View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
77
ภาวะโภชนาการของนกเรยนในโรงเรยน เขตทววฒนา กรงเทพมหานคร
สธ สฤษฎศร *
บทคดยอ การศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนา
โดยการสำารวจขอมลยอนหลงมวตถประสงคเพอศกษา
ภาวะโภชนาการของนกเรยนในโรงเรยนเขตทววฒนา
กรงเทพมหานคร ตงแตปการศกษา 2551-2553
ประชากรทศกษาคอนกเรยนในโรงเรยนพนทเขต
ทววฒนา 8 โรงเรยนทไดรบการตรวจสขภาพในป
การศกษา 2551-2553 เครองมอทใชในการเกบ
รวบรวมขอมลเปนแบบบนทกขอมลการตรวจสขภาพ
ของเดกนกเรยนนำาขอมลนำาหนกและสวนสงทได
มาประเมนภาวะโภชนาการโดยใชนำาหนกเทยบเกณฑ
อางองการเจรญเตบโตของเพศชาย-หญง (นำาหนก
ตามเกณฑสวนสง) และสวนสงเทยบเกณฑอางอง
การเจรญเตบโตของเพศชาย-หญง (สวนสงตาม
เกณฑอาย)ของกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข
พ.ศ. 2543 วเคราะหขอมลดวยสถตการแจกแจง
ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
สถตไค-สแควร ผลการศกษาพบวา เดกนกเรยน
ในโรงเรยนพนทเขตทววฒนาตงแตระดบชนอนบาล
ประถมศกษามธยมศกษาปการศกษา2551-2553
สวนใหญนำาหนกอยในเกณฑปกตสมสวนแตมภาวะ
โภชนาการเกน(เรมอวนและอวน)เพมขนทกปและ
ภาวะโภชนาการขาด(ผอม)เพมขนทกปเชนเดยวกน
และพบนกเรยนทเตยมความสงนอยกวาเกณฑลดลง
ในระดบชนประถมศกษาและมธยมศกษาแตเพมขน
ในระดบชนอนบาลนอกจากนยงพบวาการประเมน
ภาวะโภชนาการจากสวนสงตามเกณฑอายระหวาง
เพศชาย-หญงไมมความแตกตางกนแตการประเมน
ภาวะโภชนาการจากนำาหนกตามเกณฑสวนสงระหวาง
เพศชาย-หญง มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญ
ทางสถต (p<0.01) จากผลการศกษาครงนชให
เหนวาภาวะโภชนาการเกนและภาวะโภชนาการขาด
(ผอม)ยงเปนปญหาสำาคญในเดกวยเรยนดงนนควร
เนนการสงเสรมสขภาพโดยใหความรแกเดกนกเรยน
ดานโภชนาการและการรบประทานอาหารสงเสรม
การออกกำาลงกายรวมถงจดกจกรรมการปรบเปลยน
พฤตกรรมในแตละกลมทงเดกทมนำาหนกมากกวา
เกณฑและเดกทมนำาหนกนอยกวาเกณฑทงทโรงเรยน
และทบานโดยใหครอบครวมสวนรวม ควรตดตาม
ประเมนผลอยางตอเนอง เพอลดความเสยงในการ
เกดภาระโรคในอนาคตได
คำ�สำ�คญ: ภาวะโภชนาการ, นำาหนกตามเกณฑ
สวนสง,สวนสงตามเกณฑอาย,นกเรยน
วารสารสาธารณสขศาสตร 2555; 42(1): 78-89
* ศนยบรการสาธารณสข67ทววฒนาสำานกอนามยกรงเทพมหานคร
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
78
บทนำา เดกเปนทรพยากรบคคลทสำาคญของประเทศ
การพฒนาประเทศใหเจรญจำาเปนตองพฒนาเดก
ซงเปนอนาคตของชาตใหมความพรอมในทกๆดาน
โดยเฉพาะอยางยงดานสขภาพอนามยภาวะโภชนาการ
เปนดชนบงชทดของภาวะสขภาพโดยรวมของเดก
และภาวะโภชนาการทดเปนตนทนสำาคญทสงเสรม
ใหเดกเจรญเตบโตไดอยางเตมศกยภาพ1 ปจจบน
ภาวะโภชนาการยงเปนปญหาสำาคญในเดกวยเรยน
ทงโภชนาการเกนนำาหนกตวเกนมาตรฐาน(เรมอวน
และอวน)และภาวะโภชนาการขาด(ผอม)นำาหนกตว
ตำากวามาตรฐาน การทเดกมภาวะโภชนาการเกน
จนอวนทำาใหเดกตองรบนำาหนกตวมากกวาปกตสงผล
ใหเดกเหนอยงาย เปนโรคไขขอ หรอโรคทเกยวกบ
ขอกระดก ลกษณะการเดนผดปกต ขาโกง ขาแป
มผนคนบรเวณขอพบจากการอบชนเกดเปนแผลได
มความผดปกตของระบบทางเดนหายใจหายใจลำาบาก
และมปญหาสขภาพจตไดจากการถกเพอนลอเลยน
ขาดความมนใจ2 เดกทอวนมากจะมระดบอมตว
ของออกซเจนในเลอดตำากวารอยละ90ตลอดเวลา
ครงหนงของการนอนหลบทำาใหมอาการงวงซม
ในเวลากลางวนปวดศรษะในตอนเชาผลการเรยน
และความจำาตำากวาเดกทไมมปญหา3สำาหรบเดกทม
โภชนาการขาด (ผอม) จะสงผลใหเดกเตย เชาวน
