พระพทธเจาไดทรงมอบภารกจใหกบพวกเราได

ปฏบตกน เรมตนตงแตการท�าบญ

ใหทาน การรกษาศล ฟงเทศนฟงธรรม

การปฏบตธรรม นงสมาธ เจรญวปสสนา

เพอเปนเครองมอทจะสรางความสข

สรางความอม สรางความพอ ใหกบจตใจ

ของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

คำ�ปรารภ

ครงหนง ทานอาจารยสอน

เดกนอยวา “พระนพพานคอบาน

ของหน บานทมแตความสข ไมม

ความทกข” ถอยค�านนกนใจมาก

เพราะทานอาจารยไดแสดงปาย

บอกทาง ทงท�าแผนทเพอใหเราเดน

ไปบานนพพาน แลวตลอดทาง

มศาลาขางลาง มศาลาบนเขา เพอให

ไดพกพงดมกนโอชารสแหงธรรม

ทกเวลา ใจแจงเสมอวาทานอาจารย

รอรบเราทบานนพพานอนเปนบาน

ทแทจรง หากแตหนทางไปบานตอง

อดทนพยายามอยางยวดยง เพราะ

เปนการสกบมารในใจตน

พอแมครอาจารยหลวงตา

มหาบวฯ กลาวว า “ใหคดถง

ครอาจารยวาเปนผมคณอยในหวใจ

หรออยบนกระหมอมจอมขวญของ

เราเสมอมา อยาไดลม เราจะเปน

ผเจรญในอนาคต”

ดวยส�านกในพระคณ เราจะ

กาวเดนไปถง “บานนพพาน” ใหจงได

ในวนหนงขางหนา แมวาจะยาวไกล

และทรกนดารสกเพยงไร

คณะศษย

ผจดท�า

สารบญ

วธช�าระใจ

๑บญคอความสขใจ

๒๑วนฟงธรรม

๔๑แสงแหงธรรมน�าใจ

๖๑ลมพดใจ

๘๑วนพระ วนช�าระใจ

๑๐๑บชาบคคล

ทสมควรแกการบชา

๑๒๑

สมบตทแทจรง

ของจตใจ

๒๖๑บญชบญกศล

๒๘๑ประวต

วดญาณสงวรารามฯ

๓๐๒สงเขปประวต

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๓๐๔กจและเวลาประจ�าวน

ทสามารถเขาพบพระอาจารยสชาต อภชาโต

๓๐๖

คดด พดด ท�าด

๑๔๑ใจทสะอาดบรสทธ

๑๖๑สตวโลก

ลวนเกดจากกรรม

๑๘๑คณธรรมความดงาม

๒๐๑ความเจรญทไมเสอม

๒๒๑สรณะของจตใจ

๒๔๑

1

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๑วธชำ ระใจ๑๗ พฤศจกายน ๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

2

3

พระอาจารยสชาต อภชาโต

การช�าระใจกตองใชการท�าบญใหทาน การรกษาศล

การฟงเทศนฟงธรรม การปฏบตธรรม

ถาเราไดรบการช�าระอยอยางสม�าเสมอแลว

ใจของเราจะมความสดชน มความเบกบาน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

5

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนพระ วนธรรมสวนะ วนฟงธรรม วนทพทธศาสนกชน

ไดมาวดเพอมาช�าระใจของตนใหสะอาดบรสทธ เพอความสขและ

ความเจรญ เพราะใจกเปรยบเหมอนกบรางกาย รางกายกตองมการ

ช�าระมการอาบน�าอาบทาอยทกวน ไมเชนนนกจะรสกไมคอยสบาย

รสกไมเจรญ คนทไมอาบน�าหลายๆ วน ไมอยากจะเขาไปอยใกลกบใคร

เพราะเกรงจะไปสรางความไมนายนดใหกบผอน ฉนใด ใจกเปน

เหมอนกบกายทตองมการช�าระอยเชนกน ถาใจไมไดรบ

การช�าระกจะเปนทไมปรารถนา ไมนายนดกบบคคลผอน

เพราะวาสงทสรางความสกปรกสรางความเปรอะเปอน

ใหกบใจกคอความโลภ ความโกรธ และความหลง ซงถา

ไมไดรบการช�าระกจะสะสมใหมมากขนไปเรอยๆ อยภายใน

จตในใจ แลวจะท�าใหบคคลนนกลายเปนบคคลทมความ

โลภโมโทสนเปนนสยเปนสญลกษณ ไมวาไปอยทไหนกบใคร

กจะใชแตความโลภโมโทสนซงไมมใครอยากจะอยใกลดวย เพราะคน

ทมความโลภโมโทสนนเปนคนทเอาแตใจตวเองและไมเกรงใจผอน

ไมคดถงหวใจของผอน ถาอยากจะพดอะไร อยากจะท�าอะไร กจะพด

จะท�าโดยไมค�านงถงความรสกของผทไดยนไดฟงไดเหนการกระท�า

6

แตถาไดเขาวดมาอยเรอยๆ ไดมาท�าการช�าระความโลภโมโทสน คอ

ความโลภ ความโกรธ ความหลง ใหอยในพอประมาณทจะควบคม

ดแลได บคคลนนกจะเปนบคคลทมเหตมผล เปนบคคลทไมเอาใจตน

เปนใหญ จะท�าอะไรกจะพจารณาอยางรอบคอบถงความรสกของ

ตนเองและของผอน ถาการกระท�าหรอการพดนนสรางความรสกทไมด

ตอผอนกจะไมพดหรอไมกระท�า เพราะจตใจนนมเหตมผลซงเกดจาก

การไดรบการช�าระสงทไมเปนเหตเปนผลคออารมณตางๆ คอความโลภ

ความโกรธ ความหลง นนนเอง

ดงนน เราจงตองมาวดกนอยางนอยอาทตยละ ๑ ครง เพอมา

ช�าระใจของเรา รางกายของเราอยางนอยกตองช�าระกนวนละ

๑ ครง ฉนใด ใจของเรากตองไดรบการช�าระอยางนอย

อาทตยละ ๑ ครง พระพทธเจาจงไดทรงบญญตวนพระ

ขนมาเพอทจะใหเปนวนทญาตโยมไดมาช�าระใจและกาย

วาจา ใหสะอาดบรสทธ ถาไมทรงบญญตไวกจะไมมวนเวลา เพราะ

เมอใจถกความโลภ ความโกรธ ความหลง ครอบง�าจตใจ กจะอยภายใต

อทธพลของความโลภ ความโกรธ ความหลง กจะถกชกจงใหไปท�า

ในสงตางๆ ทไมไดเปนการช�าระความโลภ ความโกรธ ความหลง นนเอง

7

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พระพทธเจาจงเหนความส�าคญของการช�าระ จงไดทรงบญญต

วนพระขนมาใหญาตโยมไดใชเปนวนทมาตอสกบความโลภ ความโกรธ

ความหลง ตลอด ๖ วนทผานมาสวนใหญกจะไปกบความโลภ ความโกรธ

ความหลง แตวนนขอวนหนง ขอมาตอส มาตอตาน มาคดคานความโลภ

ความโกรธ ความหลง สกหนงวน ดวยการท�าบญใหทาน ดวยการ

รกษาศล ดวยการฟงเทศนฟงธรรม ดวยการปฏบตธรรม นงสมาธ

เดนจงกรม นคอวธทจะช�าระใจใหสะอาดเหมอนกบการช�าระรางกาย

ทเราตองใชน�าใชสบ ฉนใด การช�าระใจกตองใชการท�าบญใหทาน

การรกษาศล การฟงเทศนฟงธรรม การปฏบตธรรม ถาเราไดรบการ

ช�าระอยอยางสม�าเสมอแลว ใจของเราจะมความสดชน มความเบกบาน

ก า ร ใ ห ค ว า ม ส ข ก บ ผ อ น น

เปนการใหความสขกบตนเองดวย

เพราะวาเวลาเราใหความสขกบ

ผอนแลว ใจของเรากจะมความสข

เกดขนมา

8

ความเศราสรอยหงอยเหงาตางๆ จะไมมารมเราจตใจ ถามกมนอย

กวาคนทไมช�าระใจของตนเลย

จงขอใหเราเหนความส�าคญของการช�าระใจของเราเทาๆ กบ

การช�าระรางกายของเรา ดวยการท�าบญใหทานอยางสม�าเสมอ เพราะ

การท�าบญใหทานนจะเปนการช�าระความโลภใหเบาบางลงไป ช�าระ

ความตระหน ความเหนแกตวใหเบาบางลงไป ท�าใหเปนใจทมความ

เมตตากรณา มความเออเฟอเผอแผ มความปรารถนาดตอผอน คอค�านง

ถงจตใจของผอนไมเพยงแตค�านงถงจตใจของตน เพราะเหนวาใจ

ของเรากด หรอใจของผอนกดนน กเปนใจเหมอนกน มความปรารถนา

ความสขเหมอนกน ไมมใครปรารถนาความทกข ดงนน ถาเรามโอกาส

อยในฐานะทพอทจะใหความสขกบผอนไดกไมควรทจะดดาย ไมควรท

จะปลอยใหผานไป เพราะการใหความสขกบผอนนเปนการใหความสข

กบตนเองดวย เพราะวาเวลาเราใหความสขกบผอนแลว ใจของเรากจะ

มความสขเกดขนมา ดงทญาตโยมวนนไดมาใหความสขกบพระภกษ

สามเณร จตใจของญาตโยมกมความรสกสบายใจขน นเปนการช�าระใจ

และเปนการใหความสขกบใจ และในขณะเดยวกนกจ�าตองมการช�าระ

การกระท�าทางกายและวาจาอกดวย คอ การรกษาศล ศล ๕ หรอศล ๘

9

พระอาจารยสชาต อภชาโต

แลวแตกรณ บางทานรกษาศล ๕ มาตลอดหกวนแลว วนทเจดกเลย

ขอรกษาศลเพมขนอก ๓ ขอ เปนศล ๘ สวนทานทยงไมไดรกษาศล ๕

ไดครบ ในวนนกจะตงใจรกษาใหครบสกหนงวน อยางนกจะเปนการ

พฒนาจตใจใหสงขน ใหดขน ใหมความสขมากขน เพราะใจไมตอง

กงวลไมตองวนวายกบการกระท�าของตนทเปนโทษทงกบตนเองและ

กบผอน

ถาเราท�าผดศลแลว ใจของเราจะมความรสกไมสบาย

แตถาเรารกษาศลได ใจของเราจะรสกเยนสบาย ไมมความ

รสกหวนไหวหรอหวาดกลวกบผลของการกระท�า เพราะ

รวาไมไดกระท�าอะไรทเปนโทษ ทเปนพษเปนภยทงกบ

ผอนและกบตนเองนนเอง ศลนแลทเปนเหตทจะท�าใหเรา

มความรมเยนเปนสข ถงแมเราจะไมมเงนทองมากมาย

กายกอง แตถาเรามศล เรามสมบตทมคณคากวาทรพยสน

เงนทองขาวของตางๆ คนทหาเงนหาทองมาดวยการกระท�าผดศล

ผดธรรมนน จตใจจะไมมความสขเทากบคนทหาเงนหาทองดวยความ

บรสทธทางกายและทางวาจา จตใจของเขาจะมความสบายใจ คนท

10

หาเงนหาทองมาดวยวธทมชอบ ฉอโกง เอารดเอาเปรยบผอน เบยดเบยน

ผอน จตใจจะไมมความสข ถงแมจะมเงนซอความสขตางๆ ได เชน ซอขาว

ซอของตางๆ ทอยากจะได ไปเทยวตามสถานทตางๆ แตความสขเหลานน

เปนความสขทไมถาวร เพยงแตปรากฏขนในขณะทไดเสพไดสมผส

เทานนแลวกจางหายไป ตางกบความสขทไดรบจากการมศล จากการ

รกษาศล เพราะท�าใหจตใจมความเยนมความสบายไปเปนเวลาอนยาวนาน

จนกวาจะไปท�าผดศลขนมาถงจะเกดความรสกไมสบายใจขนมา

ดงนน จงขอใหเราเหนคณคาของศลยงกวาปจจยเงนทองขาวของ

ตางๆ เพราะกบจตใจแลว ขาวของเงนทองนไมมความหมายอะไร

ไมสามารถท�าอะไรใหกบจตใจใหมความรมเยนเปนสขได เหมอนกบ

พระพทธเจาทรงสอนใหเราเอาเงนท

เหลอจากการใชกบปจจย ๔ นมาท�าบญ

ใหทาน เพราะเมอเราท�าบญใหทานแลว

เงนนกจะกลายเปนบญเปนกศลซงเปน

อาหารของใจโดยตรง

11

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ของทรางกายรบประทานไมได เชน วตถตางๆ นาฬกา สรอย แหวน ตางๆ

เหลาน ไมมคณประโยชนอะไรกบรางกาย เพราะรางกายรบประทาน

เขาไปไมได ถารบประทานเขาไปกจะเปนพษเปนภยกบรางกาย

ฉนใด เงนทองตางๆ ทเราแสวงหากนมาตลอดเวลากไมม

คณคาอะไรกบจตใจ นอกจากจะเปนพษเปนภยกบจตใจ

เหมอนกบวตถสงของทเราเอาเขาไปในรางกายทเปนพษ

เปนภยกบรางกาย ฉนใด เงนทองขาวของตางๆ กเปนพษ

เปนภยกบใจเชนเดยวกน เงนทองนจะมประโยชนกเพยง

แตเพอมาดแลรกษาชวตอตภาพรางกายใหอยได คอใหม

ปจจย ๔ เชน อาหาร ทอยอาศย ยารกษาโรค เครองนงหม

ถามมากไปกวานนกไมมประโยชนอะไร

ดงนน พระพทธเจาจงทรงสอนใหเราเอาเงนทเหลอจากการใช

กบปจจย ๔ นมาท�าบญใหทาน เพราะเมอเราท�าบญใหทานแลว เงนน

กจะกลายเปนบญเปนกศลซงเปนอาหารของใจโดยตรง ถาเกบเงน

ไวเฉยๆ เอาเงนมาท�าใหเกดความสขในใจไมได แตกลบจะสรางความทกข

สรางความกงวลใจใหกบใจ เพราะจะตองคอยดแลรกษา จะตองคอย

12

กงวลคอยหวงวาจะอยไปกบตนตลอดไปหรอไม กลายเปนความทกข

ขนมาภายในใจโดยไมรสกตว แตถาเอาเงนกอนนทเราหวงเรากงวล

ทเราตองดแลรกษาเอาไปท�าประโยชน เอาไปท�าความสขใหกบผอน

ดงททานวนนไดมากระท�ากน ภาระเกยวกบการดแลรกษาเงนทอง

กอนนกไมม นอกจากไมมภาระไมมความทกขความกงวลแลว ยงม

ความสขใจ มความอมเอบใจ มความพอใจ ทไดท�าประโยชนสขใหกบ

ผอนนนเอง นคออาหารของใจทแทจรง คอการชวยเหลอผ อน

สงเคราะหผอน ท�าประโยชนใหกบผอน ทเรยกวาบญ

บญ คอการกระท�าทเปนคณเปนประโยชนกบผอน

และกระท�าไปโดยไมหวงผลตอบแทนแตอยางใด ถาหวง

ผลตอบแทนหรอไดรบผลตอบแทนกลบมากไมไดถอวา

เปนบญ เพราะเปนการแลกเปลยนหรอเปนการซอขาย กจะ

ไมมความรสกสขใจ อมใจ ภมใจ พอใจ บญนจะเกดขนได

กตอเมอเราใหโดยทเราไมตองการสงตอบแทนจากผรบ

แตถาผรบมความปรารถนาทจะท�าบญเปนการตอบแทนนนกเปนเรอง

ของผรบ แตเราไมไปปรารถนา ไมไปหวง ไมไปตองการ แตเมอเขา

13

พระอาจารยสชาต อภชาโต

มความพอใจทอยากจะท�าบญเปนการตอบแทน เรากรบไวเพอไมให

เสยมารยาท เพอเปนการฉลองศรทธา เพอใหเขาไดบญดวย ตางฝาย

กตางไดบญกน เรากไดบญ เขากไดบญ อยางนไมเรยกวาเปนการ

แลกเปลยนกน ไมไดเปนการซอขายกน เพราะเราไมไดมความปรารถนา

อยในใจของเราวาเราตองการสงตอบแทนจากผรบ เมอเราท�าบญ

เราชวยเหลอผอนอยเรอยๆ แลว จตใจของเรากจะมความเมตตา มความ

กรณา มความสงสาร ไมมความคดทอยากจะเบยดเบยนผอน เราก

จะมศลขนมาโดยธรรมชาตโดยทเราไมตองไปบงคบ ไมตองไป

สมาทานศลทวดกได ถาเราท�าบญใหทานดวยความบรสทธ

ใจแลว ใจของเราจะมความเมตตา จะมความกรณา

จะไมตองการเบยดเบยนผอนดวยวธใดวธหนงกตาม

เพราะใจนนมความพอมความอมอยในใจ จงไมมความ

จ�าเปนทจะตองไปเบยดเบยนผอน ตางกบใจทไมไดท�าบญ

ใหทาน ใจทไมไดท�าบญใหทานนจะเปนใจทมความโลภ

มความตระหน มความอยากไดสงตางๆ อยเรอยๆ และ

ไดมามากนอยเพยงไรกไมไดท�าใหมความสขมความอม

มความพอ เพราะการไดมานไมไดเปนการใหอาหารกบใจ

14

แตเปนเหมอนกบการใหยาพษกบใจ ใหสงทเปนโทษกบใจ

เพราะเมอไดมาแลวกเกดความโลภอยากจะไดเพมขนไปอก

เชน ไดคบกอยากจะไดศอก ไดศอกกอยากจะไดวา นเปน

ธรรมชาตของความโลภของความอยากเปนอยางนน

แตถาเราไดใหแลว ความโลภนกจะนอยลงไป จากวากจะลดลงมา

เหลอศอก จากศอกกจะเหลอคบ จากคบกจะเหลอนว หรอแทบจะไมมเลย

เพราะใจไดรบการดแลดวยบญดวยการใหทานนเอง ท�าใหใจมความอม

มความพอ จงไมจ�าเปนทอยากจะไปไดอะไร ไมตองการไดอะไร

เมอไมตองการไดอะไรกไมมความจ�าเปนทจะตองไปเบยดเบยนผอน

ถาคนทยงมความอยากอย ถาไมสามารถไดสงทตนเองอยากไดดวย

วธทชอบกจะตองไปท�าในวธทมชอบ คอไปท�าผดศลผดธรรมนนเอง

ดงนน การท�าบญใหทานนจงเปนการประพฤตเปนการกระท�า

ทส�าคญอยางยงตอการพฒนาจตใจสศลและสธรรมตอไป ตองท�า

ดวยความบรสทธใจ อยาไปท�าเพอหวงผลตอบแทนไมวาอะไรทงสน

ถงแมมนจะมผลของมนกตาม กปลอยใหมนเปนไปตามเรองของมน

เชน อานสงสของการท�าบญใหทาน ทานกแสดงไววา เมอเกด

15

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ในภพหนาชาตหนากจะมรปรางหนาตาสวยงาม มทรพย

สมบตขาวของเงนทองมากมาย แตอนนเปนเรองของผลท

จะตามมาในอนาคต แตสงทเราพงไดในปจจบน กคอความ

สขใจ ความอมใจ ความพอใจ ความภมใจ และไดความ

เมตตากรณา ทจะท�าใหเราไดพฒนาขนไปอกกาวหนงสการมศล

นนเอง เพราะถาเรามจตใจเมตตากรณาแลว การรกษาศลนกไมใชเปน

เรองยากเยนอะไร แตถาเรายงมความโลภ ความอยาก ความตองการอย

เรากจะรสกอดอดใจเวลาทเราจะตองรกษาศล เพราะเวลาอยากจะได

อะไรกพดโกหกไมได หลอกเขาไมได หรอจะฆาสตวตดชวตกท�าไมได

จงเปนสงทล�าบากตอผทมความอยากเพราะวาไมชอบท�าบญใหทาน

นนเอง แตถาเรามศลแลว ตอไปใจของเรากจะเหนคณคาของศลวา

ไมวาเราจะสวดมนตกด หรอบรกรรม

พทโธกด ดลมหายใจเขาออกกด เราตอง

ใหมสตอยกบการกระท�านนๆ

16

เราอยอยางรมเยนเปนสข สบายอกสบายใจ ไมวนวายใจ กเพราะเรา

มศลนเอง เมอเหนผลดของความสงบรมเยนเปนสขของจตใจ กจะ

ท�าใหปรารถนามมากยงขนไปอก กจะท�าใหสนใจตอการบ�าเพญ

จตภาวนา คอการท�าสมาธ ท�าจตใจใหสงบดวยอบายวธตางๆ ซงมอย

หลากหลายวธดวยกนแลวแตจะถกจรตกบแตละทานแตละคน กเลอก

ท�ากนเอาเอง

สวนใหญในเบองตนกจะใชวธสวดมนตไปกอน หรอจะบรกรรม

พทโธไปกได หรอจะดลมหายใจเขาออกไปกได แลวแตความถนดแลว

แตความพอใจ แตสงส�าคญทจะท�าใหเกดผลคอความสงบ ความนง

ของจตนนกตองเกดจากการมสต คอไมวาเราจะสวดมนตกด หรอ

บรกรรมพทโธกด ดลมหายใจเขาออกกด เราตองใหมสตอยกบ

การกระท�านนๆ ไมใหใจเลดลอดออกไปคดเรองตางๆ ไมใชสวดมนตไป

กคดถงงานทจะท�า คดถงเรองทเกดขนเมอวานน ถาอยางนแลวสวดไป

นานเทาไหรกไมเกดผลขนมาเพราะใจจะไมเปนหนง ใจจะสงบได

ใจจะตองเปนหนง วธทจะท�าใหใจเปนหนงกตองอยกบอยางใด

อยางหนงเทานน ถาอยกบบทสวดมนตกใหอยไปกบบท

17

พระอาจารยสชาต อภชาโต

สวดมนตอยางเดยว อยาไปคดเรองอน ถาอยกบการบรกรรม

พทโธ พทโธ กใหอยกบการบรกรรมพทโธอยางเดยว ถาด

ลมหายใจเขาออกกใหดลมอยางเดยว อยาไปคดเรองอน

ถาเผลอไปคดกตองดงกลบมา แลวกกลบมาดลมใหม มาบรกรรม

พทโธใหม มาสวดมนตใหม ท�าอยางนไปเรอยๆ

ในเบองตนอาจจะรสกยาก เพราะเปนการชกเยอกนระหวางสต

และการเผลอสต ถาสตมแรงมากกวากจะดงจตใหอยกบองคภาวนาได

ถาการเผลอสตมแรงมากกวากจะฉดลากจตใหไปคดเรองนนเรองน

ดงนน เราจะตองพยายามสรางสตใหมก�าลงมากขนไปเรอยๆ และ

การสรางสตนสามารถท�าไดตลอดเวลา ในขณะทเราตนน ไมวาเราอย

ทไหน ถาเราดงจตไวใหอยกบตวเรา ใหอยทนเดยวน อยาใหไปอยทอน

คออยาใหไปคดเรองอน ถาเรานงอยตรงนกใหมสตอยกบการนง

อยตรงน ถาเราเดนกใหมสตอยกบการเดน เราท�าอะไรกใหมสตร

อยกบการกระท�านนๆ อยาไปคดเรองอนเพราะไมจ�าเปนและไมเกด

ประโยชนอะไร และจะท�าใหจตใจของเรานนไมมหลก ไมมสมาธ

ไมสามารถตงมนได จตจะลอยไปตามอารมณตางๆ ทมากระทบแลว

18

กท�าใหเกดปญหาตามมา พอมความโลภมากระทบกถกความโลภ

ฉดลากไป พอมความโกรธมากระทบกถกความโกรธฉดลากไปใหไปพด

ใหไปท�าในสงทเสยหายตามมา แตถาใจมหลกมสมาธแลว เวลา

มความโลภหรอความโกรธเกดขนมาจะไมไหลหรอลอย

ตามไปอยางงายๆ เพราะใจจะมความหนกแนน ไมเหมอน

กบใจทไมมสมาธ จะเปนใจทเปนเหมอนกบปยนน เบา

เวลามอารมณอะไรเบาๆ มาสมผสกจะไหลตามไปได

แลวเวลาท�าจตใหสงบกจะไมสงบ เพราะจตจะไมอยกบ

องคภาวนา คอจะไมอยกบลมหายใจ ไมอยกบพทโธ ไมอย

กบการสวดมนต

เราตองฝกสรางสตอยเรอยๆ ตลอดเวลา

เวลาเราท�าอะไร เตอนตวเราอยเสมอวา

ใหมสตนะ ใหอยทนนะ อยาไปทอน

19

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เราจงตองฝกสรางสตอยเรอยๆ ตลอดเวลา เวลาเราท�าอะไรเตอนตวเราอยเสมอวา ใหมสตนะ ใหอยทนนะ อยาไปทอน ใหอยกบรางกายกได ใหอยกบการกระท�าของเรากได อยกบการพดกได อยกบ ความคดกได ใหรวาเราก�าลงคดอะไร คดดหรอคดไมด ถาเรามสต เราจะร ถาเราไมมสตนเราไมร เหมอนกบคนเมาเหลา คนเมาเหลาน ไมรวาตนเองคดอะไร คดดคดไมดไมร พอคดไปแลวกท�าไปตาม ความคด กจะพดไมดท�าไมดตามไป แลวเมอคนเมาหายเมาแลวลองไป ถามเขาดวาไดท�าอะไรไปบาง เขากจะบอกวาเขาจ�าไมได เขาไมร เพราะวา เขาไมมสตนนเอง ฉนใด พวกเรากเชนกน บางเวลาเรากเผลอสต เรากพดเรากท�าในสงทเรามาเสยใจภายหลง แตถาเรามสต เราจะรอยตลอดเวลา วาเราก�าลงคดอะไร ก�าลงจะพดอะไร และก�าลงจะท�าอะไร และเราจะ สามารถควบคมการกระท�าของเรา การพดของเรา และความคดของเราได จงขอใหเราใหความส�าคญตอการตงสตอยเสมอ

พยายามตงสตอยเรอยๆ แลวตอไปเวลาจะท�าจตใจให

สงบกจะไมยากเยนอะไร นงพทโธเดยวเดยวจตกรวมลงส

ความสงบได ทพวกเรานงกนมาเปนป นงกนเปนชวโมง

แตไมเหนผลเลยกเพราะวาสตนไมมก�าลงพอทจะดงจต

ใหเปนหนงได จตจะสลบไปสลบมากบเรองนนกบเรองน

20

นคอการช�าระใจเพอสรางความสข สรางความเจรญใหกบใจ

ดงททานทงหลายไดมาบ�าเพญกนในวนน มาท�าบญใหทาน มารกษาศล

มาฟงเทศนฟงธรรม และมาปฏบต ถามเวลาอยทวดตอกจะไดปฏบต

ทวด แตถาไมมเวลา กลบไปบานกปฏบตทบานได ทกวนกอนนอน

และตอนเชาหลงจากตนขนมา ควรจะฝกนงสมาธ ควรจะ

สวดมนต หรอก�าหนดดลมหายใจเขาออก ถาไดสก

ครงชวโมงขนไป จตใจจะมความรมเยนเปนสข จตใจจะพรอม

ทจะออกไปท�าหนาทตางๆ จะมพระคมครอง คอมธรรมะ

คมครองจตใจใหคดด พดด ท�าด และจะไมมปญหาตางๆ

เขามารมเราจตใจ เพราะใจไมไดวงเขาไปหาปญหานนเอง

สวนใหญปญหานนเขาไมไดมาหาเรา เรามกจะวงเขาไป

หาเขาดวยการพด ดวยการกระท�าของเรา แตถาเรามสต

มธรรมะคอยเฝาดแลจตใจของเราแลว จตใจของเราจะ

ไมมปญหากบใครทงนน

จงขอฝากเรองการช�าระใจในวนพระนใหทานไดน�าไปพนจ

พจารณาและปฏบตเพอประโยชนสขทจะตามมาตอไป การแสดง

กเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

21

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๒บญคอความสขใจ

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

22

23

พระอาจารยสชาต อภชาโต

“บญ” นแปลวา “ความสขใจ”

บญนเกดขนไดถง ๑๐ ประการดวยกน

ไมใชเพยงแตการใหอยางเดยว

พระอาจารยสชาต อภชาโต

25

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนททานทงหลายไดตงใจมาวดเพอมาท�าบญ ค�าวา

“บญ” นแปลวา “ความสขใจ” การกระท�าทท�าใหเกดความสขใจนน

กมอยหลายอยางดวยกน เชนทเรารจกกนด ทเราท�ากนอยางสม�าเสมอ

กคอการท�าบญ คอหมายถงการใหทาน ค�าวา ทาน นแปลวา ให

ใหใครกไดกเปนบญเปนความสขเหมอนกน แตทางธรรมเนยมของ

คนไทยเรา เราจะแบงภาษาไวเปนสอง ถาใหกบพระกเรยกวาท�าบญ

ถาใหกบฆราวาสหรอเดรจฉาน เรากเรยกวาทาน แตในภาษาพระ

ในภาษาทพระพทธเจาทรงสงสอนนนทานเรยกวา “ทาน” แปลวา

การให เพราะบญนเกดขนไดถง ๑๐ ประการดวยกน ไมใชเพยงแตการ

ใหอยางเดยว นอกจากการใหทานแลว บญเกดขนไดจากการรกษาศล

บญเกดขนไดจากการภาวนา ท�าจตใจใหสงบ ท�าจตใจใหฉลาด

บญเกดขนไดจากการอทศสวนบญสวนกศลใหแกผทลวงลบไปแลว

บญเกดขนไดจากการอนโมทนาบญ บญเกดขนไดจากการรบใชผอน

บญเกดขนไดจากการมความออนนอมถอมตน บญเกดขนไดจากการ

มความเหนทถกตอง บญเกดขนไดจากการฟงเทศนฟงธรรม และบญ

เกดขนไดจากการแสดงธรรมใหกบผอน

26

นเปนวธสรางความสขใหกบใจของเรา แตสวนใหญเราจะเขาใจ

หรอท�ากนโดยหลกคอจะท�าทานกน เราจะให ไมวาจะใหขาวของเงนทอง

วตถสงของตางๆ เรยกวาวตถทาน ถาเราไมมขาวของเงนทองมากพอ

ทจะใหผอนได เพราะเราตองเกบไวบางสวนเพอดแลรกษาอตภาพ

ชวตของเรา เรากยงมสงอนทเราใหไดอย คอใหความรแกผอน ถาเรา

มวชาความรแลว เราเอาไปสงสอนผอนโดยทเราไมเรยกคาตอบแทน

เชน เราพดภาษาองกฤษเปน เรากไปสอนคนทเขาอยากจะเรยนภาษา

องกฤษ หรอเราเยบปกถกรอยเปน เรากสอนคนทเขาอยากจะเรยนวธ

เยบปกถกรอยเพอเขาจะไดน�าเอาไปเปนเครองมอในการท�ามาหากน

การใหความรนทานเรยกวา วทยาทาน และถาเราไมมเงน ไมมขาวของ

ไมมความร เรากยงใหไดอกอยางหนงกคอ อภยทาน อภยกคอการ

ไมถอโทษโกรธเคองอาฆาตพยาบาทจองเวรจองกรรมผอน นกเปนบญ

อยางหนง เพราะเวลาทเรามความอาฆาตพยาบาทจองเวรจองกรรม

จตใจเราจะรอนเหมอนกบตกนรก ไฟนรกเผาผลาญจตใจเราโดยท

เราไมรสกตว และไมรวธจะดบ มแตคดวาจะตองเอาคนใหได แคนน

ตองช�าระ ฟนตอฟน ตาตอตา ยงคดอยางนใจยงรอนใหญ เพราะจะ

ตองนงวางแผนวาจะท�าอยางไร ท�าเมอไหร แลวถาเกดท�าไปแลวกยง

27

พระอาจารยสชาต อภชาโต

รอนใหญเพราะไปท�ารายผอนยงท�าใหจตใจรมรอนมากขนไปใหญ

นไมใชวธทจะดบความรอนของใจทเกดจากความโกรธแคนอาฆาต

พยาบาทจองเวรจองกรรม ตองใชน�าธรรมะคอการใหอภย

การใหอภยนกถอวาเปนการท�าบญอยางหนง บางท

เปนการท�าบญทมคณคายงกวาใหเงนเปนลานๆ เสยดวย

ซ�าไป เพราะวาเงนลานนกดบความแคนไมได ดบความโกรธ

ไมได แตการใหอภยนดบความแคนได แลวยงไมตองเสย

เงนเปนลานดวย คนฉลาดกเกบเงนไวดกวาแลวกใหอภยเขาไป

แทนทจะเสยเงนเสยทองไปจางคนมาฆาเขา ไปท�ารายเขา เราเกบเงนไว

ใชของเราเองดกวา เอาไปท�าบญดกวา แลวเราเพยงแตใหอภยเทานนเอง

เรองกจบ ไมยากเลย วธใหอภยนงายนดเดยว คดเสยวาเปนการใชหนเกา

กแลวกน เราเคยไปสรางความแคนใหกบเขามา หรอเราเคยไปสรางเวร

สรางกรรมมากอน ตอนนเขากมาสรางเวรสรางกรรมใหกบเรา แตเรา

จะไมสรางเวรสรางกรรมใหม เราขอยตตรงน เรยกวาขอความยตธรรม

ยตธรรม กคอ การยต แปลวา หยด ไมใชไปขนศาล ขนศาลน

ยงไมหยดคอยงไมยอมแพ ถายตธรรมจรงๆ แลวเราตองหยด เราตอง

28

ยอมแพ ขอเปนพระดกวา อยาไปเปนมาร แพเปนพระ ชนะเปนมาร

แลวเวลาชนะเขา จตใจกไมมความสข จตใจกสงสารเขาเสยอก แลว

คนทแพเขากโกรธ เขากเกลยดเรา อาฆาตพยาบาทเรา พระพทธเจา

จงทรงตรสไววา “การชนะผอนเปนแสนเปนลานคน เปนแสน

เปนลานครง กสชนะใจเราเพยงครงเดยวไมได” ชนะใจเรา

ไดแลวสบาย ชนะผอน ผอนเขากคบแคนใจ เรากไมสบายใจ ผอนชนะเรา

เรากคบแคนใจ เขากไมสบายใจ แตถาชนะใจไดแลวทกคนสบาย

เขากสบาย เรากสบาย นแหละคอวถของนกปราชญเปนอยางน

พวกเราสวนใหญทยงเปนนกปราชญกนไมไดเพราะเราตอส

กบอารมณของเราไมได อารมณของเรามกจะมอ�านาจ

ครอบง�าใจเรา เวลาลแกอ�านาจดวยความโลภ ความโกรธ

ความหลง แลวกตองไปสรางไปท�าไปพดในสงทสราง

ความเสยหายใหกบผอนและตนเองเพราะขาดสตยบยง

ไมมสต

สตนเปรยบเปนเหมอนเบรคใจ ถามสต เรากหยดใจเราได

หยดอารมณโกรธ อารมณโลภ อารมณหลงได แตถาไมมสต กเปน

29

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เหมอนกบรถยนตทไมมเบรค รถยนตไมมเบรคเปนยงไง วงไปถงไฟแดง

แลวจะท�าอยางไร กตองวงไปเรอยๆ ใหรถคนอนมาเบรคใหเรา เชนกน

ถาเราไมมเบรค ไมมสต พอเราโกรธ เราไปพดไปท�าอะไร เดยว

เจาหนาทต�ารวจกมาเบรคเราเอง จบเราไปสงบสตอารมณในหองขง

นเหนกนอยทกวน ลองไปอยแถวโรงพกดส คนทเบรคแตกนมกจะ

ไปจบอยทตรงนนกนทงนน เพราะฉะนน พระพทธเจาจงสอนใหเรา

สรางสตใหมสตอยเสมอ

ค�าวา สต กหมายถง ใหเรารอยทกขณะวาใจเราก�าลงคดอะไร

ก�าลงพดอะไร ก�าลงท�าอะไร พอคดขนมาแลว ถาเรามสตรอยแลววา

ค�าวาสต กหมายถง ใหเราร อย

ทกขณะว า ใจ เราก�า ลงคดอะไร

ก�าลงพดอะไร ก�าลงท�าอะไร

30

เราก�าลงคดไมดอยางน ทานกบอกวาใหรบดบเสย เชน คดอาฆาต

พยาบาท ทานกใหดบดวยการใหอภย ไมจองเวรจองกรรม

คดเสยวาเปนการใชหนเกาไปกแลวกน หรอคดวาสงท

เขาพดสงทเขาท�านนมนกผานไปแลว เรายอนกลบไปลบ

มนไมได แตเราลบในใจเราได เพยงแตเราไมไปคดถงมน

เทานน มนกหายไปจากใจแลว แตเราไมยอมลบ เรากลบ

อดมนเอามาเปดฟงซ�าแลวซ�าอก คนเขาพดค�าไมดค�าเดยว

ตงแตเมอวานน วนนยงอยในใจของเรา กเพราะวาเรา

ไมมสต ถามสตเบรคใจ ใจกหยดคดถงเรองนนได พอรวาก�าลงคดถง

เรองนนกเตอนตนเองวาก�าลงหาเรองใสตวเรานะ ก�าลงสรางความทกข

ใหกบเรา อยาไปคดถงมน มนผานไปแลว อดตเปนเหมอนกบความฝน

เหมอนกบเมอคนนเรานอนฝนแลวมคนดาเราในฝน อยางนเปนตน

พอตนขนมาแลวมนกผานไปแลว อยายอนกลบไป อยาฟนฝอยหาตะเขบ

ไมเกดประโยชนอะไร มแตจะสรางความทกข สรางความวนวายใจ

ใหกบเรา แลวกจะผลกดนใหเราไปท�าในสงทเราจะเสยใจในภายหลง

ดงนน เราจงควรจะฝกสตอยเสมอ

31

พระอาจารยสชาต อภชาโต

สตนเปนธรรมทจ�าเปนอยางยงตอธรรมทงหลาย

พระพทธเจาทรงเปรยบสตนเหมอนกบรอยเทาชาง รอยเทา

ชางนเปนรอยเทาทใหญกวาสตวทงหลายทงหมด รอยเทาชางน

พอเหยยบไปตรงไหนกลบรอยเทาของสตวอนไดหมด รอยเทาเสอ

รอยเทาแรด รอยเทากระทง รอยเทาอะไรกตามไมใหญเทากบรอย

เทาชาง สตกเปนธรรมทใหญทสดในบรรดาธรรมทงหลาย

ถงแมวาธรรมอยางอนจะมคณประโยชนมากมายเพยงไร

กตาม แตถาไมมสตกไมมทางทจะเกดขนมาได เชน การได

ไปเกดในสวรรคกด ไดหลดพนจากการเวยนวายตายเกด

กด มรรค ผล นพพานกด เหลานจะเกดขนมาไดกตอเมอม

สตเปนผน�า ถาไมมสตแลวกไมสามารถทจะบรรลมรรคผล

นพพานได ไมสามารถท�าความดได เพราะคนทไมมสต

กเหมอนกบคนเสยสตนนเอง คนเสยสตไปสอนใหเขาท�าความดอยางไร

เขากไมรเรอง หรอคนเมาเหลากเหมอนกบคนไมมสต คนเมาเหลาน

ไปพดอะไรใหเขาฟง เขากวา “ไมเมา ไมเมา รเรอง รเรอง” แลวก

ขบรถไปชนคนนนชนคนน ไปมเรองมราวกบคนนนคนน เพราะวา

ไมมสตนนเอง

32

สตจงเปนสงทจ�าเปนอยางยง สตนเปรยบเหมอน

กบเขมเยบผา เวลาเราจะเยบผา ถาเรามแตดายไมม

เขม เราจะเยบผาไดอยางไร ถงแมวาเขมจะไมไดอยตด

กบผากตาม แตเราตองมเขมเปนตวน�าดายเขาไปใหผก

ตดอยกบผา นคอความส�าคญของสต พระพทธเจาจงทรง

สอนในศลขอ ๕ ใหละเวนจากการเสพสรายาเมา เพราะถาเสพสรา

ยาเมาแลว ศลอก ๔ ขอนรกษาไมไดอกเลย เพราะเมาแลวมนก

ไมรเรองแลว อยากจะพดอยากจะท�าอะไรกท�า เมาแลวเดยวกไปหาอหน

ไปหาบานทสองบานทสามเพราะความเมาพาไป รกษาศลขอกาเม

ไมได กาเม สมจฉาจารา ไมประพฤตผดประเวณคอมผวเดยวเมยเดยว

แตพอกนเหลาเมายาไปแลว กลายเปนสองผวสามผว สามเมยสเมยไป

หรอวาการพดกเชนกน กจะไมพดจาสภาพ จะพดจาหยาบคาย และ

จะพดแบบไมรเรอง พดแบบผดๆ ถกๆ จรงบางไมจรงบาง กลายเปน

คนพดปดมดเทจไป แลวถาเกดหมนไสใคร เดยวกตองไปทบไปต

ไปสรางความเสยหายใหกบผอน ทงหมดนเกดจากการขาดสต ดงนน

ในศล ๕ ขอน ถงแมวาการเสพสรายาเมามนไมเปนโทษรายแรงใน

ตวของมนเอง ถาเราเสพแลวเรานอนเสย มนกไมเปนปญหาอะไร เชน

33

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กอนจะดมเหลา กไปหาเชอกมาผกกบเทาไวกบเตยงไวกอน แลวกดม

ใหพอ พอเมากขนเตยงนอน อยางนอยางนอยกไมไปท�าผดศลอก ๔ ขอ

แตถาไมมดตวเองไว ไมผกตวเองไวกบเตยง แลวไปเสพสรายาเมา

เดยวศลอก ๔ ขอนกจะรกษาไมได

ดงนน ขอใหเราระมดระวงเกยวกบเรองการดแลรกษาสตของเรา

อยาใหสงอยางอนมาท�าลายสตของเรา เชน เพอนฝงมาชวนใหเราไป

ดมสราอยางน เราตองปฏเสธทนท เพราะเหมอนกบขบรถออกจากบาน

ไมมเบรค ไปอยางนนมนอนตรายทงกบตวเราเองและกบผอน ทกวนน

กฎหมายเขามบทลงโทษหนกกบคนทเมาแลวขบ เพราะขบไปแลวกไป

เกดอบตเหต ไปท�าใหคนทเขาไมรอโหนอเหนตองมาเจบตองมาตายไป

ดงนน ขอใหเราพยายามอยาไปเสพสรายาเมาเปนอนขาด แมแตจะ

เปนเพยงค�าเดยวหรอถวยเดยวกตาม เพราะมนจะไมเปนค�าเดยว

ถวยเดยว เพราะมนจะมสองมสามตามมา ถาไมเชนนนแลวกคงจะไมม

ปญหาเรองสรายาเมา ทกคนกบอกวาดมนดเดยวกพอ พอหอมปาก

หอมคอ พอเปนยาขบกระษย แตพอขบไปขบมามนขบสตไปจนไมมเหลอ

กลายเปนคนเสยสต กลายเปนคนเหมอนกบคนบาไป

34

ดงนน สตนจงเปนธรรมทจ�าเปนอยางยง ไมวาเราจะท�าบญแบบไหน

เรากตองมสต เชน ถาเมอคนนเราไปดมเหลาเสยมนเมา แลววนน

ตนตอนเชาอยากจะมาท�าบญ กมาไมไหวเพราะยงไมหายเมา ไมวา

จะท�าอะไรถาไมมสตแลวท�าไมได รกษาศลกรกษาไมได

ท�าทานกท�าไมได ยงนงภาวนายงท�าไมไดใหญ มานงพทโธๆ

นไมมทางทจะท�าได หรอสวดมนตนกท�าไมได ดลมหายใจ

เขาออกกท�าไมได หรอจะฟงเทศนฟงธรรมกฟงไมได นคอ

ความส�าคญของสตเปนอยางน

พวกเราจงควรทจะรกษาสต พวกเราทกคนในขณะนกมสตอย

แตยงไมถอวาพอเพยงยงไมเตมรอย ถาเตมรอยแลวเราสามารถทจะ

หยดอารมณตางๆ ไดทนท โกรธปบกหยดได โลภปบกหยดได หลงปบ

กหยดได แตเราบางทกยงอดไมไดทจะโกรธ บางทกอดไมไดทจะโลภ

บางทกอดไมไดทจะหลง เพราะตอนนนเผลอสตไป สตเปนเหมอน

ยามทไปนอนหลบ พอยามไปนอนหลบ ขโมยทมนจองอยแลวมนก

เขามาขโมยของในบานเราได ถาเราเผลอสตเมอไหรกเทากบเปด

ประตบานใหกเลสมนเขามาในใจของเรา พอกเลสเขามาในใจเรา

35

พระอาจารยสชาต อภชาโต

มนกสรางใหเราโลภขนมาอยากไดสงนนอยากไดสงน มสามคนเดยว

แลวยงไมพอใจ มภรรยาคนเดยวแลวยงไมพอใจ อยากจะไดเพมขนอก

กเพราะไมมสตคอยเฝาดแลใจนนเอง พอเหนคนนนนารกคนนนาชม

นายนดกอยากจะอยกบเขาแลว นแสดงวาถามความรสกอยางนเกดขน

มาแลวยงไมหยดความรสกน กแสดงวาเราก�าลงหลบ ยามสตก�าลง

ไมท�าหนาท พอคดอยางนแลวขนตอไปกไปจบเขา ไปคยกบเขา ไปหลอก

ไปลอเขาดวยวธการตางๆ จนในทสดกไดเขามา แตตองเสยศลไป

เพราะตองไปท�าใหภรรยาหรอสามเสยอกเสยใจ และดไมดอาจจะ

ถงกบฆากนตายเลยกได นเพราะไมมสตคอยดความคดของเราวา

เราก�าลงคดอะไรอย พอคดแลวปลอยใหมนคดไป มนกจะกลายเปนไฟ

ทลกไหมขนมาใหญขนๆ ไปเรอยๆ จนเกดความอยากไดเสยจนไมมอะไร

ทจะยบยงมนได จะตองไปท�าผดศลกเอา ขอใหไดมาดงทตนเองตองการ

เทานน แตถาเรามสตดใจเราอยตลอดเวลา ดความคดของเรา พอมน

คดไปในทางทไมด เรากหยดคดหรอคดเรองอนแทน หรอไมรจะคด

อะไรกพทโธไปกอนกได เอาพทโธนมาเบรคกอน เหมอนกบเปลยนชอง

ดละครชองนแลวมนไมด สอนใหคนทะเลาะกนเกลยดกน เรากหนไปหา

ชองธรรมะ ไปดพระนงสวดมนตนงสมาธกน ท�าจตใจใหสงบ ฟงเทศน

36

ฟงธรรม พระสอนใหอภยกน อยาโกรธกน อยาเกลยดกน มนกลม

ไอเรองความโกรธแคนไปได

ใจของเรากเชนเดยวกน เราเปลยนชองได พอมนคดวามนก�าลง

อยากจะฆาใครนตองรบพทโธๆ ไว คดถงองคลมาล องคลมาลน

พยายามจะฆาพระพทธเจา แตพระพทธเจามฤทธ ไลตามเทาไหร

กไลตามไมทน จนตองบอกใหพระพทธเจาหยด พระพทธเจากตอบวา

“เราหยดแลว เธอตางหากทยงไมหยด” ฉะนน ถามตวเราเองเวลา

ทเราอยากจะฆาคนอน ถามวาเราหยดแลวหรอยง เราหยด

โกรธหรอยง หยดอาฆาตพยาบาทหรอยง ถายงไมหยดน

เราก�าลงจะเปนยกษเปนมาร รบหยดเสยเพอเราจะไดเปน

พระเปนเทพ ไปฆาคนแลวตายไปตองไปตกนรก ถาไมได

ฆาเขา ตายไปไดไปสวรรค จะเลอกเอาอยางไร ฆาแลว

มนกเทานนเอง เราไมฆาเขา เขากตายอยด คดอยางนกได

ไมตายวนน พรงนกตองตายอยด ไมมใครทไมตาย เกดมาอยในโลกน

แลวตายกนทกคน เพราะฉะนน โกรธแคนเขายงไงไมตองไปฆาเขาหรอก

ไปคดถงวนทเขาตายกได สกวนหนงมงกตองตายแนๆ อยแลว กไมตอง

37

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ฆามงใหเหนอย ปลอยใหมงตายเองดกวา อยางนแลวเราไดขนสวรรค

