CoP Beheer & Onderhoud, Klimaatverandering - KNMI · 2019. 5. 12. · • Neerslag • Droogte...

Yorick de Wijs (KNMI)

Veenendaal - 09 05 2019

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

KlimaatveranderingWat kunnen we verwachten?

1

• Oorzaken en risico’s wereldwijd

• Trends en toekomst in Nederland

Klimaatverandering

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 2

• KNMI klimaatscenario’s

• Temperatuur

• Neerslag

• Droogte

• Wind

• Rivieren

• Zeespiegel

Trends en toekomst in Nederland

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 3

• in opdracht van ministerie• vertaling van IPCC

projecties naar Nederland• scenarios; hulpmiddel

omgaan met onzekerheden• generieke set voor brede

groep gebruikers• specials o.a. stad, extreme

neerslag en zeespiegelstijging

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 4

KNMI’14 → ’21

Klimaatscenario’s

Temperatuur en luchtstromen

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 5

Temperatuur G versus W

2050 2085Gemiddeld +1 +1,5 °CWarm +2 +3,5 °C

t.o.v. 1981-2010

Luchtstromen L versus H

H: wind vaker uit het westen in winter → zachter en natter Meer hogedrukgebieden en wind uit oosten in zomer→warmer en droger

• KNMI klimaatscenario’s

• Temperatuur

• Neerslag

• Droogte

• Wind

• Rivieren

• Zeespiegel

Trends en toekomst in Nederland

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 6

Temperatuur stijgt

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 7

Sinds 1901 is de jaargemiddelde temperatuur in Nederland toegenomen met circa 2 °C

Temperatuur Nederland in 2050 en 2085

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 8

• KNMI klimaatscenario’s

• Temperatuur

• Neerslag

• Droogte

• Wind

• Rivieren

• Zeespiegel

Trends en toekomst in Nederland

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 9

1951-1980: 777 MM/JAAR 1981-2010: 847 MM/JAAR

Neerslag neemt toe

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 10

+ 9%

Neerslag Nederland in 2050 en 2085

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 11

Neerslag in zomer

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 12

Lichte toename of Sterke afname1981-2010

224 cm

WL

2050WH

2050

+ 1,4% - 13%

Meer extreme neerslag

Zware buien komen vaker voor en worden heviger.

Voorbeeld: 33 mm neerslag in een uur

Vroeger: 1 keer in 25 jaar

Nu: 1 keer in 15 jaar

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 13

33 mm per uur

Herhalingstijdnu 1 keer in 15 jaar

Wat is 33 mm per uur?

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 14

23 juni 2016

Intensiteit extreme buien neemt toe gedurende het hele jaar

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 15

Meer extreme regen

Kockengen: 28 juli 2014:meer dan 100 mm in 1 dag

Maximum neerslag per uur in zomer(herhalingstijd 1 jaar)

Nu 2050 WH

15 mm/uur 19 mm/uur

+ 25%

• KNMI klimaatscenario’s

• Temperatuur

• Neerslag

• Droogte

• Wind

• Rivieren

• Zeespiegel

Trends en toekomst in Nederland

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 16

Geen trend in droogte

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 17

Trend 1950 - 2012

→ Zuid-Europa droger

→ Noord-Europa natter

→ Nederland op

grensgebied meer/minder droogte

Twee scenario’s geven meer droogte, in twee verandert er weinig

Toekomst: kans op meer droogte?

Droogte 2018

Neerslagtekort 309 mm

Huidig klimaat: eens in de 30 jaar

Hoog scenario in 2050: eens in de 15 jaar

Laag scenario in 2050: de kans neemt nauwelijks toe

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

• KNMI klimaatscenario’s

• Temperatuur

• Neerslag

• Droogte

• Wind

• Rivieren

• Zeespiegel

Trends en toekomst in Nederland

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 19

Wind

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 20

Jaarlijkse maximale windsnelheid in m/s boven zeeberekend met klimaatmodel

• Grote variatie van jaar tot jaar

• Boven Noordzee: geen trend

• Boven land: afname van windsnelheid en aantal stormen sinds jaren 60. Niet door klimaatverandering, maar door toenemende bebouwing. Langs kust daalt windsnelheid niet.

Wind

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 21

• Geen systematische verandering in windsnelheid

• Wel onderzoek naar mogelijk nieuwe bronnen van stormen: orkanen van tropische origine

Opheliatrof kust van Ierland (okt 2017)

Wat als..

• KNMI klimaatscenario’s

• Temperatuur

• Neerslag

• Droogte

• Wind

• Rivieren

• Zeespiegel

Trends en toekomst in Nederland

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 22

Laag en hoog water

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 23

24

Rivierafvoeren

Afvoer van de Rijn bij Lobith in 2050

• extreem scenario: in de winter + 20%; in de zomer -20%

• alle scenario’s: extremen nemen toe en komen vaker voor

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

• KNMI klimaatscenario’s

• Temperatuur

• Neerslag

• Droogte

• Wind

• Rivieren

• Zeespiegel

Trends en toekomst in Nederland

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 25

Stijgende zeespiegel voor Nederlandse kust

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 26

• Mondiaal versnelling gemeten: vorige eeuw circa 2 mm/jaar, gemiddeld over 1992-2018 circa 3 mm/jaar, nu circa 4 mm/jaar

• Versnelling in de Noordzee kan nog niet worden vastgesteld vanwege de fluctuaties (ruis) in de metingen

Zeespiegel voor Nederlandse kust Zeespiegel Mondiaal

Zeespiegel Noordzee en mondiaal

Zeespiegel Nederland, 2050 en 2085

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 28

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 29

Zeespiegelstijging, laatste inzichten

• KNMI’14 tot 1 meter in 2100

• Met 4 °C opwarming (RPC8.5)

mogelijk zelfs tot 3 meter in 2100

Zeespiegelstijging in meters ten opzichte van 1995

Landijs smelt steeds sneller

Smelten en afkalven van landijs op de polen versterkt zichzelf →wereldwijde zeespiegel stijgt steeds sneller

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 30

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 31

Samengevat: duidelijke ontwikkelingen

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 32

Samengevat: onzeker of nauwelijks wijziging

Vragen?

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 33

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 34

• Oorzaken en risico’s wereldwijd

• Trends en toekomst in Nederland

Klimaatverandering

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 35

IJstijden en interglacialen

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 36

Toename van broeikasgassen

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 37

• Concentraties overtreffen in hoge mate de pre-industriële waarden • Toename van concentraties is hoofdzakelijk het gevolg van menselijke invloed

Methaan LachgasCO2

Broeikaseffect

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 38

Temperatuur aan aardoppervlak

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 39

• Wereldwijd gemiddeld

• Waargenomen en gemodelleerdmet en zondermenselijke factoren

Menselijke factoren

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 40

Natuurlijke factoren

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 41

Natuurlijke factoren

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 42

+

-

Opwarming aarde

12-5-2019

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 43

Hitte Neerslag extremen Droogte

Bedreiging flora & fauna Overstromingen Voedselzekerheid

12-5-2019

44Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut