12
١ ﻧﻬﻤﻴﻦ ﻛﻨﮕﺮه ﻣﻠﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي) و ﻣﻜﺎﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن( ﻜﺎﻧﻴﻚ ﺑﻴﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺮدﻳﺲ ﻛﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان2 و3 اردﻳﺒﻬﺸﺖ1394 - ﻛﺮج ﺑﺮرﺳ اﻧﺮژ ي ﻣﺼﺮﻓ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ز ﺴﺖ ﻣﺤ واﺣﺪ ﺷﺎﻟ ﻜﻮﺑ ﻣﺪرن در اﺳﺘﺎن ﮔ ﻼن ﺣﺴ ﻤﺎن1 * و اﺷﻜﺎن ﻧﺒﻮ ي ﭘﻠﻪ ﺳﺮاﺋ2 1 - اﺳﺘﺎد ﺎر ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳ ﻣﻜﺎﻧ ﺰاﺳ ﻮن ﻛﺸﺎورز ي داﻧﺸﮕﺎه ﮔ ﻼن2 داﻧﺸﺠﻮ ي دﻛﺘﺮ ي ﻣﻬﻨﺪﺳ ﻣﻜﺎﻧ ﺰاﺳ ﻮن ﻛﺸﺎورز ي داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان اﻳﻤﻴﻞ ﻣﻜﺎﺗﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه: [email protected] ﭼﻜﻴﺪه در ا ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳ اﻧﺮژ ي ﻣﺼﺮﻓ و ﺗﻌ ﻴﻴ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ز ﺴﺖ ﻣﺤ ﺑﺮا ي ﻓﺮآ ﻨﺪ ﺗﺒﺪ ﺷﻠﺘﻮك ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺞ ﺳﻔ در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ي ﺑﺮﻧﺠﻜﻮﺑ ﻣﻨﺼﻮر ي راد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان از ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎي ﻣﺪرن ﺷﺎﻟ ﻜﻮﺑ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن رﺷﺖ در اﺳﺘﺎن ﻼن، ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻧﺘﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻣ ﺰان ﻛﻞ اﻧﺮ ژ ي ورود ي و ﺑﺮﻧﺞ ﺳﻔ ﺑﻪ ازا ي ﺻﺪ ﺗﻦ ﺷﻠﺘﻮك ﺑﻪ ﺗﺮﺗ09 / 7409256 ﻣﮕﺎژول و در ﺣﺪود72 ﺗﻦ ﺑﺮﻧﺞ ﺳﻔ ﺧﺮوﺟ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ. ﻫﻤﭽﻨ ﺸﺘﺮ درﺻﺪ اﻧﺮژ ي ﻣﺼﺮﻓ ﻛﻞ ﺑﻪ ﻧﻬﺎده ﻫﺎي ﮔﺎز ﻃﺒ) 02 / 80 % ) و ﺷﻠﺘﻮك( 84 / 19 % ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ. ارز( ﺎﺑ ﭼﺮﺧﻪ ﺣ ﺎت ﺑﺮا ي ﻓﺮآ ﻨﺪ ﺗﺒﺪ ﺑﺎ اﻧﺪازه ي ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ز ﺴﺖ ﻣﺤ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻘﻠ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏ آﻟ، ﭘﺘﺎﻧﺴ ﮔﺮﻣﺎ ﺟﻬﺎﻧ، ﻧﻘﺼﺎن ﻻ ي اوزون، ﻣﺴﻤﻮﻣ اﻧﺴﺎن، ﻣﺴﻤﻮﻣ آب ﻫﺎي ﺳﻄﺤ و ﻣﺴﻤﻮﻣ آب ﻫﺎي آزاد ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺘﺎ ﺗﺤﻠ آن ﻫﺎ ﻧ ﻧﺸﺎن داد در ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﺗﻘﻠ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏ آﻟ، ﻣﺴ ﻤﻮﻣ ﻫﺎ ي اﻧﺴﺎن و آب ﻫﺎي آز اد، ﮔﺎز ﻃﺒ و ﺷﻠﺘﻮك ﺑﻪ ﺗﺮﺗ ﺸﺘﺮ ﺳﻬﻢ در اﻧﺘﺸﺎر را درﺑﺮداﺷﺘﻪ و در ﺷﺎﺧﺺ ﭘﺘﺎﻧﺴ ﮔﺮﻣﺎ ﺟﻬﺎﻧ ﺸﺘﺮ ﻣﻘﺪار اﻧﺘﺸﺎر درون ﺳ ﺴﺘﻤ) 70 % ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ. در ﭘﺎ( ﺎن ﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺸﻌﻞ ﻫﺎي ﺟﺪ ﺑﻪ ﺟﺎ ي ﻣﺸﻌﻞ ﻫﺎ ي ﻗﺪ و ﺗﻌ ﻴﻴ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻬ ﻨﻪ در ﻓﺮآ ﻨﺪ ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن د ر ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺮژ ي ﻣﺼﺮﻓ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ز ﺴﺖ ﻣﺤ ﺑﺴ ﺎر ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ. واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي: ارز ﺎﺑ ﭼﺮﺧﻪ ﺣ ﺎت، اﻧﺮژ ي، ﺷﺎﻟ ﻜﻮﺑ ﻣﺪرن، ﻓﺮآ ﻨﺪ ﺗﺒﺪ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺗﺮدﻳ ﻫﺮ ﻛﺸﻮري ﺑﺎ راه ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻧﺮژي را در ﭼﺎرﭼﻮب اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮد ﺗﻌ ﻴﻴ ﻛﻨﺪ. ز ﺮا اﻧﺮژي از اﺟﺰاي اﺻﻠ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎ ﺪار ﻫﺮ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ. در ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ا ي از ﺳﻨﺘ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺻﻨﻌﺘ ﻧﻪ ﻫﺰ ﻨﻪ ﻫﺎي اﻧﺮژي، ﺑﻠﻜﻪ ﻗﺎﺑﻠ دﺳﺘﺮﺳ ﺑﻪ اﻧﺮژي اﺳﺖ ﻛﻪ ا ﺠﺎد ﺑﺤﺮان ﻛﻨﺪ و ﻣﺪ اﻧﺮژي ﺗﻨﻬﺎ و ﻧﺰد ﺗﺮ راه ﺑﺮاي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺑﻴ ﺸﺘﺮي از ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد و ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺮژ ي اﺳﺖ(Taki et al., 2012) . از ﻃﺮف د ﮕﺮ ﮔﺮﻣﺎ ﺟﻬﺎﻧ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ. ﮔﺮم ﺷﺪن ﺟﻬﺎن، اﻓﺰا ﻣﺪاوم در دﻣﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺗﻤﺴﻔﺮ زﻣ و اﻗ ﺎﻧﻮس ﻫﺎ اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻓﺰا ﻏﻠﻈﺖ