ใชไหม แตถาไปท�าใหเขาตายนเราไมไดขนสวรรค เราตกนรก

จงขอใหเราตงสตอยเรอยๆ ไมวาเราท�าอะไร ขอใหเรา

ด ๓ อยางน ดกาย วาจา ใจ เราเสมอ อยาไปดอยางอน

ดอยางอนแลวกลมมาดใจเรา ดอยางนนแลวใจกคดแลววา โอย ดอยางนน

ดอยางน นาไดสงนนสงนมา หรอเหนสงทไมชอบกดาเขาวาเขาอย

ภายในใจ แตไมรสกตววาก�าลงท�าสงเหลานนอยเพราะไมไดดใจ ไมวา

จะดอะไรไดยนอะไร พอสมผสปบตองรบมาดทใจทนทวาก�าลงม

ปฏกรยากบสงทเหนสงทไดยนอยางไร ถาเหนแลวมความอนโมทนา

เออ ด เขาท�าอะไรกดทงนน อยางนกสบายใจ เขาจะเอาศรษะเดน

กเรองของเขา กดเหมอนกน เขาจะเดนถอยหลงกดเหมอนกน เขาจะฆา

ตวเขาใหตายกดเหมอนกน เรองของเขาไมใชเรองของเรา ดอยางน

ไมเปนไร ปลอดภย ใจเราคดด คอมองอะไรดไปหมด แตถาเรามอง

แลวเราไปวพากษวจารณ ไปเขาขางเขา หรอไปโกรธไปเกลยดเขา

ใจเรานนแหละเปนคนทรบกบความทกข เขาไมรเรองหรอก เพยงแต

เราดแลวเรากดาเขาไปภายในใจ แลวเรากรอนขนมาภายในใจ นเรยกวา

38

ใจคดไมด ถาใจคดดแลวตองคดแบบปลอยวาง อะไรจะเกดกเกด

อะไรจะเปนกเปน ใครจะท�าอะไรกเรองของเขา เราดแลใจเรา

อยางเดยวพอ ถาใจเราดแลว ไมวาอะไรจะไมดอยางไร มนกไมมา

ลบลางความดในใจของเราได มาลบลางความสขในใจของเราไมได

เราจะมความสขทามกลางความวนวายตางๆ ถงแมจะมสงครามเกดขน

ถงแมจะมโจรจะมาฆาเรา ถาเราท�าใจใหดไวแลว ใจเราจะมความสข

ถาเขาจะฆาเรา ฆากฆา เกดมามนกตองตายดวยกนทกคน เมอถงเวลา

แลวกใหเขาไป คดอยางนแลวใจเรากลบมความสข เขาจะเอาผวเราไป

เอาสามเราไป กเอาไปเลย รกษาใจไวอยางเดยวพอ คนมตงเปนลาน

ในเมองไทยมเกอบ ๗๐ ลานคน เสยไปคนสองคนเทานหาใหมไมได

หรออยางไร ถาอยากจะได หามาอก ๑๐ คนกได หามา ๒๐ คนกได

ไมยากเยนอะไร แตใจนหามาไมได ใจดนเสยไปแลวมนจะเสยไปเลย

เพราะมนจะเปนลกโซ พอโกรธแลวกจะไปอาฆาตพยาบาท ไปจองเวร

จองกรรม แลวกไปฆาเขา ไปท�ารายเขา แลวกตองไปตดคกตดตะราง

ใจวนวาย ตายไปกไปตกนรกตออก นมนเปนลกโซไปตลอดทางเลย

แตถาใจดแลว ไมวาอะไรเกดขน ใจกจะสบายอยตลอดเวลา เพราะใจ

กบรางกายนเปนคนละคนกน

39

พระอาจารยสชาต อภชาโต

รางกายกเหมอนคนอกคนหนง คนอกคนหนงเขาเปนอะไร ไมเหน

วาใจเราจะตองไปกงวลกบมน ใชไหม คนทอยขางๆ เราน เกดเขา

เปนอะไรกเปนแตเฉพาะตวเขา เขาไมไดมาเปนอะไรกบเรา เวลาเขา

หวใจวายตายไป เรากไมไดตายไปกบเขา ใจของเรากเปนอยางนน

รางกายเราจะเปนอะไร ใจเราไมไดเปนไปกบรางกาย สมบตขาวของ

เงนทองตางๆ ทเรามอยมนหมดไป มนกไมไดท�าใหใจเราพรองหรอ

ดอยลงไปแตอยางใด ใจเรากยงเปนเหมอนเดมอย แตใจเรามนโง

มนหลง มนไปยดไปตดกบสงตางๆ วาเปนของเราเปนตวเรา พอเสย

อะไรไปกรองหมรองไห คดวาเสยตวเราไป เสยของเราไป ความจรง

ของทกอยางมนมอยในโลกนอยแลว เรามายมเขาใชไปเทานน

วนๆ หนง แลวเดยวสกวนหนงเรากตองคนเขาไป รางกายน

เรากยมดน น�า ลม ไฟ มา มาปนใหเปนรป เปนผม เปนขน

เปนเลบ เปนฟน เปนหนง เปนเนอ เปนเอน เปนกระดก

แลวพอถงเวลาเรากตองคนเขาไป รางกายกกลบคนสดน

น�า ลม ไฟ ไป ฉะนน ทกสงทกอยางในโลกนไมใชเรา ไมใช

ของเรา ไมใชตวเรา แลวเราไปยดไปตดท�าไม ยดตดกท�าให

ใจเราไมสบาย ปลอยวางแลวใจเราสบาย

40

นคอคดด คดอยางน คดดวยปญญา คดใหเหนวาไมมอะไรเปน

ของเรา แตจะคดไดอยางนกตองมสต มสตฟงเทศนฟงธรรมกอน

ไมใชเวลาพระเทศนไปกนงคยกนไป ถาอยางนฟงกไมรเรอง ไมเกด

ประโยชนอะไร เสยเวลาไปเปลาๆ เสยเวลาทงคนพด เสยเวลาทงคนฟง

แลวกไปสรางความร�าคาญใหคนทเขานงอยขางๆ เพราะเขาตงใจฟง

แตเราไมตงใจฟง แลวเรากไปพดสงเสยงเอะอะท�าใหคนทอยขางๆ

เขาเสยสมาธฟงไมรเรอง

ดงนน ขอใหเรารกษาสตใหด ดกาย วาจา ใจ ของเรา

ตลอดเวลา แลวเราจะท�าบญไดทงสบประการ ไมวา

จะเปนทาน เปนศล เปนภาวนา เปนการกรวดน�า เปนการ

อนโมทนาบญ การฟงเทศนฟงธรรม เหลานเราจะท�าได

ถาเรามสต แลวเราจะสามารถดแลรกษาใจของเราใหด

ไดตลอดเวลา มความสขตลอดเวลาไมวาอะไรจะเกดขน

จงขอใหทานไดน�าสงทไดยนไดฟงในวนนไปพนจพจารณาและ

ปฏบตเพอประโยชนสขทจะตามมาตอไป การแสดงกเหนวาสมควร

แกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

41

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๓วนฟงธรรม

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

42

43

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พระพทธเจาทรงสอนใหเราฟงเทศนฟงธรรมอยเรอยๆ

ฟงแลวเรากน�าเอาไปปฏบต

เมอปฏบตแลวเรากจะอยอยางรมเยนเปนสข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

45

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนตรงกบวนขน ๑๕ ค�า เดอน ๑๒ เปนวนทเราเรยกวา วนลอยกระทง แตส�าหรบพทธศาสนานกชนเราเรยกวา วนฟงธรรม วนเขาวด วนท�าบญสรางกศล ดวยการท�าบญใหทาน รกษาศล ปฏบตธรรม นงสมาธ เดนจงกรม ฟงเทศนฟงธรรม เพอใหเกดความเหนทถกตอง เพราะอานสงสของการฟงธรรมกคอจะท�าใหเรามความเหนทถกตอง

ความเหนทถกตองนเปรยบเหมอนกบแสงสวางในทมด ถาเราอยในทมดแลวไมมแสงสวาง เราจะไปหยบขาวหยบของตางๆ มาใช เราจะหยบผดหยบถก เราตองคล�าไป ตองการอยางหนงกไปไดอก

อยางหนงมาเพราะอยในทมด มองไมเหน ฉนใด ใจของปถชน ใจอยาง

พวกเราทงหลายนนยงเปนใจทมดบอดดวยโมหะความหลง อวชชา

ความไมร จงเปนเหมอนกบอยในทมด ไมเหนสงตางๆ ถกตองตาม

ความจรง โดยเฉพาะอยางยงเรองของความสขความเจรญ เรองของความทกขความเสอม เราจะมองไมเหนชดเจน เพราะใจเรานนมนขาด

แสงสวางแหงธรรม กคอสมมาทฏฐ ความเหนชอบทพระพทธเจาไดทรง

ประทานใหกบพทธศาสนกชนทงหลาย หนาทของพทธศาสนกชน

กเพยงแตมารบไปเทานนเอง มารบไฟฉาย มารบแสงสวาง เพอจะไดม

แสงสวางน�าทางในตอนกลางคน ท�าใหเหนอะไรๆ ตางๆ ไดเหมอนกบ

ตอนกลางวน ถามแสงสวางแหงธรรมแลว เรากจะเหนความสขวา

46

เปนความสข ความทกขวาเปนความทกข แตถาเราไมมสมมาทฏฐ

แสงสวางแหงธรรม เรากจะถกความมดของความหลง

ครอบง�าจตใจ ท�าใหเราเหนกลบตาลปตร เหนตรงขามกบ

ความเปนจรง เหนกงจกรเปนดอกบว เหนความทกขวา

เปนความสข เหนความสขวาเปนความทกข ถาเราเหนอยางน

แลวเรากจะเดนผดทาง เดนสวนทางกบความปรารถนาของเรา เพราะพวกเราทกคนปรารถนาความสขและความเจรญ พวกเรา ไมปรารถนาความทกขและความเสอม แตถาเรามองเหนกลบตาลปตร เหนความเจรญความสขวาเปนความทกขและเปนความเสอม เราก จะไมเดนเขาหาความสขและความเจรญ เราเหนความทกขและความเสอมวาเปนความสขและความเจรญ เราจงเดนเขาหาความทกข และความเสอม เพราะคดวาเปนความสขและความเจรญ แตผลมนก ปรากฏออกมาอยตลอดเวลาวา ทกขหนอ ทกขหนอ ทกขกบเรองนน ทกขกบเรองน ทกขกบคนนนทกขกบคนน กเพราะวาเราไปคดวาคนนน จะใหความสขกบเรา พอเราไดเขามาแลวกกลายเปนความทกขขนมาทหลง ทะเลาะกนกเกดความทกขแลว ตายจากกนกเกดความทกขแลว ตตวจากกน หนจากกนไป กเปนความทกขแลว แตเราไมเหนกน

เพราะเราไมเหนความไมเทยงแทแนนอนทมอยในทกสงทกอยาง

47

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ความไมเทยงแทแนนอนนแหละทเปนเหตท�าให

เกดความทกข เพราะใจของเราทกคนนนปรารถนาสงท

เราชอบเรารก เรากปรารถนาอยากใหอยกบเราไปนานๆ

แตมนขดกบความจรงทไมมอะไรจะอย กบเราไปได

ตลอด พอสงนนหรอคนนนจากเราไป เรากเสยอกเสยใจ กนไมได

นอนไมหลบ เหมอนเปนคนบาไป เหมอนเปนคนเสยสต ทงๆ ทเมอกอนน

ไมไดมคนนมาอยดวยกอยไดอยางมความสขอยางสบายใจ แตพอเขา

มาอยแลวใจกไปหลงยดตด อยากจะใหเขาอยกบเราไปนานๆ พอเขา

จากเราไปโดยทเรายงไมไดตงตวเตรยมตวรบกบเหตการณ กเหมอนกบ

โดนหมดนอค โดนหมดเดยวทใตคางกนบ ๑๐ ไปเลย แตถาเรามธรรมะ

มแสงสวางแหงธรรมแลว เราจะมไมมมอคอยปองกนหมด

เดดๆ ทจะคอยเลดลอดเขามาสตวเรา กคอธรรมะนเอง

เชน สมมาทฏฐ อยางหนง กคอการเหนวาเกดมาแลวตองแก ตองเจบ

ตองตาย เปนธรรมดา ตองพลดพรากจากกนเปนธรรมดา ลวงพนจาก

สงเหลานไมได นคอความจรง เรยกวาสมมาทฏฐ ความเหนทถกตอง

ปญหาของพวกเรากคอเราเหนอยแตเหนไมพอ เหนแบบนานๆ

เหนท เวลาคนตายทถงจะเหน เวลาคนเจบไขไดปวยเขาโรงพยาบาลท

48

ถงจะเหน แตถาไมใชอยางนนแลวกจะไมเหนเพราะไมมองนนเอง ไมพยายามมอง ไมพยายามคด คดแตเรองอนอยตลอดเวลา คดวา เรองนนเรองนจะอยกบเราไปเรอยๆ นานๆ นมนจะคดอยในใจเราตลอด พอเรองนนเรองนจากเราไป เรากวนวายใจ เศราโศกเสยใจ กนไมได นอนไมหลบ บางคนถงกบตองปลดชพของตนเองไป ฆาตวตายไป ฆาตวเองยงไมพอ ไปฆาคนอนดวย เมอเชานกมขาววามภรรยาคนหนง มปญหากบสาม สามแอบไปมแฟนใหม ขอรองใหเลกกไมยอมเลก ขอหยากไมยอมหยา กเลยหาปนมายงสาม ยงตวเอง และยงลกตายไป ทง ๔ คน นเพราะโดนหมดเดด ไมมธรรมะ ไมมแสงสวาง ไมม ความเหนทถกตองไวคอยปองกนตว ถารไวลวงหนาแลววาสกวนหนงเขาตองจากเราไป จะจากแบบไหนมนกเหมอนกน ตายจากไปกไปเหมอนกน ไปมคนอนกไปเหมอนกน จะไปแบบไหนรปแบบใดกไปเหมอนกน ถาเราพจารณาตามทพระพทธเจาทรงสอนใหพจารณา คอใหคดอยเรอยๆ วาเราตองพลดพรากจากกนเปนธรรมดา เราตองแก ตองเจบ ตองตายจากกนเปนธรรมดา ถาคดอยางนอยเรอยๆ แลว ใจของเราจะระมดระวง จะเตรยมตวรบกบเหตการณ

ดงนน พระพทธเจาจงทรงสอนพทธศาสนกชนใหเจรญมรณานสต อยเรอยๆ กคอความแก ความเจบ ความตาย การพลดพรากจากกน

49

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วาเปนสงทจะตองตามมาอยางแนนอน เหมอนกบฝนทเรารวาเดยว พอถงหนาฝน ฝนกตองมาแนๆ ไมมใครไปหามฝนได แตเรากเตรยมตว รบกบฝนไวแลว มบานไวหลบฝน มรมไวส�าหรบเวลาออกไปขางนอก มต มไวเกบน�ารองน�า และบางทตอไปอาจจะตองมเรอไวในบาน สกล�าหนง เวลาน�าทวมจะไดมเรอไปไหนมาไหนได เพราะโลกเราสมยน รสกวาจะมความวปรตมากพอสมควร จงไมควรทจะประมาท ควรจะคด เผอไวบางเรองราวเหลาน ถาเราเตรยมตวไวแลว พอเหตการณเกดขน เรากไมเดอดรอน เตรยมเสบยงไวในบาน เตรยมขาวของทจ�าเปนไว ในบาน พอมเหตการณเกดขนมา เรากจะไดอาศยสงทเราเตรยมไวน มาชวยพยงชวตของเรา ฉนใด ธรรมะกเปนอยางนน ถาเราสะสมธรรมะคอสมมาทฏฐไวเรอยๆ คอฟงเทศนฟงธรรมอยบอยๆ ฟงแลวกเอาไปคดตออก เพราะวาเราไมสามารถฟงเทศน ทกวน ไมสามารถฟงไดตลอดเวลา ๒๔ ชวโมง แตเราสามารถ ฟงเทศนในใจของเราได คอเราจ�าอะไรได เรากเอามาทบทวน เอามาคดอยเรอยๆ อยางวนน เราจ�าไดแลววาเราเกดมาแลวเราตองแก ตองเจบ ตองตาย ตองพลดพรากจากกน เรากเอามาคดอยบอยๆ เวลาใจเราไมตองคดเรองอน เราก คดแตเรองนไปเรอยๆ เตอนสตเตอนใจอยเรอยๆ แลวเรา

จะมอาวธไวตอสกบขาศกศตรทจะบกมาท�าลายเรา เราก

50

จะสามารถท�าลายขาศกศตรไดอยางสบาย เวลาใครตายไปเรากจะรสก เฉยๆ กรอยแลววามนตองตายกนทกคน มใครเกดมาแลวไมตายบาง เวลาจากกนกจากกนอยเรอยๆ วนนเรามาอยกนตรงน เดยวเราก จากกนแลว เดยวเรากไปทโนนทนกน แยกยายกนไป แตเราไมทกข เราไมเดอดรอนเพราะเราไมไดหวงทจะตองอยดวยกนไปตลอด เราไมได มใจทมความผกพนกบคนทอยในศาลาน มาแลวเจอกนเหนหนากน เดยวพอเสรจธระแลวตางคนตางไป

โลกนกเปนเหมอนศาลาหลงนแหละ เพยงแตวามนใหญหนอย แลวเวลาเรามาเกด เรากมาเจอคนนนเจอคนน แตเราเจอแลวเราไมมปญญา เรามความหลง กเลยท�าใหเรามความผกพนกบคนนนคนน ขนมาโดยทไมรสกตววาเดยวเรากตองจากโลกนไป เหมอนกบมาศาลา หลงน เพยงแตวาเวลามนตางกน มาศาลาหลงนชวโมงสองชวโมง แลวกแยกกนไป แตมาในโลกนเวลามาเกดแลวกวาจะตายนมนกหลายป พออยกนไปนานๆ กยดกน ตดกน มความผกพนกน พอคนใดคนหนงไป กรองหมรองไหเศราโศกเสยใจ นแสดงวาไมมแสงสวางแหงธรรมไว คอยสอนคอยเตอนตน ขาดสมมาทฏฐ มองไมเหนความเกด แก เจบ ตาย การพลดพรากจากกน วาจะตองเปนสงทปรากฏขนอยางแนนอน

51

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พระพทธเจาจงทรงสอนใหเราฟงเทศนฟงธรรมอยเรอยๆ ฟงแลว เรากน�าเอาไปปฏบต เมอปฏบตแลวเรากจะอยอยางรมเยนเปนสข ทงในขณะทอยรวมกนและในขณะทจากกน ไมตองรองหมรองไห ไมเศราโศกเสยใจ เพราะวาเราเตรยมตวเตรยมใจเอาไวแลว ใจของเรา ท�าไดกนทกคน ถาท�าไมไดแลวพระพทธเจาจะไมทรงสอนใหเสยเวลา แตทรงเหนวาพวกเรากเปนหนงในบวทมโอกาสทจะผดโผลพนน�าขนมา มโอกาสทจะบานเมอไดรบแสงอาทตย กคอแสงแหงธรรมทพระพทธเจาทรงสงสอนพวกเรา พอเราไดรบแสงสวางแหงธรรมแลว จตใจเรากเบกบาน สดชน ไมวนวาย ไมกงวลกบเรองอะไรทงสน เพราะรอยแลววาไมมอะไรทจะอยกบเราไปตลอด เราเตรยมตว เตรยมใจไวแลว แลวเรากฝกอยแบบไมมอะไรดวย ถาคดเฉยๆ อยางเดยว ยงไมพอ เราตองไปซอม เหมอนกบทหาร เวลาเขาเรยนวชาตอสกบขาศกศตรแลวกตองซอมรบกน เขาตองมการตอสกนจรงๆ เพยงแตวาไมใชอาวธจรง ไมใชกระสนจรง แตมการใชเครองไมเครองมอตางๆ จรงทงหมด ซอมเหตการณเอาไว พวกเรากเหมอนกน เราตองคดวา สกวนหนงเราตองอยคนเดยว ดงนน เราตองซอมไปอยคนเดยวบาง เชน มาอยวด อยทละ ๓ วน ๗ วน ซอมอยแบบไมตองมอะไร มขาวกน

ไปวนละมอกพอแลว มธรรมะหลอเลยงจตใจ เชาเยนลงโบสถไหวพระ

52

สวดมนต นเปนการเสรมสรางพลงใหกบใจ เสรมสรางสตปญญา เสรมสรางสมมาทฏฐความเหนชอบใหกบใจ เมอเรามธรรมะอยในใจแลว ใจของเราจะไมยดไมตด จะไมอยากไดอะไร เพราะจะเหนวาสงตางๆ นน เหมอนกบเปนงพษ ไดมาแลวเดยวเผลอกโดนมนกดเอา สไมมมนดกวา อยหางมนไกลๆ ดกวา เชน พระพทธเจาทรงเหนวาลาภ ยศ สรรเสรญ สข นเปนเหมอนกบงพษ ทานเลยสละราชสมบต สละต�าแหนง สละความสข ทางตา ห จมก ลน กาย เพราะไมอยากจะถกมนกด ทานถกมนกดมาตลอดเวลา ทานเหนแตพวกเราไมเหน พวกเราถกมนกดอยเรอยๆ แตเราไมรวาก�าลงถกมนกด เราไมรวาสงทเราหลงยดตดอยนแล เปนเหมอนงพษ ถาเราชอบเทยว พอเราไมไดเทยวเรากทกขแลว เราก ไมสบายใจ ถาเราชอบซอของฟมเฟอยตางๆ พอเราไมไดซอของฟมเฟอย เรากไมสบายใจ พอเหนสงนนสงนอยากจะได พอไมไดกไมสบายใจ

ของทกวนนมมาลอใจเรามาก แตเราไมรวาของพวกนเปนเหมอนงพษ ของทเขาโฆษณาตามโทรทศน ตามวทย ตามหนาหนงสอพมพน สวนใหญจะเปนงพษทงนน มปลาไหลอยบางไมกตว นอกนนเปน งพษหมด ปลาไหลคออะไร กพวกทจ�าเปนตอการครองชพ เชน อาหาร ทอยอาศย ยารกษาโรค เครองนงหม พวกนเปนสงทจ�าเปน กเปนเหมอนปลาไหล เราจบมาแกงกนได แตสงอนๆ แลวมนเปนเหมอนกบ

53

พระอาจารยสชาต อภชาโต

งพษ ของฟมเฟอยทงหลายไมวาจะเปนของทใหความสขทางตา ทางห ทางจมก ทางลน ทางกาย เหลานลวนเปนงพษทงนน เพราะเปนเหมอนยาเสพตด เมอเรามแลวเรากตองมมนอยเรอยๆ พอขาดมนสกวนหนง กหงดหงดใจ เคยดละครทกคน พอคนไหนไมไดดนกหงดหงดใจ เคยออกไปเทยวทกวน พอไมไดออกไปเทยวกหงดหงดใจ เคยใชเงน ทกวน พอไมไดใชเงนเพราะไมมเงนจะใชกหงดหงดใจ วนวายใจ ตองไปกหนยมสนเขามาใช แลวกเกดปญหาตามมาเพราะไมมปญญาทจะใชหนเขา กตองคอยหลบคอยหนเจาหนอยเรอยๆ แลวถาหนไมทนกถกเจาหนจบไปลงโทษหรอถกเจาหนดาวากลาวตกเตอนตางๆ ซงเปน ความทกขทงนน เปนเหมอนงพษทงนน แตเราไมเหนกนเพราะเรา ไมเคยคดกน คดไมเปน ไมมปญญา เหมอนกบถกสะกดจต พอเหนอะไรคดถงเรองอะไรแลวกอยากจะไดขนมาทนท คดเรองเงนกอยากจะไดเงนมากๆ คดเรองต�าแหนงยศถาบรรดาศกดกอยากจะมสงๆ คดเรองสรรเสรญกอยากจะใหมแตคนยกยองสรรเสรญเยนยอ คดถงเรองความสขทางรป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ กวงเขาหาอยตลอดเวลา ไมเคย ตรกตรองสกครงเลยวาสงเหลานมนเปนคณหรอเปนโทษกบใจของเรา มนใหความสขกบใจของเราอยางแทจรงหรอไม เราไมเคยคดกน เพราะเราไมมใครสอนใหคดนนเอง เรากคดไปตามพวกเดยวกนคด

54

คอตางคนตางบอกวาดทงนน ไดเงนมาเทาไหรยงด ไดต�าแหนงสง เทาไหรยงด มคนสรรเสรญเยนยอมากนอยเทาไหรยงด ไดไปหา ความสขทางรป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ ไดมากเทาไหรยงด คดกน อยางนอยางเดยว โลกนจงผลตเรองเหลานมาใหพวกเราหลงกน สงตางๆ

ทผลตออกมานเปนสงทมาหลอกเราทงนน หลอกใหเรา

ไปไดมา หลอกใหเราหลงยดตด แลวกหลอกใหเราทกข

กบมนในทสด

พระพทธเจาจงทรงสอนวาอยางวนพระในวนน เราลองมาปลอยวางความสขแบบนนสกครงหนง สกวนหนง แลวมาอยแบบไมตองอาศยลาภ ยศ สรรเสรญ สข มาอย วดถอศล ๘ แมกระทงความสขเกดจากการรบประทานอาหารกไมใหม ใหรบประทานเทาทจ�าเปน รบประทานอาหารเหมอนกบ รบประทานยา คอไมใหหาความสขจากการรบประทานอาหาร รบประทาน เทาทจ�าเปน ไมตองรบประทาน ๓ มอ เชนวนพระนเอาแค ๒ มอ กพอ หลงจากเทยงวนไปแลวไมกนกไมตาย รบรองได ยงถามาบวช เปนพระนมอเดยวเทานนเอง เชานพอเทศนเสรจฉนเสรจกจบ จะฉนอกทกพรงนเชาเวลาเดม อยได ไมมปญหาอะไร เพราะรางกายมอาหารพอเพยง ทเปนปญหากคอกเลสของเรานนเองทอยากไม

55

พระอาจารยสชาต อภชาโต

รจกจบ ไมรจกสน ไมรจกพอ กนเทาไหรกไมรจกอม ปญหาอยตรงน เราสามารถท�าใจของเราใหอมไดดวยการตอสกบกเลส ดวยการ บงคบใจของเราไมใหท�าตามกเลส กเลสอยากจะกน เรากบอกวาไมกน เพราะกนมาแลวพอแลว วนนกนพอแลวไวพรงนคอยกนใหมกได ไมตายรบรองได อยางนกเลสมนกตายเองเพราะวาเรามเหตผล เรามสมมาทฏฐ เราใชหลกความจรง เราไมใชอารมณเปนเครองน�าพาจตใจของเรา อารมณกคอความอยากตางๆ หรอความชงตางๆ ความรกความชงนกเปนอารมณ เมอมแลวมนกจะ ท�าใหเราตองไปวนวายกบสงทเรารก สงทเราชง เหนคนทรก กเปนหวงเปนกงวล จะอยกบเราไปตลอดหรอเปลาหนอ หรอจะจากเราไปเมอไหรกไมร เหนคนชงกเบอหนา อยากจะหนอยากจะใหหายไปเรวๆ จตใจกวนวายตามมา เราตอง ฝกใจท�าใจใหมเหตมผล อยาไปรกอยาไปชงกบอะไร เพราะวาทกอยางมนกไมเทยงเหมอนกน สงทเราไมชอบ เดยวมนกจากเราไปเหมอนกน เราไมตองไปกงวลกบมน ไมตองไปวนวายกบมน เหมอนกบสงทเราชอบ เดยวก จากเราไปเหมอนกน มนมาแลวมนกไปเหมอนๆ กนทงนน แตใจของเรานพอไปชอบอะไรแลวรสกวา แหม อยกบเราเดยวเดยวเทานนเอง ไปแลว แตไอสงทเราชงไมชอบน เหมอนกบอยกบเราเปน

56

รอยป ทงๆ ทอยเวลาเทาๆ กน แตความรสกของใจมนเปนอยางนน มนมอารมณ

เราตองมาก�าจดอารมณดวยการใชสมมาทฏฐ ความเหนชอบ ความเหนทถกตอง เหนวาทกสงทกอยางในโลกนยอมมการดบไป มการจากกนไป ไมวาจะเปนสงทเรารกหรอสงทเราชงกเปนเหมอนกน เราไมตองไปยงกบเขา ไมตองไปวนวายกบเขา เขามากปลอยเขามา เขาไปกปลอยเขาไป เรากเหมอนเดมเปนคนเดม ไมดใจ ไมเสยใจ สบายใจดกวา ขอใหสบายใจอยางเดยว อยาไปดใจ อยาไปเสยใจ

เอาสบายใจ สบายใจนอยตรงกลางระหวางความดใจกบ

ความเสยใจ คอถาเราไมดใจ เราไมเสยใจ เรากสบายใจ แตถาเรา ดใจหรอเราเสยใจ เรากไมสบายใจ คดดเอาจะเอาอยางไหน เอาความ สบายใจไมดกวาหรอ สบายใจไปตลอดเวลาไมวาอะไรจะเกดขน ใครจะมาใครจะไปกสบายใจ เพราะไมดใจไมเสยใจ แตถาใครมา ใครไปแลวไปดใจหรอไปเสยใจกจะไมสบายใจ นคอเคลดลบของ

ชวตอยตรงน อยตรงทความสบายใจ ฉะนน เราตองมา

ฝกท�าความสบายใจใหไดโดยปลอยวางทกสงทกอยาง

ทกคนในโลกนอยาไปยงอยาไปผกตดกบเขา รจกกนได

อยรวมกนได มอะไรกท�ากนได แตตองรวามนเปนของ

57

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ชวคราวเทานนเอง เหมอนกบของทเรายมเขามา ยมของเขา

มาเดยวกตองไปคนเขา ไมอยกบเราไปตลอด

ดงนน พระพทธเจาจงทรงสอนใหเราหมนฟงเทศนฟงธรรม อยเรอยๆ ใหเขาวดอยเรอยๆ เมอฟงแลวกใหน�าเอาไปปฏบต เชน วนนถาลองถอศล ๘ ไดกลองไปถอด ขอ ๓ จากกาเม กเปลยนเปน

อะพรหมจะรยา กาเม หมายถง การหลบนอนกบคครองของเรา เชนสามและภรรยา แตถาเปนวนพระ สามหรอภรรยากไมนอนรวมกน

กเรยกวา อะพรหมะจะรยา หมายถงรกษาพรหมจรรยไว คอวนนขอเปน พรหม ๑ วน ไมอยากจะเปนมนษยขเหมน ขอเปนพรหมสกวนหนง

ตองถอศลขอ อะพรหมะจะรยา แตถาอยบานเดยวกนกแยกหองกนอยานอนหองเดยวกน อยานอนเตยงเดยวกน เดยวมนเผลอ เวลา นอนหลบไปแลวมนเผลอ ตองแยกหองกน แลวกใสกญแจใสกลอนเอาไวใหด อยาไปเปด ไมงนเดยวศลขอนขาด หรอทางทดกใหมาอยวด ดกวา แยกกนอย คนหนงอยบาน อกคนหนงอยวด ตางคนตางอย ตางคนตางรกษากน แลวกถอศลขอ ๖ คอไมรบประทานอาหารหลงจากเทยงวนไปแลว จะรบประทานกรบประทานใหพอกอนเทยง อยากจะรบประทาน เทาไหรกรบได ไมหาม เอาใหเตมทเลย เอาใหเตมทองไปเลย

58

ถอศล ๘ นเขาไมไดหามใหกนนอยๆ เขาใหกนพอด ใหกนพอกบความตองการ เพยงแตวาใหตดเวลาลงเทานนเอง แทนทจะกนแบบไมม เวล�าเวลา กนตลอดเวลา กกนใหมนเปนเวล�าเวลา มนกอมเหมอนกน ไดอาหารพอเพยงเหมอนกน ทหวนมนไมไดหวทรางกาย มนหวทกเลส ทใจ ใจมนคดถงอาหาร น�าลายกไหลแลว บางทเพงรบประทานอาหารอมไปใหมๆ พอเหนขนมอะไรลอยมาปบกอยากจะกนตออกแลว ทงๆ ทรางกายบอกรบไมไหวแลว ทองนแนนเอยดแลว ใจบอกไมเปนไร ไมเปนไร นเปนอยางน

ดงนน ไมตองกลววาถอศล ๘ แลวจะซบผอมแหง

แรงนอย ไมเปนอยางนน ถอศล ๘ แลวจตใจจะมพลง

มก�าลงทจะตอสกบกเลสตางๆ แตถาเราไมถอศล ๘ แลว

ใจเราจะออนแอ เหนขนมกอดไมได เหนอะไรกอดไมได

กลายเปนคนไมมหลกไมมเกณฑ ไมมวนยในตวของตวเอง

แลวปญหากตามมา กนมากเกนไปกกลายเปนคนไมสวยไมงามไป รปรางหนาตากไมนาด ตวกลมเหมอนกบตม อยางนเปนตน แตถารจกหกหามจตใจ รบประทานอาหารพอประมาณแลวจะมรปราง ทสวยงาม ไมตองไปออกก�าลงกายใหเหนอย ไมตองไปเตนแอโรบค เพยงแตกนไมใหมนมากเกนไปเทานน หนมนกดอยแลว แตคนชอบ

59

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยากจะไดหนดวยและอยากจะกนเยอะดวย พอกนเยอะแลวกตองไปเตนแอโรบคไปออกก�าลงกายเพอรดไขมนออกมา ถาเราไมเอา ไขมนเขาไปในทองซะอยางมนจะมาจากทไหน ถาเราไมกนมนเขาไปมนกไมม แตกเลสของเรามนอยากจะไดทงสองอยาง อยากจะสวยแลวกอยากจะกนเยอะๆ มนกเลยตองเสยเงนไปออกก�าลงกายอก นคอ ปญหาของกเลสทงนน เราไมรสกตววามนก�าลงกดเราอยทกเวลา เปนเหมอนงพษ สรางความทกขสรางความวนวายใหกบเราตลอดเวลา เราไมเคยเชอพระพทธเจากนเลย ถาเชอพระพทธเจาแลวเราจะอยอยางสขอยางสบาย เชน วนพระกถอศล ๘ กน วนธรรมดากถอศล ๕ กน แลวทกวนเชาเยนกไหวพระสวดมนต แลวกร�าลกถงพระธรรมค�าสอนอยเรอยๆ ไมวาจะอยทไหน เวลาทเราไมมความจ�าเปนทจะตองคด เรองนนคดเรองนกใหคดถงเรองธรรมะ ถาเราคดอยเรอยๆ แลว ใจของเรา จะมผคอยดแลรกษาคอยปกปองคมครองไมใหชวตของเราตกต�า ไมให ชวตของเราตองวนวายตองทกขกบเรองราวตางๆ สงเหลานไมมใคร ท�าใหกบเราได เราตองท�าเอง พระพทธเจา พระสงฆสาวก ทานกเพยงแต สอนเรา เตอนเรา บอกเรา แตเราตองน�าไปเตอนตวเราสอนตวเราอกตอหนง เพราะทานไมสามารถอยกบเราไปตลอดเวลา มาฟงเทศนแลวเดยวกตองจากกนแลว แยกทางกนแลว กไมมเวลาทจะไปสอนไปบอก

60

ตลอดเวลา เรากตองสอนตวเราเอง ถาเรามธรรมะสอนใจอยเรอยๆ แลว ใจเราจะไมหลง จะไมโลภ จะไมโกรธ จะไมรก จะไมชง จะไมยนด ไมยนราย จะสบายใจอยตลอดเวลา

จงขอใหทานทงหลายหมนเขาหาพระธรรมค�าสอน หมนฟงเทศนฟงธรรม ไมวาจะเปนวนพระเชนวนนกด หรอเปนวนอนกด ถามเวลาวาง กขอใหเขาหาธรรมะ เพราะธรรมะนเปนสมบตทประเสรฐทสด เปนรตนะ เปนเพชรทแทจรง เพชรทพวกเราหาซอกนในตลาดนเปนเพชรปลอมทงนน เปนกอนหน มนไมมประโยชนอะไรกบใจของเราเลย แตเพชร ทมประโยชนกบใจของเรา กคอธรรมะ พทธะ ธรรมะ สงฆะ ทเราเรยก วาพระรตนตรย พระพทธ พระธรรม พระสงฆ ถาเรามอยในใจ ของเราแลว เรากเปนมหาเศรษฐขนมาทนท จะมแตความสข มแตความอม มแตความพอ

จงขอฝากเรองของการมาวดอยางสม�าเสมอ มาฟงเทศนฟงธรรม เพอสรางสมมาทฏฐคอความเหนชอบ ความเหนทถกตอง ซงเปน แสงสวางแหงธรรมน�าพาชวตของทานใหไปสความสขและความเจรญ การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

61

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๔แสงแหงธรรมนำ�ใจ

๒๕ พฤศจกายน ๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

62

63

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พระพทธศาสนานเปรยบเหมอนกบแสงสวางในยามค�าคน...

...ถาเรามธรรมะแสงสวางสอนเราใหเรารวาอะไรเปนความทกขแลว

เรากหลกเลยงมน ตอไปความทกขกจะไมมายงเกยวกบเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

65

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนททานตงใจมาวดเพอมาปฏบตศาสนกจทพระบรมศาสดา

พระอรหนตสมมาสมพทธเจา ไดทรงมอบไวใหกบพทธศาสนกชนไว

ปฏบตเพอจะไดน�าพาชวตของตนเองใหไปสทดทงามทสขและทเจรญ

เพราะไมมใครหรออะไรในโลกนทจะสามารถพาชวตของเราใหไปสทด

ทงามทสขทเจรญทไกลจากความทกขความเสอมทงหลายได นอกจาก

พระพทธศาสนาเทานน

พระพทธศาสนานเปรยบเหมอนกบแสงสวางในยามค�าคน เชน

เวลาทเราเดนทางขบรถในยามค�าคน ถารถไมมแสงไฟกจะขบไปได

อยางล�าบาก ไปเรวไมได แลวกไมรวาทางนนคดเคยวหรอไมอยางไร

กอาจจะเกดอบตเหตเกดความเสยหายตามมาได ชวตเรากเปน

เหมอนกบการเดนทางในยามค�าคน เนองจากใจของเรานน

ถกความมดครอบง�า ความมดนกคอความหลง ทเรยกวา

โมหะ และอวชชาความไมร ท�าใหเราไมรวาอะไรสข อะไรทกข

อะไรด อะไรชว อะไรเปนคณ อะไรเปนโทษ อะไรเปนประโยชน

อะไรไมเปนประโยชน ถาเราไมมแสงสวางแหงธรรมเปน

ผชทางพาเราไป เรากจะไปแบบคนทขบรถในยามค�าคน

โดยไมมแสงไฟพาไปนนเอง กคงจะตองไปประสบกบอบตเหต

66

อยางใดอยางหนงอยางแนนอน ชวตของเรากอยางนน ชวตของเราก

มสขมทกขอย เนองจากวาเรายงไมเหนทกขตามความเปนจรงของเขา

เรามกจะเหนทกขวาเปนความสขกน เราจงพบกบความทกขอยเรอยๆ

แตถาเรามธรรมะมแสงสวางสอนเราใหเรารวาอะไรเปนความทกข

แลวเรากหลกเลยงมน ตอไปความทกขกจะไมมายงเกยวกบเรา เชน

ความทกขอยางหนงส�าหรบฆราวาสญาตโยมกคอการมหน การมหนน

เปนทกขอยางยง เพราะเมอมแลวกตองหามาใชเขา นอกจากใชตนแลว

กตองใชดอกดวย ยงถาไปกแบบดอกแพงๆ เพยงเวลาไมนาน ดอกกจะ

มากกวาตน กจะไมมปญญาทจะใชหนได กตองเสยสละสมบต

ทเราหวงแหนไป เชน ทดน ใหเขาไปเพอใชหนทงๆ ททดนนนมราคา

มากกวาหนทเรากเขามา แตเมอมดอกมาทบเขาไปดวยกเลยกลายเปน

หนใหญโตขนมา แตถาเรารจกหกหามจตใจของเราใหอยตามอตภาพ

ของเรา มนอยกใชนอย มมากกใชนอย เพอจะไดเกบเอาไวในวน

ขางหนา ไมใชวามมากกใชมาก นอกจากมากๆ จรงๆ จนกระทงใช

ไมหมดในชาตน ถาอยางนนจะใชมากหนอยกไมเปนไร แตถาจะใช

ใหเกดประโยชนกตองใชในการท�าบญท�าทาน เพราะถาใชในอยางอน

มนกไมเกดประโยชนอะไร เหมอนกบเอาเงนไปทงอยางนนเอง เชน ถาใช

67

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กบอบายมขตางๆ กจะไมเกดประโยชน และนอกจากจะไมเกดประโยชน

แลวยงจะเกดโทษดวย คอถาไปเลนการพนน ไปเทยวกลางคน ไปเสพ

สรายาเมา ไมนานเงนทองทคดวาจะใชไมหมดในชาตนมนกหมดได เพราะ

การพนนนมนเปนตวทจะดดเงนของเราไปใหหมดไดอยางงายดาย เพราะ

เวลาเราเลนเสยแลวเรากอยากจะไดคน พอไมไดคน เรากตองทม

ลงไปอก เลนมากขนไปอก แลวในทสดกไมมเหลอ แลวถายงไมรจกหยด

หกหามจตใจไมได กตองไปกหนยมสนเขา แลวกจะไมมปญญาใชหน

เขากตองมายดทรพยสมบตขาวของตางๆ ไปจนหมดเนอหมดตว แลวถา

ยงไมพอใชหน เขากอาจจะเอาชวตเราไปดวย

ถาไฟไหมบาน มนกไหมแตทรพยสน

กบบานเทานน ทดนมนกยงเอาไปไมได

ไหมไมได แตถาเลนการพนนแลว

มนเอาไปหมดเลย ทงทรพยสน ทงบาน

ทงทดน และชวตของเราดวย

68

นเปนผลเสยหายทเกดจากการเลนการพนน ทานแสดงไววา

โจรเขาบาน ๑๐๐ ครง มนกเอาไปไดแคทรพยสนขาวของเทานน

บานมนกเอาไปไมได ทดนกเอาไปไมได ถาไฟไหมบาน มนกไหม

แตทรพยสนกบบานเทานน ทดนมนกยงเอาไปไมได ไหมไมได แตถา

เลนการพนนแลว มนเอาไปหมดเลย ทงทรพยสน ทงบาน ทงทดน

และชวตของเราดวย แตพวกเราหรอคนทเลนการพนนนเขากลบมอง

ไมเหนกน เพราะเขาไมไดศกษา ไมมแสงสวางแหงธรรมน�าพาชวตของเขา

นนเอง ชวตของเขากเลยตองพวพนอยกบอบาย คอค�าวา อบายมข

นแปลวา ทวารสอบาย ถาใครไปยนใกลๆ ทวารแลว เดยว

ไมนานกตองเดนเขาไปในอบายนน ถาไปยงเกยวกบเรอง

อบายมข ไมวาจะเปนการเลนการพนน การเสพสรายาเมา

การเทยวกลางคน การคบคนชวเปนมตร และการม

ความเกยจคราน นคอความเสยหายหรอความเสอม ๕

ประการดวยกนทจะเปนเหมอนกบรถลากเราใหไปสอบาย

เพราะถาเราไปยงเกยวกบอบายมขเหลานแลว ไมชากเรว

เรากจะตองไปท�าผดศลไปท�าบาป เพราะเราจะไมมเงนทจะมา

69

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เสพอบายมขตอไปได คนทเสพอบายมขนจะใชเงนเปนแตหาเงนไมคอยเปน

เพราะวาจะใชเวลาไปกบการเสพอบายมขตางๆ เทยวกลางคนกตนสาย

อยางเมอคนนลอยกระทงกตนสายกน วนนพระกลบมาจากบณฑบาต

มญาตโยมนงอยในศาลาเพยงคนเดยว ตามปกตถามาแลวจะมเกอบ

เตมศาลา แตเมอคนนนอนดกกนหนอย ไปเทยวกลางคนกน แตนกเปน

กรณพเศษ นานๆ ครงกไมเปนไร แตถาท�าอยางนเปนประจ�าแลวจะม

เวลาไปตนเชาไปท�ามาหากนไดอยางไร เมอไมไปท�ามาหากน มนกไมม

รายไดขนมา กอาศยเงนเกาทมอย คดวาไมเปนไรมเยอะแยะ ใชไปไมหมด

แตทไหนไดใชไปไมนานกไมมเหลออย แลวกหยดไมไดดวย มนเปน

เหมอนยาเสพตด พอเคยท�าอะไรแลวมนจะตดเปนนสย เคยออก

เทยวกลางคนแลวพอวนไหนไมไดออกจากบานตอนกลางคน รสกมน

หงดหงด นอนไมหลบ ตองออกไปเทยว เชนเดยวกบการเลนการพนน

การเสพสรายาเมา หรอการคบคนชวเปนมตร

คนชว กคอคนทชอบเลนการพนน ชอบเทยวกลางคน

ชอบเสพสรายาเมา ในทางศาสนานเราเรยกวาเปน

คนไมฉลาด เปนคนพาล แลวกจะเปนคนชวตอไป เพราะเมอ

70

เขาขาดเงนขาดทอง เขากจะไมหาโดยวธสจรต เขากจะตองไปท�า

ผดศลผดธรรม ไปลกไปขโมย ไปฉอโกง ไปโกหกหลอกลวงเพอท

จะใหไดเงนมา เพราะเขาไมขยนท�างาน มความเกยจครานนนเอง

พระพทธเจาจงทรงสอนใหคบบณฑต อยาไปคบคนพาล อะเสวะนา

จะ พาลานง ปณฑตานญจะ เสวะนา เอตมมงคะละมตตะมง

อยในบทมงคลสตรสองขอแรกททรงแสดงไวกคอ อยาไปคบคนพาล

ใหคบบณฑต เปนมงคลอยางยง การไมคบคนพาลกจะท�าใหเราน

ปลอดภยจากอทธพลของเขา ถาเราคบเขาเดยวกจะชวนเราไปท�า

ในสงทเขาชอบท�า คนพาลกชอบเลนการพนน ชอบเทยวกลางคน

ชอบดมเหลาเมายา เชนเมอคนนถาเราคบคนพาล เขากจะชวนเรา

การฟงธรรมนพระพทธองคทรงตรส

วาเปนมงคลอยางยงอกประการหนง

เพราะการฟงธรรมนกเทากบการ

ตดไฟใหกบรถของชวตเรานนเอง

71

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไปเทยว ไปเสพสรายาเมากน แตถาเราไมไดคบกบเขา เขากไมมาชวนเรา

เรากอยบานนอนหลบสบาย ตนแตเชามาท�าบญ สวนพวกคนพาล

ตอนนกยงนอนไมตนเพราะเมอคนนนอนดก บญกไมได ชวตกผานไป

วนหนง ผานไปโดยไมไดตกตวงประโยชนอะไรจากการเปนมนษย แลวก

จะตดเปนนสยไป เกดมาชาตนกเลยจะไมคอยไดท�าบญ มแตจะท�าบาป

แลวตายไปกตองไปใชบญใชกรรม แตจะไปใชกรรมเสยสวนใหญ

เพราะไมไดท�าบญ แตถาคบกบบณฑต บณฑตเขากจะชวนใหเรามาวด

บอกคนนเราอยาไปเทยวกนนะ คนนอยบานไหวพระสวดมนต นงท�าสมาธ

ฟงเทศนฟงธรรม แลวกเขานอนแตหวค�า นอนพกผอนใหเตมท

รางกายกไดรบการพกผอน จตใจกไดรบการพกผอน ตนมากสดชน

เบกบาน มก�าลงจต ก�าลงใจ มก�าลงกาย ทจะมาวดมาท�าบญใหทานตอ

เมอมาวดกไดมาฟงเทศนฟงธรรม ไดประโยชนหลายอยางดวยกน

การฟงธรรมนพระพทธองคทรงตรสวาเปนมงคลอยางยง

อกประการหนง เพราะการฟงธรรมนกเทากบการตดไฟใหกบรถของ

ชวตเรานนเอง เวลาเราเดนทางตอนกลางคน ถาเรามไฟ เรากสามารถ

ขบรถไปไดอยางสะดวกรวดเรว ปลอดภย ฉนใด ถาเรามธรรมะน�าชวต

72

ของเราไป ชวตของเรากจะไปอยางสะดวกราบรน รวดเรว และปลอดภย

เชน วนนเรากไดยนไดฟงธรรมแลววาสงทเปนโทษกบชวตของเรา

กคออบายมขทงหลายทง ๕ ประการ แลวจากนนเมอมนไมมเงน

มนกจะใหเราไปกหนยมสน นกเปนโทษอกอยางหนง เพราะฉะนน

อยาไปกหน ถาไมมเงนกอยาไปใชมน อดทนเอาไว อยางนอยก

ไมวนวายใจ ไมตองคอยหลบเจาหน ไมตองกลวเจาหนเขาจะมา

ท�ารายเรา แตถาเราไปกหนยมสนเขาแลว เราไมมปญญาทจะใชคน

เดยวเขากตองมาทวงหนอยเรอยๆ ทวงบอยๆ พอเขาไมไดเขากจะโกรธ

เขากจะดาเรา แลวถายงไมไดเขากจะทบตท�ารายเรา

ดงนน ถาเราอยากจะมความสข อยากจะพาชวตของเรา

ไปใหกาวหนา เราตองรจกมกนอย สนโดษ ค�าวามกนอย

กคอใชใหนอยทสดเทาทจ�าเปน เรามความจ�าเปนทจะตอง

ใชอะไรกใชใหมนนอยทสด เชน เวลาเราอาบน�า เราตองใชสบ เราก

เลอกซอสบราคาทมนถกทสด อยาไปซอสบทมนราคาแพงทสด เพราะ

วามนกท�าหนาทเหมอนกน ช�าระรางกายไดเหมอนกน แตถาเราซอของ

แพงๆ เงนทมนอยอยแลวมนกจะหมดไปอยางรวดเรว แตถาเราใชนอยๆ

73

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เรากจะมเงนเหลอเกบไวในเวลาทเรามความจ�าเปน เชน เวลาเจบไข

