View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Jaarverslag 2019
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
1
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Inhoud Profiel 2
Verslagvanhetbestuur 5
Ontwikkelingeninhetbetalingsverkeer 10
Activiteiten
Toonbankbetalingsverkeer 21
Onlinebetalen 27
Giraalbetalingsverkeer 32
Stabiliteitbetaalketens 40
Veiligheidbetalingsverkeer 43
Bijlagen 53
Bestuurendirectie 54
Governance 56
Ledenlijst 58
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
2
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Profiel
Overons›
Verbindendinbetalingsverkeer›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
3
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Betalingsverkeer vergt samenwerking
binnen de keten en met stakeholders
Profiel
OveronsBetaaldienstenonderscheidenzichvandemeesteanderediensten:iedereenheeftermeetemakenenzijvormendebloedsomloop
vanonzeeconomie.Daaromlijkthetbetalingsverkeereennutsfunctie.Maarvoornietsgaatdezonop,zoluidthetgezegde.Netals
demeesteanderezakengaanbetaaldienstenniet‘voorniets’.Erzijnhogekostenaanverbondendieindebetaalketenbijdebetrokken
partijenneerslaan.
BetaalverenigingNederlandiseenverenigingvanaanbiedersvanbetaaldienstenmetbetrokkenheidvandevraagzijde.Betalingsverkeer
berustopeeninfrastructuurketendiewordtvoortgebrachtdooreengrootaantalverschillendebetaaldienstverleners.Veiligheid,efficiency,
betrouwbaarheidentoegankelijkheidvanhetbetalingsverkeeralsgeheelzijndaarbijvanwezenlijkmaatschappelijkbelang.Datvraagt
ommeerdanalleendeinzetvanelkeindividuelepartij;departijenmoetendaarvooronderlingsamenwerkenenafstemmen.
Demaatschappelijkerolvanhetbetalingsverkeervereistdanookeenplatformwaaraanbiederseneindgebruikersvanbetaaldienstenelkaar
kunnenontmoetenendedialoogmetelkaarkunnenaangaanoververwachtingen,mogelijkeknelpuntenenontwikkelingen.Devereiste
samenwerkinginhetbetalingsverkeerendedialoogmetdesamenlevingvormendebestaansredenenvoordeBetaalvereniging.Dezesamen
werkingheeftinmiddelsvruchtenafgeworpenwaarvan,voorwatbetreft2019,inditverslagderesultatenwordengepresenteerd.
Vooreengoedewerkingvanhetbetalingsverkeerzijnstandaardenen(technische)afsprakenvangrootbelang.Dezewordenveelalop
Europeesofzelfsmondiaalniveaubepaald.DeBetaalverenigingcoördineertondermeeraansluitingvandesectorbijdieafsprakenen
behartigtdebelangenvandeNederlandsegemeenschapinhetoverlegoverdiestandaardenenafspraken.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
4
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
De Betaalvereniging is de
natuurlijke plaats voor overleg
VerbindendinbetalingsverkeerDoordatdemeestebetaaldiensteninNederlandwordenverleenddooronzeleden,isdeBetaalverenigingdenatuurlijkeplaatsvoor
overlegtussenbetaaldienstverleners(deaanbodzijde)enbetaaldienstgebruikers(devraagzijde),allemaatschappelijkegeledingendie
metbetalingsverkeertemakenhebben,zoalseindgebruikers,overhedenenleveranciers.DeBetaalverenigingzorgtvoorcontacten
overleg,initieertgevraagdofongevraagdcollectieveactiviteitenvoordesector,geeftnamensdesectorantwoordopvragenenstelt
haarkennisterbeschikkingaanledenenstakeholders.Hetgaathierbijomdeinfrastructureleenmaatschappelijkeaspectenvanhet
betalingsverkeer:veiligheid,efficiency,betrouwbaarheidentoegankelijkheid.
OokafstemmingtussenpartijenaandeaanbodzijdeiseenessentiëlerolvandeBetaalvereniging.Waarnodigkrijgtdezeafstemmingeen
formeelkarakterdoorbesluitvormiginhetbestuur.Deafstemmingmetstakeholdersgebeurtindediversestakeholdersforaenwordt
daarnaastgeborgddooronzeinbrenginhetMaatschappelijkOverlegBetalingsverkeer(hiernaMOB)datDNBopverzoekvande
MinistervanFinanciënorganiseert.BinnendeBetaalverenigingvindtgeenoverlegplaatsovertarievenofandereconcurrentiegevoelige
onderwerpen.
Voormeerinformatieoveronswerkveld,onzetaken,onzeproducten,onzepartnersenbijvoorbeeldonzehistorieverwijzenwiju
naaronzewebsite.
UkuntzichookaanmeldenvooronzenieuwsbriefBetaaljournaal.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
5
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Verslagvanhetbestuur
Bestuur›
Activiteiten›
Totslot›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
6
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Vier nieuwe bestuursleden
Verslagvanhetbestuur
MetveelgenoegenpresenteerikuhetjaarverslagvanBetaalverenigingNederlandoverhetboekjaar2019.
BestuurHetbestuurvandeBetaalverenigingkentstatutairnegenleden.Hetbestuurbestaatuitdrieonafhankelijkeleden,waaronderdevoorzitter,
enzesledenverbondenaandeledenvandeBetaalvereniging.HiermeewordttotuitdrukkinggebrachtdatdeBetaalverenigingalsvereniging
vanbetaaldienstverleners(deaanbodzijde)waardehechtaandemaatschappelijkerolvanhetbetalingsverkeer,debelangenvande
betaaldienstgebruikers(devraagzijde)daaronderbegrepen.Tijdensdevergaderingenvanhetbestuurkomenzodoendedeperspectieven
vanallebijhetbetalingsverkeerbetrokkenpartijenaandeorde.
IndebijlageBestuur en directievindtumeerinformatieoverdesamenstellingvanhetbestuur.
Indeverslagperiodeishetbestuurvijfmaalbijeengeweestinregulierevergaderingen.Tijdensdevergaderingenisnaastdereguliere
activiteitenwaaroveruinditjaarverslagleestbijzondereaandachtbesteedaandeEuropeseontwikkelingeninhetbetalingsverkeer,
waaronderdeimplementatievandePSD2inNederland.Zoisuitgebreidgesprokenoverdeprivacyaspectenvanrekeninginformatiediensten.
DaarnaastheefthetbestuurgesprokenoverderolvandeBetaalverenigingophetgebiedvancybersecurity.Ookheefthetbestuurineen
offsitedestrategievandeBetaalverenigingvoordekomendejarenbesproken,dieisverankerdindeRoadmap.
IndeverslagperiodeheeftMichielKwaaitaaldeRabobankvacaturediesinds2018bestondingevuld.Begin2020zijnFrankStockx,GuusSlik
enDaniëlKöhlertothetbestuurtoegetreden.ZijnamenhetstokjeovervanrespectievelijkVincentvandenBoogert,HenkvandenBroeken
EdwinHartogdiezijnteruggetreden.DeformelebenoemingzalplaatsvindenindeAlgemeneLedenvergaderingin2020.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
7
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
HetbestuurmaaktgraagvandegelegenheidgebruikVincentvandenBoogert,EdwinHartogeninhetbijzonderHenkvandenBroek,die
sindsdeoprichtingvandeBetaalverenigingvicevoorzitterisgeweest,tedankenvoorhuninzetenbetrokkenheidbijdeBetaalvereniging.
Hetbestuurkentmeerderebestuurscommissies.DeSelectieenbenoemingscommissietoetstbestuurskandidatenaanhetbestuurders
profielendraagthenmeteenpositiefadviesvoorbenoemingvooraandeAlgemeneLedenvergadering.DeAuditcommissievergadertviermaal
perjaar.Tweevergaderingenstaanspecifiekinhettekenvandebegrotingendejaarrekening.
Uiterlijkfebruari2021zalPietMallekootewegenshetbereikenvandepensioengerechtigdeleeftijdterugtredenalsdirecteur.Deprocedure
omeennieuwedirecteuraantetrekkenisgestart.
ActiviteitenDeBetaalverenigingstreeftnaareenveilig,efficiënt,betrouwbaarentoegankelijkbetalingsverkeer.Hetisessentieeldatdezevierdoelen
wordennagestreefdvanuiteenheldereenbreedgedragenvisieophetbetalingsverkeer.Oponzewebsitestaateenverderetoelichtingop
onzerolenonzekijkophetbetalingsverkeer.
VooreenuitgebreiderebeschrijvingvandeactiviteitendiedeBetaalverenigingmethaarledenindeafgelopenperiodeheeftverricht,verwijs
iknaardehiernavolgendehoofdstukken.Debelangrijkstefeitenencijfersoverhetbetalingsverkeer2019hebbenwesamengevatineen
infographicdieualseersteinditjaarverslagaantreft.Voornogactueleregegevenskuntukijkenoponzewebsite,www.betaalvereniging.nl,
onsvolgenopsocial media(LinkedINenTwitter)ofzichaanmeldenvoordenieuwsbrief.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
8
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Open voor nieuwe leden
Webrachtenin2019negenafleveringenvanbetaalTVuit.Daarvaniseencompilatiegemaakt.Ookmaaktenweeenvideowaarinhet
Nederlandsebetalingsverkeerwordtvergelekenmethetbetalingsverkeer in andere landen.Op28novemberorganiseerdenwe
onsJaarcongresdatdoorruimdriehonderdledenenrelatieswerdbezocht.RabobanksteldehiervoorhaarAuditoriumterbeschikking.
Hetthemawas‘VeiligBetalen’.Naastpresentatiesvandiverseexperts,haddenweeenpaneldiscussiemetdeCISO’svandrievanonze
leden.Vooreenverslagenfoto’sverwijsikunaaronzewebsite.
BestuurendirectieblijvenwerkenaaneennogeffectieverenefficiënterfunctionerenvandeBetaalvereniging,waarbijwehetbelangrijk
vindenhetvertrouwenvanonzeledenenstakeholderstebehoudenenwijmedehierdoorhetbenodigdedraagvlakhebbenomdecentrale
faciliterenderolinhetNederlandsebetalingsverkeertevervullen.
MetdeinwerkingtredingvandePSD2op19februari2019veranderthetbetalingsverkeersterk.DeBetaalverenigingstaatopenvooralle
partijendiebetaaldienstenopdeNederlandsemarktaanbiedenenisverheugddateenaantalnieuwespelerslidisvandevereniging.Wijstreven
eractiefnaarombetaaldienstverleners,voorzoverdie(nog)geenlidvandeBetaalverenigingzijn,maardiewelactiefzijnopdeNederlandsemarkt
(ofplannendaartoehebben)alsnieuwlidteverwelkomen.Datvergrootdediversiteitonderonzeledenenbevordertondermeereendiscussieover
nieuwebetaaltoepassingen.Onzeuitdagingisomindesteedscomplexerwordendebetaalketenalonzeledentoegevoegdewaardetekunnenblijven
bieden.
DeBetaalverenigingheeftindeperiodetussenuitbrengenvanhetjaarverslag2018enditjaarverslag2019vijfnieuweledenmogen
verwelkomen.Naastnieuwebancaireledentredenooksteedsmeerbetaalinstellingentoe,hetgeenbijdraagtaandepluriformiteitvande
vereniging.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
9
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Indeeerstemaandenvan2020werddewereldovervallendoordecoronacrisis.Indezeernstigesituatie,waarbijdeaandachtprimairuitgaat
naardegezondheidvanalleburgersendeeconomischegevolgenvandecrisis,ishetbetalingsverkeerongehinderdblijvenfunctioneren.
