View
8
Download
0
Category
Preview:
DESCRIPTION
Exmenvragen Diervoeding 2014 Agro- en Biotechnologie Melle
Citation preview
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: S
tud
ie v
an d
e vo
edin
gsst
offe
n
1
Mogelijke examenvragen Diervoeding
HHooooffddssttuukk 11.. SSTTUUDDIIEE VVAANN DDEE VVOOEEDDIINNGGSSSSTTOOFFFFEENN
11..11 IINNLLEEIIDDIINNGG In welke 6 hoofdcategorien zijn voedingsstoffen verdeeld? Geef de basiscomponenten. Water, koolhydraten, eiwitten, vetten, vitaminen en mineralen
11..22 WWAATTEERR Uit hoeveel water bestaat het lichaam van een zoogdier en wat zijn de gevolgen van verliezen? 70%.
Verlies van 10% veroorzaakt ziekte
verlies van 15% of meer kan de dood veroorzaken indien niet tijdig hersteld.
Onder welke 4 vormen staat water ter beschikking voor dieren? vrij drinkwater
gebonden aan voedermiddelen
metabolisch water
water uit weefsels door afbraak van negatieve voedingsbalans
Welk belang heeft water voor het dier? water is betrokken bij bijna alle processen die in het lichaam plaatsvinden
wat bedraagt de dagelijkse waterbehoefte van een gezond volwassen dier? In milliliters komt het overeen met de dagelijkse energiebehoefte in kcal metaboliseerbare energie
gezonde hond of kat 50ml per kg lichaamsgewicht
de behoefte stijgt wanneer waterverlies toeneemt (hogere temperatuur, lactatie, hogere urineproductie, diarree, braken,
bloedingen,)
11..33 KKOOOOLLHHYYDDRRAATTEENN In welke groepen organische componenten kunnen koolhydraten opgedeeld worden?
+ uitleg!
- Monosacchariden
= enkelvoudige suikers, gemakkelijk geabsorbeerd
- Disacchariden= suikers, gevormd door een combinatie van 2 monosacchariden, makkelijk gehydrolyseerd in
monosacchariden
- Oligosacchariden
= korte ketens van monosacchariden, kunnen gehydrolyseerd worden tot enkelvoudige suikers.
doen meestal dienst als vezelbron voor het dieet.
fructo-oligosacchariden (FOS) indien ze fructose bevatten.
- Polysacchariden
lange ketens van monosacchariden, 2 types
o Polysacchariden met - bindingen (- glucanen)
kunnen opgesplitst worden door het amylase
o Polysacchariden met - bindingen (- glucanen)
kunnen niet opgesplitst worden door enzymen van het dier
vormen vezels
enkelvoudige
suikers
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: S
tud
ie v
an d
e vo
edin
gsst
offe
n
2
Bij zoogdieren:
suikers in zetmeel zijn zo gekoppeld kunnen afgebroken worden door verteringssystemen.
suikers in vezels zijn zo gekoppeld dat ze enkel afgebroken kunnen worden door bacterile enzymen.
Wat zijn goede koolhydraatbronnen? graanzetmeel, aardappelen en rijst.
Dierlijk materiaal bevat weinig tot geen koolhydraten
Wat is het belang van koolhydraten voor het dier?
- functie van enkelvoudige koolhydraten en zetmeel
worden door het lichaam gebruikt als bron voor glucose. Minder belangrijke functies:
o zorgen voor energie
o kunnen gebruikt worden als bouwstenen voor andere voedingsstoffen
o zorgen voor opslag van energie in de vorm van glycogeen of vet
- functie van de voedingsvezels
2 belangrijke functies!
o Bevorderen en reguleren van een normale darmfunctie
o Helpen behouden van de gezondheid van de dikke darm
Vezel zorgt voor een toename van massa en water in de darminhoud
helpt diarree en constipatie te voorkomen
Wat is een belangrijk nadeel van vezel? flatulentie (winderigheid) en borborygmi (darmgeluiden)
Hoe verloopt de vertering van vezel? Fermentatie: koolhydraten worden afgebroken in een omgeving met weinig tot geen zuurstof zodat energie gegenereerd
wordt.
Bacterin in de dikke darm: anaroben, kunnen zonder zuurstof leven.
Bacterin in de dikke darm passen fermentatie toe om energie te produceren voor overleving.
Die energie heeft de vorm van kortketen-vetzuren of gassen.
De bacterin gebruiken slechts een klein deel van de geproduceerde energie.
De rest wordt benut door de mucosacellen van de darm.
Koolhydraatbehoefte bij het dier? honden en katten hebben geen absolute behoefte aan koolhydraten maar hebben wel voldoende glucose of
glucosevoorlopers nodig brandstof voor het centrale zenuwstelsel.
Zonder koolhydraten wordt meer gevergd van vet- en eiwitmetabolisme om glucosevoorlopers te kunnen leveren.
11..44 EEIIWWIITTTTEENN Wat zijn eiwitten? = protenen
Organische componenten samengesteld uit 1 of meerdere polypeptideketens; opgebouwd uit aminozuren die gekoppeld
zijn door peptidebindingen.