ไดปวยหรอไมมงานท�า เรากยงจะมเงนมาจนเจอชวตของเราอย ฉะนน

อยาไปหลงระเรงกบของฟมเฟอยทงหลาย คนทใชของฟมเฟอยน

ไมไดเปนคนมกนอยแตเปนคนมกมาก ชอบใชของแพงๆ เสอผาน

กตองราคาหลายพนถงจะใสได รองเทากตองคละหลายพน อยางน

มนไมจ�าเปนหรอก เพราะวาเสอผาราคาไมกรอยมนกท�าหนาทเหมอนกบ

เสอผาทมราคาเปนพนๆ มนไมไดท�าใหเราวเศษวโสขนมาจากเสอผา

คนเราจะวเศษไดนน ไมไดวเศษทสงภายนอก ไมไดอยทสมบต

ขาวของเงนทอง แตวเศษทมคณงามความด เชน เปนคนทมศลนเปน

คนเราจะวเศษไดนน ไมไดวเศษท

สงภายนอก ไมไดอยทสมบตขาวของ

เงนทอง แตวเศษทมคณงามความด

74

คนทวเศษ ทญาตโยมกราบพระกนกเพราะวาพระทานมศล ไมใชเพราะวา

ทานมเงนทองมากมาย หรอมรปรางหนาตาดอยางไร แตททานวเศษ

หรอททานนาเลอมใส นากราบไหวบชา กเพราะทานมศลนนเอง

ทานตงอยในความดงาม ไมเบยดเบยนผอน ไมสรางความเดอดรอน

ใหกบผอน ไปอยกบใครทไหนกไมมใครหวาดระแวง ไมมใครกงวล

วาจะถกท�ารายจะถกหลอกลวงอยางไร นคอความดงามของคน อยท

ศลธรรม ถาเราอยากจะสวยงาม ขอใหเราสวยงามดวย

ศลธรรม อยาไปสวยงามกบเสอผาอาภรณ มนไมไดเปน

ของแท ความสวยงามทแทจรงนนตองสวยทใจ อยาไป

สวยทกาย กายนมนมแตจะแกลงไปเรอยๆ มแตจะเหยว

ลงไปเรอยๆ มนไมมสวยขน มนมแตจะสวยนอยลงไปเรอยๆ

แลวในทสดมนกจะไมสวยเลย แตถาใจมศลธรรมแลว

กลบมคนชนชมยนด มคนรกเสมอ เพราะความสวยงาม

ทางใจนมอานภาพมากกวาความสวยงามทางกาย และ

ไมเสอมไปตามวยดวย มแตจะเจรญขนไปเรอยๆ ถาเรารกษา

ไดมากเทาไหร ไดนานเทาไหร เรากจะสวยขนไปเรอยๆ แมกระทง

เราตายไปแลวกยงมคนกราบไหวบชาอย เชน พระพทธเจาเปน

75

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ตวอยาง พระพทธเจานทานตายไปแลวตง ๒,๕๐๐ กวาป แตความ

สวยงามของทานทางดานจตใจยงเปนทประทบใจของสตวโลกทงหลาย

ทกราบไหวบชาทานไดอยางสนทใจ เพราะความสวยงามทางดาน

จตใจนเอง

ดงนน ขอใหเราพยายามเจรญมกนอยสนโดษไวใหเปนนสย

แลวเราจะไมขาดทน บางทานอาจจะคดวาเกดมาแลวตองมก�าไรชวต

เมอมเงนทองแลวตองใชมนใหเตมท ซอความสขใหเตมท แตความสข

ททานซอนนมนเปนความสขเหมอนความสขของยาเสพตด ของสงเสพตด

ทงหลาย เพราะเมอไดซอของแพงๆ แลวมนกจะตดเปนนสย กตอง

ซอของแพงๆ ไปเรอยๆ ถาไมมเงนไมมปญญาทจะซอกจะทกขใจ

พระพทธเจ าท านเป นหนงในการ

ใหทานในการสงเคราะหโลกน ไมมใคร

จะสงเคราะหโลกไดดเทากบพระพทธเจา

76

เพราะวาเคยใชของแพงๆ พอตองมาใชของถกๆ แลวมนรสกวามนใช

ไมได ไมมความสข

นละคอก�าไรชวตของคนทมเงนเปนแบบน มเงนแลวซออะไร

ตางๆ มา มนไมไดใหความสขหรอความอมเอบกบใจเลย มนให

ความเพลดเพลนในชวขณะทไดเสพไดสมผสเทานน แลวกปลอยใหม

ความอางวางเปลาเปลยว มความอยากทจะไปเทยวอก อยากจะไปซอ

ของใหมๆ อกอยเรอยๆ แตถาเราเอาเงนทเรามมากนมาท�าบญใหทาน

มาชวยเหลอผอน มนจะท�าใหจตใจของเรามความสข มความอมเอบใจ

มความพอใจ มความภมใจ แลวเราจะเปนคนทนารก นาชนชมยนด

นายกยองสรรเสรญ นแหละพระพทธเจาทานเปนหนงในการใหทาน

ในการสงเคราะหโลกน ไมมใครจะสงเคราะหโลกไดดเทากบพระพทธเจา

พวกเราอยางมากสงเคราะหโลกกนไดกดวยการใหทาน ชวยเหลอผอน

ใหเขาไดมขาวของเงนทองใชจาย แตยงไมสามารถชวยก�าจดกเลสหรอ

ชวยใหเขาหลดพนจากความทกข ชวยใหเขาหลดพนจากการเวยนวาย

ตายเกดได มพระพทธเจาและพระอรหนตสาวกทงหลาย

นเทานนทท�าได ทานสอนใหสตวโลกนนหลดพนจาก

77

พระอาจารยสชาต อภชาโต

การเวยนวายตายเกด หลดพนจากกองทกขมานบเปน

จ�านวนนบไมถวนแลว พวกเรานกไดรบอานสงสจากการให

ของพระพทธเจา คอการใหธรรมะนเอง

ทานแสดงไววา "การใหธรรมะ ชนะการใหทงปวง" ใหอะไร

กไมดเทากบการใหธรรมะ แตเนองจากเราไมมธรรมะ เรากตองให

อยางอนไปกอน สงไหนเรามใหไดเรากใหไป มเงนทองใหไดกใหไป

ถาไมมเงนทองกใหอภยไปกได อยาไปถอโทษโกรธเคองใคร อยาไป

จองเวรจองกรรม อาฆาตพยาบาท ใหอภย ใหอภยแลวเราจะมความสข

เราจะมความสบายใจ คนทไดรบการใหอภยเขากมความสข เขาก

มความสบายใจเชนเดยวกน เหมอนกบการใหขาวของเงนทอง วนน

ญาตโยมน�ากบขาวกบปลามาถวายใหกบพระ พระทานกมความสขจาก

การไดรบประทานอาหารทญาตโยมน�ามาถวาย ญาตโยมกมความสข

จากการไดใหอาหารกบพระภกษ สามเณร การใหนเปนสงทจะท�าให

คนเราประเสรฐ ท�าใหคนเราเปนคนนาเคารพนบถอ เลอมใส เปนคน

ทสวยงาม

78

นอกจากการใหแลว การไมเบยดเบยนผอน การตงอยในศลในธรรม

ไมฆาสตวตดชวต ไมลกทรพย ไมประพฤตผดประเวณ ไมพดปด

มดเทจโกหกหลอกลวง กจะท�าใหเราเปนคนนารกนาเลอมใส เปนคน

สวยงามทแทจรง แลวถาเราสามารถท�าใจของเราใหสงบระงบได

ยงจะเปนคนทนารกใหญ ถาเปนคนไมมความโลภโมโทสน ไปอยกบใคร

ทไหนกไมแสดงอาการของอารมณไมดออกมาใหผอนไดรบไดสมผส

ไมโลภ ไมโกรธใคร ใครจะพด ใครจะท�าอะไร กไมโกรธไมเคอง

เหนอะไรกดไปหมด เหนขาวของเงนทองของใครกไมคดอยากจะได

ใครจะวางเงนไวตรงไหนกไมเคยไปแตะไปตอง ถาเปนของทเขา

ไมใหแลวกไมไปลกไมไปหยบมา คนทมจตใจทไมโลภ ไมโกรธ ไมหลง

ไปอยกบใครทไหนกจะเปนคนทนารกนาเคารพอยางมาก เชน พระพทธเจา

ส ง ท ด แ ล จ ต ใ จ

สงทจะเปนอาหาร

กบจตใจ กคอธรรมะ

79

พระอาจารยสชาต อภชาโต

และพระอรหนตสาวกทงหลาย ทานเปนอยางนน ใจของทานกสงบระงบ

จากความโลภ ความโกรธ ความหลง กาย วาจา ของทานกตงอยในศล

ในธรรม ทานมอะไรทานกไมเกบไว มอะไรทานกแจกจายชวยเหลอ

สงเคราะหผทเดอดรอน พระทานกไมมสมบตมาก สงทไดจาก

ญาตโยมมา สงไหนททานไมใชทานกท�าบญใหทานตอไป สวนใหญ

ททานจะใหกคอธรรมะค�าสอนของพระพทธเจานเอง เพราะวา

เปนประโยชนมากทสด สงอยางอนกเพยงแตดแลรกษารางกาย เชน

อาหาร กดแลใหรางกายอยไปไดแตยงไมไดดแลจตใจ สงทดแลจตใจ

สงทจะเปนอาหารกบจตใจกคอธรรมะ อยางวนนญาตโยมกไดฟง

ธรรมะอยหลายขอดวยกน ถาน�าเอาไปประพฤตปฏบตแลว รบรอง

ไดวาจตใจจะดขน จะมความสขมากขน จตใจจะสวยงามมากขน

คนทมจตใจทไมโลภ ไมโกรธ ไมหลง

ไปอยกบใครทไหนกจะเปนคนทนารก

นาเคารพอยางมาก

80

จงขอใหทานจงเหนความส�าคญตอการเขาวดเพอ

มาปฏบตภารกจทางศาสนา อยาเหนวาการท�ามาหากนน

ส�าคญกวา ความจรงแลวภารกจทางศาสนานส�าคญกวามาก

แตเรากตองอาศยภารกจทางโลก เพราะชวตของเราตองม

ปจจย ๔ ไวดแล แตอยาไปท�ามากเกนความจ�าเปน ท�าพอ

ใหมกนมใช แลวจะไดมเวลามาปฏบตภารกจทางศาสนา

เพอพฒนาจตใจใหหลดพนจากการเวยนวายตายเกด

ใหหลดพนจากความทกขทงหลาย ไมมอะไรจะท�าได

นอกจากภารกจทางศาสนานเทานน

จงขอฝากเรองราวเหลานใหทานไดไปพนจพจารณาและปฏบต

เพอประโยชนสขทจะตามมาตอไป การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา

จงขอยตไวเพยงเทาน

81

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๕ลมพดใจ

๑�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

82

83

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เมอรางกายนแตกสลายหมดไป ใจกไปตอ ไปสชาตใหม

ขนอยกบบญกรรมทไดท�าไวในชาตน

และในชาตกอนๆ ทยงไมไดสงผล

กจะเปนเหมอนกบลมพดใจ ใหไปเกดทสงบางทต�าบาง

พระอาจารยสชาต อภชาโต

85

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนททานทงหลายไดตงใจมาวดเพอมาปฏบตศาสนกจ

ของพทธศาสนกชน เพราะมศรทธาความเชอ เชอในพระธรรมค�าสอน

ของพระพทธเจาททรงสอนไววา “ท�าดไดด ท�าชวไดชว” เพราะกรรม

คอการกระท�า เปนเหตทจะท�าใหเกดผลตางๆ ขนมา ถาท�าด

ผลกคอความสขความเจรญกจะตามมา ถาท�าชวท�าบาป

ท�ากรรม ผลกคอความทกข ความเสอมเสยกจะตามมา

เปนหลกตายตว ไมวาจะมพระพทธเจามาทรงตรสรสอน

พระธรรมนใหกบสตวโลกหรอไมกตาม กฎแหงกรรม

ยอมเปนไปตามกฎของเขาอยอยางนนมาตลอดเวลา

ตงแตกอนทพระพทธเจาจะมาตรสรสงสอนสตวโลก และหลงจาก

ทพระพทธเจาทรงเสดจดบขนธปรนพพานไปแลว กฎแหงกรรมน

กไมเปลยนแปลง ไมมใครสามารถลมลางกฎแหงกรรมนไดแมกระทง

กาลเวลา ซงโดยปกตแลวจะกลนกนสตวทงหลายไปหมด แตมอยางเดยว

ทกาลเวลากลนกนไมได กคอกฎแหงกรรม กฎแหงกรรมนไมได

เสอม ไมไดหมดไปตามกาลตามเวลา สมยทพระพทธเจา

ทรงสงสอนเปนอยางไร ในสมยปจจบนนกเปนอยางนน

86

นคอสงทพวกเรามความศรทธา มความเชอ จงไดมาวดเพอ

มาสรางกรรมดท�าความดกน ไมวาจะเปนการใหทานกด การรกษาศล

กด การปฏบตธรรม นงสมาธ เดนจงกรม เจรญปญญากด การฟงเทศน

ฟงธรรมกด เปนการสรางความด เปนกรรมด เปนกศลกรรม จะน�ามา

ซงความสขและความเจรญทงในปจจบนชาตและในชาตทจะตามมา

ตอไป เพราะใจนนไมไดตายไปกบรางกาย ใจมาอยชาตนเพราะมรางกาย

เมอรางกายนแตกสลายหมดไป ใจกไปตอ ไปสชาตใหม ขนอยกบบญ

กรรมทไดท�าไวในชาตนและในชาตกอนๆ ทยงไมไดสงผล กจะเปน

เหมอนกบลมพดใจใหไปเกดทสงบางทต�าบาง ขนอยกบลมทพดนนวา

เปนลมชนดใด เปนกรรมชนดใด ถาเปนกรรมดกจะใหไปเกดในสคต

ภพของมนษย ของเทพ ของพรหม ของพระอรยเจา ถาเปนกรรมไมด

เปนบาป กรรมกจะพดใหไปเกดในทคตในอบาย คอทอยของเดรจฉาน

เปรต อสรกาย และสตวนรกทงหลาย

นคอหลกแหงกรรมหรอกฎแหงกรรมทพระพทธเจาไดทรง

สงสอนใหกบพทธศาสนกชน และพวกเรากมศรทธาความเชอ เราจงได

มาวดกนอยางสม�าเสมอ ขอใหเราปฏบตไป อยาทอแท อยาเบอหนาย

87

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยาเหนคนอนทเขาไมท�าความดแลวท�าใหเราเกดความทอแท คดวา

ท�าไปแลวไมไดผลอะไร สท�าแบบคนทเขาท�าบาปจะดกวา ถาเราคด

อยางนเรากจะคดแบบสนๆ คอคดถงผลทไดในระยะสน เชน คนทท�าบาป

ท�ากรรม เขามกจะไดสงทเขาตองการ เขาชอบใครเขากไปเอามา

เปนภรรยาเปนสามโดยทไมค�านงวาเขามสามหรอภรรยาแลวหรอยง

เขาอยากจะไดอะไร ถาเขาหามาดวยความสจรตไมได เขาไปฉอโกงมา

ไปลกขโมยมา เขากไดสงทเขาตองการ แตนเปนสงทไดในระยะสน

แตระยะยาวนนจะไดสงทเสยหายตามมา เพราะใจนนเมอตายแลว

ตองไปใชกรรมตอ ผทท�าบาปท�ากรรมจะไมไดกลบมาเกดเปนมนษย

จะไมไดไปเกดเปนเทวดาบนสวรรค จะไมไดบรรลเปนพระอรยเจา

มแตผทรกษาศล ๕ นไดอยางบรสทธเทานนทจะสามารถไปได

ผทท�าบาปท�ากรรมจะไมไดกลบมา

เกดเปนมนษย จะไมไดไปเกดเปน

เทวดาบนสวรรค จะไมไดบรรลเปน

พระอรยเจา

88

ดงนน ขอใหเรามองระยะยาว อยามองผลระยะสน เพราะวา

ผลระยะสนนกเปนเหมอนกบน�าตาลเคลอบยาขม เวลาอมไปใหมๆ

มนกหวานด พอน�าตาลทเคลอบยาขมนนละลายหายไปหมดแลวกจะ

เหลอแตความขม ฉนใด ความทกขทถกความสขเคลอบอยกเปนอยางนน

ทเกดจากการท�าบาปท�ากรรม เวลาท�าบาปท�ากรรมแลวไดสงทตน

ปรารถนากดอกดใจ แตไมนานหลงจากนนแลวกจะมความทกขใจตามมา

มความหวาดกลว มความหวาดระแวง อยไมเปนสข กลวจะถกจบไป

ลงโทษ เหนต�ารวจเดนมากตกใจกลว ทงๆ ทต�ารวจกไมรวาเราไดไป

ท�าผดกฎหมายมา แตใจนมนจะเปนเหมอนกบววสนหลงหวะ มนมแผล

อยในใจ เวลาแมลงวนมาแตะมาตอมนดหนอย มนกจะมความเจบปวด

ขนมา นคอสงทจะเกดขนจากการท�าบาป ไดความสขไดความดใจ

ในชวขณะทไดมา พอหลงจากนนแลวกตองมาหวาดระแวง หวาดกลว

มความวาวนขนมว ไมมความสข ดงนน ขอใหเราพยายามท�าความดกน

ตอไป เหนคนอนเขาฉอโกงกอยาไปฉอโกงตามเขา เหนคนอนเขา

ประพฤตผดประเวณกอยาไปประพฤตผดตามเขา เหนคนอนเขาเสพ

สรายาเมากอยาไปเสพตามเขา

89

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ขอใหเรามองคนดเปนตวอยาง มองพระพทธเจา

มองพระสงฆสาวกของพระพทธเจาทงหลาย ทานไมฆาสตว

ตดชวต ไมลกทรพย ไมฉอโกง ไมประพฤตผดประเวณ

ไมพดปดมดเทจโกหกหลอกลวง ไมเสพสรายาเมา ทานจง

เปนผประเสรฐ ทานจงเปนผทนาชนชม ยกยอง นบถอ

เลอมใส ศรทธา ขอใหเรามองพระพทธเจา มองพระอรยสงฆ

อยเรอยๆ เราจะไดไมหลงทาง เราจะไดมก�าลงใจทจะท�า

ความดตอไป ทจะละการกระท�าบาปทงหลาย ละอบายมข

ตางๆ นคอการเสรมศรทธาใหเรามมากขน ถาเราเขาหา

พระพทธเจา หาพระธรรม หาพระสงฆแลว ศรทธาของเราจะม

มากยงขนไปเรอยๆ เพราะเมอเราไดเขาหาพระพทธเจา หาพระธรรม

หาพระสงฆ เรากจะไดยนไดฟงในเรองทเปนมงคลทงหลาย ไมวา

จะเปนการคบบณฑตกด การไมคบคนพาลกด นเปนสงทเราจะ

ไดยนไดฟงกนอยเรอยๆ หรอเรองของหลกหรอกฎแหงกรรมกด

ถาเราไมไดยนไดฟง เรากจะไมร และเราจะคดวาไมมกฎแหงกรรม

คดวาจะท�าอะไรกได ตายแลวกสญ ไมมนรก ไมมสวรรค ทจะตอง

90

ไปเกด ไมตองไปใชเวรใชกรรม ใชอยางมากกในชาตน ถาโกงแลว

ถกต�ารวจจบกเขาคกเขาตะรางไป ถาไมถกจบกรอดตวไป พอตายไป

แลวทกสงทกอยางกจบสนไป

นเปนความคดทไมถกตองตามหลกความจรง เพราะไมไดยน

ไดฟงความจรงทพระพทธเจาและพระสงฆสาวกไดรไดเหนกน แลวน�า

เอามาเผยแผสงสอนใหกบสตวโลกทงหลาย ถาเปนผทไดยนไดฟงกจะ

เปนผทมหตาสวางขน เปนผทมความฉลาดมากขน เปนผทมสมมาทฏฐ

ความเหนชอบ เหนตามความเปนจรง เหนวากรรมมจรง เหนวา

นรกมจรง สวรรคมจรง บาปมจรง บญมจรง ตายแลวตองไปเกดใหม

ตองไปใชเวรใชกรรม นคอสงทพระพทธเจาและพระอรหนตสาวก

ทงหลายไดรไดเหนมา จงไดน�าเอามาสงสอนพวกเราทยงเปนเหมอนกบ

ใจนเปนนามธรรม เปนสงทละเอยด

กวาตาเนอของเราจะเหนได

91

พระอาจารยสชาต อภชาโต

คนตาบอด ยงมองไมเหนนรก มองไมเหนสวรรค มองไมเหนบญ

มองไมเหนบาป มองไมเหนการเวยนวายตายเกด เพราะใจนเปน

นามธรรม เปนสงทละเอยดกวาทตาเนอของเราจะเหนได ตาเนอ

ของเราเหนไดเพยงแตรางกาย เหนวารางกายนเกดมาแลว

กแก กเจบ แลวเดยวกตายไป พอตายแลวกไมมใครไป

เอาเรองเอาราวกบคนตายอกตอไป ตอใหไปท�าผดกฎหมาย

กกระทงกตาม กจะไมมใครไปตามเอาเรองอกตอไป

เพราะถอวาหมดสนกนแลว จบแลว คนตายไปแลวจะจบ

มาลงโทษไมได แตนเปนเพราะวาเหนเพยงแตสวนของ

รางกาย ไมเหนสวนของใจทเปนตวกระท�าทแทจรง

รางกายนเปนเหมอนกบคนใชหรอลกนอง ใจนเปน

เจานาย เปนผบงการ เปนผสงการ เชน กอนทเราจะมาทนได

ใจตองสงไปทรางกายกอนวาวนนมาวด เมอมความคดมค�าสงแลวกม

การกระท�าทางรางกาย มการเตรยมตวหาขาวหาของตางๆ เตรยมการ

ใหพรอม เมอพรอมแลวกออกเดนทางมา นคอใจทเรามองไมเหนกน

ใจนไมไดเปนสวนหนงของรางกาย ใจกบกายนเปนคนละสวนกน

92

เหมอนกบรถยนตกบคนขบรถ เปนคนละสวนกน ไมไดเปนอวยวะ

อนหนงอนเดยวกน เปนสองสวนแยกออกจากกนอยางชดเจน รางกาย

เปนอะไรกจะไมกระทบกบใจกได หรอจะกระทบกไดขนอยกบใจเองวา

จะไปรบมนหรอไม ถาใจทฉลาด รจกแยกแยะใจออกจากรางกาย

ใจกจะไมรสกอะไรกบรางกาย รางกายจะเจบไขไดปวย จะเปนอะไร

ใจกเพยงรบรไวเทานน สกแตวาร รวากายนเปนอยางน รวากายตองแก

ตองเจบ ตองตาย เมอเกดขนใจกไมเดอดรอนอะไร เหมอนกบคนขบรถ

เวลารถเสย คนขบกไมไดเดอดรอนอะไรกบรถเสย ไมไดทกขไปกบรถเสย

เมอรถเสยกเอาไปซอม ถารถซอมไมไดกทงมนไป กไปหารถคนใหม

นคอกายกบใจเปนอยางน เมอรางกายตายไป ใจกไปขางหนา

ตอไป จะไปดไปชว ไปสงไปต�า กอยกบบาปบญทไดท�าไว เหมอนกบ

ดวงวญญาณทออกจากรางจะไป

สสคตไดตองมศลเปนเครองพาไป

ท�าบญใหทานอยางเดยวนนไมพอ

93

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พวกเราทไดมาเกดในชาตน ใจของเราเมอแยกออกจากรางกาย

ในชาตกอนกมาหาทเกดใหม ไดมาเกดเปนมนษยกเพราะวาไดเคย

รกษาศล ๕ ไว นเปนอานสงสของการรกษาศล ๕ “สเลนะ สคะตง

ยนต” ศลเปนเหตทจะน�าพาไปสสคต สคตนไมไดไปเพราะมคนภาวนา

ใหเราไป เชน เวลาตายแลวคนเขากพดวา "ขอใหไปสสคตเถด" การพด

อยางนน การขออยางนน ไมไดเปนเหตทจะท�าใหดวงวญญาณนน

ไปสสคต ดวงวญญาณทออกจากรางจะไปสสคตไดตองมศลเปนเครอง

พาไป ท�าบญใหทานอยางเดยวนนไมพอ ท�าบญใหทานไมใชเปนเหต

ทจะท�าใหไปเกดในสคต การท�าบญใหทานเปนการสะสมทรพยสมบต

ขาวของเงนทอง แตถาไปเกดในทไมมทรพยสมบตขาวของเงนทอง

กจะยงไมไดรบอานสงสของการท�าบญใหทาน นอกจากวาถาไปเกดแลว

เชน ไปเกดเปนเดรจฉาน เพราะวาไมไดรกษาศล มแตท�าบญใหทาน

อยางเดยว ถาไปเกดเปนเดรจฉาน เชน เปนสนข เปนแมว หรอ

เปนนก กจะเปนสตวทมรปรางหนาตาสวยงามนารก กเปนทอยากจะได

ของคนทเขามฐานะมเงนมทอง เขากจะซอเอาไปเลยงเปนลก เพราะ

คนบางคนไมมลกกเลยเลยงสนขสวยๆ แทน เลยงอยางดเหมอนกบ

เลยงลก นเปนเพราะอานสงสทไดจากการท�าบญใหทานอยางเดยว

94

แตไมรกษาศล จงไมไดกลบมาเกดเปนมนษย ถาไดรกษาศลดวย

ท�าบญใหทานดวย กจะไดกลบมาเกดเปนมนษย และมรปรางหนาตา

สวยงาม มสมบตขาวของเงนทอง ถาไมมเอง กจะมคนทเขาชนชม

ยนดในความสวยงามกจะเอาไปเลยงดให

ดงนน เราตองเชอพระพทธเจา เชอในกฎแหงกรรม

อยาไปเชอพวกตาสตาสาชาวบานตางๆ ทเขาบอกวา

บาปไมม บญไมม ท�าดไมไดด ท�าชวไดดมถมไป นเปนค�าสอน

ของชาวบานของตาสตาสา เพราะเขาเหนเพยงแต

รางกาย เขากเหนอยางนนจรงๆ เขาเหนคนโกงแลวไดดกมเยอะแยะไป

โกงแลวไดเปนนายกกม ไดเปนรฐมนตรกม ไดเปน ส.ส. กม แตน

เวลารกษาศลนจะรสกวาล�าบากใจ

ทกขใจ เพราะวาใจนไมอยากจะรกษา

ตองตอสกน แตเวลาไดรกษาแลว

ใจกจะสบาย

95

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมใชเปนผลของบญของบาป อนนมนเปนผลของการฉอโกง คนเรานน

การกระท�ามนมอย ๒ สวนดวยกน สวนทเกดขนในปจจบน เชน

ฉอโกงแลวกไดสงทตนเองตองการ นนกเปนผลอยางหนง แตผลท

ทางศาสนาสอนนไมไดเนนไปทตรงนน แตเนนไปทจตใจเปนหลก

ผลทจตใจจะตองรบคอความสขหรอความทกขทจะเกดขนภายในใจ

และภพชาตทจะตามมาตอไปวาจะเกดในภพทสงหรอในภพทต�า จะม

ความสขหรอมความทกข เรองของกรรมอยตรงน อยาไปดผลท

ไมใชผลทแทจรง เชน ขาวของเงนทองตางๆ ลาภ ยศ สรรเสรญ สข

ทเราไดมา เพราะสงเหลานนนไมไดเปนความสขทแทจรง มแต

เปนความสขแบบทเคลอบความทกขเอาไว หมหอความทกขเอาไว

เหมอนกบน�าตาลทเคลอบยาขม ความสขจากลาภ ยศ สรรเสรญ สข น

จะสขเพยงเดยวเดยว เวลาไดมากดอกดใจ หลงจากนนกเกดความหว

เกดความอยาก เกดความตองการอก เกดความหวง เกดความกงวล

เกดความเสยดายอาลยอาวรณเวลาทจะตองสญเสยมนไป เปนความทกข

ทงนน ความสขมนดเดยว ตางจากการทรกษาศล เวลารกษาศลน

จะรสกวาล�าบากใจทกขใจ เพราะวาใจนไมอยากจะรกษา ตองตอสกน

แตเวลาไดรกษาแลวใจกจะสบาย เชน เหนของอยชนหนงอยากจะได

96

แตไมใชเปนของเรา เจาของเขาเผลอวางไว ในใจกตอสกนแลววา

อยากจะได หยบมาเลยดไหม ไดมาแลวจะมความสขนะ แตอกใจหนง

กคดวาเอามาแลวมนมความสขเดยวเดยว แลวเดยวกตองหวาดระแวง

กลววาเจาของเขาจะรเขาทหลง หรอคนอนเหนแลวไปบอกเจาของ

กจะถกเขามาทวง ถกเขามาจบเอาไปเขาคกเขาตะราง พอคดอยางนนได

กเลยตดสนใจไมเอาดกวา ถงแมวาจะเสยใจทไมไดสงทตนอยากจะได

ไมมความสข แตกเดยวเดยว แตกลบจะมความสขสบายใจตามมา

ทหลง คอไมตองหวาดระแวง ไมตองกลววาจะมใครมาดา มาวา มาจบ

ไปลงโทษ นคอเรองของกรรมเปนอยางน คอเรองทเกยวกบจตใจ

ไมใชเรองทเกยวกบสงทจะไดมาหรอไม

จงขอใหเราเชอในสงทพระพทธเจาทรงสงสอนและดทใจของ

เราเปนหลก ดถงอนาคตทใจของเราจะตองไปใชเวรใชกรรมเปนหลก

จะไปตกนรกหรอจะไปขนสวรรค จะกลบมาเกดเปนมนษยหรอกลบมา

เกดเปนเดรจฉาน นคอผลของบญกรรมทจะตามมาตอไปอยางแนนอน

ไมมใครหกหามไดและลบลางไมไดดวย ท�าบาปท�ากรรมแลวไปลาง

กรรมเกาไมได เชน บางคนคดวาสะเดาะเคราะหได เวลาชวตตกต�า

97

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กไปท�าบญสะเดาะเคราะหกน การท�าบญนกเปนสงทด แตจะไมสามารถ

ไปลบลางบาปกรรมทไดท�าไวในอดตไดเพราะมนผานไปแลว กรรม

ทท�าไปแลวมนอยทเมอวานน แลวไมมใครกลบไปทเมอวานนได มแต

วนนทเราจะท�ากรรมทดได ไมท�าบาปได เชน ถาเรากลวทจะตอง

ใชบาปใชกรรม วนนเรากอยาไปท�าบาป เรากไมตองไปสะเดาะเคราะห

ในภายหลง เพราะสะเดาะเคราะหกท�าอะไรไมได

จงขอใหเราจงมความแนวแนตอกฎแหงกรรม แลวพยายาม

ประพฤตปฏบตตวเราเองใหอยในกรอบทพระพทธเจาทรงสอนใหเรา

ปฏบต คอใหเราท�าความดทงหลายใหถงพรอม ใหเราละการกระท�า

บาปทงปวง และใหเราช�าระจตใจใหสะอาดบรสทธ เพราะสงทท�าใหใจ

ไมบรสทธนแลเปนตนเหตทท�าใหใจคดไปในการท�าบาป เชน ความโลภ

การช�าระใจของเรา ตองใชปญญา

ใชธรรมะสอนใจเราอยเรอยๆ แลว

เราจะไมหลง ไมโลภ ไมโกรธ

98

ความโกรธ ความหลง นจะท�าใหใจเราคดไปในทางทไมด เวลามความโลภ

กจะคดหามาดวยวธการตางๆ เวลามความโกรธกจะคดระบาย

ความโกรธดวยวธการตางๆ ทไมด เวลามความหลงกเชนเดยวกน

กจะคดไปท�าในสงทเสยหาย เชน คนทเหนผดเปนชอบ เวลาม

ความทกขมากๆ กคดวาฆาตวตายแลวจะดบความทกขได

นกเปนความคดทผด คดไปแลวท�าไปแลวกไมไดท�าให

ความทกขมนดบไป แตกลบท�าใหความทกขมมากยงขน

เพราะความทกขนนอยทใจ ไมไดอยทรางกาย รางกาย

ไมรอโหนอเหน ไปฆามนกไมไดเกดประโยชนอะไร ไมได

ท�าใหความทกขในใจมนหมดไปได ความทกขในใจมนเกด

จากกเลส คอความโลภ ความโกรธ ความหลง ถาอยาก

จะใหหายทกข กจะตองก�าจดความโลภ ความโกรธ

ความหลง เชน เวลาเสยใจจนกระทงคดฆาตวตาย กตองสอนใจ

วาเพราะเราไปหลงไปยดไปตดกบสงนนสงน คนนนคนน พอสงนนสงน

คนนนคนนจากเราไป เรากเกดความรสกวาไมอยากจะอยอกตอไป

เราตองสอนวาเมอกอนเราไมมสงนนสงน คนนนคนน เรากอยได

แลวหลงจากทสงนนสงนหรอคนนนคนนจากเราไปแลว กยงมสงนนสงน

99

พระอาจารยสชาต อภชาโต

คนนนคนนใหมใหเราอยไดอก ถาเรายงไมเขด เรากหาใหมได หรอวา

ถาเราเขดแลว เรากอยคนเดยวกมความสขได ดพระพทธเจาเปน

ตวอยาง ดพระอรยสงฆเปนตวอยาง ทานกอยคนเดยว ทานกม

ความสขได และมความสขมากกวาเราเสยดวยซ�าไป เปนความสข

ทเลศทประเสรฐ เปน ปรมง สขง เปนบรมสข เปนความสขทไมม

ความเสอมคลาย เปนความสขทไมมความทกขเจอปนอยเลย

นคอการช�าระใจของเรา ตองใชปญญา ใชธรรมะสอนใจเรา

อยเรอยๆ แลวเราจะไมหลง ไมโลภ ไมโกรธ เมอไมโลภ ไมหลง ไมโกรธ

ใจกจะไมสงการใหรางกายไปท�าบาปท�ากรรม จะสงใหท�าแตความด

เชน วนนใจกสงใหเรามาท�าความดกน เพราะใจของเรานนไดควบคม

ความโลภ ความโกรธ ความหลง ของเราไวไมใหมนออกมาเพนพาน

มนจงไมไดสงใหเราไปเลนการพนน ไปเขาบอน ไปเสพสรายาเมา

จงขอใหเราพยายามประพฤตปฏบตตามทพระพทธเจาทรง

สงสอน โดยเฉพาะอยางยงการช�าระใจของเรา คอความโลภ ความโกรธ

ความหลงน ขอใหเราหมนท�าอยเรอยๆ พยายามตอสกบมน เวลาโลภ

100

กอยาไปโลภตาม เวลาโกรธกอยาไปโกรธตาม เวลาหลงกอยาไป

หลงตาม ถาไมรจกวธ กขอใหฟงเทศนฟงธรรมไปเรอยๆ แลวจะรจก

วธตอสกบความโลภ ความโกรธ ความหลง

จงขอใหทานจงมความแนวแนเชอมนตอกฎแหงกรรมและ

ด�าเนนชวตอย ในกรอบของพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา

แลวความสขและความเจรญทงหลายกจะเปนผลทจะตามมาตอไป

อยางแนนอน การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

101

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๖วนพระ วนชำ ระใจ

๒�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

102

103

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ตลอดระยะเวลาหกวนเจดวนทผานมา

ใจของเราตองไปเปรอะเปอนกบมลทนตางๆ

เชน ความโลภ ความโกรธ ความหลง

เมอถงเวลาวนพระ เรากจะไดใชเวลานมาก�าจดมาช�าระ

ความโลภ ความโกรธ ความหลง ใหเบาบางลงไป

เพอเราจะไดอยอยางสขอยางสบายใจ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

105

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนพระ วนธรรมสวนะ วนฟงธรรม วนทพทธศาสนกชน

ผมจตทมความศรทธาอนแนวแนไดตงใจมาวดเพอมาปฏบตภารกจ

ทพระบรมศาสดาพระอรหนตสมมาสมพทธเจาไดทรงสอนใหปฏบต

อยางสม�าเสมอ นนกคอใหท�าความดทงหลายใหถงพรอม ใหละบาป

ทงปวง และช�าระใจใหสะอาดบรสทธ ก�าจดความโลภ ความโกรธ

ความหลง ใหหมดไปจากจตจากใจ เพราะความโลภ ความโกรธ

ความหลง เปนเหตทจะน�ามาซงความเศราหมอง ความไมสบายใจ

และการช�าระกจะเปนการท�าใหความเศราหมองนนเบาบางลงไปและ

หมดไปไดในทสด

พระบรมศาสดาจงไดบญญตวนพระไวใหส�าหรบ

พทธศาสนกชนไดมวนทจะไดมาช�าระมาท�าความสะอาด

จตใจ เหมอนกบทางโลกทเขากมวนหยดการท�างานให

อาทตยละ ๒ วน คอวนเสารและวนอาทตย เพอจะไดมเวลา

ท�าภารกจสวนตวทางบาน เชน ท�าความสะอาดบาน ซกเสอผา

ตางๆ ใหสะอาด เพราะถาไมมเวลาแลว ถาจะตองใสเสอผาทสกปรก

อยในบานทสกปรก กจะมความรสกไมสบาย แตถามเวลาไดหยดจาก

106

การท�างาน ไดมาซกเสอผา ไดท�าความสะอาดบานชอง กจะท�าใหอย

อยางสขอยางสบาย ใจของเรากเปนเหมอนกบเสอผา เปนเหมอนกบ

บานชองเหมอนกน ตลอดระยะเวลา ๖ วน ๗ วนทผานมา ใจของเรา

กตองไปเปรอะเปอนกบมลทนตางๆ เชน ความโลภ ความโกรธ

ความหลง เมอถงเวลาวนพระ เรากจะไดใชเวลานมาก�าจดมาช�าระ

ความโลภ ความโกรธ ความหลง ใหเบาบางลงไป เพอเราจะไดอย

อยางสขอยางสบายใจเชนเดยวกน

ดงนน การมาวดในวนพระจงเปนสงทจ�าเปนอยางยง

ส�าหรบจตใจ ถาเราตองการใหใจของเราอยอยางสขอยาง

สบาย ไมทกขไมวนวาย ไมเศราหมอง ไมเศราสรอยหงอยเหงา

กบเรองราวตางๆ เรากตองหมนช�าระใจของเราอยาง

สม�าเสมอ อยางนอยอาทตยหนงก ๑ ครง นเปนอยางนอย

แตถ าเป นไปได กควรจะช�าระให มากขนไปกว านน

ถาไมมเวลามาวด กช�าระทไหนกได เราอยทไหนเวลาใด

ทเราท�าความด ทเราตอสแลวกชนะความโลภ ความโกรธ

ความหลงได ในเวลานนเรากจะไดช�าระใจของเราเชนเดยวกน

107

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เพยงแตวาวนทมาวด เชน วนพระน จะมโอกาสไดช�าระไดมากเพราะ

มเหตมปจจยทเกอหนนใหเราไดช�าระกนอยางเตมท แตไมไดหมายความวา

การช�าระใจนจะตองอยทวดแหงเดยวเทานน การช�าระใจนสามารถ

ช�าระไดทกททกเวลา ขอใหเราตงใจหรอมความรสกตววาเราก�าลง

จะท�าอะไรอย ถาก�าลงท�าในสงทจะสรางใหใจของเราเกดความ

เศราหมองขนมา คอมความโลภกด ความโกรธกด หรอความหลงกด

เรากตองระงบเสย อยาไปโลภ อยาไปโกรธ อยาไปหลง ถาเรา

ระงบไดกเทากบเราไดช�าระกเลสเครองเศราหมองทสรางความทกข

สรางความวนวายใจนนใหเบาบางลงไป จงไมควรจะรอเพยงแตวนพระ

เทานนทเราจะมาละความโลภ ความโกรธ ความหลง ดวยการใหทาน

ดวยการรกษาศล ดวยการฟงเทศนฟงธรรม ดวยการปฏบตธรรม

ใจของเราทมความมดบอดของ

ความหลงครอบง�าจตใจ กตองอาศย

แสงสวางแหงธรรม เพอท�าใหเรา

ไดเหนสงตางๆ ตามความเปนจรง

108

แตเราควรจะท�าอยเรอยๆ ตลอดเวลา ถาเรามสตดใจของเราอยเสมอ

เราจะมโอกาสไดช�าระใจเราอยเรอยๆ เพราะใจของเรานจะสรางสง

ทเปนมลทน สงทเปนเครองเศราหมอง คอความโลภ ความโกรธ

ความหลง ของเราอยตลอดเวลา เรากตองพยายามทจะช�าระมนดวย

การศกษาท�าความเขาใจวาความหลงนคออะไร เพราะความหลงน

เปนเหตทจะท�าใหเราเกดความโลภ และกจะท�าใหเราเกดความโกรธ

ตามมา ถาเรารวาความหลงนเปนอยางไร แลวเรารจกวธแกความหลงได

ตอไปเรากจะไมมความโลภ เรากจะไมมความโกรธ

ความหลงนเปรยบเหมอนกบความมดบอด เปรยบเหมอนกบเวลา

ทเราอยในสถานทมดไมมแสงสวาง เราจะไมสามารถมองเหนสงตางๆ

ทมอยในสถานทนนได แตถาเรามแสงสวาง มไฟฉาย หรอมเทยน

หรอมไฟฟา พอเราเปดขนมา เรากจะเหนสงตางๆ ทอยในสถานทนนได

ฉนใด ใจของเราทมความมดบอดของความหลงครอบง�าจตใจกตอง

อาศยแสงสวางแหงธรรมเพอท�าใหเราไดเหนสงตางๆ ตามความเปนจรง

ถาเราไมมแสงสวางแหงธรรม คอพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา

เรากจะมองไมเหนสงตางๆ ตามความเปนจรง จะเหนกลบตาลปตร

109

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เหนผดเปนชอบ เหนกงจกรเปนดอกบว ดงนน พระพทธเจาจงตอง

แสดงความหลงใหเราเขาใจวาคออะไร ความหลงนนทานทรง

แสดงวาคอเหนสงท เทยงในสงทไม เทยง เหนสงท

เปนทกขวาเปนสข เหนสงทไมใชตวตนไมใชเราไมใชของเรา

วาเปนตวตน เปนตวเราเปนของเรา เพราะเมอเราเหน

สงเหลานอย างนกจะท�าให เราเกดความโลภขนมา

อยากจะไดสงนนสงน เพราะไมเหนความไมเทยงของ

สงตางๆ ทเราอยากได ไมรวาสงทเราอยากไดนนจะตอง

มการเปลยนแปลงไป จะตองมการเสอมไป จะตองมการ

เวลาเราเหนอะไรแลวเกดความอยากได

ขนมา เราตองใชเหตผลถามตวเราเอง

วาสงทเราอยากไดนนมความจ�าเปนตอ

การด�ารงชพหรอไม ถาไมมความจ�าเปน

กไมควรทจะเอามา

110

สญเสยไปในทสด เราจะไมเหนกน นเรยกวาการเหนความ

เทยงในสงทไมเทยง เวลาเรามองอะไร เราเหนอะไร เรากเกด

ความยนดอยากจะไดขนมา เชน เหนขาวของตางๆ ทเขาโฆษณาขาย

ตามสอตางๆ พอเราเหนแลวเรากอยากได ทงๆ ทเราไมเคยคดเลยวา

เราไมมสงนนเรากอยได กอนทเราเหนสงนเรากอยมาได มความสข

แตพอเหนแลวเกดความชอบขนมา กเกดความโลภตามมากอยากจะได

แลวถาไมไดกเกดความเสยใจ เกดความโกรธขนมา เชน อยากจะได

อะไรแลวไปขอเงนพอแม หรอแฟน หรอสามหรอภรรยา เพอจะเอา

ไปซอในสงทตนอยากจะได แตไมไดดงใจหมายกจะเกดความเสยใจ

เกดความโกรธขนมา เมอเกดความโกรธแลวกจะพาใหไปพดไปท�าใน

สงทเสยหายตามมา นคอลกโซทเกดจากความหลง

เราจงตองพยายามสอนใจเราใหฉลาด ใหรทนความหลง เวลาเรา

เหนอะไรแลวเกดความอยากไดขนมา เราตองใชเหตผลถามตวเราเอง

วาสงทเราอยากไดนนมความจ�าเปนตอการด�ารงชพหรอไม ถาไมม

ความจ�าเปนกไมควรทจะเอามา เพราะมนจะไมไดใหความสขกบเรา

อยางแทจรง มนจะใหความทกขกบเราในภายหลง เวลาเราไดมาใหมๆ

111

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เราจะดอกดใจ แตพอเวลาผานไปสกระยะหนง พอสงนนเปลยนไป

หรอเสยไป เรากเกดความเสยใจ เกดความทกขขนมา เชน เราเหน

ของชนหนง เชน โทรศพทมอถอราคาแพงๆ เหนวาเขาสามารถ

ท�าอะไรไดหลายอยางกอยากได กอตสาหเอาเงนทหามาไดดวย

ความยากล�าบากนไปซอมา ทงๆ ทไมมความจ�าเปนทจะตองมโทรศพท

มอถอนนเรากอยได เมอกอนเรากไมมโทรศพทมอถอเรากอยกนได

เวลาจะโทรศพทกเอาเหรยญไปหยอดตามตโทรศพทสาธารณะตางๆ

เรากโทรศพทตดตอกนได แตพอสมยนมโทรศพทมอถอทสามารถ

ท�าอะไรตางๆ ไดหลากหลาย พอเหนแลวกเกดกเลสเกดความโลภ

ขนมา ถาเราถามตวเราเองสกหนอยวาจ�าเปนไหม ถาเรามสตรทน

ในตอนนน ถาเรารวามนไมจ�าเปน เรากไมตองซอมนมา เมอเราไมซอมา

เรากจะตดปญหาทจะตามมาได ปญหาทเกดจากความหวง ความกงวล

เวลาเรามของแพงๆ ไวใช เรากตองคอยดแลรกษา ถาเกดเราเผลอ

วางไวทงไวทไหน เรากจะเกดความตกใจ เกดความเสยดายเสยใจขนมา

แลวยงถามนหายไปกยงจะเสยใจใหญ ในขณะทมมนเรากตองคอย

ดแลรกษามน ตองคอยเฝามน มนกเปนความทกข เพราะมนไมได

เปนสงทเทยงแทแนนอนนนเอง ไมรวามนจะจากเราไปเมอไหร ไมรวา

112

มนจะเสยเมอไหร แทนทจะเปนความสขกเลยกลายเปนความทกข

ขนมา แลวไมนานสกวนหนงมนกตองเสย มนกตองจากเราไป มนก

ไมใชเปนของเราทแทจรง ถาเราสอนใจเราเสมอวาเวลาเราเหนอะไร

ถามวามนดจรงหรอไม ใหความสขกบเราจรงหรอไม หรอใหความทกข

กบเรามากกวา มนจะอยกบเราเสมอไปหรอเปลา มนจะเปนเหมอน

อยางทเราซอมาตงแตวนแรกหรอเปลา มนจะเปนของเราทแทจรง

หรอไม ถาเราถามค�าถามเหลานแลว กเทากบเราก�าลงแกปญหาของ

ความหลง พอเราถามแลวเรากจะเหนวามนไมเทยงนะ มนเปนทกขนะ

มนไมใชเปนของเราอยางแทจรง พอเราเหนอยางนนเรากจะไดระงบ

ดบความอยากได เกบเงนไวดกวา เงนทองทหามาดวยความยาก

ถาเราตองการใหใจของเรามความ

ตองการความอยากใหนอยลงไป

ใหมความอมมความพอมากขนไป

เราตองเสยสละ

113

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ล�าบาก เกบไวใชในสงทจ�าเปนดกวา เพราะชวตของเรายงตองอยไป

อกระยะหนง เรายงตองอาศยสงตางๆ ทจ�าเปน เชน ยารกษาโรค

อาหาร เสอผา ทอยอาศย ถาเราไมมเงนทอง เรากจะล�าบากล�าบน

นคอวธสอนใจใหหายจากความหลง เมอหายจากความหลง

แลวเรากจะไดไมตองมความทกข เราจะไดไมมความโลภ

ทจะไปหาสงนนสงน ไปหาคนนนคนนมา เพราะหามาแลว

แทนทจะมความสขกกลบกลายเปนความทกขตามมา

เชน เราอยคนเดยว เรากเกดความหลงคดวาถามคครองแลวจะท�าให

เราอยมความสข แตเราไมเคยคดวาความสขทมานนกมความทกข

แถมมาดวย พอเวลาเราไดคครองแลว เรากตองมความทกขกบคครอง

ของเรา เรากอาจจะตองทะเลาะกนบาง มความเหนไมตรงกนกทะเลาะกน

หรอถาเขาจากเราไปกะทนหน เรากตองเสยอกเสยใจ นเปนความไมเทยง

ความไมใชเปนสมบต หรอตวตน หรอเปนของๆ เราอยางแทจรง และ

ไมไดใหความสขกบเราอยางแทจรง ถาเรามปญญาแลวเราจะอยคนเดยว

ดกวา แตการจะอยคนเดยวไดนนเรากตองมวธ เพราะการจะอยคนเดยว

ไดนนกตองมการท�าใหใจของเรานนมความพอใจ ความพอใจทจะเกดขน

114

กคอเราตองใหอาหารใจ เราตองท�าความดตางๆ เพราะการท�าความดน

จะท�าใหจตใจของเรามความสขใจ มความพอใจ เชน วนนญาตโยม

มาท�าความดกน มาท�าบญ มารกษาศล มาภาวนา นคอวธทจะท�าให

ใจของเรานมความสขมความพอใจทจะอยตามล�าพงได แตถาเรา

ไมท�าความดเลย ใจของเรากจะถกความหลงนคอยหลอกคอยลออย

เรอยๆ เวลาใดทเราเผลอรไมทน มนกจะหลอกใหเราหลงไปอยากได

สงนนสงน อยากไดคนนนคนนมาเปนสมบต

ดงนน เราจงตองพยายามท�าความดตามทพระพทธเจาไดทรง

สงสอนใหเราท�ากน คอใหเรามการใหทานอยอยางสม�าเสมอ เราม

เงนทองมของใชทเหลอเฟอทไมมความจ�าเปนทจะตองเกบไว เราก

น�าเอาไปแจกจายใหกบผอน เพราะเมอเราท�าแลวจะท�าใหใจของ

เรามความสข มความอม มความพอ แตถาเราเอาเงนทมเหลอใชน

ไปซอของฟมเฟอย ไปซอของทไมจ�าเปน มนกจะท�าใหใจเรามความหว

มความตองการมากขน แทนทจะมความอมกลบมความอยาก เพราะ

เมอซออะไรมาแลว ตอไปกอยากจะซอใหมอก ซอของมาวนนกม

ความสขมความดอกดใจไปชวระยะหนง แลวพออกไมกวนกเกด

115

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ความอยากจะซอของใหมอกแลว พอเหนเขาโฆษณาทางสอตางๆ