DeBetaalverenigingheeftadequaatensnelgeacteerddoor,insamenwerkingmetallebetrokkenpartijenindebetaalketen,hetophogen
vandelimietenvoorcontactloosbetalentefaciliteren.DaarnaastheeftdeBetaalverenigingdepubliekscommunicatierondderisico’svan
phishingverhoogd,aangeziencriminelendezesituatieaangrijpenomhetpubliekoptelichten.
TotslotHetbestuurkijktmettevredenheidterugopdeverslagperiode.Geconstateerdisdatdeactiviteiteninhetjaarplanzijngerealiseerdendat
deverenigingmeteenconstanteaandachtvoorhetkostenaspectbinnenbegrotingheeftgeopereerd.Hetbestuurdanktdedirectievoor
deprettigeenprofessionelesamenwerkingenallemedewerkersvoordegetoondeinzet.
Amsterdam,22april2020
Namenshetbestuur,
Lex Hoogduin, voorzitter
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
10
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Ontwikkelingeninhetbetalingsverkeer
Infographic2019›
Ontwikkelingen›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
11
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
In 2019 steeg het aantal
elektronische betalingen aan de
Nederlandse toonbank wederom
Over heel 2019 was 64% van
alle elektronische betalingen
contactloos, in december was
dat al opgelopen tot 69%
37,5%
> 20 euro
Aantal pinbetalingen per bedragreeks
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
< 10 euro van 10 tot 20 euro
aant
al t
rans
acti
es (
x m
ln.)
2018 20192017
Sinds de invoering van contactloos betalen daalt het gemiddeld pinbedrag. In 2019 is het€ 24,77. Een daling van 4,3% t.o.v. van 2018.
Bij een Instant Payment ziet de ontvanger het bedrag binnen vijf seconden op zijn of haar betaalrekening verschijnen. Die kan datbedrag meteen gebruiken voor eigen betalingen.
Instant Payments:het nieuwe normaal
In 2019 zijn er meer dan 200 miljoen Instant Payments verwerkt. Topdag was 20 december met 1,8 miljoen betalingen.
Twee derde betalingen is elektronisch
Contant CreditkaartPinpas
2019
0,5%
33%
66,5%
37%
62,5%
0,5%
2018
betalingen6,84 mld
betalingen7,08 mld
Bijna 152 miljard was de omzet van toonbankbetalingen in 2019.
Ik heb een sport-horloge waarmee in
kan pinnen. Mijnbetaalpas laat ik
daarom thuis.
Je kunt nu overal contactloos betalen. Dus dat doe ik ook.
Steeds meer elektronische betalingen contactloos
69% van de pin- en creditkaartbetalingen zijn in december 2019 contactloos. De hoogte van de betaalde bedragen met contactloos stijgt, maar contactloos wordt vooral gebruikt voor kleine aankopen. De omzet van pin- en creditkaartbetalingen in 2019 was bijna € 120 miljard.
2018
elektronische transacties
4,37 mld
2,25 mld
2,12 mldContactloos
Insteken
2019
elektronische transacties
4,74 mld
1,70 mld
3,04 mld
37,5%
> 20 euro
Aantal pinbetalingen per bedragreeks
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
< 10 euro van 10 tot 20 euro
aant
al t
rans
acti
es (
x m
ln.)
2018 20192017
Sinds de invoering van contactloos betalen daalt het gemiddeld pinbedrag. In 2019 is het€ 24,77. Een daling van 4,3% t.o.v. van 2018.
110K
91K
67K 66K77K
103K
2014 2015 2016 2017 2018 2019
Aantal gebruikers Overstapservice gedaald
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
12
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Deze infographic is separaat te
downloaden via de website
Contactloos betalen met de betaalpas isinmiddels mainstream. Halverwege 2018 is hier de omslag gemaakt. In 2019 zien we definitief de opmars van de mobiel.
Opmars contactloos betalen met mobiel
0 200 400 600 800 1.000 1.200
dec
2019
dec
2018
dec
2017
aantal transacties (x 1mln.)
Insteken met pas
Contactloos met pas
Contactloos met mobiel
Veiligheidsperceptie onveranderd hoog
Men geeft een gemiddeld rapportcijfer van 7,7 voor (digitaal) bankieren en betalen in Nederland. Bijna twee derde geeft zelfs een 8 of hoger. Contactloos is in 2019 sterk toegenomen van 6,5 in 2017 naar 7,2 voor mobiel en 7,9 voor de betaalpas.
“Met Dip & Go kunnenanderen je pincode
niet afkijken”
“Een wearable is toch lastiger te stelen”
“Je mobiel kun je tenminste niet in de
automaat laten zitten”
“Een mobiel is beterbeveiligd, dus datmaakt betalen nog
veiliger”
Nederlanders vertrouwen steeds meer op elektronisch betalen. Anno 2019 gaat 62% zonder contant geld op pad. Vijf jaar geleden was dat nog maar een derde.
Veiligheidsperceptie onveranderd hoog
Men geeft een gemiddeld rapportcijfer van 7,7 voor (digitaal) bankieren en betalen in Nederland. Bijna twee derde geeft zelfs een 8 of hoger. Contactloos is in 2019 sterk toegenomen van 6,5 in 2017 naar 7,2 voor mobiel en 7,9 voor de betaalpas.
“Met Dip & Go kunnenanderen je pincode
niet afkijken”
“Een wearable is toch lastiger te stelen”
“Je mobiel kun je tenminste niet in de
automaat laten zitten”
“Een mobiel is beterbeveiligd, dus datmaakt betalen nog
veiliger”
Nederlanders vertrouwen steeds meer op elektronisch betalen. Anno 2019 gaat 62% zonder contant geld op pad. Vijf jaar geleden was dat nog maar een derde.
Retourpinnen wordt steeds vaker gebruikt om geld terug te krijgen vaneen winkelier. In 2019 steeg dit met 44,3% t.o.v. 2018. De omzet steeg met 68,5% naar 310 miljoen.
Retourpinnen sterk gestegen
0
1
2
3
4
5
6
aant
al t
rans
acti
es (
x m
ln.)
2014 2015 2016 2017 2018 2019
6,16
De beschikbaarheid van pinnen, mobiel bankieren en internetbankieren was wederom hoog in 2019.
Beschikbaarheid van betaalketens
Pinnen en contactloos betalen
Beschikbaarheid 2017 2018
99,88% 99.89% 99.89%
Internetbankieren 99,83% 99,72% 99.81%
2019
Mobiel bankieren 99,83% 99,75% 99.78%
Contactloos betalen met de betaalpas isinmiddels mainstream. Halverwege 2018 is hier de omslag gemaakt. In 2019 zien we definitief de opmars van de mobiel.
Opmars contactloos betalen met mobiel
0 200 400 600 800 1.000 1.200
dec
2019
dec
2018
dec
2017
aantal transacties (x 1mln.)
Insteken met pas
Contactloos met pas
Contactloos met mobiel
Retourpinnen wordt steeds vaker gebruikt om geld terug te krijgen van een winkelier. In 2019 steeg dit met 44,3% t.o.v. 2018. De omzet steeg met 68,5% naar 310 miljoen
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
13
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Coördinerende en ondersteunende
activiteiten PSD2 via NISP-NL
Migratieproject dubbele beveiliging
online kaartbetalingen
OntwikkelingenInvoeringPSD2
Vooraanbiedersvanbetalingsverkeerdienstenstond2019inhettekenvandeinvoeringvandePSD2wetgeving.Infebruarizagde
uiteindelijketranspositievandeEuropeserichtlijninNederlandsewetgevinghetlicht,ruim13maandennadeEuropesedeadline.Zeven
maandenlaterwerdvervolgensookdebelangrijkstebijbehorendegedelegeerdetechnischeregelgevingvandeEuropeseBankenAutoriteit
(EBA)vankracht.
DebelangrijkstevernieuwingvanPSD2isdatderekeninghoudergebruikkanmakenvannieuwebetaaleninformatiediensten.Daartoekrijgt
derekeninghouderhetrechtomnieuwepartijentoegangtegeventotdebetaalrekeningbijzijnbank.OnderPSD2zijnbankenverplicht
omeen‘digitaletoegangspoort’beschikbaartestellenvoorondertoezichtstaandederdepartijendiebetaalinitiatieen/ofrekening
informatiedienstenaanbieden.Dezetoegangismogelijkviahetgebruikelijketoegangskanaalvoorinternetbankierenofviaeenapartkanaal
dat(demeeste)bankenhiervoorspeciaalhebbengeïmplementeerd.WenoemenditinvaktermeneendedicatedinterfaceofAPI(application
programminginterface).DeBetaalverenigingondersteuntdevisiedatopen,speciaalvoordatlaatstgenoemdeinterfaces(API’s)debeste
garantiezijnvooreenveiligeenbetrouwbarecommunicatieviadebancaireinfrastructuurtussenderdepartijenenbetaalrekeninghouders.
Onderhetlabel‘NationaalImplementatieSupportPlatformNL’ofNISPNLheeftdeBetaalverenigingcoördinerendeenondersteunende
activiteitenuitgevoerdmettweedoelen:eenvlotteimplementatievanspecialeinterfacesvoorzowelASPSP’salsTPP’senvergemakkelijking
vanhetverlenenvanvrijstellingenvandefallbackinterfaceverplichtingdoorDNB.ViaNISPNLwaseengoededialoogmogelijktussen
belanghebbenden.
EenvandedoorPSD2voorgeschrevenregelgevendetechnischenormen(RTS),namelijkdeRTSoversterkeklantauthenticatie(dubbele
beveiliging)vereistegedurendeeenlangereperiodeinteractietussenbankenenoverigemarktpartijenomhetbredegebruikvandenieuwe
interfacesvoorrekeningtoegangtebevorderen.Specifiekvoorkaartbetalingenopafstand1blekendeRTSstrengereeisentestellendande
marktopdatmomentkonwaarmaken.DaaromisdoordeEuropeanBankingAuthority(EBA)eenmigratieperiodetoteind2020afgekondigd.
1 In Nederland gaat het in dit kader alleen om online creditcard-betalingen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
14
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Europees betaalalternatief onderzocht
IndetussenperiodekunnenmarktpartijeninEuropadenoodzakelijkevoorbereidingentreffenomaandetechnischenormenopditpuntte
voldoen.Afstemmingoveraspectenvandetoepassingvandeeisenuithetnieuweregelgevendkadermetdebetrokkenbetaaldienstverleners
enbelanghebbendeeindgebruikersis,metinstemmingvanDeNederlandscheBank(DNB),georganiseerdbijdeBetaalverenigingomeen
tijdige,efficiënteenhoogwaardigetransitietebewerkstelligen.
DeinvoeringvanPSD2was,samenmetdenakendeBrexit,aanleidingvooreenhausseaanregistratiesvannieuweofuithetVerenigd
Koninkrijkverplaatstevergunningenvoorbetaaldienstverlenersin2019inNederland.Dezeontwikkelingbrachtookeenopmerkelijke
toenamevanhetaantalelektronischgeldinstellingen(egI’s)metNederlandalsthuisbasis.Erzijnbegin2020bijdeEBA139betaalinstellingen
en10EGI’sgeregistreerd2waarbijDNBdeNationalCompetentAuthority(NCA)ofteweltoezichthouderis.
