….................................................................... เลขท.............ชน.............. วชา............................................................. เรอง...........................................

ทดสอบกอนเรยน ทดสอบหลงเรยน

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 10

สรปการประเมน ใหนกเรยนกรอกคะแนนกอนเรยน และหลงเรยนลงในชองผลการประเมน และใหนกเรยนกาเครองหมาย / ลงในชองการพฒนา

ผลการประเมน การพฒนา

คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน พฒนา ไมพฒนา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

27

บรรณานกรม

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.(2543). คมอการจดการเรยนการสอนประวตศาสตร “ประวตศาสตรไทยจะเรยนจะสอนอยางไร” กรงเทพฯ : ส านกพมพกรมการ ศาสนา ณรงค พวงพศและคณะ. (2544). หนงสอเรยนรพนฐานประวตศาสตร ม.1.

กรงเทพมหานคร : ส านกพมพอกษรเจรญทศน. ปยโรจน เลยวไพโรจน. (2548). คมอสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ม.1. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพพฒนาศกษา. ผองศร จนหาวและคณะ. (2548). หนงสอเรยนสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. ผชวยศาสตราจารยพลบพลง คงชนะ. (2544). หนงสอเรยนสาระประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพพฒนาคณภาพวชาการ. พลาดศย สทธธญกจ. (2548). ประวตศาสตรไทย. กรงเทพฯ : ส านกพมพสขใจ. รศ.ดร. ไพฑรย มกศล และคณะ. (2544). หนงสอเรยนสาระประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวฒนาพานช. รศ.วณา เอยมประไพ และคณะ. (2544). สอสารการเรยนรประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพอกษรเจรญทศน. ลกขณา ค าตรง และคณะ. (2544). หนงสอเรยนสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแมค.

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com