กอยากไดอก เพราะใจนจะไมไดอมไมไดพอดวยการท�าตาม

ความตองการของใจ ยงท�าตามความตองการมากเทาไหร กยงสราง

ความตองการใหมมากยงขนไปเรอยๆ พอไดคบกอยากจะไดศอก

พอไดศอกกอยากจะไดวา นคอความตองการของใจเปนอยางน มนจะ

ไมลดนอยลงไป แตจะมเพมมากขนไปเรอยๆ ถาเราตองการให

ใจของเรามความตองการความอยากใหนอยลงไป ใหมความอม

มความพอมากขนไป เราตองเสยสละ เราตองสละสงทเรามอย แทนท

จะเอาเงนทเรามเหลอใชนไปซอของตางๆ ทไมจ�าเปน เรากเอาไป

ท�าบญใหทาน ถาท�าอยางนเรอยๆ แลว ใจของเราจะมความอยาก

อยาไปเสยดายกบสมบตขาวของ

เงนทองตางๆ สงตางๆ เหลาน

มนไมมคณคากบจตใจ สงทมคณคา

กบจตใจกคอบญและกศล

116

ความตองการนอยลงไปเรอยๆ จะมความอมมความพอมากขนไป

เรอยๆ เมอมความอยากความตองการนอยลงไป กจะท�าใหเราอยอยาง

สบาย ไมตองไปดนรนไปหาสงตางๆ มา ทกวนนเราล�าบากล�าบนกน

กเพราะความตองการทไมมขอบไมมเขตนนเอง

ความจรงพวกเราทกคนนมสงตางๆ ทพอเพยงกน

อยแลว เราอยไดโดยทเราไมตองไปดนรนหาสงตางๆ

มาบ�ารงบ�าเรอใจของเรา แตเราท�าไมไดกเพราะวาเราไมคอย

ดแลใจของเราดวยการใหอาหารใจ กคอการท�าบญใหทาน

นเอง แทนทเราจะเอาเงนทมเหลออยนมาท�าบญใหทาน

เพอใหใจของเรามความสข มความอม มความพอ เรากลบ

ไปใชในสงทท�าใหเกดความอยากความตองการเพมมาก

ยงขน เชน ไปซอของฟมเฟอยตางๆ หรอไปเทยวตามสถานทตางๆ

ไปเทยวทนนไปเทยวทน พอไปเทยวเสรจแลวกลบมากอยากจะออกไป

เทยวอก อยไมตดบาน เพราะวาใจนมนตดกบการเทยว เปนเหมอน

ยาเสพตด หรอบหร หรอสรายาเมา สงตางๆ เหลานมนไมมความจ�าเปน

ตอชวตของเรา มนไมไดใหความสขกบเรา แตความหลงมนหลอกใหเรา

117

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไปตดเขา พอตดแลวกเลกยาก ตดบหรแลวพอจะเลกกเลกยาก ตดสรา

แลวจะเลกกเลกยาก ยงถาไปตดยาเสพตดกยงเลกยากใหญ เชนเดยวกบ

การตดการใชเงนทองแบบสรยสราย ใชแบบฟมเฟอย ใชแบบไมมเหต

ไมมผล ใชกบการไปเทยวกด กบการซอขาวของตางๆ ทไมจ�าเปนกด

เมอใชแลวกจะตดเปนนสย พอวนไหนไมไดใชกจะรสกอดอดใจ หงดหงดใจ

ไมสบายใจ กตองใชไปอยเรอยๆ จนเงนทองไมพอใช เมอไมพอใชแลว

กจะเดอดรอน เพราะความหงดหงดใจ ความไมสบายใจกยงไมหมดไป

แตกลบมมากเพมขนไปเรอยๆ จนตองท�าใหเรานจะตองไปดนรน

ขวนขวายหาเงนหาทองมาดวยวธการตางๆ วธทสจรตกไมเปนไร

กปลอดภย แตถาไปหาดวยวธททจรตกจะมปญหาตามมาอกมากมาย

จนในทสดอาจจะแกไมได บางทอาจจะตองไปตดคกตดตะราง ไปถก

เขาจบไปประหารชวตกได ทงหมดนเพราะวาเราไมไดใหอาหารกบใจ

ไมไดสรางความพอความอมใหกบใจ

ดงนน พระพทธเจาจงตองสอนใหพวกเราหมนท�าบญใหทานกน

อยอยางสม�าเสมอ เพราะเมอเราท�าบญแลว ใจของเรากจะมความสข

มความสบาย อยาไปเสยดายกบสมบตขาวของเงนทองตางๆ สงตางๆ

118

เหลานมนไมมคณคากบจตใจ สงทมคณคากบจตใจกคอบญและกศล

ถาเราเอาสงทไมมคณคานมาท�าบญใหทาน มนกกลายเปนบญ

เปนกศลขนมา เปนสงทมคณคาขนมา ท�าใหใจของเรามความสข

มความอมมความพอ ท�าใหเราไมตองไปดนรนไปท�าในสงทเสยหาย

ท�าใหเรามศลขนมา ท�าใหเราเปนคนดขนมา แลวกท�าใหเราเปนคน

ทมจตใจทสง คอมความเมตตากรณา ไมชอบเบยดเบยนผอน ไมชอบ

ท�ารายผอน เพราะจตใจทมแตจะใหนนจะเหนโทษของการเบยดเบยน

วาจะท�าใหจตใจนนวนวาย จะท�าใหทกข จะท�าใหไมสบายใจ คนทให

อยางสม�าเสมอแลวจตใจจะเปนอยางนน จะเหนความสขทแทจรงวา

ไมไดอยทไหน แตอยทใจของเรา ไมไดอยทเงนทอง ไมไดอยทต�าแหนง

การท�าจตใจใหสงบดวยการนงท�าสมาธ

ดวยการเจรญวปสสนา การกระท�า

ทงสองชนดนจะท�าให จตใจของเรา

นนมความสข มความอม มความพอ

ไปตลอด ไมมวนเสอมคลาย

119

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ยศถาบรรดาศกด ไมไดอยทค�าสรรเสรญเยนยอ ไมไดอยกบรป เสยง

กลน รส โผฏฐพพะตางๆ แตอยทใจของเราทไดรบการดแลรกษา

ดวยการท�าบญใหทาน ดวยการรกษาศล แลวกจะท�าใหเรานนอยากจะ

ใหใจของเรามความสขความสงบมากยงขน เรากจะเหนความส�าคญของ

การภาวนา คอการท�าจตใจใหสงบดวยการนงท�าสมาธ ดวยการเจรญ

วปสสนา เพราะการกระท�าทงสองชนดนจะท�าใหจตใจของเรานน

มความสข มความอม มความพอไปตลอด ไมมวนเสอมคลาย

การท�าบญใหทาน การรกษาศล ใหความสขความสงบ

กบใจไดเปนระยะๆ แตถาเราไมท�าอยางตอเนอง เดยวมน

กจะเสอมหายไปได แตถาเราไดภาวนาท�าจตใจใหสงบ และ

เจรญวปสสนาท�าใหใจของเราฉลาดรทนความหลงจน

เราสามารถก�าจดความหลงใหหมดไปจากจตจากใจได

ความโลภ ความโกรธ กจะไมมตามมา ใจกจะมแตความอม

มแตความพอ มแตความสขไปตลอด นคอเหตผลทพระพทธเจา

ไดทรงมอบภารกจใหกบพวกเราไดปฏบตกน เรมตนตงแตการท�าบญ

ใหทาน การรกษาศล การปฏบตธรรม นงสมาธ เจรญวปสสนา ฟงเทศน

120

ฟงธรรม เพอเปนเครองมอทจะสรางความสข สรางความอม สรางความพอ

ใหกบจตใจของเรา เพราะเมอเรามความสข ความอม ความพอแลว

เรากไมตองไปดนรนอกตอไป เราไมตองไปมเรองมราวไปท�าบาป

ท�ากรรมกบใครอกตอไป และไมตองไปใชเวรใชกรรมอกตอไป ชวต

ของเราจะมความสขไปตลอดอนนตกาล

จงขอใหทานทงหลายเหนความส�าคญตอการมาวดอยาง

สม�าเสมอ ไมวาจะเปนวนพระกด หรอวนเสารวนอาทตยกด ขอใหได

มาบ�าเพญอยเรอยๆ เพอช�าระความโลภ ความโกรธ ความหลง เพอท�า

จตใจใหมความสข มความอม มความพอ ซงเปนสงทพวกเราทงหลาย

ปรารถนากน เพยงแตเราไมรวธเทานนเอง เพราะเราถกความหลง

หลอกใหไปท�าตรงกนขามกบสงทเราควรจะท�า แทนทจะสรางความอม

ความพอใหกบเรา เรากลบไปสรางความหว ความอยาก ความตองการ

ใหกบใจของเรา ดงนน ขอใหเราเชอพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา

และน�าไปปฏบตอยางสม�าเสมอ แลวชวตของเราจะมแตความสขและ

ความเจรญโดยถายเดยว

การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

121

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๗บชาบคคลทสมควรแกการบชา

๕�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

122

123

พระอาจารยสชาต อภชาโต

การบชาบคคลทสมควรแกการบชา เปนมงคลอยางยงแกชวต

บคคลทเปนบคคลทควรบชานน

กคอบคคลทท�าประโยชนใหกบสงคมใหกบโลกนนเอง

พระอาจารยสชาต อภชาโต

125

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนส�าคญอยางยงอกวนหนงในชวตจตใจของชาวไทย

ทงปวง เนองจากเปนวนเฉลมพระชนมพรรษาของพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว ผทรงปกครองแผนดนดวยธรรมอนเลศอนประเสรฐของ

พระพทธเจา และเปนปทส�าคญเพราะไดทรงพระเจรญพระชนมาย

ครบ ๘๐ พรรษา พวกเราชาวไทยทงหลายทมความจงรกภกด มความ

เลอมใสศรทธาในพระบญบารมของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

จงไดมารวมกนประกอบคณงามความดเปนการถวายเปนพระราช-

สกการะ เปนการถวายพระพร ดวยการสวดสรรเสรญพระบารมดวย

การกราบไหว และดวยการประพฤตด ปฏบตดปฏบตชอบ ซงเปนการ

บชาบคคลทสมควรแกการบชาอยางยง เพอเปนสรมงคลแกพระบาท

สมเดจพระเจาอยหวและแกพวกเราทงหลาย

ดงทพระพทธเจาไดทรงตรสไววา ปชา จะ ปชะนยานง เอตมมง

คะละมตตะมง การบชาบคคลทสมควรแกการบชา เปนมงคลอยางยง

แกชวต บคคลทเปนบคคลทควรบชานนกคอบคคลทท�าประโยชนใหกบ

สงคมใหกบโลกนนเอง เชน พระบรมศาสดาพระอรหนตสมมาสมพทธเจา

ทพวกเรากราบไหวบชา หรอพระอรหนตสาวกทงหลาย และพระมหากษตรย

พระบรมศาสดาพระอรหนตสมมา

สมพทธเจาทพวกเรากราบไหว

บชา หรอพระอรหนตสาวก

ทงหลาย และพระมหากษตรย

ผทรงธรรม และครบาอาจารย

พ อแม ท มพระ คณทงหลาย

เหลาน เปนบคคลทเราพงบชา

อย เสมอด วยอามสบชาและ

ปฏบตบชา

127

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ผทรงธรรม และครบาอาจารย พอแม ทมพระคณทงหลายเหลาน

เปนบคคลทเราพงบชาอยเสมอดวยอามสบชาและปฏบตบชา

อามสบชา กคอการบชาดวยการกราบไหวดวยเครองสกการะ

ตางๆ เชน ดอกไม ธปเทยน ปฏบตบชา กคอการประพฤตตนใหอย

ในโอวาทของทานและใหปฏบตตนใหเปนคนด ใหอยรวมกนดวย

ความรก ดวยความสามคคกน นคอการบชาทแทจรง อยท

ปฏบตบชา เพราะการกราบไหวบชาดวยเครองสกการะตางๆ

นนยงไมเกดประโยชนเตมท ไมเหมอนกบการปฏบตบชา

ประพฤตตนใหเปนคนด ใหอยในสงคมดวยความรกดวย

ความสามคค เพอสงคมของเราจะไดอยอยางรมเยน

เปนสข

การทเรามผน�าทด เชน พระบาทสมเดจพระเจาอยหว นนกเปน

เหมอนกบมคนขบรถทด ถาเรามคนขบรถทดกจะสามารถขบรถ

ไปสจดหมายปลายทางไดอยางปลอดภย ไดอยางรวดเรว ถาเราม

คนขบรถไมดกอาจจะไปอยางทลกทเลและอาจจะหลงทาง ไปไมถง

ในอดตทมสงครามโลก

กเปนเพราะมผ น�าท

ไมดนนเอง เปนผน�า

ทไมมศลธรรม

129

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จดหมายปลายทางทเราตองการจะไปกน หรอไมเชนนนกอาจ

จะประสบกบอบตเหตตางๆ กลางทาง ท�าใหตองเกดความเสยหาย

เกดการเสยชวตไปได นคอตวอยางของผน�าทดและผน�าทไมด ถาม

ผน�าทดกจะพาใหประเทศชาตอยอยางรมเยนเปนสข

เจรญกาวหนา ไมมปญหา ไมมเรองราวตางๆ มาคอยท�าลาย

ประชาชน ถามผน�าไมด บานเมองกจะวนวาย จะเดอดรอน

จะมแตการท�ารายท�าลายกน ดงทเราเหนกนอยเนองๆ

ในประเทศทมผน�าไมด มการเขนฆาประชาชนของตนเอง

นบจ�านวนเปนแสนเปนลานได หรอไมเชนนนกไปสรางเหต

ท�าใหผอนตองมาเขนฆาประชาชนของตน เชน ในอดต

ทมสงครามโลกกเปนเพราะมผน�าไมดนนเอง เปนผน�าทไมมศลธรรม

จะคดแตเอาการท�ารายกนเปนการตดสนปญหา แลวกท�าใหประชาชน

และประเทศชาตทงของประเทศตนเองและประเทศผ อนนนตอง

เสยชวตลมตายไปเปนจ�านวนมาก แตประเทศไทยของเรานตงแตอดต

มาจนถงปจจบน มกษตรยททรงธรรม คอมความเคารพในพระธรรม

ค�าสอนของพระพทธเจา ตงอยในศลธรรม คอไมเบยดเบยน ไมท�าราย

ผอน ยกเวนในกรณจ�าเปนทจะตองปองกนตวปองกนประเทศชาต

130

เทานน แตจะไมรกรานไมไปท�าศกสงครามเพอใหไดมาซงดนแดน

หรอทรพยสมบตตางๆ ประเทศไทยจงอยมาไดอยางรมเยนเปนสข

มาตลอด ไมวาจะเกดเหตการณอะไรตางๆ ในโลก เกดสงครามโลก

ถง ๒ ครงดวยกน และมสงครามรอบประเทศ แตประเทศไทยของเรา

กอยกนมาไดอยางสงบสข นเปนเพราะวาเรามผน�าทดนนเอง เปนผน�า

ทมปญญา คอเปนผไดศกษาพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา และได

น�าเอาพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจานมาใชในการปกครองประเทศ

จงท�าใหประเทศของเรานนอยกนอยางสขอยางสบาย ไมมปญหา

มากมายเหมอนกบประเทศอนๆ ไมมการลมตายไปเปนจ�านวนหมน

จ�านวนแสน นคอบารมของพระเจาอยหวทกๆ พระองคทไดทรงปกครอง

ประเทศชาตมาจนมาถงปจจบนน พวกเราทเปนเหมอนกบลกหลาน

ของทาน เรากส�านกในพระคณอนยงใหญน จงไดนอมเอาพระด�ารสตางๆ

ทไดทรงตรสสอนใหประชาชนไวน�าไปปฏบต เพอจะท�าใหเราอยกน

อยางเจรญรงเรอง อยกนอยางรมเยนเปนสข

วนนเราเหนวาเปนวนส�าคญ เราจงไดสละเวลาของเรานมา

บ�าเพญคณ มาบ�าเพญประโยชน มาท�าบญ มาสรางกศล แลวกถวายเปน

ผน�าทมปญญา

ค อ เ ป น ผ ไ ด ศ ก ษ า

พระธรรมค�าสอนของ

พระพทธเจานและไดน�า

เอาพระธรรมค�าสอน

ของพระพทธเจานมาใช

ในการปกครองประเทศ

132

ราชสกการะ เพอใหพระองคไดทรงอยเปนมงขวญ เปนทพง เปนผน�า

แกพวกเราไปเปนเวลาอนยาวนาน การกระท�าของเรานจะท�าใหพระองค

ทรงมพระก�าลงใจทจะอยเพอน�าพาประเทศใหอยไปอยางรมเยน

เปนสขเทาทจะสามารถท�าได ดงนน ขอใหพวกเราจงส�านก

ในพระราชด�ารสททรงตรสสอนพวกเราใหเรารกกน

สามคคกน ชวยเหลอกน อยามองวาเราเปนคนตางจากกน

หมายความวาใหมองวาเราเปนเหมอนพนองกน ไมได

เปนคนมาจากคนละทศคนละทาง ประเทศของเรากเปน

เหมอนบานของเรา เรามาเกดในประเทศน คนไทยทกคน

กเปนเหมอนพเปนเหมอนนองกน เราควรทจะรกกน

สามคคกน ชวยเหลอกน มปญหาอะไรกขอใหเราพดคยกน

ท�าความเขาใจกน ถาไมเขาใจกนกตางคนกตางสงบ คอ

ใหสงวนความตางเอาไว อยาเอาความตางมาเปนเหต

ใหเปนปญหา ใหเปนความแตกแยก เชน คนสองคน คนหนง

อยากจะรบประทานอาหารไทย อกคนอยากจะรบประทานอาหารฝรง

กไมจ�าเปนทจะตองทะเลาะกน ไมจ�าเปนทจะตองฆากน หรอบงคบ

ใหอกคนหนงนนรบประทานอาหารตามทเราตองการจะรบประทาน

ขอใหเราเคารพ

ในส ทธ ข องก นแล ะ กน

ในสทธเสรภาพทจะมความ

รสกนกคดตางกน แตใน

ขณะเดยวกนกตองเคารพ

ในสทธเสรภาพของผอน

134

เขาชอบรบประทานอยางนนกใหเขารบประทานอยางนนไป เราชอบ

รบประทานอยางนเรากรบประทานอยางนไป ไมจ�าเปนทจะตองมา

ทะเลาะววาทกน ขอใหเราเคารพในสทธของกนและกน ในสทธเสรภาพ

ทจะมความรสกนกคดตางกน แตในขณะเดยวกนกตองเคารพใน

สทธเสรภาพของผอน คอไมวาเราจะท�าอะไรกตามทเราชอบ ขอให

เราท�าโดยทไมไปสรางความเดอดรอนใหกบผอน ไมสรางความวนวาย

สรางปญหา สรางความทกข ใหกบผอน เชน เราชอบดมสรายาเมา

กขอใหดมทบาน ดมทบานแลวกมดตวเองไวกบเตยงนอน พอดมไป

จนเมาไมไดสตกจะไดขนเตยงนอนไปได จะไดไมไปสรางความเดอดรอน

ใหแกผอน อยาไปดมทนอกบานแลวตองขบรถกลบบาน เพราะเมอ

เมาสราแลว เวลาขบรถกลบบานกจะไมสามารถขบรถไดอยางปลอดภย

กอาจจะเกดอบตเหตท�าใหผอนตองเดอดรอนเสยหายถงกบชวตกม

มาเปนจ�านวนมากแลว นคอความหมายของการเคารพในความตางกน

ใครอยากจะกนเหลากกนไป ถาไมไปสรางความเดอดรอนใหกบผอน

แตถาอยากจะท�าใหตวเองดขน ไมเปนทาสของพษสรา กไมควรท

จะไปดมสรา เพราะการดมสรานมนไมมประโยชนอะไร มแตสราง

ความเสยหาย เสยทงทรพย เสยทงสขภาพ เสยทงเวลา และเสยทง

135

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ความปลอดภยของผอน ถาเราเลกสราได เรากจะไดประหยดทรพย

เราจะไดมเวลาท�าความด เราจะมสขภาพทสมบรณแขงแรง นคอ

ความหมายของการด�ารงอยในสงคม ทกคนนนมสทธเสรภาพทจะอย

จะท�าอะไรกได แตตองอยในกรอบของกฎหมายและศลธรรมอนดงาม

คอไมไปสรางความเดอดรอนสรางความเสยหายใหกบผอนเทานนเอง

ดงนน ถาพวกเรามธรรมะค�าสอนของพระพทธเจา

และนอมเอามาปฏบตแลว เราจะอยรวมกนอยางมความสข

ทามกลางความรสกนกคดทมความแตกตางกน ความแตกตาง

กนนไมจ�าเปนทจะตองเปนเหตใหพวกเราตองมาเกด

ความแตกสามคค เกดการเกลยดแคนโกรธแคนกน ขอให

เราเคารพความตางของกนและกน คนหนงชอบสแดงกให

เขาชอบสแดง คนหนงชอบสเหลองกใหเขาชอบสเหลอง

ไมจ�าเปนทจะตองไปเกลยดชงคนทเขาไมชอบสเดยว

กบเรา หรอมการกระท�าทไมเหมอนเรา เปนตน ถาเราม

ความเหนอกเหนใจกน เรากจะสามารถอยรวมกนไดอยาง

รมเยนเปนสข เมอเราไมทะเลาะววาทกน ปญหาตางๆ

ทกคนนนมสทธเสรภาพ

ทจะอย จะท�าอะไรกได

แตตองอยในกรอบของ

กฎหมายและศลธรรม

อนดงาม

137

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กจะไมมตามมา ทกขภยตางๆ กจะไมมตามมา จะมแต

ความสงบสข มแตความเจรญโดยถายเดยว แลวเราจะ

อยกนไดอยางปลอดภย เวลามภยคกคามมา พวกเรากพรอม

ทจะรวมใจกนตอสกบภยตางๆ ทมาคกคามได เรากจะสามารถ

ด�าเนนชวตไปไดอยางปลอดภย

ทงนทงนนกเพราะเรามผน�าทดเปนตวอยางใหเราไดน�าไปปฏบต

ถาเรามผน�าทไมด เรากจะปฏบตตามผน�าทไมด เชน ถามผน�าท

เหนแกตว ไมค�านงถงประโยชนสขของผอน ทกคนกจะ

เปนอยางนนเหมอนกน กจะมความเหนแกตวและจะ

ไมเหนความส�าคญ ไมเหนประโยชนสขของผอนเทากบ

ประโยชนสขของตน ถาเปนอยางนนกจะเกดการแกงแยงชงด

เกดการเขนฆากนท�าลายกน ดงทเราเหนอยทกวนนในประเทศทขาด

ผน�าทด ขาดธรรมะปกครองประชาชน กจะมแตการเขนฆากนทกวน

เปดขาว ฟงขาว อานหนงสอพมพ กจะมการฆากนอยเสมอ นกไมได

มาจากอะไร มาจากการขาดผน�าทดนนเอง ผน�าทดนนจงเปนบคคล

ทส�าคญอยางยง เพราะเปนเหมอนกบคนขบรถนนเอง ถาคนขบรถ

ผ น�าทดนนจง เป นบคคล

ทส�าคญอยางยง เพราะเปน

เหมอนกบคนขบรถนนเอง

ถาคนขบรถไมเมา มสตครบ

ถวนบรบรณ มความสามารถ

ในการขบรถ รจกทางทจะไป

กจะพาไปไดอยางปลอดภย

139

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมเมา มสตครบถวนบรบรณ มความสามารถในการขบรถ รจก

ทางทจะไป กจะพาใหไปไดอยางปลอดภย ไปถงจดหมายปลายทาง

ไดอยางรวดเรวโดยสวสดภาพ ถาผขบเปนคนเมาสรา ไมรจกทาง

ขบรถไมเปน กจะไปไมถงไหน จะตองลงไปขางคขางคลองทไหน

สกแหงอยางแนนอน นแหละคอตวอยางของผน�าทดและไมดเปน

อยางน

พวกเราถอวาโชคดไดมาเกดในประเทศทมผน�าทด

เราไดรบประโยชนจากทาน เรากควรทจะตอบแทนทาน

ดวยการนอมเอาพระด�ารสของทานนมาประพฤตปฏบต

ททรงตรสใหร รกสามคค ขอใหพวกเรารกกน มความ

เมตตาตอกน สามคคกน ใหอภยตอกน อยาไปคดวา

เปนคนอน ขอใหคดวาเราเปนเหมอนพเปนเหมอนนองกน

แลวเราจะอยกนไดอยางรมเยนเปนสข ปลอดภยจาก

ปญหาตางๆ

140

จงขอฝากเรองของการบชาผสมควรแกการบชา ดวยอามสบชา

และดวยปฏบตบชาน ใหทานไดนอมน�าเอาไปพนจพจารณาและปฏบต

และถวายเปนพระราชสกการะถวายพระพรใหแกพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว ใหทรงมพระชนมายอยยงยาวนาน เปนทพงเปนรมโพธ

รมไทรของพวกเราไปไดเปนเวลาอนยาวนานตอไป การแสดงกเหนวา

สมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

141

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๘คดด�พดด�ทำ�ด

๘�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

142

143

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ใจทคดดแลวกสงใหรางกายพดดท�าด

ผลกปรากฏขนมาในใจ

คอมความสขใจ อมเอบใจ มความภมใจ มความพอใจ

นคอใจเปนผรบผล ใจเปนผกระท�า รางกายไมไดรบผลอะไร

พระอาจารยสชาต อภชาโต

145

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนททานทงหลายไดตงใจมาวดเพอมาปฏบตศาสนกจ

ทพระบรมศาสดาไดทรงสอนใหมาปฏบตกน เพราะเหนวาเวลาของเรา

มนอยลงไปเรอยๆ และจะหมดไปไดในเวลาทไมนานส�าหรบบางทาน

และนานหนอยส�าหรบบางทาน แตเวลานเปนสงทไมสามารถยอนกลบ

ไปได คอเมอมาแลวมนกผานไป ถาเราใชเวลาใหเปนประโยชน เรากได

รบประโยชน ถาเราปลอยเวลาใหผานไป เรากจะไมไดรบประโยชน

จากเวลา และจากการทเราไดมาเกดเปนมนษย เพราะมนษยนเปน

ภพเดยวในบรรดาภพชาตทงหลายทจะสามารถตกตวงประโยชน

ไดสงสด ภพอนๆ นนเปนทไปรบผลของบญหรอกรรมทไดสะสมไวใน

ภพของมนษย มภพมนษยเทานนทมทงการใชบญใชกรรมและมการ

สรางบญสรางกรรม อยทวาจะมความเหนอยางไร ถามความเหนวา

บาปไมม บญไมม นรกไมม สวรรคไมม การเวยนวายตายเกดไมม

กจะท�าบาปท�ากรรมมากกวาท�าบญ เพราะจะท�าบาปท�ากรรมใหไดใน

สงทตนปรารถนางายกวาการไมท�าบาปท�ากรรม เชน อยากจะได

สมบตขาวของเงนทอง ถาจะมาหาดวยความสจรต ไมผดศลผดธรรม

ยอมยากกวาการหาดวยวธทจรต ดวยการไปฉอโกง ไปลกขโมย

ไปโกหกหลอกลวง

146

ดงนน โลกเราจงมคนทท�าบาปท�ากรรมกนอยมาตลอด เพราะม

ความเหนทไมถกตองนนเอง คอเหนวาตายแลวสญ ตายแลวกไมจ�าเปน

ทจะตองไปใชบาปอกตอไป เพราะเมอรางกายตายไปแลวทกอยางกจบ

แตเขาไมเหนอกสวนหนงของชวตของเขาคอจตใจ จตใจนไมไดตายไป

กบรางกาย จตใจไปสภพใหมชาตใหม ไปตามบญตามกรรมทไดท�าเอาไว

ถาท�าบญกไดไปรบผลของบญในสวรรค เปนเทพบาง เปนพรหมบาง

หรอไดกลบมาเกดเปนมนษย ถาท�าบาปกตองไปใชกรรม ไปเกดเปน

เดรจฉาน ไปตกนรก เปนตน นเปนสงทคนทมความเหนผดเปนชอบ

มองไมเหน เพราะไมสามารถมองเหนใจของตนเองได ใจนเปน

นามธรรม ไมสามารถมองเหนดวยตาเนอได ตาเนอเหนไดเพยงแต

รางกาย

ดงนน คนทไมมปญญาจงคดวาชวตกคอรางกายน เมอรางกายน

ตายไปชวตกจบ ไมมผลอนทจะตองไปใชอกตอไป ไปรบผลอกตอไป

แตนานๆ จะมคนทมปญญา มตาทแหลมคม มตาทสามารถมองเหน

นามธรรมได เชน พระพทธเจาทงหลายทไดมาปรากฏในโลกน ไดมา

ตรสร ไดเหนถงความจรงของชวตเราทประกอบขนดวย ๒ สวนดวยกน

147

พระอาจารยสชาต อภชาโต

คอกายและใจ เหนวากายนไมใชเปนตวทมสาระส�าคญอยางไร ตวทม

สาระส�าคญกคอใจ เพราะการกระท�าทงหมดนนมใจเปนผรเรม มใจ

เปนผสงการ และกมใจเปนผรบผลของการกระท�าทงในปจจบนและ

ในอนาคต คอภพชาตทจะตามมาตอไป ในปจจบน เวลาใจคดดกพดด

ท�าด กท�าใหเกดมความสขใจปรากฏขนมา เชน วนนญาตโยมคดด

พดด ท�าด คดวาจะมาท�าบญ กเลยชวนเพอนฝง ญาตสนทมตรสหาย

ลกหลานมาท�าบญ ไปซอขาวซอของตางๆ แลวกน�าเอามาถวายพระ

เมอท�าแลวจตใจกมความสข มความอม มความพอใจ นเปนผลทเกด

จากความคดของใจทคดดแลวกสงใหรางกายพดดท�าด เมอไดท�าแลว

ผลกปรากฏขนมาในใจ คอมความสขใจ อมเอบใจ มความภมใจ

มความพอใจ นคอใจเปนผรบผล ใจเปนผกระท�า รางกายไมไดรบผล

อบาย ทอยของผทท�าบาปทงหลาย

ทใชกรรมของผทท�าบาปท�ากรรม

ทงหลาย เชน ไปเกดเปนเดรจฉานบาง

หรอไปตกนรก

148

อะไรจากการกระท�าอนน รางกายนนกยงเปนเหมอนเดมอย ไมไดดขน

หรอเลวลงแตอยางใดจากการกระท�าของใจ

ถามความเหนไมถก คดผด คดไมด เชน คดวาไปเลนการพนน

ไปเทยว หรอไปท�าบาปท�ากรรม เชน ไปยงนกตกปลา เมอคดอยางน

กจะพดไมด กจะชวนใหคนอนไปท�าบาปท�ากรรม ไปเทยวไปเลน

การพนน หรอไปเสพสรายาเมากบตน แลวกไปกระท�าทท�าใหเกด

ความไมสบายใจขนมาในภายหลง ในขณะทไดเทยวไดท�านนกม

ความสนกสนานเฮฮา แตพอหลงจากนนแลวกมความรสกอางวาง

เปลาเปลยว มความอยาก มความตองการทจะท�าอะไรตางๆ อก นคอ

ผลทเกดขนจากการกระท�าทมความคดผดพาไป คดใหท�าไมด แลวถา

ไปท�าบาปท�ากรรมไปสรางความเดอดรอนใหกบผอน กจะเกดความ

ไมสบายอกไมสบายใจตามมา นเปนผลทเกดขนในปจจบน สวนผล

ทจะตามมาตอไปในอนาคตคอภพชาตตอไป กคออบาย ทอยของ

ผทท�าบาปทงหลาย ทใชกรรมของผทท�าบาปท�ากรรมทงหลาย เชน

ไปเกดเปนเดรจฉานบาง หรอไปตกนรก นคอสงทเราจะไมเหนกน

เพราะเราไมเหนใจของเรา เราคดวาใจของเรานเปนสวนหนงของ

149

พระอาจารยสชาต อภชาโต

รางกาย เปนความคด เมอคดแลวเมอรางกายตายไปแลว ความคดน

กตายไปกบรางกาย แตความจรงแลวมนไมไดเปนเชนนน ความจรง

มนเปนดงทพระพทธเจาทรงสอนไววา ใจกบกายนเปนคนละสวนกน

เมอรางกายดบสลายไปแลว ใจกจะตองไปเกดใหม ดงทพวกเราได

มาเกดในชาตน กเปนเพราะวาใจไมไดตายไปกบรางกายของเราใน

ชาตกอนนนเอง ชาตกอนเราตายไปแลว เราอาจจะไปเกดเปนเทวดาอย

บนสวรรค ตอนนนเรากไมตองมรางกายสวนหยาบ ใจกรบผลของบญ

ดวยการมความสข มความสบายใจ จนกวาบญนนจะหมด ใจถงจะ

ลงมาหารางกายมาเกดเปนมนษย หรอถาเราท�าบาปแลวไปตกนรก

ไปใชกรรม เรากจะไมตองมรางกายเชนเดยวกน แตใจของเราจะมแต

ความทกข มแตความรมรอนเผาผลาญจตใจไปจนกวากรรมนนจะหมด

เมอหมดกรรมนนแลวกจะไดกลบมาเกดเปนมนษยใหม

การมาเกดของพวกเราจงมาได ๒ ทางดวยกน มาจากทสงหรอ

มาจากทต�า คนเราจงมความสงต�าแตกตางกน คนทมาจากทต�านน

จตใจมกจะต�า คอต�าในดานศลธรรม คนทมาเกดมาจากทสง เปนคน

ทเคยมศลธรรม เคยท�าบญเคยท�าความดไว เมอมาเกดเปนมนษย

150

จตใจกยงมความผกพน มความยนดตอการท�าบญใหทาน ตอการ

รกษาศล ตอการปฏบตธรรม ตอการฟงเทศนฟงธรรม แตคนทมา

จากทต�านนเนองจากในอดตเคยท�าแตบาปกรรม หรอไปยงเกยวกบ

เรองอบายมขตางๆ เชน สรายาเมา เลนการพนน คบคนชวเปนมตร

มความเกยจคราน เมอมาเกดเปนมนษยกจะมคณสมบตเหลานตดตาม

มาดวย กจะชอบเสพสรายาเมา เลนการพนน เทยวกลางคน คบคนชว

เปนมตร เราสงเกตดเราจะรวาคนในโลกนเปนอยางนโดยทไมมใคร

สงสอน พอแมกไมไดสงสอน มแตพอแมคอยหามเสยดวยซ�าไปไมให

ดมสรา ไมใหเทยวกลางคน ไมใหเลนการพนน ไมใหเกยจคราน

แตถานสยนมอยในจตใจของผใด ตอใหไดรบการอบรมสงสอนมากนอย

ใหเราสรางนสยทด คอใหมจตใจ

ทชอบเสยสละ ชอบท�าบญใหทาน

ชอบรกษาศล ชอบฟงเทศนฟงธรรม

และชอบปฏบตธรรม ใหหมนท�าใน

สงเหลานไปเรอยๆ

151

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เพยงใดกตามกยงจะไปท�าในสงเหลานอย นอกจากมจตส�านกและ

เหนโทษของสงเหลานวาเปนการกระท�าทเปนโทษ เปนการกระท�าทจะ

พาใหไปสทต�า ไปสความทกข ไปสความเสอมเสย กจะฝนความรสกน

เชน เวลาอยากจะเสพสรายาเมากพยายามตอสกบความอยาก อยากไป

เทยวกลางคนกตอส อยากจะเลนการพนนกตอส เวลามความ

เกยจครานกตอส ถาอยางนกพอมโอกาสทจะแกนสยทไมดทตดมา

กบตนได เมอแกไดแลวกจะท�าแตสงทดทงาม แลวเมอตายไปกจะได

ไปทสง แลวเมอกลบมาเกดใหมกจะกลบมาเกดแบบคนทมศลธรรม

มความยนดในการท�าบญใหทาน สงเหลานถาเราสงเกตดจะรวามน

ไมไดเปนสงทตองบงคบกน เปนสงทตดมาเปนนสยของกนและกน

ตางคนตางมนสยตางกนในทางน บางคนกชอบเขาวด ชอบท�าบญ

ชอบรกษาศล ชอบปฏบตธรรม ชอบฟงเทศนฟงธรรม บางคนกชอบไปเทยว

ชอบเลนการพนน ชอบเสพสรายาเมา เพราะวามนเปนนสยทไดปลกฝง

มาในอดตนนเอง

พระพทธเจาจงทรงสอนใหพวกเราแกไขนสยทไมด เชน นสย

ทชอบเกยวของกบอบายมขทงหลาย ไมวาจะเปนการเสพสรายาเมา

152

เลนการพนน เทยวกลางคน คบคนชวเปนมตร ความเกยจคราน ทรงสอน

ใหเราเหนโทษวาเปนนสยทไมด เปนการกระท�าทไมด มแตจะฉดลาก

ใหเราเขาสกองไฟของความทกข และทรงสอนใหเราสรางนสยทด คอ

ใหมจตใจทชอบเสยสละ ชอบท�าบญใหทาน ชอบรกษาศล ชอบฟงเทศน

ฟงธรรม และชอบปฏบตธรรม ใหหมนท�าในสงเหลานไปเรอยๆ ในเบองตน

ถารสกวายาก กแสดงวาเราไมมนสยมาในทางนกอยาทอแท ขอใหเรา

มองเหนคณประโยชนทจะเกดขนตอไป และเหนภยของการกระท�าตาม

นสยเดมทไมดของเรา เราตองมาช�าระมาแกไขนสยทไมด และสรางนสย

ทดใหเกดขน แลวตอไปเราจะไดรบผลทดทจะตามมาทงในปจจบนและ

ในอนาคต ในปจจบนเวลาทเราฝน ถาเราชนะความรสกทไมดทจะฉดลาก

ใหเราไปท�าในสงทไมดได เราจะมความรสกภมใจ รสกมความสขใจ

และเราจะมก�าลงใจทจะท�าใหมมากยงขนไป เพราะเราเหนคณคา

ของการกระท�าความด เราเขาใจแลววาท�าไมเราตองท�าความด เมอกอน

เราคดวาการท�าความดนนเพอแลกเปลยนผลประโยชนบางสง

บางอยาง เชน รบการชมเชยยกยอง รบรางวรางวลตางๆ แตนไมใช

เปนผลของการท�าความด อนนอาจจะมผลบางกไมไดเปนผลหลก เรยกวา

เปนผลพลอยได แตผลหลกทเราจะไดจรงๆ กคอความรสกทดภายในใจ

153

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ของเรา ความสขใจ ความอมเอบใจ ความพอใจ และความภมใจ ถาเรา

ท�าความดดวยความบรสทธใจ คอเราไมหวงผลตอบแทน ไมหวง

สงตอบแทนจากผอน หวงอยางเดยวกคอความสขใจความพอใจทเปนผล

ทจะตามมา โดยธรรมชาตของการท�าความด เมอเราเหนผลทเกดในจต

ในใจแลว เราจะรวามคณคายงกวาผลตอบแทนจากภายนอก เชน รางวล

ตางๆ หรอความขอบอกขอบใจ ค�าพดทดของผอน สงเหลานท�าใหเรา

มความรสกดใจไปชวประเดยวประดาวแลวมนกผานไป ไมเหมอนกบ

ความรสกทดทมอยในจตใจของเรา ถาเราท�าเพอผลตอบแทน เวลาเขา

ใหผลตอบแทนกบเรา เราจะดใจ แลวหลงจากนนมนกจะผานไป

แตความอมใจ ความสขใจ ความพอใจ จะไมมอยในใจของเรา แตถาเรา

ท�าโดยทไมหวงผลตอบแทน ท�าไปแลวจะมใครใหรางวลหรอไมกตาม

จะมใครชมเชยหรอไมกตาม แตเราจะมความสขใจความอมใจอยกบเรา

คนทไมมความสขใจอมใจนนมกจะถก

ความหลงหลอกใหไปหาความสขภายนอก

เชน ความสขจากอบายมขตางๆ ไปเสพสรา

ยาเมา ไปเทยวกลางคน ไปเลนการพนน

154

ไปเรอยๆ และทกครงทเราคดถงการกระท�าความดน เรากจะม

ความสขใจความภมใจเกดขนอยเสมอ นคอการท�าความดทแทจรง

ถาเราไดท�าแลวเหนผลแลว ตอไปเราจะเหนคณคาของการท�าความด

เราจะไมยอทอในการท�าความด ไมวาเราจะไดผลตอบแทนจากใคร

หรอไมกตาม จะมใครรใครเหนหรอไม จะมใครสรรเสรญชนชมยนด

หรอไม ใหรางวลหรอไม จะไมเปนเรองส�าคญ เพราะเรารแลววาการท�า

ความดนเปนการท�าเพอใจของเรา เพราะเมอใจของเรามความสข

มความอม มความพอแลว ใจของเรากไมตองไปดนรนไปท�าในสงท

จะสรางความวนวายใจใหกบเรา

คนทไมมความสขใจอมใจนนมกจะถกความหลงหลอกใหไป

หาความสขภายนอก เชน ความสขจากอบายมขตางๆ ไปเสพสรายาเมา

ไปเทยวกลางคน ไปเลนการพนน นเปนความสขทคนไมมความสข

ภายในจตใจจะตองคอยแสวงหาอยเรอยๆ แลวไมชากเรวกจะตองไป

ท�าบาปท�ากรรมในล�าดบตอไป เมอไมมปญญาทจะไปหาความสขได

เพราะไมมเงนทองพอใช กตองไปหาเงนทองดวยวธทไมถกตอง

ไปโกหกหลอกลวงบาง ไปฉอโกงบาง หรอไปลกทรพยผอนบาง

155

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กจะท�าใหเกดมความรสกทไมสบายอกไมสบายใจตามมา จตใจกจะ

มความกงวล มความหวาดกลว มความทกข นเปนเพราะไมรวาการ

สรางความสขใหกบใจนนอยตรงไหนนนเอง เพราะไมเคยไดคบกบ

คนดคนทรจรงเหนจรงเชนพระพทธเจา ไมชอบเขาวด เมอไมชอบ

เขาวดกจะไมร วธทจะท�าใหจตใจของตนมความสข มความอม

มความพอ กเลยตองไปวนเวยนอยในวงจรอบาทว หาความสขโดย

วธทไมชอบ แลวกตองไปท�าบาปท�ากรรม เพราะความสขแบบนไมม

ความอมไมมความพอ ใหไดเทยวมากนอยเพยงไรกยงอยากจะเทยวอย

ใหไดเสพสรายาเมามากนอยเพยงไรกยงอยากจะเสพอยอยางนน

เพราะวามนไมไดเปนสงทจะท�าใหเกดความพอขนมาในใจนนเอง

กตองวนเวยนอยกบการท�าสงเหลาน ตายไปกตองไปใชบาปใชกรรม

กลบมาเกดใหมกจะมนสยอยางนตดตวมาอก กจะวนเวยนอยอยางน

ไปเรอยๆ จนกวาจะมโอกาสไดพบกลยาณมตร ไดคบคนด เชน อาจจะ

ไปเกดในครอบครวของคนด ครอบครวทชอบท�าบญท�าทาน ชอบเขาวด

ไมชอบดมสรายาเมา ไมชอบเลนการพนน ไมชอบเทยว กจะอาศย

ครอบครวนเปนผคอยอบรมสงสอน แลวถาอยในกรอบ มความเชอฟง

และปฏบตตามได กจะมโอกาสหลดพนจากวงจรอบาทวนได แตถา

156

ไมเชอฟง ชอบหลบไปท�าในสงทคนในครอบครวเขาไมท�ากน กจะ

ไมมทางทจะหลดพนจากวงจรอบาทวนได ถงแมจะไดพบคนด มคนด

คอยชวนใหออกจากวงจรอบาทว ใหออกจากอบายมข ใหออกจากการ

ท�าบาปท�ากรรมทงหลาย แตกไมยอม ยงอยากจะกลบไปท�าสงทเคย

ชอบท�ามา ยงอยากจะกลบไปยงเกยวกบอบายมข ยงอยากจะกลบไป

ท�าบาปท�ากรรมอย กเปนเรองทไมมใครจะชวยได มนเปนเรองของบญ

ของกรรม

ดงนน ถาเรามครอบครวและมลก ถาเกดลกของเรานเปนคนท

ไมเชอฟงค�าสอนทด ไมชอบมาวด แตชอบไปเทยว ชอบไปเลนการพนน

บาปนเปนสงทควรละ ไมควรกระท�า

เราตองเปนคนทละเอง ไมมใครละ

แทนเราได บญเปนสงทเราควรท�า

เราตองท�าเอง ไมมใครท�าแทนเราได

157

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ชอบไปเสพสรายาเมา พอแมกอยาไปเสยใจ อยาไปทกขกบเขา เพราะ

