View
2.047
Download
6
Category
Preview:
Citation preview
IES MUNGIA BHIDBH 4. maila Irakaslea: Marije AGUILLO
DBH 4. maila - Marije Aguillo
NAPOLEONNAPOLEON • Ajaccio (Korsika) 1769 – Sta. Elena 1821.• Oso ona izan zen matematiketan .• Gaztaro iraultzaile nazionalista.• Korsikatik ihes egin behar izan zuen.• Tolon-eko setioan estrategia bikaina eta garaipena
lortzearen ondorioz Brigada-Jeneral izatera heldu zen.• Josefina (Direktioroko Barrasen amorante izana) ezagutu
eta ezkondu zuen.• Italiako ejerzitoaren jenerala (1796). Jeneral eta estratega
bikaina: garaipen pilo bat.• 1798.an Direktoriok, beldurtuta, Egiptora bidali zuen.• Frantziako politika nahasia.• Egipto utzi eta Parisera joan zen boterea hartzeko nahian.
. DBH 4. maila - Marije Aguillo
Brumarioko 18.ren estatu-kolpea Brumarioko 18.ren estatu-kolpea (1799)(1799)
• Direktorioren gobernu-ahulezia aprobetxatuz estatu kolpea eman zuen
• Ejerzito eta herriaren sustapena izan zuen.
• Gobernua Saint Cloud-en zegoen bitartean Napoleonek bahitu zuen.
• Kontsulegoa hasten da.• Helburua ustelkeriaren
kontra borrokatzea.
Egile anonimoaren koadroa. 18. Brumarioko ekintzak adierazten ditu.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
NAPOLEON NAPOLEON KONTSULAKONTSULA
• 1800.eko Konstituzioa– Botere pertsonala.
• Zentsura ezarri zuen.• Sufragio zentsatario.• Estatu-adminisitrazioa berrantolatu
– Departamentuak– Prefektoak
• Zerga sistema unibertsala ezarri zuen.• Iraultzaren ekarpenak finkatu zituen:
Kode Zibila, berdintasuna. • Finantzak berrantolatu zituen.• 1800 Frantziako Bankua sortu zuen.• Heziketa berrantolatu eta hobetu: lizeoak
sortu zituen.• 1801.ean Konkordatoa Elizarekin.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Konstituzioaren ezaugarriak:Konstituzioaren ezaugarriak:– Iraultzaren printzipio nagusiak finkatzen dira
• Etxebizitzaren bortxaezintasuna• Emigratuen legeen atzeraezintasuna• Senatu kontserbadorea, Batzar legegilea eta
Tribunatua• Estatu burua: Napoleonen (kontsul lehena)
– Magistratuak eta Kontseiluaren kideak izenda ditzake– Botere legegilea ere dauka– Sufragio unibertsala (komedia)
» Hiritarrek udal-handikiak aukeratzen zituzten» Udal handikiek departamentuen handikiak» Departamentuen handikiek nazio-handikiak
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Gizartearen antolamenduaGizartearen antolamendua
• Goi burgesia klase burua izango da
• Funtzionarioa izatea irekia hiritar guztientzat
• Frantsesen anbizioa sustatzeko “Ohore Legioa” sortzen da.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Kode Zibila (1804)Kode Zibila (1804)– Frantziar zuzenbidea batzea nahi
zuen– Norbanakoaren askatasuna– Lan askatasuna– Kontzientzia askatasuna– Estatu-laizismoa– Ezin bortxatuzko Jabegoa– Erregistro zibila (Elizatik bereiztuta)– Ezkontza zibila eta dibortzioa– Merkataritza kodea– Familia-buruaren “patria potestas”
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Kanpoko politika
• Europako monarkien kontrako borroka.