Hoeveel natuurlijk voorkomende aminozuren bestaan er? 23! Deze kunnen aan elkaar gerijgd worden in willekeurige volgorde
Variteit van eiwitten? bijna oneindige variteit aan eiwitten!
ze kunnen ook combineren met niet-eiwit-substanties geconjugeerde eiwitten
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: S
tud
ie v
an d
e vo
edin
gsst
offe
n
3
Hoe kunnen aminozuren opgedeeld worden?
Essentile aminozuren
moeten aanwezig zijn in het dieet aangezien het lichaam ze niet zelf kan synthetiseren in voldoende
hoeveelheden. verschilt van diersoort tot diersoort
Taurine = essentieel voor kat, niet voor hond!
Niet-essentile aminozuren
kunnen aangemaakt worden door het lichaam zelf.
indien toch in het dieet minder grote hoeveelheid essentile aminozuren nodig.
Waar vindt men eiwitten? Wat zijn de bronnen? zowel plantaardige eiwitten als dierlijke eiwitten. alle weefsels gemaakt uit eiwit, wel verschil in hoeveelheden.
spierweefsel = erg veel eiwit vetweefsel = weinig eiwit
Wat is het belang van eiwitten voor het dier? bron van energie eiwitten = essentile bouwstenen van alle weefsels en organen!
- Kraakbeen, pezen en ligamenten
- Samentrekkende elementen van spieren
- Huid, haar en nagels
- Bloedeiwitten
- Enzymen
- Hormonen
- antistoffen
wat is de behoefte van eiwitten voor het dier? tekort kan zorgen voor problemen met bovenstaande functies!
resultaat: slechte groei, gewichtsverlies, doffe vacht, slechte immuniteit,
overmaat: teveel zal worden gebruikt als energiebron en opgeslagen worden onder de vorm van vet
levert stikstofbevattende afvalstoffen op, worden omgezet tot ureum in de lever en uitgescheiden door de nieren.
Energie-productie uit eiwitten = minder efficint dan energie-productie uit koolhydraten en vetten
Pathofysiologische toestand kan verhoogde eiwitbehoefte tot gevolg hebben.
Patinten met brandwonden of kanker hebben dagelijks extra eiwit nodig (hypermetabole toestand) als bouwsteen voor
weefsel herstel.
Wat is de biologische waarde? Kwaliteit = biologische waarde (BW)
Eiwit heeft hoge BW als het essentile aminozuren levert!
In hoeveelheden die nauwkeurig overeenkomen met de behoefte van het dier
Waarvan de meeste worden geabsorbeerd en vastgehouden
Afhankelijk van het aminozurenprofiel en eiwitverteerbaarheid.
voedingseiwit meestal duurder als het een hoge BW; maar huisdier heeft er minder van nodig.
Wat heeft BW met eieren te maken? Essentile aminozurenprofiel in ei komt overeen met de behoeften van de meeste dieren. Ei wordt makkelijk verteerd
BW = 100%
alle andere percentages gerelateerd aan die van ei.
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: S
tud
ie v
an d
e vo
edin
gsst
offe
n
4
11..55 VVEETTTTEENN Wat zijn vetten? Welke soorten zijn er? Vetten en olin zijn beide lipiden complexe organische producten, treden op in 2 vormen:
- Enkelvoudige lipiden
oa vetzuren en de esters van vetzuren met glycerol
- Geconjugeerde lipiden
= gecombineerd met andere componenten
oa fosfolipiden en lipoprotenen
Welke essentile vetzuren hebben honden nodig?
Linolzuur
-linoleenzuur
welke EXTRA component hebben katten nodig? Archidonzuur! (katten kunnen dit niet uit linoleenzuur synthetiseren)
wat zijn de bronnen? Waar komen vetten voor? zowel in plantaardige als in dierlijke voedingsmiddelen.
Wat is het belang van vetten voor dieren?
- verschaffen van energie!
1g vet levert 9kcal, 2,5 keer meer dan koolhydraten of eiwitten.
- smaak geven aan voeding
- bepaalde vetzuren (onmisbaar) :
o structurele rol
ze maken deel uit van de celwanden
o funtionele rol
voorlopers van bepaalde hormonen
hoe worden vetten verteerd? voornamelijk:
- maag:
enzym lipase (uit de maag afkomstig) breekt een deel af van het vet tot vetzuren en glycerol
- dunne darm
o pancreassappen
enzym lipase (uit de pancreeas afkomstig) breekt vetten af tot vetzuren en glycerol
o gal
galzouten werken als detergentie
breken de oppervlaksespanning tss vetten en water
vetten worden opgesplitst in kleine druppeltjes (micellen) lipase kan makkelijker vetten bereiken
en afbreken resterende producten worden geabsorbeerd door darmcellen en gekoppeld aan
lipoprotenen vormen chylomicronen worden vrijgesteld in de lymfe en vervolgens in de
algemene circulatie.
Verschil in lengte van de vetzuren?