Opmondialeschaaliserveelbelangstellingvoorhetbetalingsverkeerdomeinzichtbaar.Grotetechspelers,zoalsApple,Facebooken
Google,maarookAziatischegigantenalsTencentenAntFinancialinvestereninhetopbouwenvanpositiesindebetalingsverkeerketen.
InNederlandwordeneindgebruikersnunogvooralbedienddooraanbiedersvanNederlandsebodem.Globaliseringisalstrendechter
duidelijkwaarneembaar.OpEuropeseschaalheeftdeontwikkelingalgeleidtoteenreactievanbestuurdersentoezichthouders,gerichtop
hetzekerstellenvanEuropesezelfbeschikkingindezevoordeeconomiezoessentiëleinfrastructuur.Eengroepvantwintiggrotebankenis
indatkadereenonderzoekgestartnaardehaalbaarheidvaneenmogelijkEuropeesbetaalalternatief.
2 Inclusief van vergunningsplicht vrijgestelde elektronisch geld- en betaalinstellingen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
15
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Voordeeindgebruikersinhetbetalingsverkeerwarenaldezeveranderingeninderegelgevingminderzichtbaar.Erwasweliswaareen
massamedialevoorlichtingscampagne‘PSD2Bankieren’vanhetMaatschappelijkOverlegBetalingsverkeer(MOB)dieNederlandse
rekeninghoudersvertrouwdmoestmakenmetdeveranderingen,maarinhetdagelijksgebruikvanbetaaldienstenzullennognietveel
Nederlandersdegevolgenvandeveranderingenhebbenopgemerkt.Dithangtenerzijdssamenmetdegoedwerkendebetaalmarkt
inNederland,anderzijdsmethetfeitdatPSD2vergunningennogmaarsindsrelatiefkortetijdverstrektworden.
Voortschrijdendedigitaliseringenversnelling
Desteduidelijkerwasvoorgebruikersdeverdervoortschrijdendedigitaliseringvanhetbetalen.Contantbetalen,bankzakendoenop
papiereneenbezoekaanhetbankkantoorverdwijnenvoorveelgebruikersinhetbetalingsverkeernaardemarge.Contactloosbetalen,
demobielbankierenappvoorbankzakenenbetaalverzoekenvoorhetafrekenentussenpersonenvoerendeboventoon.Inwinkelsworden
veruitdemeestebetalingenelektronisch–grotendeelscontactloosafgehandeld.DeBetaalverenigingenhaarledenvindenhetbelangrijk
dathetbetalingsverkeertoegankelijkblijftvoorgroependiedezeontwikkelingenmoeilijkkunnenbijbenen.Zijstaandezegroepenbijmet
bijvoorbeelddigicoaches,opleidingenenspecialehulpmiddelen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
16
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Instant Payments ingevoerd na
voorbereiding in meerjarig project
NajarenvangeruchtenenspeculatieintroduceerdenverschillendebankennaeerderdemogelijkheidvoorAndroidgebruikersin2019Apple
Payvoorhunklanten.OokinNederlandkunnennuAppletelefoons,naastwearableszoalsringen,horlogesenarmbanden,gebruiktworden
voorcontactlozebetalingen.Deeerstegebruikscijferslatenziendatklantendenieuwemogelijkhedengretigomarmen.Dezeontwikkeling
wordtverderversterktdoordeinmiddelslandelijkedekkingvandecontactlozebetaaloptieopbetaalautomaten.Klantenkunnenerdaardoor
vanopaanmethun(AndroidofApple)smartphonetekunnenafrekenen.
Rekeninghoudersbijvrijwelallebankenmaaktenverdermeedatindeloopvan2019hunbetaalopdrachtendirectbijdebegunstigde
werdenbijgeschrevenenbeschikbaarkwamenvoorhetverrichtenvanbetaaltransacties,ook‘savondseninhetweekend,24uur
perdag.Dezeontwikkeling,InstantPaymentsgenoemd,hadvooraanbiedersheelwatvoetenindeaarde.Debenodigdetechnische
enprocesmatigeveranderingeninhetbetalingsverkeerwarenaanzienlijkenwerdendoorbankentotstandgebrachttijdenseen
vierjarigprojectInstantPaymentsondercoördinatievandeBetaalvereniging.Eindgebruikersaanvaarddenhetdirectbijschrijvenals
eenlogischeontwikkelinginhetverlengdevandeonmiddellijkeenvoortdurendewerkingvannetwerkdiensten,zoalsemailen
Whatsapp.ZijrealiserenzichnietaltijddatNederlandeenuniekepositieinEuropainneemtdoordekeuzeInstantPaymentsalsde
nieuwenormvooroverschrijvingenintevoeren.ElderswordtInstantPaymentsvaakalszogenoemdpremiumproductingevoerden
alszodaniggetarifeerd.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
17
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Tijdelijke nachtsluiting geldautomaten
Geldautomatenveelinhetnieuws
Webetalensteedsmindercontant.Hierdoorneemthetgebruikvangeldautomatenaf.Omcontantgeldtochvooriedereenbeschikbaar
tehouden,werkenABNAMRO,ING,RabobankviaGeldmaataaneenefficiënter,bankonafhankelijknetwerkvangeldautomaten.Hetzal
niemandzijnontgaandatsteedsmeergeldautomatenwordenomgebouwdtotGeldmaatautomaten,methunkenmerkendevrolijke
uitstraling.Ditprocesmoetin2021zijnafgerond.
Geldautomatenkwamenooknegatiefinhetnieuws.Zijspelenimmersintoenemendemateeenrolbijeenvormvangeweldscriminaliteit
meternstigemaatschappelijkeimplicaties.Criminelentrachtencontantgeldbuittemakendoorzichmetexplosieventoegangte
verschaffentothetbinnenwerkvandeautomaat.Deexplosievenrichtendaarbijschadeaanindeomgevingvangetroffenautomaten
metrisico’svooromwonendenenvoorbijgangers.
OmdezeontwikkelingtekerenhebbenbankenenGeldmaateind2019maatregelengetroffenomveiligheidtewaarborgen,criminaliteit
tegentegaanendetoegankelijkheidvancontantgeldtewaarborgen.Alsonderdeelvandemaatregeleniseentijdelijkenachtsluitingvan
geldautomatenafgekondigd,dieweeropgehevenzalwordenzodrapermanenteaanpassingenindeautomatenzijndoorgevoerd.Biljetten
indeautomaatwordendanonbruikbaargemaaktwanneereenplofkraakplaatsvindt.Demaatschappelijkeimpactvandenachtsluitingis
intussenzeerbeperkt,aangezienslechtszo’n2%vanalleopnamesinhetnachtsluitingstijdvakvielen,enhetpubliekebegripvoorde
noodmaatregelvolgensonderzoekhoogis.Desalnietteminishetstrevenzospoedigmogelijkeeneindetemakenaandetijdelijkenachtsluiting.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
18
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Betrouwbaaridentificerencruciaalvoorvertrouweninonlinedienstverlening
Hoebeterweinstaatzijndeanderondubbelzinnigteidentificerenindedigitalewereld,destemeerhetvertrouwentoeneemttussen
partijendieonlinemetelkaarhandelen.Ditstimuleertdeonlinedienstverlening.Ineenaantallanden,zoalsNoorwegen,Zwedenen
Denemarken,werkenbankenenoverhedensamenbijhetbiedenvanonlineidentiteitsoplossingen.InNederlandkanhetoverheidsmiddel
DigiDalleenvoorhetinloggenbijdeoverheidwordengebruikt,terwijlhetbedrijfslevenalleengebruikkanmakenvanparticuliere
middelenzoalsiDINeneigenaccountsmetwachtwoordensystemen.Hetgebruikvandezemiddeleninhetoverheidsdomeinwordt
geregeldindeWetDigitaleOverheid,diebegin2020indeTweedeKamerisaangenomen.Deverwachtingisdatveiliginloggeninhet
particulieredomeintoteendoorbraakzalleiden.DitkomtdeveiligheidenbetrouwbaarheidvandigitaalNederlandtengoede.Bekijkhierde
afleveringvanbetaalTVoveridentiteit.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
19
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
De rol van contant geld is
nog niet uitgespeeld
Dialoogmettoonbankinstellingeninnieuweopzet
Deverbindingmetstakeholdersrondomontwikkelingeninhetbetalingsverkeerisin2019voortgezet.DeBetaalverenigingorganiseerde
diversestakeholderbijeenkomsten,specifiekovergiraleonderwerpenenInstantPayments,overveiligheid,overPSD2enoverkaart
betalingen.Hetoverlegmettoonbankinstellingenkreegeenandereopzet.Totenmet2018troffentoonbankinstellingenenbankenelkaar
indeoverleggenvandeStichtingBevorderenEfficiëntBetalen(SBEB).Metdefeestelijkeopheffingvandestichting,eind2018,isde
dialoogvoortgezetonderdeparapluvandeBetaalvereniging.Nogaltijdneemtefficiëntbetalentoeinwinkels,horecaenookelders
aandetoonbank.Deambitieisverlegdnaareenefficiëntaandeelvan75%elektronischebetalingendatin2025bereiktzoumoeten
worden.VertegenwoordigersvantoonbankinstellingenendeBetaalverenigingleidendieontwikkelingingezamenlijkoverlegingoede
banen,inclusiefdeafnemenderolvoorcontantgelddiedatmetzichmeebrengt.Hieroverishetgedeeldestandpuntdatdezerolondanks
afnemendevolumesnoglangnietuitgespeeldis.Ookcontantgeldmoettoegankelijkenbeschikbaarblijven.DeBetaalverenigingparticipeert
ineenMOBtaskforcediedein2015opgesteldevisieopcontantgeldherziet.Derapportagezalindeloopvan2020verschijnen.
Coronacrisis
Sindsmaart2020staathetleveninhettekenvandecoronacrisis.Aanbiedersvanhetbetalingsverkeerbesloteneenbijdrageaande
strijdtegendeverspreidingvanhetvirusteleverendoorzoweldecumulatievelimietalsdetransactielimietvoorcontactloosbetalente
verhogen.Decoronacrisishadvoorhetbetalingsverkeerinalgemenezinalsgevolgdathettotaleaantaltransactiesaandetoonbankenhet
aantalgeldopnamesdaalde,terwijlhetaantalecommercetransactiestoenam.Aandetoonbankwasdaarnaasteenverschuivingtezien
vancontantebetalingennaarcontactlozeelektronischebetalingen.
DeBetaalverenigingheeftindiverseuitingengewaarschuwdtegenphishingmethetcoronavirusalssmoes.Verderheeftzijopdewebsite
eninhetspecialeCoronabulletinvoorledendeontwikkelingenbijgehouden.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
20
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Herinrichtingoverlegmetbetaalinstellingen
EenbelangrijkoverlegorgaanbinnendeBetaalverenigingisdeAdviesraad.Dezeraadadviseertdedirectiegevraagdenongevraagd
overhetbeleidendewerkzaamhedenvandevereniging.DebetaalinstellingenzijnmetéénzetelvertegenwoordigdindeAdviesraad.
