สรปสาระท 3 : เศรษฐศาสตร โดย อ.คมกฤษณ ศรวงษ อ.สทศน ภมรตนจรนทร

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ความหมายและความส าคญของเศรษฐศาสตร

เศรษฐศาสตร เปนวชาทศกษาพฤตกรรมของมนษยทเกยวกบการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจของมนษย เชน การเลอกใชปจจยการผลต (ทรพยากร) ทมอยอยางจากด เพอกอใหเกดประโยชนสงสด นอกจากนนยงศกษาเกยวกบการกระจายและการแลกเปลยนผลผลตเพอใหสงคมมความเปนอยด ทงหมดนเศรษฐศาสตรอาจจะกลาววา เปนการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากด เพอกอใหเกดประโยชนทดทสดของมนษยและสงคม

ปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ การดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจทกระดบ มกจะเกดปญหาพนฐาน 3 ประการดงน 1. ปญหาวาจะผลตอะไร (What) จะผลตสนคาและบรการใด ในปรมาณเทาใด ถงจะพอแกการบรโภค 2. ปญหาวาจะผลตอยางไร (How) ในทนเปนการนาปจจยการผลตทมอยมาใชผลต จะผลตดวยวธใด ถงจะม

ตนทนในการผลตตา และไดผลผลตสง 1. ปญหาวาจะผลตเพอใคร (For whom) เมอผลตสนคาและบรการขนมาแลวจะสนองความตองการของใคร วชาเศรษฐศาสตรสามารถศกษาได 2 แนว ดงน 1. เศรษฐศาสตรจลภาค (Microeconomics) เปนการศกษาหนวยยอมของระบบเศรษฐกจ เชน พฤตกรรมของ

ผบรโภค ผผลต ตลาดสนคา และตลาดปจจยการผลต 2. เศรษฐศาสตรมหภาค (Macroeconomics) เปนการศกษาหนวยรวมของระบบเศรษฐศาสตร เชน การผลตของ

ระบบเศรษฐกจ การจางงาน การคลง รายไดประชาชาต เปนตน

กจกรรมทางเศรษฐกจ การผลต (Production) การผลต คอ การสรางสนคาและบรการเพอสนองความตองการของมนษย และเกดประโยชนในทางเศรษฐกจอยางใดอยางหนง ประโยชนในทางเศรษฐกจ (อรรถประโยชน : Utility) หมายถง การทาใหสนคาและบรการนน ๆ มคณคามากขนในทางเศรษฐศาสตร แบงประโยชนในทางเศรษฐกจได 5 ชนด คอ

1. ประโยชนเกดจากการเปลยนรป (Form Utility) เชน การเอาไมซงมาแปรรปแลวทาเปน โตะ 2. ประโยชนเกดจากการเปลยนสถานท (Place Utility) เชน นารตนชาต จากใตดนมาทาเครองประดบ 3. ประโยชนเกดจากเวลา (Time Utility) เชน ความเกา - ใหม ความเหมาะสมกบฤดกาลและการผลตเปนราย

แรก ตวอยาง ผงซกฟอก เรยกวา แฟบ / ซปไก เรยกวา แบรนด / บะหมกงสาเรจรป เรยกวา มามา 4. ประโยชนเกดจากเปลยนโอนกรรมสทธ (Posession Utility) เชน เสอผาจะเปนประโยชนแกผสวมใส

มากกวาชางตดเยบเสอผา เปนตน 5. ประโยชนเกดจากการใหบรการ (Service Utility) เชน แพทยใหการรกษาแกผเจบปวย ครสอนหนงสอให

ศษย ทนายวาความใหลกความ เปนตน การผลต แบงออกเปน 3 ระดบคอ 1. การผลตขนปฐมภม (Primary Production) เปนการผลตวตถดบ เชน การเกษตรกรรม การประมง

การปาไม เหมองแร (ลงทนตา ลงแรงสง ผลตอบแทนตา)

2. การผลตขนทตยภม (Secondary Production) เปนการนาวตถดบทผลตไดมาแปรรปเปนสนคาสาเรจรป เชน อตสาหกรรมตาง ๆ (ลงทนสง ลงแรงสง ผลตอบแทนสง)

3. การผลตขนอดม (Tertiary Production) เปนการผลตบรการ เชน การขนสง การประกนภย การทองเทยว การรกษาพยาบาล (ลงทนตา ลงแรงตา ผลตอบแทนสง)

ปจจยการผลต (Factors of Production) ในทางเศรษฐศาสตรมอย 4 อยางคอ 1. ทดน (Land) หมายถง แหลงผลต ซงหมายรวมถงทรพยากรทอยในบรเวณนนทงหมด 2. ทน (Capital) หมายถง สงซงนามาใชเปนเครองมอในการผลต เชน โรงงาน รถยนต เครองจกร วว ควาย

ยกเวน เงน (Money) 3. แรงงาน (Labour) หมายถง แรงกายและปญญาของมนษยเทานน 4. ผประกอบการ (Enterperneurship) หรอผผลต หมายถง ผทจะนาเอาทดน ทน และ แรงงาน มา

กอใหเกดการผลต ผลตอบแทนปจจยการผลต ( รายได )

- ทดน ผลตอบแทนเรยกวา คาเชา (Rent) - ทน ผลตอบแทนเรยกวา ดอกเบย (Interest) - แรงงาน ผลตอบแทนเรยกวา คาจาง (Wage) หรอคาแรง - ผประกอบการ ผลตอบแทนเรยกวา กาไร (Profit) ปจจยทควบคมปรมาณการผลตดงน 1. ปรมาณของวตถดบ ทจะนามาใชในการผลตวามมากนอยเพยงใด 2. ปรมาณความตองการของผบรโภค ทตองการนาผลผลตไปบรโภค 3. ราคาของผลผลตออกมาจาหนายในตลาดขณะนน สงหรอตาทง 3 ปจจยนถาพจารณาแลวกคอ อปสงค – อปทาน นนเอง

อปสงค – อปทาน อปสงค (Demand) หมายถง ความตองการในสนคาและบรการในระดบราคาหนง ๆ กฎของอปสงค (law of Demand) คอ 1. ถาราคาสง → อปสงคตา (จะทาใหราคาลดลงในทสด) 2. ถาราคาตา → อปสงคสง (จะทาใหราคาสงขนในทสด)

ตวการททาใหอปสงคเปลยนแปลงมดงน - ราคาของสนคาและบรการ - รายไดของผบรโภค

ราคา/ กก (บาท) อปสงค / กก. 10 10 20 8 30 6 40 4 50 2

- ความจาเปนทจะใชสนคาและบรการนน ๆ - สมยนยม - การโฆษณาของผผลต - การศกษาของผบรโภค - ราคาสนคาอนทเกยวของหรอสนคาทใชแทนกนได - การคาดคะเนราคา หรอการเกงกาไร - การเพมขนหรอลดลงของจานวนประชากร อปทาน (Supply) หมายถง ปรมาณของสนคาและบรการในระดบราคาหนง กฎของอปทาน ( Law of Supply)คอ 1. ถาราคาสง → อปทานสง (จะทาใหราคาลดลงในทสด) 2. ถาราคาตา → อปทานตา (จะทาใหราคาสงขนในทสด)

ราคา/ กก (บาท) อปสงค / กก. 10 5 20 10 30 15 40 20 50 25

ตวการททาใหอปทานเปลยนแปลงมดงน - ราคาของสนคาและบรการ - ฤดกาลของผลผลต

- เทคนคในการผลต (อตสาหกรรมหรอหตถกรรม) - ราคาวตถดบ - ราคาสนคาอนทเกยวของหรอสนคาอนทใชแทนกนได - การคาดคะเนราคาหรอการเกงกาไร - การเพมขนหรอลดลงของจานวนผผลตในตลาด ทฤษฎของอปสงค – อปทาน บางครงเรยกวา “กลไกแหงราคา (Price – Machanism)” ไดเพราะอปสงค – อปทาน

นนขนอยกบราคาของสนคาและบรการ ในขณะเดยวกน ราคาของสนคาและบรการกขนอยกบอปสงค – อทาน ประโยชนของอปสงค – อปทาน เพอใชเปนขอมลในการกาหนดปรมาณในการผลตและกาหนดราคา จาหนาย

สนคาและบรการไดอยางถกตอง ราคาดลยภาพ (Equilibrium Price) คอ ราคาสนคาและบรการทผบรโภคพอใจทจะซอและผผลตพอใจทจะขายให ปรมาณดลยภาพ (Equilibrium Quantity) คอ ปรมาณของสนคาและบรการทผบรโภคตองการทจะซอเทากบ

ปรมาณทผผลตตองการทขายให

ราคา/ กก (บาท)

อปสงค / กก. อปทาน / กก.