- Korte vetzuren (< 6 C-atomen)
- Middellange vetzuren (6-14 C-atomen)
- Lange vetzuren (> 14 C-atomen)
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: S
tud
ie v
an d
e vo
edin
gsst
offe
n
5
Lange vetzuren = meerderheid, worden verteerd via bovenstaande weg.
korte en middellange vetzuren meer wateroplosbaar. Worden rechtstreeks geabsorbeerd in de capillairen en
getransporteerd naar de lever. Nuttige bron van calorien voor honden wanneer de normale vetvertering is verstoord of
wanneer lymfecirculatie ter hoogte van de darm faalt.
Gevaren van korte/middellange vetzuren? kunnen diarree veroorzaken wanneer ze niet opgenomen worden.
mogen niet overmatig aan katten gevoerd worden verantwoordelijk voor beschadiging van de lever door het optreden
van hepatische lipidose.
Wanneer zijn vetzuren bruikbaar als energiebron? als ze mitochondrion bereiken.
wordt bereikt met behulp van L-carnitine
L-carnitine = wateroplosbaar vitamineachtig aminozuur dat helpt bij transport van vetzuren naar het actieve deel van het
mitochondrion.
Wat is de behoefte van het dier? tekorten kunnen problemen veroorzaken zoals doffe vacht of reproductiestoornissen.
11..66 VVIITTAAMMIINNEENN Wat zijn vitaminen? complexe organische substanties.
Waarvoor zijn de nodig? om de groei, de gezondheid en de overleving van levende wezens te onderhouden.
Wat is het verschil tussen planten en dieren? planten kunnen de vereiste vitaminen zelf aanmaken, dieren zijn daar absoluut niet toe in staat.
Hoe worden vitaminen bekomen? ze zijn een essentieel onderdeel van het dieet!
ze kunnen ook aanwezig zijn onder de vorm van een precursor waaruit het dier zelf in staat is het vitamine te synthetiseren.
sommige vitaminen worden geproduceerd door bacterin in de darm die dan worden opgenomen door de gastheer.
In welke hoofdgroepen kunnen vitaminen worden opgedeeld? Hoeveel zijn er? En welke? 13 belangrijke vitaminen!
- Vet-oplosbare vitaminen
Worden vanuit de darm opgenomen, samen met vet
kunnen opgeslagen worden in het lichaam dagelijkse opname is geen vereiste
oversupplementatie kan leiden tot hypervitaminose en vergiftiging
Vit A
Vit D
Vit E
Vit K
- Wateroplosbare vitaminen
worden niet opgeslagen in het lichaam in significante hoeveelheden
te veel wordt uitgescheiden via de urine
dagelijkse opname is vereist
deficintie kan bij overmatig waterverlies (polyurie of diarree) of wanneer gastro-intestinale stoornissen
interfereren met microbile populaties.
Vit B-complex (8 vitaminen)
Vit C
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: S
tud
ie v
an d
e vo
edin
gsst
offe
n
6
Is er een andere groep vitaminen? er is een groep vitamine-achtige stoffen; ze lijken op vitaminen maar passen niet precies in de categorien.
vb. L-carnitine
Wat is het belang van vitaminen voor het dier? ze nemen deel aan tal van chemische reacties in het metabolisme.
doen dienst als enzymen, co-enzymen (moleculen die aan eiwitten binden om actieve enzymen te vormen) en precursoren
van enzymen.
Waarom hebben dieren behoefte aan vitaminen? afwezigheid van 1 vitamine kan zorgen voor het vertragen of niet meer optreden van 1 reactie. Dit kan verstrekkende
gevolgen hebben voor het lichaam!
tekort = vitaminendeficintie / hypovitaminose
teveel = hypervitaminose
11..77 MMIINNEERRAALLEENN Wat zijn mineralen? organische substanties welke een minerale component van het lichaam uitmaken.
ze maken slechts 1% van het lichaamsgewicht uit.
essentieel voor correcte groei en functionering van het lichaam!
In welke groepen verdeeld worden mineralen verdeeld? En op basis van wat? op basis van de hoeveelheden vereist door het lichaam!
- Macromineralen
lichaamsbehoefte wordt uitgedrukt in parts per hundred pph (1 pph = 10gram / kg voeder)
o Calcium,Chloor,Magnesium,Fosfor,Kalium,natrium
- Micromineralen en sporenelementen.
lichaamsbehoefte van micromineralen wordt uitgedrukt in parts per million ppm (1ppm = 1 milligram / kg
voeder)
o Koper,Jood,Ijzer,Mangaan,Selenium,Zink
Vereiste hoeveelheden van sporenelementen zijn niet gekend! Zouden waarschijnlijk uitgedrukt worden in
microgram / kg voeder.
o Chroom,Cobalt,Fluor,Molybdeen,Nikkel,Sulfaat,Vanadium,silicium (essentieel voor de hond)
Wat is het belang van mineralen voor het dier? noodzakelijk voor onderhoud van:
Skeletstructuur
Zuur/base evenwicht en waterbalans
Cellulaire functie
Zenuwgeleiding
Spiersamentrekking
Wat zijn de mineralenbehoeften van een dier? als een dier een geschikt, uitgebalanceerd dieet met een variteit aan ingredinten ter beschikking krijgt, wordt er over het
algemeen voldaan aan de behoeften zonder supplementen.
