View
220
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Gospodarka rynkowa.Gospodarka rynkowa.Rynkowy mechanizm popytu i Rynkowy mechanizm popytu i
podażypodaży..
Agnieszka Stus
ZagadnieniaZagadnienia Rynki elastyczne i zmonopolizowane. Funkcje popytu i podaży (położenie,
przesunięcie). Równowaga rynkowa. Prawo popytu i
podaży. Model pajęczyny.
Miary elastyczności popytu i podaży. Czynniki determinujące elastyczność popytu. Wykorzystanie funkcji popytu w decyzjach
przedsiębiorstw.
Pojęcie rynkuPojęcie rynku Miejsce dokonywania sprzedaży i zakupu
towarów [B. Oyrzanowski].
Proces, w którym nabywcy i sprzedawcy określają przedmiot obrotu i warunki tego obrotu [J. Laudańska-Trynka].
Zespół warunków, które doprowadzają do kontaktu miedzy kupującymi a sprzedającymi w procesie wymiany dóbr i usług [D. Begg].
Pojęcie rynku c.d.Pojęcie rynku c.d.
Transakcje kupna i sprzedaży oraz warunki, w jakich one przebiegają [R. Milewski].
Syntetyczne pojęcie określające proces prowadzący do tego, że decyzje gospodarstw domowych dotyczące konsumpcji alternatywnych dóbr, decyzje przedsiębiorstw o tym, co i jak wytwarzać oraz decyzje pracowników dotyczące tego, jak wiele i dla kogo pracować, zostają wzajemnie uzgodnione dzięki odpowiedniemu dostosowaniu cen [D. Begg].
Kryteria klasyfikacji rynkówKryteria klasyfikacji rynków
Rynek ze względu na przedmiot obrotu Rynek ze względu na zasięg działania Rynek ze względu na sytuację rynkową Rynek ze względu na charakter dóbr Rynek ze względu na stopień wyrównywania
się cen
Rynek doskonałyRynek doskonały
Rozproszenie po stronie popytu i podaży Brak barier wejścia i wyjścia na rynek Przejrzystość (transparencja) Jednorodność dóbr i usług
Funkcje rynkuFunkcje rynku
Wycena dóbr (produktów i zasobów) Źródło informacji dla podmiotów gosp. Warunek racjonalnego wykorzystania
zasobów Ustalanie stanów równowagi w gospodarce Dostosowanie produkcji do potrzeb
Cechy dojrzałej gospodarki rynkowejCechy dojrzałej gospodarki rynkowej Dominacja własności prywatnej i
swoboda transferu praw własności Swoboda prowadzenia działalności
gospodarczej Istnienie sprawnie działających instytucji
obsługujących rynek Integralność rynku, czyli wzajemne
uzależnianie się od siebie rynków Istnienie konkurencji między
podmiotami
Zalety gospodarki rynkowejZalety gospodarki rynkowej
Umożliwienie efektywnej alokacji zasobów
Sprzyjanie lepszemu zaspokojeniu potrzeb nabywców
Tworzenie efektywnego system motywacyjnego
Zapewnienie dużej innowacyjności gospodarki
Wady gospodarki rynkowejWady gospodarki rynkowej Sprzyjanie rozwarstwieniu społecznemu Występowanie tzw. efektów
zewnętrznych Sprzyjanie rozwojowi społecznie
niepożądanych dóbr Skłonność do proliferacji produkcji Społeczny koszt dochodzenia gospodarki
do równowagi rynkowej
PopytPopyt
Ilość danego dobra, jaką nabywcy są w stanie nabyć po określonej cenie i w określonym czasie.
Zależy od: ceny dobra determinant pozacenowych (np. dochody
nabywców, ceny innych dóbr, przyszła sytuacja rynkowa, gusty nabywców, struktura ludności).
Popyt a cena – zależność odwrotnaPopyt a cena – zależność odwrotna
Q (ilość)
Pp (popyt)C (cena)
Q2
C2
C1
Q1 Q3
C3
0
Popyt jako malejąca funkcja ceny (typowa krzywa popytu).
Nietypowe reakcje popytu na cenęNietypowe reakcje popytu na cenę
Nietypowe krzywe popytu
C (cena)
Q (ilość)
Pp3
Pp2
Pp1
0
C1
Pozacenowe determinanty Pozacenowe determinanty popytupopytu
Q (ilość)
Pp1C (cena)
Q1
C1
Q2Q3
Pp2
Pp3
wzrost popytu
spadek popytu
Przesunięcie krzywej popytu pod wpływem czynników < > ceny
PodażPodaż
Ilość dobra zaoferowana przez producentów do sprzedaży po danej cenie w określonym czasie.
Zależy od: ceny dobra determinant pozacenowych (np. koszty
produkcji, rentowność dobr substytucyjnych, czynniki naturalne i inne o charakterze obiektywnym).