30 10 50 25 20 40 20 30 30 15 40 20 10 50 10

การหาคาดลยภาพจากตาราง ในแตละระดบราคาจะมคาของอปสงค – อปทาน แตกตางกน ถาราคาใดทคาของอปสงค และอปทาน เทากน ราคานนคอ ราคาดลยภาพ (กก.ละ 20 บาท) และคาอปสงค และอปทานทเทากนนน คอ ปรมาณดลยภาพ (30 กก.)

การหาคาดลยภาพจากรปกราฟ สงเกตเสนอปสงค (DD) และเสนอปทาน (SS) เสนทงสองตดกน ณ จดใด ถอวาเปนคาดลยภาพ คาบนแกนตง กคอ ราคาดลยภาพ (กก.ละ 20 บาท) และคาบนแกนนอน กคอ ปรมาณดลยภาพ (30 กก.)

สนคาลนตลาด (อปทานสวนเกน / อปสงคสวนขาด) คอ ปรมาณสนคาทมมากกวาความตองการสนคา สนคาขาดตลาด (อปทานสวนขาด / อปสงคสวนเกน) คอ ปรมาณสนคาทมนอยกวาความตองการสนคา

การบรโภค (Consumption) การบรโภค หมายถง การใชประโยชนจากสนคาและบรการ การบรโภคทสนเปลองหมดไป (Destruction) หรอ การบรโภคไดเพยงครงเดยว ไมสามารถบรโภคไดอก เชน

อาหาร นามนเชอเพลง เปนตน การบรโภคทไมสนเปลอง (Diminution) คอ การบรโภคทไดมากกวาหนงครง เชน เครองนมหม ของใชตาง ๆ

เปนตน

การกระจาย การแบงสรร (Distribution) การกระจาย คอ การจาหนายจายแจกสนคาและบรการซงเปนผลผลตไปยงผบรโภค ตลอดจนการแบงสรร

ผลตอบแทนไปยงผมสวนรวมในการผลต ในทางเศรษฐศาสตรนน แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1. การกระจายสนคา ไดแก การกระจายปจจยการผลต (ทดน ทน แรงงาน ผประกอบการ) และการกระจาย

ผลผลต (สนคาและบรการ) 2. การกระจายรายได ไดแก การกระจายผลตอบแทนปจจยการผลต (คาเชา ดอกเบย คาจาง กาไร) และการ

กระจายผลตอบแทนผลผลต (คาใชจายซอสนคาและบรการ)

การแลกเปลยน (Exchange) การแลกเปลยน หมายถง การนาเอาสนคาอยางหนงไปแลกกบอกอยางหนง ซงววฒนาการของการแลกเปลยนอย

3 ระยะดงน

การแลกเปลยนสนคาโดยตรง หรอการคาตางตอบแทน (Barter System) คอ การนาเอาสนคามาแลกเปลยนกน เชน ขาวสารแลกกบปย

การแลกทใชเงนเปนสอกลาง (Money System) คอ การแลกเปลยนทใชกนในปจจบน การแลกเปลยนทใชสนเชอหรอเครดต (Credit System) ในกรณไมมเงนหรอมเงนไมพอนน การแลกเปลยน

จะตองใชความไววางใจตอกน คอ สนเชอ หรอเครดต เชน การใชเชค บตรเครดต แทนตวเงน หรอระบบเชาซอ การวดระดบกจกรรมทางเศรษฐกจ การวดระดบกจกรรมทางเศรษฐกจ หมายถง การประเมนผลการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจมาระยะหนง (มกจะใชเวลา 1 ป) วาการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจนนดหรอไม ถาประสบความสาเรจด ดาเนนการตอไป ถาไมประสบความสาเรจ จะไดนามาปรบปรง จะประเมนจาก “รายไดประชาชาต” (National Income : NI) รายไดประชาชาต (National Income : NI) หมายถง มลคารวมของสนคาและบรการขนสดทายทประชาชาตผลตขนในระยะเวลา 1 ป โดยหกคาเสอมราคาของทรพยากรและภาษทางออม

รายไดเฉลยตอบคคลหรอรายไดตอบคคล (Per Capital Income) หมายถงคาของรายไดประชาชาตตอจานวนประชากร 1 คน ในการคานวณรายไดตอบคคลนนคานวณจากสตรตอไปน

รายไดตอบคคล = กรในประเทศจานวนประชา

าชาตรายไดประช

ผลตภณฑประชาชาตเบองตน (Gross Natioanl Product : GNP) หมายถง มลคารวมของสนคาและบรการขนสดทายทประชาชาตผลตขนในระยะเวลา 1 ป ผลผลตทเปนของคนชาตเดยวกนไมวาจะผลตในประเทศ หรอตางประเทศสามารถนามารวมไดทงหมดเปนคา GNP และ คา GNP นเปนขอมลในการคานวณรายไดประชาชาต (NI) ผลตภณฑในประเทศเบองตน (Gross Domestic Product : GDP) หมายถง มลคารวมของสนคาและบรการขนสดทายทผลตขนในประเทศในระยะเวลา 1 ป ผลผลตทเกดจากการผลตในประเทศทงหมดไมวาผผลตจะเปนคนชาตเดยวกนหรอคนตางชาตนามารวมกนเปนคา GDP และคา GDP น เปนขอมลในการคานวณอตราการขยายตวทางเศรษฐกจหรอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ในการคานวณรายไดประชาชาตสามารถคานวณไดจากมลคาของผลผลตรวมทประชาชาตผลตขนในระยะเวลา 1 ป รายไดรวมของประชาชาตในระยะเวลา 1 ป และรายจายรวมของประชาชาตในระยะเวลา 1 ป แตการคานวณนนมกจะประสบปญหาตาง ๆ ดงน

1. ขอมลตาง ๆ ไมตรงตามความเปนจรง 2. ไมสามารถกาหนดคาเสอมราคมของทรพยากรไดถกตอง 3. ไมสามารถกาหนดราคาของสนคาคงเหลอได ชวงปดบญชสนป 4. สนคาและบรการทไมผานตลาดไมสามารถนามาคานวณได 5. การเกบขอมลซา

ประโยชนของการศกษารายไดประชาชาต 1. ขอมล GDP จะทาใหทราบระดบการผลตภายในของประเทศในภาคเศรษฐกจตาง ๆ2. เพอนามาเปรยบเทยบฐานะทางเศรษฐกจของประเทศกบประเทศตาง ๆ3. เพอเปรยบเทยบภาวะทางเศรษฐกจของประเทศในระยะเวลาตาง ๆ กน 4. เพอเปรยบเทยบมาตรฐานการครองชพของประชากรวา ไดมาตรฐานหรอไม 5. เพอใชเปนขอมลศกษาการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของระบบเศรษฐกจโดยรวม 6. เพอใชเปนขอมลพนฐานในการกาหนดนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศ

ระบบเศรษฐกจ ระบบเศรษฐกจ คอลกษณะการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจของแตละสงคม เพอบรรลจดหมายสงสดทางเศรษฐกจ (อยด กนด มงคง) สงแวดลอมและปจจยตาง ๆ ของแตละสงคมตางกน จงทาใหลกษณะการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจของแตละสงคมแตกตางกนไป ระบบเศรษฐกจในโลกนทนยมแพรหลายนน แบงได 4 ระบบ คอ ระบบทนนยม หรอเสรนยม ระบบคอมมวนสต ระบบสงคมนยม และระบบเศรษฐกจแบบผสม

แผนภมทแสดงใหเหนถงความรบผดชอบในการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจระหวางรฐบาลกบเอกชน ในแตละระบบเศรษฐกจ นนมดงน

ระบบเศรษฐกจ ผรบผดชอบการดาเนนกจกรรมฯ ระบบเศรษฐกจทนนยม หรอเสรนยม → เอกชน ระบบเศรษฐกจคอมมวนสต → รฐบาล ระบบเศรษฐกจสงคมนยม → รฐบาล > เอกชน ระบบเศรษฐกจแบบผสม → เอกชน + รฐบาล

ลกษณะเดนตาง ๆ ขอดและขอเสยของระบบเศรษฐกจตาง ๆ

ระบบคอมมวนสต ระบบสงคมนยม ระบบเศรษฐกจแบบผสม ระบบทนนยม / เสรนยม

ลกษณะเดน ลกษณะเดน ลกษณะเดน ลกษณะเดน - รฐบาลเปนเจาของปจจย การผลตอยาสนเชง - รฐบาลเปนผทากจกรรม ทางเศรษฐกจทงสน - เอกชนไมมสทธทา กจกรรมเศรษฐกจใด ๆ

