Systematical and morphological characteristics of annual Gypsophila L. (Caryophyllaceae) taxa of Turkey

wwwbiodiconcom Biological Diversity and Conservation

ISSN 1308-8084 Online ISSN 1308-5301 Print 41 (2011) 79-98

Systematical and morphological characteristics of annual Gypsophila L (Caryophyllaceae) taxa of Turkey

Mustafa KORKMAZ

1 Hasan OumlZCcedilELİK 2

1 Erzincan Uumlniversitesi Fen-Edebiyat Fakuumlltesi Biyoloji Boumlluumlmuuml 24100 Erzincan Turkey 2 S Demirel Uumlniversitesi Fen-Edebiyat Fakuumlltesi Biyoloji Boumlluumlmuuml 32100 Isparta Turkey

Abstract

In Turkey annual taxa of the genus Gypsophila L that constitute Group A have been given as 3 sections In this study 6 species of Section Dichoglottis (Fisch amp CAMey) Fenzl (G heteropoda Freyn amp Sint G parva Barkoudah ( Fisch amp CAMey) Boiss G elegans MBieb G bitlisensis Bark G viscosa Murray G antari Post amp Beauverd) 3 species of Section Macrorrhizaea Boiss (G muralis L G tubulosa (Jaub amp Spach) Boiss G confertifolia Hub-Mor and 1 species of Section Hagenia A Braun (G pilosa Hudson) have been selected as study materials

After the studies important diagnostic characters between the taxa were determined New keys of taxa for sections species and subcategories of the species were made With flowers characters nearly 50 qualitatif and quantitatif characters were examined The results were analysed statistically and interpreted

G heteropoda that is the nearest species to the general averages according to the biometric measurements distributes to gypsous hills and elevated slopes (main rock is lime ) of Central Anatolia Plant glabrous the height reaches to 30 cm leaves reaches to 40x35 mm calyx is glabrous and petals are white In G heteropoda subsp minutiflora plant has glandular hairs the height reaches to 15 cm leaves reach to 20x2 mm calyx have glandular hairs and petals change from white to light pink Seeds of G parva have acute echinat tubercules its bract and calyx are glabrous G linearifolia has linear upper bracts and petals G elegans species has 1(2) main stem and dichasial lax infloresence G bitlisensis generally has many stems brached frombase and a dense dichasial infloresence In G viscosa all plant parts are viscous This species has the longest root height (704 plusmn044 cm) the longest branching point (1387 plusmn128 cm) and the highest number of flovers(12130 plusmn1103) The shortest root height average(117 plusmn005 cm) is observed in G antari species G muralis is easily distinguished with so weak roots stems and grows only in Tekirdağ In G tubulosa long glandular hairs and dense and short aglandular hairs are seen together on the stem This is an important diagnostic character In addition G tubulosa has the shortest height of leaves(072 plusmn 002 cm) Capitat inflorescence of G confertifolia the roots are generally longer than the stems and the longest calyx and petal height are distinguishing characters for the species G pilosa sometimes reaches 1 m height its dense and long glandular hairs and being as a foreign plants of fields are diagnostic characters of the species In addition it has the longest bract pedicel and seed height Key words Gypsophila Systematics Revision Flora of Turkey

---------- lowast ----------

Tuumlrkiyersquonin tek yıllık Gypsophila L (Caryophyllaceae) taksonlarının sistematik ve morfolojik oumlzellikleri

Oumlzet

Tuumlrkiyersquode Gypsophila L cinsinin A grubunu oluşturan tek yıllık taksonları 3 seksiyon altında toplanmıştır Bu ccedilalışmada Dichoglottis (Fisch amp CA Mey) Fenzl seksiyonunda yer alan 6 tuumlr (G heteropoda Freyn amp Sint G

Corresponding author Haberleşmeden sorumlu yazar Tel 90 542 8488704 E-mail korkmazmustafa67yahoocomtr

copy 2008 All rights reserved Tuumlm hakları saklıdır BioDiCon 155-0910

Bu ccedilalışma doktora tezinin bir parccedilasıdır

Mustafa KORKMAZ et al Systematical and morphological characteristics of annual Gypsophila L (Caryophyllaceae) taxa of Turkey

80 Biological Diversity and Conservation ndash 4 1 (2011)

parva Barkoudah G elegans M Bieb G bitlisensis Barkoudah G viscosa Murray G antari Post amp Beauverd) Macrorrhizaea Boiss seksiyonunda yer alan 3 tuumlr (G muralis L G tubulosa (Jaub amp Spach) Boiss G confertifolia Hub-Mor) ve Hagenia A Braun seksiyonunda yer alan 1 tuumlr (G pilosa Hudson) ccedilalışma materyali olarak seccedililmiştir

Ccedilalışmalar sonucunda taksonlar arasında diagnostik karakterler tespit edilmiş ve seksiyon tuumlr ve tuumlraltı taksonlar iccedilin yeni teşhis anahtarları yapılmıştır Ccediliccedilek karakterleri başta olmak uumlzere toplam 70 kalitatif ve kantitatif karakter incelenmiştir Sonuccedillar istatistiksel olarak analize tabi tutulmuş ve yorumlanmıştır

Biyometrik oumllccediluumlmlerde genel ortalamalara en yakın tuumlr G heteropoda olup Orta Anadolursquonun jipsli tepelerinde ve ana kayası kireccediltaşı olan eğimli yamaccedillarda yayılış goumlstermektedir Bitki tuumlysuumlz boyu 30 cmrsquoye kadar yaprakları 40x35 mmrsquoye kadar kaliksi tuumlysuumlz ve petalleri beyazdır G heteropoda subsp minutiflorarsquo da bitki salgı tuumlyluuml boyu 15 cmrsquoye kadar yaprakları 20x2 mmrsquoye kadar kaliksi salgı tuumlyluuml ve petalleri beyazdan accedilık pembeye kadardır G parva rsquonın tohumları keskin şekilde dikenli(ekinat) olup brakte ve kaliks tuumlysuumlzduumlr G linearifoliarsquo da uumlst brakteler ve petaller lineardir G elegans 1(-2) ana goumlvdeli ve ccediliccedilek durumu gevşek dikazyumdur G bitlisensis genelde tabandan dallanan ccedilok ana goumlvdeli ccediliccedilek durumu sık dikazyumdur G viscosa rsquoda tuumlm bitki viskozdur Bu tuumlr en uzun koumlk boyuna(704 plusmn044 cm) en uzak dallanma başlangıcına (1387 plusmn128 cm) ve en ccedilok ccediliccedilek sayısına(12130 plusmn1103 ccediliccedilek) sahiptir En kısa koumlk boyu ortalaması (117 plusmn005 cm) G antarirsquode goumlzlenmiştir Narin yapılı bir bitki olan G muralis ccedilok narin koumlkleri ve goumlvdeleri yanında Tuumlrkiyersquode sadece Tekirdağ ilinde yayılış goumlstermesi ile kolayca ayırt edilebilir G tubulosa rsquoda bitkin uumlst kısmı sık ve uzun salgı tuumlyluuml alt kısmı kısa salgısız tuumlylerle kaplıdır Uzun salgı tuumlyleri ile sık ve kısa salgısız tuumlyler goumlvdede bir arada bulunur Bu durum oumlnemli bir diyagnostik karakterdir Ayrıca G tubulosa en kısa yaprak boyuna (072 plusmn002 cm) sahip olan tuumlrduumlr G confertifolia iccedilin kapitat ccediliccedilek durumu koumlklerinin bazen bitki boyundan daha uzun olması kaliks ve petal boyunun en uzun oluşu tuumlruumln ayırt edici oumlzellikleridir G pilosa bazen 1 m ye yakın toprak uumlstuuml kısmı sık ve uzun salgı tuumlyluuml oluşu ve bir tarla yabancı otu oluşu ile farklılık goumlsterir Ayrıca tuumlr en uzun brakteye en uzun pedisele ve en uzun tohum boyuna sahiptir

Anahtar kelimeler Gypsophila Sistematik Revizyon Tuumlrkiye Florası 1 Giriş

Caryopyllaceae 80 cins ve 2100 tuumlr ile ccedilok değişkenlik arzeden geniş coğrafik yayılış goumlsteren ve ccediliccedilekccedililik enduumlstrisinde oumlnemli yeri olan bir familyadır (Sumaira vd 2008) Tuumlrkiyersquode Caryophyllaceae familyasının 3 buumlyuumlk cinsi olan Gypsophila taksonomik accedilıdan oldukccedila zor cinslerden biridir Tuumlrkiyersquode yayılış goumlsteren tuumlr sayısı toplam tuumlr sayısının yaklaşık 50rsquo sini oluşturmaktadır Taksonlarının ccediloğu Tuumltkiyersquode yetişmektedir Yetişme ortamı genelde jipsli alanlar olup oumlnem sırasına goumlre Ccedilankırı Eskişehir Ankara Sivas Yozgat Ccedilorum Nevşehir Aksaray Kuumltahya ve Erzincan ccedilevresidir Bu alanın genişliği ve habitat oumlzelliklerindeki farklılık soumlz konusu cinsin gen merkezinin Tuumlrkiye olduğunu ifade etmektedir (Oumlzccedilelik ve Muca 2010) Gypsophila taksonları genel olarak ldquoccediloumlven ccediloumlğen helvakoumlkuuml sabunoturdquo gibi adlarla bilinir ve oumlzellikle G bicolor G arrostii enduumlstriyel amaccedillarla kullanılan tuumlrlerin başında gelir Cinsin ekonomik oumlzelliği buumlnyesindeki oumlzellikle toprakaltı organlarındaki saponin glikozitlerinden gelir Erozyonlu step alanları ıslah etmede kullanılabilecek bu bitkilerin taşıdığı saponin temizlik malzemeleri ve yangın soumlnduumlruumlcuuml imalatında binaların dış cephe izolasyonunda yangına direnccedilli malzeme uumlretiminde gıda ve ilaccedil sektoumlruumlnde buumlyuumlk bir oumlneme sahiptir Glikozitin ccedileşidi ve miktarı ccediloumlvenlerin kalite sınıflandırmasında temel unsurdur (Korkmaz vd 2010) Hızlı kentleşme sanayi atıkları tarım alanlarında yaygın ve aşırı miktarda pestisit kullanımı yoğun şekilde ccedilevre kirlenmesine neden olmuş ve ekosistemler bozulmuştur (Kılıccedil vd 2009) Bu durumdan en ccedilok etkilenen canlılar ise endemik ve nadir tuumlrlerdir Oumlte yandan G sphaerocephala gibi bazı tuumlrleri ağırmetal akuumlmuumllatoumlruuml olarak uzun suumlre tarım arazisi olarak kullanılan suni guumlbreleme ile kimyasal bileşimi bozulan toprakları ıslah etmede ve bu bitkilerin tarımı yoluyla madencilik yapılabilmesi imkanından dolayı ccedilok oumlnemlidir (Babaoğlu vd 2004)

Cinsin gen merkezinin Tuumlrkiye olması ve ekonomik oumlneminin oldukccedila fazla olması ccediloumlven bitkilerinin daha yakından tanınmasını zaruri hale getirmektedir Taksonomik accedilıdan Tuumlrkiyersquonin problemli cinslerinin başında gelen Gypsophila cinsinin sistematik accedilıdan daha geniş bir bilimsel temelde tanıtılması oumlncelik kazanmıştır Bu nedenle bu cinsin sistematik taksonomik morfolojik ekolojik coğrafi vb oumlzellikleri farklı boumllgelerde araştırılmıştır (Oumlzccedilelik ve Oumlzgoumlkccedile 1996 1999 Ataşlar 1999 Korkmaz 2007 Korkmaz vd 2010)

A Huber Morathrsquoın revizyonu Tuumlrkiye Gypsophilarsquoları iccedilin en temel ccedilalışmadır ve Flora of Turkey (Davis 1967)rsquoe temel oluşturmuştur Ancak bu eser Gypsophila cinsi iccedilin pek ccedilok taksonomik problemi de taşımaktadır Bu yuumlzden ccedilalışmamızın esas amacı taksonomik problemlerin ccediloumlzuumlmuuml ve bu bitkileri daha ayrıntılı bir şekilde tanıtmaktır Boumlylece ccediloumlven bitkilerine ilgi duyanlara ve Tuumlrkiyersquonin biyolojik zenginliğine de katkı sağlanmış olacaktır 2 Materyal ve metot

1999-2004(-2009) yılları arasında Tuumlrkiye genelinde Gypsophila cinsine ait tek yıllık her tuumlruumln yayılış goumlsterdiği kaydedilen tuumlm lokalitelerden ve yayılışı olabilecek muhtemel lokalitelerden gelişme periyoduna bağlı olarak (ccediliccedileklenme ve tohum bağlama gibi) farklı doumlnemlerde bitki oumlrnekleri toplanmıştır (Tablo 1-11) G heteropoda 7 G parva 3 G elegans 3 G bitlisensis 12 G viscosa 13 G antari 2 G muralis 3 G tubulosa 7 G confertifolia 5 ve G


Biological Diversity and Conservation ndash 4 1 (2011) 81

pilosa 26 farklı lokaliteden toplanmıştır Tablo 1-11rsquode verilen bitki kayıt numaralarından 1200-1800 arasındakiler M Korkmazrsquoa 8000 ve uumlzerindekiler H Oumlzccedilelikrsquoe aittir Toplanan bitki oumlrnekleri herbaryum tekniklerine goumlre değerli oumlrnekler haline getirilmiş kartonlarına yapıştırılmış ve değerli herbaryum materyali haline getirilerek GUL Herbaryumursquonda (S Demirel Uumlniversitesi Isparta) muhafaza altına alınmıştır

Morfolojik goumlzlemler her bitki uumlzerinde ccedilok sayıda kalitatif ve kantitatif oumlzelliğin incelenmesine dayanmaktadır İncelenen tuumlm karakterler taksonların tanımlarında dikkate alınmıştır Bu nedenle ayrıca anlatımları yapılmamıştır Ayrıca oumlzelliklerin değişim aralıklarının tespitinde SPSS 1001 istatistik (Anova ve Duncan) programından faydalanılmıştır Oumlnemli bulunan her bir oumlzellik iccedilin aynı harfle goumlsterilen ortalamalar arasındaki fark 005 duumlzeyinde oumlnemsizdir (Tablo 12) Konu ile ilgili mevcut literatuumlrler ve goumlzlemlerimiz ışığında teşhis anahtarları ve deskripsiyonları guumlncelleştirilmiştir İncelemelerde elektronik kumpas milimetrik cetvel ve EuromexndashArnhem marka binokuumller stero mikroskop kullanılmıştır Ccedilok sık geccedilen kelimeler kolay anlaşılacak şekilde kısaltılmışlardır Diğer accedilıklamalar metin iccedilerisinde ilgili kısımda yapılmıştır Ccedilalışılan Gypsophila populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri aşağıdaki tablolarda (Tablo 1-11) ayrıntılı olarak verilmiştir Tablo 1 Gypsophila viscosa populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı

Lokalite Habitat Rakım (m) Tarih Eğim ( ordm )