Er kan soms wel een tekort optreden (omstandigheden)
storingen in een hele reeks van metabole reacties.
verminderde immuniteit
Teveel aan mineralen = ook problemen!; sommige mineralen in competitie voor absorbtie.
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: s
tud
ie v
an d
e en
ergi
esto
fwis
selin
g
7
HHooooffddssttuukk 22.. SSTTUUDDIIEE VVAANN DDEE EENNEERRGGIIEESSTTOOFFWWIISSSSEELLIINNGG
22..11 IINNLLEEIIDDIINNGG Op welke plaats komt energie in de lijst van essentile behoeften? 3e! na zuurstof en water.
22..22 WWAATT IISS EENNEERRGGIIEE?? Hoe wordt energie uitgedrukt? vroeger: Calorie = hoeveelheid warmte welke noodzakelijk is om de temperatuur van 1 gram water met 1 C te doen
stijgen.
sinds internationele overeenkomst in 1975: Joule = J = arbeid =die een kracht van 1 newton (kg m/s) verricht bij
verplaatsing van een lichaam over 1 meter.
Wat is de verhouding tussen calorie en joule? 1 cal= 4,18 J
1 kcal = 4,18 kJ = 4180 J
1 Mcal = 4,18 MJ = 4,18 x J
Hoe worden voedermiddelen uitgedrukt? in MJ/kg
22..33 OOPPDDEELLIINNGG VVAANN DDEE EENNEERRGGIIEE BBIIJJ VVEERRWWEERRKKIINNGG DDOOOORR HHEETT DDIIEERR Wat zijn de verschillende verliesposten?
Faecale Energie
= energie in faeces van voedsel dat niet verteerd wordt (of kan worden)
Energierijke gassen
fermentatiegassen die gelimineerd worden via:
Ructus (herkauwers)
Via anus (herkauwens en niet herkauwers)
Te verwaarlozen bij dieren zoals hond en kat, belangrijk bij herkauwers!
Urinaire energie
Ureum (bij zoogdieren)
Urinezuur (bij pluimvee)
NH3 (bij vissen)
Extra warmte / Heat increment
warmte die boven de behoefte wordt geproduceerd en moet afgevoerd worden om dieren binnen hun specifieke
lichaamstemperatuurzone te houden.
222...333...111 BBBrrruuutttooo---eeennneeerrrgggiiieee (((BBBEEE))) Wat is bruto-energie? = verbrandingswarmte = de hoeveelheid warmte die vrijkomt bij volledige oxydatie (door verbranding) van een
gewichtseenheid voeder.
222...333...222 VVVeeerrrttteeeeeerrrbbbaaarrreee eeennneeerrrgggiiieee (((VVVEEE))) Wat is verteerbare energie? niet alle energie die een voeder bevat komt ter beschikking aan het dier.
verteerbaarheid van een voeder = het verschil tussen de hoeveelheid voedsel dat opgenomen werd en de hoeveelheid
voedsel dat verloren ging door de mest.
Toegenomen verteerbaarheid verminderde hoeveelheid mest.
Bruto Energie Faecale Energie = Verteerbare Energie
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: s
tud
ie v
an d
e en
ergi
esto
fwis
selin
g
8
222...333...333 MMMeeetttaaabbbooollliiissseeeeeerrrbbbaaarrreee eeennneeerrrgggiiieee (((MMMEEE))) Wat is Metaboliseerbare energie? = omzetbare energie = energie van een voeder dat in het organisme omgezet kan worden
metaboliseerbare energie = verteerbare energie urinaire energie (- energie gassen)
De hoeveelheid Energie die na aftrek van urinaire energie overblijft.
222...333...444 NNNeeettttttooo---eeennneeerrrgggiiieee (((NNNEEE))) Wat is netto-energie? gedeelte van metaboliseerbare energie wordt omgezet in warmte door absorptie en vertering. Warmte wordt gebruikt om
lichaamstemperatuur te onderhouden, mar grootste deel gaat verloren.
Hoe wendt het dier netto-energie aan?
1. Onderhoud
vitale functies
Lichaamsactiviteit
groei en herstel van weefsels
2. Productie en activiteit
Groei
Dracht
Indien niet genoeg energie na onderhoud geen productie of extra activiteit
22..44 EENNEERRGGIIEEBBEEHHOOEEFFTTEE VVAANN DDIIEERREENN Wat is DER? de dagelijkse energiebehoefte / Daily energy requirement
Waarvoor dient de energie welke dagelijks uit het voer wordt opgenomen?
1. Onderhouden van vitale functies in het lichaam
2. Activiteit / arbeid
3. Groei en productie
Uit welke verschillende fracties bestaat de dagelijkse energiebehoefte voor onderhoud van een
volwassen dier? Leg uit!
BER / Basel Energy Requirement
= De energiebehoefte voor basaal metabolisme
nodig om vitale organen te laten functioneren
(ademhaling, circulatie, nierfunctie, hersenactiviteit, temperatuurhuishouding
veronderstelling: dier is volledig inactief 12u na de maaltijd en bevindt zich in een stressvrije thermoneutrale
omgeving!