- รฐบาลเปนเจาของปจจย การผลตทส าคญ - รฐบาลทากจกรรมทาง เศรษฐกจทมขนาดใหญ รายไดสง เกยวของกบ ประชาชนมาก ๆ - เอกชนมสทธทาธรกจตาง ๆ ทรฐบาลไมทา (ธรกจขนาดเลก) - รฐบาลจดสวสดการให แกประชาชน

- ระบบทนนยมกบสงคม - กจกรรมทางเศรษฐกจ สวนใหญเปนของเอกชน เหมอนทนนยม - รฐบาลเขามาทาธรกจเพอ คมครองผลประโยชน ใหแกประชาชน - ปญหาทางเศรษฐกจไดรบ การแกไขจากรฐบาลและเอกชน - รฐบาลจดสวสดการใหแก ประชาชน

- เอกชนเปนผดาเนน กจกรรมทางเศรษฐกจ - เอกชนเปนเจาของปจจย การผลต โดยมกฎหมาย รบรอง - มการแขงขนทางดาน คณภาพประสทธภาพ ราคาและการบรการ โดยมกาไรเปนแรงจงใจ - ราคาสนคาถกกาหนด โดยกลไกแหงราคา (อปสงค – อปทาน)

ขอด ขอด ขอด ขอด - เอกชนไมตอง รบผดชอบทางดาน เศรษฐกจ - ทรพยากรถกควบคม การใชจากรฐทาให ไมถกทาลาย

- การกระจายรายไดด เพราะ รายไดสวนใหญเปนของรฐ ประชาชนจะมรายไดไม แตกตางกนมาก - ประชาชนไดรบการคม ครองผลประโยชนจาก รฐในรปของสวสดการ และสนคาบรการทรฐทา

- ประชาชนมเสรภาพทาง เศรษฐกจ - สนคาและบรการมมากคณภาพ ด และราคาเยา - ประชาชนไดรบการคมครอง ผลประโยชนจากรฐบาล ในรปของสวสดการธรกจทจา เปนแกการครองชพ - เอกชนมกาลงใจในการทา ธรกจเพราะมกาไรเปนแรงจงใจ

- เอกชนมเสรภาพทาง เศรษฐกจ - สนคาและบรการมมาก คณภาพด ราคาเยา - รฐไมตองจดสรร งบประมาณมาทาธรกจ

ขอเสย ขอเสย ขอเสย ขอเสย - ประชาชนไมมสทธเสร - เอกชนถกจากดสทธเสรภาพ - รฐบาลตองจดสรร - การกระจายรายไดไมด

ภาพทางเศรษฐกจ (รฐบาลทาทงหมด) - สนคาและบรการมนอย และดอยคณภาพ เพราะ ไมมการแขงขน - ผลผลตตา เพราะ ประชาชนไมมขวญและ กาลงใจในการทาธรกจ

บางสวน - รฐบาลตองจดสรร งบประมาณมาทาธรกจและ มกจะขาดทน กจกรรมตาง ๆ มคณภาพตา

งบประมาณมาทาธรกจ มกจะขาดทน

เพราะรายไดสวนใหญ ตกแกนายทน - ประชาชนอาจมปญหา จากราคาสนคาขาด แคลนเนองจากนายทน รวมตวกน - การใชทรพยากรฟมเฟอย

ระบบเศรษฐกจแบบผสม เปนระบบทไดรบความนยมแพรหลาย และประเทศไทยกใช ระบบน

สหกรณ สหกรณ หมายถง องคกรอสระของบคคลทมารวมกนดวยความสมครใจ เพอดาเนนธรกจการคาไมไดแสวงหากาไร โดยสมาชกทกคนเปนเจาของกจการ หลกการส าคญในการด าเนนงานของสหกรณ การดาเนนงานของสหกรณนนมงการพงตนเอง การมสทธเทาเทยมกน ความสามคคและความเทยงธรรมโดยเนนความเปนประชาธปไตย ประกอบดวยหลกการทสาคญ ดงน

1. ความสมครใจและเปดกวาง (Voluntary and Open Membership) สมาชกของสหกรณมาจากบคคลทวไปทเตมใจทจะปฏบตขอกาหนดของสหกรณ โดยไมมการแยกเพศวย เชอชาต ศาสนา

2. หลกประชาธปไตย (Democratic Member Control) สมาชกทกคนไดรบการดแล ควบคมและปฏบตตามแนวทางประชาธปไตยเหมอนกน

3. การมสวนรวมทางเศรษฐกจ (Member Economic Participation) สมาชกทกคนมสวนรวมในการลงทนดวยการซอหน และไดรบผลตอบแทนตามจานวนหนทซอ

4. ความเปนอสระ (Autonomy and Independence) สหกรณจะตองพงตนเอง และอยภายใตการดแลของสมาชกตามแนวทางประชาธปไตย

5. การใหการศกษา ฝกอบรมและสารสนเทศ (Education Training and Information) สมาชกทกคนจะไดรบการศกษา ฝกอบรมจากสหกรณและประชาสมพนธใหบคคลทวไปไดรบสารสนเทศของสหกรณ

6. การรวมมอระหวางสหกรณ (Cooperation among Cooperative) สหกรณจะตองใหความรวมมอกบสหกรณอน ๆ เพอการพฒนาและสงเสรมสรางความเขมแขงใหกบสหกรณ

7. ความเอออาทรตอชมชน (Concern for Community) สหกรณดาเนนการตามความเหนชอบของสมาชกเพอการพฒนาชมชน

สหกรณในประเทศไทย ในประเทศไทยปจจบนมสหกรณทจดตงขน 6 ประเภทแยกเปน 2 กลมใหญตามจดมงหมายและวธดาเนนงานดงน กลมท 1 : สหกรณในภาคการเกษตร

1. สหกรณการเกษตร - เปนการรวมกนของผประกอบอาชพทางการเกษตรในการทจะชวยเหลอซงกนและกน แกไขปญหาความเดอดรอนและยกระดบความเปนอยของสมาชกใหดยงขน

2. สหกรณประมง - เปนการรวมมอกนระหวางผประกอบอาชพประมง มวตถประสงค เพอใหบรการความรทางวชาการและธรกจการประมง จดหาเงนกใหแกสมาชกเพอนาไปประกอบอาชพ รบฝากเงน

3. สหกรณนคม - เปนการจดตงขนเพอดาเนนการจดสรรททากนใหราษฎร สรางปจจยพนฐานและสงอานวยความสะดวกใหแกผทอยอาศย ทงยงจดหาสนเชอปจจยการผลต การแปรรปการเกษตร และการสงเสรมอาชพ

กลมท 2 : สหกรณนอกภาคการเกษตร 1. สหกรณรานคา - เปนการรวมตวของผบรโภค เพอจดหาสนคาเครองอปโภคบรโภคมาจาหนายแกสมาชก 2. สหกรณออมทรพย - เปนการระดมทนของผประกอบอาชพเดยวกน เพอตงสถาบนการเงน โดยใหสมาชก

ฝากเงนและกยมเงนโดยเสยดอกเบยตาและมระยะเวลาผอนชาระยาวนาน 3. สหกรณบรการ - สหกรณทตงขนตามพ.ร.บ.สหกรณ พ .ศ. 2511 โดยมสมาชกผประกอบอาชพเดยวกน

ตงแต 10 คนขนไป มาดาเนนงานเกยวกบอาชพของตนใหมความมนคงและรกษาอาชพของตนไว การจดตงสหกรณ ในการจดตงสหกรณนนม 5 ขนตอนดงน

1. ขอคาแนะนาจากสหกรณจงหวดหรอสหกรณอาเภอ 2. ประชมผซงประสงคจะเปนสมาชก 3. ประชมคณะผจดตงสหกรณ 4. ประชมผซงจะเปนสมาชก 5. ยนเรองขอจดทะเบยนสหกรณ

ขอด ธรกจแบบสหกรณสามารถรวบรวมเงนทนไดจ านวนมาก เพราะการรวบรวมท นจดแบงออกเปนหน ๆ และเนองจากเปนธรกจทไมไดมงหวงผลก าไร สหกรณในประเทศตาง ๆ จงมกไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล และไดรบสทธพเศษดานภาษอากรและอน ๆ

ขอเสย เนองจากธรกจแบบสหกรณไมไดมงหวงผลก าไร จงใหผลประโยชนตอบแทนแกสมา ชกในอตราต ามาก แตจะมผลตอบแทนอกสวนหนงตามสดสวนแหงกจการงาน หรอการคาทสมาชกมตอสหกรณ สมาชกมกจะไมซอหนไวมากเพราะไดรบผลตอบแทนต า

เศรษฐกจพอเพยง

เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาในการดาเนนชวต ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทานแกพสกนกรใหเปนแนวทางในการดารงชวตและปฏบตตนมาโดยตลอด โดยเฉพาะเมอครงทเกดวกฤตเศรษฐกจในปพ.ศ. 2540 พระองคทรงเนนยาใหเหนถงคณประโยชนของเศรษฐกจพอเพยง