1202 27

A4 Ccedilankırı - Ankara karayolu Ccedilankırı ccedilıkışı

Step 800 28062002 15

1206 12 B4 Ankara - Konya karayolu Ankara ccedilıkışı

Tarla kenarı 1100 29062002 10

1214 3

B4 Ankara - Konya karayolu Kulursquoya 65 km

Step 1000 29062002 30

1219 2 B4 Konya Cihanbeyli- Yunak arası Yunakrsquoa 15 km

Step 1400 29062002 20

9218 14

C3 Konya Beyşehir-Isparta karayolu 35 km Tuumlrbe civarı

Step 1300 07072001 15

1447 20 C4 Konya - Karapınar arası 20 km Step 1100 21062003 10 1448 21 C4 Konya - Karapınar arası Step 1100 21062003 10 1646 3 B7 Sivas Zara - Hafik arası Tecer goumlluuml

yakınları Jipsli yamaccedillar

1300 21062009 20-30

1665 3 B5 Nevşehir Kayseri - Nevşehir karayolu Avanosrsquoa 6 km kala

Yol kenarı meyilli jipsli yamaccedillar

1150 22062009 30

1694 4 B4 Ankara Konya - Ankara karayolu Goumllbaşına 3 km kala

Jipsli yamaccedillar

950 27062009 15-20

1700 3 A4 Ccedilankırı Kalecik -Ccedilankırı arası Ccedilankırılsquoya 30 km

Yıkanmış jipsli yamaccedil

1000 27062009 20-30

1750 8 B7 Tunceli Tunceli -Ovacık arası Ovacıkrsquoa 25 km kala

Meşe ccedilalılığı ve accedilıkları

1400 02072009 30-40

1752 6 B7 Tunceli Tunceli -Ovacık arasıOvacıkrsquoa 10 km kala

Meyilli yamaccedillar

1300 02072009 40-50

Tablo 2 Gypsophila pilosa populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1203 10 A4 Ccedilankırı - Ankara karayolu Ccedilankırı ccedilıkışı

Step 800 28062002 15


Tarla kenarı 1100 29062002 10

1209 3 B4 Konya Cihanbeyli - Yunak arası Beylikova koumlyuumlne 10 km

Step 1200 29062002 10

1212 2 A4 Ccedilankırı Ccedilankırı -Ankara karayolu Kalecikrsquoe 15 km

Step 1200 29062002 20

1213 2 B4 Ankara Ankara -Konya karayolu Kulu`ya 65 km Selametli kasabası civarı

Tarla kenarı 1000 29062002 30

1218 3 B4 Ankara - Konya karayolu Karahamzalı kasabası civarı Kulursquoya 20 km

Tarla kenarı 1100 20062002 20

1220 3

B3 Eskişehir Ankara-Sivrihisar karayolu Sivrihisarrsquoa 40 km

Step 1300 29062002 30



Tablo 2 (Devam ediyor) 1223 2 C2 Muğla - Fethiye arası Goumlcek geccedilidi Ccedilam ormanı 300 13072002 30 1235 6 C3 Denizli-Afyonkarahisar karayolu 7

km Step 900 30072002 10

1249 2 B2 Afyonkarahisar Denizli - Afyon karayolu 74 km Kaklık civarı

Yol kenarı 800 30072002 10

1278 3 B2 Manisa Guumlre-Kula arası Ulucak - Boyalı koumlyleri kavşağı civarı

Yol kenarı 900 29072002 45

1306 2 A4 Kalecik - Ccedilankırı arası Ccedilankırırsquoya 10 km Tren İstasyonu civarı

Step 800 08082002 30

1331 4 B4 Ankara - Polatlı karayolu Polatlırsquoya 20 km Topccedilu Atış alanı

Step 900 07082002 30

9250 2

B3 Afyonkarahisar Akşehir Sultan Dağları yuumlksek kesimler

Alpinik step 2000 05102001 30

9909 2 B3 Afyonkarahisar Sivrihisar - Eskişehir karayolu Guumllccedilayır koumlyuuml civarı

Goumll yatağı 1200 17062002 10

1451 24

C5 Niğde Ereğli - Ulukışla arası Ulukışla yakınları

Step 1150 21062003 45

1488 10 C3 Isparta merkez Işıkkent mahallesi Yol kenarı 1100 10082004 10 1646 6 B7 Sivas Zara - Hafik arası Tecer goumlluuml

yakınları Jipsli yamaccedillar 1300 21062009 20-30

1657 5 B6 Kayseri Gemerek -Kayseri arası Kayseriye 40 km kala

Yol kenarı 1000 22062009 10

1664 4 B5 Kayseri - Nevşehir karayolu Avanosrsquoa 6 km kala

Yol kenarları meyilli jipsli yamaccedillar

1150 22062009 30

1668 6 B5 Nevşehir Kayseri-Uumlrguumlp arası 60 km Yol kenarı 1100 22062009 20

1691 4 B3 Eskişehir Sivrihisar -Polatlı arası Polatlıya 40 km

Jipsli yamaccedillar 900 26062009 20-40



1698 5 B5 Kayseri Develi -Kayseri arası İncesu yakınları

Uumlzuumlm bağı kenarı

1200 27062009 10

1701 3 A4 Ccedilankırı Kalecik -Ccedilankırı arası Ccedilankırıya 30 km


1000 27062009 20-30

1722 8 A5 Ccedilorum Ccedilankırı İskilip karayolu 25 km

Yol kenarı 800 28062009 10-30

Tablo 3 Gypsophila tubulosa populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1221 155 C2 Aydın Bozdoğan - Muğla karayolu 5 km

Kayalık step 700 13072002

20

1273 115 B2 Manisa Guumlre - Kula arası Ulucak - Boyalı koumlyleri kavşağı civarı

Kayalık step 900 29072002 45

7998 20 C5 Niğde Pozantı - Ulukışla karayolu Ali Hoca koumlyuumlne 3 km

Step 1300 25071999 30

1222 181

C2 İzmir Oumldemiş - Kiraz karayolu 5km kayalıklar civarı

Ccedilam ormanı 1000 13072002 20

1236 25 C2 Denizli - Babadağ arası Babadağrsquoa 6 km

Tepe yamacı 1000 30072002 20

1258 40 B2 Manisa Kul - Alaşehir arası 9 km Şehit Raşit Uzun Ccedileşmesi civarı

Terkedilmiş tarlalar

1100 28072002 15

Tablo 4 Gypsophila elegans populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1215-b

40 A9 Kars Iğdır-Kars karayolu Digorrsquoa 30 km

Alpinik step 2600 17062002 30

17391741

6 B7 Tunceli Erzincan - Tunceli karayolu Puumlluumlmuumlr girişi

Yol kenarları 1400 02072009 30



Tablo 5 Gypsophila bitlisensis x G elegans melez populasyonuna ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1215 20 A9 Kars Iğdır - Kars karayolu Digorrsquoa 30 km zirve

Alpinik step 2600 17062002 30

Tablo 6 Gypsophila bitlisensis populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1211 30

B7 Erzincan Refahiye - Sivas karayolu 5km

Jipsli tepeler 2000 29062002 25

1216 22

A9 Kars Iğdır - Kars karayolu Digor Dağpınar kasabası civarı

Ccedilayırlık 1750 20062002 30

1217 40

A9 Ardahan - Şavşat arası Sahara Milli Parkı

Orman altı 1750 20062002 20

8692-a

40 A8 Trabzon Ccedilaykara Uzungoumll uumlstleri Step 400 06082000 30

8685 30 A8 Trabzon Ccedilaykara Uzungoumll uumlstleri Step 400 06082000 30


8641 30 A9 Kars Kağızman Karakurt arası 54 km

Step 1500 05082000 30

1617 3 B7 Erzincan Erzincan-Refahiye arası 50 km

Step 1500 21062009 20

1625 5 B7 Erzincan Refahiye Refahiye - İmranlı(Sivas) arası Refahiye ccedilıkışı

Step 1600 21062009 30

1626 10 B7 Erzincan Refahiye -İmranlı arası 20 km

Step 1400 21062009 30

1724 10 B7 Sivas Suşehri -Refahiye arası 49 km Akıntılı yamaccedillar

1200 28062009 40-50

Tablo 7 Gypsophila parva populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1309 40 A4 Kalecik - Ccedilankırı arası Ccedilankırırsquoya 10 km istasyon civarı

Step 700 08082002 30

1329 30 B4 Ankara - Polatlı karayolu Polatlırsquoya 20 km Topccedilu Atış Alanı Tepe yamaccedilları

Step 900 07082002 40

1343 30 A5 Ccedilorum İskilip - Ccedilorum arası Ccedilorumrsquoa 47 km

Jipsli yamaccedillar 670 09082002 15

Tablo 8 Gypsophila heteropoda populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1308 30 A4 Kalecik - Ccedilankırı arası Ccedilankırırsquo ya 10 km istasyon civarı

Step 700 08082002 30

1334 40 B6 Sivas Hafik Tavşanlı koumlyuuml Arduşluk mevkii

Jipsli tepeler Yol kenarı nemli yerler

1400 09082002 30

1335 30 B6 Sivas Hafik Tavşanlı koumlyuuml Arduşluk mevkii tepe yamaccedilları


1337 40 B6 Sivas Hafik Tavşanlı koumlyuuml Tepeli mevkii

Kayalık 1300 09082002 40

1344 40 B6 Sivas Şarkışla - Gemerek arası Jipsli yamaccedillar 1300 09082002 20 1360 30 B6 Sivas Hafik yakınları tepe yamacı Jipsli tepeler 1200 09082002 30

Tablo 9 Gypsophila antari populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1404 40 C7 Şanlıurfa Akccedilakale DSİ ağaccedillandırma sahası

Step 25042003 10

1400 30 C7 Şanlıurfa Akccedilakale Suruccedil yakınları Step 25042003 10



Tablo 10 Gypsophila confertifolia populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1408 40 C2 Muğla Fethiye Uumlzuumlmluuml kasabası Maki accedilıkları 500 19052003 20 1413 30 C2 Muğla Koumlyceğiz Doumlvuumlşbelen koumlyuuml Orman accedilıkları 400 19052003 10 1421 40 C2 Muğla Koumlyceğiz Beyobası

Suumlpuumlrgeliktepe mevkii Maki accedilıkları 500 19052003 30

1441 30

C2 Muğla - Fethiye arası Fethiyersquoye 20 km

Dere yatağı 200 14062003 30

1444 40



Tablo 11 Gypsophila muralis populasyonlarına ait arazi kayıt bilgileri Pop no

Bitki sayısı


1453 26 A1 Tekirdağ Ccedilorlu -İstanbul karayolu Oumlnerler koumlyuuml yakınları

Tarla kenarı 300 27072004 10

1454 30

A1 Tekirdağ Ccedilorlu Meslek YOkulu civarı

Step 250 27072004 10

1455 40 A1 Tekirdağ - Keşan karayolu DSİ Sulama Goumlleti civarı

Step 200 28072004 15

1456 30 A1 Tekirdağ - Keşan arası Step 200 28072004 15 1459 20 A1 Tekirdağ - Keşan Karayolu DSİ

Sulama Goumlleti civarı Step 200 28072004 15

31 Gypsophila L Cinsinin Sistematiği ve Tek Yıllık Taksonlara ait Teşhis Anahtarları Superdivision Plantae Kingdom Plantae Division Magnoliophyta Cronquist Takht amp Zimmerm ex Reveal Class Magnoliopsida Brongn Subclass Caryophyllidae Takht Order Caryophyllales Perleb Familia Caryophyllaceae Juss Genus Gypsophila L spp Flora of Turkey (Huber-Morath 1967) adlı eserde A Grubursquonda yeralan tek yıllık Gypsophila taksonların seksiyonları ve bu seksiyonların tanımları aşağıdaki şekilde guumlncelleştirilmiştir Sect 1 Dichoglottis (Fisch amp CAMey) Fenzl

Tek veya ccedilok yıllık otlar odunsu koumlkleri ve vejetatif goumlvdeleri bulunabilir ccediliccedilek durumu gevşek dikazyumu andıran bir panikula pediseller ccedilok ince(kılcal) kaliks kampanulat uumlzerinde kuumlccediluumlk kalsiyum oksalat druzları olabilir ovuumll sayısı 1-42 Sect 2 Macrorrhizaea Boiss

Tek yıllık otlar odunsu koumlkleri ve vejetatif goumlvdeleri ccediliccedilek durumu gevşek panikula veya korimbus ya da sık şekilde kapitat petaller kuumlccediluumlk 7 mmye kadar kaliks plusmn tuumlpsuuml 13uumlne kadar boumlluumlnebilir kapsuumll oblong ovaryumda ovuumll sayısı12-36 Sect 3 Hagenia ABraun

Tek veya ccedilok yıllık otlar odunsu koumlkleri ve vejetatif goumlvdeleri bulunabilir sık ve kaba pilos tuumlyluuml ccediliccedilek durumu gevşek dikazyumu andıran panikula pediseller 8- 12 mm kaliks plusmn tuumlpsuuml uumlzerinde kristal bulunabilir damarlar arasında zarımsı yapı genişccedile kapsuumll uzun-yumurtamsıdan kuumlremsiye kadar ovuumll sayısı 4-20 Tek yıllık Gypsophila tuumlrlerinin yer aldığı seksiyon anahtarı aşağıdaki şekilde duumlzenlenmiştir 1 Kaliks kampanulat pediseller kılcal Sect 1 Dichoglottis 1 Kaliks plusmn tuumlpsuuml pediseller kılcal değil 2 Bitki pilos tuumlyluuml petaller 8-12 mm Sect 3 Hagenia 2 Bitki pilos tuumlyluuml değil petaller 7 mmye kadarSect 2 Macrorrhizaea



Tuumlrkiyersquonin tek yıllık Gypsophila tuumlrleri iccedilin teşhis anahtarı aşağıdaki şekilde guumlncelleştirilmiştir 1 Goumlvde ve kaliks tuumlyluuml 2 Kaliks pilos tuumlyluuml yaprak genişliği 10-40 mm petaller 8-12 mm helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip11 pilosa 2 Kaliks pilos tuumlyluuml değil yaprak genişliği 4 mm ye kadar petaller 7 mm ye kadar 3 Kaliks tuumlpsuuml 4-8 mm uzun glandular tuumlyluuml petaller pembe 4Ccediliccedilek durumu gevşek dikazyum pedisel boyu en az kaliks kadar helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip9 tubulosa 4Ccediliccedilek durumu kapitat pediseller 20 mm ye kadar 10 confertifolia 3 Kaliks kampanulat 3 mm ye kadar kısa glandular tuumlyluuml veya değil petaller beyaz 5 Uumlst brakteler linear ve yapraksı petaller linear beyazhelliphellip3 linearifolia 5 Uumlst brakteler uumlccedilgenimsi zarımsı petaller oblanseolattan obtusa kadar 6 Tohumlar obtustan akuta kadar brakteler ve kaliks glandular pubescent petaller beyazdan accedilık pembeye kadar 1 heteropoda subsp minutiflora 6 Tohumlar sivri şekilde dikenli (ekinat) brakte ve kaliks tuumlysuumlz petaller beyazhelliphelliphellip2 parva 1 Goumlvde ve kaliks glabros veya viscous 7 Brakteler zarımsı pediseller ve goumlvdeler kılcal değil yaprak şekli lineardan oblanceolata kadar 8 Tuumlm bitki viskoz yapraklar 3-5 damarlı helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 6 viscosa 8 Bitki asla viskoz değil yapraklar 1-3 damarlı 9 Petaller oblanceolat-kuneat obtuse brakteler uumlccedilgenimsi akuthelliphellip 1 heteropoda subsp heteropoda 9 Petaller linear-oblong brakteler ovat-triangular obtuse 10 Anagoumlvde bitkide hakim 1(-2) goumlvdeli tohumlar şişkin ccedilıkıntılı tuberler belirgin ccediliccedilek durumu gevşek 4 elegans 10 Ana goumlvde genelde ccedilok sayıda tohumlar uzun yassı tuberli ccediliccedilek durumu sıkhelliphelliphelliphellip 5 bitlisensis 7 Brakteler yapraksı pediseller ve goumlvdeler kılcal yapraklar linear 11 Brakteler linear kaliks en az 25 mm tohumlar yassı tuberli boyu 03-06 mm 12 Bitkide ccediliccedilek sayısı en fazla 107 tohum sayısı en fazla 26 adet yayılışı Trakyahelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 muralis 12 Bitkide ccediliccedilek sayısı en fazla 60 tohum sayısı en fazla 42 adet yayılışı GDAnadolu helliphelliphellip 7 antari 11 Brakteler uumlccedilgenimsi kaliks en ccedilok 25 mm tohumlar obtus-akut tuberli boyu 05-1 mm

