Upload
aquafin
View
155
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Werken in de nabijheid van….
riolen, waterlopen en
waterzuiveringsinfrastructuur
Jan Swankaert
Hoofd preventiedienst
Prevent Academy 19/12/2013
Bedrijfsprofiel
Activiteiten gereguleerd door het Vlaamse Gewest
Financiering Ontwerp Bouw Beheer
1.000 medewerkers
OPDRACHTVLAAMSEGEWEST
2
Prevent Academy 19/12/2013
Uitbouw, beheer, prefinanciering
Infrastructuur in beheer einde juni 2013 5.234 km leidingen 1.358 pompstations en bergbezinkingsbekkens 267 zuiveringsinstallatiesVersnelde uitvoering Eind juli 2013 waren er 1.282 actieve bovengemeentelijke projecten in 2012 werden 120 projecten opgestart
3
OPDRACHTVLAAMSEGEWEST
- op 30 juni 2011 voldeed Vlaanderen reeds aan de Europese Richtlijn “Stedelijk Afvalwater”.
- 96,5% van de zuiveringsinstallaties voldeden in 2012 aan alle normen
3
Prevent Academy 19/12/2013 4
Inhoud
1. Risico’s door afvalwater
2. Ongevallen nabij sleuven, putten en waterbekkens
3. Afstempelen op niet verhard terrein
4. Druktesten van leidingen
5. Tijdelijke rioolafsluiters
6. De kracht van water
7. Meer info
Prevent Academy 19/12/2013 5
1. Risico’s door afvalwater
Huishoudelijk afvalwater :• Biologische agentia (groep II) = besmetting + ziekte + …
• Inentingen (Tetanus, Hepatitis A)• Informatieverstrekking (Toolbox; E-learning)• Hygiënevoorzieningen (water en zeep)• Aangepaste gedrag :
•Handen wassen / mouwen oprollen / rokers !•Wondverzorging (ROB)•Bij ziekteverschijnselen ….arts inlichten over contact met afvalwater
• Zwavelwaterstof = vergiftiging + …
(5-10 ppm)
• (Methaan = ontvlambaar)
Industrieel afvalwater….+ chemische componenten
Prevent Academy 19/12/2013
veiligheidsbewustzijn.aquafin.be
6
7
2. Nabij sleuven, putten en waterbekkens
Bekende ongevallen met …• Vallen van personen
• Tijdens de werken (CBM….; PBM ?)• Na de werkdag…. (toegankelijkheid)
• Vallen van materialen en toestellen• Hijsbanden; stellingen; hijstoestellen ….
• Gegrepen door bouwplaatstoestellen• Onvoldoende zichtbaarheid; detectie?
• Grondonstabiliteit• Beschoeiingswijze ? Noodzaak ? Op basis van…bestek? – RA?
• Omvallen van betonpomp ; mobiele bouw- en hijskranen• RWZI Tessenderlo
Prevent Academy 19/12/2013
Prevent Academy 19/12/2013 8
2. Nabij sleuven, putten en waterbekkens
Bekende ongevallen met …• Beschadigingen van nutsleidingen (water, gas, elektriciteit, …)
• Ledeberg ….
• Falen van tijdelijke rioolafsluiters• Havengebied Oostende
• Besloten ruimtes• Bedwelming + val / verdrinking
• Instorting van bestaande constructies (bovengronds – ondergronds)
• Verdrinking….
• …..
Prevent Academy 19/12/2013
Richtlijnen• Verplichte onderfundering thv afstempelzone• Tijdens bouwfase + postinterventies
• Plaatproef verplicht
• Voor hijstoestellen (empirisch) :
Stempeldruk = (½) Hijslast + 1/3 gewicht van de kraan
10
3. Afstempelen op niet verhard terrein
Prevent Academy 19/12/2013
Nieuw …na overleg met de sector• Werkwijze A : via plaatproef• Werkwijze B : via slagsondering (indien geen kabels of leidingen)
11
3. Afstempelen op niet verhard terrein
min. oppv = 3 m2
b > = 1 m
Prevent Academy 19/12/2013 12
4. Druktesten van leidingen
Testen van (pers-) leidingen• Lekdichtheid - (lucht)dichtheidstest 200 -500 mbar• Druktest ifv werkdruk…min … 6 bar• Soort leiding
Prevent Academy 19/12/2013 14
2. Aanvullingen op het SB 250 Water/luchtdichtheid volgens EN 1610 (0,5 bar) is géén persproef (EN 805)
4. Druktesten van leidingen
Prevent Academy 19/12/2013 15
4. Druktesten van leidingen
Lucht(druk)test• op GVK (glasvezelversterkte kunststof) is bij Aquafin verboden• Andere buistypes in principe niet (SB250) mits toelating en risicoanalyse
16Prevent Academy 19/12/2013
Risicoanalyse
1. Maximale energievrijgave
P X V (overdruk X inhoud persleiding)bar X m3 / 10 = MJ
2. Destructieve energie : 1 kg TNT = 4,2 MJ 3. Beoordeel schade-effect
• 30 kJ: anti-personen landmijn (31 gr TNT)• 840 kJ: 1 staaf TNT (200 gr) • 950 kJ: handgranaat (226 gr TNT) • 21 MJ: anti-tank mijn (5 kg TNT)
4. Beoordeel schade-effect ifv omgevings- en liggingsfactoren• Bebouwde kom + tijdstip drukproef• Open veld