ตอมาไดพระราชทานพระราชด ารเพมเตมมาโดยตลอด เพอใหเกษตรกรซงเปนคนสวนใหญของประเ ทศมความแขงแรงพอ กอนทจะไปผลตเพอการคาหรอเชงพาณชย โดยยดหลกการ “ทฤษฏใหม” 3 ขน คอ ขนท 1 มความพอเพยง เลยงตนเองไดบนพนฐานของความประหยดและขจดการใชจายฟมเฟอย ขนท 2 รวมพลงกนในรปกลม เพอการผลต การตลาด การจดการ รวมทงดานสวสดการ การศกษา การพฒนาสงคม

ขนท 3 สรางเครอขาย กลมอาชพและขยายกจกรรมทางเศรษฐกจทหลากหลาย โดยประสานความรวมมอกบภาคธรกจ ภาคองคการพฒนาเอกชนและภาคราชการในดานเงนทน การตลาด การผลต การจดการและขาวสารขอมล

การปฏบตตนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

1. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอยในการด ารงชพอยางจรงจงดงพระราชด ารสวา ความเปนอยทตองไมฟงเฟอ ตองประหยดไปในทางทถกตอง …

2. ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตองสจรต แมจะตกอยในภาวะขาดแคลนในการด ารงชพกตาม ดงพระราชด ารสทวา ความเจรญของคนทงหลายยอมเกดมาจาก การประพฤตชอบและการหาเลยงชพของตนเปนหลกส าคญ …

3. ละเลกการแกงแยงผลประโยชนและแขงขนกน ในทางการคาขายประกอบอาชพแบบตอสกนอยางรนแรงดงอดต

ซงมพระราช ด ารสเรองนวา ความสขความเจรญอนแทจรงนน หมายถงความสขความเจรญทบคคลแสวงหามาไดดวยความเปนธรรมทงใน

เจตนาและการกระท า ไมใชไดมาดวยความบงเอญ หรอดวยการแกงแยงเบยดบงมาจากผอน …

4. ไมหยดนงทจะหาทางใหชวตหลดพนจากความทกขยาก โดยตองขวนขวายใฝหาความรใหเกด มรายไดเพมพนขน จนถงขนพอเพยงเปนเปาหมายส าคญ พระราชด ารสตอนหนงทใหความ ชดเจนวา

การทตองการใหทกคนพยายามทจะหาความร และสรางตนเองใหมนคงนเพอตนเอง เพอทจะใหตวเองมความเปนอยทกาวหนา ทมความสข พอมพอกนเปนขนหนงและขนตอไป กคอใหมเกยรตวายนไดดวยตวเอง

…

5. ปฏบตตนในแนวทางทดลดละสงยวกเลสใหหม ดสนไป ทงนดวยสงคมไทยทลมสลายลงในครงน

เพราะยงมบคคลจ านวนมใชนอยทด าเนนการโดยปราศจากละอายตอแผนดน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระราโชวาทวา พยายามไมกอความชวใหเปนเครองท าลายตว ท าลายผอน พยายามลดพยายาม

ละความชวทตวเองมอย พยายามกอความดใหแกตวอยเสมอ พยายามรกษาและเพมพนความดทมอยนน ใหงอกงามสมบรณขน …

สรป ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมองคประกอบสาคญ 5 ประการ 1. ทางสายกลาง - ตงอยในความไมประมาทและพงตนเองใหมากขน 2. ความสมดลและความยงยน - ความพอด ความเหมาะสม ความหลากหลายและความกลมกลน มความยงยน

ปกปองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3. ความพอประมาณอยางมเหตผล - ไมโลภ ไมฟงเฟอ มเหตผล 4. ภมคมกนและรเทาทนโลก - มความรอบคอบ รทนการเปลยนแปลง 5. การเสรมสรางคณภาพคน - มจตสานกในคณธรรมจรยธรรม เอออาทรตอกน มระเบยบวนย อดทนอด

กลนและอดออม การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยง ในการดาเนนชวตประจาวน สามารถนาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชไดดงน

1. การประหยด - การใชจายกวาทจาเปน ลดละความฟมเฟอย 2. การประกอบอาชพสจรต - การทามาหากนตองซอสตยลกตอง 3. การไมแกงแยงผลประโยชนและแขงขนกน - การประกอบอาชพดานคาขายตองไมแกงแยงผลประโยชน

ดวยการตอสหรอแขงขนกนอยางรนแรง 4. การหารายไดเพมพน - การขวนขวายหาความร พฒนาความสามารถ ใหมรายไดเพมพนยงขนจนเกดความ

พอเพยง 5. การไมกระทาชว - การทาความดและลดละความชวทงปวงใหหมดไป

ทฤษฎใหม ความหมายของทฤษฎใหม ทฤษฎใหม - แนวพระราชดารในการจดการบรหารทดนของเกษตรกรใหมสดสวนในการใช พนทดนใหเกดประโยชนสงสด ความเปนมาของทฤษฎใหม ในการเสดจแปรพระราชฐานไปประทบแรมในภมภาคตาง ๆ ของประเทศ พระบาทสมเดจไดทอดพระเนตรเหนความเปนอยของประชาชน ซงสวนใหญยงอยกนอยางยากไร เพราะการเกษตรทไมไดผล เนองจากขาดแคลนนาพระองคทานไดพระราชดาร “ทฤษฎใหม” และทรงทดลองทวดมงคลชยพฒนา อ.เมอง จ.สระบร และประสบความสาเรจเปนแบบอยาง ใหเกษตรกรนาไปเปนแบบอยางได หลกการและขนตอนของทฤษฎใหม ทฤษฎใหมแบงการดาเนนงานออกเปน 3 ขนตอน ดงน

1. ทฤษฎใหมขนตน ก. แบงทดนทมอยออกเปนแปลง ๆ เพอกอใหเกดประโยชนสงสดโดยใชอตราสวน 30 : 30 : 30 :

10 รวมเปน 100% ดงน

พนทแปลงท 1 มพนทรอยละ 30 ใชเปนแหลงนา เลยงสตวนาและปลกพชนา พนทแปลงท 2 มพนทรอยละ 30 ใชปลกขาว พนทแปลงท 3 มพนทรอยละ 30 ใชปลกไมผล พชไร พชสวน ผก พนทแปลงท 4 มพนทรอยละ 10 ใชเปนทอยอาศย เลยงสตวและโรงเรอนอน ๆ

ข. ความสามคครวมใจกนระหวางเกษตรกรในชมชน คลายการลงแขกชวยเหลอซงกนและกน ค. การพงตนเอง ทกครวเรอนจะมผลผลตทเปนอาหารเพยงพอในครวเรอนไมตองซอหาในราคาแพง ง. มนาใชในการบรโภค อปโภคเพยงพอในการประกอบอาชพและดารงชวต

2. ทฤษฎใหมขนกาวหนา เปนขนทเกษตรกรจะพฒนาไปสขนพออยพอกน เพอใหมความสมบรณยงขน จะตองมการรวมกลมกนในรปของสหกรณหรอกลม (ชมนม , ชมรม) โดยดาเนนการดานตาง ๆ ดงน ก. ดานการผลต จดเตรยมหาพนธพช ปย ข. ดานการตลาด จดหายงฉางและรวมกนขายผลผลต ค. ดานคณภาพชวต จดสวสดการเชน สถานอนามย โรงเรยน ศาสนสถาน และปจจยพนฐานอน ๆ ใน

การดารงชวตทดพอสมควร 3. ทฤษฎใหมขนพฒนา

พฒนาเกษตรกรใหกาวหนาดานการตดตอประสานงานการจดหาทน เพอการลงทนและการพฒนาคณภาพชวต

ประโยชนของทฤษฎใหม 1. การพงตนเอง เกษตรกรเปนผกาหนดตอตลาด 2. ชมชนเขมแขง โดยการรวมพลงของชาวบาน 3. ความสามคคของชมชน ชาวบานมความเอออาทรตอกน

การเงน เงน (Money) หมายถง สงหนงสงใดทสงคมสมมตขนและยอมรบวามคา ทงยงใชเปนสอกลางในการแลกเปลยนเงน แบงออกเปน 3 ประเภท คอ เหรยญกษาปณ ธนบตร และเงนฝากธนาคารประเภทกระแสรายวน

1. เหรยญกษาปณ (Coins) เปนเงนเหรยญทสรางขนจากโลหะชนดตาง ๆ เชน ทองคา เงน ทองแดง และโลหะผสม (นกเกลกบทองแดง) เงนประเภทนสรางขนโดยไมตองมสงคาประกนเพราะคาของมนอยทโลหะนน ๆ รฐบาลเปนผผลตเหรยญกษาปณขนมาใชหมนเวยนใหพอเพยงแกธรกจในประเทศ

