Sigara na Akım ve Yan Akım Duma -...

Sigara Sigara na Akna Akıım ve Yan Akm ve Yan Akıım Dumam Duma

çç.Dr.Dr. Metin . Metin ÖÖzkanzkan

NEDEN SNEDEN SİİGARA GARA İİÇÇİİYORSUN?YORSUN?

oolool”” bir davranbir davranışış..

ddıınnıı seviyorum.seviyorum.

gara iara iççmeyi seviyorum.meyi seviyorum.

ni rahatlatni rahatlatııyor.yor.

en ban bağığımlmlııssıınn

bu b..bu b..kuku iiççmeyiz, sadece satarmeyiz, sadece satarıız. Bunuz. Bunue hakk hakkıı ve ve öözgzgüürlrlüüğğüünnüü gengenççlerelere, , cilerecilere, , aptalaptal ve ve fakirlerefakirlere bbıırakrakıırrıız." z."

ra ra şşirketi yirketi yööneticisi neticisi -- PMPM

ci yarının düzenli tütün Sigara içenlerin çoğu sigaraya rında başlamaktadır. Gençlerin avranışları Philip Morris tarafından mektedir.

Philip Morris Araştırma ve Geliştirme Müdürü’nün Görüş

Raporu

çç şş yymadde imadde iççermektedir;ermektedir;

4000 kimyasal maddenin

TheThe InternationalInternational AgencyAgency forfor ResearchResearch on on CanceCancesigara dumansigara dumanıınnıı Grup 1 (insan iGrup 1 (insan iççin) in) karsinojenkarsinojen ololetti (IARC, 1985).etti (IARC, 1985).

AyrAyrııca IARC ana akca IARC ana akıım dumanda (AAD) bulunan m dumanda (AAD) bulunan maddeyi de maddeyi de karsinojenkarsinojen olarak solarak sıınnııflandflandıırmrmışışttıır: r:

11 Grup 1 (11 Grup 1 (SmithSmith et al., 1997), et al., 1997), 9 Grup 2A (olas9 Grup 2A (olasıı insan kanseri) (insan kanseri) (SmithSmith et al., 2et al., 248 Grup 2B (insan 48 Grup 2B (insan karsinojenkarsinojen olabilir) (olabilir) (possiblepossibleSmithSmith CJ ve ark. 2003CJ ve ark. 2003’’te te IARCIARC’’ninnin 61 olarak b61 olarak binsaninsan karsinojenikarsinojeni saysayııssıınnıı 8181’’e ye yüükseltmikseltmişştirtir

Kaç Madde Var?

, , BrucknerBruckner: 120 madde: 120 madde, , JohnstoneJohnstone andand PlimmerPlimmer 1959: 4501959: 450

8, 8, StedmanStedman: 950: 950, , DubeDube andand GreenGreen: 3875: 3875, , RobertsRoberts: 3996: 3996

üümmüüzde 4000zde 4000’’i gei geççmimişştir.tir.olojik aktif, olojik aktif, toksiktoksik,,mutajenikmutajenik veya veya karsinojenikkarsinojenik

Dumanda Neler Var? Kanserojen

ojen: Bir seri genetik klere neden olarak kanserözye neden olan madde

kanserojen madde ile an yıllar hatta on yıllar sonra ıkabilir.

ında “United States Surgeon” sigara dumanında 43

manda Neler Var? Karsinojen

de kanserojen ırken diğer alarda saptanmıyorsa ddeler “olasıojen” olarak kabul

Dumanda Neler Var? Kanserojen

öözel zel nitrosaminlernitrosaminler NNN, NNN, NAT ve NAB, tNAT ve NAB, tüüttüün n nin donin doğğal al komponentleridirkomponentleridir. .

ararıın n metabolikmetabolik aktivasyonu aktivasyonu bozulmalarbozulmalarıına, gen na, gen yonuna ve kansere giden yonuna ve kansere giden ra yol ara yol aççabilir.abilir.

