OKTUBRE 24–NOBYEMBRE 27, 2016 - Akamaihd.net

34567SEPTIYEMBRE 2016

TUN-ANANG MGA ARTIKULO SA:OKTUBRE 24–NOBYEMBRE 27, 2016

The Watchtower (ISSN 0043-1087) Issue 14 September 2016 is published monthly with an addi-tional issue published in January, March, May, July, September, and November by WatchtowerBible and Tract Society of New York, Inc. � 2016 Watch Tower Bible and Tract Society of Penn-sylvania. Printed in Japan.

34567 September 2016Vol. 137, No. 14 CEBUANO

HULAGWAY SA HAPIN:

FIJIMga igsoon nga malipayong nagsangyaw sa tanannilang masugatan diha sa baryo sa gawas sa Suva,ang kaulohan sa Fiji

POPULASYON

887,027MAGMAMANTALA

3,097MITAMBONG SAMEMORYAL (2015)

11,845

Kini nga publikasyondili baligya. Kini gipatikingong bahin sa tibuokkalibotang buluhatonsa pagtudlog Bibliyanga gisuportahan ugboluntaryong mga amot.

Kon mohatag kagdonasyon, palihog ablihiang www.jw.org/ceb.

Gawas kon ipaila, angmga kinutlo sa Kasulatanmaoy gikan sa Bag-ongKalibotang Hubad saBalaang Kasulatan.

KAUNDAN��

3 SEMANA SA OKTUBRE 24-30“Hinaot Dili Mahuyhoyang Imong mga Kamot”

8 SEMANA SA OKTUBRE 31–NOBYEMBRE 6Padayon sa PagpakigbisogAlang sa Panalangin ni Jehova

Tungod sa mga presyur ug kabalaka, kita tingalimabug-atan ug maluya. Tagda kon sa unsang paagiang gamhanang kamot ni Jehova makahatag natogkalig-on ug kaisog sa paglahutay. Ug sayra kon un-saon pagpakigbisog alang sa panalangin ni Jehova.

��

13 MGA PANGUTANA GIKAN SAMGA MAGBABASA

��

14 Pagdepensa sa Maayong BalitaAtubangan sa Hataas ngamga Opisyales

��

17 SEMANA SA NOBYEMBRE 7-13Ang Imo Bang SininaanNaghimaya sa Diyos?Gusto sa mga alagad sa Diyos sa tibuok kalibotannga ang ilang sinina ug pamostura hapsay, hinlo, ugdalawaton sa ilang lugar, sa ingon nahiuyon sa mgaprinsipyo sa Kasulatan. Unsaon nimo pagseguronga ang imong sininaan makahimaya sa Diyos?

��

22 Pahimusli ang Giya ni Jehova

��

23 SEMANA SA NOBYEMBRE 14-20Mga Batan-on, Palig-ona angInyong Pagtuo

28 SEMANA SA NOBYEMBRE 21-27Mga Ginikanan, Palig-ona angPagtuo sa Inyong mga AnakNiining duha ka artikulo, atong masayran kon saunsang paagi magamit sa mga batan-on ang ilangkatakos sa panghunahuna sa pagpalig-on sa ilangpagtuo ug pagdepensa niana. Mahibaloan sab natokon sa unsang paagi himoon sa mga ginikanan ngamakalingaw para sa ilang mga anak ang pagpalig-on sa ilang pagtuo sa Diyos ug sa iyang Pulong.

USA ka sister nga regular payunir ug asawa sa usa ka ansiyano mi-ingon: “Bisag duna koy maayong espirituwal nga rutina, nakigbi-sog ko sa anxiety disorder sulod sa daghang katuigan. Tungod ni-ini, dili ko makatulog, naapektohan ang akong panglawas ug angakong pagtratar sa uban, ug usahay gusto na kong mosurender.”

2 Masabtan ba nimo ang pagbati sa maong sister? Ikasubo, angpagkinabuhi sa daotang kalibotan ni Satanas moresultag grabengkalisdanan, nga makahatag ug kabalaka ug kabug-at. Sama kinigangkla nga makapugong sa pag-abante sa sakayan. (Prov. 12:25)Unsa kahay mga rason kon nganong mobati kag ingon niana? Aw,tingali naguol ka sa kamatayon sa usa ka minahal, nag-antos sagrabeng sakit, naglisod pagtagana sa panginahanglan sa imongpamilya, o nag-atubang ug pagsupak. Sa ngadtongadto, maluyaka o mawad-an pa ganig kalipay. Apan makaseguro ka nga angDiyos andam motabang nimo.—Basaha ang Isaias 41:10, 13.

3 Ang Bibliya sagad naggamit ug mga parte sa lawas sa pag-ilustrar sa lainlaing kinaiya o buhat. Pananglitan, ang ka-mot gihisgotan ug gatosan ka beses. Ang pagpalig-on sa mga

1, 2. (a) Unsang mga problema ang giatubang sa daghan karon, ug unsayresulta? (b) Unsang paglaom ang gihatag sa Isaias 41:10, 13?3, 4. (a) Sa unsang paagi gigamit sa Bibliya ang ekspresyong “mga ka-mot”? (b) Unsa tingaliy hinungdan nga mohuyhoy ang atong mga kamot?

“Hinaot Dili Mahuyhoyang Imong mga Kamot”“Hinaot dili mahuyhoy ang imong mga kamot.”—SOF. 3:16.

AWIT: 81, 32

UNSAON NIMO PAGTUBAG?��

Giunsa pagpalig-on ni Jehovaang kamot ni Moises, Asa, ugNehemias?

��

Giunsa pagpalig-on ni Jehovaang atong mga kamot karon?

��

Unsang praktikal nga mga pa-agi nga mapalig-on nato angkamot sa atong mga igsoon?

3

4 ANG BANTAYANANG TORRE

kamot mahimong magkahulogan ug pagda-sig, pagpaluyo, ug pag-awhag sa usa nga mo-lihok. (1 Sam. 23:16; Esd. 1:6) Mahimongmagpasabot kini nga ang usamay positibongpanglantaw sa umaabot.

4 Usahay, ang simbolikong paghuyhoy samga kamot gigamit sa paghubit sa usa nganahigawad, nadismayar, o nawad-ag pagla-om. (2 Cron. 15:7; Heb. 12:12) Sagad mosu-render ang tawong nakasinati niana. Konmakasinati kag mga kahimtang nga makaha-tag nimog stress o kabug-at sa pisikal, emos-yonal, o bisan sa espirituwal, asa ka ma-kakaplag ug gikinahanglang pagdasig? Saunsang paagi mapalihok ug mapalig-on kaaron makalahutay ug magmalipayon?

“ANG KAMOT NI JEHOVA WALA MAHIMONGMUBO KAAYO NGA KANA DILI MAKALUWAS”5 Basaha ang Sofonias 3:16, 17. Kon

magpadaog ta sa kahadlok ug kahigawad,sama rag gitugotan nato nga mohuyhoy angatong mga kamot. Hinunoa, giawhag ta saatong mahigugmaong Amahan, si Jehova,nga ‘itugyan nato ang tanan natong mga ka-balaka’ kaniya. (1 Ped. 5:7) Hinumdomannato ang giingon sa Diyos ngadto sa mga Is-raelinhon, nga ang iyang gamhanang ‘kamotwala mahimong mubo kaayo nga kana dilimakaluwas’ sa iyang maunongong mga ala-gad. (Isa. 59:1) Hisgotan nato ang tulo kamaayong pananglitan sa Bibliya nga nagpa-kita sa tinguha ug katakos ni Jehova sa pag-palig-on sa iyang katawhan sa pagbuhat saiyang kabubut-on bisan pa sa grabeng kalis-danan. Tan-awa kon sa unsang paagi mapa-lig-on ka niini.

6 Wala madugay human milagrosong ma-pagawas ang mga Israelinhon gikan sa pag-

5. (a) Dihang motungha ang mga problema, un-say puwede natong buhaton, pero unsay angay na-tong hinumdoman? (b) Unsay atong hisgotan?6, 7. Unsang hinungdanong mga leksiyon angatong makat-onan sa kadaogan sa mga Israelin-hon batok sa mga Amalekanhon?

kaulipon sa Ehipto, gisulong sila sa mgaAmalekanhon. Ingong pagsunod sa giingonni Moises, ang maisogong si Josue nangunasa mga Israelinhon sa pagpakiggubat. Sa ka-samtangan, giuban ni Moises si Aaron ugHur sa usa ka bungtod sa duol diin makitanila ang panggubatan. Mitalaw ba ning tuloka lalaki? Wala gayod!

7 Gisunod ni Moises ang estratehiya nganakatabang nila nga modaog. Padayong gii-sa ni Moises ang iyang kamot ug ang sung-kod sa matuod nga Diyos. Samtang gibuhatkadto ni Moises, gipalig-on ni Jehova angkamot sa mga Israelinhon sa pagpakiggubatbatok sa mga Amalekanhon. Apan, dihangang mga kamot ni Moises nanghawoy ug mi-sugod paghuyhoy, ang mga Amalekanhonmidaog. Si Aaron ug Hur milihok dayon ug“nagkuhag bato ug nagbutang niini sa ilalom[ni Moises], ug siya milingkod niini; ug gi-sangga ni Aaron ug ni Hur ang iyang mga ka-mot, ang usa niining kilira ug ang lain nia-nang kilira, mao nga nagpirmi ang iyang mgakamot hangtod sa pagsalop sa adlaw.” Oo,pinaagi sa gamhanang kamot sa Diyos, angmga Israelinhon nakadaog sa gubat.—Ex. 17:8-13.

8 Sa panahon ni Haring Asa, gipamatud-an usab ni Jehova nga dili mubo ang iyangkamot. Daghang gubat ang gihisgotan saBibliya. Apan ang kinadak-ang pundok sakasundalohan mao kadtong kang Zera ngaEtiopianhon, kinsa may 1,000,000 ka batidnga mga sundalo. Doble kini sa gidaghanonsa kasundalohan ni Asa. Nabalaka ug nahad-lok ba si Asa? Gitugotan ba niya nga mohuy-hoy ang iyang mga kamot?Wala. Siya nanga-yo dayon ug tabang kang Jehova. Para sakasundalohan, morag imposible nga mapildiangmga Etiopianhon, apan “sa Diyos ang ta-nang butang posible.” (Mat. 19:26) Gipakita

8. (a) Unsay gibuhat ni Asa dihang gisulong samga Etiopianhon ang Juda? (b) Sa unsang paagimasundog nato si Asa?

SEPTIYEMBRE 2016 5

ni Jehova ang iyang dakong gahom ug “gipil-di [niya] ang mga Etiopianhon atubangan niAsa,” kansang ‘kasingkasing maoy bug-osuban kang Jehova sa tanan niyang mga ad-law.’—2 Cron. 14:8-13; 1 Hari 15:14.

9 Hunahunaa ang gibati ni Nehemias di-hang miadto siya sa Jerusalem. Ang siyudadhalos walay depensa, ug ang iyang mga isig-ka-Hudiyo nahigawad pag-ayo. Tungod sahulga gikan sa langyawng mga magsusu-pak, ang mga Hudiyo miundang sa pagtu-kod pag-usab sa mga paril sa Jerusalem.Gitugotan ba ni Nehemias nga mohuyhoyang iyang mga kamot tungod sa kahigawad?Wala! Sama kang Moises, Asa, ug sa ubangmatinumanong alagad ni Jehova, si Nehe-mias kanunay nang nagsalig sa Diyos. Nii-ning higayona, miampo na usab siya kangJehova. Bisag naghunahuna ang mga Hudi-yo nga wala silay bawot, gitubag ni Jehovaang sinserong pag-ampo ni Nehemias alangsa tabang. Gigamit sa Diyos ang iyang “da-kong gahom” ug “kusganong kamot” sa pag-palig-on sa nanghuyhoy nga kamot sa mgaHudiyo. (Basaha ang Nehemias 1:10; 2:17-20; 6:9.) Kombinsido ka ba nga gigamit niJehova ang iyang “dakong gahom” ug “kus-ganong kamot” sa pagpalig-on sa iyang mgaalagad karon?

PALIG-ONON NI JEHOVAANG IMONG MGA KAMOT

10 Makaseguro ta nga dili gyod mohuyhoyang kamot sa Yawa sa pagpaningkamot ngapugngan ang atong Kristohanong mga bulu-haton. Mogamit siyag mga bakak ug pag-panghulga gikan sa mga gobyerno, lider sa

9. (a) Unsay wala makapugong kang Nehemias sapagtukod pag-usab sa mga paril sa Jerusalem?(b) Giunsa pagtubag ni Jehova ang pag-ampo niNehemias?10, 11. (a) Unsay gibuhat ni Satanas aron mohuy-hoy ang atong mga kamot? (b) Unsay gigamit niJehova sa pagpalig-on kanato? (c) Sa unsang paa-gi nakabenepisyo ka sa teokratikanhong edukas-yon ug pagbansay?

relihiyon, ug apostata. Unsay iyang tumong?Gusto niyang pahunongon ta sa pagsangyawsa maayong balita sa Gingharian. Apan, siJehova andam ugmakahimo sa paghatag na-tog kusog pinaagi sa iyang balaang espiritu.(1 Cron. 29:12) Hinungdanon nga pangayo-on nato ang maong espiritu aron masuklanang bisan unsang pagsulay nga ipahinabo niSatanas ug sa iyang daotang sistema. (Sal.18:39; 1 Cor. 10:13) Dugang pa, mapasala-maton usab kita nga nabatonan nato ang Pu-long sa Diyos, nga nasulat sa tabang sa bala-ang espiritu. Hunahunaa sab ang binase saBibliyang espirituwal nga pagkaon nga atongmadawat kada bulan. Angmga pulong saZa-carias 8:9, 13 (basaha) gisulti samtang gi-tukod pag-usab ang templo sa Jerusalem, ugangmaongmga pulongmakatabang usab ka-nato.

11 Gipalig-on usab kita pinaagi sa balaangedukasyon nga madawat diha sa atong mgatigom, asembliya, kombensiyon, ug sa atongteokratikanhong mga tunghaan. Ang maongpagbansay makatabang kanato sa pag-ala-gad sa Diyos uban ang hustong motibo, sapagtakdag espirituwal nga mga tumong, ugsa pagtuman sa daghan natong responsabili-dad ingong Kristohanon. (Sal. 119:32) Na-ningkamot ka ba nga mapalig-on pinaagi ni-ana nga edukasyon?

