W kręgu „małej ojczyzny”

W kręgu „małej ojczyzny”

WieśGminaPowiat

Województwo

Przedbórz – moja wieś

Nazwa naszej wioski – Przedbórz - oznacza przedborze, czyli miejsce przed borem.

Jeden z głównych szlaków komunikacyjnych prowadzących z południa na północ i wschód wiódł m.in. przez Przedbórz. Do czasów II wojny światowej między Czarną Sędziszowską a Przedborzem (na granicy województwa krakowskiego i lwowskiego) pobierano opłatę od przejeżdżających furmanek (tzw. myto).

Pierwsi właściciele

Wg p. K. Skowrońskiego Przedbórz został założony w 1510r. jako wieś o bartniczym charakterze. Pod koniec XVIw. mieszkańcy płacili czynsz w miodzie, a opłaty kościelne w wosku.

Pierwszymi właścicielami Przedborza byli potomkowie Spytka Ligęzy. Po I rozbiorze Polski Przedbórz przeszedł pod panowanie austriackie. Wieś należała wówczas do powiatu pilzneńskiego w woj. lwowskim.

W 1849r. Przedbórz kupił na licytacji Ludwik Wąsowicz. Pod koniec XIXw. Przedbórz liczył 814 mieszkańców.

We wsi był dwór, browar i karczma. Od 1867r. (do dziś) Przedbórz należy do

powiatu kolbuszowskiego.

Główne zajęcia mieszkańców

Pierwsi mieszkańcy Przedborza trudnili się pszczelarstwem, uprawą ziemi, hodowlą, łowiectwem, zbieractwem i pracą w pobliskiej hucie szkła w Hucie Przedborskiej.

W późniejszym czasie przedborzanie zaczęli dojeżdżać do pracy w pobliskich zakładach produkcyjnych w Kolbuszowej i Sędziszowie. Obecnie coraz mniej ludzi uprawia ziemię. Część mieszkańców pracuje w Kolbuszowej bądź w Sędziszowie. Duża grupa wyjeżdża zarobkowo za granicę.

Przedbórz widziany naszymi oczami

Obecnie Przedbórz liczy 912 mieszkańców. Reprezentantem naszej władzy lokalnej jest

sołtys. Obecnie funkcję tę sprawuje p. Halina Majka.

Wciąż przybywają piękne, nowe domy.

Przedbórz z lotu ptaka

Nasz kościół swoim wyglądem przypomina średniowieczne mury obronne.

Dla nas, uczniów, bardzo ważnym miejscem jest szkoła.

Wiemy, że pierwsze lekcje w Przedborzu odbywały się już w 1881r. w prywatnym domu p. Jana Pasa. Pierwszą szkołę oddano do użytku w 1894r. Obecny budynek szkolny funkcjonuje od 1968r. Nasz szkoła to nie tylko piękny budynek. To także ładnie urządzone, nowocześnie wyposażone klasopracownie.

Szkoła Podstawowa im. Janka Zawiszyw Przedborzu

Poczesne miejsce we wsi zajmuje tzw. budynek wielofunkcyjny.

Znajduje się tutaj Ochotnicza Straż Pożarna, Sołtysówka, Świetlica Wiejska oraz Biblioteka Publiczna.

W bibliotece zawsze możemy skorzystać z księgozbioru. Również tutaj mamy dostęp do komputera i internetu. Panie organizują ciekawe zajęcia, konkursy, wystawy. Przybliżają nam tradycje i zwyczaje ludowe naszego regionu.

Wystawa w bibliotece

Legenda związana z Przedborzem

Źródła

1) M. Gola – „Przedbórz i Kuta Przedborska-przeszłość i teraźniejszość”,

2) A. Bata, H. Lawera – „Kolbuszowa i okolice”,3) M. Piórek – „Proces osadnictwa w południo-

wo- wschodniej części Puszczy Sandomierskiej od IX – XIII wieku”,

4) Wywiad z p. Krystyną Saj.

Kolbuszowa – nasza gmina

Zanim Kolbuszowa urosła do rangi gminy minęło wiele lat.

Z powstaniem tej miejscowości związana jest legenda o Kolbuszu.

Początek wsi Kolbuszowa dał jakiś wielki i groźny zbój Kolbusz. Niestety nie wiemy o nim nic więcej.

Nieco historii W 1508 r. po raz pierwszy w

dokumentach wymieniono Kolbuszowę - sołectwo zasadźcy Kolbuskiego - od nazwiska którego przyjęto nazwę osady. W 1513r. dobra te wykupił od M. Kolbuskiego (albo jego syna) St. Tarnowski. Wtedy też ufundował w Kolbuszowej parafię filialną pod wezwaniem Wszystkich Świętych.

Kolbuszowa przechodziła kolejno w posiadanie rodziny Lubomirskich, Sanguszków i znów Lubomirskich.