ปญญาลดลงการเรยนรชาเฉอยชา ภมตานทานโรค
ตำาจงมกมการตดเชอเจบปวยบอย เปนนานหายชา
และมความรนแรง เชนทองเสย เปนหด ไขหวด
ปอดบวมทำาใหมโอกาสเสยชวตได4
จากผลการสำารวจของสำานกงานกองทน
สนบสนนการสรางเสรมสขภาพในประเทศไทย
ปพ.ศ.2552พบนกเรยนระดบประถมศกษาในชนบท
มนำาหนกนอยกวาเกณฑรอยละ 10 และนกเรยน
ระดบมธยมศกษามนำาหนกนอยกวาเกณฑรอยละ6
แตนกเรยนระดบประถมศกษาในเขตเมองกลบม
นำาหนกมากกวาเกณฑถงรอยละ15.4และนกเรยน
ระดบมธยมศกษามนำาหนกเกนเกณฑถงรอยละ13.65
ผลการวจยของกรมอนามยในปเดยวกนพบวา
นกเรยนในสงกดทบวงมหาวทยาลยเปนโรคอวนสงถง
รอยละ 25.9-31.5 โรงเรยนในสงกดสำานกงาน
คณะกรรมการการศกษาเอกชนรอยละ 25.7-28.1
โรงเรยนในสงกดสำานกงานการประถมศกษาแหงชาต
รอยละ23.3-27.4และโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร
พบรอยละ11.2-14.6และยงพบวาเดกอนบาลเปน
โรคอวนประมาณรอยละ 196 อกทงผลการสำารวจ
สขภาวะเดกไทยอาย6-15ปในปพ.ศ.2553 พบวา
เดกไทยสวนใหญนยมบรโภคอาหารทมความเสยงตอ
สขภาพรางกาย เชน นยมดมนำาอดลม นำาหวาน
สงถงรอยละ 97.54 รบประทานขนมกรบกรอบ
รอยละ 97.67 ซงพฤตกรรมการบรโภคลกษณะน
นำาไปสโรคอวนสงผลใหเกดโรคเรอรงตอไปในอนาคต
เชน โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจ
และหลอดเลอด8ดงนนควรเฝาระวงภาวะโภชนาการ
ของเดกและหากพบปญหาภาวะโภชนาการเกนหรอ
ภาวะโภชนาการขาดเกดขนแลวรบแกไขกอนทจะม
ความรนแรงมากขนจะชวยลดภาระของโรคได
จากผลการสำารวจทพบปญหาโภชนาการใน
นกเรยนดงกลาวขางตนทำาใหศนยบรการสาธารณสข
67 ทววฒนา ซงเปดใหบรการเมอป พ.ศ. 2550
รบผดชอบงานอนามยโรงเรยนในพนทเขตทววฒนา
เหนวาการพฒนางานสงเสรมสขภาพดานโภชนาการ
ในโรงเรยนเปนสงสำาคญ ดงนนผวจยจงมแนวคด
ในการศกษาภาวะโภชนาการของนกเรยนในโรงเรยน
พนทเขตทววฒนา กรงเทพมหานคร เพอนำาขอมล
ทไดไปใชประโยชนในการสรางเสรมพฤตกรรมสขภาพ
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
79
ในกลมเดกนกเรยนในพนทเขตทววฒนาและพฒนา
ศกยภาพงานอนามยโรงเรยนตอไป
วธการศกษา รปแบบการศกษา(Studydesign)เปนการ
ศกษาเชงพรรณนา
ประชากรกลมเปาหมาย คอนกเรยนในโรงเรยน
พนทเขตทววฒนากรงเทพมหานครไดแกโรงเรยน
สงกดกรงเทพมหานคร 6 แหง โรงเรยนสงกด
สำานกงานการประถมศกษาแหงชาต2แหงระดบ
อนบาลประถมศกษาและมธยมศกษาเกณฑการ
คดเขาคอนกเรยนในโรงเรยนพนทเขตทววฒนาท
ไดรบการตรวจสขภาพในปการศกษา 2551-2553
เกณฑการคดออก คอ นกเรยนทไมไดรบการตรวจ
สขภาพ
วธดำาเนนการวจย สำารวจขอมลยอนหลงโดย
การทบทวนบนทกการตรวจสขภาพของเดกนกเรยน
ในโรงเรยนพนทเขตทววฒนาตงแตปการศกษา
2551-2553
เครองมอทใชในการวจยคอแบบบนทกขอมล
การตรวจสขภาพของเดกนกเรยน เชน โรงเรยน
ปการศกษาเพศระดบชนการศกษาอายนำาหนก
สวนสง ประเมนภาวะโภชนาการของเดกนกเรยน
โดยนำาผลการชงนำาหนก (กโลกรม) และผลการวด
สวนสง (เซนตเมตร) มาประเมนภาวะโภชนาการ
โดยใชนำาหนกเทยบเกณฑอางองการเจรญเตบโต
ของเพศชาย-หญง(นำาหนกตามเกณฑสวนสง)และ
สวนสงเทยบเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเพศ
ชาย-หญง(สวนสงตามเกณฑอาย)ของกรมอนามย
กระทรวงสาธารณสขพ.ศ.25439
1)การใชกราฟแสดงนำาหนกตามเกณฑสวนสง
เปนการดลกษณะของการเจรญเตบโตไดวามนำาหนก
เหมาะสมกบสวนสงหรอไมเพอบอกวาเดกมรปราง
สมสวน อวนหรอผอม แปลผลภาวะโภชนาการได
ดงน
-นำาหนกอยในเกณฑปกตม3ระดบไดแก
สมสวน(อยระหวาง+1.5S.D.ถง-1.5S.D.),ทวม
(อยเหนอเสน+1.5S.D.ถง+2S.D.)ซงเสยงตอ
ภาวะอวนและคอนขางผอม(อยตำากวาเสน-1.5S.D.