Geletoptoenemingvanhetaantalledenbetaalinstellingenmethuneigenspecifiekevraagstukken,isin2019besloteneenapart
overlegorgaanvoorbetaalinstellingeninterichten.Ditfunctioneerttotgrotetevredenheidvandedeelnemersenbevorderteen
effectievereinbrengvandebetaalinstellingenindeAdviesraad.OverigenszijnalsindsdeoprichtingvandeBetaalverenigingde
betaalinstellingenookmetéénzetelvertegenwoordigdinhetbestuurvandevereniging.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
21
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Activiteiten-Toonbankbetalingsverkeer
Elektronischbetalenvakermettelefoonenwearables›
Campagnesenvoorlichting›
Bereikbaarheidcontantgeld›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
22
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Tweederde van alle toonbank-
betalingen is elektronisch
Activiteiten-Toonbankbetalingsverkeer
Hetelektronischbetalenaandetoonbankblijft,nadeintroductiealweerbijna30jaargeleden,toenemen.Hetaandeelsteegookditjaar
tenopzichtevancontantebetalingen.Gemak,efficiëntieenveiligheidzijndebelangrijkstedriversvoorditsuccesenkenneneenbreed
draagvlakbijallepartijendiebetrokkenzijnbijhettoonbankbetalingsverkeer.Daarbijisdemogelijkheidommetcontantgeldtekunnen
blijvenbetaleneenbelangrijkpuntvanaandacht.Hieroverisveelvuldigoverlegmetallestakeholdersinhettoonbankbetalingsverkeer.
In2019namhetpinnenmet8,9procenttoe.Hetaandeelelektronischebetalingenaandekassaliepoptot67procent(2018:63procent).
Dezegroeiisopmerkelijkenlooptvooropheteerderopgesteldeschemawaarbijvoorelektronischbetalenper2022eenaandeelvan70
procentenper2025eenaandeelvan75procentbeoogdwordt.Degrootstegroeizat,netalsin2018,inhetcontactloosbetalenvan
kleinebedragen.Hettotaleaantalelektronischetoonbankbetalingenbedroegin20194,7miljard(2018:4,3miljard).Deomzetvandebit
encreditkaartbetalingenin2019wasruim€119miljard.
Indeonline factsheetoponzewebsitezijnnogveelmeerfeitenencijferstevinden.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
23
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Meer dan 3 miljard contactloze
betalingen in 2019
NagenoegallebetaalterminalsinNederlandacceptereninmiddelscontactlozebetalingen.In2019werdenerintotaal3,04miljardcontact
lozebetalingenuitgevoerdaanNederlandsekassa’s(2018:2,3miljard).Hiermeewaseenbedragvan€51,3miljardgemoeid.Aanheteinde
vanhetjaarwas69procentvanalleelektronischebetalingenaandekassacontactloos(2018:56procent).Naasthetvervangenvanmet
namekleinerecontantebetalingen,wordenooksteedsvakerbedragenbovende25eurocontactloos(metpincode)betaald.
ElektronischbetalenvakermettelefoonenwearablesUithetpinperceptie onderzoek 2019blijktdatdealgemenewaarderingvoorpinmeteen8,1zeerhoogis,netalsineerderemetingen.
Inmiddelszijnconsumentengewendcontactloosafterekenen.Allecontactlozepinvormenwordendoordegebruikerspositiefgewaardeerd.
Dewaarderingvoorcontactloosbetalenmetdepasisgestegenvaneen6,5in2015naar7,9in2019.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
24
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Geld terug via Retourpinnen
blijft toenemen
Naastpinencontantebetalingenwordtaandetoonbankgebruikgemaaktvancreditcards,cadeaukaarten,tankpassen,gesloten
betaalsystemenennieuwebetaaloplossingenzoalszoalsPayconic,Tikkieenanderebetaalverzoeken.Dezeanderebetaalmiddelenzijnin
hetlichtvanderuimzevenmiljardtoonbanktransacties,netalsineerderejaren,bescheideninaantal.
Elektronischebetalingenwordennaasthetgebruikmetdebankpasofcreditcard,steedsvakermetanderedevicesgedaan.Ditkunnen
wearableszijnzoalsringenensmartwatcheswaarmeejekuntbetalen,maarhetgaatvooralomhetgebruikvandemobieletelefoon
metNFC.Androidgebruikerskondenditbijdemeestebankenalvanaf2016.In2019hebbendedriegrootbankenenbunqditook
mogelijkgemaaktvooriPhonegebruikersviaApplePay.ApplePayheeftinbelangrijkematebijgedragenaandeenormegroeivanmobiele
contactlozebetalingen;van14miljoenin2018naar116miljoenin2019.Aanheteindevan2019werdongeveer10procentvanalle
contactlozebetalingenmeteensmartphoneofwearableafgerekend.
Bijhetretournerenvaneenaankoopaandetoonbankontvangtdeconsumentsteedsvakerhetgeldelektronischterugopdebetaalrekening
metbehulpvanRetourpinnen.DrieNederlandsegrootbankenbiedenRetourpinnenaanvoorhunzakelijkeklanten.Retourpinnenisvooral
populairindenonfooddetailhandeleninsituatieswaarinborgmoetwordenterugbetaald.HetaantalRetourpintransactiesisin2019
metruim44procentgestegentotruim6miljoentransacties.Hetgemiddeldebedragwas€50,.
CampagnesenvoorlichtingDecampagne‘Contactloosbetalen,’tiszogepieppieppiept’isookin2019ingezetenrichttezichvooralopconsumentendienogniet
contactloosbetalen.Naastdetvcommercialisonlineadvertisingingezetomookdesteedsmindertelevisiekijkende2534jarigen
tebereiken.Specialelandingspagina’sopwww.pin.nlgavenconsumentenmeerinformatieenuitlegovercontactloosbetalenmetde
betaalpas,wearable,mobieletelefooninhetalgemeenenApplePay.Verderwarenerpromotieactiviteitenvoorpinbetalingenmetde
ambulantehandelenopderadio.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
25
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Een animatie over de pinketen
staat op de website
Omalhetpinverkeeringoedebanenteleiden,iseenbetrouwbaar systeemeeneerstevereiste.DeBetaalverenigingkrijgtregelmatig
devraagvanjournalisten,studentenengeïnteresseerdeconsumentenhoedepinketenwerkt.Daaromwerdin2019eenanimatiegemaakt.
BereikbaarheidcontantgeldOmdebeschikbaarheidenbereikbaarheidvancontantgeldbetaalbaartehouden,hebbendriebanken(ABNAMRO,INGenRabobank)
hungeldautomatenondergebrachtindegezamenlijkeondernemingGeldmaat.Opdezemanierkan,ondanksafnemendgebruik,de
maatschappelijkeafspraakdatbinneneenafstandvan5kilometerhemelsbreedgeldkanwordenopgenomenbijeengeldautomaat
beterwordengewaarborgd.Injuni2019isdeeersteGeldmaatgeplaatst,in2021zullenalleautomatenvandedriegrootbankenzijn
vervangen.Geldmaatzalookgezamenlijkesealbagenmuntrolautomatenplaatseneninwinkelsgeldautomatenwaarbijmedewerkers
aanwezigzijndiedesgewenstklantenkunnenondersteunen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
26
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
In2015heefthetMaatschappelijkOverlegBetalingsverkeer(MOB)eenrapport‘VisieopContantGeld’uitgebracht.Sindsdienishetgebruik
vancontantgeldverderafgenomenenkreegdehiervoorvermeldesamenwerkinginGeldmaatgestalte.IndeTaskforceContantGeldvan
hetMOBwordtdaarommetdebelangrijkstestakeholdersgewerktaaneenherzieningvanhetrapport.Hetrapportwordtindeloopvan
2020gefinaliseerd.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
27
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Activiteiten-Onlinebetalen
Weersterkegroeionlinebetalenine-commerce›
QR-codesinopmars›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
28
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Merendeel van de online
transacties gaat via de telefoon
Activiteiten-Onlinebetalen
Bijonlinebetalenwordtalsnelgedachtaanbetalingenbijwebwinkels.Ookbuitendeecommercewordenveelonlinebetalingen
gedaan.VooriDEAL(intotaalin2019667miljoentransacties)zelfsmeerdanindeecommerce,namelijkongeveerdriekwartvande
transacties.Ookvanhetaantalonlinecreditcardtransacties(intotaal115miljoenin2019)wordteendeelbuitendeecommercegedaan.
EenkwarteeuwnadeintroductieinNederland,heefthetonlinewinkeleneensignificantepositieverworven.Zodoenruim13,5miljoen
Nederlandersjaarlijksintotaal258miljoenonlineaankopen.iDEALiseenbelangrijkeaanjagergeweestvanhetsuccesvande
ecommerce,tekentWijnandJongenopinzijneind2019verschenenboek’25 jaar online winkelen in Nederland’.
Eenbelangrijkeontwikkelingvandelaatstejarenisdatsteedsmeeronlinebetalingenvanafdemobieletelefoonwordengeautoriseerd.
Currencebrachteenpersberichtover2019uitwaarinwordtgestelddatmaarliefstachtvandetieniDEALbetalingeneind2019via
detelefoongingen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
29
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Webwinkels bieden meer
betaalmethoden aan
KijkhiervoordefactsheetvanCurrence.
WeersterkegroeionlinebetaleninecommerceIn2019is26procentvanallebestedingen(goederenendiensten)inhetonlinekanaalgedaan.Nederlandseconsumentenbesteeddenin2019
25,8miljardeuroindeecommerce.Deonlinebestedingenaangoederenendienstenlatenhiermeeeengroeizienvan7procenttenopzichte
van2018.DitblijktuitonderzoekvanThuiswinkel.orgnaardeonlineconsumentenbestedingen3.Ophetinternetisdeverscheidenheidaan
betaaloplossingengroterdanaandetoonbank.In2019wasereenopvallendetoenameinhetgemiddeldeaantalbetaalmethodendat
webwinkelsaccepteren.Accepteerdein2018eengemiddeldewebwinkelnog3,7betaalmiddelen,in2019isdatgestegennaar4,2.Bijleden
vanThuiswinkel.orgisdatzelfs6,2.
OpvallendisverderdathetaanbodvandebetaalmogelijkheidiDEALforsisgestegen.AllegrotewebwinkelsaccepterenaljareniDEAL.
NuookhetmerendeelvandekleineNederlandsewebshopsdatdoen,steegdetotaleacceptatievan74procentin2018naar90procent.
iDEALvervingmetnamedeoverschrijvingalsbetaalmogelijkheid.Creditcardswordengeaccepteerddoor30procentvandeNederlandse
webwinkels,PayPaldoor54procent.Daarnaastwordenverschillendebetaalmiddelenvoorachterafbetalengeboden,zoalsAfterpay,Klarna
enrembours.Klarnalietdegrootstestijgingzien:van3procentin2018naar9procentin2019.Webwinkelierskiezenbetaalproductenop
basisvandeprijsdiezijervoormoetenbetalen,hetgebruiksgemakvoordeklantenhetbereikvanhetbetaalproduct.