Investigation of energy consumption and environmental impacts of a modern milling unit in Guilan province

  • Upload
    tehran

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

١

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

النيمدرن در استان گ يكوبيواحد شال كي يطيمحستيز هايو شاخص يمصرف يانرژ يبررس

2ي پله سرائ ياشكان نبوو *1 مانيپ نيحس ديس

النيدانشگاه گ يكشاورز ونيزاسيمكان يگروه مهندس ارياستاد -1

دانشگاه تهران يكشاورز ونيزاسيمكان يمهندس يدكتر يدانشجو –2

[email protected]: ايميل مكاتبه كننده

چكيده

در ديشلتوك به برنج سف ليتبد نديفرآ يبرا يطيمحستيز هايشاخص نييو تع يمصرف يانرژ يپژوهش به بررس نيدر ا

شهرستان رشت در استان يكوبيمدرن شال هايمجموعه نيتراز بزرگ يكيعنوان راد به يمنصور يبرنجكوب يكارخانه

بيتن شلتوك به ترت صدكي يبه ازا ديو برنج سف يورود يژكل انر زانينشان داد م جي. نتاشده استپرداخته الن،يگ

كل به يمصرف يدرصد انرژ نيشتريب نيبه دست آمد. همچن يخروج ديتن برنج سف 72مگاژول و در حدود 09/7409256

يريگبا اندازه ليتبد نديفرآ يبرا اتيچرخه ح يابي) تعلق داشت. ارز%84/19) و شلتوك (%02/80( يعيگاز طب هاينهاده

انسان، تياوزون، مسموم يهينقصان ال ،يجهان شيگرما ليپتانس ،يآلريمنابع غ ليشامل تقل يطيمحستيز هايشاخص

ليتقل هاينشان داد در شاخص زيها نآن ليتحل جيآزاد همراه بود كه نتا هايآب تيو مسموم يسطح هايآب تيمسموم

سهم در انتشار را دربرداشته و نيشتريب بيو شلتوك به ترت يعيگاز طب اد،آز هايانسان و آب يهاتيموممس ،يآلريمنابع غ

گفت توانيم اني) به دست آمد. در پا%70( يستميمقدار انتشار درون س نيشتريب يجهان شيگرما ليدر شاخص پتانس

يكاهش انرژ ركردن دخشك نديدر فرآ نهيبه رطوبت نييو تع يميقد يهامشعل يبه جا ديجد هاياستفاده از مشعل

مؤثر باشد. توانديم اريبس يطيمحستيز هايو شاخص يمصرف

ليتبد نديمدرن، فرآ يكوبيشال ،يانرژ ات،يچرخه ح يابيارزهاي كليدي: واژه

مقدمه

يكيانرژي رايكند. ز نييتعحل مسئله انرژي را در چارچوب استراتژي توسعه اقتصادي خود راه ديهر كشوري با دتردييب

انرژي، بلكه هاينهينه هز يگرفته تا صنعت ياز سنت ياهر كشور است. در هر جامعه دارياستراتژي توسعه پا ياز اجزاي اصل

از شتريبي برداريراه براي بهره نيتركيانرژي تنها و نزد تيريو مد كنديم بحران جاديبه انرژي است كه ا يدسترس تيقابل