ถง-2S.D.)ซงเสยงตอการขาดอาหาร
-นำาหนกมากกวาเกณฑม 2 ระดบไดแก
เรมอวน(อยเหนอเสน+2S.D.ถง+3S.D.)และ
อวน(อยเหนอเสน+3S.D.)
-นำาหนกนอยกวาเกณฑคอผอม(อยตำา
กวาเสน-2 S.D.) แสดงวาไดรบอาหารไมเพยงพอ
ขาดอาหารเฉยบพลน
2)การใชกราฟแสดงสวนสงตามเกณฑอาย
เปนการนำาสวนสงมาเทยบกบเกณฑมาตรฐานของ
เดกทมอายเดยวกนบอกลกษณะของการเจรญเตบโต
ไดวา สง ปกต หรอเตย แปลผลภาวะโภชนาการ
ดงน
-สวนสงอยในเกณฑปกตม4ระดบไดแก
สวนสงตามเกณฑ(อยระหวาง+1.5S.D.ถง-1.5S.D.),
คอนขางสง(อยเหนอเสน+1.5S.D.ถง+2S.D.),สง
(อยเหนอเสน+2S.D.)และคอนขางเตย(อยตำากวา
เสน-1.5S.D.ถง-2S.D.)ซงเสยงตอการขาดอาหาร
-สวนสงนอยกวาเกณฑคอ เตย (อยตำา
กวาเสน-2S.D.)มการเจรญเตบโตไมดแสดงถงการ
ไดรบอาหารไมเพยงพอเปนเวลานานเรอรง
การรบรองจรยธรรมการวจย
งานวจยฉบบนผานการรบรองจากคณะกรรมการ
พจารณา และควบคมการวจยในคนของกรงเทพ-
มหานครเมอวนท19กรกฎาคม2554(เอกสาร
หมายเลขพ.86)
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
80
การวเคราะหขอมล
ขอมลเชงคณภาพ(ประกอบดวยเพศระดบชน
ปการศกษาภาวะโภชนาการ)วเคราะหและนำาเสนอ
ดวยความถและรอยละขอมลเชงปรมาณ(ประกอบ
ดวยนำาหนกความสง)วเคราะหและนำาเสนอดวย
คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานและการวเคราะห
ความสมพนธระหวางปจจยใชสถตไค-สแควร(Chi–
Squaretest)ทงนถอระดบความเชอมนในการทดสอบ
ทางสถตนอยกวาและเทากบ 0.05วามนยสำาคญ
ทางสถต
ผลการศกษา การศกษาครงนเกบขอมลนกเรยน8โรงเรยน
ของพนทเขตทววฒนากรงเทพมหานครในระดบชน
อนบาลประถมศกษาและมธยมศกษาสงกดกรงเทพ-
มหานครและสงกดสำานกงานการประถมศกษาแหงชาต
โดยเกบขอมลนำาหนก และสวนสงจากการตรวจ
สขภาพนกเรยนประจำาปพบวาในปการศกษา2551
มจำานวนนกเรยนทไดรบการตรวจสขภาพทงหมด
8,191รายเดกนกเรยนชนอนบาล(อาย3-5ป)
984รายชนประถมศกษา(อาย6-11ป)3,147ราย
ชนมธยมศกษา(อาย12-18ป)4,060รายปการ
ศกษา2552ม8,901รายเดกนกเรยนชนอนบาล
1,013รายชนประถมศกษา3,213รายชนมธยมศกษา
4,675 ราย ปการศกษา 2553 ม 9,335 ราย
เดกนกเรยนชนอนบาล1,028รายชนประถมศกษา
3,279 รายชนมธยมศกษา 5,028 รายนกเรยน
สวนใหญเปนเพศหญงคดเปนรอยละ52.5นำาหนก
เฉลยของเดกนกเรยนชนอนบาลเพศชายปการศกษา
2551-2553คอ17.62±2.4กโลกรมนำาหนกเฉลย
เพศหญงคอ16.13±2.1กโลกรมนำาหนกเฉลยของ
เดกนกเรยนชนประถมศกษาเพศชายปการศกษา
2551-2553คอ29.98±4.7กโลกรมนำาหนกเฉลย
เพศหญงคอ30.05±2.8กโลกรมนำาหนกเฉลยของ
เดกนกเรยนชนมธยมศกษาเพศชาย ปการศกษา
2551-2553คอ58.39±6.5กโลกรมนำาหนกเฉลย
เพศหญง คอ 51.61±4.6 กโลกรม สวนสงเฉลย
ของเดกนกเรยนชนอนบาลเพศชาย ปการศกษา
2551-2553คอ108.17±6.8เซนตเมตรสวนสงเฉลย
เพศหญงคอ107.10±6.5เซนตเมตรสวนสงเฉลย
ของเดกนกเรยนชนประถมศกษาเพศชายปการศกษา
2551-2553คอ130.86±8.8เซนตเมตรสวนสงเฉลย
เพศหญงคอ130.37±11.4เซนตเมตรสวนสงเฉลย
ของเดกนกเรยนชนมธยมศกษาเพศชายปการศกษา
2551-2553คอ166.64±8.6เซนตเมตรสวนสงเฉลย
เพศหญงคอ158.70±5.3เซนตเมตร(ตารางท1)