W 1700r. poprzez nadanie miejscowości praw miejskich Kolbuszowa stała się miastem.

Rzeka Nil

Przez miasteczko przepływa rzeka Nil. Skąd taka nazwa?

W dawnych czasach na strumień ten mówiono Trześnia.

Jedna z hipotez przypisuje nadanie nazwy „Nil” pomyłce austriackich kartografów.

Rzeka Nil(w oddali – Kościół pw. Wszystkich Świętych)

Podział administracyjny gminy Kolbuszowa to gmina miejsko-wiejska

w powiecie kolbuszowskim, w województwie podkarpackim.

Gmina obejmuje : miasto Kolbuszowa i 14 sołectw: Bukowiec, Domatków, Przedbórz,

Kolbuszową Dolną, Kolbuszową Górną, Kupno, Nową Wieś, Widełkę, Zarębki, Werynię, Kłapówkę, Świerczów, Hutę Przedborską, Poręby Kupieńskie.

Gmina Kolbuszowa

Herb gminy Kolbuszowa

Flaga gminy Kolbuszowa

Gmina Kolbuszowa w liczbach:

Powierzchnia gminy - 171 km2

Powierzchnia miasta - 749 ha Ludność ogółem - 25144

Liczba mieszkańców : Miasto Kolbuszowa - 9446 Kolbuszowa Górna – 2803 Widełka - 2360 Kolbuszowa Dolna – 2147 Kupno - 1536 Werynia – 1535 Domatków - 1033 Przedbórz - 912 Zarębki - 908 Nowa Wieś - 720 Świerczów - 569 Bukowiec - 380 Huta Przedborska - 299 Poręby Kupieńskie - 270 Kłapówka - 226

Urząd Miejski w Kolbuszowej

Władze gminy

Burmistrz – p. Jan ZubaZ-ca burmistrza – p. Marek GilSekretarz – p. Barbara BochniarzSkarbnik – p. Stanisław Zuber Przew. Rady Miejskiej – p. Marek Opaliński

Kolbuszowa – stolicą gminy

Miejsca, które warto zobaczyć

- Kościoły parafialne w gminie- Cmentarz żydowski w Kolbuszowej- Pałac Tyszkiewiczów w Weryni- Kaplicę grobową Tyszkiewiczów- Białkówkę i Świerczówkę- Skansen- Budynek Towarzystwa Gimnastycznego

„Sokół” (dzisiejszy Dom Kultury)

Studnia na Rynku

Skansen kolbuszowski

Cmentarz żydowski

Pałac Tyszkiewiczów w Weryni

Kościół pw. Wszystkich Świętych

Świerczówka

Źródła

1) A. Bogaczyk – „Kolbuszowa. Miasto i gmina”,2) http://pl.wikipedia.org/wiki/Kolbuszowa,3) http://www.kolbuszowa.biz.pl/,4) http://www.kolbuszowa.pl/,5) J. Bardan – „Kolbuszowa. 300 lat miasta”,6) Z. Trześniowski – Ziemia Kolbuszowska”,7) A. Bata – „Kolbuszowa i okolice”

Powiat kolbuszowski Nieco z historii powiatu. W 1855r. w namiestnictwie lwowskim

powstało 10 powiatów. Jednym z nich był powiat kolbuszowski. Na jego terenie znaj -dowały się 2 miasteczka i 42 gminy wiejskie. W czasie okupacji niemieckiej powiat kolbu- szowski został zlikwidowany i przyłączony do powiatu rzeszowskiego. Po II wojnie światowej rekatywowano go.

W latach 1955-1968 dokonano kilka reorganizacji w ramach istniejących powiatów. W wyniku przeprowadzonej w 1975r. reformy administracyjnej powiat kolbuszowski zniknął z mapy naszego kraju.

1 stycznia 1999r., już w nowych granicach administracyjnych, powiat kolbuszowski roz- począł swoje istnienie.

Podział administracyjny powiatu kolbuszowskiego

W skład powiatu kolbuszowskiego wcho- dzą gminy: Cmolas, Kolbuszowa, Majdan Królewski, Niwiska, Dzikowiec, Raniżów.

Z powiatem kolbuszowskim sąsiaduje sześć powiatów: mielecki, niżański, stalowowolski, ropczycko-sędziszowski, rzeszowski, tarno -brzeski.

Stolicą powiatu jest Kolbuszowa.

Herb powiatu kolbuszowskiego

Flaga powiatu kolbuszowskiego

Powiat kolbuszowski w liczbach Powiat kolbuszowski zajmuje powierzchnię

773,93 km2.

