Mga Pang-ugnay at Mga Uri Nito

ANG PANG-UGNAY AT ANGMGA URI NITO

Ang Pangatnig ay bahagi ng pananalita na nag-uugnay sa salita sa kapwa salita, o isang kaisipan sa kapwa kaisipan. Ito ay maaaring pantulong o pantuwang.

MGA URI NG PANGATNIG Pantuwang ang pangatnig kapag pinag-uugnay nito ang mga magkakasingkahulugan, magkakasinghalaga o magkakapantay na mga bagay o kaisipan.

Ang mga pantuwang na pangatnig ay:

At Saka Pati

Mga halimbawa: Magtitirik ng kandila at

magpapadasal si Ka Ebeng sa Araw ng mga Patay.

Magtitirik ng kandila’t magpapadasal si Ka Ebeng sa Araw ng mga Patay.

Ang mga mamamayan pati na ang mga dayuhan ay pupulungin ng Pangulo.

Dalhin mo bukas pagtungo natin sa talon ang timba, tabo saka ang mga labahin.

MGA URI NG PANGATNIG Pantulong naman ang pangatnig kung pinag-uugnay nito ang sugnay na di- makapagiisa sa malaya o makapag-iisa o punong sugnay.

URI NG PANGATNIG NA PANTULONG

Pamukod – pamukod ito kung may pamimili, pagtatangi, pag-aalinlangan, pagtatangi sa isa o sa iba sa dalawa o mahigit pang bagay o kaisipan.

Hal. Ni sa pangarap ni sa panaginip ay hindi siya nagisip ng ganyon.

Ang tunay na Kristyano, ay walang-kiling. Katoliko o Protestante o Muslim, lahat sila ay pantay-pantay sa mata ng Diyos.

URI NG PANGATNIG NA PANTULONG

Paninsay o Pasalungat – kung sa tambalang pangungusap, ang ikalawa ay sumasalungat sa una, ang ginagamit ay: ngunit, bagaman, habang, kahit, datapwat, subalit.

Hal. Sasalo raw siya kahit masama ang kanyang loob.

Ang mamamayang pilipino, bagama’t hirap sa buhay, ay laging kamamasdan ng kasiyahan.

PAKATANDAAN:

Ang subalit ay ginagamit lamang kung ang ngunit, at datapwat ay ginagamit na sa unahan ng pangungusap.

Hal.Matahimik pa rin ang Pilipinas ngunit hindi pa rin lubos makapaniwala ang mga taga-ibang bansa dahil sa maling nalalathalang balita, subalit patuloy pa rin silang dito ay dumaragsa.

URI NG PANGATNIG NA PANTULONG

Panubali – kung may pag-aalinlangan o pagbabakasakali, ang ginagamit ay: kung, pag, sana, baka, pagka, kapag, sakali.

Hal.Lalong hihirap ang iyong buhay kung babayaan mong nakatiwangwang ang iyong lupa.

Pinamihasa mo ang iyong anak sa karangyaan, baka magsisi ka pagdating ng araw.

URI NG PANGATNIG NA PANTULONG

Pananhi – mula sa salitang sanhi o dahilan. Ito ay ginagamit kung ang mga kadahilanan, ay inilalahad, kung nangangatwiran, kung tumutugon sa katanungang “bakit?”

Ang mga salitang ginagamit ay: dahil, sapagkat, palibhasa, kasi, kundangan, atb.

Hal.Sumama ang kanyang pakiramdam dahil sa nakain niyang hilaw na mangga.

Lumayas ang anak niya kasi sobra niyang pinagmamalupitan.

URI NG PANGATNIG NA PANTULONG

Panlinaw – kung ang nasabi ay pinaliliwanagan pa, ang ginagamit ay: samakatuwid, kaya, gayunpaman, kung gayon, alalaon, sana, atbp.

Hal. Makahulugan at makabulahan ang kasaysayan, sa makatuwid, ang palasak nating kawikaan: “Ang hindi marunong lumingon sa pinangalingan ay hindi makararating sa paroroonan.” ay diwang bagay lamang.

URI NG PANGATNIG NA PANTULONG

Panulad – ito ay pariralang magkatugon na ginagamit sa pagtutulad.

Hal.

Kung ano ang itinanim, ay siya ring aanihin.

Kung alin ang pinagkapili-pili, ay siya pang nakuha ng bungi.

URI NG PANGATNIG NA PANTULONG

Panapos – ginagamit ang pangatnig na ito kung nagpapahayag ng layon o pagbabadya ng nalalapit na pagwawakas sa pagsasalita. Ito ay: upang, nang, sa wakas.

Hal.Pahalagahan ang pangaral ng mga magulang nang hindi malihis ng patutunguhan.

Ang Pilipinas, sa wakas, hindi pa man lubos na maunlad ay kababanaagan na ng mapangakong bukas.