การประเมนภาวะโภชนาการโดยการชงนำาหนก
เทยบเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเพศชาย-หญง
(นำาหนกตามเกณฑสวนสง) ของกรมอนามย
กระทรวงสาธารณสขพ.ศ.2543พบวาปการศกษา
2551-2553 มเดกอนบาลในโรงเรยนเขตทววฒนา
ทมภาวะโภชนาการเกนคดเปนรอยละ6.71(เรมอวน
รอยละ 3.35 อวนรอยละ 3.35), รอยละ 9.28
(เรมอวนรอยละ 3.65 อวนรอยละ 5.63) และ
รอยละ 9.53 (เรมอวนรอยละ 3.89 อวนรอยละ
5.64) ตามลำาดบ พบวาปการศกษา 2551-2553
มเดกประถมศกษาทมภาวะโภชนาการเกนคดเปน
รอยละ9.43(เรมอวนรอยละ5.02อวนรอยละ4.42),
รอยละ10.15 (เรมอวนรอยละ5.10อวนรอยละ
4.97) และรอยละ 13.27 (เรมอวนรอยละ 6.19
อวนรอยละ 7.08) ตามลำาดบ พบวาปการศกษา
2551-2553 มเดกมธยมศกษาทมภาวะโภชนาการ
เกนคดเปนรอยละ 16.18 (เรมอวนรอยละ 6.97
อวนรอยละ9.21),รอยละ11.89(เรมอวนรอยละ
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
81
5.50อวนรอยละ5.95)และรอยละ14.34(เรมอวน
รอยละ6.19อวนรอยละ8.15)ตามลำาดบพบวา
ปการศกษา 2551-2553 มเดกอนบาลในโรงเรยน
เขตทววฒนาทมภาวะโภชนาการอยในเกณฑผอม
คดเปนรอยละ5.18, 4.64และ5.64ตามลำาดบ
พบวาปการศกษา 2551-2553 มเดกประถมศกษา
ทมภาวะโภชนาการขาด(ผอม)คดเปนรอยละ3.34,
3.39, และ 3.72 ตามลำาดบ มเดกมธยมศกษาทม
ภาวะโภชนาการขาด(ผอม)คดเปนรอยละ2.91,2.61,
และ3.14ตามลำาดบพบสดสวนภาวะโภชนาการเกน
และขาด(ผอม)ในเพศชายมากกวาเพศหญงทกระดบ
ชนการศกษา(ตารางท2)
Table 1 Weightandheightof thestudents inAcademic’syearbetween2008 to2010
dividedbygender
Class level
Male Female
Weight (kg) Height (cm) Weight (kg) Height (cm)
mean S.D. mean S.D. mean S.D. mean S.D.
Kindergarten
Part1
Part2
17.62
15.73
19.47
2.4
2.5
3.8
108.17
105.07
111.27
6.8
7.3
5.8
16.13
14.67
17.60
2.1
1.8
2.5
107.10
104.53
109.67
6.5
6.2
5.9
Primaryschool
Grade1
Grade2
Grade3
Grade4
Grade5
Grade6
29.98
22.20
24.60
31.00
27.53
34.67
39.86
4.7
6.3
6.6
11.9
5.5
10.6
10.2
130.86
115.53
125.87
131.47
131.08
137.46
143.73
8.8
5.5
6.7
7.2
3.8
7.3
5.6
30.05
22.27
21.93
26.13
29.06
37.00
44.00
2.8
5.4
4.7
5.4
7.2
8.5
15.7
130.37
114.40
122.00
129.20
130.73
140.67
145.20
11.4
4.6
7.5
4.3
5.9
5.4
10.9
Secondaryschool
Grade7
Grade8
Grade9
Grade10
Grade11
Grade12
58.39
53.53
54.07
52.13
63.80
58.34
68.50
6.5
15.9
14.8
9.7
18.2
10.9
19.8
166.64
152.27
162.20
167.26
169.26
171.53
177.30
8.6
8.1
6.1
7.1
6.3
7.4
4.0
51.61
46.10
46.20
53.47
53.90
52.10
57.90
4.6
12.6
8.8
13.1
11.8
8.9
13.5
158.70
152.60
155.73
156.67
159.60
159.80
168.10
5.3
4.6
4.5
4.1
6.1
4.2
3.5
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
82
Table 2 Nutritionalstatusbyweightforheight
Nutrition weight for height
ClassTotal%