3 Thuiswinkel.org eCommerce Payment Monitor 2019.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
30
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Apple Pay nog weinig gebruikt in
de e-commerce in Nederland
Alshetgaatomgebruikvangenoemdebetaalmiddelen,danwordenveruitdemeesteaankopenbijNederlandsewebwinkels
afgerekendmetiDEAL(marktaandeelvaniDEALbinnendeecommercein2019:60procent).Daarnaastrekendenconsumentenaf
metcreditcards(marktaandeel:9procent),PayPal(marktaandeel:5procent)ofeenachterafbetaalmethode.MetnamebijPayPal
valtopdatdezebetaalmethodebreedwordtaangebodendoorwebwinkels,maardoorconsumentenslechtsopbescheidenschaalwordt
gebruikt.
DeintroductievanApplePayinNederlandin2019heefttotnutoevoornamelijktotmeercontactlozemobieletransactiesaande
toonbankgeleid.Hierdoorkwambetalenmeteenmobieletelefoonnajarenindestartblokkentehebbengestaanpasechtvande
grond.ApplePaykanookgebruiktwordenindeecommerce,maarishiervoortotnutoenognietpopulair.
QRcodesinopmarsDoordatconsumentensteedsmeergewendrakenaanonlinebetalenenviahunmobieletelefoontoeganghebbentotonlinebetaal
middelen,zijneraleenaantaljareninitiatievenomonlinebetalenookindefysiekewereldteintroduceren.EeniDEALbetaallink4op
eenfactuurisalingeburgerd,maardelaatstejarenstijgenmetnamedeinitiatievenomeenbetalingoptestartenviaeenQRcode.
DeQRcodeisinAziëaljarensuccesvol.WeChatPayenAliPaymakenhiervangebruikvanombetalingeninveelverschillende
situatiesoptestarten,ookinwinkels.
GeïnspireerddoordepraktijkinAzië,poogdendiverseaanbiedersdeQRcodein2019ookinNederlandteintroducerenalsalternatief
vooreenpinbetalingaandetoonbank.Datblijkteenmoeizameonderneming.InNederlandisdebetaalinfrastructuurinwinkelsal
dermategeoptimaliseerddathetlastigiseeninnovatieteintroducerendieklantengoedkoperensnellerlaatafrekenenofdieopeen
anderemaniermeerwaardebiedt.
4 De Betaalvereniging heeft hiervoor een sjabloon Betaalinstructie ontwikkeld.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
31
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Goede doelen-organisaties zetten
QR in als extra betaalmogelijkheid
Meer initiatieven voor online betalen
in een fysieke omgeving verwacht
DeQRcodebewijstechterwelmeerwaardeinspecifiekegebruikssituaties.ZogebruiktAlbertHeijneenQRcodeomtebetalen
voordeboodschappendiethuiswordenafgeleverd.IndezorgprintInfomedicseenQRcodeopfacturenwaardoordeklantopeen
betaalpaginaterechtkomtennietzelfallerleigegevenshoeftovertetypen.Ditleidtdoorgaanstotsnellerebetalingvandefactuur.
VerderomarmdengoededoelenorganisatiesmassaaldeQRcodeombijcollectesdegroeiendegroepdonateurstebedienen
diegeencontantgeldinhuisheeft.DefondsenexperimenteerdenmetverschillendeQRcodebetaalmethoden,maarzagendat
donateursvooralmetiDEALQRbetaalden:in2019steeghetaantaldonateursdatgebruikmaaktevaneeniDEALQRcodevan
40.000naar126.000.DeStichtingCollecteplanheeftaangekondigdin2020nogforseropditbetaalmiddeltezulleninzetten.
Erzijnnogmeervoorbeeldenvaninitiatievendieonlinebetalenmogelijkmakenineentoonbankomgeving.Bijdiversetankstationskan
eenklantmetdeease2payapptankenendirectbetalenaandepompmeteenonlinebetaalmiddelzondergebruiktemakenvaneen
betaalautomaat.Decathlonsteltdeklantinstaatommeteenspecialeapp(Scan&Go)degekozenproductentescannen,tebetalen
meteenonlinebetaalmiddelenzonderhindernissendewinkelteverlaten.IndehorecaheeftleveranciervankassasystemenEijsink
hetBooqconceptgeïntroduceerdendaarvooreenHorecavaInnovationAwardgewonnen.NahetscannenvaneenQRcodeoptafel
kaneenklantmetzijntelefoonzijnbestellingplaatsenendirectafrekenenmetverschillendeonlinebetaalmiddelen.Datbetekentdat
erminderpersoneelnodigisopeenterrasendatklantennietmeerhoeventewachtenvoorhetopnemenvandeorderofhetbetalen
daarvan.DeBetaalverenigingverwachtin2020meervanditsoortinitiatieven.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
32
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Activiteiten-Giraalbetalingsverkeer
InfrastructuurvoorInstantPaymentssoepelingevoerd›
Overstapservicenaarnieuwsysteem›
PapierenopdrachtenenAcceptgiro’sverderophunretour›
Laatste10cijfersvanNLIBANvanaf2020nietmeerlostegebruiken›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
33
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Negen miljoen girale
betalingen per dag
Activiteiten–Giraalbetalingsverkeer
Ingiraalbetalingsverkeergaatveelgeldom.Deverwerkingdaarvangeschiedtbetrouwbaar,snelenveilig.Uitcijfers van DNBoverhet
retailbetalingsverkeerblijktdatjaarlijksruimdriemiljardgiralebetalingenwordenverwerkt.Datzijnoverboekingen,incasso’senaccept
girobetalingen.Eenbelangrijkdeelvandegiralebetalingenzijnbatchbetalingenaangeleverddoorzakelijkepartijen,voorbijvoorbeeld
salarisbetalingen,toeslagenenuitkeringen.Diegaanallemaalelektronisch.Zoomenweinopdeenkelvoudige overboekingen,danzijndater
totaalruim1miljard.Daarvangaatbijnaallesvolledigelektronisch,ookalbestaatdemogelijkheidvanpapierenopdrachtverstrekkingnogsteeds.
InfrastructuurvoorInstantPaymentssoepelingevoerdNajarenvanvoorbereidingdoorbanken,afstemmingmetstakeholderseneenstrakkeregieopdeinvoeringdoorprojectmanagement
vanuitdeBetaalvereniging,isdeinfrastructuurvoorInstantPaymentsnudebasis(het nieuwe normaal)voorhetbetalingsverkeerin
Nederland.BetalingenviademobielebankappenhetinternetbankierenwordeninmiddelsvolledigviaInstantPaymentsafgehandeld.
MetInstantPaymentswordteenbetaalopdrachtdirectverwerktenbijgeschrevenopdebetaalrekeningvandebegunstigde.Ookalsdeze
eenrekeningbijeenanderebankheeft.DatkanbijeenNederlandsebankzijn,maarookeldersindeSingleEuroPaymentsArea(SEPA).
MetdeinvoeringvanInstantPaymentsisnietalleendirectbetalenmogelijkgeworden,denieuweinfrastructuurisookcontinubeschikbaar,
24uurperdag,365dagenperjaar.Dusookinhetweekendenopfeestdagenwordenbetaalopdrachtendirectverwerktenkande
begunstigdedirectoverhetgeldbeschikken.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
34
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Stapsgewijs naar meer dan 200 miljoen
Instant Payments in 2019
DeinvoeringvanInstantPaymentsisgestartinmaart2019.Vervolgensisstapsgewijsopgeschaaldnaaralleenkelvoudigebetaal
opdrachtendieonlineofviademobieletelefoonwordengegeven.NederlandisdaarmeebinnenEuropakoploperinhetverwerkenvan
InstantPayments.In2019zijnmeerdan200miljoeninterbancairebetalingeninNederlanddirectverwerktenbijgeschrevenopde
betaalrekeningvandebegunstigde.Ditisbovenopdebetalingentussenrekeninghoudersbijdezelfdebank;dezewerdenalgeruimetijd
directafgehandeld.
InNederlandwordenInstantPaymentsbinnenvijfsecondenverwerktvanbetalernaarontvanger.Daarmeeisdemaximumverwerkings
tijdkorterdandeEuropesestandaard,dieeenafhandelingvanmaximaaltiensecondentoestaat.OokisertussendeNederlandsebanken
geenmaximumgemeenschappelijkgrensbedragperbetalingafgesproken.Bankenbepalenzelfdelimietvoorhetbedragdatper
betalingkanwordenovergemaakt.DaarmeeishetgebruikruimerdandeEuropesestandaarddienunoguitgaatvaneengrensbedrag
van€15.000,5.DescherpereNederlandsenormvoormaximaleverwerkingstijdenhet(technisch)ongelimiteerdemaximumgelden
alleenvoorbankendiedeelnemenaandeaanvullendeafsprakendaarvoor;alledeelnemendebankenkunnenookdetransactiesdie
voldoenaandeEuropesevereisten(EPC SCT Inst Rulebook)verwerken.
5 De Europese grens zal in juli 2020 worden opgetrokken naar € 100.000,-.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
35
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Banken bieden Instant Payments
standaard aan
Majeure prestatie van de
Nederlandse banken
DeovergangnaarInstantPaymentsendaarmeegepaardgaandeopenstellingvan24/7/365iseenfundamenteleveranderingin
deinfrastructuurvoordeverwerkingvaninterbancairebetalingen.Decombinatievaneengemeenschappelijke,interbancaire
aanpak,strakkeregie,uitgebreidtestenengeleidelijkeinvoeringheeftertoegeleiddatdeInstantPaymentsinfrastructuurvanaf
deintroductiestabielenbetrouwbaarwerkt.HetbredegebruikinNederlandkomtookdoordatdeNederlandsebankenInstant
Paymentsalsdestandaardaanbiedenaanhunklanten.DatwilzeggendatalsdebegunstigdebankInstantPaymentskanverwerken,
deverwerkingalsInstantPaymentplaatsvindt.
Bekijkaflevering3vanbetaalTV.DaarinvertellenSandraPeute(ABNAMRO)enEvelienWitlox(ING)waterallemaalgeregeldmoest
wordenbinnenhunbankvoordatInstantPaymentseenfeitwas.
Desoepeleintroductie,hetsnelgegroeidegebruikendebetrouwbarebeschikbaarheidvan24/7/365directafhandelenvanbetaal
opdrachteniseenmajeureprestatievandeNederlandsebanken.Metdebankendieeind2019InstantPaymentsaanboden,tewetenABN
AMRO,Knab,ING,RabobankendeVolksbank(SNS,Regiobank,ASN),kanhetgrootstedeelvandeNederlandsebetaalrekeninghouders
(>95%)InstantPaymentsinitiërenenontvangen6.Voorzienwordtdatindeloopvan2020meerbanken7zullenaansluitenopdeInstant
Paymentsinfrastructuur.
6 Ook Bunq ondersteunt Instant Payments maar vooral van en naar diverse buitenlandse banken. Binnen Nederland kan Bunq voorlopig alleen Instant Payments uitwisselen met ABN AMRO.
7 Triodos, BNG Bank en de Nederlandse Waterschapsbank bijvoorbeeld.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
36
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Nieuwe toepassingen Instant
Payments verwacht
VastgesteldkanwordendatdeNederlandseconsumentenookzakelijkepartijensnelgewendzijngeraaktaanhetnieuwe normaal.
Daarmeeiseeneindegekomenaandefeestdagenenweekendsluitingenwordenbetalingeniederedagennachtverwerkt.Inmiddels
wordter,bijvoorbeeldbijleveringenaanhuis,opvertrouwdwordtdateraltijdendirectgiraalbetaaldkanworden.DaarmeeisInstant
Paymentsinspecifiekegevalleneenalternatiefvoorhetgebruikvaneenmobielpinapparaat.