موضوعات در نيتراز مهم يكي يجهان شيگرما گرياز طرف د. (Taki et al., 2012) است يموجود و منابع انرژ هايسوخت

غلظت شيافزااست و با هاانوسيو اق نيمداوم در دماي متوسط اتمسفر زم شيقرن حاضر است. گرم شدن جهان، افزا

٢

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

يلفسي هايو سوختن سوخت ييزدامانند جنگل يانسان هايتيلاز فعا يكه ناش شوديم جاداي اتمسفر در ايگازهاي گلخانه

هايسوخت مصرف از عمده هاياز چالش يكي نيكه گرم شدن كره زم دهديوجود دارد كه نشان م ياست. توافق علم

شور شمال ك كيمحصول استراتژ نتريمهم برنج. )1392رود (فرجام و همكاران، يبه شمار م ندهيدر آ يطيمحستيز يلفسي

كشت يسال زراع كيمحصول، برنج را در عنوان تكاز كشاورزان كه به ياريبس يآن برا ديبوده و درآمد حاصل از تول

و نيترازجمله مهم يكوبيشال گريديعبارتبه اي ديشلتوك به برنج سف ليتبد ندياست. فرآ تيحائز اهم اريبس ندينمايم

كشاورزان با ابد،يكاهش هايكوبيدر شال ديبرنج سف ديتول نهياست هر چه هز يهيبرنج بوده، بد ديمراحل تول نترينهيپرهز

زين يكوبيشال يواحدها يشوند و از طرف ديرا عا يشتريو درمجموع سود ب هيرا ته ديبرنج سف تواننديم يكمتر يبها

هيرويخواهد نمود. مصرف ب جاديرا ا ايدهند، كه سود دو جانبه شيخود را افزا ديكمتر سرانه تول نهيبا صرف هز تواننديم

يطيمحستيز يهاندهيباعث نشر آال گريد يو از طرف نهيهز شيباعث افزا ياز طرف ليتبد نديدر فرآ يانرژ هاينهاده

به سه ليتبد نديفرآ زاتيو تجه كاناتبا توجه به ام يكوبيشال يواحدها يطور كل. بهشودياطراف م طيدر مح ياريبس

كردن خشك نديمدرن شامل فرآ هاييكوبيالزم در شال اتي. عملشونديم بنديمدرن و مدرن طبقه مهين ،يسنت يدسته

كندهاز شلتوك پوست اي(جدا كن برنج قهوه هيپاد ،يكنپوست ،يريگسنگ ،ي)، بوجار%8شلتوك (رساندن رطوبت به

ممكن هايكوبياز شال ياريدر بس اتيعمل ني. اهست ديبرنج سف بنديو الك نمودن و درجه يده قليص ،يكن دسفي) نشده

شگاميهمواره پ النيرشت و رضوانشهر در استان گ هاي. شهرستانرديصورت جداگانه صورت پذبه ايشده است ادغام

ست،ين اصل مستثنا نياز ا زين يكوبيشال نديدر سطح استان بوده و فرآ يو صنعت يكشاورز هايتينمودن فعال زهيمكان

راد جزء يمنصور يها كارخانهآن انيبوده كه از م زهيدر سطح شهرستان رشت مكان يمعدود يكوبيشال يواحدها

ليتبد نديفرآ يانرژ يبر رو ياندك اريبس هاي. در كل تعداد پژوهششوديمنطقه محسوب م هايكارخانه نتريشاخص

در يمصرف يانرژ يبه بررس يهمكاران در پژوهش و مانيپ راناي در مثال طورصورت گرفته است. به ديشلتوك به برنج سف

).1383(پيمان و همكاران، شلتوك پرداختند يكنپوست اتيعمل

يطمحيستيز هايشاخص يبررس قياز طر اتيچرخه ح يابيو ارز يمصرف يانرژ زانيم نييحاضر به تع يمطالعه در

شده است.مدرن در نظر گرفته يكوبيشال يواحدها ندهيعنوان نماراد به يمنصور يشده است و كارخانه برنجكوبپرداخته

هامواد و روش

20ها در حدود آن نيانگيم تيپراكنده بوده كه ظرف النيدر كل استان گ يكوبيفعال شال يكارخانه 800طور كل در حدود به

نتريشرفتهيو پ نتريگاز بزر يكيعنوان راد به يمدرن منصور يكوبيپژوهش شال ني. در اباشديروز متن در شبانه

شده است. دارا بودن روند استاندارد، منظور مطالعه انتخابرشت) به هرستان(ش النيموجود در مركز استان گ هاييكوبيشال

نديفرآ يساعت برا 24تن در 60در حدود يتيداشتن ظرف نيو همچن ليتبد نديفرآ هايو مطابق روز بودن دستگاه يعلم

در يكوبيواحد شال نيحاضر بود. ا يمطالعه يمجموعه برا نيانتخاب ا يبرا يمسبب اصل ديج سفشلتوك به برن ليتبد