มนเปนบาปเปนกรรมของเขา มนเปนนสยของเขา เปนสนดานของเขา

ทตดมากบใจของเขา เรากท�าหนาทของเราดแลว คอพยายามดงเขามา

ในทางทด แตถาเขาไมมากอยาไปเสยอกเสยใจ อยาไปกนไมได

นอนไมหลบ เพราะมนไมเกดประโยชนอะไร เขากตองเปนไปตาม

บญตามกรรมของเขา ดงทพระพทธเจาทรงตรสสอนไววา กรรมเปน

เครองจ�าแนกแยกสตวทงหลายใหเปนไปตางๆ กน สตวทงหลาย

มกรรมเปนผพาไป มกรรมเปนผใหก�าเนด มกรรมเปนเผาพนธ มกรรม

เปนทพงอาศย จกท�ากรรมอนใดไว ดหรอชว เราจะตองเปนผรบผล

ของกรรมนน นเปนกฎแหงกรรมทไมมใครจะสามารถมาลมลางได

แมแตพระพทธเจากไมสามารถมาหกลางกรรมทพวกเราท�ากนไวได

มแตพวกเราเทานน ตวเราเทานน ทจะตองหกลางเอง คอเรารวา

กรรมไมดเปนอยางไร พอเราคดจะท�าในกรรมไมด เรากตองยบยง

เราตองตอส เราตองไมท�า เราเทานนทเปนผหกลางได คนอนมาหกลาง

แทนเราไมได พระพทธเจาทรงตรสวา อตตา ห อตตะโน นาโถ

ตนเปนทพงของตน ตถาคตเปนเพยงแตผชทาง พระพทธเจา พระอรหนต

ทงหลาย เปนผสอนเปนผชทาง แตเราตองเปนผด�าเนน

158

ทานสอนวาบาปนเปนสงทควรละ ไมควรกระท�า เราตองเปนคน

ทละเอง ไมมใครละแทนเราได บญเปนสงทเราควรท�า เราตองท�าเอง

ไมมใครท�าแทนเราได จะยากเยนอยางไรกไมสดวสย เราสามารถท�าได

ทกคนถาเราตงใจจะท�าเทานนเอง ถาเรารวาบาปมนเปนเหมอนกบไฟ

มใครอยากจะใหไฟเผาบาน พอเหนไฟไหมปบ เรากตองรบดบไฟ

ทนท ฉนใด เวลาทคดจะท�าบาปกตองรบดบทนท ตองระงบยบยงทนท

ขอใหเราเหนบาปวาเปนเหมอนกบไฟทจะมาเผาใจของเรา

ใหตกนรกหมกไหม ใหมแตความทกขแบบไมรจกจบจกสน

และขอใหเราเหนบญเหมอนกบเปนน�าทพยชโลมจตใจ

ใหความสข ใหความอมเอบใจ ใหความเยนความสบายใจ

กบใจของเรา ขอใหเราท�าบญใหมากๆ และละบาปกรรม

ใหมากๆ แลวรบรองไดวาชวตของเราคอใจของเรานจะดขน

ไปเรอยๆ จะมความสขความสบายใจมากขน จะมความทกข

ความวนวายใจนอยลงไปเรอยๆ ตามล�าดบ จนในทสด

จะมแตความสขเตมเปยมอยภายในหวใจ ไมมความทกข

เจอปนอยเลย นคออานสงสทจะเกดขนจากการละบาปและท�าบญ

และปฏบตตามพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา

159

พระอาจารยสชาต อภชาโต

นแหละคอเหตผลทพวกเราทงหลายมาวดกน กเพอมาสราง

ความสขใหกบใจของเรา มาดบความทกขตางๆ ทมอยในใจของเรา

ใหหมดไป ดวยการปฏบตตามพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา

เทานน มทางนทางเดยวเทานนทจะท�าได ไมมทางอน จงขอใหพวกเรา

จงอยาปลอยเวลาทมคณคาอยางยงของชวตของมนษยนใหผานไป

โดยไมไดท�าบญ ไมไดละบาปกน ขอใหพยายามท�าบญละบาปกน

อยางสม�าเสมอ และท�าใหมากยงๆ ขนไปเรอยๆ เพราะเวลาของเรานน

มนอยลงไปเรอยๆ และเมอชวตนหมดไปแลว เรากจะไมมโอกาส

ไดท�าบญละบาปอก จนกวาจะไดกลบมาเกดเปนมนษยอก ซงไมใช

เปนสงทงาย และไมร ว าจะกลบมาเกดเปนมนษยแลวไดพบกบ

เมอชวตนหมดไปแลว เรากจะไมม

โอกาสไดท�าบญละบาปอก จนกวาจะ

ไดกลบมาเกดเปนมนษยอก ซงไมใช

เปนสงทงาย

160

พระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา ไดพบกบกลยาณมตรอกหรอไม

จงอยาปลอยใหโอกาสทดนผานไป เพราะเราสามารถตกตวงประโยชน

ไดอยางเตมทไดอยางสงสดในภพนและชาตน ไมตองรอไปเกด

ชาตตอไปกได ดงพระอรหนตทงหลายทไดรบการอบรมสงสอนจาก

พระพทธเจาและน�าเอาไปปฏบตจนไดบรรลเปนพระอรหนตในชาตนเลย

ไดถงทสนสดแหงการเวยนวายตายเกด ไดหลดพนจากความทกข

ทงปวง ไดถงพระนพพานทมแตความสขลวนๆ ไปจนตลอดอนนตกาล

นคอสงทเราสามารถท�ากนไดถาเรามงมน ถาเราทมเทชวตจตใจ

ของเราใหท�าแตความด ละบาป ถาเราไปไมถงจดสงสด อยางนอย

เรากจะไดไปสสคต ไดไปเกดในทด ไปเกดบนสวรรค และไดกลบมาเกด

เปนมนษย ไดมาท�าบญตอไปจนกวาจะไดไปถงจดสงสดทพระพทธเจา

และพระอรหนตทงหลายไดไปถงกน นจะเปนผลทจะตามมาตอไป

จงขอฝากเรองของการมาวดอยางสม�าเสมอ มาบ�าเพญท�าบญ

มาละบาปกน เพอประโยชนสขทจะเกดขนตอไป การแสดงกเหนวา

สมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

161

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๒๙ใจทสะอาดบรสทธ

๙�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

162

163

พระอาจารยสชาต อภชาโต

การช�าระกาย วาจา ใจ ใหสะอาดบรสทธ

เปนความสขและความเจรญทแทจรง

พระอาจารยสชาต อภชาโต

165

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนพระ วนธรรมสวนะ วนฟงธรรม เปนวนทพระบรมศาสดา

พระอรหนตสมมาสมพทธเจาทเปนทเคารพนบถอกราบไหวบชาของ

พวกเราทงหลายไดทรงบญญตไวใหพวกเราไดปลอยวางภารกจ

ทางโลก ทางการท�ามาหากน ทางธรการตางๆ เพอใหมาวด เพอมา

ช�าระกาย วาจา ใจ ใหสะอาด เพราะความสะอาดของกาย วาจา ใจ

จะน�ามาซงความสขและความเจรญ

ความสขและความเจรญทแทจรงนนไมไดอยทสขทางโลก สขทได

จากการไดด ไดยน ไดฟง ไดลมรส ไดดม สงตางๆ ไดไปเทยวตาม

สถานทตางๆ หรอเจรญดวยลาภ เงนทองขาวของ ยศถาบรรดาศกด

ค�าสรรเสรญเยนยอตางๆ เหลานทางศาสนาไมเรยกวาเปนความเจรญ

ทแทจรง เพราะไมไดท�าใหจตใจนนสงขนดขนไปกวาเดม และดไมด

อาจจะท�าใหจตใจเสอมลงต�าลงไปเสยดวยซ�าไป ไมเหมอนกบการช�าระ

กาย วาจา ใจ ใหสะอาดบรสทธ เปนความสขและความเจรญทแทจรง

เพราะเมอไดช�าระแลว ใจจะมความสข ใจจะสงขนดขน เปนคนทม

ความเมตตามากขน มศลมธรรมมากขน มความกรณามากขน นคอ

ความสขและความเจรญทแทจรงทพระบรมศาสดาทรงสอนใหพวกเรา

หมนสรางกน หมนบ�าเพญกน

166

อยาไปหลงยดตดกบความสขความเจรญทางโลก

เพราะมนไมจรงถาวร มนเปนสมบตผลดกนชม เปนความสข

ความเจรญทมการสนสดในขณะทเราหมดชวตไป

เมอเราตายไปแลว บรรดาลาภ ยศ สรรเสรญ สข ตางๆ กหมดไป

และในขณะทเรายงมชวตอย บางทมนกหมดไปกอนทชวตของเราจะ

หมดไปกม เปนเหตใหเราตองดนรนขวนขวายหาลาภ ยศ สรรเสรญ สข

กนตลอดเวลา และไดมามากนอยเพยงไรกไมมความสข ไมมความอม

ไมมความพอ มแตความอยากความตองการทจะมใหมากยงขนไป

เรอยๆ พวกเราเลยกลายเปนทาสของความอยากความตองการตางๆ

ไปโดยไมรตว แทนทจะอยอยางสขอยางสบาย ไมตองไปดนรน ไมตอง

ไปแกงแยงชงดกน กตองไปเพราะอยไมเปนสข เพราะใจไมไดรบ

การช�าระกาย วาจา ใจ นนเอง แตถาเราไดช�าระกาย วาจา ใจ

ของเราแลว ใจของเราจะมความสขมความอมมความพอมากขนไป

ตามล�าดบ จนในทสดจะไมมความรสกตองการ ไมมความหวความอยาก

กบอะไรเลย เชน ใจของพระพทธเจาและใจของพระอรหนตสาวก

ทงหลาย เปนใจอยางนน เปนใจทเตมเปยมไปดวยความสข ความอม

167

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ความพอ ไมหวกบลาภ ยศ สรรเสรญ สข อยแบบขอทานไดอยาง

มเกยรตมศกดศรและมความสข ดกวาอยแบบเศรษฐทไมมเกยรต

ไมมศกดศร เพราะตองไปท�าบาปท�ากรรมเพอใหไดเปนเศรษฐขนมา

ตางกนตรงน ความเจรญความเสอมทแทจรงนนอยทใจของเรา เราจะด

จะชว จะสงจะต�า ไมไดอยทเงนทองทเรามอย ไมไดอยทต�าแหนง

ทเรามอย ไมไดอยทบรษทบรวารทคอยยกยองสรรเสรญเยนยอ

แตอยทความดทเราไดกระท�ากนเทานน

พระพทธเจ าจงทรงสอนใหเราเขามาวดเพอมาสรางบญ

สรางกศล สรางความด สรางความสข สรางความเจรญ ใหกบใจของเรา

ดวยการมาช�าระกาย วาจา ใจ ทถกสงทเปนมลทนทงหลาย สงทเปน

เครองเศราหมองทงหลาย ท�าใหจตใจนนไมผองใส ไมเจรญ ไมมความสข

การช�าระนนกแบงเปน ๓ สวนดวยกน คอช�าระกาย ช�าระวาจา และ

ช�าระใจ

สงทท�าใหกายเปรอะเปอนสกปรกนน กคอการกระท�าทเรยกวา

บาป มอย ๓ ประการ คอการฆาสตวตดชวต การลกทรพย การประพฤต

ผดประเวณ นเปนการกระท�าทท�าใหจตใจเสอมลงต�าลง มความทกข

168

มความวนวาย การกระท�าทางวาจาทท�าใหจตใจเสอมลงต�าลง กคอ

การพดปดมดเทจ การพดค�าหยาบ การพดเพอเจอ และการพดสอเสยด

ยยงใหผอนเกดความแตกแยกสามคคกน การพดเหลานพดไปแลว

จะท�าใหผพดนนจตใจตกต�า มแตความทกข มแตความไมสบายใจ

การช�าระใจกมอย ๓ ประการเชนเดยวกน คอช�าระความโลภ

ความโกรธ ความหลง ทเปนมลทน ทเปนสงทสรางความเศราหมอง

ใหกบใจ ท�าใหไมมความสข ไมมความเจรญกาวหนา

นคอการช�าระกาย วาจา ใจ ทง ๓ สวน ทเราควรจะช�าระกน

อยางนอยกอาทตยละ ๑ ครง เชน ในวนพระเชนวนน เรากมาวดเพอ

มาช�าระกาย วาจา ใจ นใหสะอาด เหมอนกบการช�าระซกเสอผาของเรา

เราใชเสอผาไปแลวมนกเปอนฝน เปอนเหงอไคล สงกลนเหมนออกมา

กาย วาจา ใจ ของเรา เรากตองคอย

ช�าระอยเรอยๆ เพอจะไดใหใจของเรา

นนมความสดชน เบกบาน มความสข

มความอม มความพอ

169

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมสะอาด ไมสดชน เวลาใสเรากตองเอาเสอผาไปซก ฉนใด กาย วาจา ใจ

ของเรากเปนเชนนน เรากตองคอยช�าระอยเรอยๆ เพอจะใหใจ

ของเรานนมความสดชน เบกบาน มความสข มความอม มความพอ

การช�าระกายนนกคอใหละเวนจากการฆาสตวตดชวต ละเวน

จากการลกทรพย ละเวนจากการประพฤตผดประเวณ ชวตของใครนน

กเปนสงทมคณคา ไมวาจะเปนมนษยหรอเปนสตวเลกสตวนอย เชน

มด แมลง ชวตของเขากบเรานมคณคาเทากน เขากมใจเหมอนกบเรา

ตางกนตรงทรางกายของเรากบของเขานมขนาดไมเทากน เราม

รางกายใหญกวามดกวาแมลง แตใจของมดและแมลงกบใจของเราน

มนเทากน เพราะใจไมมขนาด ใจนเปนนามธรรม ไมใชเปนรปธรรม

ใจของเขากบใจของเรานเหมอนกน มความปรารถนาเชนเดยวกน

คอปรารถนาความสข ไมปรารถนาทจะพบกบความทกข มความ

ปรารถนาทอยากจะอยไปนานๆ ไมอยากจะตายเชนเดยวกน ใจของเขา

กบใจของเรานอาจจะเคยสลบหนาทกนมากได ในชาตกอนๆ เราอาจ

จะเคยเปนมดเปนแมลงมากได สวนพวกทเปนมดแมลงในชาตน

อาจจะเปนมนษยมากอนกได แตเนองจากเขาไดไปฆาสตวตดชวต

ฆามดแมลงอยางพวกเรา เขาจงตองกลบไปเกดเปนมดแมลง สวนพวกเรา

170

เมอหมดเวรหมดกรรม เรากไดมาเกดเปนมนษย เมอเราไดมาเกดเปน

มนษยแลว เราควรทจะรกษาสถานภาพของมนษยไว อยากลบไปเปนมด

เปนแมลงเปนสตวเดรจฉานอก ดวยการไปฆามดแมลง ไปฆาสตว

เดรจฉานตางๆ เพราะวากรรมนนเปนกฎตายตว ท�าอะไรแลวกตอง

ไปใชกรรมนน ฆาเขาแลวกตองกลบไปเกดใหเขากลบมาฆาเรา

แลวเวลาทเราฆาใครกตาม เราจะมความรสกไมสบายใจ มความ

เดอดรอนวนวายใจ จะตองคอยหลบคอยหลกเพราะกลวจะถกจบไป

ลงโทษ จงขอใหเราพยายามรกษาศลขอท ๑ ไวใหด ไมวาจะเปนการ

ฆามนษยหรอฆาสตวเลกสตวนอยกตาม อยาไปฆา เพราะเราสามารถ

อยไดโดยทไมตองฆาสตว นคอขอท ๑ ทเราควรทจะช�าระ

ขอท ๒ ทเราควรช�าระกคอการลกทรพย หรอการเอาสงของตางๆ

ของผอนโดยทเขาไมอนญาต เขายงไมไดอนญาตกอยาไปหยบ อยาไป

เอามาเปนสมบตของเรา อยากจะไดอะไรกขออนญาตเขากอน ถาเขา

ไมใหกแลวไป อยากจะไดกใหขยนท�างานท�าการเกบเงนเกบทองเอาไว

พอมเงนทองพอแลวกคอยไปซอสงทอยากได หรอทางทดกอยาไป

อยากเสยเลยกจะดกวา เพราะวาสงตางๆ ทเราอยากไดนนสวนมาก

กไมจ�าเปนทจะตองม ไมมเรากอยได ยกเวนปจจย ๔ คอ อาหาร

171

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ทอยอาศย ยารกษาโรค เครองนงหม ทเราจ�าเปนจะตองมพอประมาณ

เพอใหเราอยได ถาเรามพอประมาณแลว เราไมจ�าเปนทจะตองไป

ลกทรพย ไมตองไปขโมยสงของตางๆ จากใคร ถาเรารจกหกหาม

จตใจของเรา อยาปลอยใจของเราใหไปท�าการกระท�าทไมด เชน

การลกขโมย เปนตน เพราะจะสรางความทกข สรางความวนวายใจ

ใหกบเรา

ประการท ๓ กคอการละเวนจากการประพฤตผดประเวณ

ถาอยากจะมคครองกท�าใหถกตองตามประเพณ ไปสขอจากพอแมเขา

เสยกอน หรอถาเขามสามหรอภรรยาแลว อยากจะไดกไปขออนญาต

จากสามจากภรรยาเขากอน ถาเขาอนญาตกไมเปนไร ถาเขา

ไมอนญาตกอยาไปท�า เพราะท�าแลวจะเกดปญหาตามมา อาจจะตอง

ถงกบฆากนตายไปกม เปนขาวมาอยเรอยๆ เพราะการกระท�าท

ไมถกตองนเอง อยากจะไดกขอใหเราท�าใหถกประเพณ ถาดกวานน

กคออยาไปอยาก หดอยคนเดยวไดยงดใหญ อยคนเดยวนจะไมตอง

มปญหา ไมตองทกข ไมตองวนวายกบใคร แตถายงอยคนเดยวไมได

กตองอดกลนอดทนไว ท�าใหถกตองตามประเพณ และเมอมคครอง

แลวกตองใหมความซอสตยตอกน อยาไปมกมาก อยาไปโลภมาก

172

ผวเดยวเมยเดยวกมความสขเหลอลนแลว มมากไปกวานนกไมไดท�าใหมความสขเพมมากไปกวานน แตกลบจะท�าใหมความทกข ความยงเหยงวนวายตามมามากขนไปอก

นคอการช�าระกายม ๓ สวนดวยกน คอละเวนจากการฆาสตวตดชวต ละเวนจากการลกทรพย ละเวนจากการประพฤตผดประเวณ

การช�าระวาจา คอค�าพดของเรา กมอย ๔ ประการดวยกน เวลาพดอะไรอยาไปพดปด อยาไปพดค�าเทจ ใหพดค�าจรง ถาพดไมได กหบปากไวเฉยๆ ไมตองพดกได การไมพดนไมเสยหายอะไร ไมเปนบาป เปนกรรม ไมเปนโทษเปนพษเปนภยกบใคร เชน เวลามใครเขา ถามอะไรแลวเราไมสามารถพดความจรงได กอยาไปพดปด ถาอยากจะพดกพดเรองอนไป พดเรองฝนฟาแดดลม พดเรองอากาศ หรอพดอะไรกได เปลยนเรองพดไปเรอยๆ อยาไปพดเรองทเราตองพดโกหก เพราะจะท�าใหเราเปนคนทไมมคณคา จะท�าใหค�าพดของเรานไมม ราคา ตอไปเวลาเราจะพดอะไรกบใคร จะไมมใครเขาเชอค�าพด ของเรา นคอขอท ๑ ในการช�าระวาจา

ขอท ๒ กคอไมใหพดค�าหยาบ ค�าหยาบนพดไปแลวกฟง ไมราบรนห ฟงแลวกไมสบายใจ พดไปแลวกเหมอนกบเอาขยะไปให

173

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กบคนอนเขา ขยะทางเสยง ท�าใหหของคนฟงนสกปรก ตองไปลาง

อยาไปพด เพราะพดแลวท�าใหเรากลายเปนคนสกปรก เปนคนต�าตอย

เปนคนไมนาเลอมใส ไมนาเคารพ นกคอการช�าระขอท ๒ ของวาจา

ขอท ๓ กคอการไมพดเพอเจอ เพอเจอกคอพดเรองทไมมสาระ

ประโยชน แตเรองธรรมะนเปนสาระเปนประโยชน พดแลวจะท�าให

เกดปญญา พดแลวจะท�าใหท�าสงทดทงาม เชน พดเรองไปวด เรองไป

ฟงเทศนฟงธรรม เรองไปท�าบญ เรองการรกษาศล เรองเหลานพดแลว

กจะท�าใหไดไปท�าในสงทดทงาม แตถาพดเรองเพอเจอ เรองนนทากาเล

วาคนนนเปนอยางนนเปนอยางน พดไปแลวกไมเกดประโยชนอะไร

คนทถกพดเขากเสยหาย คนทพดกไมไดประโยชนอะไรขนมา อยาไปพด

สงตางๆ ทไมเกดประโยชน เพราะมนไมไดท�าใหจตใจเราดขนสงขน

มความสขมากขน ขอใหเราพดแตสงทดทงาม ถาจะพดเรองของคนอน

ทานสอนใหพดแตความดของผอน ความดของผอนนนพดไปเทาไหร

กไมเสยหาย ความไมดของผอนอยาไปพด พดแลวจะเสยหาย แตถา

จะพดเรองของเรา กอยาพดเรองความดของเรา เพราะจะเปนเหมอน

การยกหาง เปนเหมอนกบการยกยองตวเอง ใหพดเรองทไมดของเรา

เพอเราจะไดประจานตวเราเองวาเราไมด เพอเราจะไดน�าเอาไปแกไข

174

ตอไป นคอการพดทเปนสาระใหพดอยางน อยาไปพดเรองเพอเจอตางๆ

เรองนนทากาเลอะไรทไมมสาระ ทไมมคณ ไมมประโยชน อยาไปพด

และประการสดทายกคอ ไมใหพดสอเสยด สอเสยดนแปลวา

ไมใหพดใหเกดการแตกแยกสามคค อยาไปยยงใหคนทเขารกกน

เขาดกนเกดความโกรธเกดความเกลยดกนขนมา ควรจะพดสงเสรม

ใหเขารกกนมากยงขนไป เพราะความรกความสามคคกนจะท�าใหม

ความสขและมความเจรญ ทไหนมความแตกแยกสามคค ไมมความรกกน

ทนนจะมแตความทกขความเดอดรอน สงเกตดสงคมทไมมความรก

ความสามคคกน กจะมการเขนฆาฟนกน เบยดเบยนกนดวยวธการตางๆ

คนทอยในสงคมนนกอยอยางหวาดระแวง หวาดกลวภยตางๆ ทจะ

เกดขนกบตน และดไมดกอาจจะถกท�ารายชวตได แตในสงคมทม

ความรกมความสามคคกน คนอยในสงคมนนกจะอยรวมกนอยาง

รมเยนเปนสข มแตความสบายอกสบายใจ พระพทธเจาจงทรงสอน

ใหเราอยาไปพดสอเสยด

นคอการช�าระวาจาทมอย ๔ ประการ คอ ไมใหพดค�าเทจค�าปด

ไมใหพดค�าหยาบ ไมใหพดเพอเจอ และไมใหพดสอเสยด

175

พระอาจารยสชาต อภชาโต

การช�าระทางใจกมอย ๓ สวน คอ ช�าระความโลภ ช�าระความโกรธ

และช�าระความหลง เพราะความโลภ ความโกรธ ความหลง นไมได

มคณประโยชนกบจตใจ แตเปนเหมอนกบยาพษทจะท�าใหใจนน

มแตความทกข ความเดอดรอน ความวนวายใจ อยตลอดเวลา เราจง

ตองพยายามตอสก�าจดความโลภ ความโกรธ ความหลง ใหได

วธทจะก�าจดความโลภนน ทรงสอนใหเราใชมกนอยสนโดษ

ใหเรายนดกบสงนอยๆ อยาไปมกมาก คอพอใจเทาทจ�าเปน อยาไปม

มากเกนความจ�าเปน เชนปจจย ๔ รบประทานอาหารกใหรบประทาน

พอประมาณ อยาไปรบประทานมากจนเกนไป จะท�าใหรางกายนม

น�าหนกมากกลายเปนคนอวนไป ดแลวไมสวยงาม ไมสงาผาเผย ใหกน

พอประมาณ กนเพออย อยาอยเพอกน เพราะการกนมากๆ นไมได

เปนความสขแตเปนความทกข เพราะวาจะท�าใหมโรคภยไขเจบตามมา

แลวใจกจะไมรจกค�าวาอมวาพอ กนมากเพยงไรกยงอยากจะกนอย

อยางนน นคอวธตอสกบความโลภ ใหเอาเทาทจ�าเปน มอะไรทจ�าเปน

มพอมครบแลวกหยด สวนทไมจ�าเปนกอยาไปดนรนอยากไดมา

ตดมนไป เวลาอยากจะไดอะไรกถามตวเองวา สงทอยากไดนน

มนจ�าเปนไหม ถาไมมมนแลวเราจะตายหรอไม ถาไมตายกแสดงวา

176

ไมจ�าเปน กไมตองไปหามนมา เชน วทย โทรทศน พดลม อะไรตางๆ

เหลาน ถาไมมเราไมตาย เราอยได เราอยาไปอยากมน เพราะอยาก

แลวมนจะท�าใหเราตองดนรน ตองไปหาเงนหาทองซอมา แลวถาหา

ไมได อยากไดมากๆ กตองไปกหนยมสน ยงเปนปญหาตามมาใหญ

เพราะเมอเราไมมปญญาแลวเราจะไปหาเงนมาใชหนเขาไดอยางไร

ตอไปกจะตองคอยหลบหนาคนนนคนน เพราะไปกหนยมสนเขาแลว

ไมมปญญาใชหน กกลายเปนคนไมดไป แตถาเรามความมกนอย

เราจะอยอยางสขอยางสบาย เราจะมพออยพอกนตลอดเวลา และจะ

มเงนเหลอเกบไวในยามยาก เวลาทเกดความจ�าเปนทเราไมสามารถ

หาเงนหาทองได เรากจะมเงนทองนคอยดแลเรา แตถาเราเปนคน

มกมากแลว รบรองไดวาตอใหมมากเพยงไรกไมพอ สมยเดกๆ มวนละ

๕ บาท กอยได พอโตขนมาเปนผใหญมวนละรอยกไมพอ มวนละพน

พระพทธเจาทรงสอนใหเราหนเขา

มาหาสงทมคณคามประโยชนทแทจรง

กคอใจทสะอาดบรสทธ จงทรงสอน

ใหเราหมนช�าระกาย วาจา ใจ อยเสมอ

177

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กไมพอ บางคนมวนละหมนกใชไมพอ เพราะความพอมนไมมกบ

ความอยากความตองการนนเอง กบความโลภนมนจะไมมค�าวาพอ

ไดมาเทาไหรกยงอยากจะไดอก ยงรสกวาไมพออยอยางนน ดงนน เราจง

ตองพยายามตอสกบความโลภใหได ถาเราแพความโลภ ความโลภมนก

จะฉดลากใหเราไปตกนรกหมกไหม พาใหเราไปสความทกข ความล�าบาก

ความวนวาย อยางไมรจกจบจกสน ดงนน พระพทธเจาจงสอนใหเรา

มกนอยหรอสนโดษ สนโดษกคอใหยนดตามมตามเกด ใหพอใจกบ

ฐานะของเรา เรามมากมนอยกใหเราพอใจกบสงทเรามอย นเรยกวา

สนโดษ ถาเรามมกนอยสนโดษแลวเราจะตอสกบความโลภได

สวนความโกรธน ทานกสอนใหเรามความเมตตา ไมใหจองเวร

ใหรจกใหอภย ใครเขาท�าอะไรใหเราโกรธ เราตองเหนวาความโกรธน

เปนพษเปนภยมากกวาคนทท�าใหเราโกรธ คนทท�าใหเราโกรธน

ไมเปนพษเปนภย เหมอนกบความโกรธในหวใจของเรา เพราะความโกรธน

เปนตวทท�าใหเราวนวาย ท�าใหเราทกข ท�าใหเรารอนรน เราจงตองมา

ดบความโกรธน อยาไปดบคนทท�าใหเราโกรธ ไมเกดประโยชนอะไร

ดบความโกรธนดวยการใหอภย ไมถอโทษโกรธเคอง ไมอาฆาตจองเวร

นคอวธทจะท�าใหเราไมโกรธได เราตองเหนโทษของความโกรธ

178

อยาไปเหนโทษของคนทท�าใหเราโกรธ เพราะยงเหนยงท�าใหเราโกรธใหญ

เรากยงทกขใหญยงรอนใหญ ยงอยากจะท�ารายเขาใหญ ยงอยาก

จะท�ารายเขามากเทาไหรกยงรอนมากขนไปเทานน แตพอเราให

อภยเขาไดเทานนเอง ความโกรธภายในใจกดบไป เราตองรจกวธดบ

ความโกรธ อยาปลอยใหความโกรธนนมนลกลามขนไป เพราะมน

จะท�าใหเราตองไปท�าในสงทเราตองเสยใจในภายหลง แกความโกรธ

นไมยากถามสตรทนมน รวาก�าลงโกรธแลวกพยายามอยาไปคดถง

เรองทท�าใหเราโกรธ พยายามดงเขามาหาพทโธๆ ไว หรอสวดมนต

ภายในใจไวไปเรอยๆ เดยวความโกรธกหายไปเองโดยทเราไมตอง

ไปท�าอะไรกบคนทท�าใหเราโกรธ นคอวธระงบความโกรธ

สวนความหลงน ทานกทรงสอนใหเราพจารณาใหเหนวาสงตางๆ

ทเราหลงเรายดเราตดอยนน เปนสงทเราไมควรทจะยดตดเพราะ

ไมอยกบเราไปไดตลอด ไมไดใหความสขกบเราอยางแทจรง ไมไดเปน

สมบตของเรา ไมวาอะไรกตามทเรามอย ทเราหวง ทเรากงวล ทเรารก

เราหวงเราแหน สงตางๆ เหลานจะไมอยกบเราไปตลอด หรอไมเชนนน

สกวนหนงเรากตองจากเขาไป มนไมไดอยดวยกนไปตลอด จงไมจ�าเปน

ทจะตองไปหวงแหน ไมตองไปเสยอกเสยใจเสยดายเวลามนจากเราไป

179

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยาไปยดอยาไปตดกบอะไรทงหลายในโลกน เพราะความยดตดน

จะท�าใหเราทกขใจ ท�าใหเราวนวายใจ ท�าใหเราไมมความสขใจ

จงทรงสอนใหเราพจารณาอยเสมอวา ทกสงทกอยางในโลกน แมกระทง

รางกายของเรา เปนสงทไมเทยง เกดมาแลวตองแก ตองเจบ ตองตาย

ทกสงทกอยางในโลกน เราตองพลดพรากจากกนเปนธรรมดา ไมไดอย

รวมกนไปตลอด จงควรฝกท�าใจเอาไว สอนใจอยเรอยๆ วาอยาไปหลง

ยดตด เพราะยดตดแลวจะท�าใหเราทกข ทกขทงในขณะทอยรวมกน

และทกขหลงจากทตองจากกน ขณะทอยรวมกนกคอยหวงคอยกงวล

กนไมไดนอนไมหลบ เวลาจากกนกรองหมรองไห เศราโศกเสยใจ

พระพทธเจาจงทรงสอนใหเราแกความหลงดวยปญญา คอใหพจารณา

ใหเหนความไมเทยงอยเสมอ ใหเหนวามนไมใชเปนสมบตของเรา

ทแทจรง ไมใชตวเรา ไมใชของเรา เปนของทเรายมเขามา เรายมมา

จากธรรมชาต คอ ดน น�า ลม ไฟ รางกายของเรานมาจากธรรมชาต

คอธาต ๔ ดน น�า ลม ไฟ เมอตายไปรางกายนกกลบคนส ดน น�า

ลม ไฟ ทกสงทกอยางในโลกนมาจากดน น�า ลม ไฟ ทงสน ไมม

คณคาไมมสาระประโยชนอะไร แตความหลงของเราท�าใหเราไปยด

ไปตด ไปชอบ ไปยนด ไปใหคณคามนขนมาเทานนเอง แตสงทม

180

คณคาทแทจรงเรากลบมองไมเหน กคอใจทสะอาดบรสทธ ใจทไดรบ

การช�าระดวยกาย วาจา ใจ นเอง

พระพทธเจ าจงทรงสอนใหเราหนเข ามาหาสงท มคณคา

มประโยชนทแทจรง กคอใจทสะอาดบรสทธ จงทรงสอนใหเรา

หมนช�าระกาย วาจา ใจ อยเสมอ ดงทพวกทานทงหลายไดมาช�าระกน

ในวนน ช�าระดวยการท�าบญใหทาน ดวยการรกษาศล ดวยการฟงเทศน

ฟงธรรม และเมอกลบไปบานกกลบไปไหวพระสวดมนต นงท�าสมาธ

แลวกคอยสอนใจอยเสมอๆ วา ทกสงทกอยางในโลกนไมเทยงแทแนนอน

ทกสงทกอยางในโลกนไมใชของเรา ไมใชตวเรา ถาเราท�าอยางนแลว

รบรองไดวาใจของเราจะมแตความสขและความเจรญขนไปตามล�าดบ

และจะเจรญถงขนสงสดไดอยางแนนอน

จงขอฝากเรองของการช�าระกาย วาจา ใจ ในวนพระน ใหทาน

ไดน�าเอาไปพนจพจารณาและปฏบตเพอประโยชนสขทจะตามมา

ตอไป การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

181

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๓๐สตวโลกลวนเกดจากกรรม

๑๕�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

182

183

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กรรมเปนเครองจ�าแนกแยกใหสตวเปนชนดตางๆ

สตวทงหลายมกรรมเปนผสรางขนมา

มกรรมเปนผใหก�าเนด มกรรมเปนเผาพนธ มกรรมเปนทพงอาศย

จะท�ากรรมอนใดไว ดหรอชว เราจะตองเปนผรบผลของกรรมนน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

185

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนททานทงหลายไดตงใจมาวดเพอมาท�าบญท�าทาน

มารกษาศล มาฟงเทศน มาปฏบตธรรม เพราะมความเชอวา

พระพทธศาสนาเปนค�าสอนทดทสด เพราะเปนค�าสอนทตรงกบ

ความจรง ทกสงทกอยางทพระพทธเจาทรงสงสอนนนไมเปนค�าสอน

ทผดจากความจรงเลย ผทปฏบตตามจะสามารถพสจนไดโดยทไมตอง

ใหผอนมาพสจนใหกบตน เพราะเปนสงทตองพสจนดวยตนเองทกคน

ถาปฏบตตามแลวกจะรจะเหนอยางทพระพทธเจาทรงรทรงเหน คอ

เหนวาทกสงทกอยางในโลกนเกดขนจากกรรมทงนน คอสตวโลก

ทงหลายตงแตทาวมหาพรหมลงมาจนถงมนษย ถงเดรจฉาน ถงเปรต

ถงสตวนรกทงหลาย มกรรมเปนผสรางเปนผท�าใหเกดขน ไมมสตวโลก

หรอพระเจาองคใดองคหนง เชน พระพรหมกด หรอพระอนทรกด

ทจะมาสรางใหมสตวโลกชนดตางๆ เกดขนมา สตวโลกทงหลายทมทงสง

และต�าลวนเกดมาจากกรรมทงสน

กรรม กคอการกระท�าของจตแตละดวง สตวโลกทกตวมจตอยกน

คนละดวง และจตดวงนเปนผทสรางใหเปนสตวโลกชนดตางๆ เปนเทพ

เปนพรหม เปนมนษย เปนเดรจฉาน เปนเปรต หรอเปนสตวนรก

186

นเกดขนจากการกระท�าของจตในแตละดวง จตนแลเปนผทสราง

สตวชนดตางๆ ขนมาโดยการกระท�า ดงทพระพทธเจาทรงตรสไววา

กรรมเปนเครองจ�าแนกแยกใหสตวเปนชนดตางๆ สตวทงหลายมกรรม

เปนผสรางขนมา มกรรมเปนผใหก�าเนด มกรรมเปนเผาพนธ มกรรม

เปนทพงอาศย จะท�ากรรมอนใดไว ดหรอชว จะตองเปนผรบผล

ของกรรมนน ผทกระท�ากรรมกคอใจ สวนกายนเปนผกระท�าตาม

ผทสงการนนกคอใจ แลวกสงไปทกายและทวาจาใหท�ากรรมชนดตางๆ

มทงกรรมด กรรมไมด และกรรมทไมใชเปนกรรมดหรอกรรมไมด

กรรมกมอย ๒ กลมดวยกน ถาท�ากรรมด เชน ท�าบญใหทาน

อยางนกจะเปนบญเปนกศล กจะท�าใหไปสทสคต เปนการสรางภพ

ของเทพ ของพรหม ของมนษย ถาท�าบาปท�ากรรม เชน ฆาสตว

ตดชวต ลกทรพย ประพฤตผดประเวณ พดปดมดเทจ กจะสรางให

ไปเปนเดรจฉานบาง เปนเปรตบาง เปนสตวนรกบาง นไมมใครสราง

มแตใจของแตละสตวโลกแตละตวทก�าลงเปนผสรางกนอย พวกเรา

ทมาเกดเปนมนษยนเพราะเราไดสรางกรรมทท�าใหเกดเปนมนษย

นนเอง คอมศล ๕ เปนหลก ถาอยากจะมาเกดเปนมนษยนตองมศล ๕

187

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จะรกษาไดมากหรอนอยกจะเปนโอกาสทจะไดมาเกดมากหรอ

นอยนนเอง ถารกษาไดมาก โอกาสทจะมาเกดเปนมนษยกมมาก

ถารกษานอย โอกาสทจะมาเกดเปนมนษยกมนอย ทกอยางนไมได

อยทพระเจาอยทใครทงนน พระเจาเองกเปนผตองสรางตนเอง เชน

ท�าบญ รกษาศล กไดไปเปนเทพ ถานงสมาธท�าจตใจใหสงบ กจะไดไป

เปนพรหม ถาอยากจะไปเปนพระอรหนต เปนพระพทธเจา กตองท�าบญ

ใหทาน รกษาศล นงสมาธ และเจรญปญญาวปสสนา พจารณาใหเหน

วาสงตางๆ ในโลกนลวนเปนอนจจง คอไมเทยง ลวนเปนทกข ลวนเปน

อนตตา ไมมตนไมมตวตน ไมใชเราไมใชของเรา ถาพจารณาได

ถาปฏบตได กจะไดไปเปนพระอรยเจาตงแตพระโสดาบนขนไปจนถง

พระอรหนต พระพทธเจา

ถาอยากจะเปนคนทฉลาด กตองใฝเรยน

ใฝร ชอบศกษาหาความรอยเรอยๆ เชน

ชอบมาวด มาฟงเทศนฟงธรรม เพราะ

การฟงธรรมนจะท�าใหเกดปญญาขนมา

188

ทงหมดนไมไดอยทใครทงนน อยทใจของแตละคนของแตละสตวโลก

เทานนทจะเปนผทท�าใหไปเกดเปนสงตางๆ ได และผทไปเกดกไมใชใคร

ทไหน กคอผสรางนนเอง กคอใจ ใจของพวกเรานในอดตไดรกษาศล

จงท�าใหมาเกดเปนมนษยกน ถาเราท�าบญมากในอดต คอท�าบญใหทาน

มากดวย รกษาศลดวย เรากจะมาเกดมฐานะทด มเงนมทอง มรปราง

หนาตาทสวยงาม ถาเรารกษาศลแตเราไมชอบท�าบญใหทาน มความ

ตระหน มความหวงแหนในสมบตขาวของเงนทอง เรากจะมาเกดเปน

มนษยทไมร�ารวย มฐานะทไมคอยดทางการเงนการทอง มรปราง

หนาตาทไมสวยไมงาม นเปนอานสงสของการมาเกดเปนมนษย คอ

ตองมศล ๕ และถาอยากจะมรปรางหนาตาสวยงาม มฐานะด มเงน

มทอง กตองเปนคนใจกวางเปนคนใจบญ ชอบท�าบญใหทาน ชอบสงเคราะห

ชอบชวยเหลอผอน ถาอยางนแลวกจะไดมาเกดเปนมนษยทมรปราง

หนาตาด ผวพรรณผองใส มทรพยสมบตขาวของเงนทอง

ถาอยากจะเปนคนทฉลาดกตองใฝเรยนใฝร ชอบศกษาหาความร

อยเรอยๆ เชน ชอบมาวดมาฟงเทศนฟงธรรม เพราะการฟงธรรมน

จะท�าใหเกดปญญาขนมา เปนปญญาทส�าคญตอการหลดพนจากการ

189

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เวยนวายตายเกด ตอการหลดพนจากความทกขทงปวง ถาสนใจศกษาวชา

ความรทางโลกกยงไมถอวาเปนวชาทดจรง เพราะจะไมไดชวยเหลอ

ใหไดหลดพนจากความทกข หลดพนจากการเวยนวายตายเกด

วชาความรทางโลกเปนวชาทน�าเอาไปท�ามาหากน มอาชพทด เชน

ถาเรยนหนงสอจบปรญญาสงๆ กจะไดงานทด มเงนเดอนสงๆ มเงนเดอน

มากๆ มต�าแหนงสงๆ ถาขเกยจเรยนหนงสอ ไมไปโรงเรยน หนโรงเรยน

อยเรอยๆ เรยนไมจบ เวลาไปหางานกจะไดงานทไมด ไดงานทตอง

ใชแรงงานเปนหลก เชน ไปเปนคนตดหญา เปนคนรบใช ซกเสอผา

กวาดบานถบาน เปนภารโรง อยางนเปนตน เพราะไมมปญญา และ

เวลามาเกดเปนมนษยกจะเปนคนทไมมความฉลาด เปนคนโงเขลา

เบาปญญา เปนคนทไมชอบใฝรไมชอบศกษาหาความร

ทกสงทกอยางนเกดขนจากการกระท�าของเราทงสน ไมไดม

ผหนงผใดท�าใหเราไดมาเกด ความแตกตางกนทงในทางฐานะการเงน

การทอง ในรปรางหนาตา ในความรความฉลาด และความมอาการ

ครบถวนบรบรณหรอไมกเชนเดยวกน เกดอยทวาไดรกษาศลไวได

มากนอยเพยงไรนนเอง ถารกษาไดมาก ไมเบยดเบยนผอน ไมฆาผอน

190

ไมท�ารายผอน กจะมรปรางทครบถวนบรบรณ แตถาไมชอบรกษาศล

ชอบท�าบาปท�ากรรมอยเปนนสย กจะไปเกดเปนเดรจฉาน กคอ สนข

แมว อยางนเปนตน เพราะไมรกษาศลกน รกษาไดนอยมาก ไมเหมอนกบ

ผทมาเกดเปนมนษย พวกนรกษาศลไดมาก ท�าบาปนอย แตกยงมโอกาส

ทจะไปเกดเปนเดรจฉานไดอก ถาไมอยากไปเกดเปนเดรจฉานเลย

กตองรกษาศล ๕ ใหไดตลอดเวลา คอไมละเมดเลยแมแตขอเดยว

ทงชวตเลย บคคลทจะท�าอยางนไดกมพระอรยเจาเทานน คอพระโสดาบน

พระสกทาคาม พระอนาคาม พระอรหนต ทานจะไมฆาสตวตดชวตเลย

ถงแมทานจะตองเสยชวตไป ทานกยอมเสย แตจะไมปองกนชวตของตน

ดวยการท�ารายชวตของผอน เชน มสตวอะไรจะมากดมาท�ารายทาน

พระโสดาบน พระสกทาคาม พระอนาคาม

พระอรหนต ทานจะไมฆาสตวตดชวตเลย

ถงแมทานจะตองเสยชวตไป ทานกยอมเสย

แตจะไมป องกนชวตของตนดวยการ

ท�ารายชวตของผอน

191

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาทานหนไมพน ทานกยอมใหมนกดตายไป แตทานจะไมฆามนเพอ

เปนการปองกนตว ถารกษาศลไดอยางนกจะไมตองไปเกดในอบาย

อกตอไป ไมตองไปเปนเดรจฉาน ไมตองไปเปนเปรต ไมตองไปตกนรก

แตถายงท�าไมได ถงแมจะรกษาศลไดอยตลอดเวลาเปนสวนใหญ แตพอ

ถงเวลาทจะตองรกษาชวตของตนเองกจะไปฆาผอน เชน เกดอดอยาก

ขาดแคลน ไมมเงนทจะไปซออาหารมารบประทาน กไปยงนกตกปลา

เพอทจะไดมอาหารไวรบประทาน อยางนเมอตายไปกยงมโอกาสทจะ

ไปเกดเปนเดรจฉานได เพราะรกษาศลไมไดบรสทธครบถวนบรบรณ

แตโอกาสทจะไปเกดกอาจจะมนอยถายงรกษาศลไดไปเรอยๆ ยกเวน

ในกรณจ�าเปนเทานน

ดงนน การทจะไปเกดเปนอะไรนนขนอยทวาไดรกษาศลมากหรอ

นอยเพยงไร ถารกษามาก โอกาสทจะไปเกดในสคต ทจะไปเปนมนษย

เปนเทพกจะมมาก ถารกษานอย โอกาสทจะไปกมนอย โอกาสทจะ

ไปเกดในอบายกจะมมาก นคอเรองของกรรมเปนอยางน ไมมใคร

ทสามารถทจะมาท�าบญท�ากรรมแทนเราได เชน เราตายไปแลว ผท

เขากรวดน�าอทศสวนบญสวนกศลไปให กเพยงแตเปนการสงเศษบญ

192

ไปใหเทานน บญทญาตโยมท�าแลวอทศไปน อทศไปไดเพยงเสยวเดยว

เชน ท�ารอยหนง กอทศไปไดเพยง ๑ สวนเทานน อก ๙๙ สวนเปนของ

ผทอทศ ผทรบอทศนรบไดเพยงสวนเดยว เพราะฐานะของผรบนน

มภาชนะรองรบอยนดเดยวจงรบมากไมได และผทจะรบนกตอง

เปนเปรตเทานน ถาเปนสตวชนดอนกจะรบไมได เชน ไปตกนรกกจะ

รบบญทอทศไมได ไปเกดเปนเดรจฉานกรบไมได ไปเกดเปนมนษย

เปนเทพ เปนพรหม กไมมความจ�าเปนทจะตองรบบญอทศ เพราะมบญ

มากพอทจะเลยงดจตใจของตนใหอยเยนเปนสขได มพวกเปรตเทานน

ทอาศยบญอทศ พวกเปรต กคอพวกทในขณะทมชวตอยเปนมนษย

ไมชอบท�าบญใหทาน มแตความโลภ ชอบหาเงนหาทองใหกบตนเอง

แลวกหวงเกบไว มความตระหน เกบเงนไวอยางเดยว หามาไดมากนอย

เพยงไรกเสยดาย ไมอยากจะใหใคร พอตายไปกตองไปเกดเปนเปรต

นคอเรองของสตวโลกชนดตางๆ ทมอยในวฏสงสาร คออยใน

ไตรภพ คอ กามภพ รปภพ และอรปภพ สตวโลกสวนใหญนจะเกด

ในกามภพเพราะยงมความยนดในกามอย ค�าวากาม กคอ รป เสยง

กลน รส โผฏฐพพะ ถายงชอบทจะดหนงฟงเพลง ยงชอบกน ชอบดม

193

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ชอบเลน ชอบเทยว ชอบหาความสขจากสงเหลาน ตายไปกยงตอง

กลบมาเกดในกามภพ ถาเปนคนทสนใจชอบนงสมาธ ไมชอบเทยว

ไมชอบดม ไมชอบเลน ไมชอบหาความสขทางตา ห จมก ลน กาย

ชอบนงสมาธท�าจตใจใหสงบใหเปนฌาน พวกนกจะไปเกดในรปภพ

หรออรปภพ เปนพรหมอย ๒ ระดบ คอ รปพรหม กบอรปพรหม

แตถายงมความยนดในกามอยกจะไปเกดในกามภพ คอ ภพของเทพ

ลงมา เทพทงหลายนกยงยนดในกาม ยนดในรป เสยง กลน รส

โผฏฐพพะ แตจะยนดในรป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ ทละเอยด

ทเรยกวารปทพย กายทพย เสยงทพย เปนตน สวนพวกมนษยนกจะ

ยนดกบรป เสยง กลน รส ทเปนสวนหยาบ อยางพวกเรานเรายงยนด

ทจะด ทจะฟง ทจะลมรส ทจะดมกลน ทจะสมผสกบสงตางๆ อย

หรอพวกเดรจฉานทงหลายกเหมอนกน กยงมความยนดในรป เสยง

กลน รส โผฏฐพพะ ทหยาบเชนเดยวกบมนษย สวนพวกเปรต

พวกสตวนรกนเขาไมมโอกาสทจะไดลมรส เพราะจะตองใชเวรใชกรรม

อยในนรก ถาเปนเปรตกมแตความหว ความอยาก ความกระหาย

ไมไดลมรสในสงทตนเองอยากจะไดลมรสอยากจะไดสมผส

194

สวนผทนอกจากท�าบญใหทาน รกษาศล นงสมาธ และยงเจรญ

ปญญา คอเจรญวปสสนา พจารณาสภาวธรรมทงหลาย คอขนธ ๕

ไดแก รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ รปกคอรางกายของเรา

รางกายทมอาการ ๓๒ เวทนากคอความรสก เชน สข ทกข ไมสข

ไมทกข สญญาคอความจ�าไดหมายร สงขารคอความคดปรงแตง

วญญาณคอการรบร รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ ทมาสมผสกบ

ตา ห จมก ลน กาย พจารณาวาสงเหลานลวนเปนอนจจง คอไมเทยง

มการเกดขน ตงอย แลวดบไป เชน รางกายเกดมาแลวตองแก

ตองเจบ ตองตายไป เวทนาเกดมาแลวกดบไป ความสขเกดขนมาแลว

กดบไป ความทกขเกดขนมาแลวกดบไป ความไมสขไมทกขเกดขน

มาแลวกดบไป สญญาความจ�าไดหมายรกเชนเดยวกน เกดมาแลว

กดบไป สงขารความคดปรงแตงกเชนเดยวกน เกดมาแลวกดบไป

คดเรองนแลวกดบไป ไปคดเรองนนตอ คดเรองนนตอแลวกไป

คดเรองโนนตอ คดไปเรอยๆ คดไปแลวกดบไป หายไป ไมมสาระ

เปนเหมอนกบแสงของหงหอยทเกดดบๆ ไปเรอยๆ นคอสงทผตองการ

จะหลดพนจากกองทกขแหงการเวยนวายตายเกดจะตองพจารณา

ใหรทนแลวปลอยวาง ใหเหนวาไมเทยง แลวกไมมตวตน เชน รางกายน

195

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กไมใชตวใชตน ไมใชเราไมใชของเรา เปนเพยงดน น�า ลม ไฟ เปนเพยง