kasyonkasyon ve ve metabolikmetaboliksyon isyon iççicinin kansere icinin kansere ııllığıığınnıı belirleyici etkenlerden belirleyici etkenlerden

nicotine-denitrosoamine

CarbonylsCarbonyls ((AldehidAldehid ve Ketonlarve Ketonlar

atecholatechol,,CresolCresol, , HydroquinoneHydroquinone andand ResorcinResorcin

yyr insan karsinojenisentetik lastik, reçine, yalıtkan, kaplama malzemesi ve boya

nda kullanılır. Suyu, havayı ve toprağı kirleten bir kimyasal at

kileri

ksinksin = Beyin ve = Beyin ve SSSSSS’’dede hasara yol ahasara yol aççararnlarnlarıı taklit ve bloke edebilir. taklit ve bloke edebilir.

konsantrasyonda konsantrasyonda inhaleinhale edilirse depresyon, konsantrasyon edilirse depresyon, konsantrasyon yyııflflığıığı, bitkinlik ve bulant, bitkinlik ve bulantııya neden olabilir.ya neden olabilir.mesleksel mesleksel maruziyetmaruziyet ggööz problemlerine neden olabilir. z problemlerine neden olabilir. urun ve bourun ve boğğaz az irritasyonunairritasyonuna neden olabilir. neden olabilir. zom hasarzom hasarııhayvanlarhayvanlarıında yutuldunda yutulduğğunda karaciunda karaciğğer ber bööbrek beyin ve akcbrek beyin ve akc

BenzeneBenzene

toksiktirtoksiktir..

n ve hayvanlarda n ve hayvanlarda kromozomalkromozomal aberasyonlaaberasyonlar. Lr. Löösemi yaptsemi yaptığıığı kankanııtlanmtlanmışışttıır.r.

yoluyla emilir.yoluyla emilir.

üüstriyel olarak striyel olarak eskideneskiden, m, müürekkep, kaurekkep, kauççuk, vuk, va sa söökküüccüü olarak kullanolarak kullanııllıırdrdıı..

TAR TAR - KatranKatrann, tn, tüüttüünnüün tn tüüm gazm gaz--olmayan, nikotinolmayan, nikotin--olmayan veolmayan veda olmayan kimyasallarda olmayan kimyasallarıı iiççin kullanin kullanıılan bir tanlan bir tanıımdmd

verengi, yapışkan bir maddedir. Bütün sigaralarda bulunıkça da artar.

tranlı sigara : En az 22 mg:15-21 mg: 7 mg veya altı

eki katran silyaları paralize ederek amfizem ve kronik bneden olurken ciddi bir kanserojen maddedir

estest--baz nikotin (tbaz nikotin (tüüttüün dumann dumanıındaki) ndaki) inhalasyoninhalasyon, sind, sindyoluyla aloluyla alıındndığıığında hemen hemen tnda hemen hemen tüümmüüyle yle absorbeabsorbe ee

n, b, bööbrek, mide mukozasbrek, mide mukozasıı, adrenal , adrenal medullamedulla, , nasalnasal mmkk bezlerinde bezlerinde konsatrekonsatre olur. olur.

in sn süüte gete geççer.er.

nikotin zehirlenmesi; kusma, nikotin zehirlenmesi; kusma, diarediare, solunum say, solunum sayııssıınnhhıızzıında artnda artışış, kan bas, kan basııncncıında artnda artışış, ba, başş aağğrrııssıı, ba, başş ddöörolojik rolojik stimstimüülasyonlasyon..

stride; stride; insektisidinsektisid ((şşu anda genel olarak yasaklanmu anda genel olarak yasaklanmışışh lh l iiğğ il til t tt ll d k lld k ll l kt dl kt d