• Politika espantsionista
NAPOLEON NAPOLEON KONTSULAKONTSULA
DBH 4. maila - Marije Aguillo
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Europa Napoleonen garaian Europa Napoleonen garaian
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Napoleonen agintaldiaNapoleonen agintaldia
DBH 4. maila - Marije Aguillo
1799, 1801, 1802, 1804, 1805, 1806 1808 1812, 1813 1814, 1815 1821
Estatu Enperadorea -Espainiako Espainiatik Kolpe koroatu inbasioa atera Brumario 18 Waterloo Bizitza Blokeo porrota osorako kontsula kontinentala
Konkordatoa Trafalgarren Errusiako Hil zen Ellizarekin Ingalaterraren inbasioa Sta. Helenan garaipena
Kode Zibila Leipzigporrota
Kontsulatua
Inperioa
Ehun egunen Inperioa
NAPOLEONEK BERE BURUAN BERAK KOROA EZARRI ZUEN AITA SANTUAREN AURREANDBH 4. maila - Marije Aguillo
NAPOLEON NAPOLEON ENPERADOREAENPERADOREA
El juramento en cuestión fue este:
Juro mantener la integridad del territorio de la
República, respetar las leyes del Concordato y la
libertad de culto; respetar y hacer respetar la
igualdad de los derechos, la libertad política y civil,
la irrevocabilidad de las ventas de los bienes
nacionales; no aumentar ningún impuesto, no
establecer ningún impuesto más que en virtud de la
ley; mantener la institución de la Legión de honor;
gobernar con el sólo objetivo del interés, la felicidad
y la gloria del pueblo francés.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
I INPERIOAI INPERIOA
Barruko politika
• Errepresioa oposizioaren kontra.
• Botere pertsonalaren indartzea.
Kanpoko politika
• 1806 Ingalaterraren kontrako
blokeoa (Berlingo Dekretoa) Edozein herrik ezin du Britania Handiarekin merkataritza eginIngalaterratik zetozen edozein merkantzia konsfikatzen da.
• 1808: Espainiako inbasioa• 1812: Errusiako inbasioa• Blokeoaren kontra joateagatik
• 1813: Espainiako gerra galdu zuen• 1814: Abdikazioa, Errusiako tsar
eta Austriako enperadorea Parisen
sartu ziren.• Elba uhartetik ihes egin zuen•1815: Ehun egunetako erreinaldia.• Waterloo porrota
DBH 4. maila - Marije Aguillo
ERRUSIAREN INBASIOAERRUSIAREN INBASIOA
• Errusiaren manufaktura kapazitate eskasa
• Blokeoa utzi zuen• Frantziarentzat inbasiaoren
zergatia• Napoleonen ejerzitoa 691.500
soldaduak ziren– 400.000 frantsesak
• Errusiako estrategia– Lur erreta
• Napoleonen ejerzitoaren ahulezia• Erretiratu behar
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Napoleonen kontrako koalizioaNapoleonen kontrako koalizioa• Austria, Errusia eta Prusia • Leipzing porrota 1813• Enperadorearen
abdikazioa• Aliatuek Elba uhartera
eraman zuten• Ihez egin zuen eta 100
eguneko inperioa izan zen• Waterloo porrota (1815)
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Napoleonen gerren ondorioakNapoleonen gerren ondorioak
• Grande Armée-aren eragina– Milaka soldaduek Europatik iraultzaren printzipioak
zabaldu zituzten • Berdintasun juridikoa eta politikoa• Kode zibila
– Morrointza deuseztatzen da– Karrerak talenturari irekitzen dira.
• Bi blokeen arteko gerra (Frantzia – Britania Handia)– Gerra mundu eskalan: Amerikaraino heldu zen
• EEBBek Louisiana erosi zuten• Espainiako kolonien independentzia
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Napoleonen agintearen ondorioakNapoleonen agintearen ondorioak
• Alde ekonomikoak• Frantziako eta Europako industria garatzea
• Alde politikoak– Ideia liberalak zabaltzea.– Alemaniaren lurraldea berrantolatu
• Sakro Inperio Germaniarraren ordez Rin Konfederazioa antolatu• Poloniako Dukerria sortu
– Estatu zentralizatuen sorrera– Estatuko hezkuntza Europatik– Nazionalismoen sentimenduak areagotzea
DBH 4. maila - Marije Aguillo
WaterlooWaterloo
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Leipzing galera ostean Ingelesek Elba uhartean kartzelatu zuten Napoleon. Honek ihes egin zuen eta 100 egun agintaldia izan zuen gerra jarraitzen bere azken galera arte. Orduan Sta. Elena uhartera eraman zuten.