12 Gitabangan ni Jehova ang mga Israelin-hon aron mapildi ang mga Amalekanhon ugEtiopianhon, ug gipalig-on niya si Nehemiasug ang mga kauban niini aron mahumanang pagtukod sa mga paril. Palig-onon usabkita sa Diyos aron makabarog kita batok sapagsupak, pagkadili-matinagdanon sa mgatawo, ug kabalaka. Sa ingon, makapada-yon kita sa atong buluhatong pagsangyaw.(1 Ped. 5:10) Dili nato dahomon nga si Jeho-va mohimog mga milagro alang kanato. Hi-nunoa, angay natong buhaton ang atong

12. Unsay kinahanglan natong buhaton aron mag-pabiling lig-on sa espirituwal?

bahin. Naglakip kana sa atong pagbasa saPulong sa Diyos kada adlaw, pagpangandamug pagtambong samga tigommatag semana,pagpadayon sa atong personal nga pagtuonug pamilyahanong pagsimba, ug pagsalig ka-nunay kang Jehova pinaagi sa pag-ampo.Dili gyod nato tugotan ang ubang buluhatonug kalihokan nga makababag sa mga paaginga gigamit ni Jehova sa pagpalig-on ugpagdasig kanato. Kon mamatikdan nimo ngaang imong mga kamot mihuyhoy na niiningbahina, pangayog tabang sa Diyos. Makitanimo kon sa unsang paagi ang iyang espiritu‘molihok sa sulod nimo aron ikaw magtingu-ha ug ingon man mobuhat.’ (Filip. 2:13)Apan, unsay imong himoon aronmapalig-onang mga kamot sa uban?

PALIG-ONA ANG MGA KAMOTNGA MIHUYHOY

13 Si Jehova nagtaganag mahigugmaongmga igsoon sa tibuok kalibotan nga makaha-tag kanatog pagdasig. Hinumdomi nga siapostol Pablo misulat: “Iisa [o, palig-ona]ang mga kamot nga nahuyhoy ug ituyhadang mahuyang nga mga tuhod, ug tul-ira angmga alagianan sa inyong mga tiil.” (Heb. 12:12, 13) Daghan sa unang siglo ang nakadawatnianang matanga sa pagpalig-on. Mao manusab karon. Human mabiyudo ang usa kabrader ug makasinatig ubang pait nga ka-himtang, siya miingon: “Akong nakat-onannga dili ta makapili kon unsa nga pagsulayang modangat kanato, ni ang panahon ug kasubsob nga kini mahitabo. Ang pag-ampo ugpersonal nga pagtuon nahisamag salbabidanga nakatabang nako aron dili maunlod. Ugang pagpaluyo sa mga igsoon nakahupay ka-ayo nako. Importante gyod diay ang pag-ugmad ug suod nga relasyon kang Jehova sadili pa moabot ang malisod nga mga kahim-tang.”

13, 14. (a) Sa unsang paagi napalig-on ang usaka brader nga nabiyudo? (b) Sa unsang mga paagimapalig-on nato ang uban?

14 Si Aaron ug Hur nagsangga sa mga ka-mot ni Moises panahon sa usa ka gubat. Saatong bahin, makapangita usab kitag mgapaagi sa pagpaluyo ug paghatag ug praktikalnga tabang sa uban. Kang kinsa? Makata-bang kita niadtong nag-antos tungod sa ka-tigulangon, sakit, pagsupak sa pamilya, ka-mingaw, o pagkamatay sa usa ka minahal.Mapalig-on usab nato ang mga batan-on ngagipresyur sa pagbuhat ug daotan o sa pagpa-ngitag kalamposan kuno niining sistemahasamga butang, sa eskuylahanman, sa pinan-siyal, o sa karera. (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14)Pangitag mga paagi sa pagpakitag tinuodnga interes sa uban diha sa Kingdom Hall,sa ministeryo, samtang mangaon, o makig-estorya sa telepono.

15 Human sa talagsaong kadaogan ni Asa,si propetang Azarias nagdasig kaniya ug saiyang katawhan pinaagi niining mga pulo-nga: “Ug kamo, magmaisogon ug ayaw ihuy-hoy ang inyong mga kamot, tungod kayadunay ganti alang sa inyong kalihokan.”(2 Cron. 15:7) Nagpalihok kini kang Asa sapaghimog daghang kausaban aron mapasig-uli ang putling pagsimba. Sa susama, angimong positibong mga pulong makadasig sauban. Sa ingon, matabangan nimo sila sapag-alagad kang Jehova nga mas bug-os pa.(Prov. 15:23) Ug diha sa mga tigom, ayawgkalimti nga mapalig-on nimo ang uban pina-agi sa pag-isa sa imong kamot ug paghatagug makapadasig nga mga komento.

16 Sa tabang ni Jehova, napalig-on angmga kamot ni Nehemias ug sa iyang mga ka-uban. Nahuman nila ang mga paril sa Jeru-salem sulod lang sa 52 ka adlaw! (Neh. 2:18;6:15, 16) Si Nehemias wala lang magdumalasa buluhaton kondili nangamot usab siya sa

15. Unsay mahimong epekto sa imong positibongmga pulong diha sa mga igsoon?16. Sama kang Nehemias, sa unsang paagi mapa-lig-on sa mga ansiyano ang kamot sa mga igsoon?Paghatag ug pananglitan kon sa unsang paagi na-tabangan ka sa mga igsoon.


pagtukod sa mga paril sa Jerusalem. (Neh.5:16) Sa susama, daghang mahigugmaongansiyano ang nagsundog kang Nehemias pi-naagi sa pagtabang diha sa mga proyek-to sa pagpanukod o paglimpiyo ug pag-mentinar sa ilang Kingdom Hall. Pinaagi sapagsangyaw uban sa mga igsoon ug pag-shepherding, gipalig-on usab nila ang luyanga mga kamot niadtong nagmabalak-on.—Basaha ang Isaias 35:3, 4.

“AYAW IHUYHOY ANG INYONG MGA KAMOT”17 Ang pag-alagad kauban sa atong mga ig-

soon magpatunhay sa panaghiusa. Makapa-suod usab kini sa usag usa ug makapalig-onsa atong pagsalig sa mga panalangin ubos saGingharian sa Diyos. Samtang atong palig-

17, 18. Dihang kita may mga problema o mabala-ka, sa unsa kita makaseguro?

onon ang mga kamot sa uban, matabangannato sila sa pagsagubang sa makapaluyangmga kahimtang ug sa paghupot ug positi-bong panglantaw sa umaabot. Dugang pa,kon buhaton nato kana, mahimong tinuodalang kanato ang gitagana sa Diyos sa uma-abot. Oo, makapalig-on usab kana sa atongmga kamot.

18 Dihang atong makita kon sa unsang pa-agi si Jehova nagtabang ug nanalipod saiyang matinumanong mga alagad kaniadto,mapalig-on ang atong pagtuo ug pagsalig ka-niya. Busa, kon mag-atubang kag mga pres-yur ug problema, ‘ayaw ihuyhoy ang imongmga kamot’! Hinunoa, duol kang Jehova pi-naagi sa pag-ampo, ug tugoti ang iyang gam-hanang kamot nga mopalig-on kanimo ugmoagak kanimo ngadto sa mga panalanginsa Gingharian.—Sal. 73:23, 24.

Ang matag usa sa kongregasyon mahimong makadasig sa uban(Tan-awa ang parapo 14)

SUKAD sa unang matinumanong tawo nga si Abel hangtod saatong adlaw, nakigbisog na angmaunongongmgamagsisimba. Siapostol Pablo misulat sa Hebreohanong mga Kristohanon ngasila “milahutay . . . sa usa ka dakong sangka [o, nakigbisog] bisanpa sa mga pag-antos,” samtang naningkamot ngamabatonan angpag-uyon ug panalangin ni Jehova. (Heb. 10:32-34) Gitandi niPablo ang pagpakigbisog samgaKristohanon ngadto sa pagpang-limbasog sa mga atleta nga miapil sa mga sangka sa Gresya samasa lumba sa dagan, wrestling, ug boksing. (Heb. 12:1, 4) Karon,kita anaa sa lumba sa kinabuhi ug maymga kaaway nga nagtingu-hang kita malinga, mapandol, matumba, ug mawad-ag kalipay ugganti sa umaabot.

2 Una, kita nakigbisog pag-ayo batok kang Satanas ug sa iyangdaotang kalibotan. (Efe. 6:12) Hinungdanon nga suklan nato ang“lig-ong pagkatarok nga mga butang” sa kalibotan. Kini naglakipsa mga doktrina, pilosopiya, ug makadaot nga mga buhat, samasa imoralidad, pagpanigarilyo, paghuboghubog, ug pag-abuso sadroga. Kinahanglan sab natong pakigbisogan ang atong mga

1, 2. Unsay kinahanglang pakigbisogan sa mga alagad ni Jehova karon?

Padayon sa PagpakigbisogAlang sa Panalangin ni Jehova“Ikaw nakigtigi sa Diyos ug sa mga tawo mao ngaikaw sa kataposan midaog.”—GEN. 32:28.

AWIT: 60, 38

UNSAY ATONGMAKAT-ONAN KANG . . .��

Jacob ug Raquel?

��

Jose?

��

Pablo?

8

SEPTIYEMBRE 2016 9

kahuyangan ug kahigawad.—2 Cor. 10:3-6;Col. 3:5-9.

3 Posible ba gayong mapildi ang maonggamhanang mga kaaway? Oo, pero dili kanasayon. Gamit ang pananglitan sa usa ka bok-sidor sa karaang panahon, si Pablo miingonbahin sa iyang kaugalingon: “Ang akongpagpanuntok dili ingon sa pagsuntok sa ha-ngin.” (1 Cor. 9:26) Maingon nga ang boksi-dor makig-away sa iyang kontra, kinahang-lan sab tang mosukol sa atong mga kaaway.Si Jehova nagbansay ug nagtabang kanatosa atong pagpakig-away. Nagtagana siyagmakaluwas sa kinabuhi nga mga instruk-siyon diha sa iyang Pulong. Nagtabang usabsiya kanato pinaagi sa binase sa Bibliyangmga publikasyon, mga tigom, asembliya,ug kombensiyon. Gipadapat ba nimo angimong nakat-onan? Kon wala nimo kana bu-hata, sama ra kag ‘nagsuntok sa hangin,’nga wala gyod mosukol sa kaaway.

4 Ang atong mga kaaway mahimong moa-take kanato sa panahon nga wala nato dam-ha ug dihang luya ta, busa kinahanglan tangmagmaalerto. Ang Bibliya nagpasidaan ka-nato: “Ayaw pagpadaog sa daotan, kondilipadayong daoga ang daotan pinaagi sa ma-ayo.” (Roma 12:21) Ang awhag nga dili‘magpadaog sa daotan’ nagpakita nga mahi-mo natong mapildi ang daotan. Posible kanakon padayon natong suklan ang daotan.Apan, mahimong mapildi ta ni Satanas, saiyang daotang kalibotan, ug sa atong mgakahuyangan kon kita dili magmabinantayonug mohunong sa pagpakigbisog. Busa, ayawgayod pagpapildi kang Satanas!—1 Ped. 5:9.

5 Aron magmadaogon, kinahanglang dili

3. Giunsa ta pagbansay sa Diyos sa pagsukol saatong mga kaaway?4. Unsay atong buhaton aron dili ta mapildi sa da-otan?5. (a) Unsay angay natong hinumdoman aronmabatonan ang panalangin sa Diyos? (b) Kinsanga mga karakter sa Bibliya ang atong hisgotan?

nato kalimtan kon nganong nakigbisog ta.Ug aron mabatonan ang pag-uyon ug pana-langin sa Diyos, angay natong hinumdomanang pasalig sa Hebreohanon 11:6: “[Si bisankinsa] nga moduol sa Diyos angay nga mo-tuo nga siya mao ug nga siya maoy tiggantisa mga matinuorong nagapangita kaniya.”Ang Gregong pulong nga gihubad ug “mati-nuorong nagapangita” nagpasabot ug pag-paningkamot pag-ayo. (Buh. 15:17) Sa Ka-sulatan, dunay maayong mga ehemplo samga lalaki ug babaye nga naningkamot pag-ayo aron mabatonan ang panalangin ni Je-hova. Si Jacob, Raquel, Jose, ug Pablo na-kasinatig mga kahimtang nga makapaluyasa emosyon ug sa pisikal. Bisan pa niana, gi-pamatud-an nila nga ang paglahutay more-sultag mga panalangin. Sa unsang paaginato masundog kining upat ka ehemplo?

ANG PAGLAHUTAY MORESULTAGMGA PANALANGIN

6 Ang patriarkang si Jacob nakigbisog ugmilahutay tungod sa iyang gugma kang Je-hova, pagpabili sa espirituwal nga mga bu-tang, ug lig-ong pagtuo sa saad ni Jehovanga panalanginan ang iyang kaliwat. (Gen.28:3, 4) Mao diay nga pag-edad ni Jacob ugmga 100, nanglimbasog siya aron mabato-nan ang panalangin sa Diyos; nakiglayog pagani siya sa nagmateryalisar nga manulon-da. (Basaha ang Genesis 32:24-28.) Ma-kahimo ba gyod si Jacob sa pagpakiglayogsa gamhanang manulonda pinaagi sa iyangkaugalingong kusog? Dili gyod! Pero de-terminado kaayo siya, ug iyang gipama-tud-an nga dili siya moatras sa maong ha-git! Ug gipanalanginan gyod siya sa iyangpaglahutay. Gihatag kaniya ang haom ngangalang Israel, (nga nagkahulogang “Nakig-tigi [Nakigbisog] sa Diyos” o “Ang Diyos

6. Unsay nakatabang kang Jacob sa paglahutayug sa unsang paagi siya gigantihan? (Tan-awa anghulagway sa sinugdan sa artikulo.)


Nakigtigi”). Naangkon ni Jacob ang gantinga gitinguha usab nato—ang pag-uyon ugpanalangin ni Jehova.