InNederlandisInstantPayments,zoalsgezegd,breedenvooralgemeengebruikbeschikbaar.GrensoverschrijdendeInstantPayments
binnenEuropazijnnognietopgroteschaalmogelijk.Deintroductieinanderelandenvarieert.Sommigelandenkenneneenbreed
bereikvoorinkomendebetalingen,maarbieden(nog)nietdemogelijkheidomditsoortbetalingenookteinitiëren.Inanderelanden
isdebereikbaarheidvoorInstantPaymentsmeerperbankingericht,aldannietmetdemogelijkheidomInstantPaymentopdrachten
tekunnenlatenuitvoeren.IndiegevallenwordtInstantPaymentsvaakalseenpremiumbetaalproductgepositioneerdmeteen
specifieke,hogere,tarifering.
HetgebruikvandeInstantPaymentinfrastructuurzalinNederlandverdertoenemenzodraookanderekanalen,naastonlineenmobiel,
overgaan.ZozullenbulkbetalingenoptermijnenstapsgewijsalsInstantPaymentsverwerktgaanworden.DeBetaalverenigingverwacht
datmarktpartijensteedsmeernieuwetoepassingenvoorInstantPaymentsontdekken,waardoorInstantPaymentsverderzaluitgroeien
totdenieuwenormvoorhetgiralebetalingsverkeer.
OverstapservicenaarnieuwsysteemDeOverstapserviceisin2004vanstartgegaanomhetbetalingsverkeervaneenklantmakkelijkovertezettenvandeoudebank
naardenieuwebank.Deserviceleidtdertienmaandenlangbijenafschrijvingenvandeoudebetaalrekeningdoornaardenieuwe
betaalrekeningbijeenanderebank.Ookwordenbedrijvendieincasso’salsbetaalmiddelgebruikenautomatischvoorafgeïnformeerd
overdegewijzigdebetaalrekening,zodatdeincassoopdenieuwebetaalrekeningplaatsvindt.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
37
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Nieuw systeem voor de
overstapservice
In2019maakten66.000consumentenenbedrijvengebruikvandeOverstapservice.Dedalingtenopzichtevan2018(91.000)komt
doordatindatjaareeneenmaligemigratievaneengrootaantalrekeningen,wegenshetbeëindigenvandedienstverlening,decijfers
opstuwde.DezemassaleoverstapisondersteundmetdeOverstapservice.Gecorrigeerdvoordezeuniekesituatieishetaantalgebruikers
vandeoverstapservicein2019inlijnmetdeaantallenvandejarendaarvoor.
In2019isgestartmethetontwikkelenvaneennieuwsysteemvooreennogbetereoverstapsservicewaarbijdebetalermeteeninzijn
onlinebankieromgevinggeïnformeerdwordtdatdebegunstigdeeennieuwrekeningnummerheeft.Verderkrijgeneindgebruikersvan
steedsmeerbankendemogelijkheidomgebruiktemakenvandeoverstapservicedigitaalaangeboden.
PapierenopdrachtenenAcceptgiro’sverderophunretourBetaalopdrachtenwordeninNederlandbijnavolledigdigitaalaangeleverd.Zakelijkerekeninghoudersdoenditalvoorhonderdprocenten
consumentenleverennogmaarbijna1procentvanhunbetalingenoppapieraan.Hetleeuwendeelvandeverwerktepapierenbetaal
opdrachtenbestaatuitAcceptgiro’s.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
38
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
In 2019 zijn nog maar 8,7 miljoen
papieren Acceptgiro’s verwerkt
Organisatieslatenhunfacturenen/ofbetaalverzoekenechtersteedsmindervaakvergezeldgaanvaneenpapierenAcceptgiro.In
plaatsdaarvanbiedenzijanderebetaalmethodenaan.Voorbeeldenhiervanzijno.a.deuniforme Betaalinstructiediedigitaalenook
perpostkanwordenverzondenenandere,efficiënteelektronischebetaalwijzen,zoalsautomatischeincasso,digitalebetaalverzoeken
en/ofiDEALbetalingenmetQRcodes.In2019ishetaantalverwerktepapierenAcceptgiro’stenopzichtevan2018danookverder
gedaaldmet21procenttot8,7miljoen.Dezesterkedalingisinlijnmetdievandejarendaarvoor.
Laatste10cijfersvanNLIBANvanaf2020nietmeerlostegebruikenIndeloopvan2020gaandeNederlandsebankenzelfdelaatstetiencijfersvaneenuittegevennieuwIBANbepalen.Totopheden
wordendielaatstecijfersnogtoegewezenvanuiteencentraleNederlandsevoorraadunieketiencijferigenummers,dieaandezogeheten
elfproef8voldoen.Daarkomteeneindeaan,waardoordelaatstetiencijfersvanhetNederlandseIBANtegelijkbijverschillendebanken
kunnenvoorkomen.WelblijftiederNederlandsIBANvanachttiencijfersenlettersuniek.BovendienvoldoenallegeldigeIBANsaande
zogehetenModulo97controle9.
8 De elfproef (11-proef) is een test die in het Nederlandse elektronische betalingsverkeer werd uitgevoerd op negen- en tiencijferige Nederlandse bankrekeningnummers, voor de invoering van het IBAN, om te controleren of het rekeningnummer een geldige syntax heeft.
9 Van een IBAN kan met een algoritme (de zogeheten Modulo 97 check) vastgesteld worden of het een geldig rekeningnummer is.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
39
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Geen uitgifte meer van unieke
nummers vanuit een centraal punt
NederlandseIBANsvanachttiencijfersenlettersmogendaaromnietmeerwordenafgekapttotdelaatstetiencijfers.Omgekeerdmogenoude
NederlandserekeningnummersvantiencijfersofmindernietmeerautomatischwordengeconverteerdnaarvolledigeIBANs.Gebeurtdat
toch,dankunnenerfoutenontstaanbijhetverwerkenvanbetaalopdrachtenvanwegehetafschaffenvandeuniciteitvandetiencijfers.
DezeveranderingheefthaargrondslagindeinternationaleIBANstandaard,dietotophedeninNederlandnietvolledigwerdtoegepast.
HiermeesluithetNederlandsebetalingsverkeerdusvolledigaanopdeinternationaleIBAN13616standaard.
Dewijzigingheeftgeengevolgenvoorparticulierebetaalrekeninghouders:erverandertnietsaanbestaandeIBANs.Zakelijkepartijen
diehunsystemenmetdeinvoeringvanIBANin2014slechtsbeperkthebbenaangepast,wordenmogelijkwelgeraakt.Ditonderwerpis
uitgebreidtoegelichtenbesprokeninhetGiraleStakeholderforumvandeBetaalvereniging.Uiterlijkeind2019diendenallebetrokkenen
hunadministratietehebbenaangepastvoorhetgebruikvanvolledigeIBANs.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
40
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Activiteiten-Stabiliteitbetaalketens
Nauwelijksnogstoringeninhettoonbankbetalingsverkeer›
Hogebeschikbaarheidinternetbankierenenmobielbankieren›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
41
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Drie landelijke pinstoringen in 2019
Activiteiten–Stabiliteitbetaalketens
NauwelijksnogstoringeninhettoonbankbetalingsverkeerOokin2019wasdebeschikbaarheidvandepinketenhoog,namelijk99,89procent.Maatregelenvanbanken,deelsingegevendoor
wettelijkebeschikbaarheidseisen,envanwinkeliersvoorpinbetalingenindeafgelopenjarenhebbenhieraanbijgedragen.DeBetaalvereniging
publiceertophaarwebsitedebeschikbaarheidvandepinketen.
Hetaantalstoringenisduidelijkteruggelopen,vandertienstoringenin2011naardriein2019.Tweedaarvanbetroffenproblemenmethet
internet,waarvooralondernemerszonderdoordeBetaalvereniginggecertificeerdedatacomlijnenlastvanhadden.Deanderemeldingbetrof
eenstoringbijKPN,waaruitsluitenddefilialenvanAholdveelhindervanondervonden.Destoringenin2019haddeneenrelatiefbeperkte
impact,zijhetdatelkestoring,hoekleinook,eréénteveelis.Hetgebruikvangecertificeerdedatacomlijnenverkleinthetrisicoopstoringen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
42
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Beschikbaarheid van internetbankieren
en mobiel bankieren was 99,8 procent
HogebeschikbaarheidinternetbankierenenmobielbankierenDebeschikbaarheidvaninternetbankierenenmobielbankierenvoorhetpubliekwasin2019wederomhoog,dankzijinspanningenvan
bankenonderanderedoorhetopschalenvandecapaciteit.Hetbeschikbaarheidspercentage(primetime)wasgemiddeld99,8procent.
Datisietsbeterdanin2018,toendebeschikbaarheidruim99,7procentwas.
DehierbovenvermeldebeschikbaarheidscijfersvaninternetenmobielbankierenpubliceertdeBetaalverenigingelkkwartaalophaar
website.
Vanaf2015wordenookbankspecifiekebeschikbaarheidscijfersgepubliceerd.Hiervoorverstrekkendezevendeelnemendebanken
maandelijksinformatieoverdebeschikbaarheidvanhunsystemenvoorinternetbankierenenmobielbankieren.Verderpubliceert
deBetaalverenigingineendashboardookrealtimeinformatieoverdebeschikbaarheidvaninternetenmobielbankierenop
https://beschikbaarheid.betaalvereniging.nl/.Hierdoorkunnengebruikerssnelcontrolerenoferlandelijkietsaandehandisofdatzij
defoutdichterbijhuismoetenzoeken(modemstuk?Wifinetwerkslecht?)alszeproblemenmetinternetofmobielbankierenhebben.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
43
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Activiteiten-Veiligheidbetalingsverkeer
Samenwerkingendeleninformatie›
Voorlichting›
Fraudecijfers2019›
Overigeactiviteiten›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
44
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Activiteiten–Veiligheidbetalingsverkeer
SamenwerkingendeleninformatieVeiligheidisessentieelvooreengoedfunctionerendelektronischbetalingsverkeer.Desectorinvesteertcontinuinmaatregelenomde
veiligheiddaarvanteborgen.Hierdoorhoudtdesamenlevingvertrouweninhetelektronischbetalingsverkeerenwordtfraudevoorkomen.
DeveiligheidvanhetbetalingsverkeerinNederlandisinEuropeesperspectiefhoog.Voorbetaaldienstverlenersishetdekunstomeen
juistebalanstevindentussendegebruikersvriendelijkheidvandebetaaltoepassingvoordeklantendeveiligheidervan.
DeBetaalverenigingenhaarledenwerkenonderlingintensiefsamenomoptimaalteprofiterenvanelkaarskennisenervaringophetgebied
vanveiligheidenfraudepreventie.Desamenwerkingstrektzichookuittotcybersecuritybedrijven,anderevitalesectoren,verschillende
overheidsinstantiesenuniversiteiten.Zowordtonderanderekenniseninformatiegedeeldophetgebiedvanincidenten,kwetsbaarheden,
risico’sendreigingen,fraudebeperking,modusoperandi,fraudetrendsenbest practices.Eendergelijkepubliekprivatenationalesamen
werkingiseenbelangrijkebouwsteenvoorhetveiligheidsbeleidinNederlandenuniekinEuropa.Meerinformatiehieroverwordtoponze
websitegegeven.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
45
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Principe-afspraken
cybersecuritystrategie
In2019zijnmetonzeledenprincipeafsprakengemaakt,alsvoortvloeiseluitdecybersecuritystrategievandeBetaalvereniging.