Kindergarten Primary level Secondary level
Male% Female% Male% Female% Male% Female%
1.Normalweight+1.5S.D.to-1.5S.D.200820092010+1.5S.D.to+2S.D.200820092010-1.5S.D.to-2S.D.200820092010
2.Overweight+2S.D.to+3S.D.200820092010Over+3S.D.200820092010
3.UnderweightBelow-2S.D.200820092010
77.076.170.7
2.83.02.8
7.37.08.5
3.43.94.5
3.65.58.2
6.14.55.4
79.074.677.5
5.54.23.5
5.07.37.0
3.43.33.3
3.15.82.9
4.24.85.9
75.775.070.3
4.35.95.4
4.94.64.9
6.05.26.9
5.96.08.5
3.13.43.9
80.776.676.0
3.84.84.2
5.16.15.2
4.05.05.5
2.84.15.6
3.63.33.5
66.072.065.0
3.93.86.7
6.77.66.7
7.75.67.4
12.88.010.9
2.83.03.4
74.277.574.8
4.95.25.4
5.25.45.4
6.45.45.3
6.44.36.1
3.02.32.9
74.475.371.8
4.34.75.3
5.66.05.8
5.85.15.9
6.75.67.5
3.33.13.6
การประเมนภาวะโภชนาการโดยการวดสวนสง
เทยบเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเพศชาย-หญง
(สวนสงตามเกณฑอาย)ของกรมอนามยกระทรวง
สาธารณสขพ.ศ.2543พบวาปการศกษา2551-2553
มเดกอนบาลในโรงเรยนเขตทววฒนาทมภาวะ
โภชนาการอยในเกณฑเตยคดเปนรอยละ2.85,3.95,
และ 5.06 ตามลำาดบ มเดกประถมศกษาทมภาวะ
โภชนาการอยในเกณฑเตยคดเปนรอยละ4.0,3.02,
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
83
และ 2.07 ตามลำาดบ มเดกมธยมศกษาทมภาวะ
โภชนาการอยในเกณฑเตยคดเปนรอยละ0.98,1.22,
และ 1.11ตามลำาดบพบสดสวนภาวะโภชนาการ
อยในเกณฑเตยในเพศหญงมากกวาเพศชายในระดบ
ชนอนบาล และประถมศกษา แตพบสดสวนภาวะ
โภชนาการอยในเกณฑเตยในเพศชายมากกวา
เพศหญงเฉพาะในระดบชนมธยมศกษา(ตารางท3)
จากการศกษาพบวาการประเมนภาวะโภชนาการ
จากสวนสงตามเกณฑอายระหวางเพศชาย และ
เพศหญงไมแตกตางกน แตการประเมนนำาหนก
ตามเกณฑสวนสงบอกภาวะโภชนาการของเพศชาย
และเพศหญงแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต
p<0.01(ตารางท4)
Table 3 Nutritionalstatusbyheightforage
Nutrition height for age
ClassTotal%
Kindergarten Primary level Secondary level
Male% Female% Male% Female% Male% Female%
1.Normalheight.+1.5S.D.to-1.5S.D.200820092010+1.5S.D.to+2S.D.200820092010Over+2S.D.200820092010-1.5S.D.to-2S.D.200820092010
2.Underheight(stunting)Below-2S.D.200820092010
81.781.060.7
4.94.16.9
4.54.34.8
5.56.223.4
3.44.34.3
85.779.179.3
3.86.84.1
3.63.43.9
4.66.06.7
2.34.85.9
80.782.184.6
5.54.95.1
4.95.35.3
4.84.73.3
4.03.11.8
78.381.383.7
6.96.36.0
4.24.35.7
6.55.32.3
4.02.92.3
75.176.377.6
11.510.010.9
10.89.47.0
1.92.83.2
0.71.61.3
80.979.579.4
8.69.39.0
7.27.47.3
2.12.73.4
1.21.01.0
79.579.679.6
7.87.77.8
6.66.56.3
3.83.94.5
2.42.31.9
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
84
Table4 NutritionalstatusinAcademic’syearbetween2008to2010dividedbygender.
