Sermaye Maliyeti

Slayt 1

Sermaye Maliyeti

■ Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının hesaplanması suretiyle bulunur.

■ Yatırım Maliyeti ≠ Sermaye Maliyeti

■ Yatırım maliyeti, bir yatırım projesinin finansmanı için gerekli sermaye miktarı ile bu sermayenin tedariki için yüklenilen gerçek veya alternatif finansal fedakarlıkların toplamıdır.

Slayt 2

■ Yatırımcı açısından sermaye maliyeti;

firmaların hisse senetlerine yatırım yapacak

olan tasarruf sahiplerinin talep etmiş oldukları

“getiri oranı” olarak düşünülebilir.

Sermaye Maliyeti

Slayt 3

*Firmalar sadece özkaynaklarını projelerin

finansmanında kullanırlarsa, bu maliyet

“özkaynak (özsermaye) maliyeti” olarak bilinir.

**Eğer projelerin finansmanında farklı maliyetleri

olan birden çok kaynak (özkaynak - yabancı

kaynak) kullanılmışsa bu fonun maliyetine “ağırlıklı

sermaye maliyeti” denir.

Sermaye Maliyeti

Slayt 4

■ Etkileyen faktörler;

- Ekonominin durumu,

- Faiz oranları,

- Vergiler,

- FİRMANIN RİSK DERECESİ.

Sermaye Maliyeti

Slayt 5

SERMAYE TÜRLERİNİN MALİYETİ

A. ÖZKAYNAK MALİYETİ-Adi hisse senedinin maliyeti-İmtiyazlı hisse senedinin maliyeti-Dağıtılmayan karların maliyeti

B. YABANCI KAYNAK MALİYETİ

C. AĞIRLIKLI ORTALAMA SERMAYE MALİYETİ

Slayt 6

A. ÖZKAYNAK MALİYETİ

Özkaynak maliyeti, özkaynağı oluşturan adi hisse

senedi, imtiyazlı hisse senedi ve dağıtılmayan

karların maliyetlerinin ağırlıklı ortalamalarının

alınması ile hesaplanır.

Slayt 7

Özkaynaktan sağlanan fonların maliyeti, dış

kaynak maliyetinden fazladır. Çünkü girişimci

elindeki fonları bankaya yada tahvile yatırarak

risksiz bir getiri elde edebilir.

Risk = Risksiz faiz oranından daha fazla bir gelir

beklentisi.

A. ÖZKAYNAK MALİYETİ

Slayt 8

A. Özkaynak Maliyeti

■ Özkaynağın maliyeti ne olabilir? Yabancı kaynağın ki faizdir, ama yatırımcı özkaynağın bir maliyeti yoktur, diye düşünebilir. Ancak siz bu parayı başka alanlarda kullansaydınız, başka getiri sağlayabilecektiniz. Siz parayı başka yatırıma yönlendirmekle o kazançtan vazgeçiyorsunuz.

■ Özkaynakların maliyeti, vazgeçilen bu getiri kadardır. Özkaynakların maliyeti FIRSAT MALİYETİ, ALTERNATİF MALİYETTİR.

Slayt 9

- Adi hisse senedinin maliyeti

D K = özsermayenin maliyetiK = ------ D = temettü k k = hisse senedinden

sağlanan fon girişi

DK = ----- + g g = büyüme oranı k (kar payı artış oranı)

Slayt 10

■ Örneğin: 1.000 TL tutarında bir pay senedi ihracının 100 TL’lik satış gideri olduğu kabul edilir ise, bu durumda işletme 1.000 TL tutarındaki pay senedi karşılığında 900 TL’lik bir nakit girişi sağlayacaktır. Temettü oranı %40 olarak kabul edilmiştir. Bunu göz önüne alıp hisse senedinin maliyetini piyasa koşullarını da içererek şekilde hesaplayacak olursak;

400

K = -------- = 0.44

900

ÖRNEK - 1

Slayt 11

■ eğer %10’luk bir sabit temettü artışı öngörülmüş

ise;

K = 0.44 + 0.10 = 0.54

Slayt 12

■ eğer bu maliyete vergi faktörü yansıtılmak istenirse,

K = k ( 1 + t )

■ kurumlar vergisi oranının %25 olması durumunda,

K = 0.54 ( 1 + 0,25 )

K = 0,675

Slayt 13

ÖRNEK - 2

■ Hisse senedinin piyasa fiyatı 2000 TL, yıllık pay başına dağıtılan kar payı tutarı 800 TL ve beklenenbüyüme oranı %15 ise, adi hisse senedinin maliyeti nedir?