1.Betaaldienstaanbiedersenbetaalinstellingenconcurrerennietopveiligheid10
2.BetaaldienstaanbiederswerkenactiefsamenmetelkaarinNederland
3.Betaaldienstaanbiederszoekeninrelatietotcybersecuritydeverbindingmetanderespelersinhetbetalingsverkeer
4.Betaaldienstaanbiederswerkenactiefsameninhetpubliekprivatedomein
5.Betaaldienstaanbiederswerkenactiefinternationaalsamen
6.CollectievevoorlichtingdoordeBetaalvereniginginzake(cyber)incidentenheeftdevoorkeurbovenindividuelevoorlichting
7.Betaaldienstaanbiederssturenopookeigenverantwoordelijkheidvanconsumenten
8.Betaaldienstaanbiederssturenactiefophethandhavenvanhethuidigelagefraudeniveau
9.Vertrouwenvanzowelconsumentenalsbedrijveninhetelektronischbetalingsverkeerblijfthoog
10.Minimaleuitvalvanbetalingsverkeer,mobieleninternetbankierendoorcyberaanvallen
11.HetNISTCybersecurityFrameworkframework11dientalsuitgangspuntvoordecollectieveaanpak
12.Opeencrisiszijnwijvoorbereid
VoorlichtingVoortdurendevoorlichtingVeiligBankieren
GoedeconsumentenvoorlichtingviadeVeiligBankierencampagneblijftbelangrijk.Naastdemaatregelendiebankennemenomfraude
tevoorkomen,wordtookvanconsumentenveiliggedragverwacht.Invijf uniforme veiligheidsregelswordtdituitgewerkt.Deregels
zijnin2019aangepastaandeinvoeringvandePSD2.Daarnaastzijnin2019onderanderezes voorlichtingsfilmpjesonderde
aandachtvanhetpubliekgebracht.Daarinkrijgtmeninformatieoverdemeestvoorkomendemanierenwaaropcriminelenachterde
betaalpasenpersoonlijkegegevensvanconsumentenaanzittenenmaatregelenomdattevoorkomen.
10 Hierbij worden de mededingingsrechtelijke regels in acht genomen.11 Het NIST Cybersecurity Framework biedt een beleidskader van richtlijnen voor computerbeveiliging om cyberaanvallen te voorkomen, te
detecteren en erop te reageren.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
46
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
VerderheeftdeBetaalverenigingregelmatigwaarschuwendeberichtenoveractuelephishingmethodesuitgedaanencampagnesvan
partijenwaarmeewordtsamengewerktondersteund,zoalsdecampagneGeldezelsvanEuropolendecampagneEerst checken,
dan klikkenvandeRijksoverheid.LaatstgenoemdecampagnevondplaatsinhetkadervanhetconvenantCybercrimedatde
Betaalverenigingendiverseledeninhetverslagjaartekenden.
Fraudecijfers2019ZoalsaangegevenisdeveiligheidvanhetbetalingsverkeerinEuropeesperspectiefhoog.Defraudeschadeisechterin2019fors
toegenomen.Tenopzichtevan2018isdetotalefraude12inhetbetalingsverkeerin2019bijnaverdubbeld.Nadatindeperiode20142018
defraudeforswasteruggedrongen(in2012:€81,1miljoen,in2013:€33,3miljoen),isin2019deomvangvandeschadetenopzichtevan
2018met91procentgestegentoteenniveauvan€24,1miljoen.Inhistorischperspectiefgezienisdefraudeschadelagerdanin2013,
maarbovendievan2014.
12 Het gaat om directe (exclusief afhandelingskosten) en daadwerkelijk geleden (na aftrek van verhaalde schade bij derde partijen, geldezels, etc.) bancaire schade. De cijfers maken niet zichtbaar wat de vervolgschade is (zoals vervanging passen en andere herstelkosten). Schade als gevolg van interne fraude bij banken wordt in dit bedrag niet meegenomen. Dit geldt ook voor schade geleden door consumenten of zakelijke klanten die onder valse voorwendselen zijn verleid zijn tot het doen van betalingen. De frauderapportage zal op grond van PSD2 wijzigen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
47
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Betaalpasfraude en phishing blijven
de belangrijkste schadeposten
Grafiek:Schadefraudebetalingsverkeer20132019perjaarinmiljoeneneuro’s.
Criminelenblijvenzoekennaardeminststerkeschakelsindebetaalketen.Metbehulpvansocialengineeringtechniekenwetenzijveel
schadeteveroorzaken.DaarbijspelenzijdirectinopontwikkelingendieplaatsvindeninhetNederlandsebetalingsverkeer.In2019
maaktencriminelenbijvoorbeeldgebruikvanbetaalverzoekenenQRcodes.Zebenaderdenhunslachtoffersdaarbijviaemail,sms,
socialemedia(Instagram,Facebook,WhatsApp)enonlinemarktplaatsen.Ditleiddetotveelphishingfraudeenzogenoemdebankpas
opstuurfraude.Daarnaastwasereengrotepostfraudemetcreditcardsdiesamenhangtmetdegroeivandeecommercemarkt.
Binnendetotalefraudeis45procent(in2018:39procent)afkomstigvanfraudemetbetaalpassen.Binnendezecategorieisfraudemet
gestolen/verlorenkaarten(6,6miljoeneuro)hetgrootst.Detotaleschadebedroeg10,9miljoeneuro.Deschadesteegin2019zeerfors
met123procentvergelekenmet2018.Dezestijgingwordtvooralveroorzaaktdoordezogenoemdepasopstuurfraude.Daarbijworden
consumentenviaemailofsmsgemaandhunpasom‘veiligheidsredenen’tevervangenennaareenrecycleadresoptesturen.Ditalles
nadatconsumentenzijnverleidonderanderedepincodevandepasintevullenopeenphishingsite.Betaalpasfraudewerdookveroorzaakt
doorcriminelendie,netzoalsin2017,succesvol(extra)betaalpassenwistenaantevragen.Waardeschadeindezecategoriein2018
190.000eurobedroeg,wasdezein2019maarliefst2,6miljoeneuro.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
48
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Toename niet-bancaire fraude
Phishing veroorzaakte
7,9 miljoen euro aan fraude
In2019deedzichverdereentoenamevoorvannietbancairefinanciëlefraudeeninternetoplichting.Dittypefraudebeoogthet
slachtofferondervalsevoorwendselentothetdoenvanbetalingenteverleiden.Slachtofferswordenviaalledenkbarekanalendoorde
oplichtersbenaderdenvervolgensverleidomgeldovertemaken.Deschadewordtnietmeegenomenindecijfersindithoofdstuk.
Fraudemetinternetbankierenismeteentotaleschadevan€8,4miljoenmeerdanverdubbeldtenopzichtevan2018(3,9miljoeneuro)
toenalsprakewasvaneenverdrievoudigingtenopzichtevan2017.Phishingveroorzaaktevrijweldegeheleschadebinnendeze
categorie,namelijk€7,9miljoen.
Erzijnverschillendeoorzakenvoordezeforsetoename.Fraudeisvanalletijden.Metdeverschuivingnaardigitaledienstverlening
vanoverheid,bedrijvenenbanken,verschuiftdecriminaliteitindierichting.Ookhandelsplatformenwaaropconsumentengoederen
kunnenaanbiedenen/ofkopen,zijngemeengoedgeworden.Ditbetekentdatconsumentenenbedrijvennietvreemdopkijkenalszij
eenberichtontvangenvaneenbedrijfofanderpersoonviaemail,sms,WhatsAppofanderesocialemedia.Criminelenspelenslimin
opdeonzekerheidenonbekendheidvandeconsument,hunberichtenzijntegenwoordigvangoedekwaliteit(taal,vormgeving)en
inhoudelijkrelevant(pasvervangen,incassooprekening,mooieaanbiedingetc.).Verdermakencriminelenmisbruikvanmenselijke
eigenschappenzoalsnieuwsgierigheid,vertrouwenenhebzuchtomvertrouwelijkeinformatie(inloggegevens)teverkrijgenofhet
slachtoffereenbepaaldehandelingtelatenverrichten.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
49
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Card Not Present-fraude
is de belangrijkste post
binnen ‘overige fraude’
Doordatdeontwikkelingeninhetbetalingsverkeeractiefwordenbijgehoudendoordecriminelen,zijnerinhetafgelopenjaarook
nieuwevariatiesopphishingwaargenomen.Zoisbetaalverzoekfraude,waarbijcriminelennepTikkiesenanderebetaalverzoekennaar
consumentensturen,sterkopgekomen.Criminelenmakendaarnaastgebruikvankantenklareonlineaanteschaffentoolkitswaarmee,
zonderveelkosten,phishingcampagneskunnenwordenopgezet.
Binnendecategorie‘overigefraude’(4,8miljoeneuro)valtonderanderedefraudemetkaartbetalingenopafstandop.Dezezogeheten
CardNotPresentfraude(CNPfraude)ismeteenschadevan€2,1miljoengestegenmet5procenttenopzichtevan2018.
CNPfraudehangtsamenmetdegroeivandeecommercemarkt.Nederlanderskopenbijvoorbeeldmeerbijbuitenlandsewebwinkels
engebruikenindatgevalrelatiefvaakhuncreditcard.DePSD2richtlijnvandeEuropeseUniebepaaltdatelektronischebetalingen
dooreensterkeklantauthenticatiemoetenwordengoedgekeurd.Ditgeldtookvooronline kaarten.Ditmoetleidentotminder
CNPfraude.
Deschadeveroorzaaktdoorfraudemetoverschrijvingsformulierenisgestegen,van€0,2miljoenin2018tot€0,6miljoenin2019.
Ondanksdemaatregelendiezijngetroffen,zoalssamenwerkingtussendebankenenaanscherpingvandetransactiemonitoring,
vindencriminelennogmogelijkhedenomhiermeetefrauderen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
50
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Consumenten worden in geval van
fraude vrijwel altijd schadeloos gesteld
Hoeweldefraudemetinternetbankierenin2019istoegenomen,blijftdeschadeinperspectiefvandetoenamevaninternetenmobiel
bankierenlaag.Mochteenconsumentonverhooptslachtofferwordenvanfraudeinhetonlinebankieren,danwordthetslachtofferin
vrijwelallegevallen(99,2procent)schadeloosgestelddoorzijnbank.Ditpercentageligtbovendatvan2018(96procent).
Daarnaastkunnenconsumentenookfinanciëleenemotioneleschadelijdenalsgevolgvanmisleidingenoplichtingdoorcriminelen.
BankenhebbenonderanderemetdeinvoeringvandeIBAN-Naam Checklatenzienookhunklantentegenoplichtingtewillen
beschermen.
Debankvergoedtingevallenwaarindeklantzelfdefrauduleuzebetalingenuitvoertalleenuitcoulance(eendeelvan)deschade.