Academic’s year Total (%) Male (%) Female (%) p value
1.2008KindergartenPrimarySecondary
n=8,191984(12)3,147(38.4)4,060(49.6)
n=3,920507(12.9)1,632(41.6)1,781(45.4)
n=4,271477(11.2)1,515(35.5)2,279(53.4)
p<0.01
Weightforheight-Normalweight-Overweight-Underweight
6,897(84.2)1,020(12.5)274(3.3)
3,193(81.5)595(15.2)132(3.4)
3,704(86.7)425(10)142(3.3)
p<0.01
Heightforage-Normalheight-Underheight(stunting)
7,997(97.6)194(2.4)
3,825(97.6)95(2.4)
4,172(97.7)99(2.3)
p=0.754
2.2009KindergartenPrimarySecondary
n=8,9011,013(11.4)3,213(36.1)4,675(52.5)
n=4,250532(12.5)1,626(38.3)2,092(49.2)
n=4,651481(10.3)1,587(34.1)2,583(55.5)
p<0.01
Weightforheight-Normalweight-Overweight-Underweight
7,668(86.1)955(10.7)278(3.1)
3,591(84.5)516(12.1)143(3.4)
4,077(87.7)439(9.4)135(2.9)
p<0.01
Heightforage-Normalheight-Underheight(stunting)
8,707(97.8)194(2.2)
4.44(97.5)106(2.5)
4,563(98.1)88(1.9)
p=0.052
3.2010KindergartenPrimarySecondary
n=9,3351,028(11)3,279(35.1)5,028(53.9)
n=4,373539(12.3)1,653(37.8)2,180(49.9)
n=4,962489(9.9)1,626(32.8)2,848(57.4)
p<0.01
Weightforheight-Normalweight-Overweight-Underweight
7,743(82.9)1,254(13.4)338(3.6)
3,483(79.7)721(16.5)168(3.8)
4,260(85.8)533(10.7)170(3.4)
p<0.01
Heightforage-Normalheight-Underheight(stunting)
9,159(98.1)176(1.9)
4,292(98.1)80(1.9)
4,867(98.1)96(1.9)
p=0.825
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
85
อภปรายผล จากการศกษาภาวะโภชนาการของนกเรยน
ในโรงเรยนพนทเขตทววฒนา ตงแตปการศกษา
2551-2553พบวาแมนกเรยนสวนใหญมนำาหนกอยใน
เกณฑปกตสมสวนแตพบเดกทมภาวะโภชนาการเกน
(เรมอวนและอวน)และภาวะโภชนาการขาด(ผอม)
เพมขนทกปในทกระดบชนสอดคลองกบขอมลสรป
การเฝาระวงภาวะโภชนาการของโรงเรยนสงกด
กรงเทพมหานคร ปการศกษา 2550-2553 โดย
กองสรางเสรมสขภาพสำานกอนามยกรงเทพมหานคร
ทพบวาเดกนกเรยนมภาวะโภชนาการเกนเพมสงขน
ทกปเชนเดยวกนโดยพบวาปการศกษา2550-2553
พบเดกอนบาลมภาวะโภชนาการเกนคดเปนรอยละ
4.33,4.23,4.11,และ4.28ตามลำาดบเดกประถม
ศกษามภาวะโภชนาการเกนคดเปนรอยละ5.33,5.41,
5.31,และ5.61ตามลำาดบเดกมธยมศกษามภาวะ
โภชนาการเกนคดเปนรอยละ5.44,5.21,5.27,และ
5.53ตามลำาดบสำาหรบภาวะโภชนาการขาด(ผอม)
ในเดกอนบาลคดเปนรอยละ 5.46, 5.33, 5.03,
และ 5.57 ตามลำาดบ เดกประถมศกษามภาวะ
โภชนาการขาด(ผอม)คดเปนรอยละ3.69,3.70,
3.58,และ3.55ตามลำาดบเดกมธยมศกษามภาวะ
โภชนาการขาด(ผอม)คดเปนรอยละ3.56,3.73,
3.88,และ4.58ตามลำาดบ10
แมวาปการศกษา2551-2553จะพบนกเรยน
ในโรงเรยนเขตทววฒนาทอยในเกณฑเตยลดลง
ในระดบชนประถมศกษาและมธยมศกษาแตเพม
ขนในระดบชนอนบาล เมอเปรยบเทยบขอมลสรป
การเฝาระวงภาวะโภชนาการของโรงเรยนสงกด
กรงเทพมหานคร ปการศกษา 2550-2553 โดย
กองสรางเสรมสขภาพสำานกอนามยกรงเทพมหานคร
กลบพบวาเดกอนบาลมภาวะโภชนาการสงนอยกวา
เกณฑลดลง คดเปนรอยละ 3.16, 3.02, 3.02,
และ2.87ตามลำาดบและเดกประถมศกษามภาวะ
โภชนาการเตยสงนอยกวาเกณฑลดลงคดเปนรอยละ
2.49, 2.60, 2.48,และ2.44ตามลำาดบแตเดก
มธยมศกษามภาวะโภชนาการเตยสงนอยกวาเกณฑ
เพมขนคดเปนรอยละ2.2,2.47,1.96,และ2.02
ตามลำาดบ10
จากการศกษาขอมลดงกลาวชใหเหนวาภาวะ
โภชนาการเกนและขาด(ผอม)ยงเปนปญหาสำาคญ
ในเดกวยเรยน แมวาปจจบนจะมการดำาเนนการ
สงเสรมสขภาพเฝาระวงภาวะโภชนาการในโรงเรยน
ตงแตป2552เชนโครงการเดกไทยไรพงโครงการ
โรงเรยนสงเสรมสขภาพโดยการใหความรทกษะและ
สรางเจตคตทดในการดแลสขภาพการออกกำาลงกาย
การรบประทานอาหารและการเปลยนแปลงพฤตกรรม