NINIKKOTOTİİNN-22

AraAraşşttıırmalar nikotin rmalar nikotin maruziyetinimaruziyetiniEpileptik atak, Epileptik atak, KusmaKusmaSSS depresyonu, SSS depresyonu, GeliGelişşme gerilime geriliğği, i, FetustaFetusta geligelişşme gerilime geriliğği i Erken doErken doğğum, um, DDüüşşüük dok doğğum aum ağığırlrlığıığıHayvanlarda beyin geliHayvanlarda beyin gelişşiminde geriminde ger

CARBON MONOXIDECARBON MONOXIDE

TTüüttüün dumann dumanıı insaninsanıın n inhaleinhale ettiettiğği en i en öönemlinemli kaynakaynağığıddıır.r.

HbHb’’ee oksijenden 240 kat daha fazla oksijenden 240 kat daha fazla afinitesiafinitesi vv

HbHb’’ee %3 kadar az bir CO ba%3 kadar az bir CO bağğlansa bile lansa bile psikopsikofonksiyonda azalmaya ve bfonksiyonda azalmaya ve bööylece otomobil sylece otomobil syeteneyeteneğğinde azalmaya yol ainde azalmaya yol aççar. ar.

%10 %10 COHbCOHb şşiddetli baiddetli başş aağğrrıılarlarıına yol ana yol aççar.ar.

MyoglobineMyoglobine babağğlanlanıır kalp ve kas fonksiyonlar kalp ve kas fonksiyonla

CARBON MONOXIDECARBON MONOXIDEOlasOlasııllııkla bir kla bir reproproduktifreproproduktif--üüreme reme zehiridizehiridiGebe hayvanlarla yapGebe hayvanlarla yapıılan lan ççalalışışmalar malar orta orta dozlardadozlarda ddüüşşüük dok doğğum aum ağığırlrlığıığı, , fetalfetal ööllüümmhasara yol ahasara yol aççttığıığınnıı ggööstermistermişştir. tir. FetalFetal CO dCO düüzeyleri zeyleri maternalmaternal ddüüzeylerden zeylerden 15 daha y15 daha yüüksektirksektir. . İİnhalenhale ttüüttüün dumann dumanıı fetustafetusta CO dCO düüzeylerinzeylerinarttarttıırrıır; olasr; olasıı perinatalperinatal ööllüüm veya m veya mentalmentalyeteneklerde geri kalmaya yol ayeteneklerde geri kalmaya yol aççar.ar.

a]pyrenea]pyrene (B[a]P) (B[a]P) şşüüpheli insan kanserojenidir. pheli insan kanserojenidir.

kadar yapkadar yapıılan blan büüttüün n ççalalışışmalarda hayvanlarda kansemalarda hayvanlarda kansettıır.r.

gg’’ıınnıınn bile hayvanlarda tbile hayvanlarda tüümmöör yaptr yaptığıığı ggöösterilmisterilmişştir. tir.

rlerde birikir. rlerde birikir.

ayan ayan maruziyetmaruziyet daha ydaha yüüksek oranda kanser yapar.ksek oranda kanser yapar.

maruziyetimaruziyeti ayrayrııca cilt kanserine, dermatite, ca cilt kanserine, dermatite, fotoallerjiyfotoallerjiytiktik solunum sistemi hastalsolunum sistemi hastalığıığına ve amfizeme yol ana ve amfizeme yol aççarar

