Toplu Ulasimda Fiyatlandirma ve Etkileri

Fiyatlandırma ve Toplutaşım Sistemi Etkileşimi

Erhan Öncü, Ulaşım PlancısıUlaşım-Art Ltd.

BaşlıklarBaşlıklar

Fiyatlandırma Çeşitleri

Fiyatlandırma Politikaları

Aktarma Fiyatlandırması

Fiyatlandırma ve Toplutaşım Sistemi Etkileşimi

Kentlerimizdeki Uygulamalar ve Sorunlar

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

Bedelsiz yolculuk Diğer bazı kamu hizmetleri gibiGenel bütçeden karşılanmaKent geneli (yaklaşıl 50 yerleşimde)

Kısmi (bölge, hat, yaygın uygulama)

Pek çok sorunu çözecekÇapraz sübvansiyonla

Türel dağılımSıkışıklıkSosyal öncelik

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

Bedelsiz yolculuk Kentin ölçeği

Aşırı tüketim

Verimlilik

Amortisman / Yatırım

Adaletsizlik

Vandalizm

Evsizlerin yeri

Kalite düşmesi

Artan işletme, bakım giderleri

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

Bedelsiz yolculuk

Sabit (tek) fiyatBiniş bedeli

Her mesafede aynı

Kısa yolculuklar uzun yolculukları Kısa yolculuklar uzun yolculukları ödüyorödüyor

Kısa yolculuklar azalıyorKısa yolculuklar azalıyor

Kent büyüdükçe adaletsizlik artıyorKent büyüdükçe adaletsizlik artıyor

Kentin ve şebekenin yayılmasına Kentin ve şebekenin yayılmasına yol açıyoryol açıyor

Robin Hood etkisi (?)Robin Hood etkisi (?) Kısa Orta Uzun

Tek fiyat

Yolculuk mesafesi

Bedelsiz yolculuk

Sabit fiyatlandırma

Değişken fiyatlandırma Yolculuk uzunluğuna göre

Tarife bölgeleri

Hat uzunlukları

Eşikler

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

Bedelsiz yolculuk

Sabit fiyatlandırma

Değişken fiyatlandırma Yolculuk uzunluğuna göre

Yolculuk zamanına göre

Yılın aylarına göre

Haftanın günlerine göre

Günün saatlerine göre

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

İndirim

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

Bedelsiz yolculuk

Sabit fiyatlandırma

Değişken fiyatlandırma Yolculuk uzunluğuna göre

Yolculuk zamanına göre

Yolculuk konforuna göre

Hizmet kalitesi

Hizmet konforu

Yolculuk süresi/hızı

Bedelsiz yolculuk

Sabit fiyatlandırma

Değişken fiyatlandırma Yolculuk uzunluğuna göre

Yolculuk zamanına göre

Yolculuk konforuna göre

Yolcunun özelliklerine göre

Yaşlılar

Öğrenciler

Engelliler

Diğerleri …

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

İndirimler:İndirimler:

MaliyetlerMaliyetler

Bir grup için yapılan “indirim”…diğerleri için “bindirim”dir.

İndirim, sübvansiyon varsa kabul edilebilir,

yoksa adil değildir!Özel işleticilerinözellikle bireysel işleticilerin

ağırlıklı olduğu rekabetçi ortamlarda etkin sübvansiyon mekanizmaları işlememektedir.

PersonelGiderleri

YakıtGiderleri

Yolcu Gelirleri

DiğerGelirler

DiğerGiderler

İndirimler…İndirimler…

Pazarlama,Türel değişim veSosyal amaçlar için

bir ARAÇ olarak kullanılabilir,

Ancak yaygınlaştıkça sistemde bozulmaya ve adaletsizliğe yol açar.

İndirimler hizmetlerin konfor, güvenlik ve güvenilirliğini azaltır, maliyetini yükseltir.

İndirimlerle en önemli gelir miktarı azalır

Fiyatlandırma ÇeşitleriFiyatlandırma Çeşitleri

Bedelsiz yolculuk

Sabit fiyatlandırma

Değişken fiyatlandırma Yolculuk uzunluğuna göre

Yolculuk zamanına göre

Yolculuk konforuna göre

Yolcunun özelliklerine göre

Ön ödeme miktar ve zamanına göre

Ön ödeme / Sonradan ödeme

Bağlılık indirimleri

Çoklu satış indirimleri (deep discount)

Sosyal Boyut

Hakkaniyet

Ekonomik erişim

Sosyal Boyut

Hakkaniyet

Ekonomik erişim

Fiyatlandırma PolitikalarıFiyatlandırma Politikaları

Diğer Boyutlar

Çevresel etkiler

Kentsel politikalar

Bütünleşme

Toplutaşım sistemi

Diğer Boyutlar

Çevresel etkiler

Kentsel politikalar

Bütünleşme

Toplutaşım sistemi

Kullanan

Tüketen

Kirleten

Kullanan

Tüketen

Kirleten

Kullandığı

Tükettiği

Kirlettiği

Kullandığı

Tükettiği

Kirlettiğikadar ÖDER !!!kadar ÖDER !!!