1 heteropoda subsp heteropoda Section 1 Dichoglottis (Fisch amp CAMey) Fenzl 1 G heteropoda Freyn amp Sint (Bull Herb Boiss Ser 2 3865 1903) Syn Gypsophila nanella Grossh amp Schischk (Fl Or Eks Fasc 18 1924)

Tek yıllık Koumlkler beyaz renkli ccedilatallanma genelde yok (bazen 5rsquoe kadar) buumlyuumlkluumlğuuml 70-650 mm (266 plusmn010) x 04-30 mm (124 plusmn004) Tek ana goumlvdeli alt kısım salgı tuumlyluuml uumlst kısım viskoz dallanma genelde uumlstten (nadiren tabandan) iki ccedilatallı buumlyuumlkluumlğuuml 6-35 cm (1388 plusmn039) x 05-3 mm Yapraklar linear linear-lanseolat bitkideki sayısı 10-188 (2696 plusmn175) boyutları 20-32 (129 plusmn0059 x 05-12 (162 plusmn002) mm obtustan akuta tuumlysuumlzden salgı tuumlyluumlye kadar Ccediliccedilek durumu gevşek veya sık dikazyum Brakteler uumlccedilgenimsi akut zarımsı veya yapraksı tuumlysuumlz buumlyuumlkluumlğuuml 01-20 (091 plusmn004) x 02-06 (044 plusmn006) mm Bitkide pedunkul sayısı 2-45 (1104 plusmn082) Bitkide ccediliccedilek sayısı 9-600lt (8902 plusmn95) pedunkulda ccediliccedilek sayısı 1-100lt (108 plusmn12) Pediseller kılcal boyu 20-220 (623 plusmn02) mm viskoz Kaliks genişccedile kampanulat tuumlysuumlz bazen salgı tuumlyluuml buumlyuumlkluumlğuuml 10-20 (151 plusmn003) x 10-20 (130 plusmn003) mm dişler geniş ovat obtus Petaller beyazdan accedilık pembe renkliye kadar buumlyuumlkluumlğuuml 20-35 (274 plusmn014) x 03-10 (062 plusmn002) mm şekli oblanseolattan obtusa kadar obtus Stamen duumlzeni antisepalus-antipetalus (sepallerin ve petallerin karşısında) intrors (iccedile doumlnuumlk) versatil (doumlnebilir) filament beyaz renkli zarımsı petaller aynı boyda veya daha kısa Pistil 1 karpelli ovaryum uumlst durumlu ovat plasentasyon serbest sentral 2 homostiluslu stigma bifurkat Kapsuumll şekli kampanulat krem accedilık yeşil iccedil kısımları mor renkli buumlyuumlklluumlğuuml 10-22 (154 plusmn003) x 02-20 (145 plusmn002) mm Tohumlar kulakccedilıklı (aurikulat) virguumll şekilli accedilık veya koyu kahve renkli buumlyuumlkluumlğuuml 05-1 (079 plusmn002) x 04-1 (069 plusmn002) mm obtustan akuta kadar değişen tuberlere sahip Ccedil (4)5-7 Habitat Stepler jipsli tepeler ve kaya accedilıklarında 700-1400 m arasında dikey yayılış goumlsterir 1a Gypsophila heteropoda Freyn amp Sint subsp heteropoda (Wentia 9128 44-49 1962 FlTr Vol 2 164-165 1967) Duumlnyadaki Yayılışı Transkafkasya K İran Irak Afganistan Transkaspiya Tuumlrkiye İran-Turan elementi Tip Tuumlrkmenistan Tuumlrkiyedeki Yayılışı A9 Kars B4 Ankara B6 Ccedilankırı Sivas B10 Ağrı Ccedil 4-5 Habitat Kumlu Jipsli yarı ccediloumll topraklarda 700-1400 m rakımlarda yetişir



1b Gypsophila heteropoda Freyn amp Sint subsp minutiflora Barkoudah (Wentia 9128 44-49 1962 FlTr Vol 2 164-165 1967) Yayılışı Endemik(Tuumlrkiye) B6 Sivas İran-Turan elementi Tip ( ) Tuumlrkiye (B6 Sivas) Ccedil 5-7 Habitat Jipsli kumul ve yarıccediloumll topraklarında 1300 -1400 m rakımlarda yetişir Bu taksonlar aşağıdaki anahtarla ayırt edilebilir 1 Bitki glabrous 30 cmrsquoye kadar yapraklar 40x35 mmrsquoye kadar helliphelliphelliphellip subsp heteropoda 1 Bitki salgı tuumlyluuml 15 cmrsquoye kadar yapraklar 20x2 mmrsquoye kadar helliphelliphelliphelliphellip subsp minutiflora 2 G parva Barkoudah (Wentia 9132 30-37 1962)

Bitki tek yıllık koumlk beyaz renkli ccedilatallanma genelde yok (nadiren ikiye ayrılır) buumlyuumlkluumlğuuml 02-75 cm (269 plusmn013) x 05-20 mm (106 plusmn003) Tek ana goumlvdeli kızıl veya kahve renkli dallanma genelde yukarıdan (bazen tabandan) ikiye ccedilatallı (dikazyum) alt kısımları salgı tuumlyluuml veya tuumlysuumlz uumlst kısımları viskoz buumlyuumlkluumlğuuml 70-300 cm (1565 plusmn042) x 05-30 mm (122 plusmn004) Yapraklar etli şeritsi-mızraksıdan (linear-lanseolat) şeritsiye (linear) kadar goumlvdede dizilişleri dekussat 20-360 (136 plusmn006) x 03-40 (145 plusmn006) mm akut Ccediliccedilek durumu kuumlresel genellikle sık (bazen seyrek) ccediliccedilekli Brakteler uumlccedilgen şekilli zarımsı tuumlysuumlz 05-2 mm (124 plusmn007) x 04-1 mm (073 plusmn004) Bitkide pedunkul sayısı 1-34 (557 plusmn055) Pedunkulda ccediliccedilek sayısı 2-40 (1077 plusmn069) Bitkide ccediliccedilek sayısı 10-300lt (7010 plusmn92) ccediliccedilek sapları kılcal veya değil viskoz 1-30 mm (526 plusmn031) Kaliks tuumlysuumlz geniş ccedilan şeklinde (kampanulat) 10-30 mm (171 plusmn004) x 10-20 mm (131 plusmn004) dişler ovat obtus Petaller oblanseolat tabanı akut ucu obtus buumlyuumlkluumlğuuml 15-50 mm (271 plusmn006) x 05-10 (082 plusmn002) damarları belirgin 3 adet beyaz accedilık sarı renkli Stamenler sepaller ve petallerle karşılıklı (nadiren didinamus) anterler iccedile doumlnuumlk (intrors) doumlnebilir(versatil) filamentler beyaz renkli zarımsı sepallerle aynı boyda veya daha kısa (2-3 mm) Pistil 1 karpelli ovat uumlst durumlu plasentasyon serbest sentral 2 homostiluslu stigma bifurkat Kapsuumll kampanulat krem renkli 10-20 mm (155 plusmn006) x 10-20 mm (137 plusmn006) yarıklar 4 adet dışa kıvrık yarıya kadar accedilılabilir Tohumlar arikulat virğuumll şeklinde siyah veya kahve renkli 05-10 mm (072 plusmn003) x 04-10 mm (057 plusmn003) dikenimsi tuberli Yayılışı Endemik(Tuumlrkiye) A4 Ccedilankırı A5 Ccedilorum İran-Turan elementi Tip ( ) Tuumlrkiye (A4 Ccedilankırı) Ccedilankırı şehrin guumlneyi Ccedil 5-7 Habitat Yarı ccediloumll jipsli tepelerde ve gevşek yapılı step alanlarında 600-1300 m rakımlarda yetişir G heteropoda rsquoya ccedilok benzer ama belirgin şekilde dikenimsi tohumludur 3 G linearifolia ( Fisch amp CAMey) Boiss (Fl Or 1 550 1867) Syn Dichoglottis linearifolia Fisch amp CAMey (IndSem Hort Re 126 1835) Gypsophila szovitsii Fisch amp CAMey var glandulosa Fenzl (Fl Ross 1289 1842) Gypsophila trichopoda Boiss (Diagser 1 110 1843) Tek yıllık 5-25 cm oumlzellikle alt kısımları kuumlccediluumlk salgı tuumlyluuml Goumlvde tabandan ccedilatalsı dallı Yapraklar etli şeritsi 10-35 x 10-25 buumlyuumlkluumlğuumlnde obtus-apikulat (tepecikli) Ccediliccedilek durumu ccedilok geniş ccedilok gevsek Pediseller ve dallar kılcal Brakteler şeritsi (linear) yapraksı Ccediliccedilek sapları tuumlysuumlz 1-2 cm uzunlukta Kaliks kampanulat plusmn salgı tuumlyluuml kaliks dişleri ovat obtus dişlerin boyu 15-25 mm kenarları zarımsı Petaller beyaz 20-35 mm şeritsi emarginattan (ccedilentikli) iki lobluya kadar Tohumlar akut (sivri) tuberli Duumlnyadaki Yayılışı G Rusya Transkaspiya İran Irak Tuumlrkiye İran-Turan elementi Tip Rusya Tuumlrkiyedeki Yayılışı İccedil Anadolu (B6 B7 Sivas Kayseri Nevşehir civarı) Ccedil 6 Habitat Jipsli yarı ccediloumll alanlarda 1100-1300 mrsquoler arasında dikey yayılış goumlsterir (Bu tuumlr tuumlm aramalarımıza rağmen bulunamamıştır Tuumlruumln yukarıdaki deskripsiyonu Davis (1967)rsquode yer alan bilgilere goumlre yapılmıştır) 4 G elegans M Bieb (Fl Taur-Cauc 1319 1808) Syn Gypsophila producta Stapf (DenkAkadWissWien Math-NatKl 51 2801886) Gypsophila ceballosii Pau amp Vicioso (Bol Soc Fsp Hist Nat 19 493 1919) Gypsophila elegans var latipetala Barkoudah (Ventia 9135 1962)

Tek yıllık 5-60 cm boyunda tuumlysuumlz kalınlaşmış kazık koumlk bulunur koumlk boyu 10 cm ye kadar solgun sarı krem ve başak renginde Goumlvde dik dallanma uumlst kısımda dikotom ccedilimen yeşili veya koyu yeşil renklerde 8-80 cm uzunlukta Ccediliccedilekler seyrek Yapraklar basit sapsız yeşil renkli şeritsiden (linear) şeritsi-mızraksıya (linear-lanseolat) kadar sivri uccedillu buumlyuumlkluumlğuuml 10-60 x 1-15 mm alt goumlvde yaprakları lanseolat oblanseolat uumlst goumlvde yaprakları linear linear-lanseolat dizilişi opposit kenarları duumlz ve tuumlysuumlz buumlyuumlkluumlğuuml 05-60 x 1-10 mm 1-3 damarlı Ccediliccedilek durumu gevşek dikazyum Brakteler uumlccedilgenimsi zarımsı orta damar belirgin Pediseller ince 5-35 mm Kaliks 3-5 mm kampanulat dişleri ovat obtus Kaliks kampanulat sepallerin dişleri obtus petalin yarısı kadar uzunlukta araları şeffaf-zarsı yapıda Petaller 3-12 mm beyaz kaliksten 2-3 kat daha uzun genelde pembe mor damarlı genişccedile oblong-kuneat emarjinat Kapsuumll ovat yeşil saydam sarı renkte eni ve boyu birbirine ccedilok yakın 15 mm olgunlaşınca 4



yarık (valf)rsquola accedilılır valflerin ucu akut dışa buumlkuumllmuumlş Tohumlar accedilık kahverengi koyu siyah renkte bir meyvede 2-12 adet tohum bulunur Tohumlar obtus tuberli Duumlnyadaki Yayılışı Guumlney Rusya Kafkasya İran Tuumlrkiye İran-Turan elementi Tip ( ) Kafkasya (G elegans var latipetala Barkoudahrsquonın tip oumlrneği B8 Erzincan Tercanrsquodan toplanmıştır) Tuumlrkiyedeki Yayılışı A7 Guumlmuumlşhane A8 Erzurum A9 Ardahan-Erzurum B6 Ccedilankırı-Ccedilorum B7 Erzincan B8 Erzincan-Diyarbakır B9 Ağrı-Van B10 Iğdır Ccedil 5-7 Habitat Aşınmış yerler step alpinik step kuumlltuumlr alanları ve kenarları ile yol kenarlarında 650ndash2700 m rakımlarda yetişir Ekseriyetle kuumlltuumlruuml yapılmaktadır Tohum bankaları ve ccediliccedilekccedililerin listesinde yer alır Tuumlrkiyersquode kuumlltuumlruuml yapılmaz sadece doğal olarak yetişir 5 G bitlisensis Barkoudah (Wentia 9136 24-31 1962)

Tek yıllık 15-40 cm tuumlysuumlz İyi gelişmiş kazık koumlk bulunur 4-20 cm Goumlvde ccedilok narin otsu ve dik tuumlysuumlz asla viskoz değil 10-85 cm uzunlukta yeşil-kırmızı renklerde genelde tabandan dikotom dallı ve ccedilok sayıda Yapraklar şeritsiden şeritsi-mızraksıya kadar akut 10-25 x 1-5 mm Alt goumlvde yaprakları linear lanseolat nadiren oblanseolat ilk ccedilıkan yapraklar tabanda belirgin şekilde oblanseolat buumlyuumlk ve bitki olgunlaştıkccedila kurumakta sanki oumlnceki vejetasyon doumlneminden kalma gibi bir izlenim verir uumlst goumlvde yaprakları linear opposit dizilişli kaidede birleşmiş sesil accedilık veya koyu yeşil renkli kenarları duumlz tuumlysuumlz buumlyuumlkluumlğuuml 10-80 x 08-18 mmrsquo ye kadar 1-3 damarlı Ccediliccedilek durumu geniş ccedilok ccediliccedilekli bileşik dikazyum 1 pedunkuldaki ccediliccedilek sayısı 2-12 pedisel uzunluğu 03-28 mm Brakteler ovat-uumlccedilgenimsi zarımsı Pediseller 5-25 mm Kaliks kampanulat 2-3 mm tuumlysuumlz dişler 5 adet ovat obtus araları tabana kadar şeffaf zarsı Petaller beyaz 5 adet tabanda serbest linear-oblong şekilli 3-10 mm uzunlukta 3 belirgin mor-menekşe damarlı uccedilları obtus goumlsterişli beyazdan accedilık pebbeye kadar renkli pembe menekşe veya mor renklerde 3 damarlı Stamenler 10 adet petalle aynı boyda flamentler beyaz anter tipi ve bağlantısı versatil ve 3 kanatlıdır Stamenler tek halka uumlzerinde reseptakuluma bağlanmış Ovaryum bir sapla ccedilıkmakta uumlst durumlu stigma duumlz iki homostilluslu Plasentasyon serbest sentral Kapsuumlller yuvarlağa yakın şekilli parlak accedilık yeşil-sarı renkte 4 yarıkla accedilılmakta yarıkların (valf) uccedilları duumlz ve akut arkaya doğru kıvrık Tohum sayısı 2-12 arasında uccedil kısmı kuumlt gaga şeklinde sarı-krem ve koyu siyah renklerde kuumlccediluumlk uzun ve yassı obtus tuberkuumllluuml Yayılışı Endemik(Tuumlrkiye) A7 Trabzon A9 Kars B7 Erzincan B9 Van-Bitlis-Ardahan İran-Turan elementi Tip ( ) Tuumlrkiye (B9 Bitlis) Tatvan-Bitlis arası Ccedil 6-7 Habitat Kumul ve yarıccediloumll topraklarında yetişen tuumlruumln stepler jipsli tepe yamaccedilları orman ve orman accedilıklarında 1250-2800 mrsquoler arasında dikey yayılış goumlsterir Van Goumlluuml civarında bol olarak yetişmekle beraber Doğu Anadolursquonun pek ccedilok youmlresinde de yetişmektedir 6 G viscosa Murray (Comm Goumltting 9 1783)