.باشديشهر سنگر كه از توابع شهرستان رشت است، واقع م يمنطقه شاقاج

٣

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

تن 100 ليتبد يقرار گرفتند و اطالعات الزم برا يموردبررس ليتبد نديفرآ يمورداستفاده در ط هايدستگاه يهيابتدا كل در

ها بوده از آن كي هر مصرف مقدار و هانهاده نيياطالعات شامل تع نيقرار گرفت. ا يريگمورداندازه ديشلتوك به برنج سف

.ديمحاسبه گرد يمصرف يانرژ ريادها مقاست و سپس با استفاده از آن

يانرژ ليتحل

يعيو گاز طب تهيسيالكتر ها،نيماش ،يكارگر يروينشامل شلتوك، يكوبيدر واحد شال ليتبد نديفرآ يبرا يانرژ هاينهاده

كيكه در جدول آن انرژي ارزتن) را در هم 100مطالعه نيمقدار شلتوك (در ا ،يشلتوك ورود يمحاسبه انرژ يبراد. بو

.منمايييشده است، ضرب مارائه

يكوبي مدرن.ارز انرژي براي فرآيند تبديل شلتوك به برنج سفيد در واحدهاي شالهم -1جدول

منبع معادل انرژي

(مگاژول بر واحد) نهاده / ستانده واحد

هاي وروديالف) : نهاده

(Sing et al., 1994) 14700 شلتوك -1 تن

(Kitani, 1999) 96/1 نيروي كارگري -2 ساعت

(Kitani, 1999) 9 هاماشين -3 كيلوگرم

(Pishgar-Komleh et al., 2013) 12 الكتريسيته -4 اعتس لوواتيك

(Kitani, 1999) 5/49 گاز طبيعي -5 مترمكعب

ب): خروجي

(Kitani, 1999) 17000 برنج سفيد تن

يمصرف يرا در تعداد نفرات ضرب نموده و انرژ يكارگر يروين انرژي ارزهم ،يكارگر يروين يمحاسبه انرژ يبرا

يبرا يمصرف يانرژ تيحساب كرده و درنها زيهر نفر را ن يار. سپس تعداد ساعات كشوديبرحسب ساعت حساب م

:ميكنيرا محاسبه م يكارگر يروين

)1( HLENHLE ×=

:كه در آن

HLE :تن شلتوك 100 ليتبد يبه ازا يكارگر يروين يانرژ

N :تن شلتوك 100 ديتول يتعداد كارگر در هر دستگاه به ازا

٤

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

HLE :هر كارگر يموجود به ازا يانرژ

يپارامتر ساعات كار نيقرار گرفت اول يريگدو پارامتر مورداندازه يكوبيدر واحد شال هانيماش يمحاسبه مقدار انرژ يبرا

بود كه در محاسبه نيوزن ماش يقرارگرفته و پارامتر بعد يابيمورد ارز يانرژ هايلياز تحل ياريبوده كه در بس نيماش

كيكاي يتن شلتوك برا 100 ليتبد نديفرآ براي هاساعات كار دستگاه رد،گييرار ممدنظر ق يطيمحستيز هايشاخص

محاسبه نيبه دست آمد همچن هانيماش يمقدار انرژ يها باهم ارز انرژو با ضرب مجموع آن ديمحاسبه گرد ليمراحل تبد

.رفتپذي صورت هاكاتالوگ دستگاه يبا استفاده از اطالعات موجود بر رو نيوزن ماش

و ولتاژ هر انيجركه شدت صورتنبدي آمد، دستبدنه الكتروموتور به يبا استفاده از اطالعات موجود رو تهيسيالكتر يانرژ

لي. فرمول ذمنماييي، ضرب م1جدول يشدهارائه ارزمقدار آن را در هم لووات،يآمده و پس از محاسبه كدستدستگاه به

:)1392(فيضي و خفافي، دارد يكيترالك يانرژ يبر محاسبه يشرح كامل

)2( ELEHCosIVEE ×××××= ϕ3

كه در آن:

EE: تن شلتوك 100به ازاي تبديل الكتريسيته يانرژ

V :مقدار ولتاژ هر دستگاه

I: مقدار آمپراژ هر دستگاه

CosΦ: كنندهضريب توان مصرف

H: ن شلتوك به برنج سفيدت 100مقدار ساعات استفاده از هر دستگاه براي فرآيند تبديل

EEL: ر كيلووات ساعته يموجود به ازا يانرژ

گيرد. با استفاده از درصد مورداستفاده قرار مي 8كردن شلتوك و كاهش رطوبت آن به ميزان گاز طبيعي در فرآيند خشك

استفاده است.مقدار آن قابل 1شده در جدول ارز انرژي ارائهراندمان مشعل، مقدار مترمكعب گاز مصرفي و هم

محيطيهاي زيستشاخص

٥

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

اتيح يچرخه يابي. روند ارزكنديم يرويآورده شده است پ ISO 14044كه در استاندارد ياز روند اتيح يچرخه يابيارز

ي. در مرحله4جينتا ريو تفس 3اثرات يابيارز ،2مميزي چرخه حيات، 1هدف و دامنه نيياست: تع شدهلياز چهار مرحله تشك

