เศรษฐศาสตรมหภาค EC 312บทนำ�า

รศ. ดร. สกนำธ์ วร�ญญู�ว�ฒนำา ห�องพั�ก 754 อาคาร Y ชั้�!นำ 7

1

หมายเหต#เอกสารประกอบการสอนำท�!งหมดสามารถ download ได�จาก website คณะฯ และ TU- moodle โดยจะ upload เป.นำระยะตามห�วข้�อการบรรยาย

อะไรค0อเศรษฐศาสตร

2

“Study of mankind in the ordinary business of life; it is Examines that part of individual and social action which is most closely connected with the attainment and with the use of the material requisites of well-being”

Alfred Marshall

อะไรค0อเศรษฐศาสตรมหภาค“ค0อการศ1กษาพัฤต3กรรมทางเศรษฐก3จในำภาพั

รวม (Aggregate Economy)”

ป5จจ�ยท67จะต�องให�ความส�าค�ญศ1กษาได�แก8ผลผล3ตรวม Total Outputระด�บราคา Price levelการจ�างงานำ Employmentอ�ตราดอกเบ6!ย Interest Rateอ�ตราค8าจ�าง Wage Ratesอ�ตราแลกเปล67ยนำ Foreign Exchange ฯลฯ

3

1-4

• ค0อแบบจ�าลองท67ใชั้�อธ์3บายปรากฎการณทางเศรษฐศาสตรมหภาค

• ความส�าค�ญข้องปรากฎการณทาง เศรษฐศาสตรมหภาคเป.นำเร07องระยะยาว และว�ฐ

จ�กรทางธ์#รก3จ• การอธ์3บายความทางเศรษฐศาสตรมหภาคต�อง

อาศ�ยความร� �เศรษฐศาสตรจ#ลภาคเป.นำพั0!นำฐานำ

อะไรค0อเศรษฐศาสตรมหภาค

1-5

GDP ก�บการข้ยายต�วข้องเศรษฐก3จ และว�ฐจ�กรเศรษฐก3จค0ออะไร

• Gross Domestic Product (GDP): ค0อ การว�ดข้นำาดข้องระบบเศรษฐก3จ (ข้นำาด

ส3นำค�าและบร3การท67ถ�กผล3ต) ภายในำประเทศในำชั้8วงเวลาหนำ17งๆ

• ข้�อม�ลตามชั้8วงเวลาข้อง GDP สามารถ จ�าแนำกออกเป.นำตามแนำวโนำ�มเวลา (time

Trend) หร0อว�ฐจ�กรเศรษฐก3จ (Business Cycles)

6ท67มา: สศชั้

1993

Q1

1994

Q2

1995

Q3

1996

Q4

1998

Q1

1999

Q2

2000

Q3

2001

Q4

2003

Q1

2004

Q2

2005

Q3

2006

Q4

2008

Q1

2009

Q2

2010

Q3

2011

Q4

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000Quarterly GDP at 1988 price

ExpenditureGDP at 1988 price

Linear (Expendi-tureGDP at 1988 price)

2522

2525

2528

2531

2534

2537

2540

2543

2546

2549

2552

0.0

20,000.0

40,000.0

60,000.0

80,000.0

100,000.0

120,000.0

140,000.0

160,000.0

ผลิ�ตภั�ณฑ์ประชาชาต�ต�อหั�ว (บาทต�อคน)

7

เศรษฐก3จข้ยายต�วจากการส8งออกเนำ07องจากการเป<ดการค�าเสร6โลก

ว3กฤต3ต�มย�าก#�ง

Hamberger Crisis

ว3กฤต3นำ�!าท8วม

ท67มา: BOT

8

2529

2531

2533

2535

2537

2539

2541

2543

2545

2547

2549

2551

2553

-2.00

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

ด�ชั้นำ6ราคาผ��บร3โภคท�7วไป(2550=100)

อ�ตราเง3นำเฟ้>อข้องประเทศไทย 2550 = 100

ว3กฤต3เศรษฐก3จ Hamberger crisis

9

2522

2524

2526

2528

2530

2532

2534

2536

2538

2540

2542

2544

2546

2548

2550

2552

2554

p

-40.0

-30.0

-20.0

-10.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

อ�ตราการเปลิ��ยนแปลิงการส่�งออก-น�าเข้!า

อ�ตราเพั37มการส8งออก อ�ตราเพั37มการนำ�าเข้�า

ท67มา: BOT

10

ม.ค. 2544 ก.พั. 2546 ม6.ค. 2548 เม.ย. 2550 พั.ค. 2552 0.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

อ�ตราการว�างงาน

11

2001/1 2001/9 2002/5 2003/1 2003/9 2004/5 2005/1 2005/9 2006/5 2007/1 2007/9 2008/5 2009/1 2009/9 2010/5