RER / Resting Energy Requirement
= De energiebehoefte in rust
energie die nodig is voor een rustend dier in een thermoneutrale omgeving, 12u na het eten.
MER / Maintenance Energy Requirement
= De energiebehoefte voor volwassen onderhoud
Energie die nodig is voor rust + voor beweging, opname en vertering van voedsel.
Verteerbare Energie Urinaire Energie = metaboliseerbare Energie
Metaboliseerbare Energie Extra warmteverlies = Netto Energie
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: v
oed
en n
aar
leve
nsf
ase
9
Is de hoeveelheid benodigde energie meer gerelateerd aan lichaamsoppervlak of aan
lichaamsgewicht? leg uit waarom! aan lichaamsoppervlak! Energie gaat vooral verloren onder de vorm van warmte langs het lichaamsoppervlak.
Hebben kleinere dieren een relatief hogere of lagere DER? hogere! Hun lichaamsoppervlak is groter ten opzichte van hun lichaamsgewicht. Ze hebben dus een relatief groter
warmteverlies.
Hoe bereken je DER? kg0,75 = metabolisch gewicht
Hoe wordt DER benvloedt? leeftijd, castratiestatus, dagelijkse activiteit, omgevingstemperatuur, ras,
22..55 EENNEERRGGIIEE--IINNHHOOUUDD VVAANN VVOOEERR Wat is energiedichtheid? = energiedensiteit = energie-inhoud per gewichtseenheid kcal per 100g of KJ per 100g
wordt bepaald door de hoeveelheid energieproducerende voedingsstoffen.
Heeft water een energetische waarde? neen. Voer met hoog vochtgehalte zal dus een lagere energiedichtheid hebben.
De fabrikant is verplicht de verhouding van verschillende voedingsstoffen en hoeveelheid energie in
het voeder op de verpakking te plaatsen. Maar hoe bereken je het aantal verteerbare koolhydraten
(enkelvoudige suikers, zetmeel, glycogeen)?
voor 100g voer
HHooooffddssttuukk 33.. VVOOEEDDEENN NNAAAARR LLEEVVEENNSSFFAASSEE
33..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
33..22 HHEETT VVEERRZZAAMMEELLEENN VVAANN DDEE VVOOEEDDIINNGGSSHHIISSTTOORRIIEEKK EENN IINNFFOORRMMAATTIIEE OOVVEERR HHEETT DDIIEERR Welke informatie is belangrijk om een eigenaar gepast advies te kunnen geven over wat hij moet
voeren?
- Signalement
- Omstandigheden
- Medisch
- Voeding
- Algemene indruk
inclusief BCS! (lichaamsscore)
Waarvan neem je best ook aantekeningen?
- Signalement (lichaamsgewicht!)
- Voedingshistorie
- Gebit- en mondverzorging
100% - % eiwit - % vet - % ruwe celstof - % water - % as (mineralen) = % verteerbare koolhydraten
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: v
oed
en n
aar
leve
nsf
ase
10
- Algemene indruk van huid en vacht
- Alle andere informatie mbt omgeving,verleden, huidige toestand,
333...222...111 SSSiiigggnnnaaallleeemmmeeennnttt Welke factoren horen tot het signalement?
- Diersoort
- Ras
- Leeftijd
- Geslacht castratiestatus
- Gewicht
Waarom is de diersoort van belang? er is een verschil in eetgewoonten. Katten kunnen vb 10 20 kleine maaltijden nuttigen. eigenaren aanbevelen om
kleine hoeveelheden te voeren.
Waarom is het ras van belang? verschillende rassen = verschillende risicos op aandoeningen / ziektes.
bepaalde rassen zijn vatbaarder voor zwaarlijvigheid enz.
rasverschillen zoals temperament, gestalte / bouw, vacht en magere lichaamsmassa zorgen voor grote verschillen in DER.
Waarom is de leeftijd van belang? verschillende behoeften voor specifieke voedingsstoffen afhankelijk van de leeftijd.
jonge of drachtige dieren hebben extra voedingsstoffen nodig voor groei. Problemen als ze niet de juiste hoeveelheden
krijgen.
pups van grote rassen ontwikkelen problemen als ze teveel van bepaalde voedingsstoffen binnen krijgen (CALCIUM!)
vanaf 5 7 jaar: fysiologie verandert!
Waarom is het geslacht of de castratiestatus van belang? geslacht heeft geen invloed op energiebehoefte bij de hond
gecastreerde honden: 25% minder calorien nodig per dag
gecastreerde katten: 24-33% minder calorien nodig per dag.
gevolg van lagere basale energiebehoefte en lager activiteitsniveau.
333...222...222 OOOmmmssstttaaannndddiiiggghhheeedddeeennn Welke factoren horen tot de omstandigheden?
- Activiteitsniveau
- Stress
- omgeving
Heeft het activiteitsniveau invloed? Ja! Activiteit benvloedt de energiebehoeften significant.
Is er een verschil in langdure en kortstondige maar intense activiteit? ja! Langdurige activiteit doet de energiebehoefte meer stijgen.