BENZO[a]PYRENEBENZO[a]PYRENE

enli olarak et tenli olarak et tüüketen kiketen kişşilerde artmilerde artmışış kolonkoloneri riskinden sorumlu olabileceeri riskinden sorumlu olabileceğğini gini göösteresteremalar mevcut. malar mevcut. rtrtıılmlmışış tavuk etinde 5.5ng/gtavuk etinde 5.5ng/ggalda agalda aşışırrıı pipişşirilmiirilmişş biftekte 62.6ng/gbiftekte 62.6ng/g

anser yaptanser yaptığıığından ndan şşüüphelenilen bir maddedir. phelenilen bir maddedir. rak rak 0.12 to 0.38 parts per BILLION [ppb]0.12 to 0.38 parts per BILLION [ppb] miktarmiktarıında olunda oluşşur. ur. SS0.23 to 0.27 parts per MILLION [0.23 to 0.27 parts per MILLION [ppmppm] (1000+ ] (1000+ kat) bulunur.kat) bulunur.en yen yüüksek doza uzun sksek doza uzun süüreli reli maruziyetmaruziyet akciakciğğer, er, farinksfarinks, , bukkbukkkemik, deri, prostat, mesane, bkemik, deri, prostat, mesane, bööbrek ve gbrek ve gööz kanseri, lz kanseri, löösemsem

iskini arttiskini arttıırmaktadrmaktadıır.r.den yden yüüksek ksek maruziyetlermaruziyetler ööksksüürrüük, balgam, kronik bronk, balgam, kronik bronşşit, asit, as

aksiyonlara ve astaksiyonlara ve astıım benzeri durumlara, hafif bam benzeri durumlara, hafif başş aağğrrıılarlarıına,na, ne, azalmne, azalmışış el becerisine, gel becerisine, göözlerde kazlerde kaşışınmaya, bonmaya, boğğaz kurumaz kurumuyku bozukluuyku bozukluğğuna, deuna, değğiişşik susuzluk hissine.ik susuzluk hissine.

HYDROGEN CYANIDEHYDROGEN CYANIDE

ama dozlarama dozlarıı insanda, nazal insanda, nazal irritasyonirritasyon, , konfkonfüüzyonzyon, bulant, bulantıı, halsizlik ve kusma yapar., halsizlik ve kusma yapar.

yyüüksek dozlarksek dozlarıı asteniasteni, , vertigovertigo,kilo kayb,kilo kaybıı ve GIS ve GIS emleri yapar.emleri yapar.

stride ana kullanstride ana kullanıım alanm alanıı buharla dezenfeksiyon,buharla dezenfeksiyon,tisidtisid, , elektroplatingelektroplating ((galvanizasyongalvanizasyon?), ?), metalurjimetalurji vverafafççııllııktktıır.r.

kin, irrite edici kokusu in, irrite edici kokusu 1 1 ppmppm’’de bile hissedde bile hissed

ek konsantrasyonlarda yoek konsantrasyonlarda yoğğun un irritasyonairritasyona, , hasarhasarıına ve astna ve astııma yol ama yol aççar.ar.

Katkılar Neden?üürrüünnüünnüün fiziksel karakteristiklerini gelin fiziksel karakteristiklerini gelişştirmetirmenda bozulma, nda bozulma, çüçürrüüme olasme olasııllııklarklarıınnıı azaltmakazaltmak

erin tercih edilme erin tercih edilme –– seseççilme ilme –– şşansansıınnıı arttarttıırmakrmakinin bainin bağığımlmlııllıık yapk yapııccıı etkisini daha da arttetkisini daha da arttıırmakrmaka ia iççiminin daha kolay iminin daha kolay ööğğrenilebilir olmasrenilebilir olmasıı iiççin.in.alaralarıın n ççekiciliekiciliğğini arttini arttıırmak rmak –– veya daha kveya daha kööttüüssüü ––ggüüvenli olmasvenli olmasıı iiççin in ––

Katkı maddeleri1400 madde kullanılmıştır. 600 katkı maddesinin kullanımın

tir (Bates et al., 1999). Ancak bu izni veren ne ABD Devleti ne de Aonu hangi markada hangi katkıların ne oranda olduğunu bilmk

ehid, şekerin yanması sonucu oluşur. Nikotinin bağımlılık ya

k asid, nikotin-levulinat: ölçüm makinasında nikotin ve katranikotinin yararlanımını arttırır.