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

อ�ตราเง3นำเฟ้>อ อ�ตราการว8างงานำท67มา: BOT, กรมเศรษฐก3จการค�า กระทรวงพัาณ3ชั้ย

ประเด็#นท��ควรเข้!าใจข้องเศรษฐศาส่ตรมหัภัาคป*จจ+บ�น• ประส3ทธ์3ภาพัการผล3ตรวม Aggregate

productivity• ภาษ6 การใชั้�จ8ายข้องร�ฐ การข้าดด#ลข้อง

ร�ฐบาล• การก�าหนำดอ�ตราดอกเบ6!ย Interest Rates• ว�ฐจ�กรเศรษฐก3จข้องประเทศ Business• ตลาดการเง3นำและว3กฤต3การเง3นำ Credit

Markets and the Financial Crisis• – การข้าดด#ล เก3นำด#ลบ�ญชั้6เด3นำสะพั�ด และ

บ�ญชั้6ชั้�าระเง3นำ• ป5ญหาเง3นำเฟ้>อ Inflation• ป5ญหาการว8างงานำ Unemployment• ฯลฯ

ว3ธ์6ค3ดข้องนำ�กเศรษฐศาสตรพัยายามท�าท#กอย8างให�เป.นำว3ทยาศาสตรมากท67ส#ด

หล6กเล67ยงการใชั้�ด#ลยพั3นำ3จให�มากเท8าท67จะท�าได�เป.นำเหต#ผลท�าให�ม6การพั�ฒนำาแบบจ�าลองต8างๆ เป.นำ

เคร07องม0อชั้8วยในำการว3เคราะห สร�างความเข้�าใจ ฯลฯ ในำร�ปข้องสมการทางคณ3ตศาสตร◦ต�วอย8าง สมการอ#ปสงค Qd = f(P, Y,…)

สมการอ#ปทานำ Qs = f(P, Pm )

◦จากสมการด�งกล8าวสามารถอธ์3บายปรากฎการณต8างๆ ท67ม6ผลต8อต�วแปรท67ม6ในำสมการได� และย�งเป.นำเคร07องม0อชั้8วยอธ์3บายแนำวค3ดความเชั้07อข้องนำ�กเศรษฐศาสตรข้องแต8ละส�านำ�ก

13

การศ1กษาเศรษฐศาสตรมหภาคศ1กษาผลกระทบหร0อป5จจ�ยต8างๆ

◦ท67ม6ต8อการก�าหนำดระด�บการเปล67ยนำแปลงทางเศรษฐศาสตรมหภาค (Factors that Determine levels) เชั้8นำ การใชั้�จ8ายร�ฐบาล

◦ผลกระทบข้องป5จจ�ยเหล8านำ�!นำในำแต8ละชั้8วงเวลา (How the variables change over time) เชั้8นำอ�ตราการข้ยายต�วข้องเศรษฐก3จ

14

การศ1กษาเศรษฐศาสตรมหภาคจ1งเป.นำการเร6ยนำร� �ด�านำนำโยบาย (Policy Oriented)เชั้8นำนำโยบายการคล�ง- การเง3นำข้องร�ฐบาล ต�วอย8างข้องนำโยบายค0อการเพั37มการใชั้�จ8ายร�ฐบาลการลดอ�ตราดอกเบ6!ยเง3นำก��ข้องธ์นำาคารกลาง

ต�วอย8างค�าถามเศรษฐศาสตรมหภาค

การข้ยายต�วข้องเศรษฐก3จ (economic Growth)

เสถ6ยรภาพัข้องเศรษฐก3จ (Economic Stability)

ความส�มพั�นำธ์ผลผล3ต-การว8างงานำ (Output-Unemployment Relationship)

การเพั37มข้1!นำข้องระด�บราคา (Increase in Price Level)

การเพั37มข้1!นำข้องการว8างงานำ (Increase of Unemployment Rate) 15

เง07อนำไข้ข้องแบบจ�าลองเศรษฐก3จพั0!นำฐานำclosed economy, market-clearing model

Supply side◦ ตลาดป5จจ�ยการผล3ต factor markets (supply,

demand, price)◦ ก�าหนำดข้นำาดข้องผลผล3ต/รายได� determination of

output/incomeDemand side

◦ ก�าหนำดข้นำาดข้องC, I, และ GEquilibrium

◦ เป.นำเร07องข้องตลาดส3นำค�า goods market◦ ม6ตลาดการก��ย0ม loanable funds market

การว�ดป5จจ�ยทางเศรษฐศาสตรมหภาค(Measurement of Macroeconomic Variables)

บ�ญชั้6รายได�ประชั้าชั้าต3 (National Income Account) เหม0อนำการท�าบ�ญชั้6ภาคเอกชั้นำในำการประกอบก3จการท67ต�องแสดงรายการข้องสองด�านำได�แก8