نيي. تعشوديبحث م اتيح يچرخه يابيارز يمطالعه كي(هدف) يي(دامنه) و چرا يهدف و دامنه در مورد چگونگ نييتع

محصول يواحد عملكرد فيدامنه در رابطه با توص نييو تع كنديحاصل از مطالعه را مشخص م ديو عوا جهيهدف، نت

ردنظرمو يطيمحستياثر ز يهاها و بخشردازش دادهو پ يآورآن، روند جمع يو مرزها ديتول يموردمطالعه، سامانه

در هر هايخروج ريو سا هاندهيسامانه و انتشارات آال يهايورود گريو د يعيمنابع طب اهه،يس ليتحل ي. در مرحلهباشديم

و انتشارات يعيمنابع طب يهاياثرات، ورود يابيارز ي. در مرحلهرديگيقرار م يموردبررس ديتول ياز سامانه نديفرآ

يمراحل قبل جينتا يينها يدر مرحله و شوديم ارائهاثر منتخب يهابخش يدودهها در محسهم آنصورت به يطيمحستيز

).1393د (يوسفي نژاد و همكاران، شويم ريتفس

خدمات و داتيتول يسهيكه مقا باشديم FU(5ي (عملكرد واحديك مفهوم كليدي در مطالعات ارزيابي چرخه حيات،

تن 100 ديصورت تولو به بودهجرم يهيحاضر بر پا در پژوهشواحد عملكردي .(ISO, 2006)د سازيم ريپذمختلف را امكان

تعريف گرديد. برنج سفيد

منظور مرز مطالعه به نيياست. تع سامانههدف و دامنه، انتخاب مرز نييتع يدر مرحله ياز اقدامات مهم و الزام گريد يكي

اتيح يچرخه يابي. ارزباشديم يضرور خارج آن ايو سيستماز مصرف درون يناش يمواد منتشرشده ترقيدق يسبهمحا

سامانهمرز ندها،يفرآ يرو شتريمنظور تمركز بشده است تا بهامكان فراهم نياما ا باشديم 6»گهواره تاگور«نگرش كي

شوند انيتر بكوچك اسيمق كي يشده و برابر اساس مرز انتخاب جينتادر نظر گرفته شود و سامانهاز كل يصورت بخشبه

.به تصوير كشيده شده است 1). مرز سامانه در اين پژوهش در شكل 1392(خوشنويسان و همكاران،

بر اساس ريس ديتول يطيمحستياثرات ز يابيآورده شده است. ارز 2مطالعه در جدول نياثر مورداستفاده در ا يهابخش

.(Guinée et al., 2002) است گرفتهانجام CML 2 baseline 2000روش

1 Goal and scope definition 2 Inventory analysis 3 Impact assessment 4 Interpretation

5 Functional unit 6 Cradle to Grave

٦

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

.مرز سامانه فرآيند تبديل شلتوك به برنج سفيد -1شكل

ي در فرآيندموردبررسي طيمحستيزهاي شاخصمعرفي -2جدول

تبديل شلتوك به برنج سفيد

هاي اثربخش عالمت اختصاري واحد

kg Sb eq. AD 1- يآل ريغابع تقليل من

eq. 2kg CO GWP 2- پتانسيل گرمايش جهاني

kg CFC11 eq. OLD 3- نقصان اليه اوزون

kg 1,4-DB eq. HT 4- انسان تيمسموم

kg 1,4-DB eq. FE 5- هاي سطحيآب تيمسموم

kg 1,4-DB eq. ME 6- آزادهاي آب تيمسموم

رساني انتشارها در يك سيستم بوده كه و ...) يكي از موارد آسيب آهن، منابع نفت خامكاهش منابع غيرزنده (مانند سنگ

پتانسيل گرمايش جهاني سهم گازهاي منتشرشده از .(Guinée et al., 2002)شود آلي شناخته مي عنوان تقليل منابع غيربه

ي اوزون . نقصان اليه)1392شود (خوشنويسان و همكاران، وهوا ميدهد، كه باعث تغير اقليم و آبسيستم را نشان مي

ن منتشر كرده و باعث از بين بردن اين اليه كلروفلوئوروكربهاي مصرفي تا چه ميزان ي آن است كه نهادهدهندهدرواقع نشان

تواند در محيط كار ي آن است كه انتشارات دي كلروبنزن تا چه حد ميدهندهشاخص مسموميت انسان نشان شوند.مي

٧

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

شود با اين تفاسير كه گيري مياندازهكلروبنزن يدهاي مسموميت نيز باشد، در ساير شاخص سيستم براي انسان سمي

.(Guinée et al., 2002)شود هاي سطحي و آزاد ميزان خطر مسموميت تعيين ميجاي انسان در انواع منابع آببه

اتيح يچرخه يابيافزار ارزكه در نرم Ecoinvent 3.0 يداده گاهياز پا زين يمصرف يهانهاده ديمربوط به تول يهاداده

SimaPro 8.0.3 آمد. دستبه ،موجود است

هاي مصرفي توليد اساس مقادير ميانگين نهاده همچنين الزم است اشاره شود كه انتشارات درون سيستمي توليد برنج نيز بر