7 Ang pinalanggang asawa ni Jacob nga siRaquel naghinamhinam usab nga makitakon unsaon pagtuman ni Jehova ang Iyangsaad kang Jacob. Pero daw may babag. SiRaquel walay anak. Sa iyang adlaw, makapa-guol kaayo ang maong kahimtang. Sa un-sang paagi si Raquel nakapadayon sa pagpa-kigbisog bisan pa sa mga kahimtang ngamakapahigawad ug dili niya mausab? Walasiya mawad-ig paglaom. Hinunoa, padayonsiyang nakigbisog pinaagi samakanunayongpag-ampo. Gidungog ni Jehova ang kina-singkasing nga pangamuyo ni Raquel, ug saulahi gipanalanginan siyag mga anak. Maodiay nga may higayong si Raquel mipatug-baw: “Uban ang makigbisogong mga pakig-dumog ako nakigdumog . . . Ako migulausab nga mananaog!”—Gen. 30:8, 20-24.

8 Walay duhaduha nga ang pagkamatinu-manon ni Jacob ug Raquel maayog epektosa ilang anak nga si Jose, nga nakatabangniya sa pag-atubang sa mga pagsulay saiyang pagtuo. Dihang nag-edad si Jose ug17, bug-os nga nausab ang iyang kinabuhi.Tungod sa kasina, gibaligya siya sa iyangmga igsoon ingong ulipon. Sa ulahi, naprisosiya sa Ehipto sulod sa daghang katuigan bi-sag walay sala. (Gen. 37:23-28; 39:7-9, 20-21) Si Jose wala magpadaog sa kahigawadni maghunahunang manimalos. Hinunoa,iyang gisentro ang iyang hunahuna ug ka-singkasing sa iyang maayong relasyon kangJehova. (Lev. 19:18; Roma 12:17-21) Maka-benepisyo ta sa ehemplo ni Jose. Panangli-tan, bisag duna tay mapait nga kagahapono ang atong kahimtang karon daw wala nay

7. (a) Unsang makapaguol nga kahimtang angnasinati ni Raquel? (b) Sa unsang paagi siya pada-yong nakigbisog, ug sa ulahi gipanalanginan?8. Unsang mga kalisdanan ang nasinati ni Jose,ug nganong maayo siyang ehemplo nato?

paglaom, kinahanglan nga padayon tangmakigbisog ug molahutay. Makasalig ta ngakon buhaton nato kana, panalanginan ta niJehova.—Basaha ang Genesis 39:21-23.

9 Hunahunaa ang usa ka lisod nga kahim-tang nga imong giatubang. Tingali tungodkana sa inhustisya, diskriminasyon, o pagbi-aybiay. O kaha gipasanginlan ka sa sala ngawala nimo buhata, tingali tungod sa kasina.Imbes mosurender, hinumdomi kon nga-nong si Jacob, Raquel, ug Jose nakapada-yon sa pag-alagad kang Jehova nga mali-payon. Sila gipalig-on ug gipanalanginan saDiyos kay sila padayong nagpabili pag-ayosa espirituwal nga mga butang. Padayon si-lang nakigbisog ug milihok sumala sa ilangmga pag-ampo. Karon, hapit nang mata-pos kining daotang sistema sa mga butang;busa, importanteng palig-onon nato pag-ayo ang atong paglaom sa umaabot. Andamka bang manglimbasog aronmabatonan angpag-uyon ni Jehova?

MAGMAANDAM SA PAGPAKIGBISOGALANG SA PANALANGIN

10 Sa unsang mga kahimtang nga tinga-li kita makigbisog alang sa panalangin saDiyos? Usa sa gipakigbisogan sa daghanmao ang kaugalingong kahuyangan. Anguban kinahanglang maningkamot aron ma-huptan ang positibong tinamdan sa minis-teryo. O sa imong bahin, kinahanglan ka ti-ngaling molahutay bisan pa sa dili maayongpanglawas o kamingaw. Dili sab nato kalim-tan ang pagpakigbisog sa uban nga pasaylo-on ang usa nga nakapasakit o nakasala kani-la. Bisag unsa na ta ka dugayng nag-alagad

9. Sa pagsundog kang Jacob, Raquel, ug Jose,unsay angay natong buhaton aron panalanginanni Jehova?10, 11. (a) Sa unsang mga kahimtang nga tingalikita kinahanglang makigbisog alang sa panala-ngin sa Diyos? (b) Unsay makatabang nato sapaghimog hustong mga desisyon ug sa pagbun-tog sa kahigawad ug kababagan?

kang Jehova, kitang tanan kinahanglangmakigbisog sa mga butang nga lagmit maka-babag sa atong pag-alagad sa Diyos, kinsamagaganti sa mga matinumanon.

11 Sa pagkatinuod, lisod gayod ang paghi-mog hustong mga desisyon ug pagsubay saKristohanong dalan. Ilabina gayod kon angatong malimbongong kasingkasing mobirakanato sa sayop nga direksiyon. (Jer. 17:9)Kon namatikdan nimo nga nagpaingon kana sa maong direksiyon, pag-ampo alangsa balaang espiritu. Ang pag-ampo ug angbalaang espiritu makahatag nimog kusog sapagsubay sa hustong dalan nga motultol samga panalangin ni Jehova. Lihok uyon saimong mga pag-ampo. Paningkamoti angpagbasa sa Bibliya kada adlaw, ug pagga-hig panahon para sa personal nga pagtuon

ug regular nga Pamilyahanong Pagsimba.—Basaha ang Salmo 119:32.

12 Dunay daghang pananglitan kon sa un-sang paagi ang Pulong sa Diyos, iyang espi-ritu, ug atong mga publikasyon nakatabangsa mga Kristohanon sa pagbuntog sa sayopnga mga tinguha. Usa ka tin-edyer ang na-kabasa sa artikulong “Sa Unsang Paagi Ma-kasukol Ka sa Sayop nga mgaTinguha?” ngamakita sa Disyembre 8, 2003 nga Pagmata!Unsay iyang reaksiyon? “Nakigbisog ko sapagkontrolar sa dili maayong mga hunahu-na. Dihang nabasa nako sa artikulo nga‘alang sa daghan, ang pagpakigbugno aronmabuntog ang sayop nga mga tinguha maoy

12, 13. Sa unsang paagi natabangan ang duha kaKristohanon sa pagkontrolar sa sayop nga mga ti-nguha?

Nakigbisog ka ba alang sa panalangin sa Diyos?(Tan-awa ang parapo 10, 11)

SEPTIYEMBRE 2016 11


kusganon kaayo,’ gibati nako nga wala komag-inusara.”Ang maong batan-on nataba-ngan usab sa artikulong “Di-Normal ngamga Estilo sa Kinabuhi—Mouyon ba angDiyos Niini?” sa Oktubre 8, 2003 nga gula.Matod niya, ang artikulo nag-ingon ngaalang sa pipila ang pagpakigbisog maoy “tu-nok sa unod.” (2 Cor. 12:7) Samtang silamagpadayon sa pagpakigbisog aronmahup-tan ang matarong nga panggawi, sila maka-batog positibong panglantaw sa umaabot.Miingon siya: “Tungod niana, naghunahunako nga kada adlaw puwede kong magmati-numanon. Mapasalamaton kaayo ko kangJehova sa paggamit niya sa iyang organisas-yon sa pagtabang kanato nga makalahutaymatag adlaw niining daotang sistema.”

13 Tagda usab ang eksperyensiya sa usaka sister sa United States. Siya misu-lat: “Salamat sa kanunayng pagtagana nin-yo sa among panginahanglan sa hustongpanahon. Sagad bation nako nga kiningmga artikuloha gisulat para nako. Sa dag-hang katuigan nanglimbasog kong suklanang pagtinguha sa usa ka butang nga gidum-tan ni Jehova. Usahay, gusto na kong mosu-render. Nahibalo ko nga si Jehova maluluy-on ug mapinasayloon, pero tungod sa akongsayop nga tinguha nga wala pod nako dum-ti, gibati nako nga dili ko takos sa iyang ta-bang. Lisod kaayo ni nga pagpakigbisog. . . .Human mabasa ang artikulong ‘Duna Kabay “Kasingkasing sa Pag-ila” Kang Jeho-va?’ sa Marso 15, 2013 nga Bantayanang Tor-re, gibati nako nga gusto gyod kong taba-ngan ni Jehova.”

14 Basaha ang Roma 7:21-25. Nahibalo siPablo kon unsa ka lisod ang pagpakigbisogsa sayop nga mga tinguha ug sa mga kahu-yangan. Apanmasaligon siya ngamagmada-

14. (a) Unsay pagbati ni Pablo sa iyang mga pa-kigbisog? (b) Sa unsang paagi kita magmadaogonsa pagpakigbisog sa atong mga kahuyangan?

ogon siya sa maong pakigbisog pinaagi samakanunayong pag-ampo kang Jehova ugpagpakitag pagtuo sa halad lukat ni Jesus.Komosta sa atong bahin? Posible ba ngamagmadaogon usab kita sa pagpakigbisogsa atong mga kahuyangan? Oo, pinaagi sapagsundog kang Pablo, bug-os nga pagsaligkang Jehova ug dili sa atong kaugalingon,ug pagpakitag pagtuo sa lukat.

15 May mga higayon nga tugotan sa Diyosnga ipakita nato kon unsa gyoy atong pag-bati sa usa ka butang. Pananglitan, komostakon kita (o ang usa ka membro sa pamilya)grabeng nasakit o nakasinatig inhustisya?Ikapakita nato ang atong bug-os nga pagsa-lig kang Jehova pinaagi sa pag-ampo ngahatagan kitag kusog aronmagpabiling mati-numanon, malipayon, ug balanse sa espiri-tuwal. (Filip. 4:13) Ang eksperyensiya sadaghan, sa adlaw ni Pablo ug sa atoa, nag-pamatuod nga ang pag-ampo makapalig-onug makatabang kanato sa paglahutay.

PADAYON SA PAGPAKIGBISOGALANG SA PANALANGIN NI JEHOVA

16 Gusto gayod sa Yawa nga mosuren-der ka. Magmadeterminado nga ‘panguptanpag-ayo ang maayo.’ (1 Tes. 5:21) Magmasa-ligon nga magmadaogon ka batok kang Sa-tanas, sa iyang daotang kalibotan, ug sabisan unsang makasasalang hilig. Mahimonimo kana kon bug-os kang mosalig sa kata-kos sa Diyos sa pagpalig-on kanimo.—2 Cor.4:7-9; Gal. 6:9.

17 Busa, padayon sa pagpakig-away. Pada-yon sa pagpakigbisog. Padayon sa pagpang-limbasog. Padayon sa paglahutay. Magma-saligon nga si Jehova ‘magbubo nganhakanimo sa panalangin hangtod ngawala naypanginahanglan.’—Mal. 3:10.

15. Nganong ang pag-ampo makatabang kanatosa pagpabiling matinumanon ug sa paglahutay samga pagsulay?16, 17. Unsay determinado nimong buhaton?

ˇ Gipakita sa konteksto nga si apostol Pablo nagtu-mong sa mensahe, o sa gipahayag nga katuyoan saDiyos, sama nianang makita nato sa Bibliya.Ang Hebreohanon 4:12 sagad hisgotan diha sa

atong mga publikasyon sa pagpakita nga ang Bibliyadunay gahom sa pagbag-o sa kinabuhi, ug haom kaa-yo kana nga kapadapatan. Hinunoa, makatabangusab kon atong tan-awon ang Hebreohanon 4:12 sakatibuk-ang konteksto niini. Gidasig ni Pablo angHebreohanong mga Kristohanon sa pagpahiuyon samga katuyoan sa Diyos. Daghan niana ang anaa sabalaang mga sinulat. Gigamit ni Pablo ingong pa-nanglitan ang mga Israelinhon nga naluwas gikansa Ehipto. May paglaom sila nga makasulod sa gisaadnga yuta “nga nagaagay sa gatas ug dugos,” diin ma-tagamtamnila ang tinuodnga kapahulayan.—Ex. 3:8;Deut. 12:9, 10.Kana mao ang gipahayag nga katuyoan sa Diyos.

Pero, sa ulahi nahimong tig-a ang kasingkasing samga Israelinhon ug wala sila magpasundayag ug pag-tuo, busa kadaghanan kanila wala makasulod niananga kapahulayan. (Num. 14:30; Jos. 14:6-10) Hinu-noa, si Pablo midugang nga nagpabilin “ang saad la-bot sa pagsulod sa . . . kapahulayan [sa Diyos].” (Heb.3:16-19; 4:1) Tin-aw nga kana nga “saad” maoy bahinsa gipahayag nga katuyoan saDiyos. Sama sa gibuhat

sa Hebreohanongmga Kristohanon, kita makakat-onug makapahiuyon niana nga katuyoan. Sa pagpasiug-da nga kining saara gibase sa Kasulatan, si Pablo mi-kutlog mga pulong sa Genesis 2:2 ug Salmo 95:11.Oo, kini angayngmakapaamgo kanato nga “nagpa-

bilin ang saad labot sa pagsulod sa . . . kapahulayan[sa Diyos].” Misalig ta nga ang binase sa Bibliya ngapaglaom sa pagsulod sa kapahulayan sa Diyos posib-le gayod, ug nakahimo na ta ug mga tikang sa pagsu-lod.Wala nato na himoa pinaagi sa pagsunod sa Moi-sesnong Balaod o pagbaton sa pag-uyon ni Jehovapinaagi sa ubang buhat. Kondili, pinaagi sa pagtuomalipayon tang nagpahiuyon ug padayong nagpahiu-yon sa gipadayag nga katuyoan sa Diyos. Dugang pa,sa nahisgotan na, ang “pulong sa Diyos” sa Hebreo-hanon 4:12 mahimong mapadapat sab sa Bibliya. Li-nibo sa tibuok kalibotan ang misugod pagtuon saBibliya ug nakakat-on sa gipahayag nga katuyoan saDiyos. Daghan kanila ang napalihok sa pagbag-o sailang kinabuhi, pagpasundayag ug pagtuo, ug pagpa-bawtismo. Ang ilang pagbag-o maoy tin-awng ebi-densiya nga “ang pulong sa Diyos buhi ug gamha-nan.” Ang gipahayag nga katuyoan sa Diyos, ngagihisgotan sa Bibliya, nakaimpluwensiya na kanato,ug padayon kining maghatag ug gahom sa atong ki-nabuhi.

MGA PANGUTANA GIKAN SA MGA MAGBABASA

Unsa ang “pulong sa Diyos” nga giingon sa Hebreohanon 4:12nga “buhi ug gamhanan”?