Tek yıllık tuumlysuumlz uumlst kısımlar yapışkan plusmn donuk koyu yeşil renkte Koumlkler parlak beyaz ccedilatallanma yok bir ana koumlkluuml buumlyuumlkluumlğuuml 20-150 cm (8704 plusmn045) x 10-60 cm 273 plusmn019) Goumlvde boyu 20-65 cm eni 10-50 mm (253 plusmn019) dik ana goumlvdeli goumlvdeler ince esnek ikiye dallanmış (0-26 cm (1387 plusmn128) uumlst internodlar plusmnviskos Yapraklar goumlvde tabanında sıkışmış bitkide yaprak sayısı 10-90(2353 plusmn216) buumlyuumlkluumlğuuml 10-120 cm (385 plusmn032) x 2-15 mm (60 plusmn038) şekli linear-lanseolattan lanseolata kadar alt yapraklar obtus uumlsttekiler akut belirgin olmayan 3ndash5 damarlı Brakteler tuumlysuumlz buumlyuumlkluumlğuuml 10-40 mm (205 plusmn007 ) x 10-20 mm (102 plusmn002) uumlccedilgensi akut zarımsı Ccediliccedilek durumu ikiye dallanmış ccedilok ccediliccedilekli korimboz veya panikulat Bitkide ccediliccedilek sayısı 2-200lt (12130 plusmn1103) Bitkide pedunkul sayısı 3-100lt (1942 plusmn331) Pedunkulda ccediliccedilek sayısı 3-30 (1070 plusmn071) Pedisel 2-40 mm (692 plusmn039 kaliksden ortalama 3 kat daha uzun) kılcalsı Kaliks tuumlysuumlz buumlyuumlkluumlğuuml 10-28 mm (209 plusmn024) x 10-30 mm (182 plusmn005) genişccedile kampanulat dişleri obtus Petal buumlyuumlkluumlğuuml 20ndash50 mm (304 plusmn000) x 10-20 mm (115 plusmn004) kaliksten daha uzun linear-oblong beyazdan soluk pembeye kadar renkte 3 beyaz damarlı ucu oblong Stamen duumlzeni fasikulat sepallerin ve petallerin karşısında (antisepalus antipetalus) iccedile doumlnuumlk (intrors) versatil beyaz renkli petellerle yaklaşık aynı boyda Pistil 1 kuumlremsi karpelli ovaryum uumlst durumlu ovat plasentasyon serbest sentral 2 homostiluslu stigma bifurkat Kapsuumll ovat accedilık yeşil krem accedilık kahve renkli buumlyuumlkluumlğuuml 10-30 mm (214 plusmn001) x 07-10 mm (098 plusmn001) 4 yarıklı yarıklar 13 den 12 ye kadar accedilılır Tohumlar aurikulat yassı salyangoz gibi siyah veya kahve renkli buumlyuumlkluumlğuuml 08-10 mm (099 plusmn001) x 07-10 mm (098 plusmn001) obtus tuberli Duumlnyadaki Yayılışı Suriye Filistin Uumlrduumln Sina Yarımadası Arabistan Tuumlrkiye Iran-Turan elementi Tip Suriye-Aleppo (Halep) Tuumlrkiyedeki Yayılışı B3 Eskişehir B4 Ankara-Konya B5 Kayseri B6 Ccedilankırı-Sivas C3-4 Konya C6 Şurfa Ccedil 4-6 Habitat Step dere yatağı hububat tarlaları terkedilmiş alanlar ve yol kenarlarında 800-1400 m lerde yetişir 7 G antari Post amp Beauverd (Pl Postianae et Dinsmorianae 1 4 1932 opcit 1-8)

Tek yıllık Koumlkleri dik beyaz ccedilatalsız kazık koumlkluuml buumlyuumlkluumlğuuml 02-54 cm (117plusmn050) x 04-10 mm (065plusmn002) Goumlvdede dallanma yok ana goumlvde hakim tuumlysuumlz rengi kızıldan yeşile kadar buumlyuumlkluumlğuuml 15-11 cm (566plusmn009) x 10-40 mm (102plusmn002) Yapraklar linear-lanseolattan (şeritsi-mızraksı) lineara (şeritsi) kadar goumlvdede dizilişleri dekussat bitkide yaprak sayısı 6-50 adet (1227plusmn065) buumlyuumlkluumlğuuml 2-35 mm (110plusmn04) x 02-10 mm (064plusmn003) Brakteler linear zarımsı tuumlysuumlz buumlyuumlkluumlğuuml 10-30 mm (154plusmn009) x 10-20 mm (115plusmn007) Ccediliccedilek



durumu basit veya bileşik dikazyum Bitkide pedunkul sayısı 1-9 adet (149plusmn008) Pedunkulda ccediliccedilek sayısı 1-14 adet (468plusmn025) Bitkide ccediliccedilek sayısı 1-60 adet (637plusmn061) Ccediliccedilek boyu 10-50 mm (338plusmn007) pedisel kılcal boyu 20-180 mm (703plusmn02) Kaliks kampanulat tuumlysuumlz ovat-obtus buumlyuumlkluumlğuuml 10-30 mm (169plusmn003) x 10-20 mm (122plusmn003) dişleri ovat obtus Petaller kuneattan obtusa kadar beyaz (uccedilları pembe) renkli damarlar mor renkli 5 7 (nadiren 9) adet boyutları 20-50 mm (384plusmn009) x 10-20 mm (179plusmn005) Stamen duumlzeni fasikulat anterler iccedile doumlnuumlk (intrors) versatil tabanı obtus boyuna accedilılır teka duumlzeni paralel filament kaliksin 2 katı Pistil 1 karpelli ovaryum uumlst durumlu ovat şekilli plasentasyon serbest sentral 2 homostiluslu Kapsuumll kampanulat şekilli krem veya sarı renkli buumlyuumlkluumlğuuml 20-40 mm (311plusmn007) x 15-25 mm (208plusmn003) 4 yarıklı yarıklar 13-12 accedilılır Kapsuumllde tohum sayısı 10-42 adet (2269plusmn12) tohumlar virguumll (salyangoz) gibi siyah veya koyu kahve renkli buumlyuumlklğuuml 03-06 mm (043plusmn001) x 03-05 mm (035plusmn001) yassı obtus tuberli Duumlnyadaki Yayılışı Suriye Arabistan Tuumlrkiye İran-Turan(Arabistan Sahrası) Elementi Tip ( ) Suriye Tuumlrkiyedeki Yayılışı C7 Şanlıurfa Ccedil 4-5 Habitat Kurak taşlık ve kumsal ortamlarda tarla kenarları ve Pinus halepensis plantasyonu altı ve accedilıklarında 1600-1800 m rakımlarda yetişir Section 2 Macrorrhizaea Boiss 8 G muralis L (Sp Pl 408 1753) Syn Saponaria muralis (L) Lam (Fl Fr 2 540 1778) Gypsophila purpurea Gilib (Fl Lith 2 154 1781) Gypsophila agrestis Pers Gypsophila serotina Hayne ex Willd (Enum Pl 464 1809) Dichoglottis muralis (L) Jaub amp Spach (Fl Or 1 13 1842)

Tek yıllık koumlk beyaz nadiren kızıl renkli ana koumlk hakim koumlkte ccedilatallanma başlangıcı 00-10 mm (10 plusmn004) buumlyuumlkluumlğuuml 05-10 cm (283 plusmn017) x 03-100 mm (131 plusmn018) Bitki tek ana goumlvdeli boyu 50-360 cm(179 plusmn049) Goumlvde eni 02-120 mm (133 plusmn015) dikasyal dallanmalı dallanma başlangıcı 00-90 cm (452 plusmn016) uumlst kısımları genelikle tuumlysuumlz alt kısımları puberulent tuumlyluuml ve koyu yeşilden kızıl kahveye kadar uumlst kısımları yeşil renkli Yapraklar linear uccedilları akut dizilişleri dekussat buumlyuumlkluumlğuuml 02-38 cm (097 plusmn005) x 02 ndash 150 mm (122 plusmn019) kenarları oumlzellikle nodyuma doğru sık ve kısa tuumlyluuml Brakte buumlyuumlkluumlğuuml 10-50 mm (166 plusmn008) x 02-05 mm (033 plusmn001) şekli linear yapraksı kenarları şeffaf zarımsı seyrek tuumlyluuml Bitkide pedunkul sayısı 2-22 adet (93 plusmn061) Pedunkulda ccediliccedilek sayısı 1-20 adet (497 plusmn032) Ccediliccedilek durumu korimbuz panikulat gevşek bitkide ccediliccedilek sayısı 3-107 adet (5986 plusmn434) pediseller kılcalsı kaliksten birkaccedil kat daha uzun boyu 20-180 mm (755 plusmn023) Kaliks kampanulat tuumlysuumlz buumlyuumlkluumlğuuml 15-40 mm (251 plusmn005) x 10-20 mm (118 plusmn003) kaliks dişleri 5 adet 05 mm obtus kenarları seyrek tuumlyluuml Petal buumlyuumlkluumlğuuml 20-50 mm (336 plusmn005) x 06-20 mm (113 plusmn03) genelde beyaz (bazen pembe) renkli şekli oblong tabanı kuneat ucu obtus 3 (bazen 2) damarlı damarlar pembe accedilık yeşil accedilık sarı renklerde petal ucu dalgalı veya duumlz obtus nadiren rotuntat Stamenler kaliks ile aynı boyda sepallerin ve petallerin karşısında eşit anterler iccedile doumlnuumlk bağlantıları versatil filament 20-25 mm boyuna accedilılır tabanı obtus teka duumlzeni paralel Pistil 1 karpelli ovaryum uumlst durumlu ovat-oblong şekilli plasentasyon serbest sentral 2 homostiluslu stigma bifurkat boyu 05 mm dışa kıvrık duumlz veya spiral yapmış Kapsuumll genişccedile kampanulat accedilık sarı veya accedilık kahve renkli buumlyuumlkluumlğuuml 15-30 mm (044 plusmn005) x 02-04 mm (029 plusmn001) kaliksden daha uzun kapsuumll sapı 05 mm kapsuumll boyuna 4 yarıkla yarıya kadar accedilılabilir Kapsuumllde tohum sayısı 2-26 (1326 plusmn078) Tohum buumlyuumlkluumlğuuml 03-06 mm (044 plusmn005) x 02-04 mm (029 plusmn001) virguumll şeklinde siyah veya kahve renkli obtus (duumlz) tuberkuumllluuml Duumlnyadaki Yayılışı Orta ve Doğu Avrupa Kafkasya Sibirya Tuumlrkiye Avrupa-Sibirya Elementi Tip İsveccedilrsquo den tanımlanmıştır Tuumlrkiyedeki Yayılışı A1 Tekirdağ Ccedil 4-6 Habitat Tarlalar yol kenarları step alanlar ve terkedilmiş arazilerde 200-400 m arasında dikey yayılış goumlstermektedir Edirne Pazarkule Ccediloumlrekkoumlyrsquoden kayıtlıdır(Davis 1967) Bu guumln bu lokalite Yunanistan sınırları iccedilerisinde kalmıştır Bu nedenle Anadolursquoda yok kabul edilmektedir Ancak Tekirdağrsquodan toplanlığı iccedilin Tuumlrkiyersquode varlığı kesinleşmiştir 9 G tubulosa (Jaub amp Spach) Boiss (Diagn Ser 1(1)11 1843) Syn Dichoglottis tubulosa Jaub amp Spach (Fl Or 113 1842)

Tek yıllık boyu 2-22 cm (911 plusmn14) Koumlk buumlyuumlkluumlğuuml 01-90 cm (510 plusmn039) x 05-30 mm (09 plusmn0029) beyaz renkli ana koumlk hakim ccedilatallanma başlangıcı 0-55 mm (615 plusmn067) Goumlvde sayısı 1-5 (105 plusmn003) genellikle tek goumlvdeli eni 03-20 mm (088 plusmn001) kahve kızıl accedilık yeşil renkli goumlvdede kısa aglandular ve uzun glandular tuumlyler birlikte bulunur dallanma dikasyal dallanma başlangıcı 0-70 cm (197 plusmn005) arasında Bitkide yaprak sayısı 12-214 adet (5245 plusmn138) Yaprak şekli linear lanseolattan lineara kadar goumlvdede dizilişi dekussat buumlyuumlkluumlğuuml 02-67 cm (072 plusmn002) x 05-10 mm (09 plusmn001) Brakte buumlyuumlkluumlğuuml 10-40 mm (272 plusmn008) x 04-15 mm (072 plusmn002) şekli linear uzun ve sık salgı tuumlyluuml Bitkide pedunkul sayısı 1-127(1153 plusmn064) pedunkulda ccediliccedilek sayısı 0-42 adet (261 plusmn013) bitkide ccediliccedilek sayısı 0-200 (2422 plusmn131) Ccediliccedilek durumu dikasyal-panikula gevşek pediseller 1-20 mm (907 plusmn019) uzunlukta genellikle ccediliccedileklenme başlangıcında kıvrık ccediliccedilek boyu 20-80 mm (533 plusmn008) Kaliks tuumlpsuuml (tubulat)



buumlyuumlkluumlğuuml 20-70 mm 468 plusmn018) x (05-20 mm (122 plusmn003) uzun salgı tuumlylerle kısa tuumlyler birarada dişleri ccedilok kısa (1 mm) ovat obtus uccedilları zarımsı Petaller 40-90 mm (611 plusmn008) x 05-20 mm (127 plusmn004) tabanı beyaz uumlst kısım pembe şekli linear emarginat veya obtus 3 adet pembe veya bordo damarlı Stamenler 40-50 mm uzunlukta dizilişi eşit aralıklı olup sepaller ve petallerle karşılıklı Anterler iccedile doumlnuumlk (intrors) bağlantıları versatil (doumlnebilir) Filament kaliks ile aynı boyda veya daha kısa Pistil 1 karpelli ovaryum uumlst durumlu ve oblong şekilli plasentasyon serbest sentral 2 adet homostiluslu Kapsuumll şekli tubulat accedilık yeşil veya krem renginde buumlyuumlkluumlğuuml 25-50 mm (393 plusmn01) x 10-20 mm (125 plusmn005) yarıklar 13 den 12 ye kadar accedilılır Kapsuumllde tohum sayısı 1-25 (1461 plusmn055) tohum buumlyuumlkluumlğuuml 05-10 mm (094 plusmn001) x 04-06 mm 051 plusmn00) virguumll şeklinde kahve veya siyah renkli tohumlar yassı tuberkuumlller sık ve obtus Tip ( ) Tuumlrkiye C1 Aydın Yayılışı Endemik(Tuumlrkiye) B1 İzmir B2 Denizli-Manisa-Uşak C2 Aydın C5 Adana Doğu Akdeniz elementi Ccedil 5-7 Habitat Quercus coccifera makisi kayalıklar Pinus brutia ormanı accedilıkları tepe yamaccedilları ve terkedilmiş tarlalarda 700-1300 m rakımlarda yetişir 10 G confertifolia Hub-Mor (Feddes Rep 5242 1943 opcit 19-25)