Wat is de invloed van stress? stimmuleert de alertheid maar kan de voedselopname doen afnemen.
honden kunnen diarree ontwikkelen of weigeren te eten.
honden en katten hogere energiebehoefte wanneer gestressed, maar eten minder gewichtsverlies
zenuwachtige of gestreste honden hebben dus baar bij een geconcentreerd voer.
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: v
oed
en n
aar
leve
nsf
ase
11
Wat is de thermoneutrale zone? de temperatuurszone waarin geen extra energie nodig is om te compenseren voor warmteverliezen of om extra warmte
kwijt te raken.
rasspecifiek! Hangt sterk af van de vacht.
33..33 SSLLEEUUTTEELLVVOOEEDDIINNGGSSFFAACCTTOORREENN Wat is het doel van een voedingsbehandeling? zowel de lengte als de kwaliteit van het leven maximaliseren!
Wat zijn sleutelvoedingsfactoren? Welke zijn het? voedingsfactoren die speciale aandacht vragen.
- Water
- Energie
- Vet
- Eiwit
- Calcium en fosfor
Bepaalde levensfasen hebben nog aanvullende sleutelvoedingsfactoren nodig.
333...333...111 WWWaaattteeerrr Waar hangt de totale wateropname van af?
wordt benvloed door veel factoren maar neemt lineair toe bij toenemende zouthoeveelheden in het voer.
333...333...222 EEEnnneeerrrgggiiieee Waarom is het zo belangrijk de behoeften te respecteren? grote verschillen tussen individuen!
pups van grote rassen zullen vb skeletgroeiproblemen krijgen bij voer met een hoog energiegehalte.
ideaal gewicht is belangrijk vanwege de relatie van zwaarlijvigheid met allerlei ziekten!
333...333...333 VVVeeettt eeennn eeesssssseeennntttiiillleee vvveeetttzzzuuurrreeennn Wat is een voordeel van adequate opname van essentile vetzuren? behouden van normale huid en vacht.
Wat doet men voor honden en katten die aanleg hebben om overgewicht te ontwikkelen? een lager totaal vetgehalte aanbevelen, wel zorgen dat het voer voldoende hoeveelheden essentile vetzuren bevat.
333...333...444 EEEiiiwwwiiittt Wat zijn de gevolgen van overmatige eiwithoeveelheden? -bijdragen aan de voortschrijding van nierfalen (voeders met hoog eiwitgehalte hebben ook vaak hoog fosforgehalte)
- overmatige hoeveelheden worden als eiwit en vet opgeslagen.
333...333...555 CCCaaalllccciiiuuummm eeennn fffooosssfffooorrr Wat zijn de gevolgen van hoge fosforopname? snelle voortschrijding van nierziekten!
Wat zijn de gevolgen van overmatige calciumhoeveelheden? kan leiden tot calciumoxalaatstenen en verscheidene orthopedische problemen (vooral als het aan pups gevoerd wordt!)
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: v
oed
en n
aar
leve
nsf
ase
12
33..44 VVEERRSSCCHHIILLLLEENNDDEE LLEEVVEENNSSFFAASSEENN
333...444...111 VVVoooooorrrppplllaaannntttiiinnnggg bbbiiijjj hhhooonnndddeeennn eeennn kkkaaatttttteeennn Wat zijn de doelstellingen bij een goed voedingsprogramma voor voortplantende dieren? onderstaande elementen optimaliseren!
- Bevruchting
- Aantal pups / kittens per worp
- Bekwaamheid van teef / poes om te werpen
- Levensvatbaarheid van de pups / kittens, zowel pre- als neonataal
- Lactatie
Wat zijn de invloeden van voeding op de fokkerij? goede voeding en management vergroten de kans op succesvolle voortplanting en gezonde nakomelingen
onjuiste voeding benvloedt de fokprestaties negatief.