2. ธนบตร (Note Currency หรอ Bank Note) เปนเงนกระดาษทชาระหนไดตามกฎหมาย ธนาคารกลางเปนผผลตธนบตร การผลตธนบตรตองมสงคาประกน เชน ทองคา เงน เงนทนสารองทเปนเงนตราตางประเทศ เปนตน ธนบตรใชแลกเปลยนระหวางประเทศได

3. เงนฝากธนาคารกระแสรายวน (Demand Deposits) เงนประเภทนผฝากสามารถสงจายในรปของเชคซงใชแทนเงนไดทนท นอกจากนยงหมายรวมถงเชคของขวญและบตรเครดต

สงทใกลเคยงกบเงน (Near Money) คอ สงทมคาตาง ๆ ซงบางครงจะเปนวาคลายคลงกบเงน แตจะแตกตางกบเงนเพยงเลกนอย เพราะจะนาสงทไดชอวาใกลเคยงกบเงนนนไปใชทนทไมได ตองนาไปแลกเปลยนกอน แตการแลกเปลยนนนทาไดโดยงาย สงทใกลเคยงกบเงน ไดแก เชคเดนทาง เชคลวงหนา ตวแลกเงน ตวสญญาใชเงน พนธบตร

หนาทของเงน แบงออกเปน 4 ประการคอ 1. เปนหนวยในการวดมลคา (Measure of Value) 2. เปนสอกลางในการแลกเปลยน (Medium of Exchange) 3. เปนมาตรฐานในการชาระหนในอนาคต (Standard of Deferred Payment) 4. เปนเครองรกษามลคา (Store of Value)

ปรมาณเงนหรอ ซพพลายเงนตรา (Money Supply) คอ เงนทกประเภททหมนเวยนอยในระบบเศรษฐกจ ซงเงนในจานวนนหมายถงเงนฝากในธนาคารทผฝากสามารถถอนออกไดทกเวลาปรมาณเงนแบงออกเปน 2 ประเภท คอ เงนเฟอ และเงนฝด

เงนเฟอ (Inflation) เปนสภาวการณทปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจมากเกนไป ทาใหราคาสนคาและบรการสงขน และเศรษฐกจจะมความคลองตวมาก เงนเฟอนนมสาเหต 2 ประการ คอ อปสงคในสนคาและบรการสงกวาอปทาน หรอสภาวการณทปรมาณสนคาขาดตลาด และตนทนในการผลตสนคาและบรการสงขน

ลกษณะเงนเฟอ เราสามารถแบงไดเปน 3 ระดบ โดยพจารณาจากราคาสนคาทสงขน ดงน 1. เงนเฟอออน ๆ ราคาสนคาและบรการจะสงไมเกน 5 เปอรเซนต ตอป เงนเฟอประเภทนจะเปนผลดตอ

เศรษฐกจ เพราะจะทาใหผผลตมกาลงใจทจะผลตและผบรโภคกไมเดอดรอน 2. เงนเฟอปานกลาง ราคาสนคาและบรการจะสงระหวาง 5 – 20 เปอรเซนตตอป 3. เงนเฟออยางรนแรง ราคาสนคาและบรการจะสงเกน 20 เปอรเซนตตอป ผลกระทบของเงนเฟอ เมอเกดปญหาเงนเฟอจะมทงผไดรบประโยชนและผเสยประโยชน ดงน 1. ผทไดรบประโยชน ผทไดรบประโยชนนนเปนผมรายไดขนอยกบความคลองของเศรษฐกจ เชนนกธรกจ

การคา ผผลต ผถอหน ผเปนลกหน เปนตน บคคลเหลานจะมรายไดมาก 2. ผทเสยผลประโยชน ผมรายไดประจา เชน ขาราชการ ลกจาง ผใชแรงงาน เปนตน บคคลเหลานจะมรายได

เทาเดมคาครองชพสง จะมชวตความเปนอยฝดเคอง เงนเฟอนนเปนสภาวการณทปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจมากเกนไปเมอเกดปญหานแลวจะตอง

แกปญหาดวยการลดปรมาณเงนลง ดงน ธนาคารกลางเพมอตราดอกเบยเงนฝากและเงนกแกธนาคารพาณชย ธนาคารกลางเพมปรมาณการขายพนธบตรรฐบาลมากขน ธนาคารกลางลดการปลอยสนเชอ เพมภาษทางตรงและทางออม ตรงราคาสนคาทจาเปนแกการครองชพ รฐบาลลดคาใชจายใหตาลง (รฐบาลจดงบประมาณเกนดล)

เงนฝด (Deflation) เปนสภาวการณทมปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจนอยกวาปกต ทาใหภาวะเศรษฐกจซบเซา ราคาสนคาลดลง และมคนวางงานเพมมากขน เงนฝดนนมสาเหต 2 ประการคอ ชวงทมการออมสงหรอมการขายพนธบตรรฐบาลเกนไปทาใหไมมการนาเงนออกมาใชจาย ผลกระทบของเงนฝด คลายคลงกบเงนเฟอ คอ มทงผรบผลประโยชนและผเสยผลประโยชน แตกลมนนตรงกนขามกน ดงน

1. ผทไดผลประโยชน ผมรายไดประจา เชน ขาราชการ เปนตน ผทเปนเจาหน ผทไดรบดอกเบยจากการนาเงนไปฝากธนาคาร บคคลเหลานมรายไดเทาเดมและแนนอน แตคาครองชพตาลงเพราะเงนมคามากขน

2. ผเสยผลประโยชน นกธรกจการคาผผลต ผถอหน ผเปนลกหน บคคลเหลานจะมความเปนอยฝดเคอง เพราะเศรษฐกจซบเซา เงนหายากขน เพราะมคามากขน

เงนฝดนนเปนสภาวการณทเกดจากปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจมนอยเกนไปและเศรษฐกจซบเซา ทาใหคนวางงานมากขน ในการแกปญหาเงนฝดจะตองเพมปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจใหมากขน ดงน

ธนาคารกลางลดอตราดอกเบยเงนฝากและเงนกแกธนาคารพาณชย ธนาคารกลางลดปรมาณการขายพนธบตรรฐบาลลง ธนาคารกลางเพมการปลอยสนเชอ ลดภาษทางตรงและทางออม สงเสรมการลงทนจากตางประเทศและในประเทศ รฐบาลเพมคาใชจายใหสงขน (รฐบาลจดทางบประมาณขาดดล)

การธนาคาร ธนาคาร (Bank) เปนสถาบนการเงนทสาคญในระบบเศรษฐกจ กอใหเกดความคลองตวในระบบเศรษฐกจ ธนาคารแบงออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ ธนาคารกลาง (Central Bank) และธนาคารพาณชย (Commercial Bank) ธนาคารกลาง (Central Bank) เปนสถาบนการเงนสงสดของประเทศ ประเทศเอกราช ทกประเทศจงมธนาคารกลางเพอควบคมเกยวกบการเงนของประเทศ ประเทศไทยตงธนาคารกลางขนหลงสงครามโลกครงท 2 โดยมชอวา “ธนาคารแหงประเทศไทย (Bank of Thailand)” หรอเรยกกนวา “แบงกชาต” หนาทของธนาคารกลาง ธนาคารกลางจะเปนหนวยงานทดแลปรมาณเงนของประเทศใหอยในระดบทเหมาะสมโดยวธ ดงน

1. ผลตธนบตรและออกธนบตร 2. เปนนายธนาคารของธนาคารพาณชยและรฐบาล 3. ควบคมและตรวจสอบบญชการเงนของสถาบนการเงนตาง ๆ ทวประเทศ 4. ควบคมการแลกเปลยนเงนตรา และกาหนดอตราดอกเบย 5. รกษาทนสารองระหวางประเทศ 6. กาหนดนโยบายดานการเงนของประเทศ ธนาคารพาณชย (Commercial Bank) มหนาทหลกสาคญอย 3 ประการ คอ รบฝากเงนประเภทตาง ๆ สรางเงน

ฝากหรอใหกเงน และใหบรการดานตาง ๆ หนาท 2 ประการแรก ทกธนาคารจะทาเหมอนกนหมด แมแตดอกเบยทจะจายใหผฝากและเกบจากผกยมเปนอตราตามธนาคารกลางกาหนด แตจะแตกตางกนในประการท 3

ตามปกตแลวเราจะแบงประเภทของธนาคารออกเปน 2 ประเภท คอ ธนาคารกลาง กบธนาคารพาณชย ดงทไดกลาวไวขางตน แตบางครงอาจจะมการจาแนกเพมมาอกประเภทหนงกได คอ ธนาคารพเศษ ซงในประเทศไทยมธนาคารพเศษทเปนของรฐบาลอย 3 ธนาคารคอ