Hierbijwordenalleomstandighedendiehebbengeleidtotdefrauduleuzetransactiemeegewogen.Omdetrendvandestijgende
fraudesinhetbetalingsverkeertekerenwordtzowelbinnendesectoralsmetpubliekeenprivatepartijenbuitendesectorintensief
samengewerkt.DaarnaastbiedtdeBetaalvereniginghetpubliekzoveelmogelijkconcreethandelingsperspectiefgegevendemeest
voorkomendevormenvanfraudeviadecampagneVeilig Bankieren.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
51
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Nieuwe opzet frauderapportage
Gezamenlijk weerbaar tegen
DDoS aanvallen
Voorbereiden komst
kwantumcomputer
OverigeactiviteitenSinds1juli2019isinNederlanddeEuropeserichtlijnvoorhetrapporterenvanfraudeonderPSD2vankracht.Opgrondhiervan
zullenbankenenbetaalinstellingenvoortaanhunfraudesmoetenrapporterenaanDeNederlandscheBank.Dezerapportagewordt
uitgebreiderdanfrauderapportagesdiedeNederlandseVerenigingvanBanken(NVB)endeBetaalverenigingtotnutoevanbanken
ontvingen.InnavolgingvanderapportagewijzeinhetVerenigdKoninkrijk,zullenbetalingendiedoorconsumentenofbedrijven
zelfwordenuitgevoerdalsgevolgvanmanipulatieofoplichtinghiervanonderdeelzijn.DeNVBendeBetaalverengingzullenhun
gezamenlijkefrauderapportagehieropaanpassen.In2019isdevoorbereidinghiervoorgestart.
In2019zijnstappengezetomoverheidspartijenenprivatepartijen,waaronderonzeleden,minderkwetsbaartelatenzijnvoor
DDoSaanvallen.Ineenpubliekprivaatsamenwerkingsinitiatiefisonderanderekennisgedeeldenishetinitiatiefgenomenomeen
zogehetenfingerprintdatabaseoptezetten.IndezedatabasewordenkenmerkenvanDDoSaanvallenopgenomendiegebruikt
kunnenwordenomaanvallentemitigerenentoekomstigeaanvallentevoorkomen.Daarnaastiseenpilotuitgevoerdwaarinmogelijke
dadersinhunoriëntatiefasewordengewaarschuwd.
Dekomstvandekwantumcomputerzouoptermijneenbedreigingkunnenvormenvoordeveiligheidvanhetbetalingsverkeer.Datkomt
doordatgangbareencryptiealgoritmesnietmeerveiligzijnvoorkwantumcomputers.Omvoorbereidtezijnopdezedreigingisde
Betaalverenigingmethaarledeneenquantumreadinessprogrammagestart.Inditprogrammawordendeontwikkelingennauwlettend
gevolgdenwordenmaatregelen,voorzoweldekortealsdelangeretermijn,voorgesteldenbewaakt.DeBetaalverenigingwerkt
hierinnauwsamenmetnationaleeninternationalepartijen,universiteitenendeoverheid.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
52
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Convenant Tech Support Scam
Opleiding Toegepaste Cryptografie
voorzag in behoefte
Volgen en beïnvloeden van
wet- en regelgeving
Delaatstejarenisveelschadeontstaandoorinternationaalopererendecriminelendiezichaandetelefoonvoordedenalshelpdesk
medewerkersenvervolgensbeveiligingscodesvanhungesprekspartnerswistenteverkrijgen.Indestrijdtegendezezogenoemdehelp
deskfraudehebbendeoverheidenprivatepartijen,zoalsproviders,Microsoftenbanken,dehandenineengeslagen.Gezamenlijknemen
zijtechnischeenfinanciëlemaatregelenomoplichtingspraktijkenzoalsTechSupportScams(helpdeskfraudes)teverstorenentevoorkomen.
Dezesamenwerkingstartteinmaart2018.Sindsdienisdeschadevanhelpdeskfraudegehalveerd13.In2017melddenslachtoffers6miljoen
aanschade,in2019wasdat3 miljoen.
Cryptografieiseenonmisbarebouwsteenvooreenveiligemodernedigitalemaatschappij.Cryptografiezorgtimmersvoorbetrouwbare
enveiligeidentificatie,communicatieendataopslagbijnagenoegalledigitaletoepassingenenisessentieelindebeveiligingvanonze
digitaleinfrastructuurenindehuidigewetenregelgevingomtrentprivacy.In2019heeftdeBetaalverengingeenvierdaagseopleiding
ToegepasteCryptografieverzorgdvoorhaarledenenanderegeïnteresseerdenuitdeICTsector.DeBetaalverenigingzaldeopleiding,
gezienhetsuccesendebehoefte,in2020wederomverzorgen.
DeBetaalverenigingvolgtenbeïnvloedtdeontwikkelingenrondregelgevingophetgebiedvancybersecurityofaanpalendebeleids
terreinen,waaronderdigitaliseringentechnologischeontwikkelingen.Hierbijreageertzijonderanderemethaarledenopconsultatiesvan
wetgeversentoezichthouders.
13 Deze cijfers zijn niet opgenomen in de fraudestatistiek van de NVB en banken. Het is geen specifiek bancaire schade.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
53
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Bijlagen
Bestuur›
Directieteam›
Governance›
Ledenlijst›
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
54
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Bestuurendirectie
BestuurDedrieonafhankelijkebestuursledenzijn:
•LexHoogduin(1956),voorzitter,hoogleraaraandeRijksuniversiteitGroningen,bestuurslidLCHGroup,
voorzitterLCHLimited,LCHS.A.envoorzitterCIR
•GuusSlik*(1958),ouddirecteurSuperunie
•GerjokeWilmink(1960),directeurbestuurderAlzheimerNederland
Namensdeledenhebbenzittinginhetbestuur:
•AnneMarieMagis(1965),ManagingDirectorDigitalisationCommercial&CorporateABNAMRO
•AlexanderBaas(1966),penningmeester,directeurKlant,BetalenenSparenbijDeVolksbank,namensdemiddelgrotebanken
•EnnyvandeVelden(1961),CCOCCV/ChairoftheBoardofDirectorsCCVGroup,namensdebetaalinstellingen
•MichielKwaaitaal(1974),DirecteurbetalenensparenbijRabobank
•FrankStockx*(1969),ManagingDirectorINGBelgië
•DaniëlKöhler*(1980),DirecteurRetailBanking,TriodosBankNederland
Teruggetredenbestuurders:
•HenkvandenBroek(1952),vicevoorzitter,oudbestuurslidDetailhandelNederland(teruggetredenper22april2020)
•VincentvandenBoogert(1969),CEOINGNederland(teruggetredenper5februari2020)
•EdwinHartog(1966),HeadofCashManagementCorporatesDeutscheBankNederland,namensdekleinerebanken
(teruggetredenper22april2020)
DeNederlandseVerenigingvanBanken(NVB)neemtalswaarnemerdeelaandebestuursvergaderingenvandeBetaalvereniging,DeNederlandsche
Bankneemtsindshetverslagjaarnietlangerdeelalswaarnemer.
* Onder voorbehoud van benoeming door ALV.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
55
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Directieteam•PietMallekoote(1954),directeur
•GijsBoudewijn(1958),adjunctdirecteur
•MarcoDemmink(1961),secretarisvanhetbestuur.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
56
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Governance
DeBetaalverenigingiseenkleineenefficiënteorganisatie,gerichtophetontzorgenvanhaarleden.Erisgekozenvooreenverenigings
structuur.Alleaanbiedersvanbetalingsverkeeropdeeindmarktkunnenlidwordenvandevereniging.Deverenigingkentverschillende
organen:
Algemeneledenvergadering(ALV)PartijenaandeaanbodzijdevandeNederlandsemarktdiezichrichtenopzakelijkeofparticuliereeindgebruikers,kunnenlidworden
vandeBetaalvereniging.ZijfinancierendeverenigingenmogendeelnemenaandeALV.DeALVisprimairbelastmetdestrategieenhet
goedkeurenvandejaarrekening.
BestuurHetbestuurbeslistinhoudelijkoverbelangrijkeonderwerpen,steltbeleidskadersopenstaatdedirectiemetadviesterzijde.Debelang
rijkstetakenvanhetbestuurzijnondermeerhetbepalenvandestrategie,stellenvanbeleidskaders,benoemenenontslaanvande
directie,goedkeurenvanhetjaarplanendebegrotingentoezienopdekwaliteitvanuitvoering.
DirectieHetbestuursteltdealgemeendirecteur(directie)aandieverantwoordelijkisvoordeuitvoeringsorganisatie.Totdetakenvandedirectie
behorenondermeerhetformulerenvanbeleidsvoorstellen,hetuitvoerenvandedagelijksebedrijfsactiviteiten,hetbesluitenover
toetredingvannieuweleden,hetcertificeringsbeleidenhethoudenvantoezichtopdehandhavingvanregels.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
57
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
AdviesraadDeadviesraadadviseertdedirectie–gevraagdenongevraagd–overhetbeleidendewerkzaamhedenvandeBetaalvereniging.
WerkgroepenInwerkgroepenvindtoptactischenoperationeelniveaudebeleidsvoorbereidingplaats,insamenwerkingmetdespecialistenvande
aanbodzijde.Dewerkgroepenkunnendedirectiegevraagdenongevraagdvanadviesvoorzien.Debelangrijkstewerkgroepenzijnde
werkgroepenGiraal,Cards,ChartaalenBeveiliging.
CollegevanBeroepEenonafhankelijkcollegevanberoepmaaktverweertegenbesluitenovertoetredingencertificeringmogelijk,alspartijenermetde
directie,hetbestuurentenslottemetdeberoepscommissievanhetbestuurnietuitkomen.
Inhoud | Profiel | Verslag van het bestuur | Ontwikkelingen in het betalingsverkeer | Toonbankbetalingsverkeer
Online betalen | Giraal betalingsverkeer | Stabiliteit betaalketens | Veiligheid betalingsverkeer | Bijlagen
58
Betaalvereniging Nederland Jaarverslag 2019
Ledenlijst
VandeBetaalverenigingzijndevolgendebetaaldienstverlenerslid14
14 Stand per 22 april 2020.
ABNAMRO
Acapture
AchmeaBank
AegonBank(incl.Knab)
AmericanExpress
AmsterdamTradeBank
BankNederlandseGemeenten
BankofAmericaMerrillLynch
BankofChina
BankofChaabiduMaroc
BinckBank
Bitsafe
BrandNewDay
BNPParibas
Buckaroo
bunq
CCVGroup
ChinaConstructionBank(Europe)
CitcoBankNederland
Citibank
CM.com
Commerzbank
CreditEuropeBank
DeVolksbank
(SNS,ASNBankenRegioBank)
DemirHalkBank
DeutscheBank
GarantiBankInternational
GWKTravelex
HSBCBank
ICSCards
ING
IndustrialBankofChina
INGENICOPaymentServices
InsingerGilissenBankiers
JPMorgan
KASBANK
KBCBankNederland
LeasePlanBank
LloydsBank
Mizuho
Moneyou
MUFGBank
NationaleNederlandenBank
NederlandseWaterschapsbank
NIBCBank
OnlineBetaalplatform
PaySquare
Rabobank
SociétéGénéraleBankNederland
SvenskaHandelsbankenAB
TriodosBank
Uber
VanLanschotBankiers
Volkswagenbank
Recommended