อาการ ๓๒ มผม ขน เลบ ฟน หนง เนอ เอน กระดก เปนตน

มาจากอาหารทรบประทานเขาไป อาหารกมาจากดน น�า ลม ไฟ

ถาพจารณาไปเรอยๆ กจะเหนวาไมใชตวตน เปนเหมอนรถยนตคนหนง

รถยนตกเปนสงทประกอบขนจากวตถตางๆ มเหลก มพลาสตก มกระจก

มยาง เปนตน เอามาผสมกนมารวมกนกกลายเปนรถยนตขนมา ใชไป

สกระยะหนงมนกเกาแลวมนกพงไป รางกายนกเชนเดยวกน เกดมา

แลวเดยวกแกลงไป แลวกเจบไขไดปวย แลวกตายไป พอตายไป

ถาทงไวมนกจะเนาเปอยไป กลายเปนดนไปหมด ถาเอาไปเผากกลาย

เปนขเถา ไมมตวตน ไมใชเราไมใชของเรา ถาพจารณาอยางนอยเรอยๆ

ทกสงทกอยางทใจมารบรมาสมผสน

ลวนเปนไตรลกษณทงสน เปนอนจจง

ทกขง อนตตา ไมเทยง เปนทกข

ไมมตวตน ไมใชของเรา ไมใชตวเรา

ไมใหไปยดไปตด ใหปลอยวาง

196

แลวกจะปลอยวาง ไมยดไมตด เพราะถาไปยดไปตดกจะทกข เวลา

ยดตดกบรางกายวาเปนเราเปนตวเรา พอรางกายเปนอะไรกเกด

ความทกขขนมา เวลาเจบไขไดปวยกเกดความทกขเกดความกลว

ขนมาวาจะตายหรอไม อยางนเปนตน

ถาไมอยากจะทกข กตองพจารณาใหเหนวาเปนอนจจง

เปนอนตตา ไมเทยง ไมมตวตน ถาเหนแลวกจะไมยดไมตดกบรางกาย

กจะปลอยวางๆ แลวกจะสบายใจ รางกายจะเปนอะไรกไมเดอดรอน

ไมวาจะเปนรางกายของใครกตามกเปนเหมอนกนทงนน รางกาย

ของเรารางกายของคนอนกเปนแบบเดยวกน เดยวกตองกลายเปน

ขเถาขถานไป เดยวกตองจบใสโลงจบเขาไปเผาในเตาไฟ ไมมใคร

หนพนไปไดเพราะธรรมชาตของรางกายเปนอยางน จงไมควรไปยด

ไปตด เพราะถาไปยดไปตดแลวจะทกขมาก ถาไมยดไมตด ปลอยวาง

กจะไมทกข เชน เราไมยดไมตดกบรางกายของคนอน รางกายของ

คนอนเขาจะเปนอยางไร เราไมไดไปยดไปตดกบเขา เวลาเขาตายไป

เรากไมไดเสยอกเสยใจรองหมรองไหแตอยางใด รางกายทเรามอยน

กเชนเดยวกน เรากตองไมยดไมตดเชนเดยวกน เราตองปลอยวาง

197

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เมอถงเวลาทเขาจะไปจากเรากใหเขาไป ถาเราปลอยวางได เรากจะ

ไมทกข เราจะไมเดอดรอน เราจะอยอยางสขอยางสบาย เชนเดยวกบ

เวทนา ความสข ความทกข ความไมสขไมทกข เขากสลบผลดเปลยน

กนมาแลวกไป เดยวสขมาแลวกไป เดยวทกขมาแลวกไป เดยวไมสข

ไมทกขมาแลวกไป เราอยาไปยดอยาไปตด คออยาไปยนดยนราย

กบเขา เวลาทกขกอดทนเอาไว เวลาสขกอยาไปดใจ อยาไปอยาก

ใหมนอยกบเราไปนานๆ เพราะพอเกดความอยากกแสดงวาเราเกด

ความยดตดแลว เมอมความยดตด เวลาทมนจากเราไปเรากจะเสยใจ

เรากมความทกข

พระพทธเจาจงตองสอนพวกเราใหพจารณาใหเหนวาทกสง

ทกอยางทใจมารบรมาสมผสนลวนเปนไตรลกษณทงสน เปนอนจจง

ทกขง อนตตา ไมเทยง เปนทกข ไมมตวตน ไมใชของเรา ไมใชตวเรา

ไมใหไปยดไปตด ใหปลอยวาง ใหเขาเปนไปตามเรองของเขา เขามา

กมา เขาไปกไป ไมตองไปดใจ ไมตองไปเสยใจ แลวเราจะไมทกข

กบอะไรทงนน ถาสามารถปลอยวางทกสงทกอยางไดกจะหลดพน

จากความทกขทงปวง เพราะใจจะไมมความอยากไดอะไรอกตอไป

198

เมอไมมความอยากไดอะไรกไมตองไปเกดอกตอไป เมอไมเกดกไมม

ความแก ความเจบ ความตาย ตามมาอกตอไป นคอใจของพระอรยเจา

คอใจของพระพทธเจาและใจของพระอรหนตทงหลายเปนอยางน

ทานไดบ�าเพญตงแตการท�าบญใหทาน การรกษาศล ปฏบตธรรม

นงสมาธเจรญปญญา จนปลอยวางอปาทานความยดมนถอมนใน

สงตางๆ ไดหมด ทานกหลดพนจากการเวยนวายตายเกด ไดอยใน

พระนพพานทมแตบรมสข คอความสขทถาวร ความสขทไมม

ความทกขเจอปนอยเลย

นคอสงทพวกเราหรอใจของพวกเราสามารถสรางใหกบเราได

ถาเรานอมเอาพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจามาปฏบต ขอใหเรา

ถาไมมพระพทธเจามาสงสอน ใจจะ

ถกความหลงคอกเลสคอยหลอกให

อยากไดสงนนสงน ท�าใหปลอยไมลง

ปลอยไมได เมอปลอยไมไดกตองทกข

ไปเรอยๆ

199

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พงเปาไปทตรงน เพราะสงอนๆ ในโลกนมนไมจรงถาวร ไมไดให

ความสขกบเราอยางแทจรง อยากจะไดอะไร พอไดมาแลวเดยวกตอง

มาเสยใจ มารองหมรองไหกบสงทไดมา เพราะสงทไดมาไมชากเรว

กตองจากเราไป หรอไมเชนนนเรากตองจากเขาไป แตถาเรา

ไมอยากไดอะไรเลย เรากจะอยอยางมความสขทงๆ ทไมมอะไรนแล

แตจะมความสขมากกวาคนทมอะไรเปนหลายรอยเทาดวยกน

เพราะใจไมตองการอะไร ใจตองการการหลดพนอยางเดยว ใจตองการ

การปลอยวาง แตใจปลอยวางไมเปนเพราะไมมใครสอน จงตอง

อาศยพระพทธเจาเปนผสงผสอน ถาไมมพระพทธเจามาสงสอน ใจจะ

ถกความหลงคอกเลสคอยหลอกใหอยากไดสงนนสงน ท�าใหปลอย

ไมลง ปลอยไมได เมอปลอยไมไดกตองทกขไปเรอยๆ อยางทพวกเรา

ไดทกขกนมาตงแตวนเกดมาจนถงวนน และจะทกขกนไปเรอยๆ ตอไป

อกนบไมถวน ถาเราไมน�าเอาสงทพระพทธเจาทรงสงสอนมาแกไข

ความหลงทหลอกใหเรายนด หลอกใหเรามความยดมนถอมนใน

สงตางๆ ทงหลาย เพราะมองไมเหนวาเปนอนจจง ทกขง อนตตา

นนเอง

200

เราจงตองมศรทธาความเชอแลวกนอมน�าเอาสงทพระพทธเจา

ทรงสงสอนนมาปฏบต ดงททานทงหลายไดมาปฏบตกน ขอใหท�า

ใหมากขนไปตามล�าดบ แลวรบรองไดวาจตใจของทานจะพฒนาขนไป

เรอยๆ จนถงขนสงสดไดอยางแนนอนในวนขางหนา

จงขอฝากใหทานทงหลายจงมความแนวแนมนคงตอพระธรรม

ค�าสอนของพระพทธเจา ขอใหยนดทจะปฏบตตามเสมอ แลวชวต

ของเราจะไมเสยประโยชนทไดเกดมาพบกบพระพทธศาสนา การแสดง

กเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

201

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๓๑คณธรรมความดงาม

๑๖�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

202

203

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จตใจของเราจะเจรญ จะมความสข

กตอเมอมคณธรรมความดงามอยภายในจตใจ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

205

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนททานทงหลายมเวลาวางจากภารกจการงาน จงได

ใชเวลาวางนใหเกดคณใหเกดประโยชนกบชวตจตใจของตนดวยการ

มาวด เพอมาประกอบคณงามความด เพอเปนการพฒนาสราง

ความสข และสรางความเจรญใหแกชวตจตใจ เพราะความสขและ

ความเจรญทแทจรงนนอยทใจของเราเปนหลก ความเจรญไมไดอย

ทความเจรญของวตถขาวของตางๆ วตถขาวของตอใหมมากนอย

เพยงไร กไมไดท�าใหจตใจเราเจรญตามไปดวย จตใจของเราจะเจรญ

จะมความสข กตอเมอมคณธรรมความดงามอยภายในจตใจ

พระพทธเจาทรงสอนใหเราหมนบ�าเพญ หมนสราง หมนสะสม

ใหเกดขนมาใหงอกเงยขนมาในจตใจ กมอยดวยกน ๔ ประการ คอ

๑. ความเมตตา ๒. ความกรณา ๓. ความมทตา ๔. ความอเบกขา

เปนคณธรรมทจะพฒนาสงเสรมใหจตใจของเราเปนจตใจทสงขน

ดขน ผใดกตามถามคณธรรมทง ๔ ประการน คอมเมตตา กรณา

มทตา อเบกขา อยภายในจตในใจแลว จะเปนคนทนาเคารพเลอมใส

ศรทธา นาคบคาสมาคม เพราะเปนคนทไมสรางความเดอดรอนใหแก

ผอน ไมสรางความทกขสรางความเสยหายใหกบใครทงนน มแตจะ

สรางคณสรางประโยชนโดยถายเดยว ผทมคณธรรมทง ๔ ประการ

206

จงเปนทรกนบถอ นาคบคาสมาคมมาตงแตสมยพระพทธเจามาแลว

เรมตนดวยพระพทธเจาของเราเปนองคแรก และพระอรหนตสาวก

ทงหลายเปนองคตอมา ทานเหลานลวนมคณธรรมทง ๔ ประการ

นอยในใจตลอดเวลา มความเมตตา คอมความปรารถนาดตอผอน

มองผอนเปนเหมอนกบเพอนเกด แก เจบ ตาย ไมไดเปนคแขงขนกน

ทกคนทอยในโลกนไมไดเปนคแขงขนกน ทกคนทอยในโลกนลวนเปน

เพอนรวมทกขรวมสขดวยกน รวมเกด รวมแก รวมเจบ รวมตาย

ดวยกนทงนน จงไมมความจ�าเปนอะไรทจะตองไปเกลยดชงกน

ทจะตองไปอาฆาตพยาบาทกน ทจะตองไปจองเวรจองกรรมกน

เพราะไมเกดประโยชนอะไร มแตจะสรางความทกขใหมมากยงขน

ไปดวยกนทง ๒ ฝาย ทงผทมจตใจอาฆาตพยาบาทจองเวรจองกรรม

และผทถกจองเวรจองกรรม

พระพทธเจาจงทรงสอนใหเราเจรญเมตตา สพเพ สตตา ค�าวา

สพเพ นหมายถงวา ทกๆ คน ทกๆ สตว ทกๆ บคคล ไมไดจ�าเพาะ

คนทเราชอบคนทเรารกเทานน แตเราตองแผเมตตาใหกบทกๆ คน

ใหได คนทเราชอบกแผ คนทเราไมชอบกแผ คนทเราเกลยดเรากแผ

เพราะถาเราแผไดแลวใจเราจะเยน ใจเราจะมความสข ถาเราแผไมได

207

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เวลาเราเจอคนทเราไมชอบ ใจของเราจะรอนขนมา ใจของเราจะไมม

ความสข แตถาเราแผใหเขา แผความปรารถนาด ปรารถนาใหเขา

มความสข ไมคดอาฆาตพยาบาทจองเวรจองกรรม ใหอภยในสงท

ผานมาแลว ถาเราท�าได ใจของเราจะมความสข แลวเราจะเปนบคคล

ทประเสรฐ เพราะคนทเขาท�าใหเราเสยหาย เขาจะมความส�านก

ขนมาในภายหลงวาเรานเปนคนด ทงๆ ทถกเขาท�ารายดวยวธการตางๆ

แตกลบไมตอบโต กลบไมจองเวรจองกรรม นแหละคอสงทจะปรากฏ

ขนมาในจตใจของผทมความเมตตา และจะท�าใหผทเกยวของดวยนน

เหนคณคาอนประเสรฐน ดงนน พระพทธเจาจงสอนใหเราแผเมตตา

อยเสมอ ไมใชแตเฉพาะเวลาทเราสวดมนตไหวพระเทานน แตใหแผ

ตลอดเวลาทกครงทเราเจอใครกตาม ขอใหเราระลกถงความรสกทด

ความปรารถนาดตอเขา อยาเอาความรสกทไมดทอาจจะมอยภายใน

ใจของเรา เนองจากเราอาจจะเคยมปญหากนมากอนในอดต แตขอให

เราลางความรสกทไมดนนออกไปจากจตจากใจ ดวยการใหอภยกได หรอ

ดวยการใชปญญาพจารณาวาเหตการณทผานมาแลวมนกผานไปแลว

มนเหมอนเปนความฝนแลว เราไมควรทจะยอนเอามนกลบมาสราง

ความขมขนใจอก มนผานไปแลวกใหมนผานไปเลย ปจจบนเราจะ

208

สรางแตความสขความปรารถนาดใหกบใจของเรา ดวยการแผเมตตา

ดวยการแผความปรารถนาดใหกบทกๆ คน ทเราสมผสทเราพบเหน

การแผเมตตานไมไดหมายถงใหแผแตในขณะทเราสวด เชน

เวลาไหวพระสวดมนตจะมบทแผเมตตาทเราสวดวา สพเพ สตตา

ขอใหสตวทงหลายทงปวง อะเวรา โหนต จงเปนผไมมเวรกนเถด

นเปนเพยงการซกซอมใจของเรา เปนการเตอนสตสอนใจเราใหเรา

มความเมตตาใหอภย ไมจองเวรจองกรรม แตไมไดหมายความวา

ใหท�าแตเฉพาะในขณะทเราอยในหองพระ หรออยในวด อยตอหนา

พระประธาน แลวกสวดแผเมตตา แตความหมายทแทจรงนน ทานให

น�าเอาไปปฏบตในชวตประจ�าวนของเรา ทกครงทเราเกยวของกบใคร

กตาม ขอใหเรามความเมตตาอยขางหนาอยเสมอ ไมวาจะท�าอะไรกน

มการผดพลาดมากบางนอยบางกอยาไปโกรธเคองกน ใหยมเขาหากน

อยเสมอ แตมอะไรผดพลาดกบอกกนได เชน ท�าอะไรผดกบอกกนได

แตบอกดวยความเมตตา อยาไปบอกดวยความโกรธ ถาเราบอกดวย

ความโกรธแลวเดยวจะเปนปญหาขนมา เพราะคนทเขาฟงเขากจะรวา

เราพดออกมาดวยความโกรธ แตถาเราพดดวยความเมตตา พดดวย

ความยมแยมแจมใส หรอถาเรายงเหนวาไมสมควรแกเวลาทจะพด

209

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ในตอนนน เรากอยาเพงไปพด รอใหเวลาทเหมาะสม เวลาทเขากสบายใจ

เรากสบายใจ แลวเราคอยพดในตอนนนกได

ค�าวามความเมตตาน ไมไดหมายความวาใหหบปาก

เฉยๆ ใครท�าอะไรผดกไมพดไมตอบโต อยางนกไมใช

เพยงแตขอใหเราพดดวยเหตดวยผล อยาพดดวยอารมณ

ถาเขาท�าอะไรใหเราเดอดรอน เรากพดดๆ กบเขาได

ขอรองเขาได สวนเขาจะท�าตามทเราพดหรอตามทเรา

ขอรองหรอไมนนกเปนเรองของเขา ถาเราพดแลวก

ถอวาเราไดท�าหนาทของเราแลว ถาเขาไมท�าตามกท�าใจ

เอาไว ทานกสอนใหเราเจรญอเบกขาคอท�าใจใหเปนกลาง อยา

ไปเสยใจ อยาไปเดอดรอนกบการกระท�าของผอน อเบกขา นกคอ

การปลอยวาง เมอเราท�าหนาทของเราแลว แผเมตตาใหเขาแลว

พดขอรองแลว แตเขากยงอยากทจะท�าอะไรใหเราเสยหายอก

เรากตองท�าใจใหเปนอเบกขา อยาไปโกรธแคนอาฆาตพยาบาท

แลวกพยายามถอยออกมา อยาไปอยใกลคนอยางนน ถาไมมความ

จ�าเปนกไปกนคนละทศคนละทางกแลวกน ถอวาชาตนไมไดเกดมา

เพอมาอยดวยกน ไมไดเกดมาเพอมาท�ากจกรรมรวมกน ถาจ�าเปน

210

จะตองท�ากท�าดวยความอดทนอดกลน อยาไปคดในแงราย อยาไป

ตอบโตอะไรทงสน เพราะมนจะไมไดท�าใหเหตการณดขน ถาเรา

ไปตอบโต ยงจะท�าใหเขาตอบโตกลบมาแรงขนอกหลายเทาดวยกน

ถาเราเฉยๆ ปลอยเขาท�าไปตามใจชอบของเขา เดยวเขากเบอเอง

เขากหยดเอง เหมอนคนทมความไมพอใจกบตนเสา แลวกไปดา

ตนเสา เอามอไปทบไปตตนเสา ตนเสามนกไมไดมการตอบโตอะไร

เดยวคนทไปวาไปทบไปตตนเสากเหนอยเองกจะหยดไปเอง ถาเรา

ท�าใจใหเปนอเบกขาได เรากจะเปนเหมอนตนเสา อยเฉยๆ ไมตองไป

ตอบโตอะไร แลวเราจะรกษาความดของเราไวได เราจะไมไปท�าใน

สงทเราจะตองมาเสยใจภายหลง เพราะถาเราไมมความอดทนอดกลน

ไมมอเบกขาแลว เวลาใครเขาพดหรอท�าอะไรทเราไมพอใจ เดยวเรา

กจะตองตอบโตกลบไป เมอเราตอบโตกลบไปเขากจะตอบโตกลบมา

โตกนไปโตกนมา เดยวกตองลงไมลงมอกน ท�ารายกน แลวกตองมา

เสยใจในภายหลง เพราะถาเราไปท�ารายถงแกชวตของเขา เดยวเรา

กตองไปใชโทษในคกในตะราง หรอถาเขาท�ารายเราถงแกชวต เรากจะ

สญเสยโอกาสอนดงามของการไดเกดมาเปนมนษย เพราะการไดเกด

มาเปนมนษยนเปนภพชาตทดทสดทจะมโอกาสพฒนาสงเสรมชวต

211

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จตใจของเราใหสงขนไปเรอยๆ จนถงจดสงสดได เชน พระพทธเจา

และพระอรหนตสาวกทงหลาย ไดใชชวตนบ�าเพญเพอพฒนาจตใจ

ใหถงขนสงสด คอ ขนมรรค ผล นพพานได เมอถงขนนนแลว จตใจ

กจะเปนจตใจทเตมไปดวยความดงามทงหลาย เตมไปดวยความสข

เตมไปดวยความเมตตา กรณา มทตา อเบกขา ไปอยทไหนกบใคร

กจะไมมความทกข ไมมความวนวายใจ ไมวาใครจะพด ใครจะท�าอะไร

กเหนเปนเรองดไปหมด ใครจะรายกถอวาเปนเรองของเขา ไมใช

เปนเรองของเรา คนอนเขาราย เราอยาไปรายตามเขา คนอนเขาเลว

เราอยาไปเลวตามเขา อยาเอาแบบฉบบของคนไมดมาเปนคร

เพราะจะท�าใหเรากลายเปนคนไมด กลายเปนคนเลวตามไปดวย

ขอใหเราเอาแบบฉบบของคนด เชน พระพทธเจาและพระอรหนต

ทงหลายมาเปนแบบเปนฉบบ ทานมความเมตตา เรากตองมความ

เมตตา ทานใหอภย เรากตองใหอภย ทานไมจองเวร เรากตอง

ไมจองเวร ทานมอเบกขาท�าใจวางเฉยได เรากตองท�าใจวางเฉยใหได

วธทจะท�าใจใหวางเฉยใหไดกคอการท�าสมาธนเอง เราตอง

ฝกท�าจตใจใหนงใหไดดวยอบายวธตางๆ เชน การสวดมนตกเปนอบาย

วธหนงทจะท�าใหใจของเราสงบนงได หรอเราจะบรกรรมพทโธๆ ไป

212

ภายในใจกได หรอจะใชการดลมหายใจเขาออกไปกได ขอส�าคญ

ขอใหเรามสตอยกบการกระท�านนๆ ถาสวดมนตกใหมสตอยกบเรอง

สวดมนตอยางเดยว อยาไปคดเรองอนในขณะทสวดมนต อยาไปคด

เรองอนในขณะทบรกรรมพทโธๆ อยาไปคดเรองอนในขณะทก�าหนดด

ลมหายใจเขาออก ขอใหมแตเรองทเราก�าหนดนนอยางเดยว แลวไมชา

กเรวใจกจะสงบตวลงจนนงสงบเปนอเบกขาไปได เมอจตของเรา

สงบนงเปนแลว ตอไปเวลาทเราจะใหจตสงบนง เรากเพยงแตบอก

ใหอยเฉยๆ ใหนง มนกจะนงได จะอยเฉยๆ ได แตถาเราไมเคยฝก

ท�าสมาธท�าใจใหสงบนง ถงแมเวลาเราอยากจะนง มนกนงไมไหว

มนอดไมได พอมนเกดความโกรธแลวมนกอดไมได มนจะตองระบาย

ความโกรธออกมา เวลาเกดความโลภกอดไมได อยากจะไดอะไร

กตองหามาใหได นแลปญหาของพวกเราอยตรงทเราไมรจกหยดใจ

ของเรา ไมรจกท�าใจของเราใหนงใหเปนอเบกขา เหมอนกบรถท

ไมมเบรค รถทไมมเบรคนเปนรถทอนตรายมาก ถาขบรถไปบน

ทองถนนแลว ไมชากเรวกตองไปชนกบรถคนอนอยางแนนอน

เพราะเวลาทรถคนอนเขาจอดแตเราไมจอด เราวงตามเขา เดยวเรา

กตองไปชนทายเขาเพราะไมมเบรคนนเอง ชวตของเรากเปนเหมอน

213

พระอาจารยสชาต อภชาโต

รถยนต ใจของเรากเปนเหมอนรถยนต ตองมเบรคเหมอนกน ถาไมม

เบรคแลว เวลาเกดอารมณไมดขนมา เกดความโลภ เกดความโกรธ

ขนมา เกดความหลงขนมา กจะไมมอะไรยบยงใจ ใจกจะไปท�าสงท

เสยหายได แตถามเบรคเรากจะเบรค ถามอเบกขาเรากจะเบรคได

ดงนน เราจงควรฝกท�าสมาธกน เปนการกระท�าท

ไมยากเลย นงอยเฉยๆ มนจะยากอะไร เปนสงทงายทสด

เสยดวยซ�าไป แตกลบท�ากนไมได เพราะเราไมเคยท�ากน

เทานนเอง และไมรคณคาของการท�าสมาธวามคณคาแก

ชวตจตใจของเราอยางยง เพราะนอกจากหยดใจของเรา

ไดแลว ยงใหความสขกบใจดวย ขณะทใจหยดคดหยดปรง

อยในความสงบน จะมความสขทมหศจรรยใจอยางยงทเราไมเคย

พบมากอน เปนความสขทพระบรมศาสดาไดทรงตรสไววา เปนสข

ทเหนอความสขทงปวง สขอนใดในโลกน ไมมความสขอนใดทจะม

ความสขเทาหรอดเทากบความสขทเกดจากความสงบของใจ นตถ

สนต ปะรง สขง นแลเปนของวเศษทมอยในตวเราแทๆ แตเรา

กลบไมหากน กลบไมท�าใหมนเกดขนมา เพราะเราถกความหลง

หลอกใหเราไปหาสงทไมมคณคาตางๆ สงทสรางความทกข สราง

214

ความวนวายใจใหกบเรา ทกวนนทเราวนวายใจกน ทเราทกขกน

กเพราะเราไปหาสงทมนท�าใหมนเกดความทกขความวนวายใจขนมา

นนเอง คอหาขาวของเงนทองตางๆ หาความสขทางตา ห จมก ลน กาย

หาความสขจากคนนนจากคนน หาความสขจากสงนนสงน แลวกตอง

ไปทกขกบคนนนคนน ทกขกบสงนนสงน เพราะทกสงทกอยางในโลกน

ลวนเปนความทกขทงนน ไดอะไรมาแลวกตองทกขกบสงนน

ไดสามมากตองทกขกบสาม ไดภรรยามากตองทกขกบภรรยา ไดลกมา

กตองทกขกบลก ไดอะไรมากตองทกขกบสงนนๆ เพราะสงอนนน

มนไมอยเฉยๆ นนเอง มนไมเปนเหมอนเดม มนดสกวนสองวนแลว

เดยวมนกไมดแลว ซอของมาใหมๆ มนกด พอใชไประยะหนงแลว

เดยวมนกเรมเสย หรอไมเชนนนมนกหายไป นแลมนเปนความทกข

ทมอยในทกสงทกอยาง

พระพทธเจาจงทรงสอนใหเราลดใหเราละ ใหเราตดสงภายนอก

ออกไป ถาไมจ�าเปนตอการด�ารงชพตอการท�ามาหากนแลว อยาไป

เอามา อยาไปอยากได ใหอยากในสงทมนมคณคาจรงๆ กคอความ

สงบในจตใจของเรา ดวยการท�าสมาธกน วนหนงตอนเชาตนขนมา

กอนจะไปท�าอะไรกไหวพระสวดมนต นงท�าสมาธกนไป ท�าสกครง

215

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ชวโมงหรอชวโมงหนง ๕ นาท ๑๐ นาท นยงไมพอ ยงเปนเหมอน

นกกระจอกกนน�าอย แตถายงท�าไมไดเลย ๕ นาท ๑๐ นาท กยง

ดกวาไมไดท�าเลย แตขอใหท�าไปแลวคอยๆ เพมเวลาใหมมากขนไป

ถาเราท�าถกวธแลวจตมความสงบ เราจะนงไดนานขนไปเรอยๆ เอง

ทเรานงไมไดนานเพราะจตเรามนดน มนตอส มนไมชอบความสงบ

ความโลภ ความโกรธ ความหลง นมนไมชอบความสงบ เพราะเวลา

จตสงบแลว ความโลภ ความโกรธ ความหลง ท�าอะไรไมได แตใจนแล

จะไดรบประโยชนเวลาทจตสงบแลว ดงนน ใจเราตองฝนตองตอสกบ

การดนรนของกเลส คอ ความโลภ ความโกรธ ความหลง อยาใหมน

ฉดลากเราไปท�าอะไร ในขณะทเราก�าลงท�าสมาธอย ในขณะทเรา

ก�าลงสวดมนตอย พยายามท�าไปดวยสตควบคมบงคบใจใหอยกบ

การสวดมนตไป ใหมๆ อาจจะรสกยาก แตถาเราท�าไปเรอยๆ แลว

ตอไปมนกจะงายเอง เปนเรองธรรมดาของทกสงทกอยางเวลาทเรา

เรมตนท�าอะไรใหมๆ เราจะรสกยากล�าบากเพราะไมเคยชน แตพอ

ท�าไปเรอยๆ แลวกเกดความเคยชน ตอไปกจะท�าไดอยางสะดวก

รวดเรว ดงนน ขอใหเรามความอดทน และขอใหเรามความยนดทจะฝก

ทจะท�าในสงทมคณประโยชนกบชวตจตใจของเรา คอการท�าสมาธ

216

เพอใหเกดมอเบกขาขนมาในจตในใจ เพอเราจะไดรกษาความเมตตาได

ถาเราไมมอเบกขาแลว เดยวเวลาใครท�าอะไรใหเราโกรธ เรากจะ

ไมสามารถรกษาความเมตตาความปรารถนาดตอผอนได เพราะ

เราจะถกความอาฆาตพยาบาทความเกลยดชงเขามาเบยดมาบงคบ

ใหเรากลายเปนคนไมดไป ท�าในสงทเสยหาย แตถาเราฝกท�าสมาธ

จนจตของเราเปนอเบกขาไดแลว เราจะสามารถระงบยบยงความโกรธ

ความเกลยด ความอาฆาตพยาบาทตางๆ ได แลวเราจะรกษาความ

เมตตาความปรารถนาดทเรามใหตอผอนได

จงขอใหเราใหความสนใจตอการท�าสมาธ สนใจตอการแผเมตตา

สนใจตอการสรางหรอบ�าเพญแผความกรณา ความกรณา กคอ

ความสงสาร เหนผอนตกทกขไดยากเดอดรอน ถาเราพอทจะ

ชวยเหลอไดกขอใหเราชวยเหลอ แตชวยเหลอในสงทสมควร คอถา

เขาขาดแคลนในเรองปจจย ๔ อยางนควรจะชวยเหลอกน ถาไมมอาหาร

ไมมยารกษาโรค ไมมเสอผาเครองนงหม ไมมทอยอาศย พอทจะ

ชวยเหลอกนไดกชวยเหลอกนไป เพราะมนเปนสงทจ�าเปนตอการ

ด�ารงชพ แตถาเขาเดอดรอนเรองอนนนไมตองไปสนใจ เชน เขาไมมเงน

ไปเทยวแลวมาขอเงนไปเทยว อยางนไมจ�าเปนตองไปชวยเหลอกน

217

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาอยากจะเทยวกตองหาเงนเอง แตถาไมมขาวกนอยางนพอมเหต

มผลทจะตองชวยกน เจบไขไดปวยไมมยารกษา ไมมหมอ อยางน

เราชวยไดเรากควรชวยเหลอกนไป แตในเรองทมนไมใชเปน

ปจจย ๔ แลว ไมตองไปกงวล ไมตองไปรสกวาเราเปนคนใจไมไสระก�า

เวลาทใครมาขอยมเงนแลวเราไมใหเขายมเงนไป เพราะการยมเงนน

เปนการกระท�าทไมดทงผทยมและผทถกยม เพราะคนทยมเงนนแสดง

วาเปนคนไมมวนยในการใชเงน มเงนเทาไหรกไมรจกเกบเอาไว อยาก

จะใชอะไรกใชไป พอเวลาเกดขาดแคลนขนมากยงอยากจะใชอก

กตองไปยมเงนของคนอน แลวสวนใหญยมแลวมกจะใชคนยาก หรอ

จะไมใชเลย แลวกสรางความทกขใหกบคนทใหยมไป ดงนน จงไมควร

ทจะไปยมเงนผอน และไมควรทจะใหผอนยมเงน นอกจากถาเรา

ตองการจะตอบแทนบญคณของเขา กขอใหคดวาไมใชเปนการใหยม

คดเสยวาเปนการใหเขาไปเลยเพอเราจะไดสบายใจ เพราะเงนยม

สวนใหญนจะเปนเหมอนเงนทถกขโมยไป มนจะไมกลบมา ถาเราคดวา

เราใหเขายมแลวเขาจะคนเราน เราจะเสยใจภายหลง เราจะไมสบายใจ

ตลอดเวลา คอยหวงคอยกงวลวาเมอไหรเขาจะเอาเงนมาคนเราสกท

ดงนน ถาไมจ�าเปนจรงๆ แลวกอยาไปใหใครยมเงน เกบเอาไว ถาจะใหเขา

218

กถอวาใหไปเลยดกวา อาจจะใหเพราะเปนการใชหนเกา ทดแทน

บญคณกนไป เขาเคยชวยเหลอเรา ตอนนเขาเดอดรอน เรากให

เขาไป แตอยาไปหวงวาเขาจะคนหรอไมคน เขาเอามาคนกด เขาไมคน

กไมเปนไร ถาอยางนเรากจะไดไมกงวล เราจะไดไมรสกไมสบายใจ

เราจะมความสขเพราะเราไดชวยเหลอเขา เรามความกรณา นคอความ

กรณาทพระพทธเจาทรงสอนใหเรามตอเพอนมนษยรวมโลกดวยกน

รวมไปถงสตวเดรจฉาน เชน สนขหรอแมวทเขาไมมทอยอาศย ไมม

อาหารรบประทาน เรามอะไรพอทจะเลยงเขาไดกเลยงเขาไป

เมตตา กรณา มทตา อเบกขา พระพทธเจา

ทรงสอนใหเราหมนเจรญกนอยเสมอ

โดยขนอยกบเหตการณวาเราควรจะ

ใชคณธรรมขนใด ไมไดหมายความวา

จะตองใชคณธรรมทง ๔ ประการนไป

พรอมๆ กน

219

พระอาจารยสชาต อภชาโต

นอกจากนนกทรงสอนใหเรามมทตาจต คอใหเรามความยนด

ในความสขในความเจรญของผอน เวลาผอนเขาไดดบไดด กขอใหเรา

แสดงความยนด ถาเราแสดงความยนดดวยวาจาไมไดกขอใหเราแสดง

ความยนดภายในใจ อยาไปอจฉารษยา อยาไปกดขวางความเจรญ

ความสขของผอน เพราะจะท�าใหเรากลายเปนคนไมดไป คดเสยวา

ท�าดไดดกแลวกน ผลทเขาไดนเกดจากการกระท�าของเขา เมอเขา

ท�าอะไรแลวเขาไดรบผลนน เรากอยาไปอจฉารษยา แตขอใหเรา

มความสขไปกบความดความเจรญของเขา แลวเราจะมความสข

เหนใครไดดบไดด เราจะไมร สกนอยเนอต�าใจหรอเสยอกเสยใจ

เพราะบางทเราอยากจะไดดเหมอนเขาแตเรายงไมไดด คนอนเขาไดด

กอนเรา กอาจจะท�าใหเราเสยอกเสยใจได แตถาเรามมทตาแลว

เราจะรสกมความสขไปกบเขาดวย แลวเรากจะคดวาสกวนหนงเรากจะ

ตองไดดบไดดเชนเดยวกน ท�าใหเรามก�าลงจตก�าลงใจทจะท�าความด

ตอไป เพราะเราเชอวาการกระท�าความดนแลจะเปนเหตทจะท�าใหเรา

ไดรบความสขความเจรญ ไดดบไดดตอไปในภายภาคหนา

นคอคณธรรมทง ๔ ประการทพระพทธเจาทรงสอนใหเราหมนเจรญ

กนอยเสมอ โดยขนอยกบเหตการณวาเราควรจะใชคณธรรมอนใด

220

ถาถงเวลาควรจะใชเมตตากตองมเมตตา ถงเวลาทจะตองมกรณา

กตองมกรณา ถงเวลาทจะตองใชมทตากตองใชมทตา ถงเวลาท

จะตองใชอเบกขากตองใชอเบกขา ไมไดหมายความวาจะตองใช

คณธรรมทง ๔ ประการนไปพรอมๆ กน ตองขนอยกบเหตการณ

เหมอนกบรถยนตทมเกยรอย หลายชนดดวยกน มเกยรเดนหนา

เกยรถอยหลง มเกยรวาง เรากตองใชเกยรเหลานใหถกกบกาลเทศะ

กบเหตการณ เวลาจะถอยหลงกตองเขาเกยรถอยหลง ถาไปเขาเกยร

เดนหนา รถมนกไมถอยหลง รถมนกจะเดนหนา ฉนใด เวลาทจะตอง

แผเมตตากตองแผเมตตา ถงเวลาทจะตองวางใจใหเปนอเบกขากตอง

วางใจใหเปนอเบกขา ตองปลอยวาง ตองนงเฉย ถาเราท�าสงเหลาน

ไดแลวรบรองไดวาชวตของเราจะมความสข และเราจะเปนคนนารก

นาชนชมยนด นาเคารพนบถอ เปนคนทเจรญอยางแทจรง

จงขอฝากเรองคณธรรมทง ๔ ประการนใหทานไดไปบ�าเพญ

ปฏบตเพอประโยชนสขทจะตามมาตอไป การแสดงกเหนวาสมควร

แกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

221

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๓๒ความเจรญทไมเสอม

๒๒�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

222

223

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ความสขทไมมความทกขคละเคลา ความเจรญทไมมความเสอม

พวกเราจะไมคอยไดสมผส ไดสะสม ไดบ�าเพญกนเทาไหร

เนองจากใจของพวกเรานนมความหลง...

...ชวตของพวกเราจงตองเผชญกบความทกขอยตลอดเวลา

ตองเผชญกบความเสอมอยตลอดเวลา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

225

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนททานทงหลายไดตงใจมาวดเพอมาประกอบคณงาม

ความด อนเปนเหตทจะน�ามาซงความสขและความเจรญทแทจรง

เพราะความสขและความเจรญนนมอย ๒ ลกษณะดวยกน เปนความสข

ความเจรญทแทจรงและไมแทจรง สวนใหญพวกเราจะหลงตดอย

กบความสขความเจรญทไมแทจรง กคอเปนความสขทมความทกข

คละเคลาไปดวย เปนความเจรญทมความเสอมตามมา สวนความสข

ทไมมความทกขคละเคลา ความเจรญทไมมความเสอม พวกเราจะ

ไมคอยไดสมผส ไดสะสม ไดบ�าเพญกนเทาไหร เนองจากใจของ

พวกเรานนมความหลง คอโมหะครอบง�าจตใจ จงท�าใหเราเหนผด

เปนชอบ เหนกงจกรเปนดอกบว เหนความสขและความเจรญท

ไมแทจรงนนเปนความสขและความเจรญทแทจรง และเหนความสข

และความเจรญทแทจรงวาไมใชเปนความสขและความเจรญทแทจรง

ชวตของเราจงตองเผชญกบความทกขอยตลอดเวลา ตองเผชญกบ

ความเสอมอยตลอดเวลา เพราะวาเราไมเขาหาผร เชน พระพทธเจา

และพระอรยสงฆสาวกทงหลาย ผรจรงเหนจรง ผทมดวงตาสวางไสว

ดวยแสงสวางแหงธรรมทลบลางความเหนผดเปนชอบ ความเหน

กงจกรเปนดอกบวไปไดหมด

226

พวกเรานมแสงสวางอยบาง เราจงเขาหาผร เชน พระพทธเจา

ดวยการฟงเทศนฟงธรรม แลวน�าสงทเราไดยนไดฟงไปประพฤตปฏบต

ปฏบตในสงทจะใหความสขและความเจรญแกเราอยางแทจรง และ

พยายามละความสขความเจรญทไมแทจรงใหมนอยลงไป ความสข

ทไมแทจรงนนกคอ ความสขทางโลก ความสขทไดจากการสมผส

รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ ตางๆ เชน เวลาทเราไดดมได

รบประทานสงทถกปากถกใจเรา เรากมความสข แตมนกเสอมหมดไป

หลงจากทเราไดเสพไดสมผสมน แลวกสรางความอยาก ความหว

ความตองการอก และถาเราไมไดเสพตามความอยากตามความ

ตองการ เรากจะรสกทกขขนมา นคอตวอยางของความสขทางโลก

เปนอยางน ตอใหเราไดเสพไดสมผสมากนอยเพยงไร กจะไมให

ความอมความพอกบเรา มแตจะสรางความอยากความตองการใหมมาก

ขนไปเรอยๆ และท�าใหเราตองไปดนรนแสวงหาความสขทางโลกมา

บางครงกตองมการตอสแกงแยงชงดกน บางครงกตองเบยดเบยนกน

แลวกน�าความทกขความวนวายใจมาใหกบเรา

พระพทธเจาทรงพจารณาเหนแลวเพราะพระองคกทรงเคย

ไดเสพไดสมผสกบความสขแบบนมากอน แตทรงเหนวาไมไดท�าให

227

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จตใจสงบเยนเปนสข แตกลบท�าใหจตใจมความรมรอนดวยความอยาก

ความตองการอยเรอยๆ และจะท�าใหจตใจตองไปท�าในสงทเสอมเสย

แทนทจะท�าสงทเจรญกจะไปท�าสงทเสอมเสย เชน ไปเบยดเบยนผอน

ไปแกงแยงชงดกน พระพทธเจาจงทรงพยายามละความสขแบบน

นอกจากความสขทไดจากการเสพสมผส รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ แลว

ความสขและความเจรญทางดานวตถ เชน ขาวของเงนทองกเปน

เชนเดยวกน ความสขทางต�าแหนงตางๆ ยศถาบรรดาศกดกเชนเดยวกน

ความสขความเจรญทางดานสรรเสรญเยนยอกเชนเดยวกน เปน

ความสขความเจรญทไมจรงถาวร ไมไดเปนความเจรญทแทจรง

เพราะไมไดท�าใหใจนนดขนแตอยางไร ใจไมไดมคณธรรมทดงาม

ไมมอะไรในโลกนทใหความสขกบจตใจ

ไดอยางแทจรง ไมมอะไรใหความเจรญ

กบจตใจไดอยางแทจรง มเพยงแต

คณธรรมความดงาม

228

เพมขน เชน ความเสยสละการให ความเมตตากรณา กไมไดมมาก

เพมขนไปกบการเจรญทางดานวตถ เชน ขาวของเงนทอง แตกลบ

ท�าใหกลายเปนคนมความตระหนมากขน มความหวงแหนมากขน

มความเหนแกตวมากขน มความโลภมากขน คนทรวยนสวนใหญ

พอรวยแลวมกจะหวงเงนทองทตนเองหาไดมา แลวกมความโลภ

อยากจะไดเพมมากขนไปเรอยๆ จะไมคอยมความเมตตากรณา

ไมคดถงการเออเฟอเผอแผสงเคราะหผทตกทกขไดยาก เพราะใจนน

ถกความโลภ ความตระหน ความหวง นฉดลากไป ใจแทนทจะเจรญ

ตามลาภ ยศ สรรเสรญ กลบเสอมลงไป เนองจากขาดคณธรรม

อนดงามทจะท�าใหเปนใจทสงเปนใจทประเสรฐได

พระพทธเจาจงทรงไดสละสงเหลานไปทงหมด สละลาภ ยศ

สรรเสรญ สข ทางตา ห จมก ลน กาย แลวกมาบ�าเพญความสข

ความเจรญทางดานจตใจ ดวยการอยแบบเรยบงายสมถะ มกนอย

สนโดษ ตงอยในศล คอไมเบยดเบยนผอน ไมวาจะอดอยากขาดแคลน

ล�าบากล�าบนมากนอยเพยงไร กจะไมไปแกงแยงชงด ไมไปสรางความ

เดอดรอนสรางความทกขใหกบผอนเพอทจะไดสงทตนเองปรารถนา

แลวกพยายามตอสก�าจดความโลภ ความตระหน ความหวง ความเหน

229

พระอาจารยสชาต อภชาโต

แกตว ความโกรธตางๆ ทมอยในใจใหหมดไป ดวยการบ�าเพญเพยร

ทางดานจตภาวนา คอท�าจตใจใหสงบ แลวกเจรญปญญาใหเหนวา

ไมมอะไรในโลกนทใหความสขกบจตใจไดอยางแทจรง ไมมอะไรให

ความเจรญกบจตใจไดอยางแทจรง มเพยงแตคณธรรมความดงาม

เชน ความเมตตากรณา ความเสยสละ การไมเบยดเบยนผอนเทานน

ทจะยกระดบจตใจใหสงขนไปเรอยๆ จนถงจดสงสด พรอมกบไดรบ

ความสขทดขนไปตามล�าดบไปดวยจนถงจดทสงสดเชนเดยวกน

เกดจากการบ�าเพญทางดานคณธรรมความดงาม ทางดานบญทางดาน

กศล ดงทพวกเราทงหลายไดมาบ�าเพญกนในวนน

เรามาท�าบญใหทาน กเทากบการมาลดละมาช�าระความเหนแกตว

ความตระหน ความโลภ ใหมนเบาบางลงไป มารกษาศลกน ไมวาจะ

เปนศล ๕ หรอศล ๘ เพอเปนการปองกนไมใหเราไปเบยดเบยนผอน

สรางความทกข สรางความเดอดรอนใหกบผอน และสรางความทกข

ความเดอดรอนใหกบเราดวย เพราะหลงจากทเราไปเบยดเบยน

ผอนแลว เราจะมความรสกวนวายใจ ไมสบายใจ เพราะการกระท�า

ทไปสรางความเดอดรอนใหกบผอนนนยอมมผลยอนกลบมาหาทใจ

ของเรา เชนเดยวกบการท�าความดชวยเหลอผอน ใหความสขแกผอน

230

ความสขความดนนกยอนกลบมาหาทใจของเรา ท�าใหใจของเรา

มความรมเยนเปนสข มความอมเอบใจ มความภมใจ มความพอใจ

จะท�าใหเราไมมความหว ความกระหาย ความอยาก ความตองการ

ในสงตางๆ คอลดความอยากเหลานลงไปตามล�าดบ ถาเราท�าบญได

มากเทาไหร สรางกศลไดมากเทาไหร ความหวความอยากในสงตางๆ

เชน ลาภ ยศ สรรเสรญ สข กจะเบาบางลงไปเรอยๆ ท�าใหเราอย

เปนสข อยเฉยๆ กเปนสข ไมตองไปดนรน ไปแกงแยงชงดหาเงน

หาทอง หาขาวหาของ หาคนมาเปนคครองของเรา เพราะบญและกศล

ความดงามตางๆ ทเราบ�าเพญนน จะท�าใหจตใจของเราไมกระหาย

ไมอยาก ไมตองการ นแลคอวถทางของการสรางความสขและ

สรางความเจรญทแทจรง อย ทการท�าความดตามท

พระพทธเจาทรงสงสอน และอยทการลดละการกระท�า

บาปทงปวง เชน การฆาสตวตดชวต ลกทรพย ประพฤตผดประเวณ

พดปดมดเทจ เสพสรายาเมา และอบายมขอนๆ เชน การเลนการพนน

การเทยวกลางคน การคบคนชวเปนมตร ความเกยจคราน เหลาน

เปนเหตทจะท�าใหจตใจเสอมลงและมความทกขมากขน

231

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พระพทธเจาจงทรงสอนใหเราพยายามก�าจดมนออกไปจากจต

จากใจ แลวกใหช�าระสงทสรางความทกข สรางความวนวายใจ สงท

เปนตนเหตของความชวรายทงหลาย กคอความโลภ ความโกรธ

ความหลง ทมอยในใจของพวกเราใหเบาบางลงไปและใหหมดไป

เพราะความโลภ ความโกรธ ความหลง นไมมความจ�าเปนตอความสข

และความเจรญของจตใจเลย มแตจะคอยขดขวางความสขและ

ความเจรญ และฉดลากใหจตใจเสอมลงไปต�าลงไป สรางความทกข

ใหมมากยงๆ ขนไป เราจงตองพยายามช�าระความโลภ ความโกรธ

ความหลง อย เรอยๆ ดงททานทงหลายไดมาบ�าเพญกนในวนน

กเปนการช�าระความโลภ ความโกรธ ความหลง ไปในตว เชน

การท�าบญใหทานนกเปนการช�าระความโลภ การรกษาศลกเปนการ

เบรคหรอหยดความโกรธไมใหไปสรางความเดอดรอนใหกบผอน

ถงแมจะมความโกรธกจะไมไปท�าในสงทเสยหาย เชน ไปพดค�าหยาบ

ไปดาวาผอน หรอไปทบท�ารายรางกายของผอน หรอขาวของตางๆ

ของผอน เปนเพยงการเบรคความโกรธไว แตยงไมสามารถดบ

ความโกรธได แตอยางนอยกจะไมไปสรางความเดอดรอนใหกบผอน

แลวกไมเอาความเดอดรอนนนกลบเขามาสตวของเรา เพราะถา

232

เราไมสามารถหามความโกรธได หรอหามความโลภได แลวปลอยให

ไปท�าผดศลผดธรรม ปลอยใหไปฆาสตวตดชวต ไปลกทรพย

ไปประพฤตผดประเวณ ไปพดปดมดเทจโกหกหลอกลวง ไปเสพสรา

ยาเมาและอบายมขตางๆ เดยวไมนานผลเสยของการกระท�าเหลาน

กจะยอนกลบมาหาตวเรา จะตองมเรองว นวายตางๆ ตามมา

อยางแนนอน ถาไปลกทรพย ไปฆาผอน กตองถกเจาหนาททาง

บานเมองมาจบไปลงโทษ ถาไปโกหกหลอกลวงผอน กจะถกผอน

เขาประณามวาเปนคนไมด ไมมสจจะ ถาไปเสพสรายาเมา กจะไป

สรางความเดอดรอนใหกบผอน เชน ขบรถไปแลวกเกดอบตเหต

หรอไมเชนนนกไปทะเลาะเบาะแวง ไปสรางเรองสรางราวใหกบ

ผอน จนถงกบตองมการท�ารายรางกายกนหรอฆากนตายไป เมอท�า

แลวกตองไปใชโทษ ขณะทยงไมไดรบใชโทษกตองว นวายใจ

ตองหวาดระแวงหวาดกลว คอยหลบหนาคอยหลบหนผทจะตามมา

คดบญช นคอสงทจะตามมาถาเราไมมศลไวคอยยบยงความโลภ

ความโกรธ และความหลงของเรา แตกยงไมสามารถทจะก�าจด

ความโลภ ความโกรธ ความหลง ใหหมดไปได เพราะความโลภ

ความโกรธ และความหลง นเกดจากความไมรความจรงนนเอง

233

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ความจรงทพวกเราไมรวาคออะไร คอเราไมรวาความสขทแทจรง