Tek yıllık boyu 21-65 cm (374 plusmn01) Koumlk buumlyuumlkluumlğuuml 50-85 cm (302 plusmn023) x 04-20 mm (084 plusmn004) koumlk rengi ccediloğunlukla kızıl nadiren kızıldan beyaza kadar ccedilatallanma genellikle yok bazen ikiye ccedilatallanır ana koumlk hakim Bir koumlke bağlı goumlvde sayısı 10 eni 08-20 mm (136 plusmn005) kızıl accedilık yeşil renkli dallanma şekli dikazyum dallanma başlangıcı 00-20 cm 073 plusmn0099) tamamı yoğun glandular-hirsut tuumlyluuml Yaprak şekli linear- lanseolattan lineara kadar değişir (ccediloğunlukla linear-lanseolat) bir bitkideki sayısı 8-36 (1843 plusmn073) buumlyuumlkluumlğuuml 5-22 mm (134 plusmn02) x 06-50 mm (117 plusmn004) goumlvdede dizilişi dekussat sık ve uzun salgı tuumlyluuml uccedilları obtus Brakte buumlyuumlkluumlğuuml 6-12 mm (979 plusmn017) x 10 mm şekli linear uzun salgı tuumlyluuml brakteler ccediliccedilek durumunu kuşatır Ccediliccedilek durumu bir kaccedil ccediliccedilekli kapitulum şeklinde sıkışmış rasem 1 bitkide pedunkul sayısı 1-15 (420 plusmn028) 1 pedunkulda ccediliccedilek sayısı 0-10(330 plusmn018) 1 bitkide ccediliccedilek sayısı 0-43(1404 plusmn08) ccediliccedilek boyu 60-100 mm (817 plusmn011) pedisel uzunluğu 02-30 mm (118 plusmn005) Kaliks tuumlpsuuml buumlyuumlkluumlğuuml 50-90 mm (708 plusmn008) x 10-50 mm (152 plusmn006) yoğun şekilde uzun salgı tuumlyluuml dişleri linear lanseolat akut mor renkli Petaller linear (şeritsi) buumlyuumlkluumlğuuml 10-110 mm (844 plusmn012) x 10-12 mm (101 plusmn00) pembe nadiren beyaz renkli ucu emarginat 3 damarlı (nadiren 1 damarlı) damarlar pembe koyu pembe mor renkli Stamen iccedile doumlnuumlk (intrors) kaliks ile aynı boyda anter versatil dorsifiks filament petalle aynı boyda veya 1-2 mm kısa Pistil 1 karpelli karpel ovat-obtus şekilli ovaryum uumlst durumlu plasentasyon serbest sentral 2 homostiluslu stigma 2-25 mm uccedilları dışa kıvrık stilus 4 mm Kapsuumll ovat-oblong şekilli krem accedilık yeşil renkli buumlyuumlkluumlğuuml 05-08 mm (058 plusmn005) x 01-03 mm (019 plusmn002) yarıklar 12 -13rsquoe kadar accedilılır Kapsuumllde tohum sayısı 10-15(119 plusmn06) buumlyuumlkluumlğuuml 04-06 mm (048 plusmn002) x 03-05 mm (039 plusmn002) şekli salyangoz virguumll gibi rengi siyah kahverengi uumlzeri obtus (duumlz yassı) tuberli Tip ( ) Tuumlrkiye [C2] Muğla Yayılışı Endemik(Tuumlrkiye) C2 Muğla Burdur Doğu Akdeniz elementi Ccedil 4-5 Habitat Yaşlı Pinus brutia ormanları maki accedilıkları dere yataklarında ve alpinik steplerde 100-1500 m arasında dikey yayılış goumlsterir Genel goumlruumlnuumlmuuml ile bazı Velezia tuumlrlerini andırır Section 3 Hagenia A Braun 11 G pilosa Hudson (Phil Trans Roy Soc Land (B) 56252 1767) Syn Hagenia filiformis Moench (Meth 61 1794) Gypsophila porrigens (Gouan ex L) Boiss (Fl Or 1 557 1867)

Tek yıllık Koumlk buumlyuumlkluumlğuuml 20-150 cm (596 plusmn038) x 10-70 mm (249 plusmn020) genellikle beyaz krem accedilık kahve renkli ccedilatallanma genellikle yok nadiren ikiye ayrılır ana koumlk hakimdir Goumlvde 10-90 cm (3847plusmn282) uzunlukta iyi gelişmiş tek ve dik goumlvdeli goumlvde eni 10-60 mm (263 plusmn018) rengi krem veya accedilık yeşil uumlst kısımlar accedilık yeşil goumlvdede dallanma dikasyal 3- 9 nodyumlarda başlar koumlk boğumuna uzaklığı 20-380 cm (1080 plusmn091) uzun glandular hispit tuumlyluuml Yapraklar 10-100 cm (304 plusmn030) x 10-120 mm (531 plusmn033) buumlyuumlkluumlkte bir bitkide sayısı 6-168 (3210 plusmn442) adet şekli lanseolat veya linear lanseolat goumlvdede dizilişi dekussat 30-50 belirgin damarlı uzun salgı tuumlyluuml Brakteler lanseolat linear-lanseolat yapraksı buumlyuumlkluumlğuuml 10-100 mm (434 plusmn026) x 10-30 mm (128 plusmn0059) salgı tuumlyluuml Ccediliccedilek durumu birleşik dikazyum 1 bitkideki pedunkul sayısı 2-103 (1841 plusmn391) 1 pedunkulda ccediliccedilek sayısı 1-88(688plusmn110) 1 bitkideki ccediliccedilek sayısı 5-200 (6705 plusmn862) pediseller kılcal aşağıya doğru kıvrık veya değil tuumlysuumlz boyu 80-360 mm (1963 plusmn047) Kaliks 20-70 mm (461 plusmn010) x 10-50 mm (321 plusmn016) şekli ccediliccedilekte tubulat meyvede kampanulat sık ve uzun glandular-hispit tuumlyluuml dişleri kısa uumlccedilgenimsi uccedilları obtus Petal buumlyuumlkluumlğuuml 30-80 mm (605 plusmn010) x 10-70 mm (239 plusmn013) petaller kaliksin 2-3 katı uzunlukta alt yarısı zarımsı beyaz uumlst kısım pembe koyu pembe renkli şekli linear-oblong 1 veya 3 damarlı damar rengi beyaz veya bordo Stamen duumlzeni fasikulat anterler iccedile doumlnuumlk (intrors) bağlantısı versatil (doumlnebilir) filament petalle aynı veya yarısı uzunlukta Pistil 1 karpelli ovat ovaryum uumlst durumlu plasentasyon serbest sentral 2 homostiluslu Kapsuumll ovat kremaccedilık yeşil ve accedilık kahve renkli buumlyuumlkluumlğuuml 50-70 mm (531 plusmn011) x 30-50 mm (471 plusmn010) 4 adet olan yarıklar 12 -13rsquoe kadar accedilılabilir dişler dışa kıvrıktır Kapsuumllde tohum sayısı 1-16 adet (910plusmn043) Tohum buumlyuumlkluumlğuuml



10-20 mm (193plusmn002) x 10-20 mm (138plusmn005) salyangoz(virguumll) şeklinde siyah kahve renkli genelde obtus nadiren obtus-akut tuberli Tip Ccedilelsi (Londra) Fizik Bahccedilesirsquonden tanımlanmıştır Duumlnyadaki Yayılışı Guumlney Batı Asya İran-Turan elementi Tuumlrkiyedeki Yayılışı A2(E) Istanbul A2(A) Bilecik B2 Afyon-Kuumltahya- Manisa B3 Afyon-Eskişehir-Konya B4 Ankara-Konya B5 Kayseri B6 Ccedilankırı B7 Elazığ C2 Antalya-Muğla C3 Burdur-Isparta C4 Konya C5 Niğde C67 Şanlıurfa Ccedil 5-7 Habitat Ekili tarlalar yol kenarları stepler nadiren Pinus ormanı accedilıklarında ve kumlu topraklarda 400-1200 m arasında dikey yayılış goumlsterir Tablo 12 Gypsophila tuumlrlerinin tanımlayıcı istatistikleri ve test sonuccedilları Karakterler Tuumlrler N Ortalama plusmnStd Hata Min - Mak Koumlk boyu (cm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 55 596bc plusmn 038 200 - 1500 G viscosa 46 704c plusmn 044 200 - 1500 G tubulosa 586 510 b plusmn 039 010 - 900 G antari 181 117a plusmn 005 020 - 540 G confertifolia 69 302a plusmn 023 050 - 850 G muralis 136 283a plusmn 017 050 - 1000 G heteropoda 146 266a plusmn 010 070 - 650 G parva 101 269a plusmn 013 020 - 750 Genel 1320 387 plusmn 018 010 - 900

Koumlk eni (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 55 249e plusmn 020 100 - 700 G viscosa 45 273e plusmn 019 100 - 600 G tubulosa 396 097bc plusmn 002 050 - 300 G antari 60 065a plusmn 002 040 - 100 G confertifolia 69 084ab plusmn 004 040 - 200 G muralis 135 131d plusmn 018 030 - 1000 G heteropoda 153 124cd plusmn 005 040 - 300 G parva 112 106bcd plusmn 003 050 - 200 Genel 1025 120 plusmn 003 030 - 1000

Koumlkte ccedilatallanma (mm)

F testi P değeri 0000 - G pilosa 55 000a plusmn 000 000 - 000 G viscosa 14 000 a plusmn 000 000 - 000 G tubulosa 234 615b plusmn 067 000 -2000 G antari 64 000 a plusmn 000 000 - 000 G confertifolia 69 000 a plusmn 000 000 - 000 G muralis 51 010 a plusmn 004 000 - 100 G heteropoda 122 027 a plusmn 008 000 - 500 G parva 125 000 a plusmn 000 000 - 000 Genel 734 201 plusmn 024 000 -2000

Bitki boyu (cm)

F testi P değeri 0000 - G pilosa 57 3847d plusmn 282 1000 - 9000 G viscosa 58 3857d plusmn 159 2000 - 6500 G tubulosa 652 911ab plusmn 140 200 - 2200 G antari 238 566a plusmn 009 150 - 1100 G confertifolia 70 374a plusmn 010 210 - 650 G muralis 182 1790c plusmn 049 500 - 3600 G heteropoda 194 1388bc plusmn 039 600 - 3500 G parva 125 1565bc plusmn 042 700 - 3000 Genel 1576 1261 plusmn 063 150 - 9000

Goumlvde eni (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 57 263d plusmn 018 100 - 600 G viscosa 47 253d plusmn 019 100 - 500 G tubulosa 393 088b plusmn 001 030 - 200 G antari 176 051a plusmn 002 020 - 100 G confertifolia 70 136c plusmn 005 080 - 200 G muralis 192 133c plusmn 015 020 - 1200



Tablo 12 (devam) G heteropoda 176 124c plusmn 004 050 - 300

G parva 126 122c plusmn 004 050 - 300 Genel 1237 115 plusmn 003 020 - 1200

Dallanma başlangıcı (cm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 56 1080 c plusmn 091 200 - 3800 G viscosa 31 1387 d plusmn 128 000 - 2600 G tubulosa 493 197 a plusmn 005 000 - 700 G antari 0 - - G confertifolia 70 073a plusmn 009 000 - 200 G muralis 162 452 b plusmn 016 000 - 900 G heteropoda 147 441 b plusmn 082 000 - 1400 G parva 116 470 b plusmn 026 000 - 1050 Genel 1075 370 plusmn 016 000 - 3800

Bitkide yaprak sayısı

F testi P değeri 0000 G pilosa 58 3210d plusmn 442 600 - 16800 G viscosa 50 2358bc plusmn 216 1000 - 9000 G tubulosa 412 5245f plusmn 138 1200 - 21400 G antari 103 1227a plusmn 065 600 - 5000 G confertifolia 72 1843ab plusmn 073 800 - 3600 G muralis 126 4132e plusmn 260 1000 - 15600 G heteropoda 141 2696cd plusmn 175 1000 - 18800 G parva 95 2061bc plusmn 105 1000 - 6400 Genel 1057 3615 plusmn 086 600 - 21400

Yaprak boyu(cm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 103 412d plusmn 030 100 - 1000 G viscosa 73 385d plusmn 032 100 - 1200 G tubulosa 464 072a plusmn 002 020 - 670 G antari 142 110bc plusmn 004 020 - 350 G confertifolia 141 134c plusmn 002 050 - 220 G muralis 166 097ab plusmn 005 020 - 380 G heteropoda 195 130c plusmn 005 020 - 320 G parva 107 136c plusmn 006 020 - 360 Genel 1391 140 plusmn 004 020 - 1200

Yaprak eni (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 102 531d plusmn 033 100 - 1500 G viscosa 75 600e plusmn 038 200 - 1500 G tubulosa 219 091ab plusmn 001 050 - 100 G antari 60 064a plusmn 003 020 - 100 G confertifolia 156 117bc plusmn 004 060 - 500 G muralis 140 122bc plusmn 019 020 - 1500 G heteropoda 232 162c plusmn 008 050 - 1200 G parva 121 145c plusmn 006 030 - 400 Genel 1105 193 plusmn 007 020 - 1500

Pedisel uzunluğu (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 138 1963f plusmn 047 800 - 3600 G viscosa 127 692cd plusmn 039 200 - 4000 G tubulosa 445 907e plusmn 019 100 - 5500 G antari 195 703cd plusmn 020 200 - 1800 G confertifolia 121 118a plusmn 005 020 - 300 G muralis 154 755d plusmn 023 200 - 1800 G heteropoda 290 623c plusmn 022 200 - 2200 G parva 176 526b plusmn 031 100 - 3000 Genel 1646 792 plusmn 014 020 - 5500

Bitkide pedunkul sayısı

F testi P değeri 0000 G pilosa 58 1841d plusmn 391 200 - 10300 G viscosa 48 1942d plusmn 331 300 - 10100 G tubulosa 383 1153c plusmn 064 100 - 12700 G antari 170 149a plusmn 008 100 - 900



Tablo 12 (devam) G confertifolia 81 420ab plusmn 028 100 - 1500

G muralis 67 930c plusmn 061 200 - 2200 G heteropoda 126 1098c plusmn 084 200 - 4500 G parva 91 557b plusmn 055 100 - 3400 Genel 1024 930 plusmn 041 100 - 12700