1. ธนาคารออมสน มหนาทพเศษ คอ ระดมเงนฝากเพอนาไปใหรฐกยม 2. ธนาคารอาคารสงเคราะห มหนาทพเศษคอ ใหกยมเงนไปซอทอยอาศยหรอซอมสรางทอยอาศย 3. ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) มหนาทพเศษ คอ ใหเกษตรกรไดกยมเงนไปใช

พฒนาการเกษตรกรรม สถาบนการเงนทไมเรยกวาธนาคาร

● บรษทประกนภย ● โรงรบจานา

● สหกรณการเกษตร ● บรษทเครดตฟองซเอร ● สหกรณออมทรพย ● ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย หรอตลาดหน ● บรษทเงนทนและบรษทหลกทรพย ● บรรษทเงนทนอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และบรรษทเงนทนอตสาหกรรมขนาดยอม

การคลง การคลง หมายถง เศรษฐกจภาครฐบาลเกยวกบหารายไดเพอนามาใชจายในกจกรรมตาง ๆ ทเปนประโยชน

สวนรวมของประเทศ โดยมรฐบาลเปนผดแลเกยวกบรายรบและรายจายใหเหมาะสม รายรบของรฐบาล ไดจากเงนตาง ๆ 3 ประการคอ

1. รายไดของรฐบาล ประกอบดวย ภาษอากร การขายสงของและบรการ รฐพาณชย และอน ๆ เชน คาปรบ คาภาคหลวง ฤชากร การผลตเหรยญกษาปณ

2. เงนก เงนกของรฐบาลนนมทงกภายในประเทศและกจากตางประเทศ เรยกวา “หนสาธารณะ” 3. เงนคงคลง คอ เงนทรฐบาลมอยแตมไดนาออกมาใช เงนนอาจจะเหลอจากงบประมาณในปกอนกได รายไดสวนใหญของรฐบาลมาจากภาษอากร ในประเทศไทยการเกบภาษเงนไดใชระบบกาวหนา หมายถง ยงม

รายไดสงอตราการเกบภาษจะสงขนเรอย ๆ (5 – 37%) การเกบภาษแบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1. ภาษทางตรง (Direct Tax) คอ ภาษทเกบจากผมรายไดโดยตรงหรอผทเปนเจาของทรพยสน เชน ภาษเงนได

บคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล ภาษมรดก ภาษดอกเบย (เงนฝากประจา) ภาษรางวล ภาษทะเบยนรถยนต / มอเตอรไซด /เรอ / ปน ภาษทดน ภาษโรงเรยน ภาษปาย ภาษสนามบน

2. ภาษทางออม (Indirect Tax) คอ ภาษทเกบจากบคคลหนงแลวบคคลนนผลกภาระการเสยภาษภาษนนไปใหอกบคคลหนง แบงออกเปน 3 กลมคอ ภาษศลกากร เปนภาษทเกบจากการนาเขาและสงออกสนคา ภาษสรรพสามต เปนภาษทเกบจากการผลตหรอจาหนายสนคาบางชนด เชน นามนเชอเพลง กาซ บหร สรา เบยร เครองดม ยานตถ ไพ ไมขด ปนซเมนต ภาษสรรพากร เชน อากรมหรสพ ภาษมลคาเพม

การกเงนของรฐบาล รฐบาลมแหลงเงนกทงภายในและภายนอกประเทศ แหลงเงนกภายในประเทศ คอ ธนาคารแหงประเทศไทย ธนาคารออมสน ธนาคารพาณชย องคการสถาบน มลนธ บรษท และประชาชน (มกจะออกมาในรปของการขายพนธบตร) แหลงเงนกภายนอก คอ องคการระหวางประเทศ สถาบนการเงนตางประเทศ และรฐบาลตางประเทศ เงนกภายนอกประเทศจะไมน ามาใสงบประมาณรายรบ เพราะการกเงนจากตางประเทศจะตองมโครงการไปเสนอแหลงเงนจะพจารณาใหกตามโครงการและจะตองนาเงนมาใชเฉพาะในโครงการนน ๆ เอาไปใชอยางอนนอกโครงการไมได รายจายของรฐบาล วตถประสงคของรฐบาลในการจายเงน คอ เพอเพมผลผลตทาใหรายไดประชาชนสงขน เพอสาธารณปโภคบรการแกประชาชน เพอรกษาความสงบภายใน และเพอใชปองกนประเทศ รายจายของรฐบาล แบงออกเปน 12 ประการ เชน การเกษตร การศกษา การสาธารณสข การรกษาความมนคงแหงชาต และการรกษาความสงบเรยบรอยภายใน และการชาระหนเงนก เปนตน

งบประมาณแผนดน หมายถง เอกสารประมาณการเกยวกบรายรบและรายจายของรฐบาลงบประมาณแผนดนนนเปนการวางแผนเกยวกบการใชจายของรฐบาลนนเอง ประเทศไทยเรมมงบประมาณแผนดนครงแรกในสมยรชกาลท 5

การจดทางบประมาณแผนดนนนเปนหนาทของรฐบาล สวนผทอนมตการใชงบประมาณ คอ รฐสภา โดยประกาศออกมาเปนกฎหมาย เรยกวา “พระราชบญญตงบประมาณประจาป พ.ศ....” ปงบประมาณของประเทศไทยจะอยระหวางวนท 1 ตลาคม ถงวนท 30 กนยายน ของปถดไป เชน ปงบประมาณ พ.ศ. 2553 จะอยระหวางวนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2552 ถงวนท 30 กนยายน 2553 เปนตน ลกษณะของงบประมาณแผนดน แบงออกเปน 3 ลกษณะคอ

1. งบประมาณขาดดล หมายถง ยอดรายไดของรฐบาลตากวายอดรายจาย จาตองนาเอาเงนกและเงนคงคลง มาเสรม

2. งบประมาณเกนดล หมายถง ยอดรายไดของรฐบาลสงกวายอดรายจาย 3. งบประมาณไดดล (สมดล) หมายถง ยอดรายไดของรฐบาลเทากบยอดรายจาย

เศรษฐกจระหวางประเทศ เศรษฐกจระหวางประเทศ หมายถง ความสมพนธระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจ ซงมความสมพนธกนอย 3 เรอง คอ การคาระหวางประเทศ การเงนระหวางประเทศ และการรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศ

การคาระหวางประเทศ การคาระหวางประเทศ หมายถง การนาสนคาและบรการจากประเทศหนงไปแลกเปลยนกบอกประเทศหนง ซงลกษณะการแลกเปลยนมทงทเปนการแลกเปลยนสนคากบสนคา การแลกเปลยนโดยใชเงน เปนสอกลาง และการแลกเปลยนโดยใชสนเชอหรอเครดต การคาระหวางประเทศนน เกดขนเนองจากการทประเทศตาง ๆ มลกษณะทางกายภาพและทรพยากรทมความสามารถในการผลตแตกตางกนนนเอง ในการคาระหวางประเทศนนจะมสนคาอย 2 ชนดคอ สนคาเขา (Import) คอ สนคาทนามาจากตางประเทศเพอเขามาจาหนาย และสนคาออก (Export) คอ สนคาทสงออกไปจาหนายตางประเทศ การคาระหวางประเทศกอใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจดงน

1. ประเทศตาง ๆ มสนคาครบตามความตองการ 2. ประเทศตาง ๆ จะมการผลตสนคาแบบการคาหรอมเศรษฐกจแบบการคา 3. การผลตสนคาในประเทศตาง ๆ จะมการแขงขนกนทางดานคณภาพและประสทธภาพ 4. กอใหเกดความรความชานาญเฉพาะอยาง แบงงานทาตามความถนด นโยบายการคาระหวางประเทศ (Trade Policy) หมายถง แนวทางปฏบตทางการคา กบประเทศตาง ๆ มกจะ

กาหนดขนใชเพอรกษาไวซงประโยชนทางเศรษฐกจของประเทศ นโยบายการคา ระหวางประเทศแบงออกเปน 2 ประเภท คอ นโยบายการคาเสร และนโยบายการคาคมกน

1. นโยบายการคาเสร (Free Trade Policy) เปนนโยบาย การคาทเปดโอกาสใหมการสงสนคาจากประเทศหนงไปอกประเทศหนง ไมมการกดกนใด ๆ ทางการคา ประเทศทใชนโยบายนมกจะใชวธการดงน ไมมการเกบภาษคมกน เชน ไมมการตงกาแพงภาษสนคาขาเขา หรอไมมการเกบคาพรเมยม เปนตน ไมใหสทธพเศษทางการคาแกประเทศหนงประเทศใด ไมมขอจากดทางการคาใด ๆ เชน ไมมการกาหนดโควตาสนคา เปนตน เลอกผลตเฉพาะสนคาทถนด ซงทาใหทนการผลตตา สนคามคณภาพ