5. Waarschijnlijkheid ifv het materiaal van de persleiding: • Glasvezelversterkt = hoge waarschijnlijkheid• PE = gemiddelde waarschijnlijkheid• Gietijzer = lage waarschijnlijkheid
4. Druktesten van leidingen
17Prevent Academy 19/12/2013
4. Druktesten van leidingen
6. Kritieke fase VC-ontwerp en -uitvoering
7. Participatieve aanpak• Leidend ingenieur (SB) beslist • Aannemer beproevingstechnieken• Aannemer• Veiligheidscoördinator• Werftoezichter• Projectleider• Lokale brandweer (in bebouwde kom)
Prevent Academy 19/12/2013 18
4. Druktesten van leidingen
Resultaat mislukte luchtdruktest
• Resultaat van een druktest op 5 bar luchtdruk op een GVK-buis van 400 m
• Vergelijkbare vrijgekomen energie = explosieve kracht 20 kg TNT
Prevent Academy 19/12/2013
1. Permanente afsluiters tegen de wand• tot max. 5 m water in tegendruk : schuifgeleiding ingebout in de
wand• meer dan 5 m water in tegendruk : schuifgeleiding ingegoten in
beton
2. Tijdelijke rioolafsluiters binnenin de buis geplaatst Volledig:
Hydraulische afdichting :1. droog uitvoeren van werkzaamheden achter …
2. bufferen van vloeistoffen …
3. Test: hydrostatische druktest van de leiding
Hermetische afdichting :4. hermetische afsluiting van rioolgassen
5. Test: dichtheidsproef van de leiding met (200 mbar) luchtdruk
Gedeeltelijk / Volledig: Schotten / schotbalken
19
5. Tijdelijke rioolafsluiters
Prevent Academy 19/12/2013
Overstortbuis
RWA-DWA1.000 mm
GVK – 1.200 mm
5 m
Gravitair stelsel
via terugslagklep
25 m -1200 mmnaar havenkoker
InspectieputDekplaat en toegangsdeksel Diameter 800 mm
Havenkoker
Grout
Afsluit-
Cilinder
600 ->1200 mm
+ 2,67 m
BOK
20
+ 1,7 m
na 2 sec
3,7 m
na 18 s
24 km/hr
5. Tijdelijke rioolafsluiters Ongevalsrelaas ….
Prevent Academy 19/12/2013 2121
Warm gevulcaniseerd rubber (# diktes)Rekt door de vuldruk uitVuldruk bepaalt de druk/afsluiting met de buiswand Levensduur (10 - 15 jaar)Minimum inbrengdiameter per type (+/- vormvast)Rekt uit tot bolvorm waardoor geringere wrijvingsweerstand
bij maximale diameter ! Voor ronde buisvorm Altijd afstutten (liefst verwijderbaar van bovenaf) Leeglaatventiel op afstand via slang (tot volledig los) Manometer (indicatie vuldruk) + vulventiel + Richtlijn: Tag verplicht met vuldruk + max. tegendruk Beperking tot max 2/3 van de max.
gebruiksdiameter
- Vuldruk
- Max.
Tegendruk
5. Tijdelijke rioolafsluiters Afsluitcilinder
Prevent Academy 19/12/2013
Neopreen folie (rekt niet uit)Dubbelconus licht en compact hoge levensduur (25 jaar)minimale inbrengdiameter (opvouwbaar)1 bar vuldruk (op vorm brengen)Waterdruk houdt de folie tegen de buiswand
waardoor zelfverankerend tot 0,5 bar waterdruk)
max. diameter of kleiner (invouwen) Rond, ovaal, vierkante buis Controleerbare leeglaat (onderaan)
22
5. Tijdelijke rioolafsluiters Flexibele afsluiter
Prevent Academy 19/12/2013
Ongevalsscenario : plots falen van de afsluiter is “altijd” mogelijk
Code goede praktijk leverancier o Duidelijke identificaties(o.a. max. werkdruk en max. tegendruk)
Technische Richtlijn op het terrein
Risico-analyse altijd bij gevaarlijke omstandigheden
23
5. Tijdelijke rioolafsluiters Opbouw technische voorschriften
RISICOANALYSE
“TSUNAMI VERMIJDEN” (debietschild)
DEBIETBEPERKING- schild- plaat- andere
AFSLUITER- schuifafsluiter- …
JA
JA
CODE GOEDE PRAKTIJK fabrikant/verhuurder:- opblaasdruk- tegendruk- range- zuivere buiswand
NEEN
NEEN
RISICOANALYSE
- DRUKOPBOUW VERMIJDEN
- BYPASS
JA
NEEN
CODE GOEDE PRAKTIJK fabrikant/verhuurder:
MAX. DIAMETER AFSLUIT-CILINDER:
- aan/op de afsluiter EN- bij ventiel - manometer
+
+
+
- max. 2/3 van de max. range van de afsluiter- bv.: afsluiter tot 1500 mm, gebruik
beperken tot max 1000 mm
KETTING / TOUW
LABEL MET SPECIFICATIES:
KRACHTOPBOUW F = 500 kgf = 5kN
komt overeen met :- ø 250 mm: 5 mWK- ø 300 mm: 4 mWK- ø 400 mm: 2 mWK- ø 500 mm: 1,5 mWK- ø 600 mm: 1 mWK
TECHNISCHE RICHTLIJN RIOOLAFSLUITERS
F > 500 kgf
- opblaasdruk- tegendruk- zuivere buiswand
KRACHTOPBOUW
WERKEN ACHTER
RIOOLAFSLUITER
VERBINDING MET
OPEN WATERbv.: zee, kanaal
- CONTINU BEMETEN TEGENDRUK
www.aquafin.be
25Prevent Academy 19/12/2013
Bij het afsluiten van leidingen komen meestal hoge krachten aan bod.