Bir pedunkulda ccediliccedilek sayısı

F testi P değeri 0000 G pilosa 76 688c plusmn 110 100 - 8800 G viscosa 86 1070d plusmn 071 300 - 3000 G tubulosa 456 261a plusmn 013 000 - 4200 G antari 139 468b plusmn 021 100 - 1400 G confertifolia 164 330ab plusmn 018 000 - 1000 G muralis 127 497b plusmn 032 100 - 2000 G heteropoda 175 1081d plusmn 121 100 - 20100 G parva 100 1077d plusmn 069 200 - 4000 Genel 1323 561 plusmn 022 000 - 20100

Bitkide ccediliccedilek sayısı

F testi P değeri 0000 G pilosa 38 6705c plusmn 862 500 - 20000 G viscosa 44 12130e plusmn 1103 200 - 20100 G tubulosa 412 2422b plusmn 131 000 - 20000 G antari 147 637a plusmn 061 100 - 6000 G confertifolia 96 1404ab plusmn 080 000 - 4300 G muralis 79 5986c plusmn 434 300 - 10700 G heteropoda 110 8904d plusmn 956 900 - 60100 G parva 67 7010c plusmn 920 1000 - 30100 Genel 993 3965 plusmn 181 000 - 60100

Ccediliccedilek boyu (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 20 635 c plusmn 024 500 - 800 G viscosa 0 - - G tubulosa 258 533 b plusmn 008 200 - 800 G antari 124 338a plusmn 007 100 - 500 G confertifolia 121 817 d plusmn 011 600 - 1000 G muralis 0 - - G heteropoda 0 - - G parva 0 - - Genel 523 556 plusmn 009 100 - 1000

Kaliks boyu (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 96 461d plusmn 010 200 - 700 G viscosa 86 209bc plusmn 024 100 - 2200 G tubulosa 301 468d plusmn 018 200 - 5500 G antari 222 169ab plusmn 003 100 - 300 G confertifolia 140 708e plusmn 008 500 - 900 G muralis 139 251c plusmn 005 150 - 400 G heteropoda 136 151a plusmn 003 100 - 200 G parva 74 171ab plusmn 004 100 - 300 Genel 1194 342 plusmn 007 100 - 5500

Kaliks eni (mm)

F testi P değeri 0000 - G pilosa 86 321d plusmn 016 100 - 500 G viscosa 83 182c plusmn 005 100 - 300 G tubulosa 274 122a plusmn 003 050 - 200 G antari 153 162b plusmn 004 100 - 200 G confertifolia 150 152b plusmn 006 100 - 500 G muralis 114 118a plusmn 003 100 - 200 G heteropoda 132 130a plusmn 003 100 - 200 G parva 65 131a plusmn 004 100 - 200 Genel 1057 154 plusmn 003 050 - 500

Petal boyu (mm)

F testi P değeri 0000 - G pilosa 90 605e plusmn 010 300 - 800 G viscosa 95 304b plusmn 008 200 - 500



Tablo 12 (devam) G tubulosa 199 611e plusmn 008 400 - 900

G antari 92 384d plusmn 009 200 - 500 G confertifolia 130 844f plusmn 013 100 - 1100 G muralis 121 336c plusmn 005 200 - 500 G heteropoda 133 279ab plusmn 014 200 - 2000 G parva 71 271a plusmn 006 150 - 500 Genel 931 480 plusmn 007 100 - 2000

Petal eni (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 92 239f plusmn 013 100 - 700 G viscosa 62 115cd plusmn 004 100 - 200 G tubulosa 108 127d plusmn 004 050 - 200 G antari 53 179e plusmn 005 100 - 200 G confertifolia 111 101c plusmn 000 100 - 120 G muralis 104 113cd plusmn 003 060 - 200 G heteropoda 114 062a plusmn 002 030 - 100 G parva 57 082b plusmn 002 050 - 100 Genel 701 124 plusmn 003 030 - 700

Brakte boyu(mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 94 434e plusmn 026 100 - 1000 G viscosa 65 205c plusmn 007 100 - 400 G tubulosa 136 272d plusmn 008 100 - 400 G antari 44 154b plusmn 009 100 - 300 G confertifolia 101 979f plusmn 017 600 - 1200 G muralis 90 166bc plusmn 008 100 - 500 G heteropoda 141 091a plusmn 004 010 - 200 G parva 40 124ab plusmn 007 050 - 200 Genel 711 323 plusmn 012 010 - 1200

Brakte eni (mm)

F testi P değeri 0300oumld G pilosa 91 128 plusmn 005 100 - 300 G viscosa 62 102 plusmn 002 100 - 200 G tubulosa 121 072 plusmn 002 040 - 150 G antari 41 115 plusmn 006 100 - 200 G confertifolia 91 100 plusmn 000 100 - 100 G muralis 60 033 plusmn 001 020 - 050 G heteropoda 119 044 plusmn 006 020 - 060 G parva 30 073 plusmn 004 040 - 100 Genel 615 100 plusmn 012 020 - 300

Kapsuumll boyu (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 35 531f plusmn 011 500 - 700 G viscosa 65 214c plusmn 007 100 - 300 G tubulosa 81 393e plusmn 010 250 - 500 G antari 54 311d plusmn 007 200 - 400 G confertifolia 20 058a plusmn 005 000 - 080 G muralis 70 227c plusmn 006 150 - 300 G heteropoda 143 154b plusmn 003 100 - 220 G parva 52 155b plusmn 006 100 - 200 Genel 520 247 plusmn 006 000 - 700

Kapsuumll eni (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 35 471f plusmn 010 300 - 500 G viscosa 38 229e plusmn 009 100 - 300 G tubulosa 81 125b plusmn 005 100 - 200 G antari 48 208d plusmn 003 150 - 250 G confertifolia 20 019a plusmn 002 010 - 030 G muralis 70 119b plusmn 003 100 - 150 G heteropoda 124 145c plusmn 005 020 - 200 G parva 30 137bc plusmn 006 100 - 200 Genel 446 171 plusmn 005 010 - 500



Tablo 12 (devam) Kapsuumllde tohum sayısı

F testi P değeri 0000 G pilosa 100 910b plusmn 043 100 - 1600 G viscosa 62 829b plusmn 036 300 - 1300 G tubulosa 67 1461d plusmn 055 100 - 2500 G antari 49 2269e plusmn 120 1000 - 4200 G confertifolia 10 1190c plusmn 060 1000 - 1500 G muralis 50 1326cd plusmn 078 200 - 2600 G heteropoda 118 345a plusmn 014 100 - 900 G parva 65 275a plusmn 014 100 - 600 Genel 521 937 plusmn 032 100 - 4200

Tohum boyu (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 76 193e plusmn 002 100 - 200 G viscosa 30 099d plusmn 001 080 - 100 G tubulosa 81 094d plusmn 001 050 - 100 G antari 50 043a plusmn 001 030 - 060 G confertifolia 15 048a plusmn 002 040 - 060 G muralis 48 044a plusmn 001 030 - 060 G heteropoda 105 079c plusmn 002 050 - 100 G parva 25 072b plusmn 003 050 - 100 Genel 430 094 plusmn 002 030 - 200

Tohum eni (mm)

F testi P değeri 0000 G pilosa 76 138e plusmn 005 100 - 200 G viscosa 30 098d plusmn 001 070 - 100 G tubulosa 81 051b plusmn 000 040 - 060 G antari 51 035a plusmn 001 030 - 050 G confertifolia 15 039a plusmn 002 030 - 050 G muralis 48 029a plusmn 001 020 - 040 G heteropoda 105 069c plusmn 002 040 - 100 G parva 23 057b plusmn 003 040 - 100 Genel 429 069 plusmn 002 020 - 200

G bitlisensis ve G elegans tuumlrleri daha oumlnce ccedilalışıldığı iccedilin aynı oumlrnekler tarafımızdan sadece kontrol edilmiş

biyometrik oumllccediluumlmler yapılmamış bu nedenle de istatistiksel olarak değerlendirmeye konulmamışlardır G linearifolia tuumlruuml Tuumlrkiye Florası (Davis 1967)rsquoda Kapadokya boumllgesinden kaydı verilmektedir Ancak tuumlm ccedilalışmalarımıza rağmen tuumlruumln oumlrneği toplanamamıştır Bu ccedilalışmada veriln tuumlruumln tuumlm bilgileri ilgili ccedilalışmadan derlenmiştir Diğer tuumlrler iccedilin ccedilizelge 2rsquonin incelenmesi sonucu istatistiksel olarak

Gypsophila tuumlrlerinin koumlk boyu ortalamaları arasında oumlnemli duumlzeyde farklılık goumlzlenmiştir (Plt005) En kısa koumlk boyu ortalaması 117 cm ile G antari tuumlruumlnde goumlzlenmiştir Fakat G antari ile G heteropoda G parva G muralis ve G confertifolia tuumlrleri arasında koumlk boyu bakımından oumlnemli farklılık goumlzlenmemiştir (Pgt005) En uzun koumlk boyu G viscosa tuumlruumlnde goumlzlenmiş olup diğerlerinden oumlnemli derecede farklı olduğu anlaşılmıştır (Plt005)

Koumlk eni bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar bulunmaktadır(Plt005) G an tari ile G confertifolia en ince koumlkluuml bitkiler olup diğerlerinden accedilıkccedila farklıdır (Plt005) En kalın koumlke sahip olan G muralis G heteropoda ve G parva tuumlrleri arasında koumlk kalınlığı bakımından oumlnemli bir farklılık bulunamamıştır (Pgt005) Koumlkte ccedilatallanma bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) G p ilosa G v iscosa G antari G c onfertifolia ve G p arva koumlklerinde ccedilatallanma goumlzlenmemiştir G mu ralis 010 mm ile ccedilatallanma başlangıcının goumlvdeye en yakın olduğu tuumlrduumlr G m uralisrsquoe en yakın tuumlr G he teropoda olup koumlklerinde ccedilatallanma ortalama 027 mm de başlamaktadır koumlk başlangıcına en uzak mesafeli ccedilatallanma 615 mm ile G t ubulosarsquoda olmuştur (Plt005)

Bitki boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) G c onfertifolia ile G antari tuumlrlerinin boy ortalamaları oumlnemli derecede aynıdır (Pgt005) ve diğerlerinden oldukccedila kısadır (Plt005) G pilosa ile G vi scosa arasında da oumlnemli derecede farklılık goumlzlenmemiştir (Pgt005) Fakat bu tuumlrler diğerlerinden oumlnemli derecede uzun boy ortalamasına sahiptir (Pgt005) Genel boy uzunluğu ortalamasına en yakın tuumlr G heteropodarsquodır Tuumlrler arasında goumlvde sayısı bakımından oumlnemli duumlzeyde farklılık goumlzlenmemiştir (Pgt005) Genel olarak tuumlrler tek goumlvdelidir Ancak G antari ve G tubulosarsquonın bazı oumlrneklerinde birden fazla goumlvde vardır Goumlvde eni bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) En ince goumlvdeli tuumlr G antari rsquodir En kalın goumlvdeli tuumlrler G p ilosa ve G vi scosa olup aralarında oumlnemli derecede benzerlik vardır (Pgt005) Genel ortalamaya (115 mm) en yakın tuumlr G parva rsquodır

Dallanma başlangıcı bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılık vardır (Plt0001) Goumlvde başlangıcından en uzak mesafede dallanma G vi scosarsquodadır ve diğerlerinden oumlnemli derecede farklı bulunmuştur



(Plt005) Koumlk boğumuna en yakın dallanan G confertifolia tuumlruuml olup G tubulosa tuumlruuml ile arasında anlamlı bir farklık goumlzlenmemiştir (Pgt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G heteropodarsquodır G antari rsquode dallanma goumlruumllmemiştir Yaprak sayısı bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır(Plt005) Yaprak sayısı en az 1227 ortalama ile G antari olup G confertifoliarsquodan oumlnemli derecede farklı değildir (Pgt005) En ccedilok yaprak diğerlerinden oumlnemli derecede farklı olarak G tubulosarsquoda goumlzlenmiştir (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G pilosarsquodır Yaprak boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt005) En kısa boylu (072 cm) yaprağa sahip olan G tubulosa olup G muralis ile aralarında oumlnemli derecede farklılık bulunmamaktadır (Pgt005) En uzun yaprak G pilosa ve G viscosa tuumlrlerinde goumlzlenmiş olup aralarında oumlnemli derecede farklılık bulunmamıştır (Pgt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G parvarsquodır

Yaprak eni bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Yaprak eni en dar olan G antari ile G t ubulosa tuumlrleri arasında oumlnemli derecede farklılık bulunmamıştır (Pgt005) En geniş yaprak eni ise G viscosa tuumlruumlne ait olup diğerlerinden oumlnemli dececede farklı olduğu goumlzlenmiştir (Plt005) Genel ortalamaya (193 mm) en yakın tuumlr G heteropodarsquodır Pedisel uzunluğu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt005) En kuumlccediluumlk değere sahip tuumlr G confertifolia v e e n uzun pedisele sahip tuumlr G p ilosa diğerlerinden oumlnemli derecede farklı bulunmuşlardır (Plt005) Genel ortalama (792 mm) olup buna en yakın tuumlruumln G muralis olduğu goumlruumllmektedir (Tablo 12) Bitkide pedunkul sayısı bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt005) Pedunkul sayısı en az olan G ant ari ile G c onfertifolia arasında oumlnemli duumlzeyde fark goumlzlenmemiştir (Pgt005) En ccedilok pedunkul G viscosarsquoda olup G pilosa ile aralarında oumlnemli derecede farklılık goumlruumllmemektedir (Pgt005) G muralis genel ortalama ile aynı sayıda pedunkula (930 pedunkul) sahiptir

Bir pedunkulda ccediliccedilek sayısı bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Pedunkulda ccediliccedilek sayısı en az olan G t ubulosa ile G c onfertifolia tuumlrleri arasında oumlnemli farklılık bulunmamıştır (Pgt005) Pedunkul başına duumlşen ccediliccedilek sayısı en fazla olan G heteropoda G parva ve G viscosa tuumlrleri arasında da oumlnemli duumlzeyde farklılık goumlzlenmemiştir (Pgt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G muralisrsquotir

Bitkide ccediliccedilek sayısı bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt005) Ccediliccedilek sayısı en az olan G a ntari ile G c onfertifolia tuumlrleri arasında oumlnemli duumlzeyde farklılık goumlzlenmemiştir (Pgt005) En ccedilok ccediliccedileğe sahip G viscosa tuumlruuml diğer tuumlrlerden oumlnemli derecede farklı bulunmuştur (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G tubulosarsquodır

Ccediliccedilek boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılık mevcuttur (Plt0001) Ccediliccedilek boyları değerlendirilen 4 tuumlrden en kuumlccediluumlk ccediliccedilek boyuna sahip bitki G antari ve en uzun ccediliccedileğe sahip tuumlr G confertifoliarsquodır Ccediliccedilek boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli derecede farklılık bulunmuştur (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G tubulosarsquodır

Kaliks boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) G heteropodarsquonın kaliks boyu en kısa olup G parva ile aralarında oumlnemli derecede farklılık bulunmamaktadır (Pgt005) Kaliks boyu en uzun tuumlr G c onfertifolia olup diğerlerinden oumlnemli derecede farklı bulunmuştur (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G muralisrsquotir

Kaliks eni bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Kaliks eni en az olan tuumlrler G m uralis G tubulosa G he teropoda ve G p arvarsquodır ancak aralarında oumlnemli duumlzeyde farklılık goumlzlenmemiştir (Pgt005) Kaliks eni en fazla olan G p ilosarsquonın diğerlerinden oumlnemli derecede farklı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G confertifoliarsquodır