e teobromine: Kakao kendisi bazı alkoloidler içerir ve bağımyel yaratır. % 1 kadar teobromine içerir bu da bronkodilatör edaha hızlı emilimini sağlar.izin: Çok potent bir tatlandırıcı Hipertansiyon ve ödeme ned

Katkı maddelerili kokular (ortalama bir markada 30-150 vardır (Manus,1989)ahve ekstresiekerikolataakao yağı >> yanma> bromid > ronkodilatasyon >nikotin absorbsiyonundartışumarinanilyaentol > boğazı hissizleştirebilireşitli bitkisel yağlar

(sidestream smoke)ronmental Tobacco Smoke, “second-hand smoke”, “involuntary smmoking”).

igara Dumanı (ÇSD) direk olarak sigarayı içme dışında ortaya çıkai dumandır.afından exhale edilen duman (second-hand smoke, ikinci-el dumannın ucundan yanmakla oluşan duman (sidestream smoke, yan dumbir sigaranın kağıdı ve filtresinden sızan duman (lateralstream smo).

Sidestream

ÇSD mana göre daha fazla nikotin içerir.

ojenler daha yüksek konsantrasyondadır.

e ev içi ÇSD daha ciddi boyutlardadır. İş olarak ane, restoran ve bar çalışanları vs. maruz kalma

e EPA ÇSD’yi Grup A karsinojen olarak tanımlam

n (environmental protection agency) raporuna gömada kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanstadır.

ÇSD

ana dumandan farklıdır ve 8 saatlik ÇSD ziyetinin direk olarak 20 sigara içimine beazdaki içeriklerinin 1/3’üne yakın maruziyekül fazın 1/100 – 1/1000’ine maruziyetleçlanabilir.

ÇSD

andan ayrıştırılan nitrözaminlerin çoğu denanlarında karsinojendir ve bazıları (ör. N-sodimethylamine) yan dumanda ana duma10 to 200 kat daha yüksektir.

(U S DHHS 1986; Lofroth 1989)

yara içen 10 kişi saatte 2 sigara içse

kaldığı toksik madde oranı

Alveoller

LightLight

az yağ (< %50)az kalori (en az 1/3)

Daha sağlıklı gıda

t-ultra light sigaramansız sigara

nikotini dnikotini düüşşüük gk göösteriyor?steriyor?

üü ““lightlight ve ultra ve ultra sigaralar sigaralar ıı yanyanııltacak ltacak de dizayn de dizayn iişş

kertkert, , ““SmokingSmoking UnderUnderConditionsConditions: : DevelopmentDevelopment of of andand MaximumMaximum ValuesValues forfor

nstituentsnstituents in in TobaccoTobacco

htht sigaralarla daha msigaralarla daha mıı az kaaz kave nikotin alve nikotin alıınnıır?r?

satuar içim yöntemleri ba başışına alna alıınan nan puffpuff saysayııssıınnıın arttn arttıırrıılmaslmasıı

asyonasyon deliklerinin kapatdeliklerinin kapatıılarak ( elle veya dudakla) dularak ( elle veya dudakla) dual hava ile al hava ile dildilüüee edilmesinin edilmesinin öönlenmesinlenmesierlere erlere ççekilen ekilen puffpuff hacminin artthacminin arttıırrıılmaslmasııe ie iççilen sigara sayilen sigara sayııssıınnıın arttn arttıırrıılmaslmasıı

nn KozlowskiKozlowski et al. et al. AmericanAmerican Journal of Journal of PreventivePreventive edicine,1edicine,1

Light veya Zararsız SYoktur.

Ne kadar katran veya nalacağınız,

sigarayı nasıl içtiğibağlıdır.

one has ever become a cigarette smoker one has ever become a cigarette smoker bmoking cigarettes without nicotinemoking cigarettes without nicotine””

----W.L. Dunn (Phillip Morris), 1972W.L. Dunn (Phillip Morris), 1972