NAPOLEONNAPOLEONGAINDITUTAGAINDITUTA
• Santa Elena uhartera bidali zuten ingelesek
• Han 1821-5-5 hil zen 51 urte zituela.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Napoleonen Napoleonen HilobiaHilobia
PANTEON DE LOS INVÁLIDOS (PARIS)
DBH 4. maila - Marije Aguillo
BERREZARKUNTZABERREZARKUNTZAVIENAKO KONGRESUAVIENAKO KONGRESUA
(1814-1815)(1814-1815)EtaEta
IRAULTZA LIBERALEEN IRAULTZA LIBERALEEN GARAIAGARAIA
DBH 4. maila - Marije Aguillo
VIENAKO KONGRESUAVIENAKO KONGRESUA(1814-1815)(1814-1815)
• Potentzia garaileek, (Erresuma Batua, Austria, Prusia eta Errusia), antolatu zuten.
• Helburuak:– Absolutismoa berrezartzea– Legitimismoa “– Europako mapa berrantolatzea– Iraultza ekiditzea
• Baliabideak:– Aliantzak– Kongresuak
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Aliantza SantuaAliantza Santua• Indarrean zegoen lurraldetasun egoera mantentzeko
konpromisua.
• Behaketa indartzea iraultzen printzipioak antzemateko.
• Noizean behin kongresuak antolatzea amankomuneko politikak antolatzeko.
• Indar armatua prest edukitzea behar denean parte hartzeko.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Errusiako, Prusiako eta Austriako erregeek Aliantza Santua eratu zuten Monarkiak liberaleen erasoen kontra defendatzeko
Europa 1815.eanEuropa 1815.ean
DBH 4. maila - Marije Aguillo
PRUSIA ERRUSIA BRITANIA HANDIA etaAUSTRIA: Azken hau Metternich-ek errepre-
sentatuta, eta Kongresuaren sustatzailea
BERREZARKUNTZA
Vienako kongresua(1814-1815)
HELBURUA
PROTAGONISTAK
Frantzian Borboien berrezarkuntza
Frantziako Iraultza baina lehenagoko erregimena berrezartzea
Napoleon gainditu zuten potentziak
EMAITZAK
Mapa berria
Dinastien eta erregeen legitimitatea
Aliantza Santua: Austria, Prusia eta Errusia, Iraualtza liberaleen kontra
IDEOLOGIANazionalismo eta liberalismoaren aurka
Aintzinako Erregimenaren aldeKontserbadorea
Aliantza Laukoitza: Austria, Prusia eta Errusia, eta Erresuma B, ezarritako ordena defendatzeko eta nazioarteko gaiak diplomaziaren bidez jorratzeko.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
BERREZARKUNTZA GARAIABERREZARKUNTZA GARAIA• Luis XVIII.ak Frantzian “Zinpeturiko Gutuna”
ezarri zuen.
– Jainkoak ezarritako betebeharra zuen.– Erregea sakratua eta ikutuezina– Botere legegilea kontrolatzen zuen– Sufragio zentsatarioa
– Zentsura
• Liberalismo zapalketa Europa osoan• Liberalak klandestinitatean, sozietate sekretuak.