2. นโยบายการคาคมกน (Protective Trade Policy) เปนนโยบายการคาทจากดการนาสนคาเขามาแขงขนกบ การผลตในประเทศ นโยบายนมวตถประสงคเพอคมครองการผลตภายในประเทศใหสามารถดาเนนการได

ประเทศใดทใชนโยบายนมกจะมเครองมอในการคมกน คอ การตงกาแพงภาษ การกาหนดโควตาสนคา การหามเขาหรอสงออกของสนคาบางอยาง การควบคมการแลกเปลยนเงนตรา และการใหเงนอดหนน

ปรมาณการคาระหวางประเทศ คอมลคารวมของสนคาเขาและสนคาออกในระยะเวลา 1 ป เพอศกษาวาการคากบตางประเทศเพมขนหรอลดลง

ดลการคาระหวางประเทศ หมายถง การเปรยบเทยบระหวางมลคาของสนคาเขากบมลคาของสนคาออก เพอศกษาวาการคากบตางประเทศนนไดเปรยบหรอเสยเปรยบ

ดลการคา มอย 3 ลกษณะ ดงน 1. ดลการคาเกนดล คอ มลคาของสนคาออกสงกวามลคาของสนคาเขา (ไดเปรยบดลการคา) 2. ดลการคาขาดดล คอ มลคาของสนคาออกตากวามลคาของสนคาเขา (เสยเปรยบดลการคา) 3. ดลการคาไดดล (สมดล) คอ มลคาของสนคาออกเทากบมลคาของสนคาเขา ในการศกษาปรมาณการคาระหวางประเทศและดลการคาระหวางประเทศจะตองศกษาจากมลคาของสนคาเขา

และมลคาของสนคาออก ลกษณะการคาตางประเทศของไทย

1. ใชนโยบายการคาคมกน เพอคมครองการผลตในประเทศโดยมมาตรการทสาคญ เชน การตงกาแพงภาษสนคาเขา การกาหนดโควตาสนคานาเขา และการใหเงนอดหนนการผลตหรอสงออก เปนตน

2. ใหเอกชนมบทบาทในทางการคามากทสด โดยรฐจะเปนผอานวยความสะดวกให แตบางครงรฐบาลกอาจทาการคากบตางประเทศโดยตรงบาง

3. ใชระบบภาษศลกากรพกดอตราเดยว คอสนคาเขาเปนชนดเดยวกนไมวาจะสงมาจากประเทศใดกตามจะเกบภาษศลกากรในอตราเดยวกน

การเงนระหวางประเทศ การเงนระหวางประเทศ เปนการแสดงความสมพนธทางดานการเงนระหวางประเทศหนงกบอกประเทศหนง ซง

ความสมพนธนสบเนองมาจากการคาขายระหวางประเทศ การกยมเงนและการชาระหน การลงทนระหวางประเทศ และการชวยเหลอกนระหวางประเทศ

การแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ คอ การนาเงนตราสกลหนงไปแลกเปลยนกบอกสกลหนง การแลกเปลยนเงนตราเปนสงทสาคญในการดาเนนธรกจระหวางประเทศ การแลกเปลยนเงนตราตางประเทศทถกตองนนตองแลกท

ธนาคารพาณชย ซงมการกาหนดอตราแลกเปลยนไว 2 อยาง คอ อตราซอ (Buying) คอ อตราทธนาคารรบซอ (ราคาตา) และอตราขาย (Selling) คอ อตราทธนาคารขายไป (ราคาสง) ซงอตราแลกเปลยนทง 2 ประเภท ธนาคารกลางเปนผกาหนด โดยเทยบคาเงนของตนกบทองคา หรอเงนตราสกลอน ๆ ภายใตเงอนไขทกองทนการเงนระหวางประเทศกาหนด

ปจจบนประเทศไทยกาหนดการแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศเปนแบบ “ลอยตว” ชนดมการจดการ จะใชอปสงค และอปทานของเงนตราเปนตวกาหนดอตราแลกเปลยนซงขนอยกบสถาบนการเงนททาการแลกเปลยนเงนตรา แตอยในความดแลของธนาคารกลาง

คาเงนแขง คอ เงนสกลใดแขงแสดงวาเงนสกลนนมคาสงขน เชน เงนบาทแขงคาเดม 1 ดอลลาร US. เทากบ 40 บาท จะเปน 1 ดอลลาร US เทากบ 38 บาท

คาเงนออน คอ เงนสกลใดออนแสดงวาเงนสกลนนมคาลดลง

ดลการช าระเงนระหวางประเทศ (Balance of Payment) หมายถง รายงานทแสดงถงยอดรายไดและรายจายท

ประเทศไดรบหรอจายใหแกตางประเทศในระยะเวลา 1 ป บญชตาง ๆ ทใชแสดงรายงานดลการช าระเงนระหวางประเทศมอย 3 บญช คอ 1. บญชเดนสะพด เปนบญชแสดงรายรบและรายจายเกยวกบสนคาเขาและสนคาออก หรอดลการคารวมทง

ดลบรการ และดลบรจาค 2. บญชทนเคลอนยาย เปนบญชทแสดงเกยวกบการนาเงนทนไปลงทนระหวางประเทศ 3. บญชทนส ารองระหวางประเทศ เปนบญชทแสดงการเปลยนแปลงของจานวนเงนสารอง ระหวางประเทศ

ในแตละป ลกษณะของดลการช าระเงนระหวางประเทศ แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ 1. ดลการช าระเงนเกนดล คอ รายรบสงวารายจาย (ทาใหเงนทนสารองฯ เพมขน) 2. ดลการช าระเงนขาดดล คอ รายรบตากวารายจาย (ทาใหเงนทนสารองฯ ลดลง) 3. ดลการช าระเงนไดดล (สมดล) คอ รายรบเทากบรายจาย (ทาใหเงนทนสารองฯไมเปลยน)

องคกรทางเศรษฐกจระหวางประเทศ กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund : IMF) เปนของสหประชาชาต สานกงาน

อยท กรงนวยอรก สหรฐอเมรกา ตงขนมาเพอรวมมอกนในดานการเงนระหวางประเทศ รกษาเสถยรภาพของการแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ ดแลใหคาแนะนาและเสนอความชวยเหลอเพอแกปญหาการขาดดลการชาระเงนแกประเทศสมาชกหรอประเทศทประสบปญหาหนตางประเทศ

ธนาคารโลก (World Bank) เปนของสหประชาชาต สานกงานตงอยทวอชงตน ด.ซ. สหรฐอเมรกา ตงขนมา เพอระดมเงนฝากจากสมาชกและใหสมาชกกยมไปใชในการพฒนาทางดานเศรษฐกจตามโครงตาง ๆ โดยอตรา ดอกเบยตา และระยะเวลาการชาระหนยาวนาน

สหภาพยโรป (European Union : EU) มสมาชก 25 ประเทศ คอ เบลเยยม เนเธอรแลนด ลกเซมเบอรก ฝรงเศส อตาล กรซ เยอรมน องกฤษ ไอรแลนด ไอซแลนด เดนมารก สเปน โปรตเกส ออสเตรย สวเดน เอตโตเนย เชก ไซปรส ฮงการ แลตเวย ลธวเนย โปแลนด สโลวาเกย มอลตา และสโลวเนย องคกรนรวมมอกน เพอลดการกดกนทางการคาการบรการ การลงทนโดยการใชเงนสกลเดยวกน การเปนยโรปตลาดเดยว และการเปนเขตการคาเสร

(FTA)

สมาคมประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใตหรอสมาคมอาเซยน (Association of South East Asia Nations : ASEAN) มสมาชก 10 ประเทศ คอ ไทย มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส อนโดนเซย เวยดนาม ลาว พมา บรไน และกมพชา จดประสงคของอาเซยนตงขนเพอสงเสรมความรวมมอทางดานเศรษฐกจ วทยาศาสตร และเทคโนโลย สงคมและวฒนธรรม ในหมสมาชก

องคการกลมประเทศผสงน ามนเปนสนคาออก (Organization of Petroleum Exporting Countries : OPEC) มสมาชก 11 ประเทศ คอ เวเนซเอลา ไนจเรย ลเบย ซาอดอาระเบย อหราน คเวต กาตาร สหรฐอาหรบอมเรค แอลจเรย อรก และอนโดนเซย ตงขนมาเพอกาหนดราคานามนดบใหกบสมาชกสงออก ไปขายในตลาดโลก