800 K = --------- + 0.15 = 0.40 + 0.15 = 0.55 2000 K=0.55(1+0.25) = 0.6875

Slayt 14

-İmtiyazlı hisse senedinin maliyeti

■ D = Yıllık kar payı ödemeleri■ I = İmtiyazlı hisse senedi satışlarıyla işletmeye giren

fon miktarı■ k = İmtiyazlı hisse senedi maliyetini gösterir.

■ İşletme % 65 kar payı ödeme vaadi ile hisse senedi satmışsa ve bu hisse senetlerinin satışından net 985 TL nakit girişi sağlamışsa imtiyazlı pay senedinin maliyeti;

Dk = ----- I

650

k = ------- = 0.66 0.66(1+0.25)=0.825

985

ÖRNEK - 3

Slayt 15

ÖRNEK - 4

X A.Ş. 20 milyon adet 5.5 TL temettü ödemeliimtiyazlı hisse senedi ihraç etmiş ve bunlar 32 TLden satılmıştır. İhraç masrafı senet başına 1,30 TLdir. Bu imtiyazlı senetlerin firmaya maliyeti;

5.5k = ---------------- = 0,18 0,18(1+0.25)=0.225 32 – 1.30

Slayt 16

-Dağıtılmayan karların maliyeti

Dağıtılmayan karlar, hisse sahiplerine

dağıtılabilecek geçmiş veya cari dönem karlarının

işletmede alı konulan kısmıdır.

Maliyetsiz Fırsat Maliyeti

Slayt 17

-Dağıtılmayan karların maliyeti

■ Örnek - 5: Bir anonim şirketin, hisse başına 600 TL kar sağlayacağı tahmin edilmektedir. Hisse sahiplerinin gelir vergisi dilimlerine göre ortalama gelir

vergisi oranı %40’dır. Bu duruma göre hisse senetlerinin piyasa fiyatı 1.000 TL olsun. İşletmenin dağıtılmayan karlarının maliyeti;

■ k = Dağıtılmayan karın maliyeti,■ K = Hisse senedi başına kar,■ V = Ortakların gelir vergisi oranı,■ P = Hisse senedinin piyasa fiyatı.

K (1-v) 600 (1-0.4)

k = ----------- = ----------------- = 0.36

P 1000

Slayt 18

-VERGİ

Gelir vergisi oranı yükseldikçe, karların işletmede

alıkonularak yeni yatırımlara yöneltilmesi daha

avantajlı olacaktır.

Slayt 19

2. Yabancı Kaynak Maliyeti

TAHVİL MALİYETİ; tahvil yoluyla sağlanan

fonların maliyeti ödenen tahvil faizleri ile yakından

ilgilidir. Ayrıca tahvillerin maliyeti nominal değerinin

altında veya üstünde bir değerle satılması ve ihraç

giderlerinin de eklenmesi ile karışık bir hale gelir.

Slayt 20

-VERGİ

Tahvil maliyeti hesabında vergi sonrası maliyet

dikkate alınmalıdır. Çünkü tahvil ile borçlanmada,

ödenecek faizin vergiden düşürülebilmesi avantajı

bulunmaktadır.

Slayt 21

2. Yabancı Kaynak Maliyeti

■ Örnek - 6, A şirketinin 1000 TL nominal değerli, 5 yıl vadeli tahvilinin %45 faizli olarak satışa sunulduğunu varsayalım. Tahvil çıkarma giderleri düşünüldükten sonra 950 TL nakit girişi sağlanmış olursa, tahvil ile borçlanmanın işletmeye maliyeti nedir?