Zamieszkuje go 63 153 osób. I tak w gminie:Kolbuszowa – 25448Cmolas – 7 848Dzikowiec – 6 496Majdan królewski – 9657Niwiska – 5 783Raniżów – 7 199

Władze powiatu

Starosta – p. Józef KardyśWicestarosta – p. Wojciech CebulaPrzew. Rady Powiatu – p. Mieczysław BurekSekretarz – p. Stanisław StecSkarbnik – p. Małgorzata Mokrzycka-Kwaśnik

Władze powiatu urzędują w Starostwie w Kolbuszowej.

Starostwo Powiatowe w Kolbuszowej

Najciekawsze/najważniejszemiejsca w powiecie

- Szpital Powiatowy im. Jana Pawła II w Kolbuszowej- Starostwo w Kolbuszowej- Szkoły- Miejsca kultu religijnego- Zabytki - Muzea- Miejsca rekreacji i wypoczynku

Szpital Powiatowy im. Jana Pawła II w Kolbuszowej

Dawny kościół szpitalny (z 1674r.) w Cmolasie

Wiatrak „koźlak” z Trzęsówki(obecnie na Skansenie w Kolbuszowej)

Chałupa z Huty Przedborskiej(obecnie na Skansenie w Kolbuszowej)

Majdan Królewski -kościół z 1792r.(widok współczesny)

Kościół w Ostrowach Tuszowskich(fot. p. J. Cichoń)

Stadnina koni w Dzikowcu

Zalew Maziarnia (Wilcza Wola)

Fregata – kryta pływalniaw Kolbuszowej

Basen w Cmolasie

Źródła1) F. Kotula – „Z Sandomierskiej Puszczy”,2) S. Lew – „Ścieżkami Lasowiaków i Rzeszowia-

ków”,3) M. Skowroński – „Powiat Kolbuszowski”,4) S. Zych (red.) – „Pięć wieków Kolbuszowej”,5) http://www.powiat.kolbuszowski.pl/,6) http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/

11387,cmolas-d--kosciol-szpitalny--drewniany-(1674).html

7)http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/11387,cmolas-d--kosciol-szpitalny--drewniany-(1674).html,

8)http://www.cmolas.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=28&strona=1,

9)http://pl.wikipedia.org/wiki/Trz%C4%99s%C3%B3wka,

10)http://pl.wikipedia.org/wiki/Majdan_Kr%C3%B3lewski,

11)http://www.123polska.pl/noclegi/tanie/stadniny-koni/stadnina-cis-w-dzikowcu-k.-kolbuszowej/,

12) http://hobbit-tdc.pl/zalew-maziarnia.html,13) http://www.basen.kolbuszowa.pl/,

Województwo podkarpackie

Województwo podkarpackie – jedno z 16 województw utworzonych w 1999 roku. Województwo zajmuje powierzchnię 17 846 km².

Pod względem liczby mieszkańców (2 103 505 osób) województwo znajduje się na 9 miejscu w Polsce.

Stolicą Podkarpacia jest Rzeszów.

Herb woj. podkarpackiego

Flaga woj. podkarpackiego

Podział administracyjnywoj. podkarpackiego

Władze woj. podkarpackiegoWojewoda – p. Małgorzata Chomycz-ŚmigielskaWicewojewoda – p. Alicja Wosik

Władze Sejmiku woj. podkarpackiego

Marszałek – p. Mirosław KarapytaWicemarszałek – p. Zygmunt Cholewiński p. Anna Kowalska

Urząd Wojewódzki w Rzeszowie

Urząd Marszałkowski w Rzeszowie

Te miejsca warto odwiedzić:

- Parki narodowe, rezerwaty przyrody- Pałace i zamki- Budownictwo sakralne- Ratusze, stare kamienice- Muzea, w tym skanseny- Fortyfikacje

Tarnica – najwyższy szczyt polskich Bieszczadów

Zapora w Solinie i Jezioro Solińskie

Rezerwat w Czarnorzekach „Prządki”

Zamek w Baranowie Sandomierskim

Zamek w Krasiczynie

Organy w Bazylice Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Leżajsku

Fort XV twierdzy Przemyśl

Secesyjne kamienice przy ul. Grunwaldzkiej w Przemyślu

Źródła

1) F. Kotula – „Z Sandomierskiej Puszczy”,2) http://pl.wikipedia.org/wiki/Rzesz%C3%B3w,3) http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojew

%C3%B3dztwo_podkarpackie,4) http://www.odyssei.com/pl/travel-article/

10288.html,5) http://pl.wikipedia.org/wiki/

Zamek_w_Baranowie_Sandomierskim

6)http://www.krasiczyn.com.pl/strona/index.html?p=p_163&sName=zamek,

7)http://nieruchomosci.hiperogloszenia.pl/domy-letniskowe-hotele/ogloszenie/164665-piekna-kamienica-secesyjna-z-ogrodem-w-przemyslu-oferta/