ความรวมมอทางเศรษฐกจแหงเอเชยและแปซฟค (Asian – Pacific Economic Cooperation : APEC) เปนองคการทรวมมอกนแกปญหาเศรษฐกจเพอลดความกดดนและรวมมอกนไมใหมการกดกนทางการคา สงเสรมใหมการ

ลงทนระหวางประเทศ ในปจจบนมสมาชก 21 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา คานาดา ออสเตรเลย นวซแลนด ญปน เกาหลใต จน ไตหวน ฮองกง อนโดนเซย ฟลปปนส ไทย มาเลเซย สงคโปร บรไน เวยดนาม รสเซย เปร ชล ปาปวนวกน และเมกซโก

การพฒนาเศรษฐกจ การพฒนาเศรษฐกจ หมายถง การทาใหเศรษฐกจในดานตาง ๆ ดขน เชน การทารายไดตอหวสงขนอยางรวดเรว

การทาใหระดบราคาโดยทวไปมเสถยรภาพ มการกระจายความมงคงของระบบเศรษฐกจ มการจางงานหรอการมงานทามากขน มการพฒนาในแตละภาคเทาเทยมกน ระบบเศรษฐกจมการขยายตวอยางมเสถยรภาพ

วตถประสงคของการพฒนาเศรษฐกจ คอ เพอยกระดบมาตรฐานการครองชพของประชาชนใหสงขน เพอสงเสรมการเพมผลผลตและการลงทนทาใหผลผลตของประเทศสงขน เพอความมนคงของชาตทางดานเศรษฐกจสามารถยนอยไดดวยตวเอง เพอเสถยรภาพทางการเมองเพราะประชาชนมรายไดสง เพอใหระบบเศรษฐกจขยายตว โดยเฉพาะทางดานการคาระหวางประเทศ

การพฒนาเศรษฐกจจะตองมปจจยพนฐาน 4 ประการ ดงน 1. ประชากร จานวนประชากร และคณภาพของประชากร 2. ทรพยากรธรรมชาต ปรมาณและชนดของทรพยากรมผลตอการผลต 3. การสะสมทน การออมและการลงทนภายในประเทศ 4. ความกาวหนาทางเทคโนโลย วธการผลตและการคดคนสงใหม ๆ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบตาง ๆ ของไทย ● แผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต ฉบบท 1 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2504 – 2509) เนนการพฒนาทางดาน

เศรษฐกจเปนสวนใหญ เชน การพฒนาปจจยพนฐานทางเศรษฐกจ ไดแก การสรางเชอม ถนน นาประปา ไฟฟา ขยายการศกษาออกไปยงชนบท และสงเสรมสาธารณสข สประชาชน แผนพฒนาฉบบนประสบความสาเรจเปนอยางด แตมปญหาตามมาทสาคญ คอ การพฒนาเปนไปอยางลาชาเพราะขาดเงนทนและบคลากร ตลอดจนอตราการเพมของประชากรสงขน

● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 2 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2510 – 2514) เนนการพฒนาดาน

เศรษฐกจเหมอนฉบบท 1 คอ สรางปจจยพนฐานทางเศรษฐกจตอจากแผนท 1 ในแผนนเรมพฒนากาลงคนและเหนความสาคญของการพฒนาชนบท สงเสรมใหเอกชนเขามามบทบาทในการพฒนาประเทศดวยในแผนนประสบความสาเรจพอสมควร แตประสบปญหาทสาคญคอ ดลการชาระเงนขาดดลเปนครงแรกและอตราการเพมของประชากรสงขน

● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 3 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2515 – 2519) เนนการพฒนา

ทางดานเศรษฐกจเหมอนฉบบท 1 – 2 ในแผนนเรมมการวางแผนครอบครวเปนครงแรก ในชวงแรกของแผนการพฒนาประสบความสาเรจ แตชวงหลงประสบความลมเหลวอยางสนเชง เนองจากปญหาทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองทมการเปลยนแปลง เกดขนทงภายในประเทศและตางประเทศ ทาใหการลงทนในประเทศ การสงสนคาออกและรายไดของประเทศ เสยหาย

● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2520 – 2524) เนนการฟนฟเศรษฐกจทตกตา มงสรางความเปนธรรมทางสงคม โดยลดความเหลอมลาทางเศรษฐกจลงเสรมสรางสวสดการทางสงคม แกคนสวนใหญในชาตดวยการขยายระบบการชลประทานและการปฏรปทดน ในแผนนประสบปญหาทสาคญ คอ คาของเงนดอลลารสหรฐอเมรกาตกตา ราคานามนยงสงขนเรอย ๆ เงนเฟอ และเงนฝดเกดขนตลอดระยะของแผนน

● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 5 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2525 – 2529) เนนการฟนฟเศรษฐกจทงทางดานการเงนของประเทศใหมนคง ปรบโครงสรางและเพมประสทธภาพทางเศรษฐกจ พฒนาโครงสราง

และกระจายบรการทางสงคม แกปญหาความยากจนในชนบทลาหลง (ภาคเหนอ ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ) ประสานการพฒนาเศรษฐกจและความมนคงของประเทศใหสอดคลอง และสนบสนนปฏรประบบบรหารงานของรฐบาลและกระจายสนทรพยทางเศรษฐกจ เรมขยายเมองหลกออกไปในภมภาคตาง ๆ เรมโครงการพฒนาชายฝงทะเลตะวนออกและนากาซจากอาวไทยขนมาใชในชวงปลาย ของแผนนดลการชาระเงนเกนดลเปนครงแรก ดลการคาขาดดลนอยลงและเงนทนสารองเพมขน

● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 6 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2530 – 2534) เนนการพฒนาประเทศโดยการนาเอาวทยาศาสตรและเทคโนโลยตางๆ มาใช เสรมสรางเสถยรภาพทางการเงนใหมนคง สงเสรมการสง

สนคาออกทงทางภาคเกษตรและอตสาหกรรมลดอตราการเพมของประชากรลงใหเหลอ 1.3 เปอรเซนตในปสดทายของ

แผนพฒนาฯ ฉบบนและขยายเมองหลกเพมขนจากแผนพฒนาฉบบท 5 ออกไปในภมภาคตางๆ แผนพฒนาฯ ฉบบนประสบความสาเรจและอตราการขยายตวทางเศรษฐกจสง

● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2535 – 2539) พฒนาเศรษฐกจ

ตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 มงรกษาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ ใหอยในระดบทเหมาะสมและมเสถยรภาพ มง

กระจายรายไดและกระจายการพฒนาไปสภมภาคใหมากขน ขยายเมองหลกตอจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ทงยงพฒนาคณภาพชวต และรกษาสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาต เรมโครงการพฒนาชายฝงทะเลภาคใต ลดอตราการเพมของ

ประชากรเหลอ 1.2 เปอรเซนต ● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2540 – 2544) เปนการพฒนา

ทรพยากรมนษยและคณภาพชวตคนไทย พฒนาคณภาพชวต สงแวดลอม และทรพยากรธรรมชาตเพอการพฒนาอยางยงยนและยาวนาน กระจายความเจรญไปยงสวนภมภาคโดยการพฒนากลมคนในชนบทกระจายอานาจการบรหารออกไปยงภมภาคและทองถน พฒนาจตใจของมนษยใหมสมรรถภาพจตใจทด คณภาพจตใจดและสขภาพจตด พฒนาอาชพเกษตรกรรมใหมความแขงแรง อตราการเพมของประชากรอยในระดบทเหมาะสม

● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2545 – 2549) เปนการพฒนาประเทศภายใตแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอฟนฟเศรษฐกจใหมเสถยรภาพ และมภมคมกนวางรากฐานการ

พฒนาประเทศใหเขมแขงยงยน สามารถพงตนเองไดอยางรเทาทนโลก เกดการบรหารจดการทดในสงคมไทยทกระดบ แกปญหาความยากจนและเพมศกยภาพและโอกาสของคนไทยในการพงพาตนเอง

● แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (ปงบประมาณ พ.ศ. 25550 – 2554) เปนการพฒนาประเทศ

ใหสงคมอยเยนเปนสขรวมกน ภายใตแนวปฏบตของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดย 1. พฒนาคนใหมคณภาพพรอมคณธรรมและรอบรอยางเทาทน 2. เพมศกยภาพชมชนทเขมแขง พงตนเองได 3. เสรมสรางเศรษฐกจใหมคณภาพ เสถยรภาพ และเปนธรรม 4. ดารงความหลากหลายทางชวภาพและสรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและคณภาพสงแวดลอม 5. พฒนาระบบบรหารจดการประเทศใหเกดธรรมาภบาลภายใตระบอบประชาธปไตยโดยมพระมหากษตรย เปนประมข

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ขอขอบคณ

อ.คมกฤษณ ศรวงษ และ อ.สทศน ภมรตนจรนทร