การผล3ต (Production Side) แสดงการผล3ตและการได�มาข้องรายได�หร0อการข้าย เชั้8นำภาคเกษตร อ#ตสาหกรรม บร3การ เป.นำต�นำ

รายได� (Income Side) แสดงการกระจายข้องรายได�ท67เก3ดข้1!นำว8ามาจากข้�!นำตอนำข้องการหารายได�อย8างใด เชั้8นำรายได�ข้องภาคประมง อ#ตสาหกรรมรถยนำต

17

การผล3ต (Production Side)การว�ดข้นำาดท67นำ3ยมใชั้�ค0อ ผล3ตภ�ณฑ์มวลรวม

ประชั้าชั้าต3 (Gross Domestic Product: GDP) และ รายได�ประชั้าชั้าต3 (Gross National Product: GNP)

แสดงการใชั้�ป5จจ�ยการผล3ต (K, L) และสมการการผล3ต (Production Function) ท67แสดงประส3ทธ์3ภาพัการผล3ตข้องป5จจ�ยท#นำ ป5จจ�ย–แรงงานำ ซึ่17งเป.นำพั0!นำฐานำการก�าหนำดผลตอบแทนำให�ป5จจ�ยการผล3ตท�!งสอง

ท�าให�ต�องสนำใจการต�ดส3นำใจข้ายป5จจ�ยการผล3ตข้องเจ�าป5จจ�ยท�!งสอง

ในำท67ส#ดได�สมการการผล3ต Y = f (K, L)

18

รายได� (Income Side)เป.นำการว�ดข้นำาดข้องรายได�ประชั้าชั้าต3

(National Income) และรายได�ข้องประชั้าชั้นำในำประเทศ

แสดงระด�บผลตอบแทนำท67ให�แก8ป5จจ�ยท#นำ และแรงงานำ หร0ออ6กนำ�ยหนำ17งค0อการกระจายผลตอบแทนำ (รายได�) ระหว8างเจ�าข้องท#นำและแรงงานำ

โดยผลตอบแทนำท#นำค0อ ค8าเชั้8า = MPk

และผลตอบแทนำแรงงานำค0อค8าจ�าง = MPL

19

เง,�อนไข้ข้องแบบจ�าลิองเศรษฐก�จพื้,/นฐาน

closed economy, market-clearing model

Supply side◦ ตลาดป5จจ�ยการผล3ต factor markets (supply,

demand, price)◦ ก�าหนำดข้นำาดข้องผลผล3ต/รายได� determination of

output/incomeDemand side

◦ ก�าหนำดข้นำาดข้องC, I, และ GEquilibrium

◦ เป.นำเร07องข้องตลาดส3นำค�า goods market◦ ม6ตลาดการก��ย0ม loanable funds market

อ#ปสงคส�าหร�บส3นำค�าและบร3การ

องคผระกอบข้อง aggregate demand:

C = ความต�องการบร3โภคส3นำค�าและบร3การ

I = ความต�องการการลงท#นำG = ความต�องการใชั้�จ8ายข้องร�ฐบาล(เป.นำกรณ6เศรษฐก3จแบบป<ด)

ตลาดการก��ย0ม The loanable funds market

เป.นำแบบจ�าลองอย8าง8ายส�าหร�บระบบการเง3นำพั0!นำฐานำ

ส3นำทร�พัยม6เพั6ยง: “loanable funds”◦อ#ปสงคการก��ย0ม: การลงท#นำ◦อ#ปทานำข้องเง3นำ: การออม◦“ราคา (ต�นำท#นำ)” ข้องเง3นำ: อ�ตรา

ดอกเบ6!ยแท�จร3ง

23

ต�วแปรภายนำอก

แบบจ�าลองเศรษฐก3จ(Economic

Model)

ต�วแปรภายในำ

อาท3เชั้8นำ ระด�บราคา การข้1!นำภาษ6 หร0อดอกเบ6!ย ฯลฯ

ผลท67ม6ต8อการบร3โภคข้องประชั้าชั้นำโดยท�7วไป

แนำวทางการว3เคราะหด�วยแบบจ�าลองทางเศรษฐก3จ

ความสนำใจในำเศรษฐศาสตรมหภาคเศรษฐก3จโลก (World Economy)เศรษฐก3จระด�บภ�ม3ภาค เชั้8นำ เอเชั้6ย-แปซึ่3ฟ้<ค

(Asia Pacific Economy)เศรษฐก3จระด�บประเทศ (Country

Economy)

24

ล�าด�บข้องการศ1กษาKeynesian EconomicsClassical EconomicsMonetarism New Classical EconomicsReal Business Cycle TheoryNew Keynesian Theory

