Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 1

Yaşar Tonta ve Umut AlBilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

Hacettepe Üniversitesi{tonta, umutal}@hacettepe.edu.tr

Türkçe Makalelerin Dergilere Dağılımıve Bradford Yasası

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 2

PlanAmaçYöntem

Veri kaynağı: CDMB 1923-1999 Sınırlılıklar

Bulgular Sonuç ve Öneriler

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 3

AmaçTürkiye’de 1923-1999 arasında çıkan süreli yayınlarda yer alan ve Cumhuriyet Dönemi Makaleler Bibliyografyası tarafından dizinlenen makalelerin bibliyometriközelliklerini incelemekTürkçe makalelerin dergilere dağılımının Bradford Yasasına uyup uymadığını test etmek

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 4

BibliyometriMatematiksel ve istatistiksel yöntemlerinkitaplar ve diğer iletişim ortamlarınauygulanması (Pritchard 1969)

Büyük oylumlu veri setlerinin kullanımıBilginin saçılımı, büyümesi ve yaşlanmasıile ilgili araştırmalarBir çok disiplinin (istatistik, sosyoloji gibi) ilgi alanı

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 5

Bradford YasasıSamuel C. Bradford – 1934Belli bir konudaki literatürün dergilere dağılımıBölgeler eşit sayıda makale içeren bölgelere ayrıldığında azalan verimlilik kuralı geçerlidir

Dergi sayısı İçerdiği Makale9 429

59 499258 404

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 6

Garfield – Yoğunlaşma Kuramı

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 7

Lorenz Eğrisi

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 8

Lorenz Eğrisi Gini Katsayısı

Gini Katsayısı = 0 (Mükemmel eşitlik)

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 9

Pareto YasasıKullanım alanı ekonomiÖnemli azınlık – önemsiz çoğunlukSebeplerin %20'si sonuçların %80'ini üretirKütüphanelerde 80/20 kuralı

Ödünç verilen kitapların %80’i kütüphane koleksiyonunun %20’sinden gelmekte (Trueswell1969)

Koleksiyon yönetiminde kullanımı

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 10

Veri KaynağıCumhuriyet Dönemi Makaleler Bibliyografyası1923-1999 CD-ROM’uTürkiye’de çıkarılan 4418 dergide ve kongre/konferans/sempozyum bildiri kitaplarında yayımlanan 566.627 makaleVeri temizleme işlemi

Yanlış girilmiş dergi adlarıKongre, konferans, sempozyumda sunulan bildiriler

Veri temizleme işleminin sonunda; Makale sayısı: 518.113Dergi sayısı: 2509

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 11

Sınırlılıklar Kongre/konferans/sempozyum bildiri kitaplarında yayımlananlar değerlendirmeye alınmadı (48.514 makale)Popüler haber bültenleri CDMB’dedizinlenmediDergi yayıncılığıyla ilgili sorunlarDerleme sorunu

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 12

Yöntem Bradford Saçılım YasasıLorenz eğrisiGini katsayısı

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 13

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 2400 2600

birikimli dergi sayıs ı

birik

imli

mak

ale

yüzd

esi

Bradford Eğrisi

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 14

Bradford Yasasına Uyum - Genel CDMB verilerine göre Bradford Yasasına göre

dergi sayısı makale sayısı dergi sayısı makale sayısı

Grup N % N % N % N %

1 80 3,2 172.902 33,4 3 0,1 24.290 4,7

2 278 11,1 172.743 33,3 88 3,5 160.794 31,0

3 2151 85,7 172.468 33,3 2418 96,4 333.029 64,3

Top. 2509 100,0 518.113 100,0 2509 100,0 518.113 100,0

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 15

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 16

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 17

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 18

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 19

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 20

Lorenz Eğrileri ve Gini Katsayıları

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 21

80/20 Kuralı ve Price YasasıEn verimli dergilerin %20’si toplam makalelerin %75’ini içermekteMakalelerin dergilere dağılımı 80/20 kuralına ve Price Yasasına uymamaktaPrice Yasası: Toplam dergi sayısının kare kökü kadar dergi toplam makalelerin yarısını içerirToplam dergi sayısı 2509

2509’un kare kökü 50 dergiTüm makalelerin %26’sını içeriyor

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 22

SonuçCDMB’deki makalelerin dergilere dağılımıBradford Yasasına pek uymamaktaÜç gruba ayırarak yapılan değerlendirmede 1. ve 2. gruptaki dergi sayıları Yasanın öngördüğünden daha fazlaYasaya uyum gösterme homojen konularda daha fazlaYasa belli bir konuda ve kısa dönemi kapsayan kaynakçalar üzerinde daha uygun sonuçlar vermekte

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 23

Öneriler CDMB verileri daha ayrıntılı analiz edilmeliYayımlanan araştırmaların Türkiye’nin öncelikli sorunları üzerinde yoğunlaşıp yoğunlaşmadığı incelenmeliBibliyometrik analiz sonuçları sonunda ortaya çıkan veriler koleksiyon geliştirmede kullanılmalıTÜBİTAK bünyesinde “Bilim ve Teknoloji Araştırmaları” birimi kurulmalı

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 24

Teşekkür

Bu çalışma TÜBİTAK Sosyal Bilimler Araştırma Grubu (SOBAG) tarafından desteklenmiştir (Proje no. 105K088).Projeye katkılarından dolayı Prof. Dr. Aydın Erar’a, Dr. Umut Sezen’e ve Pınar Al’a teşekkür ederiz.

Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu. 24-26 Ekim 2007, Hacettepe Üniversitesi, Ankara - 25

Yaşar Tonta ve Umut AlBilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

Hacettepe Üniversitesi{tonta, umutal}@hacettepe.edu.tr

Türkçe Makalelerin Dergilere Dağılımıve Bradford Yasası