صورت شده و سپس بهمحاسبه در استان گيالنشلتوك در مزرعه تا حمل به كارخانه از مطالعه نبوي پله سرائي و همكاران

.(Nabavi-Pelesaraei et al., 2014)مورد استفاده قرارگرفته است SimaPro 8.0.3افزار ورودي جداگانه در نرم

نتايج و بحث

نتايج تحليل انرژي

ن مقادير انرژي محسوب از فرآيند تبديل و همچنيدر و برنج سفيد خروجي شدهاستفاده هاينهادهفيزيكي هريك از مقدار

شده است.نشان داده 3ها در جدول هر يك آن

خروجي براي فرآيند تبديل –ميزان نهاده و ستانده / انرژي ورودي -3جدول

تن شلتوك صدكي

كل انرژي معادل

(مگاژول)

ميانگين ميزان

و توليد (واحد) مصرف نهاده / ستانده (واحد)

هاي وروديالف) : نهاده

شلتوك (تن) -1 100000 1470000

نيروي كارگري (ساعت) -2 62/61 77/120

ها (كيلوگرم)ماشين -3 00/524 01/4716

الكتريسيته (كيلووات ساعت) -4 69/483 31/5804

)مترمكعبگاز طبيعي ( -5 119770 5928615

كل انرژي ورودي (مگاژول) - 09/7409256

ب): خروجي

برنج سفيد (تن) 72000 1224000

مگاژول به دست آمد 09/7409256صد تن شلتوك به برنج سفيد كل انرژي ورودي اساس نتايج براي تبديل يك بر

تن به ازاي هر 72مگاژول يافت شد. اين بدان معناست كه در حدود 1224000كه ميزان انرژي خروجي در حدود درحالي

٨

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

ي آن است كه فرآيند توليد برنج سفيد در دهندهشود، اين نتايج نشانيصد تن شلتوك در فرآيند تبديل استحصال م

اي كه انرژي خروجي كمتر از انرژي ورودي و درنتيجه گونهواحدهاي مدرن بسيار با صرف انرژي بااليي همراه بوده، به

ها ر نيروي كارگري و ماشينرفت ساعات كاطور كه انتظار ميباشد. همچنين هماني انرژتيك سيستم كمتر از يك ميبازده

و مقدار كيلووات ساعت مصرفي، مقادير چندان بااليي را در اختيار نداشتند.

مترمكعب بوده كه انرژي 120000كن نيز به طرز چشمگيري باال و در حدود مقدار مصرفي گاز طبيعي در فرآيند خشك

مگاژول برآورد شد. 5928615مصرفي آن

آن است كه گاز طبيعي با سهم شده است. نتايج برنمايش داده 2ميزان كل مصرف انرژي در شكل ها درسهم هريك از نهاده

هاي قديمي و فرسوده در فرآيند برترين نهاده مصرفي بوده است، از يك طرف استفاده از مشعلانرژي %80حدود

ون عايق و با اتالف حرارتي باال) و از هايي بدكنهاي نامناسب (خشككنكردن مكانيزه و همچنين استفاده از خشكخشك

در شلتوك تا حد زيادي موجب اين نتيجه بوده است. همچنين %8تا %9طرفي صرف زمان مضاعف براي كاهش رطوبت از

عنوان يك منبع توان بيان كرد كه شلتوك خود بهي بعدي مصرف انرژي قرار داشت، درواقع ميدر رتبه %20شلتوك نيز با

كني بايستي كني و سفيدهاي مناسب پوستهاي شاليكوبي اوالً بايستي با اعمال روشمطرح بوده و سيستم انرژي اصلي

عنوان برنج سفيد مرغوب حاصل شود و همچنين مقدار شكست و خرد برنج را كاهش داده تا درصد بيشتري از آن به

طور جداگانه طور مثال در واحد موردمطالعه نيز بهبايستي سيستمي براي استفاده از سبوس برنج وجود داشته باشد، كه به

بردن طور موضعي تأثير چشمگيري در باالتواند بهمي آوري پوست و سبوس وجود دارد. اين روشواحدي براي جمع

راندمان انرژي در فرآيند تبديل داشته باشد.

.شلتوك به برنج سفيد ها در انرژي ورودي كل براي فرآيند تبديلسهم هريك از نهاده -2شكل

٩

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

محيطيهاي زيستنتايج شاخص

دهنده آن است كه درمحيطي آورده شده است. نتايج نشانهاي زيستها در انواع شاخصسهم هريك از نهاده 3در شكل

صد در 20درصد باالترين سهم را به خود اختصاص داد و شلتوك با 80آلي، گاز طبيعي با بيش از شاخص تقليل منابع غير

اي كه گونهدر جايگاه بعدي قرار داشت. همچنين انتشار درون سيستمي در پتانسيل گرمايش جهاني باالترين اثر را داشته به

اكسيد منتشر به برنج سفيد يا به عبارتي انتشار مستقيم داشته است. در شاخص درصد از كيلوگرم كربن دي 70در حدود