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: v
oed
ing
van
spo
rtho
nd
en
13
333...444...222 PPPuuuppp eeennn kkkiiitttttteeennn
333...444...333 VVVooolllwwwaaasssssseeennn hhhooonnndddeeennn eeennn kkkaaatttttteeennn
333...444...444 OOOuuudddeee hhhooonnndddeeennn eeennn kkkaaatttttteeennn
HHooooffddssttuukk 44.. VVOOEEDDIINNGG VVAANN SSPPOORRTTHHOONNDDEENN
44..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
44..22 AALLGGEEMMEEEENN
44..33 HHEETT EENNDDUURRAANNCCEE TTYYPPEE
44..44 HHEETT SSPPRRIINNTT TTYYPPEE
44..55 BBEESSLLUUIITT
HHooooffddssttuukk 55.. OOBBEESSIITTAASS
55..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
55..22 TTYYPPEESS OOBBEESSIITTAASS
55..33 VVOOOORRKKOOMMEENN
55..44 RRIISSIICCOOFFAACCTTOORREENN IINN VVEERRBBAANNDD MMEETT OOBBEESSIITTAASS
555...444...111 HHHeeettt sssoooooorrrttt vvvoooeeerrr eeennn dddeee vvvoooeeedddeeerrrwwwiiijjjzzzeee
555...444...222 AAAccctttiiivvviiittteeeiiittt
555...444...333 GGGeeennneeetttiiisssccchhheee ooopppbbbooouuuwww
555...444...444 GGGeeessslllaaaccchhhttt eeennn cccaaassstttrrraaatttiiieeessstttaaatttuuusss
555...444...555 LLLeeeeeeffftttiiijjjddd
555...444...666 GGGeeennneeeeeesssmmmiiiddddddeeellleeennn
555...444...777 EEEnnndddooocccrrriiieeennneee ssstttoooooorrrnnniiisssssseeennn
555...444...888 DDDeee eeeiiigggeeennnaaaaaarrr
555...444...999 HHHeeettt gggeeedddrrraaaggg vvvaaannn dddeee hhhooonnnddd
55..55 GGEEZZOONNDDHHEEIIDDSSRRIISSIICCOOSS VVAANN OOBBEESSIITTAASS
55..66 DDIIAAGGNNOOSSEE
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: d
iee
tbeh
and
elin
g va
n a
and
oen
inge
n va
n d
e la
ge u
rin
eweg
en
14
555...666...111 BBBeeepppaaallliiinnnggg vvvaaannn hhheeettt rrreeelllaaatttiiieeevvveee gggeeewwwiiiccchhhttt
555...666...222 MMMooorrrfffooommmeeetttrrriiisssccchhheee mmmeeetttiiinnngggeeennn
555...666...333 LLLiiiccchhhaaaaaammmssscccooonnndddiiitttiiieeessscccooorrriiinnnggg
55..77 BBEEHHAANNDDEELLIINNGG
555...777...111 PPPsssyyyccchhhooolllooogggiiisssccchhheee bbbeeennnaaadddeeerrriiinnnggg vvvaaannn dddeee eeeiiigggeeennnaaaaaarrr eeennn fffaaammmiiillliiieee
555...777...222 HHHeeettt dddiiieeeeeettt
555...777...333 AAAccctttiiivvviiittteeeiiittt
555...777...444 SSStttaaappp vvvoooooorrr ssstttaaappp bbbeeehhhaaannndddeeellliiinnnggg
555...777...555 VVVoooooorrrkkkooommmiiinnnggg vvvaaannn hhheeerrrnnniiieeeuuuwwwddd oooppptttrrreeedddeeennn
55..88 PPRREEVVEENNTTIIEE VVAANN OOBBEESSIITTAASS
HHooooffddssttuukk 66.. DDIIEEEETTBBEEHHAANNDDEELLIINNGG VVAANN AAAANNDDOOEENNIINNGGEENN VVAANN DDEE LLAAGGEE UURRIINNEEWWEEGGEENN
66..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
66..22 KKLLIINNIISSCCHHEE SSYYMMPPTTOOMMEENN
66..33 DDIIAAGGNNOOSSEE
66..44 UURRIINNEEOONNDDEERRZZOOEEKK
666...444...111 KKKwwweeeeeekkk
666...444...222 pppHHH
666...444...333 sssoooooorrrttteeellliiijjjkkk gggeeewwwiiiccchhhttt,,, eeeiiiwwwiiitttttteeennn eeennn gggllluuucccooossseee
666...444...444 ssseeedddiiimmmeeennnttt
66..55 AANNAALLYYSSEE VVAANN UURROOLLIIEETTEENN
66..66 RRIISSIICCOOFFAACCTTOORREENN
66..77 BBEEHHAANNDDEELLIINNGG
666...777...111 aaalllgggeeemmmeeennneee vvvoooeeedddiiinnngggsssppprrriiinnnccciiipppeeesss ttteeerrr vvvoooooorrrkkkooommmiiinnnggg vvvaaannn uuurrrooollliiieeettteeennn
666...777...222 vvvoooeeedddiiinnngggsssppprrriiinnnccciiipppeeesss ttteeerrr vvvoooooorrrkkkooommmiiinnnggg vvvaaannn ssstttrrruuuvvviiieeetttuuurrrooollliiittthhhiiiaaasssiiisss ---
666...777...333 vvvoooeeedddiiinnngggsssppprrriiinnnccciiipppeeesss ttteeerrr vvvoooooorrrkkkooommmiiinnnggg vvvaaannn oooxxxaaalllaaaaaatttuuurrrooottthhhiiillliiiaaasssiiisss
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: d
iee
tbeh