Petal boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Petal boyu en kısa olan G parva ile G heteropoda tuumlrleri olup aralarında oumlnemli duumlzeyde farklılık bulunmamaktadır (Pgt005) Petali en uzun olan G confertifolia tuumlruuml diğerlerinden oumlnemli derecede farklılık goumlstermektedir (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G antari rsquodir

Petal eni bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Petal eni en az olan G heteropoda petal eni en fazla olan G pilosa tuumlrleridir (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G tubulosarsquodır Brakte boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli derecede farklılıklar vardır (Plt0001) Brakte boyu en kısa olan G heteropoda tuumlruuml ile G parvarsquonın aralarında oumlnemli duumlzeyde farklılık goumlruumllmemiştir (Pgt005) En uzun brakteye sahip olan G p ilosa ise diğerlerinden oumlnemli derecede farklılık goumlstermiştir (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G tubulosarsquodır

Brakte eni bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılık vardır (Pgt005) Tuumlrlerin brakte eni ortalamaları arasındaki farklılıklar ihmal edilebilir duumlzeydedir Kapsuumll boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Kapsuumll boyu en kısa olan tuumlr G confertifolia kapsuumlluuml en uzun olan tuumlr ise G pilosarsquodır Kapsuumll boyu bakımından tuumlrlerin genellikle birbirinden farklı olduğu goumlruumllmektedir (Plt005) Genel ortalamaya en yakın G muralis tuumlruumlduumlr

Kapsuumll eni bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Kapsuumll eni en kuumlccediluumlk olan G confertifolia ve en buumlyuumlk olan G pilosa tuumlrleri birbirlerinden ve diğerlerinden oumlnemli derecede farklı bulunmuştur (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G heteropodarsquodır

Tohum sayısı bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) En az tohuma sahip olan G parva ile G heteropoda tuumlrleri arasında oumlnemli duumlzeyde farklılık yoktur (Pgt005) En ccedilok sayıda tohuma sahip



olan G a ntari diğerlerinden oumlnemli derecede farklılık goumlstermiştir (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G pilosarsquodır

Tohum boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Tohum boyları en kısa olan G antari G muralis ve G confertifolia tuumlrleri arasında oumlnemli duumlzeyde farlılık bulunmamıştır (Pgt005) Tohum boyu en uzun olan G p ilosa diğerlerinden oumlnemli derecede farklılık goumlstermektedir (Plt005) Genel ortalamaya en yakın tuumlr G tubulosa olmuştur

Tohum eni bakımından tuumlrler arasında oumlnemli duumlzeyde farklılıklar vardır (Plt0001) Tohum eni en kuumlccediluumlk olan G muralis olup G antari ve G confertifolia tuumlrleri arasında oumlnemli derecede farklılık bulunmamıştır (Pgt005) Tohum eni en fazla olan G pilosa tuumlruumlduumlr ve diğerlerinden oumlnemli derecede farklı bulunmuştur (Plt005) G heteropoda genel ortalama ile aynı değere sahiptir

Bitki boyu bakımından tuumlrler arasında oumlnemli farklılıklar bulunması anlamlı bir sonuccediltur Bu karakter vejetatif bir oumlzellik olmakla beraber en azından bazı tuumlrler iccedilin oumlnemli bir ayırt edici oumlzelliktir Bitkide goumlvde eni genelde dallanma durumu yaprak sayısı ve goumlvde boyu ile orantılı olarak değiştiğinden farklılıklar fazla goumlruumllse bile taksonomik oumlnem derecesi duumlşuumlktuumlr Bitkide goumlvde sayısı oumlnemli bir diyagnostik oumlzelliktir Gypsophila taksonları genelde tek ana goumlvdelidir Ccedilok goumlvdeli taksonlar G elegans ve G bitlisensis olup G antari ve G tubulosa taksonlarının bazı oumlrneklerinde birden ccedilok goumlvdeli oluş goumlzlenmektedir Bu durum bir varyasyon olup taksonomik oumlnemi bulunmamaktadır

Yaprak şekli ve eni her tuumlr iccedilin olmasa bile bazı Gypsophila taksonları iccedilin oumlnemli bir diyagnostik karakterdir Pedisel (ccediliccedilek sapı) uzunluğu da bazı taksonları ayırt etmek iccedilin kullanılabilecek bir karakterdir G confertifolia en kısa pediselli G pilosa da en uzun pediselli oluşu ile diğerlerinden kolayca ayırt edilebilirler Bitkide pedunkul sayısı ve bir pedunkulda ccediliccedilek sayısı da bitki boyu bitkide ccediliccedilek sayısı vb gibi ortama bağlı olarak değişebilen karakterler olup taksonomik oumlnem değerleri duumlşuumlktuumlr

Ccediliccedilek boyu bakımından taksonlar arasında oumlnemli duumlzeyde farklılık bulunmuştur ve bu farklılık taksonomik accedilıdan anlamlıdır Ancak kuumlltuumlre alınan bazı taksonlarda ccediliccedilek boyunun da ortamdan etkilenerek aşırı buumlyuumlme goumlsterdiği goumlzlenmiştir

Kaliks boyu kaliks eni petal boyu ve petal eni de ccediliccedileği oluşturan alt karakterler olduğundan farklılıklarının taksonomik accedilıdan oumlnemli olmadıkları duumlşuumlnuumllmektedir Brakte boyu bazı taksonları ayırt etmede kullanılabilecek bir diagnostik karakter iken brakte eni taksonomik accedilıdan en az oumlnem derecesine sahip karakterler arasındadır Kapsuumll boyu ve eni ile birlikte bir kapsuumllde tohum sayısı tohum boyu ve tohum eni de en azından bazı taksonların ayırt edilmesimde kullanılabilecek oumlnemli karakterlerdir

Tuumlm karakterler dikkate alındığında ortalamaya en ccedilok uyan taksonlar sırasıyla G heteropoda G parva ve G tubulosarsquodır Bu taksonların yayılış alanları genel olarak Orta Anadolu Sivas-Ankara Ccedilankırı-Yozgat vb olduğu goumlruumllmektedir

Her taksonun tanımı yazılırken istatistiksel değerler de kullanıldığı iccedilin yapılan tanımlar klasik tanımlardan biraz daha farklıdır Genelde kantitatif bir karakterde en kuumlccediluumlk ve en buumlyuumlk değer kullanılırken istatistiksel accedilıdan ortalamalar ve sapmalar daha fazla anlamlıdır Ccedilalışmamızda istatistiksel verilere daha fazla oumlnem verildi 4 Sonuccedillar

Bu ccedilalışmada Tuumlrkiyersquode doğal olarak yetişen tek yıllık Gypsophila L taksonları sistematik accedilıdan incelenmiştir Oumlrnekler 80 farklı lokaliteden toplanmıştır Goumlzlem ve bulgularımıza ilaveten ilgili literatuumlr (Ataşlar 1999 Huber-Morath 1967 Komarov and Schischkin 1936 Nasır and Ali 1986 Oumlzccedilelik ve Oumlzgoumlkccedile 1996 1999 Rechinger 1963-84 Tutin et al 1964 Williams 1989) ışığında seksiyon ve tuumlr tayin anahtarları guumlncellenmiştir İncelenen taksonlar şunlardır

Dichoglottis (Fisch amp CAMey) Fenzl seksiyonu G heteropoda Freyn amp Sint subsp heteropoda G heteropoda Freyn amp Sint subsp minutiflora Barkoudah G parva Barkoudah G elegans M Bieb G bitlisensis Barkoudah G viscosa Murray ve G antari Post amp Beauverd Macrorrhizaea Boiss seksiyonu G muralis L G tubulosa (Jaub amp Spach) Boiss ve G confertifolia Hub-Mor Hagenia A Braun seksiyonu G pilosa Hudson

G heteropoda Freyn amp Sint subsp heteropoda ve G heteropoda Freyn amp Sint subsp minutiflora Barkoudah uumlzerinde ccedilalışmalarımız devam etmektedir Statuuml değişikliği soumlzkonusudur

Barkoudah tarafından yapılan bazı ccedilalışmalarda G antarirsquonin Tuumlrkiyersquode varlığının şuumlpheli olduğu belirtilmektedir Ccediluumlnkuuml Kew herbaryumundaki Tuumlrkiye Florası yazımında kullanılan G antarirsquonin oumlrneği (Şekil 1b) uumlzerinde yapılan duumlzeltmeye goumlre bu tuumlruumln G arabica olduğu bildirilmektedir Dolayısı ile topladığımız ve G antari olarak teşhis ettiğimiz oumlrneklerin yeniden incelenmesine ve bu tuumlruumln Tuumlrkiyersquode varlığının accedilıklığa kavuşturulması gerekmektedir Bu tuumlruumln geniş bir coğrafyada araştırılması ve yurt dışı herbaryumlarda bulunan oumlrneklerinin de goumlruumllerek son durumunun ortaya konulması gereklidir Şekil 1a G arabica oumlrneği ve Şekil 1b G antarirsquonin(G arabica olarak duumlzeltilen) Kew herbaryumundaki oumlrneği



Şekil 1a G arabica Şekil 1b G antari

Tablo 12rsquode Gypsophila taksonlarının tanımlayıcı istatistikleri verilmiştir Bu tabloda Koumlk boyu Koumlk eni Koumlkte ccedilatallanma Bitki boyu Goumlvde sayısı Goumlvde eni Dallanma başlangıcı Bitkideki yaprak sayısı Yaprak boyu Yaprak eni Brakte boyu Brakte eni Pedunkul sayısı Pedunkulda ccediliccedilek sayısı Bitkideki ccediliccedilek sayısı Pedisel uzunluğu Ccediliccedilek boyu Kaliks boyu Kaliks eni Kaliks diş sayısı Petal sayısı Petal boyu Petal eni Petalde damar sayısı Stamen sayısı Pistil sayısı Karpel sayısı Stilus sayısı Stigma sayısı Kapsuumll boyu Kapsuumll eni Kapsuumllde yarık sayısı Tohum sayısı Tohum boyu ve Tohum eni incelenmiştir Buna goumlre sistematik accedilıdan guumlvenilir(oumlnemli) olan ve guumlvenilir olmayan karakterler belirlenmiştir Tuumlrkiye iccedilin her taksonun tanımı bulgular ve litaratuumlr ışığında yeniden yazılmıştır Teşekkuumlr

Bu ccedilalışma 2007 yılında tamamlanan doktora tezinin bir kısmıdır Tez ccedilalışmalarından sonra da bazı oumlrnekler toplanıp incelenmiştir Ccedilalışmalar sırasında Yrd Doccedil Dr Hikmet ORHAN istatistiksel analizlerin ve yorumların yapılmasında yardımcı olmuştur Kendisine teşekkuumlr ederiz Ayrıca ccedilalışmalarımıza TBAG-HD77 nolu proje ile finansal destek sağlayan TUBİTAKrsquoa ve SDUumlAF 429 nolu proje ile finansal destek sağlayan ccedilalışmalarımız sırasında arazi goumlrev izni vererek buumlrokratik işlemlerin yapılmasında yardımcı olan Suumlleyman Demirel Uumlniversitesi Rektoumlrluumlğuumlrsquone teşekkuumlrlerimizi sunarız References Ataşlar E 1999 Batı Anadolu Gypsophila L Tuumlrleri uumlzerinde biyosistematik ccedilalışmalar Osmangazi Uumlniv Fen

Bilimleri Enst (Doktora tezi) Eskişehir Babaoğlu M Gezgin S Topal A Sade B Dural H 2004 Gypsophila sphaerocephala Fenzl ex Tchihat A Boron

Hyperaccumulator Plat Species That May Phytoremediate Soils with Toxic B Levels Turkish Journal of Botany 28 3 273-278

Barkoudah Y I 1962 A Revision of Gypsophila Bolanthus Ankyropetalum and Phryna Wentia 9 1-203 Huber-Morath A 1967 (Ed) Davis PH Flora of Turkey and The East Agean Islands 2 Edinburgh Univ Press Huber-Morath A 1967 Beitrage zur Kenntnis der Verbreitung von Gyopsophila und Bolanthus in Anatolien Bauhinia

2 2 177-191 Kılıccedil S Ccedilavuşoğlu K Kılıccedil M 2009 The effects of lead (Pb) pollution caused by vehicles on the pollen germination

and pollen tube growth of apricot (Prunus ar meniaca cv Sekerpare) Biological Diversity and Conservation (BioDiCon) 23 23-28

Komarov VL Schischkin BK 1936 Flora URSS VolVI Academiae Scientiarum URSS Mosqua 577-691



Korkmaz 2007 Tuumlrkiyersquode yetişen tek yıllık Gypsophila L (Caryophyllaceae) taksonları uumlzerinde biyosistematik ccedilalışmalar S Demirel Uumlniv Fen Bil Enst (Doktora Tezi) Isparta

Korkmaz M Oumlzccedilelik H Oumlzgoumlkccedile F 2010 Economic importance and using purposes of Gypsophila L and Ankyropetalum Fenzl (Caryophyllaceae) Genera of Tuumlrkiye Second International Symposium on Sustainable Development 8-9 June 2010 International Burch University Sarajevo Bosnia and Hersegovina

Nasır E Ali SI 1986 Flora of Pakistan Caryophyllaceae Dept of Botany University of Karachi Oumlzccedilelik H Muca B 2010 Ankyropetalum Fenzl (Caryophyllaceae) cinsine ait tuumlrlerin tuumlrkiyersquodeki yayılışı ve habitat

oumlzellikleri BIBAD (Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi) 32 47-56 Oumlzccedilelik H Oumlzgoumlkccedile F 1996 Taxonomic Contributions to Genus Gyopsophila L (Caryophyllaceae) from East

Anatolia (Turkey) IV Th Plant Life of South West Asia Symposium İzmir (Tuumlrkiye) Oumlzccedilelik H Oumlzgoumlkccedile F 1999 Gypsophila b itlisensis Bark ve Gypsophila e legans Bieb Uumlzerinde Morfolojik

taksonomik ve ekolojik araştırmalar First International Symposium on Protection of Natural Environment and Ehrami Karaccedilam 23-25 September 1999 Kuumltahya (Tuumlrkiye)

Rechinger K H 1963-84 Flora Iranica 408-454 Sumaira S Mir AK Akbar AM Asma J 2008 Polen morphology of the genus Silene (Silene-Caryopyllaceae)

from Pakistan Biological Diversity and Conservation (BioDiCon) 12 74-85 Tutin T G Heywood V H Burges NA Valentine DH Walters SM Webb D A 1964 Flora Europaea

Cambridge Univ Vol 1 158-180 Williams F N 1989 Revision of the forms of the Genus Gypsophila L Jown Bot London 27 321- 329

(Received for publication 27 September 2010 The date of publication 01 April 2011)



parva Barkoudah G elegans M Bieb G bitlisensis Barkoudah G viscosa Murray G antari Post amp Beauverd) Macrorrhizaea Boiss seksiyonunda yer alan 3 tuumlr (G muralis L G tubulosa (Jaub amp Spach) Boiss G confertifolia Hub-Mor) ve Hagenia A Braun seksiyonunda yer alan 1 tuumlr (G pilosa Hudson) ccedilalışma materyali olarak seccedililmiştir