“Ang pulong sa Diyos buhi”

“KINING tawhanamaoy usa ka piniling sudlanan alangkanako aron magdala sa akong ngalan ngadto sa ta-nang kanasoran maingon man sa mga hari.” (Buh.9:15) Kana ang giingon ni Ginoong Jesus bahin sabag-ong kinabig sa Kristiyanidad, usa ka Hudiyo kin-sa nailhang si apostol Pablo.Usa sa maong “mga hari” mao si Emperador Nero

sa Roma. Unsa kahay imong bation kon kinahanglannimong depensahan ang imong pagtuo atubangan ni-ana nga magmamando? Bisan pa niana, ang mga Kris-tohanon gidasig sa pagsundog kang Pablo. (1 Cor.11:1) Ang usa ka paagi ngamahimonato kanamao angpagsusi sa kasinatian ni Pablo sa legal nga mga siste-ma sa iyang panahon.Ang Moisesnong Balaod mao ang ginasunod sa Is-

rael, ug kana ang moral nga sukdanan sa debotadongmgaHudiyo bisan asa. Human sa Pentekostes 33 C.E.,ang matuod nga mga magsisimba dili na obligadongmosunod saMoisesnongBalaod. (Buh. 15:28, 29; Gal.4:9-11) Bisan pa niana, si Pablo ug ang ubang Kristo-hanon wala maghisgot sa Balaod uban ang kawalay-pagtahod; nakahatag silag pamatuod sa daghang Hu-diyo nga walay pagsupak. (1 Cor. 9:20) Gani, sadaghang higayon si Pablo miadto sa mga sinagoga,diin siya makasangyaw sa mga tawo nga nakaila saDiyos ni Abraham ug makapangatarongan base saHebreohanong Kasulatan.—Buh. 9:19, 20; 13:5, 14-16;14:1; 17:1, 2.Gipili sa mga apostoles ang Jerusalem ingong

unang sentro diin pagadumalahon ang buluhatongpagsangyaw. Regular silang magsangyaw sa templo.(Buh. 1:4; 2:46; 5:20) Sa usa ka higayon, si Pablo mi-adto sa Jerusalem, ug sa ulahi gidakop siya. Kana angsinugdanan sa legal nga proseso nga sa kataposannagdala kaniya sa Roma.

SI PABLO UG ANG BALAOD SA ROMAUnsay pag-isip sa Romanongmga awtoridad samga

pagtulon-an nga gisangyaw ni Pablo? Aron matubagkana, makatabang ang pagkonsiderar kon sa unsangpaagi gilantaw sa mga Romano ang relihiyon sa kati-buk-an. Wala nila pugsa ang nagkalainlaing rasa sailang imperyo nga biyaan ang ilang mga relihiyon, ga-was lang kon magpameligro kini sa nasod o sa mora-lidad.

Pagdepensa saMaayong BalitaAtubangan saHataas nga mgaOpisyales

SEPTIYEMBRE 2016 15

Gihatagan sa Roma ug daghang katungod ang mgaHudiyo diha sa imperyo. Ang librong Backgrounds ofEarly Christianity nag-ingon: “Ang imperyo sa Romanaghatag ug daghang pribilehiyo sa Judaismo. . . . Angmga Hudiyomaykagawasan sa relihiyon ug nahigawassa pagsimba sa mga diyosdiyos sa Roma. May kaugali-ngon silang balaod sa ilang mga komunidad.” Dili sabsila obligadong magsundalo.� Gipahimuslan ni Pabloang proteksiyon nga gihatag sa balaod sa Roma ngad-to sa Judaismo dihang iyang gidepensahan ang Kristi-yanidad atubangan sa Romanong awtoridad.

Gisulayan sa mga magsusupak ni Pablo ang lainla-ing paagi aron kontrahon siya sa mga tawo ug sa mgaawtoridad. (Buh. 13:50; 14:2, 19; 18:12, 13) Tagda angusa ka panghitabo. Ang mga ansiyano sa kongregas-yon sa Jerusalem nakadungog ug hungihong nga mi-kaylap taliwala sa mga Hudiyo nga si Pablo nagsang-yaw kuno ug “usa ka apostasya” batok sa MoisesnongBalaod. Tungod sa maong mga estorya, ang pipila kabag-ong nakabig nga Hudiyong mga Kristohanon lag-mit maghunahuna nga si Pablo wala magtahod sa mgakahikayan sa Diyos. Dugang pa, mahimong ideklararsa Sanhedrin ang Kristiyanidad ingong apostasya ba-tok sa Judaismo. Kon mahitabo kana, mahimong silo-tan ang mga Hudiyo nga nakig-uban sa mga Kristoha-non. Sila mahimong sinalikway sa katilingban ug dilipasangyawon sa templo ug samga sinagoga. Busa, angmga ansiyano nagtambag kang Pablo nga pamatud-ang sayop ang maong mga hungihong pinaagi sa pag-adto niya sa templo ug mohimog usa ka butang ngawala na isugo sa Diyos pero dili sayop.—Buh. 21:18-27.Gibuhat kana ni Pablo, ug tungod niana nakahimo

siya sa “pagdepensa ug sa pagtukod sa legal nga paa-gi sa maayong balita.” (Filip. 1:7) Diha sa templo, angmga Hudiyo nagrayot ug gusto nilang patyon si Pab-lo. Gidakop siya sa Romanong komander sa kasunda-lohan. Dihang latigohon na unta si Pablo, iyang gisul-ti nga siya usa ka Romanong lungsoranon. Tungodniana, gidala siya sa Cesarea, ang sentro sa panga-gamhanan sa mga Romano nga nagdumala sa Judea.

� Ang magsusulat nga si James Parkes nag-ingon: “Ang mgaHudiyo . . . may katungod sa pagsaulog sa ilang mga selebras-yon. Dili talagsaon kini nga paghatag ug pribilehiyo, kay sa pag-buhat niana gisunod lang sa mga Romano ang ilang kostumbresa paghatag ug dakong kagawasan kutob sa mahimo ngadto salainlaing bahin sa ilang imperyo.”

Didto may talagsaon siyang kahigayonan nga maiso-gong magpamatuod atubangan sa mga awtoridad.Lagmit nakatabang kana nga mas mapaila ang Kristi-yanidad ngadto sa mga tawo nga wala kaayo mahiba-lo bahin niini.Ang Buhat kapitulo 24 naghubit sa paghusay kang

Pablo atubangan ni Felix, ang Romanong gobernadorsa Judea, kinsa may nahibaloan na sa gituohan samga Kristohanon. Ang mga Hudiyo nagpasakag sum-bong nga si Pablo naglapas sa balaod sa Roma sa la-bing menos tulo ka paagi. Miingon sila nga gihulho-gan niya ang mga Hudiyo sa tibuok imperyo sapagrebelde; nga nanguna siya sa usa ka peligrosongsekta; ug nga iyang gipasipalahan ang templo, nga ni-adtong panahona nailalom sa proteksiyon sa Roma.(Buh. 24:5, 6) Mahimong sentensiyahan siyag kama-tayon tungod sa maong mga sumbong.Makapainteres gayod alang samga Kristohanon ka-

ron ang paagi sa pag-atubang ni Pablo sa maong mgasumbong. Siya nagpabiling kalmado ug matinahoron.Gihisgotan niya ang Balaod ug ang mga Manalagna,ug gidepensahan niya ang iyang katungod sa pagsim-ba sa ‘Diyos sa iyang mga katigulangan.’ Katungodkana nga nabatonan sa ubang Hudiyo ilalom sa Bala-od sa Roma. (Buh. 24:14) Sa ngadtongadto, si Pablonakahimo sa pagdepensa ug pagpahayag sa iyang pag-tuo atubangan sa mipuli nga gobernador, si PorcioFesto, ug atubangan ni Haring Herodes Agripa.Sa kataposan, aron nga makabaton siyag patas nga

husay, si Pablo miingon: “Ako moapelar kang Cesar!”—ang kinalabwang magmamando nianang panahona.—Buh. 25:11.

SI PABLO GIHUSAY SA KORTE NI CESARSa ulahi, usa ka manulonda ang miingon kang Pab-

lo: “Kinahanglang moatubang ka kang Cesar.” (Buh.27:24) Si Emperador Nero miingon sa sinugdan saiyang pagmando nga dili siya mangunay sa paghukomsa tanang kaso. Sa unang walo ka tuig sa iyang pag-mando, sagad itugyan niya ang maong obligasyon sauban. Ang librong The Life and Epistles of Saint Paulnag-ingon nga dihang modawat si Nero ug kaso aronhukman, didto niya kini husayon sa iyang palasyo,diin tabangan siya sa usa ka grupo sa mga magtatam-bag nga eksperyensiyado na ug dakog impluwensiya.

Ang Bibliya wala maghisgot kon si Nero ba mismoang naghusay ug naghukom kang Pablo o may gitud-lo siya nga maoy maminaw sa apelasyon ug motahokang Nero. Bisan unsa pa man, lagmit gipatin-aw niPablo nga siya nagsimba sa Diyos sa mga Hudiyo ugiyang gidasig ang tanang tawo sa paghatag ug nahia-ngayng pasidungog sa gobyerno. (Roma 13:1-7; Tito3:1, 2) Dayag nga nagmalamposon ang pagdepensa niPablo sa maayong balita atubangan sa hataas ngamgaopisyales kay ang korte ni Cesar nagpahigawas kangPablo.—Filip. 2:24; Filem. 22.

GISUGO TA NGA DEPENSAHANANG MAAYONG BALITAGiingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Kamo

pagataralon atubangan sa mga gobernador ug sa mgahari tungod kanako, ingong usa ka pagpamatuod ka-nila ug sa mga nasod.” (Mat. 10:18) Usa ka pribilehi-yo nga magrepresentar kang Jesus niining paagiha.Ang atong mga paningkamot nga depensahan sa kor-te ang maayong balita mahimong moresulta sa kada-ogan. Siyempre, bisag unsay desisyon sa dili hingpitnga mga tawo, ang atong katungod sa pagsangyaw sa

maayong balita naggikan kang Jehova. Ang Ginghari-an sa Diyos lang ang makahatag ug permanenteng ka-hupayan gikan sa pagpanglupig ug inhustisya.—Eccl.8:9; Jer. 10:23.Apan bisan karon, mahimaya ang ngalan ni Jehova

dihang depensahan sa mga Kristohanon ang ilangpagtuo. Sama kang Pablo, maningkamot ta nga mahi-mong kalmado, sinsero, ug makapakombinsir. Giing-nan ni Jesus ang iyang mga sumusunod nga dili silakinahanglang ‘magbansay daan kon unsaon nila pag-depensa, kay siya magahatag kanila ug baba ug kaa-lam, nga ang tanang magasupak kanila dili arang ma-kasukol o makalalis.’—Luc. 21:14, 15; 2 Tim. 3:12;1 Ped. 3:15.Dihang depensahan sa mga Kristohanon ang ilang

pagtuo atubangan sa mga hari, gobernador, o ubangopisyales, makahatag silag pamatuod samga tawo ngalagmit dili daling masangyawan. Tungod sa pipila kadesisyon nga pabor kanato, naamendahan ang mgabalaod, sa ingon napanalipdan ang kagawasan sa pag-sulti ug pagsimba. Apan bisag unsa pay resulta sa ma-ong mga kaso, ang kaisog nga gipakita sa mga alagadsa Diyos panahon sa husay makapalipay kaniya.

Ang ngalan ni Jehova mabayawdihang depensahan nato ang atong pagtuo

“DAGHANang kaswal ra ug sinina, ilabina kay igang,”matod sa usakamantalaan sa Holland bahin samiting samga lider sa relihiyon.“Dili ingon niana sa kombensiyon samga Saksi ni Jehova. . . . Angbata ug edarang mga lalaki nag-amerkana ug nagkorbata, ug angsinina sa bata ug edarang mga babaye . . . dili mugbo, pero dili sabkinaraan.” Oo, ang mga Saksi ni Jehova sagad dayegon tungod sapagsul-ob ug “mahapsay nga sinina, uban ang pagkamakasaranga-non ug maayong panghunahuna . . . sa paagi nga nahiangay [ka-nila] nga nagpaila nga masimbahon sa Diyos.” (1 Tim. 2:9, 10) Siapostol Pablo naghisgot bahin sa mga babaye, pero ang maongsukdanan mapadapat usab sa Kristohanong mga lalaki.

2 Ang maayong sukdanan sa sininaan importante kanatoingong katawhan ni Jehova, ug importante sab kana sa Diyos ngaatong ginasimba. (Gen. 3:21) Ang giingon sa Kasulatan bahin sasinina ug pamostura nagpakita nga ang Soberano sa uniberso du-nay maayong sukdanan maylabot sa besti alang sa iyang matuodnga mga magsisimba. Busa ang atong sinina ug pamostura diliangayng magdepende kon unsa ray atong gusto. Kinahanglang

1, 2. Nganong ang mga Saksi ni Jehova dunay taas nga sukdanan sa si-ninaan? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

Ang Imo Bang SininaanNaghimaya sa Diyos?“Himoa ang tanang butang alang sa kahimayaan sa Diyos.”—1 COR. 10:31.

AWIT: 34, 61


Sa unsang paagi ang Moises-nong Balaod makatabang natosa pagdesisyon maylabot sa si-nina ug pamostura?

��

Sa unsang paagi ang 1 Corinto10:31 ug Filipos 2:4 makaapek-tar sa atong sininaan?

��

Nganong importante ngamagmakasaranganon dihangmodesisyon maylabot sa sininaug pamostura?

17

tagdon usab kon unsay dalawaton sa Sobe-ranong Ginoong Jehova.

3 Pananglitan, sa Balaod sa Diyos ngadtosa mga Israelinhon, may mga lagda nga na-nalipod kanila batok sa imoral kaayong pag-kinabuhi sa mga nasod sa palibot. Ang Ba-laod nagpakita nga dili gayod dalawatonkang Jehova ang sininaan nga dili na mail-han ang kalainan tali sa lalaki o babaye—nga gitawag karong unisex fashion. (Ba-saha ang Deuteronomio 22:5.) Sa sugo saDiyos, tin-aw natong makita nga wala siyamahimuot sa estilo sa sinina nga makapahi-mo sa lalaki nga babaye tan-awon, makapa-himo sa babaye nga lalaki tan-awon, o lisodmailhan kon ang usa lalaki ba o babaye.