Bij grote diameters en stijgende tegendruk nemen de krachten en debieten enorm toe tot zeer hoge risico's.
Bij het toegelaten tegendruk is het uiterst belangrijk dat de afsluiter geplaatst wordt: - in droge gereinigde leiding; vuil in een buis (algen, vet, detergenten, zand, organische aanslag etc. ) kunnen de toelaatbare tegendruk enorm beïnvloeden; - leidingen gemaakt in materialen met aanzienlijk lage wrijvingscoëfficient bvb polyethyleen; nieuwe leidingen met resterend glijolie kunnen eveneens de waarden van toegelaten tegendruk drastisch verminderen.
Gezien de vele belangrijke parameters is het noodzakelijk de omstandigheden en gebruiksvoorwaarden in samenspraak met studieverantwoordelijke of leidend ingenieurs te bespreken en vast te stellen.
Het TSUNAMI - effect is de benaming die in dit kader werd gegeven aan de combinatie van een zeer groot debiet (rode zone) in combinatie met een hydraulische verbinding met open water of de zee.
5. Tijdelijke rioolafsluiters Risico-analyse
Prevent Academy 19/12/2013
rioolafsluiter 1200
M:\Technisch Ontw erp\Waterslag\Studies WANDA\rioolafsluiters\rioolafsluiter 1200.w di 2012 Sep 19 16:47 - Wanda 4.0
Fluid level SHAFT S1 Head H-node I
Time (s)908886848280787674727068666462605856545250484644424038363432302826242220181614121086420
Flu
id le
vel (
m)
4
3.8
3.6
3.4
3.2
3
2.8
2.6
2.4
2.2
2
1.8
1.6
1.4
1.2
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-0.2
rioolafsluiter 1200
M:\Technisch Ontw erp\Waterslag\Studies WANDA\rioolafsluiters\rioolafsluiter 1200.w di 2012 Sep 19 16:47 - Wanda 4.0
Discharge PIPE P4 0 m Discharge PIPE P5 0 m
Time (s)908886848280787674727068666462605856545250484644424038363432302826242220181614121086420
Dis
char
ge (
m3/
s)
6
5.8
5.6
5.4
5.2
5
4.8
4.6
4.4
4.2
4
3.8
3.6
3.4
3.2
3
2.8
2.6
2.4
2.2
2
1.8
1.6
1.4
1.2
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-0.2
-0.4
Debiet
1200 – 1000 leiding
Peil – Waterdruk
Instroomsnelheid
1200 - 1000
1200 - 1000
OverstortbuisKokerbuisHavenkoker
Zeepeil ( 2,67m BOK koker )
Ballon
Peil overstort (1,7 m BOK koker )
Eindpeil overstort= zeepeil (2,67 m)
Inspectiepu
t
Klapt open In 2 sec.
rioolafsluiter 1200
M:\Technisch Ontw erp\Waterslag\Studies WANDA\rioolafsluiters\rioolafsluiter 1200.w di 2012 Sep 19 16:47 - Wanda 4.0
Velocity PIPE P4 0 m Velocity PIPE P5 0 m
Time (s)908886848280787674727068666462605856545250484644424038363432302826242220181614121086420
Vel
ocity
(m
/s)
7
6.5
6
5.5
5
4.5
4
3.5
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0
-0.5
26
6. De kracht van water – “Tsunami”
Prevent Academy 19/12/2013 29
6. De kracht van water
+ Stabiliteitscheck van de constructies• Bovengronds
• Leeglaten van bekkens• Herberekenen + monitoring
•Tussenmuren•Afsluiters
• Metingen op wapening?
• Ondergronds• Camera inspecties
….
Prevent Academy 19/12/2013 32
www.aquafin.be - Technische Partners – Veilig werkenVeiligheidscoordinatie - instrumenten
- S-TVGP : Standaard TypeV&G Plan (77 blz)- B-PVGP : Bijzonder ProjectV&G Plan ( 9 blz ) - PID : Postinterventiedossier (template checklist)
veiligheidsbewustzijn.aquafin.be• Veilig afdalen in riolen• Inspecteren van riolen• Werfveiligheid• …
7. Meer info