ها به خود اختصاص سطحي شلتوك ورودي بيشتر سهم را در انتشار اين شاخصهاي نقصان اليه اوزون و مسموميت آب

ها به خودميان نهاده هاي آزاد گاز طبيعي باالترين درصد را ازداده است.در دو نوع مسموميت ديگر يعني انسان و آب

ر توضيح بايستي اشاره كرد برانگيز بوده، اما دها بسيار سؤالاختصاص دادند. سهم چشمگير شلتوك در بسياري از شاخص

اي شيميايي بسيار در ي نشاء تا برداشت بوده است و استفاده از نهادهكه سهم شلتوك درواقع شامل زراعت برنج از مرحله

باشد.فرآيند توليد آن كامالً مبين اين موضوع مي

ج نشان داد كه كودهاي شيميايي و در پژوهشي بر روي توليد برنج در استان گيالن در دو روش مرسوم و مكانيزه، نتاي

توان گفت پس مي. (Khoshnevisan et al., 2014)الكتريسيته تأثيرات بيشتري بر روي نشر آاليندگي در كشت برنج دارند

ي تبديل ادامه محيطي در فرآيند تبديل بايستي از همان عمليات نشاء شروع و تا آخرين مرحلههاي زيستاصالح شاخص

كند.ي حيات را بيان مياقع معناي كامل گهواره تاگور در ارزيابي چرخهيابد، كه درو

ي در فرآيند تبديل.طيمحستيزي هاندهيآالي اثر هابخشي مصرفي در هانهادهسهم توليد هريك از -3شكل

١٠

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

قدام براي كاهش مصرف انرژي و همچنين مقادير ترين اطبيعي اولين و اصلي دهد كاهش مصرف گازبرآيند نتايج نشان مي

كارگيري شده است، بهطور كه در باال اشارهباشد. همانمحيطي در فرآيند تبديل شلتوك به برنج سفيد ميهاي زيستشاخص

تواند گامي مؤثر در اين كاهش باشد. از طرفي ديگر كاهش رطوبت در كن ميهاي خشكهاي نوين در مشعلسيستم

كردن مسبب كاهش بر بوده و تعيين مقدار رطوبت مناسب در فرآيند خشكبر و زماني پايين رطوبت بسياري انرژيهارده

ها هم ازلحاظ باشد. كاربرد الكتريسيته و ماشينهاي مدرن مياي از ميزان گاز مصرفي در سيستم شاليكوبيمالحظهقابل

حيطي بسيار مناسب بوده و امروزه در چندين كشور توليدكننده مهاي زيستلحاظ انتشار شاخص انرژي مصرفي و هم به

شده است، كه كن برقي براي كاهش رطوبت شلتوك استفادههاي خشكاصلي برنج در جهان همانند چين و تايلند از سيستم

در كشور ما هم نيز بايستي مورد آزمايش قرار بگيرد.

گيري نتيجه

مگاژول انرژي 09/7409256تن شلتوك به برنج سفيد 100ن بود كه براي فرآيند تبديل گر آنتايج حاصل از اين مطالعه بيان

درصد به ترتيب بيشترين 84/19درصد و 02/80صرف شده است. كه از اين مقدار انرژي، نهادهاي سوخت و شلتوك با

گيري ي موجود در دنيا براي اندازههاروزترين روشخود اختصاص دادند. الزم به ذكر است در اين مطالعه از به سهم را به

محيطي براي ارزيابي چرخه حيات مورداستفاده قرار گرفت كه نتايج زيست شاخص 6انرژي مصرفي استفاده شد. همچنين

هاي آزاد گاز طبيعي بيشترين آلي، مسموميت انسان و مسموميت آب آن بود كه در شاخص تقليل منابع غير محاسبات بر

هاي سطحي شلتوك، آب ازآن شلتوك در جايگاه بعدي قرار دارد. در شاخص مسموميتا دربر داشته و پسسهم در انتشار ر

ها تا حد زيادي مؤثر بوده، در شاخص پتانسيل گرمايش جهاني نيز ميزان انتشار درون سيستمي با حدود گاز طبيعي و ماشين

كردن و بررسي هاي مناسب در فرآيند خشكتفاده از مشعلاي بوده است. اسدرصد بسيار مؤثر در نشر گازهاي گلخانه 70

كردن شلتوك بكاهد و زمان زيادي را از خشكتواند مدتدرصد در شلتوك براي شروع فرآيند تبديل مي 8رطوبت باالتر از

هاي مدرن گردد.باعث كاهش چشمگير گاز طبيعي در فرآيند توليد برنج سفيد در شاليكوبي

تشكر و قدرداني

ي جناب آقاي مهندس منصوري راد در طي فرآيند انجام اين تحقيق، نهايت شائبهر اينجا الزم است از زحمات بيد

سپاسگزاري را نمائيم.