นนอยทไหน เราไมรวาความเจรญทแทจรงอยทไหน เราจงไปควา

เอาความสขและความเจรญทไมแทจรงทเกดจากความอยากไดสงนน

สงน เพราะคดวาเมอมแลวจะมความสขจะมความเจรญ เชน ถาม

เงนมากๆ แลวจะร�ารวย จะมความสข มความเจรญ มต�าแหนง

มยศถาบรรดาศกดสงๆ มคนคอยสรรเสรญเยนยอยกยอง และม

ความสขกบการไดเสพรป เสยง กลน รส โผฏฐพพะชนดตางๆ คดวา

เมอมสงเหลานแลวจะมความสข แตมนเปนความสขทเหมอนกบน�าตาล

เคลอบยาขมทไมจรงถาวร พอน�าตาลทเคลอบยาขมนนละลายไปแลว

ความขมมนกจะปรากฏขนมา ความสขทเราไดจากลาภ ยศ สรรเสรญ

สข กไมจรงถาวร เวลาไดมาใหมๆ กดอกดใจ แตหลงจากนนแลว

อ�านาจวาสนาบญบารมทเคยไดท�าไว

กอยาไปยดตด พยายามสอนตวเอง

เตอนตวเองเสมอวา เปนสมบตผลดกนชม

เปนสงทไมอยกบเราไปตลอด

234

กกลายเปนความทกขตามมา มอยหลายลกษณะดวยกน ไดเงนมาแลว

ใหมๆ กดใจ แลวไมนานกอยากจะไดมากขนไปอก แลวกตองมา

คอยกงวล มาคอยดแลรกษา มาหวงแหน เวลาใครจะมาขอบาง

กไมอยากจะให อยากจะเกบไวใชเพยงคนเดยว แตไมรวาสกวนหนง

เมอตายไปกตองทงเงนทองเหลานไป หรอถาเอาไปใชไมนาน

มนกหมด หมดแลวกมความทกขเพราะเคยใชเงนใชทองตดเปนนสย

พอไมมเงนทองหรอเงนทองขาดมอกว นวายใจ กตองไปดนรนหา

มาใหมดวยวธการตางๆ ถาหามาดวยวธทสจรตไมไดกตองไปหา

มาดวยวธทจรต เชน ไปหลอกยมเงนของผอน หรอไมเชนนนกไป

ลกเลกขโมยนอย ไปท�าผดศลผดธรรม นคอความทกขทตามมา

เชนเดยวกบยศถาบรรดาศกดต�าแหนงตางๆ กเชนเดยวกน มนไม

เทยงแทแนนอน มนจะจากเราไปเมอไหรกได เขาตงใหเราเปนเจาอาวาส

วนน พรงนเขากปลดเราออกจากเจาอาวาสได เพราะวาทกอยาง

มนมการเสอมเปนธรรมดา หรอไมเชนนนเมอเราหมดความสามารถ

เขากตองปลดเราออกไป เราท�างานเปนผจดการธนาคาร พอเรา

ไมมความสามารถทจะหาเงนใหกบเขาได เขากตองปลดเราออก

จากงานไป เชน เวลาอายเรามากแลว เขากตองเกษยณเรา เพราะเรา

235

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมสามารถท�างานใหกบเขาไดอกตอไป ต�าแหนงตางๆ กหมดไป

บรษทบรวารพวกคอยยกยองสรรเสรญเยนยอกจะหายไปหมด

เพราะเขาไมไดอะไรจากเราแลว ทเขาสรรเสรญยกยองเยนยอเรา

เพราะเขาหวงประโยชนจากเรานนเอง เหนเรามต�าแหนงสงๆ เขาอยาก

จะไดอะไร เขากมาขอเรา เรากใหเขาได แตพอเราไมมต�าแหนง

เราไมมอ�านาจวาสนาแลว เรากไมมความหมายส�าหรบเขาอกตอไป

เมอถงเวลานนแลวใจของเราจะมความวาเหว เศราสรอยหงอยเหงา

เพราะไมมความสขทางโลกมาคอยหลอเลยงจตใจนนเอง

นคอความสขและความเจรญทไมแทจรงทพระพทธเจาทรงสอน

ใหพวกเราพยายามลดละ อยาไปยดอยาไปตด ถาเกดมมาดวยอ�านาจ

วาสนาบญบารมทเคยไดท�าไวกอยาไปยดตด พยายามสอนตวเอง

เตอนตวเองเสมอวาเปนสมบตผลดกนชม เปนสงทไมอย กบเรา

ไปตลอด ถาเราไมจากเขาไปกอน เขากจากเราไปกอน ดงนน ถาเรา

มปญญาคอค�าสอนของพระพทธเจาคอยเตอนสตอยเรอยๆ แลว

เราจะไดไมหลงยดตดกบลาภ ยศ สรรเสรญ สข แลวเราจะหมนสราง

ความสขและความเจรญทแทจรง ดวยการท�าความดอยางตอเนอง

ดวยการลดละบาปกรรมทงหลายอยางสม�าเสมอ และดวยการช�าระ

236

ความโลภ ความโกรธ ความหลง อยางตอเนอง เชนเดยวกน เชน

ฟงเทศนฟงธรรมพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจาอยเรอยๆ เพอ

เปนเครองเตอนสตใหรวาสงตางๆ ในโลกนไมจรงถาวร ไมใชเปน

ความสขทแทจรง ไมใชสมบตของเรา ไมอยกบเราไปตลอด และ

ใหเรารวาความสขและความเจรญทจะอยกบเราไปตลอดนน

กคอบญและกศลนเอง คอการบ�าเพญความดงาม เชน การท�าบญ

ใหทาน การรกษาศล และการบ�าเพญจตภาวนา ท�าจตใจใหสงบ

เพอก�าจดความโลภ ความโกรธ ความหลง ใหหมดสนไป ไมมวธใด

ทจะก�าจดความโลภ ความโกรธ ความหลง ใหหมดไปจาก

ใจได นอกจากการบ�าเพญทาน ศล และภาวนานเทานน

คนเรานนคณคาอยทจตใจ อยทการ

ท�าความด จงอยาหมดเวลาไปกบ

การกนการนอนกบการหาความสข

เพอตวเราเอง

237

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ทาน เรากบ�าเพญกนแลว ศล เรากรกษากนอย จะไดกขอกแลวแต

ความสามารถความพยายามของแตละคน แตอยางนอยกควรรกษา

ศลทง ๕ ขอใหไดอยางสม�าเสมอ และในวนพระกควรทจะรกษาเพมขน

เปน ๘ ขอ คอศลขอท ๓ กเปลยนจากการไมประพฤตผดประเวณ

ไปเปนการไมเสพกาม ไมหลบนอนกบคครอง ทเรยกวาศลพรหมจรรย

และเพมศลขอ ๖ ไป คอละเวนจากการรบประทานอาหารหลงจาก

เทยงวนไปแลว ขอท ๗ กใหละเวนจากการใชเครองส�าอาง น�าหอม

ตางๆ และไมแตงกายดวยเสอผาสสวยสดงดงาม ใหแตงกายแบบ

เรยบงาย ไมตองแตงหนาทาปาก อาบน�าดวยสบ หวเผาหวผมกพอแลว

เพราะความสวยงามของคนเราไมไดอยทรปรางหนาตา แตอยทคณงาม

ความดคอศลธรรม ถาไมเบยดเบยนผอน ไมหลอกลวงผอน กจะ

เปนคนนารกนาชนชมยนด ถาเบยดเบยนถาหลอกลวงผอน ถงแม

จะมรปรางหนาตาสวยงามอยางไรกตาม กจะไมเปนทนาชนชมยนด

นาคบคาสมาคมดวย พระพทธเจาจงทรงสอนใหเราอยาไปเสยเวลามาก

กบการดแลสงขารรางกายเพอใหสวยใหงาม เพราะธรรมชาตของมน

นนจะตองเสอมลงไปเรอยๆ ตอใหสวยขนาดเปนนางงามจกรวาล

กจะตองเปนคนแกไปสกวนหนง เปนคนไมสวยไปไดสกวนหนง

238

เพราะสงขารรางกายเปนอยางน แตความสวยงามทางดานจตใจท

สวยงามดวยศลดวยธรรมนไมมวนเสอมคลาย มแตจะสวยเพมขนไป

เรอยๆ รางกายแกลงมากไปเทาไหร แตจตใจกลบสวยงามมากขนไป

ดวยการท�าความดตางๆ อยางสม�าเสมอ จะเปนทรกทชนชมยนด

เปนผนารกนาคบคาสมาคมอยเสมอ ดงพระพทธเจาของเรา เปนตน

ทงๆ ทพระองคไดเสดจดบขนธไปแลวถง ๒,๕๐๐ กวาป แตความสวยงาม

ความนาชนชมยนด นาคบคาสมาคมนน กยงมอยในจตในใจของ

พวกเรา เพราะความดงามของทานนนเอง เราจงอยาไปหลงกบการ

เสยเวลากบการสรางความสวยงามทไมแทจรง เพราะเปนเหมอนกบ

การหลอกลวงผอน เราสวยทางดานรปรางหนาตาดวยเสอผาอาภรณ

แตใจของเรากลบเปนเหมอนยกษเปนเหมอนมาร พอเขาไดเรามาเปน

คครองแลว เขากมาเสยใจภายหลง แลวกมาอยกนอยางไมมความสข

มแตเรองมแตการทะเลาะววาทกนอยเสมอ ดงนน ขอใหเราหนมา

เสรมความสวยงามทางดานใจของเราดวยการถอศล ๘ และขอท ๘

กคอใหนอนบนพนธรรมดาปผาหรอปเสอ อยาไปนอนบนเตยงนอน

บนฟกหนาๆ เพราะจะท�าใหเราขเกยจ ท�าใหเรานอนมากเกนไป ท�าให

เราตดความสขแบบของสกรคอพวกหมทงหลาย หมนชอบกนและ

239

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ชอบนอน รางกายมนถงอวนอมหมพมนไวส�าหรบใหเขาเอาไปเชอด

เพอเอาเนอไปขายนนเอง แตคณคาของคนเรานนไมไดอยทเนอ

อยทหนง คนตายไปแลวไมมราคาอะไร ไมมใครเอาไปขายตามตลาด

ไมเหมอนกบสกร สกรนยงอวนเทาไหรยงมราคามากขนเทานน

แตคนเรานนยงอวนเทาไหรกลบเปนภาระกบสปเหรอมากขนเทานน

เพราะหนก โลงกตองหาโลงพเศษ โลงธรรมดากใสไมได ไฟกตองใช

มากกวาปกต เปลองคาฟนคาไฟมากขนไปอก

คนเรานนคณคาอยทจตใจ อยทการท�าความด จงอยา

หมดเวลาไปกบการกนการนอนกบการหาความสขเพอ

ตวเราเอง ขอใหเรามาสรางคณสรางประโยชนสรางความสข

ใหกบผอน เพราะจะท�าใหเรามคณคา ดงทพระพทธเจา

ไดทรงบ�าเพญมา ในเบองตนกสรางความสขสรางประโยชนใหกบ

ตนเองกอน ดวยการปฏบตธรรม ก�าจดความโลภ ความโกรธ ความหลง

ใหหมดไปจากจตจากใจ พอความโลภ ความโกรธ ความหลง หมดไปแลว

กมความสขเตมทอยในหวใจ มความดความประเสรฐอยเตมหวใจ

เพราะไมคดทจะเบยดเบยนผอน ไมมความเหนแกตว กจะเสยสละ

เวลานนมาท�าความด มาชวยเหลอผอน สงสอนธรรมะใหกบผอน

240

เพอผอนจะไดมแสงสวางน�าพาชวตไปสความสขและความเจรญ

ทแทจรงตอไป

พระพทธเจาจงกลายเปนผทประเสรฐเลศโลก เปนผทนาเคารพ

บชาเลอมใส ทงๆ ทเราไมเคยเหนรปรางหนาตาของพระพทธเจา

แตความสวยงามทเกดจากการท�าดของทานนแหละคอรปรางหนาตา

ทแทจรงของพระพทธเจา ชนะใจเราไดดวยความสวยงามนตางหาก

คอสวยงามทางดานจตใจ สวยงามดวยคณธรรมความดงามตางๆ

เราจงควรทจะยดพระพทธเจาเปนแบบเปนฉบบ แลวเราจะไดพบกบ

ความสขและความเจรญทแทจรง และจะเปนผทนารกนาชนชมยนด

นากราบไหวบชาอยางแนนอน

จงขอฝากเรองของการมาวดเพอมาสรางความด มาก�าจด

ความโลภ ความโกรธ ความหลง มาละการกระท�าบาปทงปวง

เพอสรางความสขและความเจรญใหกบจตใจ ขอใหทานไดน�าไป

ประพฤตปฏบตอยางสม�าเสมอและประโยชนสขทแทจรงกจะเปน

ของทานอยางแนนอน การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไว

เพยงเทาน

241

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๓๓สรณะของจตใจ

๒๓�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

242

243

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พระพทธเจาทรงสอนใหเราพยายามสรางสรณะทพงขนมา

พยายามท�าจตใจของเราใหวางไว

อยาไปยดอยาไปตดกบสงตางๆ แลวเราจะมความสข

ทงในขณะทเราอย และในขณะทเราไป

จะอยหรอจะตายกไมส�าคญอะไร

พระอาจารยสชาต อภชาโต

245

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนททานทงหลายไดตงใจมาวดเพอมาปฏบตหนาท

ของพทธศาสนกชนทพระบรมศาสดา พระอรหนตสมมาสมพทธเจา

ไดประทานไวเพอเปนทพงเปนสรณะของจตใจ เพราะจตใจกเปน

เหมอนกบรางกายทตองมทพงทหลบภย เชน เรามบานอยเพอจะได

หลบภยจากลม จากฝน จากฟา จากอากาศ จากสตวตางๆ และจากบคคล

ทไมหวงดทงหลาย ถาเราไมมบานอยหลบนอน เรากอาจจะถกท�ารายได

ฉนใด ใจกเชนเดยวกน ใจกตองมเรอน มบาน มทหลบภย แตภย

ของใจนไมเหมอนกบภยของกาย ภยของใจนคอความทกขตางๆ ทเกด

จากความแกกด ความเจบไขไดปวยกด ความตายกด การพลดพราก

จากกนกด ความสมหวง การประสบกบสงทไมพงปรารถนากด ลวนจะ

ท�าใหใจนนมความทกข มความกระวนกระวายใจ มความวนวายใจ

มความเศราโศกเสยใจ แตถาเราไดมสรณะทพงทางใจแลว ภยตางๆ

เหลานจะไมมากระทบกบจตใจ เวลาเราแกเรากจะรสกเฉยๆ เวลา

เจบไขไดปวยกจะรสกเฉยๆ เวลาจะตายกรสกเฉยๆ เวลาทตองเผชญ

กบสงทไมพงปรารถนากจะรสกเฉยๆ เพราะใจนสามารถรบกบสงตางๆ

ทเกดขนได เพยงแตวาจะรบในรปแบบไหนเทานน ถาไมมสรณะทพง

ทางใจกจะรบดวยความทกขความวนวายใจ ถามสรณะมทพงกจะรบ

246

ไดอยางสขสบาย เหมอนกบไมมอะไรเกดขน นคอใจของพระพทธเจา

และของพระอรหนตสาวกทงหลายทไดรบการสรางสรณะทพงในจตใจ

ไวเตมทแลวจะเปนอยางนน

พระพทธเจา พระอรหนตสาวกทงหลาย ไมหวนไหว

กบอะไรทงสนทจะเกดขนกบชวตของทาน ไมวาจะแก

จะเจบ จะตาย จะสญเสยสงนนสงนไป สญเสยคนนนคนนไป

หรอจะตองเผชญกบมารชนดตางๆ เผชญกบวบากกรรม

ชนดตางๆ กจะไมกระทบกระเทอนกบจตใจเลย เพราะ

จตใจมเกราะคมกนคอ ธมมง สะระณง คจฉาม นเอง คอ

การศกษาและการน�าเอาสงทไดศกษาไดยนไดฟงไปปฏบตกบกาย

วาจา ใจ ของตน เพราะเมอไดปฏบตแลว ใจกจะรจกวธทจะปฏบตกบ

สงตางๆ ในโลกน ใจจะรวาสงตางๆ ในโลกนลวนเปนสงทไมเทยงแท

แนนอน มการเกดขนตงอยแลวดบไปเปนธรรมดา มการมามการไป

เปนธรรมดา รวาทกสงทกอยางในโลกนไมไดใหความสขทแทจรง

มความทกขแถมมาดวยทกสงทกอยาง รวาไมมอะไรเปนตวตน ไมใชเรา

ไมใชเปนของเรา ถารอยางชดแจงแลว ใจกจะไมยดไมตด ไมหวง

ไมอยากจะไดใหเปนไปตามความปรารถนาของใจ เมอไมยดไมตด

247

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กจะไมทกขกบสงตางๆ ทมาปรากฏใหจตใจไดสมผสรบร นคอเปาหมาย

ของพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา เพอชวยปลดเปลองความทกข

ตางๆ ใหหมดสนไปจากจตจากใจ ความทกขทเกดจากความโงเขลา

เบาปญญา ไมรจกธรรมชาตทแทจรงของสรรพสงทงหลายทใจไดไป

เกยวของดวย และไมรจกวธการปฏบต

ตอนนพวกเรารแลววาทกสงทกอยางทเรามอยนนไมใชเปน

ของเราอยางแทจรง เปนเหมอนกบของทยมเขามา สกวนหนงกตองคน

เจาของไป ดงนน เราจงควรฝกไมยดไมตดกบสงตางๆ ดวยการเสยสละ

การเสยสละนเปนการฝกหดใหปลอยวางในสมบตขาวของเงนทอง

ตางๆ ทมอยกบตวเรา เพราะวาถาเราไมเสยสละ เรากจะมความยดตด

มความหวงแหน มความหวงใย แตถาเรารจกเสยสละรจกใหกบผอนบาง

เรากจะรจกปลอยวาง ไมยดไมตดมากจนเกนไป หรอไมยดไมตดเลย

กเปนไปได เมอเราไมยดไมตดกบวตถขาวของตางๆ แลว เวลาทเรา

สญเสยวตถขาวของไป เราจะไมเสยอกเสยใจ แตเรากลบรสก

โลงอกโลงใจ เบาอกเบาใจ หมดปญหาหมดภาระกบขาวของสงนน

ไปทนท เชน คนทเคยเสยสละดวยการบรจาคทรพยอยอยางสม�าเสมอ

ท�าบญใหทานอยอยางสม�าเสมอแลว เวลาทมขโมยมาลกทรพย

248

ของตนไป จะไมรสกเสยอกเสยใจแตอยางใด กลบรสกวาเปนเหมอนกบ

การท�าบญทงายดายเสยอก เพราะไมตองไปวดใหเสยเวลา ไมตอง

เอาเงนไปท�าบญทวด มคนมารบบรจาคถงทบานเลย นคอจตใจ

ของคนทเคยท�าบญใหทานเคยเสยสละ จะไมยดไมตดกบสมบตขาวของ

เงนทอง เพราะรวาสกวนหนงไมชากเรวกตองมการพลดพรากจากกนไป

นคอคนทเคยท�าบญใหทานอยางสม�าเสมอจะไดเปรยบ

กวาคนทไมท�าบญใหทาน เพราะคนทไมเคยท�าบญใหทานนจะม

ความหวงแหนในสมบตขาวของเงนทองตางๆ จะยดจะตดจะหวง

จะกงวลกบสมบตขาวของเงนทอง พอสญเสยสมบตขาวของเงนทองไป

แมแตเพยงเลกนอยเทานน กจะเกดความวาวนขนมวขนมาในจตใจ

เกดความเสยอกเสยใจ เกดความโกรธแคนขนมา เปนไฟแหงความทกข

เผาผลาญจตใจ แทนทจะเปนบญเปนกศล ใหความรมเยนเปนสข

กบจตใจ กกลบกลายเปนไฟนรกขนมาทนท เพราะไมรจกปลอยวาง

ไมรจกเสยสละนนเอง

พระพทธเจาจงทรงสอนใหพวกเราพยายามเสยสละอยเรอยๆ

อยาไปหวงแหนในสมบตขาวของเงนทองตางๆ ทมเกนความจ�าเปน

ทเหลอกนเหลอใช เพราะวาตายไปกเอาไปไมได ไมเกดประโยชน

249

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เวลาอยกสรางภาระทางดานจตใจตองคอยดแลรกษา ตองคอยกงวล

ตองคอยหวง ตองคอยหวง มแตความทกขใจอยตลอดเวลา แตถาใจกวาง

รจกเสยสละ รจกให เวลาทเหนวามความจ�าเปนทควรจะเสยสละ

เพอประโยชนสขของผอน กใหไดอยางไมตะขดตะขวงใจ ไมเสยอก

เสยใจ เพราะรวาใหแลวเปนประโยชนทงกบผรบและผให ผรบกไดรบ

ประโยชนจากสงทใหไป ผใหกไดประโยชนคอความสงบสข เปนบญ

เปนกศลทจะพาใหจตใจไดไปสสคต ไดไปเกดทด หรอไดไปถง

พระนพพานเลย ถากลาเสยสละสงทตนรกหวงแหนมากเทาไหร กจะ

ไดไปทสงขนไปมากเทานน จนไปถงพระนพพานไดเลยถาเรากลา

เสยสละชวตของเรา ถาเราไมยดไมตดกบสงขารรางกายของเรา

ไม มภพไหนในโลกน ในไตรโลก

ในโลกทง ๓ ของสงสารวฏ คอ

กามโลก รปโลก และอรปโลก

ลวนมความทกขอยดวยทงนน

250

เพราะรแลววาเกดมาแลวตองตายอยางแนนอนสกวนหนงไมชากเรว

ถายดตดกจะท�าใหใจนนวาวนขนมว ทกขรอนเปนเหมอนไฟนรก

เผาผลาญจตใจ ตายไปกจะไมไดไปสสคต ถาปลอยวางได

ถาเสยสละชวตนได ไมหวงแหน ตายไปกจะไปสพระนพพาน

ไดอยางแนนอน เพราะพระนพพานนอยฟากตาย ค�าวา

อยฟากตาย กคอวาถาเราไมยอมตาย เราจะไมไดไป

พระนพพาน ถาเรายงหวงในชวตในสงตางๆ อย เรากจะ

ยดตดกบสงตางๆ นน ความยดตดเหลานกจะเปนเหต

ท�าใหเราตองไปเกดใหม เพราะเมอเราเสยสงนไป เรากอยากจะ

ไดมนกลบมาใหม เหมอนกบเราเสยอะไรไป เรามกจะไปหาซอมาใหม

ทนทถาเรามก�าลงทจะซอได เพราะเรายงยดตดกบสงนนๆ อย ถาเรา

เสยรถยนตไป พอเรามเงนพอทจะซอรถยนตคนใหม เรากจะซอ

รถใหมทนทเพราะวาเรามความยดตด ฉนใด ถาเรายงมความยดตด

อยกบชวตของเรา พอเราตายไป เรากจะไปเกดใหมทนท เพราะ

เรายงมความอยากทจะเกดอย แตพอเกดมาแลว เรากตองมารบทกข

ในรอบใหมอก เกดมาแลวกตองแก ตองเจบ ตองตายอก ตองพลดพราก

จากสงตางๆ อก ตองทกขอก

251

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาเรากลาทจะเสยสละชวตของเราได เพราะรวาชวตนเกดมาแลว

สกวนหนงกตองตาย ยดตดกจะท�าใหเราไมหลดพนจากการเวยนวาย

ตายเกด ถาเราปลอยวางได ไมยดไมตด เมอถงเวลาทจะตายกให

มนตายไปตามเรองของมน ไมตอสไมขดขน ถาตายแบบนกจะไปถง

พระนพพานได เพราะวาใจปลอยวาง ไมยดไมตด ไมปรารถนาทจะเกด

อกตอไป ค�าวา พระนพพาน กคอการไมเกดอกนนเอง ผท

ไปถงพระนพพานแลวไมตองไปเกดอกตอไป ไมตอง

ไปเวยนวายตายเกดในภพนอยภพใหญแลวกไปทกขกบ

ภพนนๆ อก ไมมภพไหนในโลกน ในไตรโลก ในโลกทง ๓ ของ

สงสารวฏ คอ กามโลก รปโลก และอรปโลก ลวนมความทกขอยดวย

ทงนน ถงแมจะไปเกดบนสวรรคกมวนเสอมไดหมดได เมอหมดบญ

จากสวรรคกตองเสอมลงมาเกดเปนมนษย แลวถามาท�าบาป

ท�ากรรมกตองไปเกดเปนเดรจฉานบาง ไปตกนรกบาง การเกดใน

ทกภพทกชาตจงมความทกขอยทงนน เพยงแตวามมากหรอมนอย

ตางกนไป แตการทจะไมมความทกขนนไมมหรอเปนไปไมได

เพราะทกขจะไมมกบผทไมเกดเทานน ถายงเกดอยกยงตองทกขอย

ดงนน ขอใหเราพยายามสอนใจเราตลอดเวลาเพอกนลมวา เราเกดมา

252

แลวมความแก ความเจบไข ความตาย มการพลดพรากจากกน

เปนธรรมดา ถาเราคอยสอนใจไวอยเรอยๆ แลว เราจะไดเตรยมตว

เตรยมใจ แลวเมอถงเวลาทเราจะตองเผชญกบความแก ความเจบ

ความตาย เผชญกบการพลดพรากจากกน เราจะไมหวนไหว เราจะ

ไมทกข เราจะไมเสยอกเสยใจ เราจะรสกวาเปนเรองธรรมดา เพราะเรา

มปญญาคอยปองกนไมใหใจสรางความทกขขนมานนเอง

เหตทพวกเราทกขกบเรองนนทกขกบเรองนกเพราะเราขาด

ปญญา เราไมคอยสอนใจใหเราเตรยมรบกบเหตการณตางๆ เพราะ

ใจเรายงมความหลง จงท�าใหมความอยากใหสงตางๆ เปนไปตาม

ความตองการของเรา ซงสวนใหญมนขดกบความจรง พวกเราทกคน

อยากจะมชวตอยไปยนยาวนาน หรออยไปไดตลอดไดยงด ไมอยากแก

ไมอยากเจบไขไดปวย ไมอยากพลดพรากจากสงตางๆ ทเรารก และ

ไมอยากเผชญกบสงตางๆ ทเราไมปรารถนา แตมนเปนสงทขดกบ

ความจรง ไมวาใครทอยในโลกนทกคนจะตองเจอกบความแก ความเจบ

ความตาย จะตองเจอกบการพลดพรากจากกน จะตองเจอกบสงทไมพง

ปรารถนาดวยกนทงนน แตคนทมปญญาคอยสอนใจไวอยเรอยๆ แลว

จะเผชญไดอยางสงบเยนสบายเหมอนกบไมมอะไรเกดขน แตคนท

253

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมมปญญา ไมคอยสอนตนเองอยเรอยๆ วาสกวนหนงจะตองเจอสงตางๆ เหลาน พอเกดเหตการณขนมากไมรจะท�าอยางไร กมแต ความทกข ความวนวายใจ ความเสยใจ บางทถงกบไมมความปรารถนา ทจะอยตอไป ถงกบตองท�ารายชวตของตนเองไปกได เพราะขาดปญญา ทคอยเหนยวรงใจไมใหไปคดในทางอกศล คดไปในทางทจะสราง ความทกขขนมา สวนใหญพวกเราไมเขาใจ คดวาเวลาเราคดถงเรองความแก ความเจบ ความตาย แลวเปนอกศล เปนเหมอนกบแชงตวเองใหแกใหเจบใหตายเรวๆ แตความจรงในทางพระพทธศาสนา ถอวาการคดถงเรองความแก ความเจบ ความตาย อยเรอยๆ นเปนปญญา เปนกศล เปนสรณะ เปนทพงของใจ เพราะถาเรามปญญาแลว เราจะปลอยวาง เราจะไมยดไมตด เพราะเรารวาเวลาทเรายดเราตดเราจะทกขวนวายใจมาก ทรมานจตใจมาก แตพอเราปลงได วางได ปลอยได ใจของเรากจะโลงขนมาทนท มความสขขนมาทนท กลบดใจ เสยอกวาไมตองยงเกยวกบสงตางๆ อกตอไป ไมตองกงวลกบคนนนกบคนน กบเรองนนกบเรองน ถาเขาไปจากเราได เรากหมดภาระกบเขาไปทนท นคอความรสกในใจของผทมปญญาจะเปนอยางนน จะเหนคณประโยชนของการปลอยวาง จะเหนคณประโยชนของการเจรญการเกด แก เจบ ตาย การพลดพรากจากกน เพราะเปนเหมอนกบ

254

อาวธไวปองกนใจนนเอง นละทเราเรยกวา ธมมง สรณง คจฉาม

เปนอยางน คอปญญา ความรตามความเปนจรงของทกสงทกอยางท

ใจตองสมผสรบร เชน รวารางกายของเราตองแก ตองเจบ ตองตาย

ตองรวาคนทเกยวของกบเรา สมบตทเรามอยสกวนหนงกตองจาก

เราไปไมชากเรว บางอยางกไปเรว บางคนกไปเรว บางคนกไปชา

บางอยางกไปชา ไมแนนอน ไมเทากน แตสงทแนนอนกคอตองไป

ดวยกนทงนน จะชาหรอเรวเทานนเอง

ดงนน ถาเราคอยสอนใจของเราอยเรอยๆ ไมใหลม เรากจะ

ไมยดไมตด แตพอเราลมเมอไหร เรากจะยดตดทนท เราจงตองเจรญ

อยเรอยๆ ดงทพระพทธเจาทรงสอนพระอานนท ทรงถามพระอานนทวา

“อานนท วนหนงเธอไดเจรญมรณานสต คอความตายมากนอยเพยงไร”

พระอานนทกทลตอบไปวา “กเจรญวนละ ๕ - ๖ ครง เชน เชา กลางวน

เยน กอนนอน” อยางนเปนตน พระพทธเจาทรงตรสวา “อานนท

เธอยงประมาทอย เธอยงไมสามารถปองกนภยทจะมาเหยยบย�า

ท�าลายจตใจของเธอได ถาเธอตองการทจะไมใหมความทกขเขามา

เหยยบย�าท�าลายจตใจเลย เธอจะตองเจรญมรณานสตทกลมหายใจ

เขาออกเลยทเดยวถงจะสามารถปองกนความทกขทเกดจากความหลง

255

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ทหลอกใหใจไปยดไปตดไปอยากอยนานๆ ได” เพราะความหลงน

ท�างานอยตลอดเวลา มนคดอยตลอดเวลา คดอยากจะอยไปตลอดเวลา

คดอยากไมแก ไมเจบ ไมตาย ตลอดเวลา ดงนน เราจงตองเจรญ

มรณานสต คอการดบของชวตของรางกายนตลอดเวลาเชนเดยวกน

ถงจะทนกบภยของกเลสคอความหลง ทจะหลอกใหสรางความทกข

ขนมา หลอกใหอยากอยไปนานๆ แตถาเรามการเจรญมรณานสต

อยเรอยๆ แลว ใจของเราจะวางเฉย จะไมอยากอยไปนานๆ แตก

ไมอยากตาย จะอยเฉยๆ เปนกลาง อยกได ตายกได เพราะถาเกดอยาก

จะอยแลวตองตายกจะทกขทรมานใจ หรอถาอยากจะตายแตยงตองอย

กตองทกขทรมานใจเหมอนกน แตถารแลววาเมอถงเวลากไป เมอยง

ไมถงเวลาทตองไปกยงไมตองไป กอยตอไป ถาท�าใจอยางนแลว

ใจกจะไมทกขไมว นวายทงขณะทอย หรอทงขณะทก�าลงตองไป

เชนเดยวกบสงตางๆ ทจะตองอยกบเราหรอจะตองจากเราไป ไมวาจะ

เปนทรพยสมบตขาวของเงนทองกตาม เปนบคคลตางๆ กตาม กเปน

เชนเดยวกน เมอถงเวลาเขายงอยกบเรากใหเขาอยไป เมอถงเวลา

ทเขาจะจากไปกใหเขาจากไป ถาเราท�าอยางนไดรบรองไดวาใจของเรา

จะไมมความทกข ไมมความวนวายใจ จะอยไดอยางสขอยางสบาย

256

นแหละคอสรณะทพงของใจเปนอยางน เกดจากการไดยนไดฟง

ในเบองตน ไดยนไดฟงพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา เชนในวนน

ทสอนใหเจรญมรณานสต สอนใหพจารณาถงความแก ความเจบ

ความตาย ถงการพลดพรากจากกน วาเปนเรองธรรมดา เมอเราไดยน

ไดฟงแลวเรากน�าเอาไปบ�าเพญ เอาไปเจรญตอ เอาไปพจารณาตอ

เอาไปคดอยเรอยๆ ใหเปนเหมอนกบอาวธคมอของเราเลย ไมวาเรา

จะท�าอะไร อยทไหน เวลาใด กขอใหเรามความคดพจารณาเรองเหลาน

อยเรอยๆ เพราะถาเรามแลว เราจะไมโลภกบอะไร เราจะไมอยาก

กบอะไร และเราจะไมโกรธกบอะไร เพราะถาเราไมโลภเรากจะไมโกรธ

ความโกรธนเกดจากความโลภเกดจากความอยาก เวลาเราไมไดอะไร

ดงใจเรากจะเกดความโกรธขนมา แตถาเราไมโลภไมอยากกบอะไร

เพราะเรารวาไดมาแลวสกวนหนงกตองเสยมนไป ไดมาแลวกเปน

ภาระทางจตใจ ท�าใหตองหวงตองกงวล ตองคอยดแลรกษา เมอเรา

รอยางนเรากไมโลภไมอยากได เรากจะไมโกรธ เรากจะไมเสยอก

เสยใจ เวลามอะไรจะสญเสยอะไรไปเรากจะไมเดอดรอนใจ เราไดอะไรมา

เรากจะไมดอกดใจเพราะเราร วามนเปนของชวคราว ไดมาแลว

สกวนหนงกตองเสยมนไป

257

พระอาจารยสชาต อภชาโต

นคอการสรางสรณะทพงทางใจขนมาดวยการไดยนไดฟง แลวก

น�าเอาไปเจรญตอ เอาไปบ�าเพญตอ เรยกวาเปนการภาวนา ถาเราสามารถ

พจารณาไดอยเรอยๆ อยตลอดเวลา เรากจะมปญญาไวคอยคมครอง

ปองกนจตใจไมใหทกข ไมใหวนวายกบเรองอะไรทงสน เวลาใครจะ

จากเราไป เรากไมเสยอกเสยใจ ไมเกดความโกรธแคนขนมา แตถาเรา

ไมเจรญอยเรอยๆ แลว เวลาคนทเรารกหนจากเราไป เรากจะเสยใจ

เรากจะโกรธแคนอาฆาตพยาบาทขนมาได แลวเราอาจจะตองไปท�า

ในสงทเสยหายตามมา เมอเรามความแคนความอาฆาตพยาบาท เราก

อาจจะไปฆาเขาได เมอฆาแลวเรากตองไปใชเวรใชกรรมทงในปจจบน

และในอนาคตตอไป คอในปจจบนกตองหนเจาหนาทต�ารวจ หรอ

ไมเชนนนกถกจบไปลงโทษเขาคกเขาตะราง ตายไปกตองไปตกนรก

ไปเกดในอบาย แตถาเรามปญญาสอนใจไวอยเรอยๆ พอเวลาใคร

จะจากเราไป เรากจะไมโกรธแคนไมอาฆาตพยาบาท เพราะเรารลวงหนา

อยแลววาสกวนหนงเขาตองจากเราไปอยางแนนอน เราเตรยมตว

เตรยมใจไวแลว เมอเราเตรยมใจเตรยมตวไวไดแลว พอเกดเหตการณ

ขนมากจะรสกเฉยๆ ไมทกขไมเดอดรอนแตอยางใด นแหละคอ

ความวเศษของการมสรณะทพงทางใจ

258

ขอใหเราจงพยายามน�าเอามาบ�าเพญน�าเอามาเจรญอยเรอยๆ

ใหเปนอาวธคกายคใจของเรา เหมอนกบเจาหนาทต�ารวจหรอทหาร

ทเวลาออกปฏบตหนาทตองมปนตดตวไวเสมอเพราะจะไดใชในเวลา

ทจ�าเปน ฉนใด พวกเรากเปนเหมอนเจาหนาทต�ารวจเหมอนกน เพราะ

เรากมผรายทจะมาคอยท�าลายสรางความทกขใหกบใจของเรา เราจง

ตองมอาวธคใจ กคอมปญญา คอการเจรญมรณานสต หรอการเจรญ

อนจจง ทกขง อนตตา เจรญพจารณาอยเรอยๆ วาทกสงทกอยาง

ไมเทยงแทแนนอน ไมจรงถาวร มการเกดขนตงอยแลวดบไป สกวนหนง

กตองจากเราไป สกวนหนงเขากตองจากเราไป ไมไดใหความสขกบเรา

อยางแทจรง ถาไมจ�าเปนกอยาไปโลภไปอยากไดมา เพราะเทากบเปน

การเอาความทกขเขามาใสใจของเรา เพราะไมไดเปนสมบตทแทจรง

ของเรา เราไมสามารถไปบงคบควบคมใหอยกบเราไปไดตลอด และ

เราไมจ�าเปนจะตองมสงตางๆ เพราะใจนไมมความจ�าเปนจะตองมอะไร

ยงมนอยเทาไหรยงมความสขมากขนเทานน ยงไมมอะไรเลยยง

มความสขไดเตมท เชน จตทอยในพระนพพาน ไมมอะไรเลย ปรมง

สญญง ไมมอะไรทงสน แตจตทยงเวยนวายตายเกดอยกจะมรางกาย

จะมสมบตขาวของเงนทอง จะมคครอง มลกมสามมภรรยา กจะม

259

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ความวนวายกบสงตางๆ บคคลตางๆ เหลาน นแลคอธรรมชาตของใจ

เปนอยางน ใจไมไดสขเพราะมสมบตมอะไรมากมายกายกอง แตกลบ

จะมความทกขมากไปตามสงทมอย เพราะใจหลงไปยดตดกบสงตางๆ

ทไมเทยงนนเอง เมอไมเทยงแลว เวลาทจากไปกจะตองเสยอกเสยใจ

รองหมรองไห แตถาไมมอะไรเลยกจะไมมอะไรจะตองเสยอกเสยใจ

ไมมอะไรทจะตองมาคอยหวงคอยกงวลดวย พระพทธเจาจงทรงสอน

ใหเราพยายามสรางสรณะทพงขนมา พยายามท�าจตใจของเราใหวางไว

อยาไปยดอยาไปตดกบสงตางๆ แลวเราจะมความสขทงในขณะทเราอย

และในขณะทเราไป จะอยหรอจะตายกไมส�าคญอะไร จตใจจะไมเดอดรอน

จะไดอะไรมาหรอจะเสยอะไรไปกจะไมทกขไมวนวายใจ

นคอความประเสรญของสรณะทพงทางใจทพระพทธเจาไดทรง

มอบใหกบสตวโลกทงหลาย อยทวาสตวโลกนนมปญญาทจะเหน

คณคาของทพงอนนหรอไม หรอจะเปนเหมอนกบไกทไดพลอยแลว

ไมเหนคณคาของพลอย เพราะไกนชอบหาแตตวหนอนอยางเดยว

อยากกนแตตวหนอนอยางเดยว ไดพลอยมากไมรจกเอาไปใชให

เกดประโยชน พวกเรากเชนเดยวกน ถาเราไมเหนคณคาของ ธมมง

สรณง คจฉาม ไมเหนคณคาของธรรมะทเปนสรณะ เปนทพงทแทจรง

260

ของเรา เรากจะเปนเหมอนกบไกทไดพลอย ไมรจกเอาประโยชนจาก

พลอยทหาไดมา กตองมแตตวหนอนเปนสรณะเปนทพง ถาพวกเรา

ไมเหนธรรมะเปนสรณะ เรากจะไปเหนเงนทองเปนทพง เหนบคคลตางๆ

เปนทพง เหนสมบตตางๆ เหนสงของตางๆ เปนทพง เมอเราไปยด

สงตางๆ เหลานเปนทพง เรากตองมาทกข มาวนวายใจ มาเศราโศก

เสยใจ

ดงนน ขอใหเราพยายามพจารณาใหเหนคณคา

อนประเสรฐของพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา

แลวพยายามนอมเอาเขามาสใจดวยการปฏบต แลวเรา

จะไดสรณะทจะดแลรกษาใจของเราใหอยอยางรมเยน

เปนสข แคลวคลาดปลอดภยจากทกขภยอนตราย

ทงหลายทงปวง จงขอฝากเรองของการสรางสรณะนใหทาน

ไดน�าเอาไปพนจพจารณาและปฏบตเพอประโยชนสขทจะตามมาตอไป

การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

261

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๓๔สมบตทแทจรงของจตใจ

๒๔�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

262

263

พระอาจารยสชาต อภชาโต

บญบารมทเราสะสมกนในขณะน

จะเปนสมบตทอยในทปลอดภย

และจะเรยกใชไดในยามทเรามความตองการ

เชน เวลาทไปเกดในภพใหมชาตใหม

บญบารมนกจะสงใหเราไปเกดในสคต

พระอาจารยสชาต อภชาโต

265

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนพระ วนธรรมสวนะ วนฟงธรรม เปนวนทสาธชน

พทธบรษททงหลายไดมาวด เพอมาบ�าเพญมาสรางบญบารมทเปน

สมบตทแทจรงของจตใจพวกเราทกคน เปนสมบตทจะตดไปกบใจ

ของเรา ตงแตเรมตนสะสมบญบารมนมาคอในปจจบนน และจะอย

ควบคไปกบจตใจตอไปในอนาคต ถงแมจะตายจากโลกนไปแลว บญบารม

กสามารถน�าเอาตดตวไปได บญบารมจะเปนผทคอยสนบสนนสงเสรม

ใหมแตความสข มแตความเจรญ มแตความกาวหนา พระพทธเจา

จงทรงบญญตวนพระใหศรทธาญาตโยมทงหลายไดปลอยวางภารกจ

การงานเพอจะไดมาสะสมบญบารมน

การมาวดเพอสะสมบญบารมกเหมอนกบการไปทธนาคารเพอ

น�าเอาสมบตทมคาตางๆ ไปฝากไปเกบไว เชน เอาเงนเอาทอง

เอาเพชรนลจนดาตางๆ เอาไปเกบไวในทปลอดภย เมอมความตองการ

กจะไดเรยกเอามาใชได บญบารมทเราสะสมกนในวนนกเปนเชนนน

จะเปนสมบตทอยในทปลอดภย และจะเรยกใชไดในยามทเรามความ

ตองการ เชน เวลาทไปเกดในภพใหมชาตใหม บญบารมนกจะสงใหเรา

ไปเกดในสคต คอไปเกดเปนมนษย เปนเทพ เปนพรหม เปนพระอรยเจา

266

ถาเราไมไดสะสมบญบารม เรากจะไมมสงทคอยสงใหเราไปเกดใน

ทดได เรากตองไปเกดในอบาย

ดงนน จงขอใหเราเพยรสรางบญบารมกนอยางสม�าเสมอ ไมวา

จะเปนทานบารม ศลบารม เนกขมมบารม เมตตาบารม ปญญาบารม

อเบกขาบารม อธษฐานบารม สจจบารม วรยบารม และขนตบารม

รวมกนกเปน ๑๐ บารมดวยกน เปนบารมทพระพทธเจาไดทรงบ�าเพญ

มาเปนเวลาอนยาวนาน จนในทสดกสงผลใหไดบรรลเปนพระอรหนต-

สมมาสมพทธเจา เปนทกราบไหวบชาของพวกเรามาจนถงทกวนน

พวกเรากจะไปในทางเดยวกบทพระพทธเจาไดทรงด�าเนนไปถาเรา

หมนบ�าเพญบารมทง ๑๐ นอยอยางสม�าเสมอ ขอใหเหนคณคาของ

บารมนวามคณคายงกวาสงตางๆ ทงหลายในโลกน ไมวาจะเปน

ลาภ ยศ สรรเสรญ สข ตางๆ ทสตวโลกทงหลายมความชนชม

มความอยากไดมาเปนสมบตไวครอบครอง ขอใหเรารวามนเปนเพยง

สมบตชวคราวเทานน ไมจรงถาวรอยกบโลกน เมอใจจากโลกนไป

กจะไมสามารถน�าเอาลาภ ยศ สรรเสรญ สข ตางๆ ตดตวไปได สงท

จะตดตวไปไดกคอทรพยภายใน คอบญบารมนเอง ถาเราไมบ�าเพญ

267

พระอาจารยสชาต อภชาโต

บญบารม เวลาทเราเดนทางจากโลกนไป เราจะไมมอะไรตดไม

ตดมอไป ไมมอะไรตดไปกบใจ กจะตองไปเกดในทต�า ไปเกดในทมแต

ความทกข มแตความเสอมเสย มแตความวนวาย มแตความยากล�าบาก

จงขอใหเราหมนสรางบญบารมดงททานทงหลายไดมาบ�าเพญกน

ในวนน เชน ทานบารมคอการให ไมวาจะใหวตถขาวของเงนทองตางๆ

หรอใหวชาความรทเรยกวาวทยาทาน หรอใหอภย คอไมอาฆาต

พยาบาท จองเวรจองกรรม ถอโทษโกรธเคองตอผทสรางความเสยหาย

ใหกบเรา เรยกวาอภยทาน หรอใหธรรมะ คอน�าเอาค�าสอนของพระพทธเจา

ทเราไดยนไดฟงทเราไดปฏบตจนเหนผลแลววามคณประโยชนกบ

ถาสามารถสรางบารมทงสองขอนได

คอทานบารมและศลบารมแล ว

เมอตายไปยอมไดไปเกดในสคต

อยางแนนอน

268

จตใจ เพราะท�าใหจตใจของเราสงบรมเยนเปนสข ไมทกขไมวนวาย

ไปกบเรองราวตางๆ เรากน�าเอาไปสอนกบผอนตอไป กเรยกวาเปน

ธรรมทาน นคอทานบารมทเราสามารถบ�าเพญกนไดอยตลอดเวลา

ไมวาจะอยทไหนเราสามารถใหทานได มาวดกใหทานได ไปอยขางนอก

กใหทานได เชน เหนขอทานเขาอดอยากขาดแคลนกใหทานเขาไป

อยางนเรยกวาทานบารม บารมขอท ๒ กคอ ศลบารม คอการไมเบยดเบยน

ผอน ตงอยในความสงบกาย วาจา คอไมฆาสตวตดชวต ไมลกทรพย

ไมประพฤตผดประเวณ ไมพดปดมดเทจ และไมเสพสรายาเมา นเปน

การสรางศลบารม ถาสามารถสรางบารมทง ๒ ขอนได คอทานบารม

และศลบารมแลว เมอตายไปยอมไดไปเกดในสคตอยางแนนอน ไมวา

จะเปนเทพในชนตางๆ หรอกลบมาเกดเปนมนษย กตองมบารมทง

๒ สวนน คอ ทานบารมและศลบารม

ถาตองการทจะไปสงกวานน คอไปสขนพรหมโลก กตองบ�าเพญ

บารมขอท ๓ ควบคไปดวย กคอเนกขมมบารม คอการละเวนจากการ

หาความสขทางตา ห จมก ลน กาย คอไมหาความสขจากสงตางๆ

ในโลกน ไมวาจะเปนการดม การกน การด การฟง การเทยวเตรตาม

269

พระอาจารยสชาต อภชาโต

สถานทตางๆ หรอหลบนอนกบคนทเรารกคนทเราชอบ ตองละเวนทงหมด

แลวหนมาหาความสขทางดานจตใจ คอท�าจตใจใหสงบดวยการบ�าเพญ

สมถภาวนา คอท�าจตใจใหสงบ ไมวาจะดวยวธใดกตาม เชน จะสวดมนต

ไปกได จะบรกรรมพทโธไปกได จะก�าหนดดลมหายใจเขาออกไปกได

โดยใหมสตควบคมใจไมใหไปคดถงเรองตางๆ ใหอยกบงานทเราใหท�า

ถาสวดมนตกสวดอยางเดยว อยาไปคดเรองอะไร ถาบรกรรมพทโธ

กบรกรรมพทโธอยางเดยว อยาไปคดอะไร ถาดลมหายใจเขาออก

กดลมหายใจอยางเดยว อยาไปคดเรองอะไร แลวจะท�าใหจตใจสงบตว

ลงได เมอสงบแลวกจะประสบกบความสข มความสบายใจ มความนง

มความสงบ มความอมมความพอ ถาตายไปกจะไดไปเกดในสวรรค

ชนพรหมโลก

ถาอยากจะขนไปสงกวานนอก คออยากจะไปสมรรคผลนพพาน

ไดไปเปนพระอรยเจาขนตางๆ ตงแตขนโสดาบนขนไป จนถงขน

พระอรหนต หรอพระพทธเจา กตองบ�าเพญบารมอกขอหนง กคอ

ปญญาบารม คอตองศกษาท�าความเขาใจถงสภาวธรรมทงหลาย

ทจตใจมาเกยวของดวย ไมวาจะเปนรางกายของเรากด รางกายของ

270

คนอนกด สงของตางๆ ทงหลายทมอยในโลกนกด ตองรวาเปนสงท

ไมเทยงแทแนนอน ไมจรงถาวร เกดขน ตงอย แลวตองดบไป เมอรแลว

กจะไดไมยดไมตด กจะปลอยวาง เมอปลอยวางจตใจกจะหลดพน

จากความทกขทงหลาย จตใจกจะบรรลเปนพระอรยบคคลขนตางๆ

จนถงขนสงสดได นกคอปญญาบารมทเกดขนจากการไดยนไดฟง

พระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา อยางททานไดก�าลงฟงอยในวนน ถาฟง