4 Ang Pulong sa Diyos dunay mga prinsip-yo nga makatabang sa mga Kristohanon sapaghimogmaayong desisyon bahin sa sinina-an. Kana mapadapat bisan asa sila magpuyo,bisan unsay ilang kultura, o bisan unsay kli-ma.Wala ta magkinahanglag detalyadong lis-tahan kon unsang mga estilo sa sinina angdalawaton ug dili. Hinunoa, kita gigiyahan samga prinsipyo sa Kasulatan nga nagtugot gi-hapon kanato sa pagpili kon unsay atongisul-ob. Atong konsiderahon ang pipila kaprinsipyo sa Bibliya nga makatabang nato sapag-ila kon unsay “maayo ug dalawaton ughingpit nga kabubut-on saDiyos”dihangma-milig isul-ob.—Roma 12:1, 2.

“AMONG GINAREKOMENDARANG AMONG KAUGALINGON NGA

MGA MINISTRO SA DIYOS”5 Si apostol Pablo giinspirar sa pagpasiug-

da sa kaimportante sa prinsipyo nga makitasa 2 Corinto 6:4. (Basaha.) Ang atong pa-

3. Unsay atong makat-onan bahin sa sininaandiha sa Balaod sa Diyos ngadto sa mga Israelin-hon?4. Unsay makatabang sa mga Kristohanon sapaghimog maayong desisyon bahin sa sininaan?5, 6. Unsay angayng epekto sa atong sininaanngadto sa uban?

mostura magpaila kon kinsa kita. Daghanang mohukom ug mohimog opinyon pinaa-gi sa ilang “makita.” (1 Sam. 16:7) Busa,ingong mga ministro sa Diyos, atong nasab-tan nga dili lang ta basta mosul-ob ug sini-na nga komportable o gusto nato. Ang mgaprinsipyo nga atong nakat-onan sa Pulongsa Diyos angayng magpalihok kanato nga li-kayan ang pagsul-ob ug sinina nga fitting ugseksi kaayo. Lakip niana ang mga sinina diinmakita o mahulma ang pribadong mga par-te sa lawas. Ayaw tugoti nga ang uban mo-bating dili komportable o molingiw tungodsa imong sininaan.

6 Kon kita hapsay, hinlo, desente, ug ma-ayog pamostura, lagmit mas tahoron ta samga tawo ingong mga ministro sa Sobera-nong Ginoong Jehova. Ug tingali madanisila sa Diyos nga atong ginasimba. Dugangpa, makadayeg sila sa organisasyon ngaatong girepresentahan. Ingong resulta, lag-mit mas maminaw ang mga tawo sa atongnagaluwas ug kinabuhing mensahe.

7 Obligasyon nato sa atong balaang Diyos,samga igsoon, ingonman samga tawo sa te-ritoryo ang pagsul-ob ug sinina nga maka-pahimo sa atong mensahe nga dalawatonug makahatag ug kahimayaan kang Jeho-va. (Roma 13:8-10) Tinuod gayod kana ila-bina dihang makigbahin kita sa Kristoha-nong mga buluhaton, sama sa pagtambongug tigom o pagsangyaw. Ang atong sinina-an kinahanglang “nahiangay sa mga [tawo]nga nagpaila nga masimbahon sa Diyos.”(1 Tim. 2:10) Siyempre, dunay mga sininanga haom sa usa ka lugar, pero dili haom saubang dapit. Busa, kinahanglang konsidera-hon sa katawhan ni Jehova sa tibuok kalibo-tan ang lokal nga mga kostumbre aron dilimakapandol.

8 Basaha ang 1 Corinto 10:31. Kon mo-

7, 8. Kanus-a ilabinang magsul-ob kitag haomnga sinina?


tambong tag mga asembliya ug komben-siyon, ang atong sininaan kinahanglanghaom ug desente imbes mosundog sa nag-hinobrang estilo nga komon sa kalibo-tan karon. Bisan dihang kita mo-check ino mo-check out sa hotel, ingon man dihangmaglingawlingaw sa dili pa ug pagkahumansa sesyon sa kombensiyon, atong likayanang pagsul-ob ug sobra ka kaswal o lagonga sinina. Sa ingon, mapasigarbohon tangmagpaila nga Saksi ni Jehova ug duna taykompiyansa nga mosangyaw kon may kahi-gayonan.

9 Basaha ang Filipos 2:4. Nganongangayng tagdon sa mga Kristohanon angepekto sa ilang sininaan nganha sa isigka-magsisimba? Ang usa ka rason mao nga ang

9, 10. Nganong ang Filipos 2:4 makaapektar saatong sininaan?

katawhan sa Diyos naningkamot sa pagpada-pat sa tambag sa Bibliya: “Patya ang inyongmga sangkap sa lawas nga anaa sa yuta may-labot sa pakighilawas, kahugawan, seksuwalnga gana.” (Col. 3:2, 5) Dili nato gustongmalisdan ang atong mga isigkamagtutuo sapagsunod nianang tambaga. Angmga igsoonnga mibiya na sa imoral nga pagkinabuhi ti-ngali padayon pang nakigbisog sa makasasa-lang hilig. (1 Cor. 6:9, 10) Dili nato gustongmalisdan sila sa ilang pagpakigbisog.

10 Dihang kauban nato ang atong mga ig-soon sa pagtuo, ang atong sininaan kina-hanglang makatampo sa moral nga kahinlosa kongregasyon. Mapadapat kana dihangmagtambong ug tigom o maglulinghayaw.May kagawasan kitang mamili kon unsayatong isul-ob. Bisan pa niana, kitang ta-nan dunay responsabilidad sa pagsul-ob ug

Ang estilo ba sa imong sinina makahatag ug pagtahod sa Diyos nga imong girepresentahan?(Tan-awa ang parapo 7, 8)


sinina nga makapasayon sa uban sa pagpa-biling putli ug paghupot sa sukdanan saDiyos sa pagkabalaan diha sa hunahuna, pu-long, ug buhat. (1 Ped. 1:15, 16) Ang tinu-od nga gugma “dili bastos, dili mangita sakaugalingong kaayohan niini.”—1 Cor. 13:4, 5.

PAGSUL-OB KON UNSAY HAOMSA OKASYON UG LUGAR

11 Dihang mamili kon unsay isul-ob,angayng tagdon sa mga alagad sa Diyos nga“adunay panahon alang sa matag kalihokanug . . . matag buluhaton.” (Eccl. 3:1, 17) Ti-nuod nga ang lainlaing klima ug pag-usab-usab sa panahon makaapektar sa atong isul-ob, maingon man ang lainlaing situwasyon.Bisan pa niana, ang sukdanan ni Jehova dilimag-usab-usab.—Mal. 3:6.

12 Sa init nga klima, mas lisod ang pagpi-lig estilo sa sinina nga desente ug makasara-nganon ug nagpakitag maayong panghu-kom. Busa, pabilhan gayod sa atong mgaigsoon sa pagtuo kon dili ta mosul-ob ug si-nina nga fitting o luag kaayo nga madayagna ang pribadong mga parte sa lawas. (Job31:1) Dugang pa, dihang mangaligo sa dagato sa swimming pool, ang atong pangkaligokinahanglang makasaranganon. (Prov. 11:2, 20) Bisag daghan sa kalibotan ang mag-sul-ob ug seksi kaayong pangkaligo, kita nganag-alagad kang Jehova kinahanglang mag-mahunahunaon sa paghatag ug pasidungogsa balaang Diyos nga atong gihigugma.

13 Duna pay laing importanteng prinsipyonga makatabang kanato sa pagpilig haomnga sinina. Kana mao ang pagtagad sa kon-sensiya sa uban—Saksi man o dili. (Basahaang 1 Corinto 10:32, 33.) Ato gayong res-ponsabilidad ang dili pagsul-ob ug sinina

11, 12. Unsay tagdon dihang mamili kon unsayisul-ob?13. Nganong ang tambag sa 1 Corinto 10:32, 33makaapektar sa atong pagpilig sinina?

nga makapandol sa uban. “Magpahimuotang matag usa kanato sa iyang silingan sakon unsaymaayo aron sa paglig-on kaniya,”si Pablo misulat. Ug gidugang niya kini ngarason: “Kay bisan gani si Kristo wala magpa-himuot sa iyang kaugalingon.” (Roma 15:2, 3) Oo, giuna ni Jesus ang pagtabang sauban kay sa iyang gusto—importanteng ba-hin kini sa iyang pagbuhat sa kabubut-on saDiyos. Busa, likayan nato ang estilo sa si-nina nga atong gusto pero makapugongsa mga tawo sa pagpamati sa atong men-sahe.

14 Ang Kristohanong mga ginikanan mayresponsabilidad sa pagtudlo sa ilang mgaanak sa pagpadapat samga prinsipyo sa Bib-liya. Kini naglakip sa pagseguro nga sila ugang ilang mga anak maningkamot sa pag-pahimuot sa Diyos pinaagi sa makasara-nganong sinina ug pamostura. (Prov. 22:6;27:11) Matudloan sa mga ginikanan angilang mga anak nga motahod sa balaangDiyos nga ilang gisimba pinaagi sa pagpaki-tag maayong ehemplo ug paghatag ug ma-higugmaon ug praktikal nga mga instruk-siyon. Maalamon gayod nga tudloan sa mgaginikanan ang ilang mga anak kon asa ma-mili ug kon unsaon pagpilig haom nga sini-na! Kini nagpasabot sa pagpili, dili lang konunsay ilang gusto, kondili kon unsay maka-tabang nila sa pagtuman sa ilang pribilehi-yo nga magrepresentar kang Jehova ngaDiyos.

GAMITA SA MAALAMONG PAAGI ANGIMONG KAGAWASAN SA PAGPILI

15 Ang Pulong sa Diyos naghatag ug prak-tikal nga giya nga makatabang nato sa pag-pilig sinina ngamakahimaya sa Diyos. Bisanpa niana, makapili ta kon unsay atong isul-

14. Unsaon pagbansay sa mga ginikanan angilang mga anak sa paghimaya sa Diyos pinaagi sailang sininaan?15. Unsay makatabang nato sa pagpilig sinina?

SEPTIYEMBRE 2016 21

ob. Lainlain tag gusto ug ikaarang sa pagpa-lit. Pero ang atong sinina kinahanglang hap-say, hinlo, desente, haom sa okasyon, ug da-lawaton sa atong lugar.

16 Tinuod, dili kanunayng sayon ang pag-himog desisyon nga nagpakitag maayongpanghukom ug pagkamakasaranganon, ugnagkonsiderar sa tanan nga angayng tag-don. Daghang tindahan ang namaligyag usonga sinina, busa nagkinahanglag panahonug paningkamot ang pagpangitag desentengsayal, bestida, ug blawos o amerkana ugpantalon nga dili fitting kaayo. Pero, segu-radong mamatikdan ug pabilhan sa atongmga igsoon ang atong paningkamot sa pag-pangitag nindot ug haom nga sinina. Ug bi-sag kinahanglan tang magsakripisyo, moba-ti gyod tag katagbawan dihang mahimayanato ang atong mahigugmaong langitnongAmahan pinaagi sa atong sininaan.

17 Haom ba sa mga brader nga magpatu-bog bungot? Ang Moisesnong Balaod nag-sugo sa mga lalaki sa pagpatubog bungot.Pero ang mga Kristohanon dili na ilalom ni-ana, ni obligado sila sa pagtuman niana.(Lev. 19:27; 21:5; Gal. 3:24, 25) Sa pipila kakultura, ang hinlong pagkakorte nga bungottingali dalawaton ug desenteng tan-awon ugdili makapugong sa mga tawo sa pagpamatisa mensahe sa Gingharian. Gani, ang pipilaka may katungdanang brader dunay bungot.Bisan pa niana, ang pipila tingalimidesisyonnga dili magpatubog bungot. (1 Cor. 8:9, 13;10:32) Sa ubang kultura o lugar, ang pagpa-tubog bungot dili kostumbre ug dili dalawa-ton alang sa Kristohanong mga ministro.Gani, basin makababag kana sa usa ka bra-der sa paghimaya sa Diyos ug makapahimo

16. Nganong dili kawang ang pagpaningkamot sapagpangitag haom nga sinina?17. Unsa ang pipila ka butang nga angayng konsi-derahon kon ang usa ka brader magpatubo bagbungot o dili?

niyang salawayon.—Roma 15:1-3; 1 Tim. 3:2, 7.

18 Mapasalamaton kita nga si Jehova walamaghatag ug detalyadong listahan sa mgalagda maylabot sa sinina ug pamostura. Hi-nunoa, gitugotan ta niya sa paggamit saatong kagawasan sa pagpili ug sa paghimogmaayong desisyon nga giniyahan sa mgaprinsipyo sa Kasulatan. Busa bisan sa atongsinina ug pamostura, mapakita nato ngagusto natong ‘molakaw nga makasaranga-non uban sa atong Diyos.’—Miq. 6:8.

19 Ang atong pagkamakasaranganon nag-lakip sa paghimog mapainubsanong pagsusisa kaugalingon pinasukad sa kaputli ug pag-kabalaan ni Jehova, kay bug-os kitang nag-depende kaniya alang sa kinamaayohanggiya. Kini naglakip usab sa pagpakitag pag-tahod sa pagbati ug opinyon sa uban. Busa,kita ‘makalakaw nga makasaranganon ubansa Diyos’ pinaagi sa pagkinabuhi uyon saiyang taas nga sukdanan ug sa pagpakitagpagtahod sa konsensiya sa uban.

20 Ang atong sininaan kinahanglang mag-pakita nga kita mga magsisimba ni Jehova.Angayng makita sa mga igsoon ug sa ubannga kita haom nga nagrepresentar sa atongmatarong nga Diyos. Siya may taas nga suk-danan, ug kalipay nato ang pagsunod niana.Angayng komendahan ang mga igsoon kan-sang maayong pamostura ug panggawi naka-dani sa sinserong mga tawo ngadto sa naga-luwas ug kinabuhing mensahe, ug naghimayaug nakapalipay kang Jehova. Ang maala-mong pagpili kon unsay isul-ob seguradongmakahatag ug kahimayaan sa Usa nga nag-besti sa iyang kaugalingon uban ang “digni-dad ug pagkahalangdon.”—Sal. 104:1, 2.

18, 19. Samtang naningkamot kita nga pahimut-an ang Diyos pinaagi sa atong estilo sa sinina, saunsang paagi makatabang ang Miqueas 6:8?20. Unsay angayng epekto sa atong sinina ug pa-mostura ngadto sa uban?