Podaż a cena – zależność jednokierunkowaPodaż a cena – zależność jednokierunkowa
Q (ilość)
Pd (podaż)
Q2
C2
C3
Q1 Q3
C1
Podaż jako rosnąca funkcja ceny (krzywa podaży)
Pozacenowe determinanty podażyPozacenowe determinanty podaży
Q (ilość)
C (cena)
Pd1
Q1
C1
Q2 Q3
Pd3
Pd2spadek podaży
wzrost podaży
Przesunięcie krzywej podaży pod wpływem czynników < > ceny
Cena równowagi rynkowejCena równowagi rynkowej
Q (ilość)
Pp (popyt)C (cena)
Pd (podaż)
A (punkt równowagi rynkowej)
Qr
Cr
Równowaga rynkowa
Nadwyżka rynkowaNadwyżka rynkowa
Q (ilość)
Pp (popyt)C (cena)
Pd (podaż)
Qr
Cr
nadwyżkaC1
Q1 Q2
A (punkt równowagi rynkowej)
Niedobór rynkowyNiedobór rynkowyPp (popyt)
C (cena)Pd (podaż)
A (punkt równowagi rynkowej)
Qr
Cr
niedobór
C1
Q1 Q2 Q (ilość)
Przesunięcia krzywej popytuPrzesunięcia krzywej popytu
Q (ilość)
Pp1(popyt)
C (cena)
Pd (podaż)
A1
Q1
C1
A2C2
Q2
A3C3
Q3
Pp2
Pp3
Przesunięcia krzywej podażyPrzesunięcia krzywej podaży
Q (ilość)
Pp (popyt)
C (cena)
Pd1(podaż)
A1
Q1
C1
A2 C2
Q2
A3C3
Q3
Pd2
Pd3
Równoczesne przesunięcia krzywychRównoczesne przesunięcia krzywych
Q (ilość)
Pp1
C (cena)
Pd1
A1
Q1 Q3
C1
A2 C2
Q2
Pd2
Pp2
A3C3
Wzrost podaży i spadek popytu
Szczególne przypadki Szczególne przypadki równowagirównowagi Krzywa podaży jest sztywna tzn. niezależna
od ceny - podaż doskonale nieelastyczna - wówczas: cena równowagi określona jest
przez popyt a ilość określona jest przez podaż.
Krzywa podaży jest wyjątkowo wrażliwa na cenę (konkurencja doskonała w długim okresie) - podaż doskonale elastyczna – wówczas: cena równowagi jest określona przez podaż a ilość jest określona przez popyt.
CCena ena określona określona przez popytprzez popyt a a iilość określona przez podalość określona przez podażż
C (cena)
Q (ilość)
Pp Pd
0
C0
Q
C (cena)
Q (ilość)
Pp
Pd
0
C0
Q
C1
Pp1
Cena określona przez podaż a Cena określona przez podaż a ilość określona przez popytilość określona przez popyt
C (cena)
Q (ilość)
Pp
Pd
0
C
Q0
Pp1C (cena)
Q (ilość)
Pp
Pd
0
C
Q0 Q1
Podaż i cena a czynnik czasuPodaż i cena a czynnik czasu
Q (ilość dobra)
C (cena)
Pp1
Pd1
A
B
CD
C1
C2
Q1 Q2 Q3
C3
C4
Pp2
Pd2
Pd3
Podaż w różnych okresach
„„Model pajęczyny” - założeniaModel pajęczyny” - założenia
Podjęcie decyzji o produkcji dobra „X”
Długotrwały proces produkcji
dobra „X”
Wprowadzenie na rynek dobra „X”
t0 t1
Schemat Procesu: Od podjęcia decyzji o produkcji do wprowadzenia wyrobu na rynek
„„Model pajęczyny” Model pajęczyny” obejmuje trzy przypadkiobejmuje trzy przypadki
Oscylacja Gasnąca
Oscylacja Wybuchowa
Oscylacja Periodyczna
Oscylacje gasnące (tłumione)Oscylacje gasnące (tłumione)
t Q0 Q2 QE Q1 Q (ilość)
Pd
PP
C (cena)
C0
C2
CE
C1
E
E0
Oscylacje periodyczneOscylacje periodyczne
t Q0 QE Q1 Q (ilość)
Pd
Pp
C (cena)
C0
CE
C1
E
E0
Oscylacje wybuchoweOscylacje wybuchowe
t Q2 Q0 QE Q1 Q3 Q (ilość)
Pd
Pp
C (cena)
C2
C0
CE
C1
E E0
Narzędzia analizy podaży i popytu jako Narzędzia analizy podaży i popytu jako instrument opisu sytuacji rynkowych nainstrument opisu sytuacji rynkowych naprzykładzie podatku VAT.przykładzie podatku VAT.
Opisywanie rynku przed nałożeniem podatków i po ich nałożeniu ma wielkie znaczenie dla prowadzenia polityki gospodarczej.
Podstawą dla zrozumienia podatków jest uświadomienie sobie, że kiedy funkcjonuje podatek, na rynku występują dwie ceny: cena, którą płaci nabywca i cena, którą otrzymuje dostawca. Te dwie ceny – cena popytu i cena podaży – różnią się o wielkość podatku.
Wskaźnik podatkowy - określa podział podatku pomiędzy sprzedawcę i kupującego.
Podatek nałoPodatek nałożżony na sprzedawcony na sprzedawcęę
275 300 325 350 375 400 425 450 475
1.0
500
2.0
3.0
4.0
5.0 4.5
2.5
Pp
Pd
Pd + podatek na sprzedawcy
ilość
cena
E0
1,5 euro podatku
cena dla sprzedawcy
cena bez podatku
cena dla kupującego
Podatek nałożony na kupującegoPodatek nałożony na kupującego
275 300 325 350 375 400 425 450 475
1.0
500
2.0
3.0
4.0
5.0 4.5
2.5
Pp
Pd
ilość
cena
E0
1,5 euro podatku
Pp-podatek kupujacego
1.5
cena dla sprzedawcy
cena bez podatku
cena dla kupjacego
Pytania?Pytania?
Dziękuję za uwagę.Dziękuję za uwagę.
Recommended