Luis XVIII.a
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Iraultza liberaleen GaraiaIraultza liberaleen GaraiaLiberalismoaren funtsezko printzipioak • Banakakoen askatasunen eta eskubideen defentsa. • Biztanle guztien berdintasuna legearen aurrean. • Subiranotasun nazionala, Konstituzioa funtsezko legea
guztion gainetik . • Botereen banaketa, Montesquieu-ren teoria jarraituz• Kudeaketa publikoaren kontrola, publizitatea eta prentsa-
askatasunaren bitartez.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Liberalismoaren printzipioen aurrean Europako Liberalismoaren printzipioen aurrean Europako estatuen errealitateaestatuen errealitatea
• Aintzinako Erregimenaren indarrak, boterean mantentzea nahi dutenak, eta burgesiak lideratzen duen indar berrien arteko tentsioak.
• Industrializazio prozezuak sortutako aldaketa ekonomikoak. Aldaketa hauek esstatuen egitura ekonomiko eta sozialak joaten ziren aldatzen eta langileen mugimenduan itzelezko garrantzia izango dute.
• Laburbilduz, berrezarkuntza garaiko europar liberalismoak huurrengo ezaugarri zituen:
- Erregimen politiko: Monarkia Parlamentarioa- Konstituzio idatzita– Alderdi politikoak eta sufragio zentsatarioa– Lege berdintasuna– Zentsura eta askatasun murriztuak– Herrien zapalkuntza– Ezberdintasun sozialak
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Nazionalismoaren sorreraNazionalismoaren sorrera• Aintzinako Erregimen garaian nazionalismoa estatuen dinastiarekin
identifikaktzen zen.• Frantziako Iraultzak eta Napoleonen inbasioek herrien lotura tradizionalak
apurtzean herrien nazionalismoa sortarazi zuten.Nazionalismo demokratikoa.• Frantziar nazionalismoa: estatu batean eta lege sistema baten menpe bizi
direnek nazioa osatzen dute.• Mazzini (1805-1872) Estatu berria herriaren borondateak sortaraziko zuen.
Subiranotasun nazionalean sinesten zuen
Nazionalismo kontserbadorea edo organikoa• Etnia, hizkuntza eta ohituren araberako komunitateek eratuko dute herrien
mugak. Nazioa, historiaren emaitza eta organo bat bezala ikusten dute.• Hegel, (1770-1831), Herder, Fichte . Komunitatea gizabanakoen multzo
bateratutzat errekonozitzen zuten. Berarentzat nazioek helburu historikoa zuten eta gizabanakoen gainean zeuden.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
NazionalismoaNazionalismoa
Nazionalistek hurrengoa bultzatzen zuten Vienako Kongresuan berreraikitako maparen kontra:
– Estatu ezberdinetan banatutako erkidego nazionalen batasuna. (nazionalismo zentripetoa).
– Estatu multinazionalek azpiratutako herrien independentzia, Austriar Inperioa edo turkiar otomandarra bezala (nazionalismo zentrifugoa). Garibaldi
DBH 4. maila - Marije Aguillo
1820ko iraultzak:
- Espainian (Riegoren altxamendua), Portugalen, Napolin eta Piamonten altxamendu nazionalistak.