“KINSE anyos ko dihang nabawtismohan,ug unomka bulan sa ulahi nag-oksilyare pa-yunir ko. Human sa usa ka tuig, miaplay koingong regular payunir. Paggraduwar nakosa hayskul, mihangyo ko nga moalagad sadapit diin gikinahanglan ang dugang mag-wawali sa Gingharian. Gusto kong moha-wa sa among dapit ug mahilayo sa akongdili Saksing lola nga kauban nakog puyo.Pero puwerte nakong guola dihang giing-nan ko sa tigdumala sa sirkito nga angakong asaynment mao mismo ang lungsodnga akong natawhan. Wala nako siya sultiisa akong gibati. Milakaw ko nga nanghuy-

hoy ang abaga ug namalandong sa iyang gi-sulti. Giingnan nako akong partner: ‘Moraman ko anig si Jonas. Pero si Jonas miad-to ra sa Nineve. Busa, moalagad sab ko kondiin ko giasayn.’“Upat ka tuig na kong nagpayunir sa

among lungsod, ug nakita nako nga maala-mon gyod ang pagsunod sa instruksiyon.Ang akong pagkanegatibo maoy pangu-nang babag kaniadto. Karon malipayon nakaayo ko. Sa usa ka bulan, nakadumala kog24 ka Bible study. Sa tabang ni Jehova, na-sugdan pa gani nakog pagtuon ang akonglola nga kanhing magsusupak.”

Usa ka Bible study sa Fiji ang kinahanglangmopili kon motambong ba siya sa komben-siyon o mokuyog sa iyang bana sa adlawngnatawhan sa usa ka paryente. Ang bana mi-sugot nga motambong siyag kombensiyon.Miingon ang asawa nga moapas siya sa se-lebrasyon inigkahuman sa kombensiyon.Pero pagpauli niya gikan sa kombensiyon,gibati niya nga mas maayong molikay sa si-tuwasyon nga makapameligro sa iyang es-pirituwalidad, busa wala siya moadto.Sa kasamtangan, dihang giingnan sa

bana ang iyang mga paryente nga gihangyoniya ang iyang asawa nga moapas human sa

“tigom sa mga Saksi,” sila mitubag, “Dili tosiya moari; ang mga Saksi ni Jehova dilimagsaulog ug adlawng natawhan!”�Tungod niana, mapasigarbohon kaayo

ang bana ngamibarog ang iyang asawa basesa pagtuo ug konsensiya niini. Sa ulahi, tu-ngod sa pagkamatinumanon sa asawa, na-kasangyaw siya sa iyang bana ug sa uban.Unsay resulta? Ang bana midawat ug pag-tuon sa Bibliya ug misugod pagtambong samga tigom uban sa iyang asawa.

� Tan-awa ang “Mga Pangutana Gikan sa mga Magba-basa” sa Bantayanang Torre sa Disyembre 15, 2001.

Pahimusli angGiya ni Jehova

MAALAMONG PAGPILI DIDTO SA POLAND

MAKAPALIPAYNG RESULTA SA FIJI

23

“BRAYT man ta ka, nganong motuo man kag Diyos,” miingon angklasmet sa usa ka batan-ong sister sa Britain. Usa ka brader sa Ger-many misulat: “Giisip sa akong mga titser nga tumotumo lang angasoy sa Bibliya bahin sa paglalang. Ug sila nagdahom nga ang mgaestudyante nagtuo sa ebolusyon.” Ang usa ka batan-ong sister saFrance miingon: “Ang mga titser sa among eskuylahan nakurat ngamay mga estudyante nga motuo gihapog Bibliya.”

2 Ingong usa ka batan-ong alagad ni Jehova o nagtuon pa bahinKaniya, napresyur ka ba nga mouyon sa popular nga mga pagtulon-an, sama sa ebolusyon, imbes motuo sa Maglalalang? Kon mao,duna kay mahimo aron molig-on ug magpabiling lig-on ang imongpagtuo. Usa niana mao ang paggamit sa imong hinatag sa Diyosnga katakos sa panghunahuna, nga maoy “magabantay kanimo.”Kana manalipod kanimo batok sa mga pilosopiya nga makapahu-yang sa imong pagtuo.—Basaha ang Proverbio 2:10-12.

3 Ang lig-ong pagtuo gibase sa tukmang kahibalo bahin sa Diyos.(1 Tim. 2:4) Busa dihang magtuon ka sa Pulong sa Diyos ug sa atongmga publikasyon, ayaw kana dalidaliag basa. Gamita ang katakos sa

1, 2. Unsang mga hagit ang giatubang sa mga batan-on karon, ug unsayilang mahimo aron masagubang kana?3. Unsay atong hisgotan niining artikuloha?

Mga Batan-on,Palig-ona ang Inyong Pagtuo“Ang pagtuo mao . . . ang dayag nga pagpasundayagsa mga katinuoran bisan tuod wala makita.”—HEB. 11:1.

AWIT: 41, 69


Unsa ang pipila ka himan ngapuwede nimong gamiton sapagpalig-on sa imong pagtuo?

��

Nganong maayong tumong angpagbasa sa enterong Bibliya?

��

Unsay makatabang nimo di-hang makig-estorya bahin saDiyos ug sa paglalang?

panghunahuna aron imong ‘masabtan angdiwa’ niana. (Mat. 13:23) Atong tan-awon konsa unsang paagi ang paghimo niana makapa-lig-on sa imong pagtuo sa Diyos ingongMagla-lalang ug sa Bibliya—mga topiko nga daghagmakapakombinsir nga ebidensiya.—Heb. 11:1.

KON UNSAON PAGPALIG-ONSA IMONG PAGTUO

4 May miingon na ba nimo nga motuo siyasa ebolusyon kay gibase kini sa siyensiya perodili siya motuo sa Diyos kay dili Siya maki-ta? Daghan ang naghunahunag ingon niana.Apan maayong hinumdoman nato kini: Nag-tuo man ang usa sa Diyos o sa ebolusyon, na-langkit gihapon ang pagtuo. Sa unsang paa-gi? Walay usa kanato ang nakakita sa Diyoso nakasaksi sa iyang paglalang. (Juan 1:18)Ug walay tawo—siyentipiko man o dili—angnakasaksi sa usa ka matang sa kinabuhi nganausab ngadto sa laing matang sa kinabuhi.Pananglitan, walay nakakita nga ang usa kareptilya (reptile) nag-usab-usab ug nahimongmananap nga sus-an (mammal). (Job 38:

4. Nganong ang pagtuo sa Diyos ug sa sinugdansa kinabuhi parehong naglangkit ug pagtuo, ugunsay atong buhaton aron makahimo tag hustongkonklusyon?

1, 4) Busa, angay natong susihon ang ebiden-siya ug gamiton ang atong katakos sa pang-hunahuna aronmakahimog hustong konklus-yon. Sa paghisgot sa paglalang, si apostolPablo misulat: “Ang . . . dili-makita nga mgahiyas [sa Diyos], nga mao ang iyang walay ka-taposang gahom ug pagka-Diyos, tin-awngmakita sukad sa paglalang sa kalibotan pada-yon, tungod kaykini sila maila pinaagi sa mgabutang nga gihimo, mao nga sila walay ikapa-ngatarongan.”—Roma 1:20.

5 Ang ‘pagsabot’ nagkahulogan ug pag-ilasa usa ka butang nga lagmit dili dayonmakitaomaklaro. (Heb. 11:3) Busa, ang mga tawongmay pagsabot mogamit sa ilang hunahuna,dili lang sa ilang mgamata ug dalunggan. Angorganisasyon ni Jehova nagtagana kanatogdaghang maayong pagkadukiduki nga mgahiman. Kini makatabang nato nga ‘makakita’sa atong Maglalalang pinaagi sa atong matasa pagtuo. (Heb. 11:27) Kini nga mga himannaglakip sa video nga TheWonders of CreationReveal God’s Glory, mga brosyur nga Gilalangba ang Kinabuhi? ug The Origin of Life—FiveQuestions Worth Asking, ug sa librong Is There

5. Sa unsang paagi kita ingong katawhan sa Diyosnasangkapan sa paggamit sa atong pagsabot?

Dihang mangatarongan sa uban,pahimusli ang mga himan ngamabatonan sa imong pinulongan(Tan-awa ang parapo 5)

SEPTIYEMBRE 2016 25

a Creator Who Cares About You?Nadawat usabnato ang maayong mga impormasyon gikansa atong mga magasin. Diha sa Pagmata!, sa-gad hisgotan ang interbiyo sa mga siyentipi-ko ug sa uban nga nagpatin-aw kon nganongmotuo na sila sa Diyos. Ang serye nga nag-ulohang “Gidisenyo ba Kini?” nagpasiugda samga pananglitan sa talagsaong mga disenyonga atong makita sa kinaiyahan. Ang mga si-yentipiko sagad naningkamot sa pagsundognianang nindot nga mga disenyo.

6 Bahin sa duha ka brosyur nga bag-o langgihisgotan, usa ka 19 anyos nga brader saUnited States miingon: “Mapuslanon kaayo ninako. Kadaghan na nako ning natun-an.” Usaka sister sa France misulat: “Talagsaon kaayoangmga artikulong ‘Gidisenyo ba Kini?’! Gipa-kita niana nga bisag masundog sa banggiitangmga inhenyero angmga disenyo sa kinaiyahan,dili gyod nila matupngan ang kakomplikadoniini.” Ang ginikanan sa usa ka 15 anyos ngadalagita sa South Africa miingon: “Sagad, angunang basahon sa among anak diha sa Pagma-ta! mao ang artikulong ‘Interbiyo.’” Komostasa imong bahin? Gipahimuslan ba nimo kiningamga tagana? Kinimakapalig-on pag-ayo saimong pagtuo nga mahisama ka sa kahoynga nakagamot pag-ayo. Nianang paagiha, angimong pagtuo makatabang nimo sa pagbarogbatok sa samag unos nga bakak nga mga pag-tulon-an.—Jer. 17:5-8.

ANG IMONG PAGTUO SA BIBLIYA7 Sayop ba nga mangutana bahin sa Bibli-

ya? Dili gayod! Gusto ni Jehova nga gamitonnimo ang imong “gahom sa pagpangataro-ngan” aron makombinsir ka sa kamatuoran.Dili niya gusto nga motuo lang ka tungod kayang uban mituo. Busa gamita ang imong ka-takos sa panghunahuna aron makabatog tuk-mang kahibalo. Dayon, kana nga kahibalo

6. Unsa ang pipila ka kaayohan sa paggamit samga himan nga gitagana, ug sa unsang paagi na-kabenepisyo ka niini?7. Nganong gusto sa Diyos nga gamiton nimo angimong gahom sa pagpangatarongan?

maoymahimong lig-ong pundasyon sa imongpagtuo. (Basaha ang Roma 12:1, 2; 1 Timo-teo 2:4.) Ang usa ka paagi nga mabatonankana nga kahibalo mao ang pagtuon ug espe-sipikong mga ulohan nga gusto nimong ma-sabtan pag-ayo.

8 Ang pipila ganahang magtuon bahin samga tagna sa Bibliya o sa pagkatukma niinimaylabot sa kasaysayan, arkeolohiya, ug si-yensiya. Ang usa sa mga tagna nga nindottun-anmao ang Genesis 3:15. Kana nga bersi-kulo nagpaila sa pangunang tema sa Bibliya,nga mao ang pagbindikar sa pagkasoberanosa Diyos ug pagbalaan sa iyang ngalan pinaa-gi sa Gingharian. Gamit ang mahulagwayongmga pulong, gipakita niana nga bersikulo konsa unsang paagi wagtangon ni Jehova ang ta-nang pag-antos nga nasinati sa mga tawo su-kad sa Eden. Sa unsang paagi tingali nimotun-an ang Genesis 3:15? Ang usa ka paagimao ang paghimog time line. Mahimo ni-mong ilista angmga teksto nga nagpakita konsa unsang paagi ang Diyos anam-anam nganaghatag ug katin-awan bahin sa mga indibi-duwal ug sa kahikayan nga gihisgotan niininga bersikulo nga nagpamatuod nga matu-man gyod ang maong tagna. Samtang imongmakita nga nagkauyon ang maong mga teks-to, makahinapos gyod ka nga ang mga mana-lagna ug magsusulat sa Bibliya “giagak sa ba-laang espiritu.”—2 Ped. 1:21.

9 Usa ka brader sa Germany miingon ngaang matag basahon sa Bibliya naghisgot ba-hin sa Gingharian. Siya midugang: “Tinuodkana bisan pag 40 ka tawo ang nagsulat saBibliya. Ug daghan kanila ang nabuhi sa lain-laing panahon ug wala magkailhanay.” Usaka sister sa Australia ang natandog sa tun-anang artikulo sa Bantayanang Torre sa Dis-yembre 15, 2013, nga naghisgot sa kahulogansa Paskuwa. Ang maong espesyal nga pagsau-log konektado sa Genesis 3:15 ug sa pag-abot

8, 9. (a) Unsang mga topiko ang ganahang tun-an sa pipila? (b) Sa unsang paagi nakabenepisyoang pipila sa pagpamalandong sa ilang gitun-an?

sa Mesiyas. Siya misulat: “Tungod sa maongpagtuon, naamgohan nako kon unsa ka kahi-bulongan si Jehova. Natandog kaayo ko ngaiyang gihimo kini nga kahikayan alang sa mgaIsraelinhon ug natuman kini kang Jesus. Ki-nahanglan kong mohunong kadiyot ug ma-malandong kon unsa ka talagsaon kadtongpanihapon sa Paskuwa!” Nganong mao kanaygibati sa sister? Tungod kay siya namalandongsa iyang nabasa ug “nakasabot sa diwa niini.”Kini nakapalig-on sa iyang pagtuo ug mas na-kapasuod niya kang Jehova.—Mat. 13:23.

10 Makapalig-on usab sa pagtuo ang pag-konsiderar sa kaisog ug pagkamatinud-anonsamga tawo nga nagsulat sa Bibliya. Daghangkaraang magsusulat ang naghisgot lang samaayongmga butang bahin sa ilang mga liderug gingharian. Apan ang mga manalagna niJehova kanunayng nagsulti sa tinuod. Gihis-gotan pa gani nila ang kasaypanan sa ilang ka-tawhan, bisan sa ilang mga hari. (2 Cron. 16:9, 10; 24:18-22) Ug gisulat nila ang ilang mgakapakyasan ug nianang sa ubang alagad saDiyos. (2 Sam. 12:1-14; Mar. 14:50) “Talagsa-on ang ingon ana nga pagkamatinud-anon,”miingon ang usa ka batan-ong brader sa Brit-ain. “Makapalig-on ni sa atong pagsalig ngaang Bibliya gikan gyod kang Jehova.”