منابع و مĤخذ

. سـومين كنـى شـلتوكررسى انرژى مصرفى در عمليات پوسـت. ب1383پيمان، ح. روحي، ر. مينايي، س. عليزاده، م.ر. .1

هاي كشاورزي و مكانيزاسيون ايران، دانشگاه شهيد باهنر كرمان.كنگره ملي مهندسي ماشين

١١

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

ديدر تول يانرژ يورو بهره ييكارا زانيم يبررس .1392م. ،يموحد ي، ع.ر.هانيك م. د،يام ش. ،يعيرف ب. سان،يخوشنو .2

.66-57 .44جلد )1(44دوره .رانيا ستميوسيب يمهندس هينشر ي.فرنگگوجه

يي عصـبهابر شبكه مبتني سازيو مدل يخروج 2CO يابيارز .1392ض. اري،يفاضل ن، الف. اكرم م. د،يام ع. فرجام، .3

يهانيماشـ يمهندسـ يكنگـره ملـ نهشـتمي مغـان. آباددر پارس ايعملكرد ذرت بذري و دانه نيبراي تخم يمصنوع

.شهدم يدانشگاه فردوس ون،يزاسي) و مكانتميوسي(ب يكشاورز

چاپ پنجم. ز،يانتشارات دانشگاه تبر .مخصوص يكيالكتر هاينيماش. 1392 ك. ،يخفاف ي، م.ر.ضيف .4

يطيمحستيز يهاندهيو آال يمصرف يانرژ يابيارز .1393م. ،يفيشر ي، الف.پله سرائ ينبو م. ه،ينژاد استادكال يوسفي .5

.ستيز طيمح يسمهند المللينيكنفرانس ب نياول .شهرستان لنگرود يمورد ي: مطالعهالنياستان گ ريس ديدر تول

6. Guinée, HB. Gorrée, M. Heijungs, R. Huppes, G. de Koning, KRA. Wegener Sleeswijk, A. Suh, S. Udo de Haes, H. Bruijn, H. Duin, RV. Huijbregts, MAJ. 2002. Handbook on life cycle assessment. Operational guide to the ISO standards. Kluwer, Dordrecht, The Netherlands.

7. ISO. 2006. Environmental Management e Life Cycle Assessment a Principles and Framework ISO 14040.

8. Khoshnevisan, B. Rajaeifar, MA. Clark, S. Shamahirband, S. Anuar, NB. Shuib, NLM. & Gani, A. 2014. Evaluation of traditional and consolidated rice farms in Guilan Province, Iran, using life cycle assessment and fuzzy modeling. Science of the Total Environment. Vol. 481, 242-251.

9. Kitani, O. 1999. CIGR handbook of agricultural engineering. Energy & biomass engineering. St Joseph, MI: ASAE Publication, Vol. 5.

10. Nabavi-Pelesaraei, A. Abdi, R. Rafiee, S. & Taromi, K. 2014. Applying data envelopment analysis approach to improve energy efficiency and reduce greenhouse gas emission of rice production. Engineering in Agriculture, Environment and Food. Vol. 7, 155-162.

11. Pishgar-Komleh, SH. Omid, M. & Heidari, MD. 2013. On the study of energy use and GHG (greenhouse gas) emissions in greenhouse cucumber production in Yazd province, Energy, Vol. 59(10), 63-71.

12. Singh, S. Singh, S. Mittal, JP. Pannu, CJS. & Bhangoo, BS. 1994. Energy inputs and crop yield relationships for rice in Punjab. Energy. Vol. 19(10), 1061-1065.

13. Taki, M. Ajabshirchi, Y. & Mahmoudi, A. 2012. Prediction of output energy for wheat production using artificial neural networks in Esfahan province of Iran. Journal of Agricultural Technology Vol. 7(4), 1229-1242.

١٢

هاي كشاورزي نهمين كنگره ملي مهندسي ماشين

كانيك بيوسيستم) و مكانيزاسيون(م

طبيعي دانشگاه تهرانپرديس كشاورزي و منابع

كرج - 1394ارديبهشت 3و 2

Investigation of energy consumption and environmental impacts of a modern

milling unit in Guilan province

Abstract In this study, the energy consumption and determination of environmental impacts were conducted for converting

process of paddy to white rice in Mansouri-Rad milling factory as one of the largest modern milling company of Rasht

County in Guilan province. The results indicated that the total energy use and yield of white rice was found to be

73382.10 MJ and 72 ton per 100 ton of paddy, respectively. Moreover, the highest share of energy consumption

belonged to the natural gas (80.79%) and paddy (19.08%), respectively. The life cycle assessment (LCA) was

determined based on calculation of environmental impacts including abiotic depletion, global warming potential, ozone

layer depletion, human toxicity, fresh water aquatic ecotoxicity and marine aquatic ecotoxicity. The results of the

analysis illustrated that natural gas and paddy had the highest share of abiotic depletion, human toxicity and marine

aquatic ecotoxicity, respectively. Moreover, the highest rate of direct emissions was in global warming potential index.

Finally, it can be suggested the use of new burners instead on old burners and determination of optimal moisture for

drying process can be effective in reduction of energy consumption and environmental impacts, significantly.

Keywords: Life cycle assessment, Energy, Modern milling, Milling processes