Ccedilalışmalar sonucunda taksonlar arasında diagnostik karakterler tespit edilmiş ve seksiyon tuumlr ve tuumlraltı taksonlar iccedilin yeni teşhis anahtarları yapılmıştır Ccediliccedilek karakterleri başta olmak uumlzere toplam 70 kalitatif ve kantitatif karakter incelenmiştir Sonuccedillar istatistiksel olarak analize tabi tutulmuş ve yorumlanmıştır

Biyometrik oumllccediluumlmlerde genel ortalamalara en yakın tuumlr G heteropoda olup Orta Anadolursquonun jipsli tepelerinde ve ana kayası kireccediltaşı olan eğimli yamaccedillarda yayılış goumlstermektedir Bitki tuumlysuumlz boyu 30 cmrsquoye kadar yaprakları 40x35 mmrsquoye kadar kaliksi tuumlysuumlz ve petalleri beyazdır G heteropoda subsp minutiflorarsquo da bitki salgı tuumlyluuml boyu 15 cmrsquoye kadar yaprakları 20x2 mmrsquoye kadar kaliksi salgı tuumlyluuml ve petalleri beyazdan accedilık pembeye kadardır G parva rsquonın tohumları keskin şekilde dikenli(ekinat) olup brakte ve kaliks tuumlysuumlzduumlr G linearifoliarsquo da uumlst brakteler ve petaller lineardir G elegans 1(-2) ana goumlvdeli ve ccediliccedilek durumu gevşek dikazyumdur G bitlisensis genelde tabandan dallanan ccedilok ana goumlvdeli ccediliccedilek durumu sık dikazyumdur G viscosa rsquoda tuumlm bitki viskozdur Bu tuumlr en uzun koumlk boyuna(704 plusmn044 cm) en uzak dallanma başlangıcına (1387 plusmn128 cm) ve en ccedilok ccediliccedilek sayısına(12130 plusmn1103 ccediliccedilek) sahiptir En kısa koumlk boyu ortalaması (117 plusmn005 cm) G antarirsquode goumlzlenmiştir Narin yapılı bir bitki olan G muralis ccedilok narin koumlkleri ve goumlvdeleri yanında Tuumlrkiyersquode sadece Tekirdağ ilinde yayılış goumlstermesi ile kolayca ayırt edilebilir G tubulosa rsquoda bitkin uumlst kısmı sık ve uzun salgı tuumlyluuml alt kısmı kısa salgısız tuumlylerle kaplıdır Uzun salgı tuumlyleri ile sık ve kısa salgısız tuumlyler goumlvdede bir arada bulunur Bu durum oumlnemli bir diyagnostik karakterdir Ayrıca G tubulosa en kısa yaprak boyuna (072 plusmn002 cm) sahip olan tuumlrduumlr G confertifolia iccedilin kapitat ccediliccedilek durumu koumlklerinin bazen bitki boyundan daha uzun olması kaliks ve petal boyunun en uzun oluşu tuumlruumln ayırt edici oumlzellikleridir G pilosa bazen 1 m ye yakın toprak uumlstuuml kısmı sık ve uzun salgı tuumlyluuml oluşu ve bir tarla yabancı otu oluşu ile farklılık goumlsterir Ayrıca tuumlr en uzun brakteye en uzun pedisele ve en uzun tohum boyuna sahiptir

Anahtar kelimeler Gypsophila Sistematik Revizyon Tuumlrkiye Florası 1 Giriş

Caryopyllaceae 80 cins ve 2100 tuumlr ile ccedilok değişkenlik arzeden geniş coğrafik yayılış goumlsteren ve ccediliccedilekccedililik enduumlstrisinde oumlnemli yeri olan bir familyadır (Sumaira vd 2008) Tuumlrkiyersquode Caryophyllaceae familyasının 3 buumlyuumlk cinsi olan Gypsophila taksonomik accedilıdan oldukccedila zor cinslerden biridir Tuumlrkiyersquode yayılış goumlsteren tuumlr sayısı toplam tuumlr sayısının yaklaşık 50rsquo sini oluşturmaktadır Taksonlarının ccediloğu Tuumltkiyersquode yetişmektedir Yetişme ortamı genelde jipsli alanlar olup oumlnem sırasına goumlre Ccedilankırı Eskişehir Ankara Sivas Yozgat Ccedilorum Nevşehir Aksaray Kuumltahya ve Erzincan ccedilevresidir Bu alanın genişliği ve habitat oumlzelliklerindeki farklılık soumlz konusu cinsin gen merkezinin Tuumlrkiye olduğunu ifade etmektedir (Oumlzccedilelik ve Muca 2010) Gypsophila taksonları genel olarak ldquoccediloumlven ccediloumlğen helvakoumlkuuml sabunoturdquo gibi adlarla bilinir ve oumlzellikle G bicolor G arrostii enduumlstriyel amaccedillarla kullanılan tuumlrlerin başında gelir Cinsin ekonomik oumlzelliği buumlnyesindeki oumlzellikle toprakaltı organlarındaki saponin glikozitlerinden gelir Erozyonlu step alanları ıslah etmede kullanılabilecek bu bitkilerin taşıdığı saponin temizlik malzemeleri ve yangın soumlnduumlruumlcuuml imalatında binaların dış cephe izolasyonunda yangına direnccedilli malzeme uumlretiminde gıda ve ilaccedil sektoumlruumlnde buumlyuumlk bir oumlneme sahiptir Glikozitin ccedileşidi ve miktarı ccediloumlvenlerin kalite sınıflandırmasında temel unsurdur (Korkmaz vd 2010) Hızlı kentleşme sanayi atıkları tarım alanlarında yaygın ve aşırı miktarda pestisit kullanımı yoğun şekilde ccedilevre kirlenmesine neden olmuş ve ekosistemler bozulmuştur (Kılıccedil vd 2009) Bu durumdan en ccedilok etkilenen canlılar ise endemik ve nadir tuumlrlerdir Oumlte yandan G sphaerocephala gibi bazı tuumlrleri ağırmetal akuumlmuumllatoumlruuml olarak uzun suumlre tarım arazisi olarak kullanılan suni guumlbreleme ile kimyasal bileşimi bozulan toprakları ıslah etmede ve bu bitkilerin tarımı yoluyla madencilik yapılabilmesi imkanından dolayı ccedilok oumlnemlidir (Babaoğlu vd 2004)

Cinsin gen merkezinin Tuumlrkiye olması ve ekonomik oumlneminin oldukccedila fazla olması ccediloumlven bitkilerinin daha yakından tanınmasını zaruri hale getirmektedir Taksonomik accedilıdan Tuumlrkiyersquonin problemli cinslerinin başında gelen Gypsophila cinsinin sistematik accedilıdan daha geniş bir bilimsel temelde tanıtılması oumlncelik kazanmıştır Bu nedenle bu cinsin sistematik taksonomik morfolojik ekolojik coğrafi vb oumlzellikleri farklı boumllgelerde araştırılmıştır (Oumlzccedilelik ve Oumlzgoumlkccedile 1996 1999 Ataşlar 1999 Korkmaz 2007 Korkmaz vd 2010)

A Huber Morathrsquoın revizyonu Tuumlrkiye Gypsophilarsquoları iccedilin en temel ccedilalışmadır ve Flora of Turkey (Davis 1967)rsquoe temel oluşturmuştur Ancak bu eser Gypsophila cinsi iccedilin pek ccedilok taksonomik problemi de taşımaktadır Bu yuumlzden ccedilalışmamızın esas amacı taksonomik problemlerin ccediloumlzuumlmuuml ve bu bitkileri daha ayrıntılı bir şekilde tanıtmaktır Boumlylece ccediloumlven bitkilerine ilgi duyanlara ve Tuumlrkiyersquonin biyolojik zenginliğine de katkı sağlanmış olacaktır 2 Materyal ve metot

1999-2004(-2009) yılları arasında Tuumlrkiye genelinde Gypsophila cinsine ait tek yıllık her tuumlruumln yayılış goumlsterdiği kaydedilen tuumlm lokalitelerden ve yayılışı olabilecek muhtemel lokalitelerden gelişme periyoduna bağlı olarak (ccediliccedileklenme ve tohum bağlama gibi) farklı doumlnemlerde bitki oumlrnekleri toplanmıştır (Tablo 1-11) G heteropoda 7 G parva 3 G elegans 3 G bitlisensis 12 G viscosa 13 G antari 2 G muralis 3 G tubulosa 7 G confertifolia 5 ve G





Bitki sayısı


1202 27


Step 800 28062002 15


Tarla kenarı 1100 29062002 10

1214 3


Step 1000 29062002 30


Step 1400 29062002 20

9218 14


Step 1300 07072001 15



1300 21062009 20-30



1150 22062009 30



950 27062009 15-20



1000 27062009 20-30



1400 02072009 30-40



1300 02072009 40-50


Bitki sayısı



Step 800 28062002 15


Tarla kenarı 1100 29062002 10


Step 1200 29062002 10


Step 1200 29062002 20


Tarla kenarı 1000 29062002 30


Tarla kenarı 1100 20062002 20

1220 3


Step 1300 29062002 30




km Step 900 30072002 10


Yol kenarı 800 30072002 10


Yol kenarı 900 29072002 45


Step 800 08082002 30


Step 900 07082002 30

9250 2


Alpinik step 2000 05102001 30



1451 24


Step 1150 21062003 45




Yol kenarı 1000 22062009 10



1150 22062009 30








1200 27062009 10



1000 27062009 20-30


Yol kenarı 800 28062009 10-30


Bitki sayısı




20


Kayalık step 900 29072002 45


Step 1300 25071999 30

1222 181




Tepe yamacı 1000 30072002 20



1100 28072002 15


Bitki sayısı


1215-b


Alpinik step 2600 17062002 30

17391741






Bitki sayısı



Alpinik step 2600 17062002 30


Bitki sayısı


1211 30



1216 22



1217 40


Orman altı 1750 20062002 20

8692-a





Step 1500 05082000 30


Step 1500 21062009 20


Step 1600 21062009 30


Step 1400 21062009 30


1200 28062009 40-50


Bitki sayısı



Step 700 08082002 30


Step 900 07082002 40




Bitki sayısı



Step 700 08082002 30



1400 09082002 30




Kayalık 1300 09082002 40



Bitki sayısı



Step 25042003 10





Bitki sayısı




1441 30


Dere yatağı 200 14062003 30

1444 40




Bitki sayısı



Tarla kenarı 300 27072004 10

1454 30


Step 250 27072004 10


Step 200 28072004 15





































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)
































































Bitki sayısı


1202 27


Step 800 28062002 15


Tarla kenarı 1100 29062002 10

1214 3


Step 1000 29062002 30


Step 1400 29062002 20

9218 14


Step 1300 07072001 15



1300 21062009 20-30



1150 22062009 30



950 27062009 15-20



1000 27062009 20-30



1400 02072009 30-40



1300 02072009 40-50


Bitki sayısı



Step 800 28062002 15


Tarla kenarı 1100 29062002 10


Step 1200 29062002 10


Step 1200 29062002 20


Tarla kenarı 1000 29062002 30


Tarla kenarı 1100 20062002 20

1220 3


Step 1300 29062002 30




km Step 900 30072002 10


Yol kenarı 800 30072002 10


Yol kenarı 900 29072002 45


Step 800 08082002 30


Step 900 07082002 30

9250 2


Alpinik step 2000 05102001 30



1451 24


Step 1150 21062003 45




Yol kenarı 1000 22062009 10



1150 22062009 30








1200 27062009 10



1000 27062009 20-30


Yol kenarı 800 28062009 10-30


Bitki sayısı




20


Kayalık step 900 29072002 45


Step 1300 25071999 30

1222 181




Tepe yamacı 1000 30072002 20



1100 28072002 15


Bitki sayısı


1215-b


Alpinik step 2600 17062002 30

17391741






Bitki sayısı



Alpinik step 2600 17062002 30


Bitki sayısı


1211 30



1216 22



1217 40


Orman altı 1750 20062002 20

8692-a





Step 1500 05082000 30


Step 1500 21062009 20


Step 1600 21062009 30


Step 1400 21062009 30


1200 28062009 40-50


Bitki sayısı



Step 700 08082002 30


Step 900 07082002 40




Bitki sayısı



Step 700 08082002 30



1400 09082002 30




Kayalık 1300 09082002 40



Bitki sayısı



Step 25042003 10





Bitki sayısı




1441 30


Dere yatağı 200 14062003 30

1444 40




Bitki sayısı



Tarla kenarı 300 27072004 10

1454 30


Step 250 27072004 10


Step 200 28072004 15





































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)































































km Step 900 30072002 10


Yol kenarı 800 30072002 10


Yol kenarı 900 29072002 45


Step 800 08082002 30


Step 900 07082002 30

9250 2


Alpinik step 2000 05102001 30



1451 24


Step 1150 21062003 45




Yol kenarı 1000 22062009 10



1150 22062009 30








1200 27062009 10



1000 27062009 20-30


Yol kenarı 800 28062009 10-30


Bitki sayısı




20


Kayalık step 900 29072002 45


Step 1300 25071999 30

1222 181




Tepe yamacı 1000 30072002 20



1100 28072002 15


Bitki sayısı


1215-b


Alpinik step 2600 17062002 30

17391741






Bitki sayısı



Alpinik step 2600 17062002 30


Bitki sayısı


1211 30



1216 22



1217 40


Orman altı 1750 20062002 20

8692-a





Step 1500 05082000 30


Step 1500 21062009 20


Step 1600 21062009 30


Step 1400 21062009 30


1200 28062009 40-50


Bitki sayısı



Step 700 08082002 30


Step 900 07082002 40




Bitki sayısı



Step 700 08082002 30



1400 09082002 30




Kayalık 1300 09082002 40



Bitki sayısı



Step 25042003 10





Bitki sayısı




1441 30


Dere yatağı 200 14062003 30

1444 40




Bitki sayısı



Tarla kenarı 300 27072004 10

1454 30


Step 250 27072004 10


Step 200 28072004 15





































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)































































Bitki sayısı



Alpinik step 2600 17062002 30


Bitki sayısı


1211 30



1216 22



1217 40


Orman altı 1750 20062002 20

8692-a





Step 1500 05082000 30


Step 1500 21062009 20


Step 1600 21062009 30


Step 1400 21062009 30


1200 28062009 40-50


Bitki sayısı



Step 700 08082002 30


Step 900 07082002 40




Bitki sayısı



Step 700 08082002 30



1400 09082002 30




Kayalık 1300 09082002 40



Bitki sayısı



Step 25042003 10





Bitki sayısı




1441 30


Dere yatağı 200 14062003 30

1444 40




Bitki sayısı



Tarla kenarı 300 27072004 10

1454 30


Step 250 27072004 10


Step 200 28072004 15





































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)































































Bitki sayısı




1441 30


Dere yatağı 200 14062003 30

1444 40




Bitki sayısı



Tarla kenarı 300 27072004 10

1454 30


Step 250 27072004 10


Step 200 28072004 15





































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)


























































































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)





















































































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)
















































































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)










































































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)





































































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)
































































Koumlk eni (mm)




Bitki boyu (cm)


Goumlvde eni (mm)










Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)




































































Yaprak boyu(cm)


Yaprak eni (mm)
















Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)






































































Kaliks boyu (mm)


Kaliks eni (mm)


Petal boyu (mm)






Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)
































































Petal eni (mm)


Brakte boyu(mm)


Brakte eni (mm)


Kapsuumll boyu (mm)


Kapsuumll eni (mm)






Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)
































































Tohum boyu (mm)


Tohum eni (mm)

























































































































































































Documents

Systematical and morphological characteristics of annual Gypsophila L. (Caryophyllaceae) taxa of Turkey