11 Tungod sa giya niini, daghan ang kombin-sido nga ang Bibliya inspirado sa Diyos. (Ba-saha ang Salmo 19:7-11.) Usa ka batan-ongsister sa Japan misulat: “Dihang gipadapat saakong pamilya ang mga pagtulon-an sa Bibli-ya, kami malipayon kaayo. Among nasinatiang kalinaw, panaghiusa, ug gugma.”Ang mgaprinsipyo sa Bibliya manalipod kanato batoksa bakak nga pagsimba ug sa mga patuotuonga nag-ulipon sa daghan. (Sal. 115:3-8) Naka-apektar ba sa mga tawo ang mga pilosopi-ya nga walay Diyos? Ang mga pagtulon-an

10. Sa unsang paagi ang pagkamatinud-anon samga magsusulat sa Bibliya nagpalig-on sa atongpagsalig sa ilang mga sinulat?11. Sa unsang paagi mas mapabilhan sa mga ba-tan-on ang mga prinsipyo sa Bibliya?

sama sa ebolusyon daw naghimo sa kinaiyahaningong usa ka diyos, nga nag-isip nianang gam-hanan imbes si Jehova. Kadtong miingon ngawalay Diyos nangangkon nga ang atong kaug-maon nagdepende lang sa atong kaugalingongpaningkamot. Pero, dili sila makagarantiya ugmaayong kaugmaon.—Sal. 146:3, 4.

PAGPANGATARONGAN SA UBAN12 Sa unsang paagi epektibo kang makapa-

ngatarongan sa uban bahin sa paglalang ug saBibliya? Una, ayaw dayon paghunahuna nganahibalo na ka sa gituohan sa uban. Angpipila moingon nga sila nagtuo sa ebolus-yon, pero gibati sab nila nga naglungtadang Diyos. Sila naghunahuna nga gigamit saDiyos ang ebolusyon sa paglalang sa lainlaingmatang sa kinabuhi. Ang uban moingon nganagtuo sila sa ebolusyon kay gibati nila ngadili kana itudlo sa eskuylahan kon dili na tinu-od. Ug ang pipila wala na motuo ug Diyos kaysila nahigawad sa relihiyon. Busa, kon makig-hisgot ka bahin sa sinugdan sa kinabuhi, ma-ayong mangutana usa ka. Sayra ang gituohansa imong kaestorya. Kon rasonable ka ug an-dam maminaw niya, lagmit mamati pod siyanimo.—Tito 3:2.

13 Kon dunay mokuwestiyon sa imong pag-tuo sa paglalang, mahimo nimo siyang pa-ngutan-on sa matinahorong paagi kon unsayiyang hunahuna sa sinugdan sa kinabuhi.Mahimo nimong ipasaysay niya kon sa un-sang paagi nagsugod ang kinabuhi kon walayMaglalalang. Kon mitungha pa ang kinabuhipinaagig ebolusyon, ang unang matang sakinabuhi kinahanglang modaghan, nga mag-patunghag matang sa kinabuhi nga parehoniana. Usa ka propesor sa chemistry mii-ngon nga lakip sa gikinahanglan mao ang(1) samag panit nga magsilbing proteksiyon,(2) katakos sa pagkuha ug paggamit sa ener-hiya, (3) impormasyon diha sa mga gene, ug

12, 13. Unsa ang usa ka epektibong paagi sa pag-pakighisgot bahin sa paglalang ug sa Bibliya ubansa mga klasmet o titser?


SEPTIYEMBRE 2016 27

(4) katakos sa pagkopya sa maong impormas-yon. Siya midugang: “Mahingangha gayodang usa sa kakomplikado bisan sa kinasim-plehang matang sa kinabuhi.”

14 Kon gibati nimo nga dili pa ka andammakighisgot bahin sa ebolusyon o paglalang,puwede nimong gamiton ang simpleng pa-ngatarongan nga gigamit ni Pablo. Siya misu-lat: “Ang matag balay adunay nagtukod, apansiya nga nagtukod sa tanang butang mao angDiyos.” (Heb. 3:4) Kana nga pangataronganrasonable ug epektibo kaayo! Oo, ang kompli-kadong mga disenyo maoy resulta sa usa ka in-telihenteng hunahuna. Mahimo sab nimonggamiton ang haom nga publikasyon. Usa kasister ang migamit sa duha ka brosyur nga gi-hisgotan ganina dihang nakig-estorya sa usaka batan-ong lalaki kinsa miingong wala siyamotuo nga dunayDiyos ugmituo siyag ebolus-yon. Mga usa ka semana sa ulahi, ang maongbatan-on nakaingon, “Karon motuo na kogDiyos.” Kini mitultol sa panagtuon sa Bibliya,ug ang maong batan-on nabawtismohan.

15 Mahimo nimong gamiton ang susamangmga paagi dihang makig-estorya sa usa nganagduhaduha sa Bibliya. Sayra kon unsa gyoyiyang gituohan ug unsang mga topiko angiyang ganahan. (Prov. 18:13) Kon interesadosiya sa siyensiya, lagmit maminaw siya kon his-gotan nimo ang mga punto nga nagpakita sakatukma sa Bibliya maylabot sa siyensiya. Anguban mapalihok tingali dihang masayran nilanga ang Bibliya naundan ug kasaligang mgatagna ug tukma nga kasaysayan.O kaha, puwe-de nimong ipasiugda angmga prinsipyo sa Bib-liya, sama nianang makita saWali sa Bukid.

16 Hinumdomi, ang imong tumongmao angpagtandog sa kasingkasing, dili ang pagdaogsa argumento. Busa mahimong maayong tig-

14. Unsay imongmahimo kon gibati nimong dili paka andam makighisgot bahin sa ebolusyon o pag-lalang?15, 16. Sa unsang mga paagi ikapatin-aw nimonga ang Bibliya gikan sa Diyos, ug unsay imong tu-mong?

paminaw. Pangutana sa sinserong paagi, ugsulti uban ang kalumo ug pagtahod, ilabi-na kon makig-estorya ka sa mga edaran.Kon buhaton nimo kana, lagmit tahoron nilaang imong panglantaw. Mamatikdan sab nilanga gihunahuna nimo pag-ayo ang imonggituohan. Kana maoy usa ka butang ngawala mahimo sa daghang batan-on. Siyem-pre, maayong hinumdoman nga dili ka obli-gadong tubagon kadtong dili rasonable o gus-to lang magbugalbugal sa imong gituohan.—Prov. 26:4.

PALIG-ONA ANG IMONG PAGTUO17 Aron molig-on ang pagtuo, kita nagkina-

hanglag labaw pa kay sa pangunang kahibalosa Bibliya. Busa, tun-ig maayo ang Pulong saDiyos, nga samag nangita kag natagong mgabahandi. (Prov. 2:3-6) Pahimusli ang ubanghiman nga mabatonan sa imong pinulongan,sama sa Watchtower Library sa DVD, Watch-tower ONLINE NGA LIBRARYA, ingon man angWatch Tower Publications Index o ang Giya saPagpanukiduki Para sa mga Saksi ni Jehova. Du-gang pa, himoang tumong nga mabasa angenterong Bibliya. Mahimong mahuman nimokana sulod sa usa ka tuig. Usa kana sa kina-maayohang paagi nga mapalig-on ang atongpagtuo. Sa paghinumdom sa iyang pagkaba-tan-on, usa ka tigdumala sa sirkito miingon:“Ang usa sa nakatabang nako ngamaapresyarnga ang Bibliya Pulong sa Diyos mao ang pag-basa sa enterong Bibliya. Ang mga estoryanga akong nakat-onan sa bata pa ko nasabtanra nako. Kini nakadasig nako ngamouswag saespirituwal.”

18 Mga ginikanan—kamo ang may pangu-nang responsabilidad sa pagtudlo sa inyongmga anak bahin kang Jehova. Sa unsang pa-agi ninyo sila matabangan sa pagpalig-on sailang pagtuo? Hisgotan kana sa sunod nga ar-tikulo.

17, 18. (a) Unsay makatabang nimo sa pagpalig-on sa imong pagtuo sa Bibliya? (b) Unsang pangu-tana ang atong hisgotan sa sunod nga artikulo?

“NAGTUOmi kang Jehova, apanwala kana magpasabot nga motuosab ang among mga anak,” matod sa usa ka magtiayon sa France.Sila miingon: “Ang pagtuo dili mapanunod. Kinahanglan kining ug-maron sa among mga anak.” Usa ka brader sa Australia misulat:“Ang pagtabang sa imong anak nga maugmad ang pagtuo diha saiyang kasingkasing lagmit mao ang kinadak-ang hagit nga imongmaatubang. Kinahanglang buhaton nimo ang tanan. Tingali bationnimo nga natubag na nimo ang pangutana sa imong anak. Pero ipa-ngutana na sab na niya sa ulahi! Tingali karon natagbaw siya sa tu-bag apan pagkaugma dili na siya kontento ana. Basin kinahanglannimong balikbalikon paghisgot ang maong topiko.”

2 Kon ginikanan ka, bation ba nimo usahay nga dili nimomatumanang responsabilidad sa pagtudlo ug pagpalig-on sa pagtuo sa imongmga anak? Tinuod, kon sa ato lang kaugalingong kaalam, walay usakanato ang makatuman niana! (Jer. 10:23) Apan molampos ta konmagpagiya ta sa Diyos. Tagda ang upat ka butang nga makatabangnimo sa pagpalig-on sa pagtuo sa imong mga anak: (1) Sinatia silapag-ayo. (2) Paningkamoti ngamatudloan sila. (3) Paggamit ug epek-tibong mga ilustrasyon. (4) Magmapailobon ug magmainampoon.

1, 2. (a) Unsang hagit ang giatubang sa mga ginikanan, ug sa unsang pa-agi molampos sila niini? (b) Unsang upat ka punto ang atong hisgotan?

Mga Ginikanan, Palig-ona angPagtuo sa Inyong mga Anak“Mga batan-ong lalaki ug kamong mga ulay . . . Padayega silasa ngalan ni Jehova.”—SAL. 148:12, 13.

AWIT: 88, 115


Nganong importante nga ma-sinati pag-ayo ang inyong mgaanak?

��

Sa unsang paagi epektibongmagamit ninyo ang mga ilus-trasyon diha sa inyongpagtudlo?

��

Nganong kinahanglan mongmagpakitag pagtuo, magmapa-ilobon, ug magmainampoon?

28

SEPTIYEMBRE 2016 29

SINATIA PAG-AYO ANG INYONG MGA ANAK3 Si Jesus wala magduhaduha sa pagpangu-

tana sa iyang mga sumusunod kon unsay ilanggituohan. (Mat. 16:13-15) Sundoga siya. La-bing maayo nga samtang nag-estorya-estoryao nagbuhatbuhat mo uban sa inyong mgaanak, dasigon ninyo sila sa pagsulti sa ilangpagbati. Apil na niana ang ila tingaling mgapagduhaduha. Usa ka 15 anyos nga bradersa Australia misulat: “Si Papa sagad makig-estorya nako bahin sa akong pagtuo ug taba-ngan ko niya sa pagpangatarongan. Manguta-na siya: ‘Unsay giingon sa Bibliya?’ ‘Motuoka ba sa gisulti ana?’ ‘Nganong motuo man kaana?’ Gusto niyang motubag ko sa akong kau-galingong mga pulong ug dili kay basta sublionlang ang ilang giingon ni Mama. Samtangnagkahamtong ko, kinahanglang ipatin-aw nanako ang akong tubag.”

4 Kon nagduhaduha ang imong anak bahinsa usa ka pagtulon-an sa Bibliya, ayaw kasukoo pakiglalis. Magmapailobon ug tabangi siya sapagpangitag tubag sa iyang mga pangutana.“Ayawg ibalewala ang mga pangutana sa imonganak,” matod sa usa ka amahan. “Ayaw kanagpakamenosa, ug ayawg likayi ang usa ka topikotungod lang kay dili ka komportableng estor-yahan kana.” Sa pagkatinuod, maayong isiponang sinserong mga pangutana sa imong anakingong timailhan nga gusto niyang masabtankana. Gani si Jesus, dihang 12 anyos, misuknanag seryosong mga pangutana. (Basaha angLucas 2:46.) Usa ka 15 anyos nga batan-on saDenmark nahinumdom: “Dihang nangutanako kon tinuod ba gyod ang among relihiyon,wala ra masuko ang akong ginikanan—bisan ti-ngalig nabalaka sila nako. Gitubag nila ang ta-nan nakong pangutana, gamit ang Bibliya.”

5 Sinatia pag-ayo ang inyong mga anak

3. Sa unsang paagi masundog sa mga ginikananang paagi ni Jesus sa pagtudlo?4. Nganong dili angayng ibalewala ang mga pa-ngutana sa imong anak? Paghatag ug pananglitan.5. Sa unsang paagi ikapakita sa mga ginikanannga mahunahunaon sila sa pagtuo sa ilang mgaanak?

—ilang panghunahuna, pagbati, ug gikaba-lak-an. Ayaw dayon paghunahuna nga dunana silay pagtuo tungod lang kay nagtambo-ngan sila sa mga tigom ug mosangyaw ubanninyo. Ilakip ang paghisgot sa espirituwal ngamga butang diha sa inyong adlaw-adlawng ka-lihokan. Pag-ampo uban sa inyong mga anakug alang kanila. Sayra kon unsang mga pag-sulay ang ilang giatubang, ug tabangi sila sapagsagubang niana.

PANINGKAMOTI NGA MATUDLOAN SILA6 Ingong magtutudlo, natandog ni Jesus

ang kasingkasing sa iyang mga mamiminawkay siya nahigugma kang Jehova, sa Pulongsa Diyos, ug sa mga tawo. (Luc. 24:32; Juan7:46) Kon ang mga ginikanan duna niana ngagugma, matandog sab nila ang kasingkasingsa ilang mga anak. (Basaha ang Deuterono-mio 6:5-8; Lucas 6:45.) Busa mga ginika-nan, tun-i pag-ayo ang Bibliya ug ang atongmga publikasyon. Ugmara ang inyong interesmaylabot sa kalalangan ug sa atong mga pub-likasyon nga naghisgot bahin niana. (Mat. 6:26, 28) Kon buhaton ninyo kana, mouswagang inyong kahibalo, molalom ang inyongapresasyon kang Jehova, ug mas masangka-pan mo sa pagtudlo sa inyong mga anak.—Luc. 6:40.