- Aliantza Santuak Espainian parte hartu zuen Riegoren altxamendua zapaltzeko (1823)
- 1821 Grezian, turkiarren kontra- 1831. ean Greziaren
independentzia
DBH 4. maila - Marije Aguillo
1830.Eko Iraultzak1830.Eko Iraultzak• Liberalak boterea eskuratzeko nahian• Frantzian hasten da Carlos X.ren kontra
(uztaileko iraultza)• Orleans-eko Luis Feliperekin monarkia
konstituzionala.• Belgika Holandatik independizatu zen.• Espainian eta Portugalen gobernu libe
ralak.• Pixkanaka liberalismoa agintean zegoena
kontserbadore bihurtu– Sufragio zentsatarioa
• Botere ekonomikoa zutenek bakarrik boto-
eskubidea zuten
DBH 4. maila - Marije Aguillo
1848.Eko Bolada 1848.Eko Bolada IraultzaileaIraultzailea
Manifestaldia Bucarest-en Milan (martxoko 5 eguanak) Praga
Berlin
DBH 4. maila - Marije Aguillo
DBH 4. maila - Marije Aguillo
1848.Eko 1848.Eko IraultzaIraultza
• Orain arte ilustratuel antolatu zituzten iraultzak, orain langileen sindikatuek izango dute protagonismoa• Helburua: Benetako demokrazioa lortzea, sufragio nazionalatik sufragio popularrara joaten.• Krisi ekonomiko larria
– 1845-46 nekazaritza krisia (lehorketa, patataren gaixotasuna,…)– Prezioen %50ª. Igotzen dira– Industria textil asko ixten dira– Burtsa krisia
• Orleanseko Luis Feliperen kontrako kritika gogorrak• Klase eratainen protestak (otsailaren 23an)
– Errepresio gogorra– Otsailaren 24.an herria Tulleriasera joaten da. – Luis Felipek ihes egiten du
• Apirilaren 23an sufragio unibertsalaren bitarteko ahuteskundeak.• Errepublikar kontserbadoreek irabazten dute
– Luis Napoleon presidente aukeratzen dute (zergatik?)– Burgesiak proletalgoaren eraginari beldur diolako
DBH 4. maila - Marije Aguillo
“Herrien udaberria”, bolada iraultzaile hau Errestaurazioa eta Metternich-en sistemaren kontra joan zen. IZAERA: Langileen mugimendua eta mugimendu nazionalista.1848
HERRIALDEAK
LF Orleans
Napoleon III
Mazzini
FRANTZIA
EUROPATIK HEDATU ZEN
• Luis Felipek bilkura politikoak debekatu zituen• Otsailaren iraultza: erregea Ingalaterrara ihes egin zuen.• II Errepublika aldarrikatzen du Lamartinek : 10 ordulo laneguna ezarri,• Abenduan Napoleon presidente hautatua izan zen• Erradikalismoaren beldur burgesiak iraultza zapaldu eta liberalismoa
kontserbadorea ezarri zuen.
Alderdiak: Errepublikar moderatuak (Orleansekoak) Monarkikoak (eskumakoak) Demokratak eta sozialistak (Blanc)
Austriar inperio osotik , Italiatik, Prusiatik
TESTUINGURU Politiko, ekonomiko
eta Soziala
Kapitalismo eta finantzen garapena.Burgesia, eta klase ertainen garapenaLangile mugimenduaren garapena eta klase kontzientziaren eraketa1848-02- Karl Marxek “Manifestu Komunista” aldarrikatu zuen
KRISI KOINTURALANekazaritza krisiaKrisi industriala: industria eta merkataritza kiebrak. Frantzian merkatariek tailer handiak ireki zituzten: tailer txikien porrota.
ONDORIOAK
•Ideia liberalak Mendebaldeko Europako herrialde gehienetan ezarri ziren.•Burgesia ertainak proletalgoarekin aliantza utzi zuen. •Goi burgesiarekin aliantza•Proletalgoa klase-kontzientzia hartzen hasi zen.•Demokratizazioa (sugrafio unibertsala )•Langileak pixkanaka politikan sartzea.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Bolada iraultzaileen OndorioakBolada iraultzaileen Ondorioak• Belgika eta Greziaren askatasuna (1820-1830 ziklooetan)• 1848• Italia eta Alemaniako nazionalistek ez zuten arrakastarik eta bi hamarkada
itxaron behar izan zuten.• Austriar-hungarriak inperioak bere nagusitasunarekin jarraitu zuen.• Hainbeste lekutan feudalismoa ezabatu zen.• Alemanian estatu gehienetan konstituzio bat ezarri eta neurri askatzaileak hartu zituzten.• Frantzian II. Errepublikatik II. Inperiora pasatu ziren Luis Napoleonekin.• Gizarte sektor galtzaileak langileak ziren. Hemendik aurrera proletalgoa eta burgesia gero eta urrunago izango dira.• Porrotaren zergatiak burgesiaren beldurra.
DBH 4. maila - Marije Aguillo
Recommended