การบรโภค อกทงทางโรงเรยนจดทำารายการอาหาร
ทมคณคาทางโภชนาการแกนกเรยนไมจำาหนายอาหาร
ขนมหวาน เครองดมทไมมประโยชนตอรางกายใน
โรงเรยน แตพบวาปญหาภาวะโภชนาการในเดก
นกเรยนกลบเพมขนทกปโดยเฉพาะเดกนำาหนกเกน
มาตรฐานเรมอวนและอวนอาจเปนเพราะวาการ
ปรบเปลยนพฤตกรรมการรบประทานอาหารตองทำา
ทงในโรงเรยนนอกโรงเรยนและทบานจากการศกษา
ของ อสราภาและคณะพบวาเดกทมระดบความ
รนแรงของภาวะอวนทตางกนสมพนธกบการไดรบ
พลงงานจากอาหารหลงจากกลบจากโรงเรยนท
แตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต11 จากการศกษา
ของอมรพรรณพบวาชนดของนมและชนดอาหาร
ทขายรอบโรงเรยนเปนปจจยเสยงของการเกดภาวะ
อวนในเดกเชนเดกทรบประทานขนมหวานนมเปรยว
และอาหารทอดนอกรวโรงเรยน มความเสยงตอ
การเกดภาวะอวนเปน 2.9, 3.4, และ 10.7 เทา
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
86
(ตามลำาดบ) ของเดกทไมไดรบประทาน12 จากการ
ศกษาการบรโภคอาหารวาง และขนมของเดกอาย
3-15 ป ของ อไรพร พบวาเดกสวนใหญชอบ
รบประทานอาหารทอดรอยละ45อาหารรสหวาน
รอยละ37และในครอบครวของเดกอวนอาหารวาง
ทครอบครวเตรยมไวทบานมกเปนขนมขบเคยวในเดก
ทไมอวนมกเปนผลไม13 การออกกำาลงกายในเดกม
ความสำาคญแมวาทางโรงเรยนจะมชวโมงพลศกษา
และมการออกกำาลงกายตอนเชากอนเขาเรยนแตอาจ
ไมเพยงพอ เกดความไมสมดลระหวางพลงงานท
บรโภคกบการใชพลงงานสงผลใหมพลงงานสวนเกน
สะสมเปนไขมน และนำาหนกเกนจนเปนโรคอวน
จากการศกษาของ ลดดา พบวาในเวลาวาง เชน
วนหยดเสารอาทตยเดกจะใชเวลาในการดโทรทศน
เฉลยวนละ3-5ชวโมงแทนการเลนหรอออกกำาลงกาย
กลางแจงเสยงตอภาวะอวนเพมขนรอยละ12ตอ
หนงชวโมงทเดกดโทรทศนในแตละวน14 สำาหรบ
ภาวะโภชนาการขาด(ผอม)ของเดกจากการศกษา
อาหารวางทเดกนำาหนกตำากวาเกณฑบรโภค ของ
สรประภาและคณะ พบวาเดกนำาหนกตำากวาเกณฑ
มกรบประทานอาหารวางทเปนขนมขบเคยว และ
เครองดมรสหวานแตรบประทานนมนอยกวาเดก
นำาหนกตวปกต15
ดงนนงานอนามยโรงเรยน นอกจากจะให
สขศกษาเกยวกบการเฝาระวงภาวะโภชนาการ
ในโรงเรยนแลวควรจะสรางเครอขายแนวรวมโรงเรยน
และผปกครองในการปลกจตสำานกใหปรบเปลยน
พฤตกรรมการรบประทานอาหารและออกกำาลงกาย
โดยจดสงแวดลอมภายในบานใหไมเออตอการบรโภค
อาหารระหวางมอ หลกเลยงขนมหวาน นำาหวาน
นำาอดลมลดเวลาในการดโทรทศนการเลนคอมพวเตอร
และหมนออกกำาลงกาย ทำากจกรรมกลางแจงอยาง
สมำาเสมอใหเกดพฤตกรรมทยงยนตอไปและจดกจกรรม
การปรบเปลยนพฤตกรรมในกลมเดกทมนำาหนก
มากกวาเกณฑและกลมเดกทมนำาหนกนอยกวาเกณฑ
ตดตามประเมนผลอยางตอเนอง โดยหวงวาจะลด
ความเสยงในการเกดโรคในอนาคต
กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณคณะกรรมการพจารณาและ
ควบคมการวจยในคนของกรงเทพมหานครทอนญาต
ใหดำาเนนการวจย และขอขอบคณ สำานกอนามย
กรงเทพมหานครทสนบสนนการศกษาครงน
เอกสารอางอง1.สถตวงศสรประกต,นงเยาวอดมวงศ,และสธาดา
นนทะแกลว. ผลการจดโครงการอนามย
โรงเรยนสำาหรบชนประถมศกษา.พยาบาลสาร
2549;33:24-32.
2.ศรศภลกษณ สงคาลวณช และคณะ. ปญหา
โรคเดกทพบบอย. กรงเทพฯ: สำานกพมพ
กรงเทพเวชสาร;2549.
3.DanielsSR,ArnettDK,EckelRH,etal.
Overweight inchildrenandadoles-
cents:pathophysiology,consequences,
prevention,andtreatment.Circulation
2005;3:1999-2012.
4.ChaimayB,ThinkhamropB,ThinkhamropJ.
Riskfactorsassociatedwithlanguage
developmentproblemsinchildhood.
JMedAssocThai2006;89(7):1080-6.
5.สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ.
สาระสขภาพ.กรงเทพฯ;2552เขาถงไดท
http://www.thaihealth.or.th/healthcontent/
วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)
87
special_report /15598. เมอวนท 3
มนาคมพ.ศ.2554
6.กองโภชนาการกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข.