7 Kon ang inyong kasingkasing puno sa ka-matuoran, gusto ninyong hisgotan kana ubansa inyong pamilya. Buhata kini dili lang sam-tang mangandam alang sa mga tigom o pa-nahon sa pamilyahanong pagsimba kondilisa bisan unsang panahon. Dugang pa, angmaong mga panaghisgot kinahanglang natu-ral ug bahin na sa adlaw-adlaw nga panag-estoryahay. Usa ka magtiayon sa UnitedStates maghisgot bahin kang Jehova dihangang pamilya makakitag nindot nga talan-awon o makatagamtam ug lamiang pagkaon.

6. Kon itisok sa mga ginikanan ang kamatuorandiha sa ilang kasingkasing, sa unsang paagi kinimakatabang nila sa pagtudlo sa ilang mga anak?7, 8. Kon ang kasingkasing sa ginikanan puno sakamatuoran, unsay mahimong resulta? Iilustrar.


Miingon sila: “Pahinumdoman namo angamong mga anak kon unsa ka mahigugmaonug ka mahunahunaon si Jehova sa tanan ni-yang gitagana kanato.” Dihang mag-gardenuban sa ilang duha ka anak nga babaye, his-gotan sa usa ka magtiayon sa South Africaang kalalangan sama sa kahibulongang paaginga ang mga liso moturok ug motubo. “Gus-to namong maugmad sa among mga anak angdakong pagtahod sa kinabuhi ug sa pagkaka-hibulongan niini,” matod sa ginikanan.

8 Dihang ang iyang anak nga lalaki nag-edad ug 10, gipahimuslan sa usa ka amahansa Australia ang ilang pagsuroy sa museyoaron mapalig-on ang pagtuo sa iyang anakngadto sa Diyos ug sa kalalangan. “Nakitanamo ang displey sa karaang mga linalang sadagat nga gitawag ug ammonoid ug trilo-bite,” matod sa amahan. “Nakaingon mi ngakining napuo na ngamgamananap nindot ka-ayo, komplikado, ug kompleto—susama saatong makita karon. Busa kon ang kinabuhinag-usab-usab pa gikan sa simple ngadtosa mas komplikadong mga matang, nganongkomplikado nang daan kining karaang mga li-nalang? Natandog kaayo ko sa akong nakat-onan mao nga ako ning gisulti sa akonganak.”

PAGGAMIT UG EPEKTIBONGMGA ILUSTRASYON

9 Si Jesus sagad mogamit ug mga ilustras-yon, nga makapalihok sa hunahuna, maka-tandog sa kasingkasing, ug makatabang samamiminaw sa paghinumdom sa iyang gitud-lo. (Mat. 13:34, 35) Ang mga bata hilig mag-imadyin. Busa mga ginikanan, paggamit ka-nunay ug mga ilustrasyon dihang magtudlokanila. Mao nay gibuhat sa usa ka inahan saJapan. Dihang ang duha niya ka anak nga la-laki nag-edad ug otso ug diyes, gitudloan niyasila bahin sa atmospera sa yuta ug sa gug-ma nga gipakita ni Jehova sa paghimo niini.

9. Nganong epektibo ang mga ilustrasyon, ug giun-sa kini pagpakita sa usa ka inahan?

Sa pag-ilustrar niana, gihatagan niya angmga bata ug gatas, asukar, ug kape. Dayon,gisugo niya ang matag usa nga kutawan siyagkape. “Gitarong nila nig timpla,” matod niya.“Dihang gipangutana nako sila kon nganonggibuhat nila kana, sila miingon nga gusto ni-lang makuha ang ganahan nakong timplada.Akong gisaysay nga gitarong sab pagsagol saDiyos ang mga gas diha sa atmospera—ngasakto para nato.” Kana nga ilustrasyon haomsa ilang edad, ug nalingaw sila samtang naka-kat-on sa maong leksiyon. Seguradong walanila kana makalimti!

10 Mahimo gani kang mogamit ug resipesa pagpalig-on sa pagtuo sa imong anak.Sa unsang paagi? Human ka maglutog keyko biskuwit, ipatin-aw kon nganong importan-te ang resipe. Dayon hatagi ang imong anakug prutas, tingali mansanas, ug pangutan-asiya: “Nahibalo ka ba nga ang mansanas may‘resipe’ usab?” Dayon pikasa ang mansanas,ug hatagi siyag liso. Puwede nimo siyang sul-tian nga ang resipe “nasulat” diha sa liso perosa pinulongan nga mas komplikado kay nia-

10, 11. (a) Unsang ilustrasyon ang magamit ninyosa pagpalig-on sa pagtuo sa inyong anak? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.) (b) Un-sang mga ilustrasyon ang nakita ninyong epektibo?

Magamit ninyo ang simpleng mga butangaron palig-onon ang pagtuo sa inyonganak bahin sa Diyos ug sa paglalang(Tan-awa ang parapo 10)

SEPTIYEMBRE 2016 31

nang makita diha sa libro sa resipe. Mahimokang mangutana: “Kon dunay nagsulat sa re-sipe sa keyk, kinsay nagsulat sa mas kompli-kadong resipe sa mansanas?” Kon dakodakona ang bata, puwede nimong ipatin-aw ngaang resipe sa mansanas—sa pagkatinuod, satibuok punoan sa mansanas—maoy bahin saimpormasyondiha sa DNA. Mahimo gani nin-yong tan-awon ang pipila ka ilustrasyon sapanid 10 ngadto sa 20 sa atong brosyurnga The Origin of Life—Five Questions WorthAsking.

11 Daghang ginikanan ang ganahang mag-hisgot uban sa ilang mga anak sa serye saPagmata! nga “Gidisenyo ba Kini?” O kahagamiton nila kini ingong reperensiya sapagtudlo sa ilang gagmayng anak ug sim-pleng mga impormasyon. Pananglitan, angusa ka magtiayon sa Denmark nagtandi sa ay-roplano ngadto sa langgam. “Ang ayropla-no morag langgam tan-awon,” matod nila.“Apan ang ayroplano ba mangitlog ug mami-so ug gagmayng ayroplano? Nagkinahanglanba ang langgam ug espesyal nga tugpahanan?Unsay kalainan sa tingog sa ayroplano ug sahoni sa langgam? Busa kinsaymas brayt—angnaghimo sa ayroplano o ang naglalang salanggam?” Ang maong mga komento, inuba-nan sa maayongmga pangutana, makatabangsa bata sa paggamit sa iyang “katakos sapanghunahuna” ug pagpalig-on sa iyang pag-tuo sa Diyos.—Prov. 2:10-12.

12 Ang epektibong mga ilustrasyon maka-palig-on usab sa pagsalig sa bata sa katukmasa Bibliya. Pananglitan, tagda ang Job 26:7.(Basaha.)Unsaon nimo pagpakita nga inspi-rado kining tekstoha? Siyempre, puwede ranimong isulti nga tinuod ang maong impor-masyon. Pero, mahimo sab nimong paliho-kon ang imahinasyon sa bata. Sultii siya ngasi Job nabuhi sa panahon nga wala pay teles-kopyo ug spaceship. Ipailustrar kaniya konnganong malisdan ang pipila sa pagtuo nga

12. Sa unsang paagi ang mga ilustrasyon makapa-lig-on sa pagsalig sa inyong mga anak sa Bibliya?

ang dako kaayong butang, sama sa yuta, nag-lutaw sa kawanangan. Mahimong gamitonniya ang bola o bato sa pag-ilustrar sa puntonga ang usa ka bug-at nga butang kinahang-lang dunay patongan. Pinaagi nianang ilus-trasyona, makat-onan sa imong anak nga du-gay nang gipasulat ni Jehova sa Bibliya angtinuod nga mga impormasyon bisag wala pakana madiskobrehi sa mga tawo.—Neh. 9:6.

IPAKITA ANG KABILILHON SAMGA PRINSIPYO SA BIBLIYA

13 Hinungdanon gayod nga itudlo ninyo sainyong mga anak ang kabililhon sa mga prin-sipyo sa Bibliya. (Basaha ang Salmo 1:1-3.)Dunay daghang paagi sa pagbuhat niana. Pa-nanglitan, puwede ninyong ipaimadyin sa in-yong mga anak nga mopuyo sila sa usa kalayo nga isla ug mopili silag mga tawo nga ika-uban didto. Dayon pangutan-a sila, “Unsangmga hiyas ang kinahanglang mabatonan samatag usa aron sila magkasinabot ug magma-linawon?” Mahimong hisgotan sab ninyo angmaalamong tambag sa Galacia 5:19-23.

14 Nianang paagiha, matudloan ninyo silagduha ka importanteng leksiyon. Una, angpagsunod samga sukdanan sa Diyosmoresul-tag tinuod nga kalinaw ug panaghiusa. Ikadu-ha, pinaagi sa pagtudlo kanato karon, gian-dam ta ni Jehova sa kinabuhi sa bag-ongkalibotan. (Isa. 54:13; Juan 17:3) Ikapasiug-da ninyo ang maong mga punto pinaagi sapagpilig mga eksperyensiya gikan sa atongmga publikasyon. Magamit ninyo ang seryesa Bantayanang Torre nga “Ang Bibliya Maka-bag-o sa Kinabuhi.” O kon dunay igsoon sakongregasyon nga nakahimog dakong kausa-ban aron pahimut-an si Jehova, mahimo nin-yo siyang imbitahon aron iestorya ang iyangkaagi. Pinaagi sa maong mga pananglitan,mahimong buhi ang mga prinsipyo sa Bibliya!—Heb. 4:12.

13, 14. Sa unsang paagi kaha itudlo sa mga ginika-nan sa ilang mga anak ang kabililhon sa mga prin-sipyo sa Bibliya?

w1

6.0

9-C

V1

60

51

6sLibreng ma-downloadkining magasina ugang ubang publikasyon

Mabasa usab nimoonline ang Bag-ongKalibotang Hubad

Ablihi angwww.jw.org/cebo i-scan ang code

no

p

15 Kini ang punto: Pangitag lainlaing paagisa pagtudlo sa inyong mga anak. Gamita anginyong imahinasyon. Palihoka ang ilang hu-nahuna, ug konsideraha ang ilang edad. Hi-moa ang pagkat-on nga makalingaw ug ma-kapalig-on sa pagtuo. Miingon ang usa kaamahan: “Pangita kanunay ug bag-ong mgapaagi sa pagtudlo sa daang mga topiko.”

MAGPAKITAG PAGTUO, MAGMAPAILOBON,MAGMAINAMPOON

16 Gikinahanglan ang espiritu sa Diyos aronmolig-on ang pagtuo. (Gal. 5:22, 23) Sama saliteral nga prutas, gikinahanglan ang pana-hon aron modako ang pagtuo. Busa kina-hanglan kamong magmapailobon ug magma-lahutayon sa pagtudlo sa inyong mga anak.“Kami sa akong asawa naggahin gyod ug da-kong panahon sa among mga anak,” matodsa usa ka amahan sa Japan nga may duha kaanak. “Sukad sa ilang pagkabata, ako silangestadihan sulod sa 15minutos kada adlaw, ga-was lang samga adlawngamay tigommi. Ang15 minutos dili lisod namo o sa mga bata.”Usa ka tigdumala sa sirkito misulat: “Sa tin-edyer pa ko, daghan kog pangutana o pagdu-haduha nga wala nako masulti. Ngadtongad-to, natubag ra ni panahon sa tigom o sapamilyahanon o personal nga pagtuon. Ma-ong hinungdanon nga magpadayon gayodang mga ginikanan sa pagtudlo.”

17 Siyempre, hinungdanon kaayo ang in-yong panig-ingnan sa pagtuo. Makita sa in-yong mga anak ang inyong ginabuhat, ug ma-

15. Unsay inyong pangunang tumong dihang mag-tudlo sa inyong mga anak?16. Dihang magtudlo sa mga anak, nganong hi-nungdanon ang pagpailob? Iilustrar.17. Nganong hinungdanon ang maayong panig-ingnan sa ginikanan, ug sa unsang paagi gipaki-ta kini sa usa ka magtiayon ngadto sa ilang mgaanak?

ayo nag epekto kanila. Busa mga ginikanan,padayon sa pagpalig-on sa inyong pagtuo.Ipakita sa inyong mga anak kon unsa ka tinu-od si Jehova para ninyo. Dihang ang usa kamagtiayon sa Bermuda may mga problema,mag-ampo sila uban sa ilang mga anak ngamangayog giya kang Jehova, ug dasigon nilaang ilang mga anak nga mag-ampo usab ngasilasila ra. “Sultian pod namo ang among ka-magulangang anak nga babaye, ‘Salig langkang Jehova, magmaaktibo sa buluhaton saGingharian, ug ayaw kaayog kabalaka.’ Di-hang makita niya ang resulta, maamgohanniya nga gitabanganmi ni Jehova.Tungod ni-ana, milig-on ang iyang pagsalig sa Diyos ugsa Bibliya.”

18 Siyempre, kinahanglang palig-onon usabsa mga anak ang ilang pagtuo. Ingong mga gi-nikanan, kamo igo lang magtanom ug magbi-sibis. Ang Diyos lamang ang makapatubo ni-ana. (1 Cor. 3:6) Busa pangayoa ang iyangespiritu pinaagi sa pag-ampo, ug paningka-mot sa pagtudlo sa inyong bililhong mgaanak, kay sa pagbuhat niana, panalanginanmo ni Jehova.—Efe. 6:4.

18. Unsay angayng hinumdoman sa mga ginika-nan?

Aron mahimo kang epektibong magtutudlo,ang Pulong sa Diyos kinahanglang maanaauna sa imong kasingkasing(Tan-awa ang parapo 17)

http://www.jw.org/finder?wtlocale=CV&docid=1011209&srcid=pdf

http://www.jw.org/finder?wtlocale=CV&docid=1011208&srcid=pdf

http://www.jw.org/finder?wtlocale=CV&srcid=pdf

http://www.jw.org/finder?wtlocale=CV&srcid=pdf

Documents

OKTUBRE 24–NOBYEMBRE 27, 2016 - Akamaihd.net