Çoklu Ortam Kuramları

Çoklu Ortam Kuramları

Embiya ÇELİK

Bu sunu Buket AKKOYUNLU’ nun “Çoklu Ortam Tabanlı Öğretim Tasarımı”dersinde kullandığı sunulardan yardım alınarak yapılmıştır.

Kuramlarİkili Kodlama-Çift Kanal (Paivio 1986, Baddeley

1992 )Sınırlı Kapasite (Baddeley 1992,

Chandler&Sweler 1991)Aktif İşlemci (Mayer 1999, Witrock 1989)Yaşantı Konisi (Dale 1946)Çoklu Ortam Teorisi (Mayer 1997)

İKİLİ KODLAMA- ÇİFT KANAL

Bu teori; öğretimde çoklu gösterim sistemlerinin kullanılması için bir temel niteliğindedir.

Teori, sözel ve şekilsel olarak gösterilen bilgilerin farklı olarak işleme alındığını belirtmektedir.

Pavio’ya göre bir şekil gördüğümüzde belleğimize bu şekli alır ve ona bir etiket veririz.

İKİLİ KODLAMA- ÇİFT KANAL

Seçilen Kelimeler Seçilen Görüntü

Kelimeler

Resimler Gözler

Kulaklar

Resimli örnek

Önceki Bilgi

Seçilen Kelimeler

Düzenlenen Kelimeler

Sesler Sözlü örnek

Düzenlenen Görüntüler

Şekiller

İKİLİ KODLAMA- ÇİFT KANAL

Şekiller ve kelimeler dış dünyadan çoklu ortam sunusu gibi gelmekte, duyusal belleğe gözler ve kulaklar yoluyla girmektedir.

Resimler veYazılı Metinler

Konuşulan sözcükler ve diğer sesler

Görsel Duyusal Hafıza

İşitsel Duyusal Hafıza

İKİLİ KODLAMA- ÇİFT KANAL

Duyusal bellek resimlerin ve kelimelerin çok kısa bir süre için görsel objeler olarak görsel - duyusal bellekte, kelimelerin veya diğer seslerinde kısa süre içinde işitsel objeler olarak işitsel-duyusal bellekte tutulmasını sağlamaktadır.

İKİLİ KODLAMA- ÇİFT KANAL

Çoklu öğrenme kuramının temelinde kısa süreli bellek vardır. Kısa süreli bellek aktif bilinçde bilgilerin geçici olarak tutulması ve işlenmesini sağlar.

Örneğin; bu cümleyi okurken bir süre için sadece bir kelimesine veya şekli incelerken bir an sadece bir kutuya konsantre olabilirsiniz.

İKİLİ KODLAMA- ÇİFT KANAL

Çalışan belleğe gelen sesler ve bunların düzenlenmesine sözel model, görüntüler ve bu görüntülerin düzenlenmesine işitsel model denilmektedir. Sesler ile görüntü arasındaki karşılıklı etkileşim, seslerin zihinde görüntüye dönüşmesi veya görüntünün zihinde sese dönüşmesi şekilde ters yönlü oklarla gösterilmiştir.

İKİLİ KODLAMA- ÇİFT KANAL

Örneğin “kedi” sözcüğünü duyduğumuzda, kedinin görüntüsü zihnimizde canlanır. Kedinin görüntüsü zihnimizde canlandığında, “kedi” sözcüğü de zihnimizde canlanır. Bu süreç zihinsel bir süreç olup bazen önce “kedi” sözcüğü, sonra kedi zihnimizde canlanır veya önce kedi görsel olarak canlanır sonra “kedi” kelimesi canlanır.

SINIRLI KAPASİTESınırlı kapasite sayıltısına uygun olarak, kısa

süreli bellek, bir defada işlenebilen bilginin miktarı ile sınırlanmıştır. Az miktarda görüntüler, çalışan belleğin görme kanallarında ve az miktarda sesler çalışan belleğin işitsel kanallarında tutulabilmektedir.

SINIRLI KAPASİTED V G X T L F P A J Y Q N K U C

2 4 0 7 5 9 8 3 1 6 7 2 2 5 6 3

http://www.exploratorium.edu/brain_explorer/memory.html

AKTİF İŞLEMCİÜçüncü sayıltı, insanların deneyimleriyle uygun zihinsel betimlemeler

oluşturmak için bilişsel süreçlerle aktif olarak birleşmeleridir. Bu aktif bilişsel süreçler;

dikkat, gelen bilgiyi düzenleme ve gelen bilgiyi diğer bilgilerle bütünleştirmedir.

AKTİF İŞLEMCİBir okuyucu gelen metaryale, bilişsel süreçler uygularsa aktif

öğrenme gerçekleşir. Bu süreçler öğrenenin metaryali anlamlandırmasına yardımcı olur.

Aktif bilişsel süreçlerin çıktısı uygun zihinsel temsillerdir, dolayısıyla aktif öğrenme bir model oluşturma süreci olarak görülebilir.

Bir zihinsel model (veya bilgi yapısı) tanıtılan materyalin anahtar

kısımlarını ve aralarındaki ilişkileri sergiler.

İhtiyaç Dürtü Güdü

BİREY

Etkileşim

ÇEVRE

Bilgi

Beceri

Tutum

ÖĞRENME ?

ÖĞRENİLENLERİN HATIRLANMASI

Öğrendiklerimizin...

GÖRME

İŞİTME

DOKUNMA

KOKLAMA

TATMA

% 83’ü

% 11’i

% 3.5’u

% 3.5’u

% 1’i

Yolu İle Öğrenilir

Beş Duyunun Öğrenmedeki Yeri Ve Önemi

Doğrudan doğruya edinilen maksatlı yaşantılar

Model ve numunelerle edinilen yaşantılar

Dramatizasyonla edinilen yaşantılar

Gösteriler yoluyla edinilen yaşantılar

Geziler yoluyla edinilen yaşantılar

Sergiler yardımıyla edinilen yaşantılar

Televizyonla edinilen yaşantılar

Hareketli resimler

Radyo, plak, şerit, resimler

Görsel semboller

Sözel semboller

Yasantı KonisiBa

si tte

n

Karm

a şığ

aSo

yutta

n

Soyu

taGöz ya da kulakla

Gözle

Göz ya da kulakla

Göz ve kulakla

Bütün duyu organlarıyla

Kendi kendine edinilen

Başkalarının yardımıyla edinilen

Çok

sayı

da d

uyu

orga

nıyl

a ed

inile

nAz

sayı

da d

uyu

orga

nıyl

a ed

inile

n

Yaşantı Konisinin Dayandığı İlkeler

Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise, o kadar iyi öğrenir ve öğrenmelerimiz o kadar kalıcı olur.En iyi öğrendiğimiz şeyler, kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir.Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebilirizEn iyi öğretim somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru gidilendir.

Materyallerin somut/soyut özelliklerine göre sınıflandırılması

KelimelerDiyagramlarHaritalarResimlerSlaytlarİşitsel AraçlarFilmlerModellerNesnelerYaşantı

SOYUT

SOMUT