and
elin
g va
n n
iera
and
oen
inge
n
15
HHooooffddssttuukk 77.. DDIIEEEETTBBEEHHAANNDDEELLIINNGG VVAANN NNIIEERRAAAANNDDOOEENNIINNGGEENN
77..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
77..22 SSLLEEUUTTEELLVVOOEEDDIINNGGSSFFAACCTTOORREENN BBIIJJ CCHHRROONNIISSCCHHEE NNIIEERRIINNSSUUFFFFIICCIINNTTIIEE
777...222...111 EEEnnneeerrrgggiiieee
777...222...222 EEEiiiwwwiiittt
777...222...333 FFFooosssfffooorrr
777...222...444 VVVoooeeedddiiinnngggsssvvveeezzzeeelll
777...222...555 VVVeeettt
777...222...666 NNNaaatttrrriiiuuummm
777...222...777 KKKaaallliiiuuummm
777...222...888 VVViiitttaaammmiiinnneeennn
777...222...999 AAAccciiidddooosssiiisss
777...222...111000 VVVeeerrrttteeeeeerrrbbbaaaaaarrrhhheeeiiiddd
77..33 SSLLEEUUTTEELLVVOOEEDDIINNGGSSFFAACCTTOORREENN BBIIJJ AACCUUTTEE NNIIEERRIINNSSUUFFFFIICCIINNTTIIEE
HHooooffddssttuukk 88.. DDIIEEEETTBBEEHHAANNDDEELLIINNGG BBIIJJ HHAARRTTAAAANNDDOOEENNIINNGGEENN
88..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
88..22 SSLLEEUUTTEELLVVOOEEDDIINNGGSSFFAACCTTOORREENN
888...222...111 MMMaaagggnnneeesssiiiuuummm eeennn kkkaaallliiiuuummm
888...222...222 EEEiiiwwwiiitttttteeennn eeennn eeennneeerrrgggiiieee
888...222...333 TTTaaauuurrriiinnneee
888...222...444 NNNaaatttrrriiiuuummmccchhhlllooorrriiidddeee
888...222...555 LLL---cccaaarrrnnniiitttiiinnneee
888...222...666 LLL---aaarrrgggiiinnniiinnneee
HHooooffddssttuukk 99.. DDIIEEEETTBBEEHHAANNDDEELLIINNGG BBIIJJ KKAANNKKEERR
99..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
99..22 VVEERRAANNDDEERRIINNGGEENN IINN SSTTOOFFWWIISSSSEELLIINNGG
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: d
e vo
edin
g va
n h
et p
aard
16
999...222...111 VVVeeerrraaannndddeeerrrdddeee kkkoooooolllhhhyyydddrrraaaaaatttssstttooofffwwwiiisssssseeellliiinnnggg
999...222...222 VVVeeerrraaannndddeeerrrdddeee eeeiiiwwwiiitttssstttooofffwwwiiisssssseeellliiinnnggg
999...222...333 VVVeeerrraaannndddeeerrrdddeee vvveeetttssstttooofffwwwiiisssssseeellliiinnnggg
99..33 KKAANNKKEERRCCAACCHHEEXXIIEE
99..44 SSLLEEUUTTEELLVVOOEEDDIINNGGSSFFAACCTTOORREENN VVOOOORR HHOONNDDEENN MMEETT KKAANNKKEERR
999...444...111 KKKoooooolllhhhyyydddrrraaattteeennn
999...444...222 VVVeeetttttteeennn
999...444...333 vvveeetttzzzuuurrreeennn
999...444...444 eeeiiiwwwiiitttttteeennn
999...444...555 aaarrrgggiiinnniiinnneee
HHooooffddssttuukk 1100.. DDEE VVOOEEDDIINNGG VVAANN HHEETT PPAAAARRDD
1100..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
1100..22 BBEEHHOOEEFFTTEENN VVAANN HHEETT PPAAAARRDD
111000...222...111 EEEnnneeerrrgggiiieeebbbeeehhhoooeeefffttteeennn
111000...222...222 EEEiiiwwwiiitttbbbeeehhhoooeeefffttteeennn
111000...222...333 BBBeeehhhoooeeefffttteeennn aaaaaannn mmmiiinnneeerrraaallleeennn
111000...222...444 BBBeeehhhoooeeefffttteeennn aaaaaannn vvviiitttaaammmiiinnneeennn
111000...222...555 BBBeeehhhoooeeefffttteee aaaaaannn wwwaaattteeerrr
1100..33 VVOOEEDDEERRMMIIDDDDEELLEENN EENN HHUUNN VVOOEEDDEERRWWAAAARRDDEE
111000...333...111 VVVoooeeedddeeerrrmmmiiiddddddeeellleeennn
111000...333...222 VVVoooeeedddeeerrrwwwaaaaaarrrdddeee
111000...333...333 VVVoooeeedddeeerrrooopppnnnaaammmeee
HHooooffddssttuukk 1111.. RRAANNTTSSOOEENN VVOOOORR MMEERRRRIIEE EENN VVEEUULLEENN
1111..11 IINNLLEEIIDDIINNGG
1111..22 VVOOOORRPPLLAANNTTIINNGG BBIIJJ PPAAAARRDDEENN
111111...222...111 DDDeeekkkkkkiiinnnggg
Bauwens Bo
Ho
ofd
stu
k: R
ants
oen
vo
or
mer
rie
en v
eule
n
17
111111...222...222 DDDrrraaaccchhhttt
111111...222...333 LLLaaaccctttaaatttiiieee
1111..33 HHEETT VVEEUULLEENN
111111...333...111 DDDeee zzzooooooggg--- eeennn ssspppeeeeeennntttiiijjjddd
111111...333...222 MMMoooeeedddeeerrrlllooozzzeee ooopppfffoookkk
Recommended