2

)(

FPn

FPr

k

■ k = Tahvil maliyeti,■ r = Tahvilin yıllık faiz tutarı,■ P = Tahvilin nominal değeri,■ F = Tahvilin piyasa fiyatı,■ n = Tahvilin süresi,

2

95010005

)9501000(450

k975

10450 k 47%k

Slayt 22

)1( tkK ■ Bu işletmenin % 25 kurumlar vergisi ödeyeceğini

kabul edecek olursak,

K = 0,47 ( 1 - 0.25 ) = 0,35

NOT: Faizlerin gider olarak gösterilip kurumlar vergisi

matrahından düşülmesi “vergi sığınağı” olarak

adlandırılır ve borç yoluyla sağlanan sermayeyi daha

cazip hale getirir.

Slayt 23

Ortalama Sermaye Maliyeti

■ İşletmeler yatırım ihtiyaçlarını karşılamak için farklı maliyetli sermaye kaynaklarının her birinden farklı ölçülerde yararlanırlar. Bu şekilde oluşan kaynak maliyeti toplam sermaye maliyetini oluşturur.

■ Toplam sermaye maliyeti, farklı koşullarda sağlanan her bağımsız kaynağın maliyetlerinin ortalamasının alınması yoluyla bulunur.

Slayt 24

Ortalama Sermaye Maliyeti

■ Sermaye maliyetinin hesaplanmasında ağırlıklı ortalama;

her kaynağın toplam kaynaklara oranları ile kendi maliyetlerinin çarpımlarının

toplamına eşittir.

Slayt 25

Ortalama Sermaye Maliyeti

OSM = w1 k1+ w2 k2+ w3 k3+…..+ w6 k6

OSM : Ortalama Sermaye Maliyeti

k1 : Adi pay senedi maliyeti

k2 : İmtiyazlı pay senedi maliyeti

k3 : Dağıtılmayan karların maliyeti

k4 : Amortisman yoluyla sağlanan fonların maliyeti

k5 : Kısa vadeli kredilerin maliyeti

k6 : Tahvil çıkarma maliyetiw ise, her kaynağın toplam içindeki yüzde oranını göstermektedir.

Slayt 26

Soru: HİSSE SENEDİ MALİYETİ

■ Bir işletme 100 TL nominal değerle hisse senedi ihraç etmeyi planlamaktadır. Dağıtılması düşünülen kar payı 40 TL ve ihraç gideri 8 TL, olduğuna göre hisse senedi maliyeti şu şekilde olacaktır.

Çözüm■ İhraç durumunda işletmenin sağlayacağı net fon tutarı

: 100 - 8 = 92 TL

■ Hisse senedi maliyeti : 40 / 92 = 0.43

ÖRNEK - 7

Slayt 27

Soru: TAHVİL MALİYETİ

Nominal değeri 100 TL olan %30 faizli bir tahvilin, itfa süresi 5 yıldır. Tahvil çıkarma giderleri 6 TL, olduğuna göre bu tahvilin maliyeti şu şekilde bulunabilir.

ÇÖZÜMTahvilin sağlayacağı faiz : 0.30 x 100 = 30 TL1 yıl için ihraç maliyeti : 6 / 5 = 1,2 TL Tahvilin ihracı ile sağlanacak net fon : 100 - 6 = 94 TLTahvil Maliyeti : (30 + 1,2) / 97 = 0.32

ÖRNEK - 7

Slayt 28

Ortalama Sermaye Maliyeti

■ Örneğin kurumlar vergisinin %25 olduğu varsayımı altında;

■ Hisse senedi için : 0.43 (1 + 0.25) = 0.5375

■ Tahvil için : 0.32 (1 - 0.25 ) = 0.24

OSM = (0,5375 x 0,70) + (0,24 x 0,30)

OSM = 0.37625 + 0.072 = 0.45

HS = 0,70 T = 0,30 olursa

ÖRNEK - 7