İşletmecilik

Mali sürdürülebilirlik

Basitlik / kolaylık

Verimlilik

Esneklik

İşletmecilik

Mali sürdürülebilirlik

Basitlik / kolaylık

Verimlilik

Esneklik

Pazar

Rekabet

Türel paylaşım

Pazar

Rekabet

Türel paylaşım

RomaNY BarcelonaBerlin

Aktarma ve FiyatlandırmasıAktarma ve Fiyatlandırması

Aktarma FiyatlandırmasıAktarma Fiyatlandırması

Aktarmasız Yolculuk

Besleme

Ana Hat (Y. Kapasite, Hız, Konfor)

Besleme

SüreKonforBedel

SüreKonforBedel

A

B

Aktarma indirimi, sistemin kazançlarının yolcu ile paylaşılmasıdır.

Aktarma Yapma İndirimi

Aktarma Yapma İndirimi

Aktarma indirimi, aktarmada yaşanan rahatsızlıkların bedelinin yolcuya geri ödenmesidir.

Aktarma, bütünleşik sistemin bağlayıcı unsurudur.

Hizmetler, işleticiler ve türler aracında işbirliği ve rol paylaşımıdır.

Hat

Güzergah

Zaman

İşletme

Mekan

Fiyat

Bilet

Bilgi

Bütünleşik Sistem nedir?Bütünleşik Sistem nedir?

Aktarma ve aktarma indirimleri, bütünleşik bir şebekede anlamlıdır…

Aktarma Nedir?Aktarma Nedir?

Aktarmalı yolculuk, tek bir amaç için yapılan, birbirinin devamı niteliğindeki bağlantılı binişlerin bütünüdür.

Geri dönüş yolculukları ileKırılan (farklı amaçlar içeren) yolculuklar

aktarma yolculuk olmadığından aktarma indirimini hak etmez.

Bu yolculuklara aktarma indirimi uygulanması yolcular arasında adaletsizlik yaratır.

A

B

B

C

Kentlerimizin çoğunda aktarmalar net olarak tanımlanmadığından tüm ikinci binişler aktarma sayılmakta ve yolcular için tüketici artığı (Consumer Surplus) oluşmaktadır.

Yolculukların; Üretim katsayısını

Uzunluğunu

Türünü

Hat ve güzergahını

Aktarma sayısını

etkilemekte,

Fiyatlandırma Yapısı ve Düzeyinin EtkileriFiyatlandırma Yapısı ve Düzeyinin Etkileri

KentlerinGelişim yönlerini

Yayılma hızını

Bölgelerin yoğunluklarını ve

Sosyo-ekonomik özelliklerini

belirlemektedir.

Değişken Fiyatlandırma Mesafeye göre (kıta sistemi, 1870)

Kaliteye göre (1. ve 2. mevki)

Kişiye göre (öğrenci, asker, sivil)

Çoklu satış (aylık pasolar)

Kentlerimizde Fiyatlandırmanın GeçmişiKentlerimizde Fiyatlandırmanın Geçmişi

Aktarma biletleri (1944, 2 saat)

Tek fiyat ve biletçisiz uygulama

Köprü geçişleri “Köprü Mürüriye Resmi”

Elektronik bilet sistemleri

Bireysel işleticilerin payı ve dinamikleri

Açık ve net olmayan sübvansiyon mekanizmaları ve ölçütleri

Fiyatlandırma konusundaki belirsizlik ve bilgisizlik

Bilimsel olmayan ölçütler ve yöntemlerAraştırma olmamasıBilgilerin açık olmaması

Pazar koşullarındaki farklılıklarÖzel kesim ağırlıklıKarma sistemlerdeKamu ağırlıklı

Kentlerimizde Fiyatlandırma SorunlarıKentlerimizde Fiyatlandırma Sorunları

Hatları düzenlemeden bütünleşme ve aktarma fiyatlandırması yapmaya çalışılması

Fiyat sistemi değerlendirme ve fiyat güncelleme mekanizmalarının olmayışı

Fiyatlandırmanın ve hat yapısının diğerini bozması

Servis araçları ve taksilerin bütünleşme kapsamına alınamaması

Kentlerimizde Fiyatlandırma SorunlarıKentlerimizde Fiyatlandırma Sorunları

Fiyatlandırmanın önemi, boyutları, etkileri ve sistem içindeki rolü yeterince anlaşılamamıştır,

Ulaşımda fiyatlandırma, herhangi bir ürünün veya hizmetin fiyatlandırılması kadar basit değildir,

Fiyatlandırma politikaları, ölçütleri ve süreçleri bilimsel bir şekilde oluşturulmalı ve politikacıların kişisel kararı olmamalıdır.

Son SözSon Söz

twitter.com/eroncutwitter.com/Erhan_Oncu_Tr