แนวทางการดำาเนนงานเฝาระวงการเจรญ
เตบโตของเดกอาย 6-18 ป. กรงเทพฯ:
โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง
ประเทศไทย;2552.
7.กองสขศกษา กรมสนบสนนบรการสขภาพ
กระทรวงสาธารณสข. มาตรฐานสขภาพ
เดกไทย. กรงเทพฯ: บรษทโอ-วทย
(ประเทศไทย)จำากด;2553.
8.FlegalKM.Epidemiologicaspectsofover-
weight and obesity in the United
States.PhysiolBehav2005;86:599-
602.
9.กองโภชนาการกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข.
คมอแนวทางการใชเกณฑอางองนำาหนก
สวนสงเพอประเมนภาวะโภชนาการเจรญ
เตบโตของเดกไทย. กรงเทพฯ: องคการ
ทหารผานศก;2543.
10.กองสรางเสรมสขภาพ สำานกอนามย. สรปผล
การเฝาระวงภาวะโภชนาการโรงเรยนสงกด
กรงเทพมหานคร.กรงเทพฯ;2554เขาถง
ไดทhttp://www.bangkok.go.th/health/.
เมอวนท12กมภาพนธพ.ศ.2555
11.อสราภาชนสวรรณ,ทพวรรณหรรษคณาชย,
และภาสกรศรทพยสโข.ประสทธผลของ
การแกปญหาภาวะโภชนาการเกนในเดก
นกเรยนอนบาลโดยการปรบพฤตกรรม
การบรโภค.วารสารกมารเวชศาสตร2552;
48(3):230-237.
12.อมรพรรณ ฐตบญสวรรณ. ความสมพนธของ
ปจจยแวดลอมในโรงเรยนกบการเปลยนแปลง
ภาวะโภชนาการของเดกชนประถมศกษา
ในอำาเภอหาดใหญจงหวดสงขลา.กรงเทพฯ;
2554 เขาถงไดท http://kb.psu.ac.th/
psukb/handle/2010/7471.เมอวนท26
กรกฎาคมพ.ศ.2554
13.อไรพรจตตแจง.การศกษาพฤตกรรมการบรโภค
ขนมและอาหารวางของเดก 3-15 ป.
กรงเทพฯ;2547เขาถงไดทhttp://www.
sweetenough.in.th/index/.เมอวนท12
กมภาพนธพ.ศ.2555
14.ลดดา เหมาะสวรรณ. โภชนาการแนวปฏบต.
กรงเทพฯ: บรษทบยอนดเอนเทอรไพรซ
จำากด;2552.
15.สรประภากลนกลน,คำาปนจนโนนมวง.การ
บรโภคอาหารวางในกลมเดกกอนวยเรยนทม
ภาวะโภชนาการปกตและเดกขาดสารอาหาร
ในเขตชนบท ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ประเทศไทย.จดหมายเหตทางแพทย2549;
89(5):706-713.
Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)
88
Study surveying the nutritional Status of Students
in Taweewattana District, Bangkok
Suthee Saritsiri*
ABSTRACT Thisstudywasaretrospectivesurveystudy. The purpose of this study was toinvestigatethenutritionalstatusofstudentsinTaweewattanadistrict,Bangkokfrom2008to2010.ThestudypopulationincludedstudentsfromeightschoolsinTaweewattanadistrict,Bangkokwhowerecheckedupfrom2008to2010.Theresearchtoolswerecheckuprecordsofthestudents.Thenutritionalstatuswasassessedbymeasuringweightandheightandwasclassifiedbyusinggraphof thestandardgrowthdividedsexandagerange(weightforheight,heightforage).Thedatawere analyzed by frequency, percentage,mean,standarddeviation,andChi-Squaretest.Results showed that the nutritional statusregarding weight inmost of the studentswerenormalinkindergarten,primaryschool,andsecondaryschoollevels.However,thenumber of over-nutrition (overweight andobesity)andunder-nutritionstudentsincreased
ineachAcademicyearfrom2008to2010.Thestuntingstudentsdecreasedinprimaryand secondary levels but increased in kindergartenlevel.Therewerenosignificantcorrelationsbetweensexandnutritionalsta-tuswhenevaluatedbyheightforage,butsignificantcorrelationsifevaluatedbyweightforheight(p<0.01).Therefore,over-nutritionandunder-nutritionareconsideredthemostimportantproblemsinstudents.Thisstudysuggeststhatthehealthstakeholdersshouldsetupactivitiesfocusingonhealtheducationregarding nutrition, eating and exercise topromotehealthybehaviors.Withspecialfocusonstudents inobesityandunder-nutritionbothatschoolandhome,activitiesshouldpromotethefamiliesparticipationandevaluateonacontinuousbasis.Thismayleadtoareducedriskofburdendisease.
Key words: nutritional status, weight forheight,heightforage,student
J Public Health 2012; 42(1): 78-89
Correspondence:SutheeSaritsiri.HealthCenter67Taweewattana,3UtthayanRoad,Taweewattana,Bangkok,
Thailand10170.Email:big_bossboom@hotmail.com* HealthCenter67Taweewattana,HealthDepartment,BangkokMetropolitanAdministration
Recommended