แลวเกดความเขาใจกจะสามารถน�าเอาไปปฏบตได สามารถเอาไปตด

ความยดมนถอมนในสงตางๆ ได ตดไดแลวจตใจกจะไมทกขไมวนวาย

กบเรองอะไรทงสน เพราะเหนโทษของการยดตดวาจะสรางความทกข

สรางความทรมานใจใหกบตน ถาปลอยวางไดแลวใจจะสบายไมวา

การบ�าเพญปญญาบารม

ในเบองตนกตองฟงจากผรกอน หรอ

ศกษาจากหนงสอธรรมะตางๆ แลวก

น�าเอาไปใครครวญพจารณาอยเรอยๆ

เสรจแลวกน�าเอาไปบ�าเพญจตภาวนา

271

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อะไรจะเกดขนกตาม จะไมสรางความทกขสรางความเดอดรอนใหกบ

ใจไดเลย นคอปญญาบารม เกดจากการไดยนไดฟง และเกดจาก

การน�าเอาสงทไดยนไดฟงนไปพจารณาอยเนองๆ ไปคดอยเรอยๆ เชน

คดวาเกดมาแลวตองแก ตองเจบ ตองตาย ตองพลดพรากจากกน

ถาคดไดตอนไหนตอนนนกจะดบความโลภ ดบความโกรธ ดบความหลงได

ถาไมไดคดกจะถกความโลภ ความโกรธ ความหลง หลอกใหโลภ

ใหโกรธใหหลงได ถาคดไดอยางสม�าเสมอตลอดเวลา กเรยกวา

สามารถปองกนไมใหความโลภ ความโกรธ ความหลง มาหลอก

มาฉดลากใหจตใจไปโลภ ไปโกรธ ไปหลงได ถาไมโลภ ไมโกรธ ไมหลง

แลวกจะไมมความทกขใจ ความทกขใจนเกดจากความโลภ ความโกรธ

ความหลง เทานน ไมไดเกดจากอะไรเลย

ดงนน เราตองพยายามเจรญปญญาดวยการภาวนา คอท�าจตใจ

ใหสงบในเบองตนกอน เพราะถาจตไมสงบแลว จะไมสามารถพจารณา

ความเกด แก เจบ ตาย ไดอยางตอเนอง เพราะกเลสจะดงใหไป

คดเรองอน ใหคดไปเรองงานเรองการ เรองของคนนนเรองของคนน

เลยลมเรองส�าคญไป คอเรองแก เจบ ตาย พอลมเรองแก เจบ ตายไป

272

กจะโลภ จะโกรธ จะหลง จะอยากได อยากม อยากเปน แลวกตองทกข

วนวายไมรจกจบจกสน แตถาเราท�าจตใจใหสงบไดแลว จตใจจะนง

จะไมถกกเลสความโลภ ความโกรธ ความหลง ฉดไปใหไปคดเรองอน

เรากบงคบควบคมใหคดแตเรองทเปนปญญา เชน เรองแก เจบ ตาย

ไดอยางตอเนอง เรากจะมปญญาไวคอยคมครองใจของเราไมใหกเลส

คอ ความโลภ ความโกรธ ความหลง มาฉดลากใหไปทกขกบเรองนน

ทกขกบเรองน วนวายกบเรองนน วนวายกบเรองน นคอการบ�าเพญ

ปญญาบารมเปนอยางน ในเบองตนกตองฟงจากผรกอน หรอศกษา

จากหนงสอธรรมะตางๆ แลวกน�าเอาไปใครครวญพจารณาอยเรอยๆ

เสรจแลวกน�าเอาไปบ�าเพญจตภาวนา ท�าจตใจใหสงบในเบองตน

ดวยการบรกรรมพทโธกด ดวยการสวดมนตกด ดวยการดลมหายใจ

เขาออกกด พยายามท�าอยางตอเนองจนจตสงบลง เมอจตสงบแลว

หลงจากทออกจากความสงบกเจรญปญญาตอ พจารณาเรองความแก

ความเจบ ความตาย เรองการพลดพรากจากสงตางๆ ทงหลาย

พจารณาไปเรอยๆ จตกจะมปญญาไวคมครองปองกนไมใหไปทกข

ไปวนวายกบเรองตางๆ นคอปญญาบารม

273

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาเราตองการทจะใหมปญญาบารม เรากตองมอธษฐานบารม

คอเราตองมความตงใจ ตงใจทจะปฏบต ตงใจทจะศกษาพระธรรม

ค�าสอนของพระพทธเจา แลวน�าไปปฏบต เชนวนนเรากมอธษฐานบารม

เพราะกอนทเราจะมาวด เรากตองตงใจไวลวงหนากอนวาวนนจะมาวด

นคอค�าวาอธษฐาน แปลวาความตงใจ ค�าวาอธษฐานนไมไดแปลวา

การขอ เชน เราขอพระ ขอเปนอยางนนขอเปนอยางน ขอใหไดไปสวรรค

ขอใหไดไปเกดเปนมหาเศรษฐ อยางนไมใชเปนอธษฐาน แตเปนการขอ

การอธษฐานนตองเปนการตงใจทจะท�าสงใดสงหนง เชน ตงใจจะมาวด

ตงใจจะฟงเทศนฟงธรรม ตงใจจะภาวนาท�าจตใจใหสงบ ตงใจทจะ

เมอตงใจจะท�าอะไรแลว กจะตอง

ท�าให ได ถงแม จะต องตายไป

กยอมเสยชวต อยางนถงเรยกวา

มสจจบารม

274

เจรญปญญาพจารณาเรองความแก ความเจบ ความตาย อยางตอเนอง

อยางนถงจะเรยกวาเปนอธษฐานบารม ถาเรามความตงใจแลว เราก

ตองมสจจบารมดวย คอเราตองมความจรงใจกบความตงใจของเรา

อยาโกหกหลอกตวเราเอง ตงใจวาจะมาวด พอถงเวลากไมมา ขอนอนตอ

ขเกยจ อยางนกเรยกวาไมมสจจะ มอธษฐานบารมแตไมมสจจะ

กไมเกดประโยชนอะไร ตงใจจะท�าอะไรกท�าไปไมตลอดรอดฝง เชน

ปใหมคนสวนใหญมกจะตงใจท�าความดกน เชน เคยสบบหรกตงใจจะ

เลกสบบหร กเลกไดเพยง ๒-๓ วน กหมดก�าลง กตองกลบมาสบอก

อยางนกเพราะวาไมมสจจบารม ถามสจจบารมแลว เมอตงใจจะท�า

อะไรแลวกจะตองท�าใหได ถงแมจะตองตายไปกยอมเสยชวต อยางน

ถงเรยกวามสจจบารม เชน พระพทธเจาททรงตงสจจอธษฐานในขณะ

ทนงอยใตตนโพธกอนทจะตรสร ทรงตงสจจอธษฐานวา ถาไมไดตรสร

กจะไมลกจากทนงน ถงแมเลอดในรางกายจะเหอดแหงหายไปหมด

กจะยอมใหรางกายนตายไป ถายงไมตรสรกจะไมลกจากทนงน

เปนอนขาด นคอสจจอธษฐานของพระพทธเจา เปนเหตทท�าให

พระพทธเจาไดตรสร เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาขนมาได

พวกเรากสามารถเปนไดเหมอนกน ถาเรามสจจะ มอธษฐานบารม

275

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ตงใจจะท�าบญทกภพทกชาตทกเวลานาททมโอกาสทจะท�าได แลวก

ท�าตามทไดตงใจไว ถาอยางนแลวไมชากเรวกจะไดบรรลเปนพระอรหนต

หรอไมเชนนนกไดเปนพระพทธเจาอยางแนนอนในอนาคตทไมไกลน

อยางแนนอน จงขอใหเราสรางอธษฐานบารม คอตงใจท�าด ตงใจ

ละบาป ตงใจช�าระความโลภ ความโกรธ ความหลง ใหหมดไปจากจตใจ

ใหถอเปนเปาหมายของชวต ใหถอเปนงานประจ�าชวตจตใจของตนเอง

แลวกใหมสจจะ คอใหมความจรงใจทจะท�าตามทไดตงใจไว แลวรบรอง

ไดวาไมนานกจะไดพบกบสงทเลศทประเสรฐอยางแนนอน

การบ�าเพญบารมทง ๑๐ ทพวกเรา

ควรจะหมนบ�าเพญกนอยางสม�าเสมอ

เพอทจะพฒนาชวตจตใจของเราให

เจรญขน ใหสงขน ใหดขน ใหมความสข

มากขน ใหอยหางไกลจากความทกข

ทงหลาย

276

นอกจากอธษฐานและสจจบารมแลว บารมทตองบ�าเพญตอ กคอ

วรยบารม ความพากเพยร เพราะเมอเราตงใจแลว มสจจะแลว เราก

ตองท�า กตองมความขยนหมนเพยรท�า เชน ขยนมาวดอยเปนประจ�า

อยางสม�าเสมอ ขยนท�าบญใหทาน ขยนรกษาศล ขยนปฏบตธรรม

นงสมาธเจรญปญญา อยางนเรยกวา วรยบารม ถามความตงใจ มสจจะ

แตท�าแบบคอยเปนคอยไป ท�าแบบไมคอยอยากจะท�า ท�าแบบขเกยจ

ท�าไปนานสกเทาไหรกจะไปไมถงจดหมายปลายทาง เพราะวาไมม

ความขยนหมนเพยร ตองมความขยนหมนเพยร ตองพยายามท�าอยเรอยๆ

หนกเอาเบาส ไมทอถอย ไมหยดไมหยอน ตองท�าจนกวางานนน

จะเสรจถงจะหยดท�า ไมใชท�าพกหนงแลวกหยดพกสกสองสามชวโมง

แลวกท�าไปอกสกสองสามนาท แลวกหยดพกไปอกสองสามชวโมง

อยางนกจะไปไมถงไหนเพราะไมมวรยบารมนนเอง

นอกจากวรยบารมแลว กตองมขนตบารมความอดทนดวย เพราะ

การปฏบตธรรมนเปนสงทยากเหมอนเขนครกขนภเขา ตองใช

ความอดทน ตองใชความพยายามมาก ถาไมอดทน พอเจออะไรทยากๆ

เขาหนอย ท�าไดเดยวเดยวกเลกท�าแลว เชน นงสวดมนตไดไมถง ๕ นาท

277

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กเบอแลว ไมอยากจะสวด แลวกเลกสวด อยางนแสดงวาไมมความอดทน

หรอนงไปแลวเกดอาการเจบตรงนนปวดตรงนกทนไมไหว กลกจาก

การนง ลกจากการท�าสมาธ อยางนกจะไมไดผลขนมา แตถาม

ความอดทนแลว จะเจบอยางไรกไมสนใจ กปลอยใหมนเจบไป มนเจบได

เดยวมนกหายได ไมมอะไรจรงถาวร แมแตความเจบปวดของรางกาย

มนกไมจรงถาวร ปลอยมนเจบไป เดยวมนกหยด เดยวมนกหาย

ของมนเอง ขอใหเรามความตงใจทจะปฏบตไปเรอยๆ ไมตองไปสนใจ

กบความเจบปวด แลวเดยวเรากจะผานความเจบปวดนไปได ไมวาใคร

กตามถานงฝกท�าสมาธแลวจะตองเจอความเจบปวดทางรางกายทกคน

คนทมความอดทนกจะสามารถผานไปได คนทไมมความอดทนกจะตด

อยตรงนน นงสมาธมากปกไปไมถงไหน พอเจอความเจบปวดหนอย

กยอมแพยกธงขาว กลบบาน กเลยไปไมถงไหนสกท

นคอการบ�าเพญบารมทง ๑๐ ทพวกเราควรจะหมนบ�าเพญกน

อยางสม�าเสมอเพอทจะพฒนาชวตจตใจของเราใหเจรญขน ใหสงขน

ใหดขน ใหมความสขมากขน ใหอยหางไกลจากความทกขทงหลาย

ใหไดเขาเฝาพระพทธเจาทรอเราอยทพระนพพาน เปนสงทพระพทธเจา

278

ปรารถนามากทสดในการประกาศพระธรรมค�าสอนของพระองค

ทานไมตองการอะไรจากเรา ไมตองการดอกไมธปเทยน ไมตองการ

ค�ายกยองสรรเสรญเยนยอ ไมตองการใหเราไปเคารพนบถอ ตองการ

เพยงอยางเดยว ตองการใหพวกเราปฏบต ใหพวกเราบชาดวยการปฏบต

คอการศกษาฟงเทศนฟงธรรม แลวกน�าเอาสงทไดยนไดฟงไปปฏบต

ไปเรอยๆ จนกวาจะบรรลถงจดหมายปลายทาง ถาตราบใดยงไมถง

พระนพพาน ยงไมหลดพนจากการเวยนวายตายเกด กจะบ�าเพญไป

เรอยๆ จะปฏบตไปเรอยๆ ไมวาจะเปนชาตนหรอชาตอนๆ ทจะตามมา

ตอไป ถาไดเกดเปนมนษย มโอกาสไดปฏบต กจะปฏบตไปเรอยๆ

สงอนๆ ในโลกนไมมคณคากบจตใจ

อยางแทจรง ไมไดชวยท�าใหจตใจ

เจรญขนสงขน ไม ได ท�าให จตใจ

พนจากความทกขได มแตการปฏบต

ตามพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา

เทานน

279

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จะไมใหความส�าคญตอสงอยางอนมากกวาการปฏบตตามพระธรรม

ค�าสอนของพระพทธเจา เพราะสงอนๆ ในโลกนไมมคณคากบจตใจ

อยางแทจรง ไมไดชวยท�าใหจตใจเจรญขนสงขน ไมไดท�าใหจตใจ

พนจากความทกขได มแตการปฏบตตามพระธรรมค�าสอนของ

พระพทธเจาเทานนทจะสามารถท�าใหเราหลดพนจากความทกข

ทงหลายได หลดพนจากการเวยนวายตายเกดได

ดงนน จงขอใหเราใหความส�าคญตอวนพระ อยาปลอยใหวนพระน

ผานไปโดยไมไดสรางบญบารม ถาวนพระไมสะดวกทจะบ�าเพญ กขอให

เราใชวนเสารหรอวนอาทตยเปนวนพระแทน เพราะในสมยปจจบนน

วนพระไมไดตรงกบวนหยดท�างาน เรากตองเลอนวนพระไปเปนวนเสาร

วนอาทตย เพราะเปนวนทเราไมตองไปท�างาน เปนวนทเรามเวลาวาง

ทเราจะมาวดมาสรางบญบารมได หรอถาเรามความสามารถทจะ

สรางบญบารมไดทกวนกขอใหเราสรางไป เพราะถาเรารอเพยงแต

วนพระหรอวนเสารอาทตยกจะไมเพยงพอ หรอจะลาชา กวาจะไปถง

พระนพพานไดกตองเวยนวายตายเกดไปอกหลายรอบดวยกน แตถาเรา

บ�าเพญทกๆ วนได ภพชาตตางๆ กจะลดนอยลงไป และดไมดกอาจจะ

280

หลดพนจากการเวยนวายตายเกดไดในชาตนเลย จงขอใหเรา

จงอยาตงอยในความประมาท ขอใหเราพจารณาวา สงขาร

คอรางกายของเรานนเปนสงทไมเทยงแทแนนอน มแตจะ

รวงโรยไปเรอยๆ และจะหมดไปในทสดไมชากเรว ดงนน

ในขณะทเรายงมชวตอย อยาผดวนประกนพรง ควรจะ

รบสรางบญสรางกศลในขณะทเราสามารถท�าได เพราะ

อนาคตนไมแนนอน อาจจะตายไปในวนพรงนกได หรอ

อาจจะพกลพการท�าใหไมสามารถสรางบญสรางกศลได

ถาเราท�าอยางนแลวรบรองไดวาเราจะไดไปถงจดหมาย

ปลายทาง คอการหลดพนจากความทกขทงหลาย หลดพน

จากการเวยนวายตายเกดไดอยางแนนอน

จงขอฝากเรองของการบ�าเพญบญบารมทง ๑๐ นใหทาน

ไดน�าไปพนจพจารณาและปฏบตเพอประโยชนสขทจะตามมาตอไป

การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

281

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๓๕บญชบญกศล

๒๙�ธนวาคม�๒๕๕๐

ธ ร ร ม ะ ใ น ศ า ล า

282

283

พระอาจารยสชาต อภชาโต

บญกศลนยงท�ามากเทาไหร

ยงท�าใหใจมความสงบ มความเยน มความสบาย

มความอม มความพอ มคณคากบชวตจตใจทแทจรง

พระอาจารยสชาต อภชาโต

285

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนเปนวนแรกของวนหยดในชวงเทศกาลสงทายปเกาตอนรบ

ปใหม มวนหยดอย ๔ วนดวยกน คอวนท ๒๙-๓๐-๓๑ ธนวาคม และ

วนท ๑ มกราคม เปนเวลาดทพวกเราจะไดรบมาท�าบญท�ากศลเพอ

ปดบญชบญกศลของป ๒๕๕๐ น ใหไดเปนไปตามเปาหมายทเราได

ตงใจไวตงแตตนปวาจะท�าบญใหมาก จะละบาป จะเขาวดอยเรอยๆ

จะเลกอบายมขตางๆ ตอนนกเหลออยอก ๓ วน ถายงท�าไมไดถงเปา

กขอใหใช ๓ วนทเหลออยน ใหรบสรางบญสรางกศล ละบาป ละอบายมข

ตางๆ เพอประโยชนสขแกชวตจตใจของเรา เพราะไมมอะไรจะมคณคา

มความส�าคญเทากบชวตจตใจ ถาชวตจตใจของเราไมดไมสขแลว

ตอใหเรามอะไรมากมายกายกองกไมเกดประโยชนอะไร มเงนทอง

ทวมหว แตถาจตใจไมมบญ ไมมความสข ไมมบญทจะท�าใหจตใจ

มความสงบ มความสข มความเยน มความสบาย เงนทองมมากนอย

เพยงไรกไมเปนประโยชนกบจตใจ เพราะสงทเปนคณประโยชน

กบจตใจกคอบญกศลนเทานน อยางอนนนเปนประโยชนกบกเลส

เสยมากกวา ประโยชนกบความโลภกบความอยากตางๆ เวลาเราเกด

ความโลภเกดความอยากไดสงนนสงน เรากตองหาสงนนสงนมาใหได

เพราะถาหามาไมไดกเลสมนกจะสรางความทกขใหกบใจ จะออกฤทธ

286

ออกเดช ท�าใหอยไมเปนสข ท�าใหกระวนกระวาย กระสบกระสาย

กนไมไดนอนไมหลบ แตพอไดสงทอยากไดแลวหรอไดท�าในสงท

อยากท�าแลว ความกระสบกระสายความทกขนนกดบไปชวครชวขณะ

แตไมนานเดยวความอยากกปรากฏขนมาใหม กตองท�าใหใจของเรา

กระวนกระวาย กระสบกระสาย อยากจะไดอยากจะท�าอก กตองเรมไป

ท�าใหมอก กจะเปนอยางนไปเรอยๆ ถาเราท�าตามอ�านาจของความอยาก

อ�านาจของความโลภ แตเราจะไมไดพบกบความสขความอมความพอ

ของใจเลย ถาเราไมท�าบญสรางกศลกน เพราะบญกศลนยงท�ามาก

เทาไหร ยงท�าใหใจมความสงบ มความเยน มความสบาย มความอม

มความพอ นแหละคออาหารของใจทแทจรง มคณคากบชวตจตใจ

ทแทจรง กคอบญและกศลนนนเอง

พระพทธเจาจงทรงสอนใหพทธศาสนกชนหมนท�าบญกนอยาง

สม�าเสมอ ไมวาจะอยทไหนกตามสามารถท�าบญไดเสมอ เพราะบญน

มหลายรปแบบดวยกน มหลายชนดดวยกน เหมอนกบอาหารทม

หลากหลายชนด อาหารทเรารบประทานกนน เรากเลอกรบประทานได

ขนอยกบวาเราอยทไหน ถาอยใกลรานกวยเตยวเรากกนกวยเตยวไปกอน

287

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาใกลรานขาวแกงเรากกนขาวแกง อยใกลโรงแรมกเขาไปในโรงแรม

กนอาหารฝรงบางกได เมอรบประทานเขาไปแลวกจะท�าใหมความอม

มความพอแกรางกาย ฉนใด ใจกมอาหารของใจเชนเดยวกนทเรยกวา

บญ มอยหลายชนดดวยกน เชน บญทเรารจกกนเปนสวนใหญกคอบญ

ทเกดจากการให เรยกวาทาน ทานนแปลวาการให ใหใครกเปนบญ

เหมอนกน ใหพระกเปนบญ ใหโยมกเปนบญ ใหสนขกเปนบญ เพราะ

บญนแปลวาความสขใจ เมอเราใหความสขแกผอนแลว เชน ใหอาหาร

กบพระภกษสามเณร หรอใหอาหารกบเพอนฝง หรอใหอาหารกบสนข

กบปลา เรากมความสขใจขนมา นเรยกวาทาน เปนการให เราไมตอง

แยกวาท�าบญกบพระถงจะเปนบญ ใหกบผอนนนเปนทาน นเปนเพยง

เราไม ต องแยกว าท�าบญกบพระ

ถงจะเปนบญ ใหกบผอนนนเปนทาน

นเปนเพยงภาษาทเขาใชกนเทานนเอง

แตความจรงแลวความหมายกคอ

ทานนเอง คอการให

288

ภาษาทเขาใชกนเทานนเอง คอถาใหของพระกเรยกวาท�าบญ ใหกบ

ผอนทไมใชเปนพระกเรยกวาใหทาน แตความจรงแลวความหมายกคอ

ทานนเอง คอการให ไมวาจะใหใครกได การใหนเปนเหต เมอใหแลว

กจะมผลคอบญตามมา บญกคอความสขใจ ความอมใจ ความพอใจ

นเปนผลเบองตนของการใหทาน และผลทจะตามมากมอกในภพตอๆ ไป

เชน ไปเกดภพหนาชาตหนา กจะมสงของตางๆ มเงนทองรอเราอย

เกดแลวกจะมรปรางหนาตาสวยงาม ผวพรรณผองใส อยางนเรยกวา

เปนอานสงสเปนผลของการใหทาน

การใหนกมสงทใหไดหลายชนดดวยกน ไมจ�าเปนจะตองใหแต

เงนทองขาวของ เชน กบขาวกบปลาอาหารตางๆ สงทเราใหไดยงมอก

เชน การใหอภย เวลาทเราโกรธใครแลว เราอยากจะท�ารายอยากจะ

แกแคน เรากควรทจะใหอภย เพราะใหอภยแลวจะท�าใหใจเราเยน

ใจเราสงบ ถาเราไมใหอภย ใจเราจะรมรอน จะเปนเหมอนไฟนรก

เผาผลาญจตใจ และถาเราไปท�ารายเขา เรากจะกลายเปนคนไมด

จากคนดกลายเปนคนไมดไปไดเพราะไมรจกใหอภย ถาเรารจกใหอภย

เรากจะรกษาความดของเราได เรากจะไมเปนคนไมดไป นคอสงท

289

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เราใหไดนอกจากการใหวตถขาวของตางๆ นอกจากนนเรากยงให

วทยาทานได คอใหความรแกผอน เรามความรอะไรแลวผอนสนใจ

อยากจะศกษาจากเรา เรากใหเขาไปโดยไมคดเงนคดทอง เชน เรารจก

วธท�ากบขาวท�าอาหารทมรสชาตด เอรดอรอย มคนอนเขาสนใจอยาก

จะมาเรยนรจากเรา เรากสอนเขาไป อยางนกเปนบญ เรยกวาเปน

วทยาทาน เปนการใหเชนเดยวกน และสงทเราใหไดอกอยางกคอ

ธรรมทาน คอการใหธรรมะ ถาเรามธรรมะอยในตวเรา เรารวาอะไร

ดอะไรชว อะไรเปนคณอะไรเปนประโยชน อะไรท�าใหจตใจมความสข

อะไรท�าใหดบความทกขในใจได เวลาทผอนเขามความทกขใจแลว

เขามาปรบความทกขกบเรา เรากใหธรรมะเขาไป สอนใหเขารจกปลง

ใหรจกวาง ใหรจกใหอภย เชน ถาเขาโกรธแคนโกรธเคองใคร กบอก

เขาวาใหอภยไปเถด แลวจะสบายใจ อยาไปอาฆาตพยาบาท เพราะจะ

ท�าใหเปนเรองเปนราวขนมา จะท�าใหมความทกขมากขนไปอก นคอ

การใหธรรมะ ในสงตางๆ ทเราใหไดนพระพทธเจาทรงตรสไววา “การให

ธรรมะ ชนะการใหทงปวง” เพราะมธรรมะเทานนทจะดบความทกขใจได

ทจะดบไฟนรกทก�าลงเผาผลาญจตใจได ทจะยบยงไมใหตองไปเกด

ในอบายได กคอธรรมะค�าสอนของพระพทธเจานเทานน

290

นคอสงทเราใหแกผอนได และเมอเราใหแลวเรากจะมความสข

จะมมากมนอยกขนอยทวาเราใหแลวเราตองการผลตอบแทนจากผรบ

หรอไม ถาเราใหแลวเราไมตองการผลตอบแทนอยางใดเลย ใหอยางฟรๆ

ไมมเรยกรองคาตอบแทน ไมวาจะเปนการขอบอกขอบใจ หรอการส�านก

ในบญคณของเรากตาม ถาเราใหโดยทไมตองการอะไรจากผรบ เรากจะ

มความสขมาก แตถาเราใหแลวเรายงตองการสงตอบแทนจากผรบ

ความสขกจะไมม เพราะมนไมไดเปนการให มนเปนการแลกเปลยน

เปนการซอขาย ดงนน ถาเราอยากจะใหเพอใหเปนบญ เรากตองให

โดยไมหวงผลตอบแทน ใหไปแลวกใหไปเลย ไมตองไปตดตามถามด

วาเอาไปท�าอะไร เอาไปใชหรอเปลา เอาไปกนหรอเปลา หรอเอาไป

ใหคนอน อยางนเรยกวายงไมไดใหอยางเตมท ถาใหเตมทแลวไมตอง

ถาเราอยากจะใหเพอใหเป นบญ

เรากตองใหโดยไมหวงผลตอบแทน

ใหไปแลวกใหไปเลย

291

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไปกงวล สงทเราใหเขาไปแลว เขาจะเอาไปท�าอะไรกเรองของเขา

เพราะมนไมไดเปนของเราแลว เปนของๆ เขาแลว แตถาเราไดยนวา

เขาน�าเอาสงทเราใหไปท�าในเรองทไมด เชน เราใหเงนแลวเขาเอาไป

ซอเหลามากน ซอยาเสพตดมาเสพ ถาเรารในภายหลง เรากไมตองไป

ใหเขาอก เพราะใหไปแลวกไมเปนคณเปนประโยชน แตเปนโทษกบเขา

แตถาใหเขาไปแลว เขาเอาไปใชจายคาเลาเรยน เอาไปซอหนงสอเรยน

ซอเครองแบบส�าหรบไปโรงเรยน อยางนถาเรารทหลงถาเรามอก

เรากใหเขาไดอก เพราะวาสงทเราใหเขาไปนน เขาเอาไปท�าคณ

ท�าประโยชน ในเบองตนกท�าประโยชนกบตวเขากอน คอเอาไปใช

เพอการศกษาเลาเรยน เมอเขาเรยนจบแลว เขากจะไดมวชาความร

รกษาตวเขาใหอยในสมมาชพ คอท�ามาหากนอยางสจรตได ไมไป

เบยดเบยน ไมไปสรางความเดอดรอนใหกบผอน การใหอยางนเปน

การชวยสงเสรมสงคมใหดขน ใหคนมศลมธรรม ใหคนมความสามารถ

ทจะพงตนเองได แลวกจะไมไปเปนภาระแกสงคม ไมไปสรางปญหา

ใหกบสงคม แตเมอเราใหไปแลวเราอยาไปกงวล อยาไปคดหวงวา

เขาจะเอาไปท�าตามทเราตองการใหเขาท�าหรอตามทเขาแจงมาหรอไม

เมอเราพจารณาวาเปนเหตเปนการกระท�าทด เรากใหเขาไป หรอ

292

เราอาจจะตดตามดเพอใหรวาเขาท�าตามทเขาพดหรอเปลากได แตเรา

ไมจ�าเปนทจะตองไปกงวล ไปหวง หรอไปเสยใจในภายหลง ถาเรา

ตดสนใจใหอะไรไปแลวกถอวายต หมดปญหา ไมตองไปกงวล ไมตอง

ไปหวงอกตอไป เพราะไมเชนนนแลวมนกจะไมมความสข

นคอการใหทาน เรยกวาเปนการท�าบญอยางหนง พระพทธเจา

ทรงสอนใหพวกเราพยายามท�ากนอยางสม�าเสมอเพอชวตของเราจะได

อยอยางรมเยนเปนสข ถาเราไมใหแลว ใจของเรานนจะมความตระหน

มความหวงแหน มความยดตดในสมบตขาวของเงนทองตางๆ เวลา

สญเสยขาวของเงนทองไปกจะเสยอกเสยใจไมสบายใจ แตถาเราเคย

ใหอยเปนประจ�าแลว เวลาขาวของเราถกลกถกขโมยไป เราจะไมรสก

เสยอกเสยใจแตอยางใด เพราะเรากคดวาเปนการใหเหมอนกน

เมอมนไปแลวกอยาไปเสยใจ สมองวาเปนการท�าบญใหทานดกวา

คนทเขามาเอาเขากคงมความจ�าเปน เขาอดอยากขาดแคลน เขาไมกลา

ขอเรา หรอกลววาขอแลวจะไมได เขากเลยมาขโมยไป ถาเรารวา

เขาเดอดรอนกใหเขาไป แลวเรากจะรสกสบายใจขนมา จะไมเสยใจ

จะไมโกรธแคนโกรธเคอง เพราะวาความเสยใจกเปนความทกข

293

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยางหนง ความโกรธแคนกเปนความทกขอยางหนง เราไมควรทจะ

สรางมนขนมา ถาเรารจกวธรกษาใจหรอรจกวธท�าใจใหมความสขแลว

เราจะอยอยางเปนสขตลอดเวลาทามกลางเรองราวตางๆ ทไมพง

ปรารถนาทงหลาย เชน การพลดพรากจากสงตางๆ ไป ถาเรารวา

เปนเรองธรรมดา เราเกดมาเรากไมไดเอาอะไรตดตวมา เรามากบบญ

กบบาปทเราไดเคยท�าเอาไวทตดมากบใจของเรา และเรากหามนใหม

แลวเรากไดสงนนสงนมาเปนสมบต แตสกวนหนงเรากตองทงสงทงหลาย

ไปหมด เพราะเรากตองจากโลกนไปขางหนาอก ถาเรารอยางนแลว

เราจะไดไมยดไมตดกบสงของตางๆ กบบคคลตางๆ เพราะรวาถาเรา

ยดเราตดแลว เราจะมความทกขใจ มความไมสบายใจ เวลาอยดวยกน

กตองคอยหวงคอยกงวล เวลาจากกนกตองรองหมรองไห เศราโศก

เสยใจ แตถาเราฝกท�าใจใหปลอยวาง พรอมทจะใหเขาไปเสมอไมวา

จะเปนอะไรกตาม เมอถงเวลาเขาจะไปกใหเขาไป จะเปนขาวของ

เงนทอง เมอเขาจะไปกใหเขาไป จะเปนเพอน เปนพเปนนอง เปนสาม

เปนภรรยา เปนบตรเปนธดา เปนพอเปนแม เปนปยาตายาย เมอถงเวลา

ทเขาตองไปกใหเขาไป ถาเราพรอมอยเสมอ เราจะไมมความทกข

กบเขา เขาอยเรากไมมความทกข เขาไปเรากไมมความทกข ขณะทอย

294

เรากพยายามใหความสขกบเขาใหมากทสดเทาทจะมากได เพราะ

เรารวาการใหความสขแกผอนนนท�าใหเรามความสขใจ แตถาเรา

ตองการสงตางๆ จากคนนนจากคนน จากสงนนจากสงน ใจของเรา

กจะมแตความทกข เพราะเมอเรามความอยากความตองการ เราก

อยากจะใหเขาอยกบเราไปนานๆ แตเรากรอยในใจวาเขาไมสามารถ

อยกบเราไปไดตลอด สกวนหนงเขากตองจากเราไป

ดงนน เราไมควรทจะไปมความอยากกบอะไรทงนน ไมตองไป

อยากไดสงนนสงน ไมตองการอยากจะอยใกลกบคนนนใกลกบคนน

ถาอยไดกอย กนไป ถามอะไรกมไป แตเมอถงเวลาทจะตองให

เขาไปจากเรากตองใหเขาไป อยาไปเสยดาย อยาไปยดตด เพราะ

การเสยดายการยดตดนจะท�าใหเราไมมความสขใจ เราจงตองรจกให

อยเสมอ การใหจงเปนสงทกวางขวางใหญโตมาก ควรจะใหไดทกสงทกอยาง

ทเรามอย เพราะไมชากเรวสกวนหนงเรากตองจากสงตางๆ ทเราม

อยไป เราไมสามารถเอาไปกบเราได แตสงทเราเอาไปไดกคอบญกศล

ทเกดจากการใหนเอง เกดจากการปลอยวาง ถาเราใหได เราปลอยวางได

เราจะไปอยางมความสข แลวเราจะไปเกดในทๆ ด ไปเกดบนสวรรค

หรอไดกลบมาเกดเปนมนษยทมสมบตขาวของเงนทองรอเราอย

295

พระอาจารยสชาต อภชาโต

มรปรางหนาตาสวยงาม มผวพรรณผองใส นคอเรองของบญกศล

ทจะตดไปกบใจของเรา แตพวกเรานยงมองไมเหนใจของเรา เราจง

ไมรวาเราตายไปแลวเราจะไปเกดหรอเปลา แลวถาไปเกดจะไปเกด

ทไหน นนเปนเพราะวาใจของเรานนยงมดบอด ยงไมมปญญา ไมม

แสงสวางแหงธรรมทจะท�าใหเราเหนถงใจของเราวาเปนอยางไร เราจง

ตองเชอคนอยางพระพทธเจา เพราะพระพทธเจานทานมดวงตา

เหนธรรม ทานมปญญา ทานมองเหนใจทพวกเรามองไมเหนกน

ทานเหนวาใจนแลเปนผมาเกด เปนผมาครอบครองรางกาย แลวกมา

ครอบครองสมบตขาวของตางๆ แลวเมอถงเวลาทจะตองไป ใจกไป

ตามล�าพง ไปกบบญกบบาปทไดมาท�าเอาไว

ถามบญมากกวาบาปกจะไปอยาง

มความสข ถามบาปมากกวาบญ

กจะไปดวยความทกข ความวนวายใจ

กจะไปเกดในอบาย

296

ถามบญมากกวาบาป กจะไปอยางมความสข ถามบาป

มากกวาบญ กจะไปดวยความทกข ความวนวายใจ กจะไปเกดในอบาย

เชน ไปเกดเปนเดรจฉานหรอไปตกนรก เปนตน ถาไมอยากจะไป

ตกนรกไปในอบาย กตองรจกให รจกปลอยวาง เพราะเมอเรารจกให

รจกปลอยวาง เรากจะไมหวงแหน เราจะไมอยากไดสงตางๆ มา

โดยวธทไมถกตอง เชน เราจะไมไปท�าบาปท�ากรรมเพอใหไดใน

สงทเราตองการ หรอเพอรกษาสงตางๆ ของเราทเรารกไว เพราะเรา

รวาเรารกษาไวไมไดนนเอง รกษาไวอยางไรสกวนหนงกตองจากกนไป

หรออยากจะไดอะไรมา เรากอยาไปหามาดวยวธทไมถกตอง ท�าบาป

ท�ากรรม เพราะมนจะไมเปนความสข มนจะกลบเปนความทกข

มากกวา เชน เราไปแยงสามแยงภรรยาของผอนเขามา ถงแมวาเราจะ

มความสขในเบองตน แตเรากตองมความกงวลทตามมาตอไป กงวล

วาสามหรอภรรยาของเขาจะตามมาทวงเอาคนไป จะตามมาหาเรอง

กบเรา มาสรางเวรสรางกรรมกบเรา อยางนกจะท�าใหเราไมมความสข

แตถาเรายงหกหามจตใจไมได ยงอยากจะมคครองอย ยงอยากจะ

มสามยงอยากจะมภรรยา กขอใหเราหาโดยวธทสจรต คออยาไป

ประพฤตผดประเวณ ใหไปสขอใหถกตองตามหลกประเพณ ถาเรา

297

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไดมาอยางน ความทกขความวนวายตางๆ กจะไมมตามมา แตถา

จะใหดสอยคนเดยวไมได เพราะถาเราอยคนเดยวได เราจะสบายใจกวา

เราจะเปนอสระเตมตว เราอยากจะกน อยากจะนอน อยากจะท�าอะไร

อยากจะไปทไหน เราสามารถท�าไดทนท ไมตองมาปรกษากบคครอง

ของเรา ไมตองมาขออนญาตกน เรามสทธเสรภาพในชวตของเรา

อยางเตมท แตถาเรามคครองแลว เรากตองแบงใจใหกบเขา เราอยาก

จะท�าแตเขาไมอยากท�า กท�าไมได เขาอยากจะท�าแตเราไมอยากท�า

กท�าไมได อยางนสอยคนเดยวไมได อยคนเดยวแลวตามหลกของ

ธรรมชาตนนมความสขมากกวา เพยงแตวาใจของเรานน

มนออนแอ มนไมชอบอยคนเดยว เพราะอยคนเดยวแลว

มความรสกเหงา อางวางเปลาเปลยว พอมเพอนแลวก

จะมความสข แตในขณะเดยวกนกมปญหาตางๆ ตามมา

อยดวยกนไมนานเดยวกเบอขหนากน เดยวกทะเลาะกน

เดยวกมเรองมราวกน

ปญหาของพวกเราอยตรงน อยตรงทเราไมรวาอยแบบไหน

จงเปนวธทดทสด เรากตองเอาพระพทธเจาเปนตวอยาง พระพทธเจา

298

กอนททานจะออกบวช ทานกมคครองเหมอนกน มภรรยา มครอบครว

แตทานทรงเหนวามนเปนชวตทวนวาย เรองมาก พระพทธเจาจงตดสนใจ

สละราชสมบต แลวกออกบวช พอไปบวชอยคนเดยวแลวกมความสข

มากกวา แตกอนทจะมความสขไดกตองตอสกบความอยากตางๆ

เพราะความอยากนมนไมไดหมดไปเวลาทออกบวช มนกยงมอยในใจอย

จงตองตอสไมท�าตามความอยากตางๆ อยากจะมเพอน อยากจะไป

หาเพอนกไมไป อยากจะไปเทยวทนนเทยวทนกไมไป อยากจะดม

อยากจะกนอะไรทไมจ�าเปนกไมท�า อยางนตองฝน ฝนดวยการปฏบตธรรม

เชน ดวยการนงสมาธ แลวกดวยการเจรญปญญา ตอนนงท�าสมาธ

กท�าใหจตใจเราหยดความอยากไดชวคราว แลวถาตองการหยด

เราอยคนเดยวจะมความสขอยางมาก

เพราะไมมปญหา ไมมเรองมราวกบ

ใครทงนน ใครจะเปนอะไรกจะไมสง

ผลกระทบกบจตใจของเรา

299

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยางถาวรกตองใชปญญาสอนใจ สอนวาสงตางๆ ทเราอยากไดนน

มนไมไดเปนความสขหรอก มนมแตความทกขมแตปญหาตามมา

ไดอะไรมาแลวกตองทกขกบสงนน ไดสามกตองทกขกบสาม ไดภรรยา

กตองทกขกบภรรยา ไดลกกตองทกขกบลก ไดสมบตขาวของเงนทอง

กตองทกขกบสมบตขาวของเงนทอง ตองคอยดแลรกษา ตองคอยหวง

คอยกงวล แลวตองมาเสยใจเวลาทสญเสยไป ถาเราตอสกบความอยาก

ตางๆ ได เรากจะอยตามล�าพงได เราจะอยแบบเรยบงายได อยแบบ

ไมมสมบตอะไรกได เพยงแตขอใหมปจจย ๔ เพอดแลรกษารางกายนไว

เทานนกพอแลว ถาเราท�าใจไดแลว เราอยคนเดยวจะมความสขอยางมาก

เพราะไมมปญหา ไมมเรองมราวกบใครทงนน ใครจะเปนอะไรกจะ

ไมสงผลกระทบกบจตใจของเรา แตถาเรายงอยคนเดยวไมได ยงตอง

มสงตางๆ หอมลอมเราไวอย เรากจะตองทกขกบสงตางๆ อยตลอดเวลา

พระพทธเจาทรงคนพบวถทางแหงความสขทแทจรงแลว จงได

น�าเอามาสงสอนพวกเรา สอนใหพวกเราปลอยวางกน อยาไปยด

อยาไปตดกบสงของตางๆ ทมนไมจ�าเปนตอการด�ารงชพ อยาไปยด

กบคนนนกบคนน เพราะเราไมมเขา เรากอยได และดกวาอยกบเขา

300

เสยดวยซ�าไปถาเราท�าใจได ถาเราท�าใจไมใหอยากอยกบคนนนอยกบ

คนนได อยคนเดยวนจะสบายใจกวาอยกบคนนนอยกบคนน

นคอวธทจะสรางความสขใหกบชวตจตใจของเรา กคอ

การท�าบญดวยการให ดวยการปลอยวาง ไมยดไมตด

ดวยการท�ามาหากนดวยวธทสจรต ไมผดศลผดธรรม นคอ

เบองตนของการสรางความสขใหกบชวตจตใจของเรา

และเมอเราไดพบกบความสขในใจแลว เรากจะมก�าลงใจ

ทจะสรางใหมมากยงขน ตอไปเรากจะอยากปฏบตธรรม

อยากจะนงสมาธ อยากจะไปอยวดจ�าศล อยากจะ

ออกบวช เพราะเปนความสขทแทจรง เปนความสขทไมม

ความทกขตามมาทหลง

จงขอฝากเรองของการท�าบญเพอใหมความสขใจนใหกบทาน

ไดน�าไปพนจพจารณาและน�าไปปฏบต เพอประโยชนสขทจะตามมา

ตอไป การแสดงกเหนวาสมควรแกเวลา จงขอยตไวเพยงเทาน

302

วดญาณสงวรารามฯ เปนพระอารามหลวงชนเอก ชนดวรมหาวหาร

สรางขนเมอป ๒๕๑๙ โดยนายแพทยขจรและคณหญงนธวด อนตระการ

พรอมดวยบตรธดา มจตศรทธาบรจาคทดนจ�านวน ๑๐๐ ไร ๑ งาน

๙๒ ตารางวา แดสมเดจพระญาณสงวรฯ อดตเจาอาวาสวดบวรนเวศวหาร

(ทรงเปนสมเดจพระสงฆราช องคท ๑๙ ตงแต พ.ศ. ๒๕๓๒-๒๕๕๖)

เพอสรางวดในพระพทธศาสนา และปรารภใหมนามตามทนนาม

สมณศกดของสมเดจฯ วดนจงมชอวาวดญาณสงวราราม

ระยะแรกวดนมฐานะเปนส�านกสงฆและไดรบอนญาตอยางเปน

ทางการเมอวนท ๒๑ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๒๓ ยกฐานะขนเปนวด และ

รบพระราชทานวสงคามสมา เมอวนท ๑๐ มนาคม พ.ศ. ๒๕๒๕

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทรงมพระมหากรณาธคณโปรดเกลาฯ

รบไวเปนวดในพระบรมราชปถมภ และไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ

ใหยกวดญาณสงวราราม เปนพระอารามหลวงชนเอก ชนดวรมหาวหาร

ตงแตวนท ๔ มนาคม พ.ศ. ๒๕๓๑ ปจจบนอาณาเขตของวดมพนท

๓๖๖ ไร ๒ งาน ๑๑ ตารางวา นอกจากนนยงมเนอทในเขตโครงการ

ประวตวดญาณสงวรารามฯ

303

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พระราชด�าร ประมาณ ๒,๕๐๐ ไรเศษทตดตอกบอาณาเขตวดญาณ-

สงวรารามฯ อาจถอเปนวดประจ�ารชกาลพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ

เนองจากคณะผสรางวดไดพรอมใจกนสรางขนเพอนอมเกลานอม

กระหมอมถวายแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ เนองในโอกาสเฉลม

พระชนมพรรษา ๕ รอบ

ผศรทธาสนใจสอบถามรายละเอยดเพมเตมและจองทพกไดท

วดญาณสงวรารามฯ ต.หวยใหญ อ.บางละมง จ.ชลบร โทร. (๐๓๘)

๓๔๓๖๑๔, (๐๓๘) ๓๔๓๖๑๕

304

สงเขปประวตพระอาจารยสชาต�อภชาโต

ทานถอก�าเนดเดอนพฤศจกายน

พ.ศ. ๒๔๙๐ ตวทานเองสนใจธรรมะ

ตงแตสมยเรยนอยทโรงเรยนเซเวนเดย

แอดเวนตสต (Seventh-day Adventist

Ekamai School ปจจบนคอโรงเรยน

นานาชาตเอกมย กรงเทพฯ) เมอเรยน

จบเกรด ๑๒ (ม.๖) ไดเดนทางไปศกษาตอ

ดานวศวกรรมโยธา (Civil Engineering)

ท State University มลรฐแคลฟอรเนย

สหรฐอเมรกา เมอเรยนจบกลบมาเมองไทยไดท�างานอยชวงระยะหนง จนกระทง

คนพบหนทางสความสงบทแทจรงหลงจากไดอานหนงสอธรรมะทพระฝรง

แปลจากพระไตรปฎกเปนภาษาองกฤษเกยวกบเรองไตรลกษณ คอ อนจจง

ความไมเทยง

305

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ทานไดตดสนใจออกบวชเมออายได ๒๗ ป ตรงกบวนท ๑๙ กมภาพนธ

พ.ศ. ๒๕๑๘ ณ วดบวรนเวศวหาร โดยมสมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆ-

ปรณายก (เจรญ สวฑฒโน) เปนพระอปชฌาย หลงจากบวชไดประมาณ

๖ สปดาห ทานไดเดนทางไปวดปาบานตาด จงหวดอดรธาน เพอศกษา

และปฏบตธรรมกบหลวงตามหาบว ญาณสมปนโน รวมระยะเวลา ๙ ป

หลงจากนนทานกลบมาจ�าพรรษาทวดโพธสมพนธ เมองพทยา จงหวดชลบร

อยอก ๑ ป กอนจะเดนทางมาจ�าพรรษาทวดญาณสงวรารามฯ ตงแต

ปลายป พ.ศ. ๒๕๒๗ จนถงปจจบน

ทานพระอาจารยสชาต อภชาโต ไดรบพระราชทานตงสมณศกดเปน

พระราชาคณะชนสามญ ทพระจลนายก พระราชาคณะปลดซายในสมเดจ

พระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก (เจรญ สวฑฒโน)

ไดรบพระราชทานพดยศ เมอวนท ๕ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ และไดรบ

การแตงตงใหเปนผชวยเจาอาวาส วดญาณสงวรารามฯ โดยไดรบมอบ

หมายใหดแลการปฏบตธรรมของพระสงฆ รวมถงการดแลรกษาพนทของวด

ทงหมด

306

กจและเวลาประจำาวนทสามารถเขาพบ

พระอาจารยสชาต�อภชาโต

แผนทเสนทางเดน

เวลา ๐๕.๕๐-๐๖.๔๕ น. (โดยประมาณ)

เดนบณฑบาตพรอมคณะสงฆ วดญาณฯ บรเวณบานอ�าเภอ

เรมทซอยนาจอมเทยน ๓๐ (เรมเดนเมอฟาสวางเหนลายมอ ทงน

เวลาสามารถเปลยนแปลงตามสภาพอากาศ)

307

เวลา ๐๗.๓๐-๑๐.๐๐ น. (โดยประมาณ)

ฉนเชาทศาลาอเนกกศล สว.กว. (ศาลาฉน) โดยจะมการแสดงธรรม

กอนฉนประมาณ ๓๐ นาท ในวนพระ วนส�าคญทางศาสนา วนเสาร-

อาทตย และวนหยดตามท ครม. ประกาศ

เวลา ๑๔.๐๐-๑๖.๐๐ น. (โดยประมาณ)

ณ จลศาลา เขตปฏบตธรรมเขาชโอน

- วนเสาร-อาทตย และวนส�าคญทางศาสนา แสดงธรรมและตอบปญหาขอสงสยเกยวกบการปฏบต

- วนจนทรถงศกร (วนพระ) หรอวนหยดตามท ครม. ประกาศ สนทนาและตอบปญหาธรรมะ

หมายเหต : ขอความกรณางดเขาพบพระอาจารยนอกเหนอจาก

เวลาดงกลาว และขอความรวมมอสภาพสตรงดสวมกางเกงขาสน

และกระโปรงสน **งดรบกจนมนตในทกกรณ**

พมพท : บรษท ศลปสยามบรรจภณฑและการพมพ จ�ากด

โทรศพท ๐-๒๔๔๔-๓๓๕๑-๙ โทรสาร ๐-๒๔๔๔-๐๐๗๘

E-mail: silpasiamprinting@hotmail.com Website: www.silpasiam.com

ISBN : ๙๗๘-๖๑๖-๓๙๔-๖๗๔-๔

พมพครงท ๑ : กนยายน ๒๕๕๘

จ�านวนพมพ : ๕,๐๑๐ เลม

ผจดพมพ : คณะศษยานศษย

พมพแจกเปนธรรมบรรณาการ

หามจ�าหนาย

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวราราม จงหวดชลบร