25

แนำวค3ดทฤษฎ6เศรษฐศาสตรก�บเศรษฐก3จประเทศไทย

โดยท�7วไปม�กนำ3ยมใชั้�ทฤษฎ6ข้อง Classics และ Keynesian

ท�!งสองทฤษฎ6ม6พั0!นำฐานำการพั�ฒนำากรอบแนำวค3ดจากประเทศพั�ฒนำาแล�ว

การนำ�ามาประย#กตใชั้�จ1งต�องม6ความระม�ดระว�งก�บกรณ6ประเทศก�าล�งพั�ฒนำาอย8างประเทศไทย

26

ข้�อควรระว�งในำการประย#กตแนำวค3ดจากต8างประเทศละเลยความส�าค�ญข้องภาคต8างประเทศท67ม6

ความส�าค�ญมากในำประเทศก�าล�งพั�ฒนำาข้นำาดเลAก

ความสมบ�รณข้องการผล3ตและตลาดแรงงานำท67ม6การจ�างงานำเตAมท67แล�ว

แรงงานำส8วนำใหญ8ข้องประเทศก�าล�งพั�ฒนำาม�กอย�8ในำภาคเกษตรท67ม6การว8างงานำแอบแฝงและเป.นำฤด�การณตามสภาพัการผล3ตข้องส3นำค�าเกษตร ท�าให�อ�านำาจต8อรองก�บนำายจ�างไม8เป.นำล�กษณะเด6ยวก�บแรงงานำในำประเทศพั�ฒนำาแล�ว

ความพัร�อมข้องตลาดการเง3นำท67ม6เคร07องม0อทางการเง3นำท67เพั6ยบพัร�อมและการปร�บต�วท67ชั้�ดเจนำ

27

ต�วอย8างค�าถามเศรษฐศาสตรมหภาค

การข้ยายต�วข้องเศรษฐก3จ (economic Growth)

เสถ6ยรภาพัข้องเศรษฐก3จ (Economic Stability)

ความส�มพั�นำธ์ผลผล3ต-การว8างงานำ (Output-Unemployment Relationship)

การเพั37มข้1!นำข้องระด�บราคา (Increase in Price Level)

การเพั37มข้1!นำข้องการว8างงานำ (Increase of Unemployment Rate) 28

ข้�อด�อยข้องการใชั้� GDPไม8สามารถใชั้�ว�ดก3จกรรมนำอกระบบเศรษฐก3จ

(Non Economic Activities) เชั้8นำ แรงงานำนำอกระบบ แรงงานำบ�านำ การค�าข้ายท67ไม8ผ8านำระบบตลาด เป.นำต�นำ

ไม8สามารถว�ดก3จกรรมใต�ด3นำ (Underground Economy) เชั้8นำ การค�ายาเสพัต3ดและส37งผ3ดกฎหมาย การพันำ�นำ เป.นำต�นำ

ไม8สามารถใชั้�ว�ดสว�สด3การข้องประชั้าชั้นำ (Welfare Measure) GDP เป.นำเพั6ยงการแสดงข้นำาดข้องระบบเศรษฐก3จ แต8ไม8ได�แสดงความก3นำด6อย�8ด6หร0อค#ณภาพัชั้6ว3ตข้องประชั้าชั้นำ เชั้8นำการไม8ว�ดความส#ข้การพั�กผ8อนำข้องประชั้าชั้นำ แต8ว�ดรายได�ท67เก3ดจากการท8องเท67ยว

29

ความส�มพั�นำธ์ ข้องบ�ญชั้6รายได�ประชั้าชั้าต3

GNP = GDP +/- ภาคต8างประเทศ

NNP = GNP – ค8าเส07อม (Depreciation) (Net National Product) (สะท�อนำต�นำท#นำในำการผล3ต)

NI = NNP– ภาษ6ทางอ�อม (National Income) (Transfer Payment) PI = NI – Corporate Tax + เง3นำโอนำ + เง3นำสมทบ

กองท#นำฯ + ดอกเบ6!ยร�บ (Personal Income)

PDI = PI – Personal Income Tax +/- เง3นำโอนำต8างประเทศ

(Personal Disposable Income) 30

การว�ดในำร�ปข้องม�ลค8าแท�จร3ง (Real) และม�ลค8าป5จจ#บ�นำ (Nominal)

Nominal GDP ค0อม�ลค8า GDP ในำปCป5จจ#บ�นำตามราคาตลาดท67รวมม�ลค8าท67เก3ดจากการเพั37มหร0อลดข้องส3นำค�าบร3การท67ผล3ตข้1!นำในำปCนำ�!นำ และย�งรวมการเปล67ยนำแปลงท67เก3ดจากความผ�นำผวนำข้องราคา

GDP = จากการผล3ต X ข้องราคา

Real GDP ค0อการค3ดหาการเปล67ยนำแปลงท67เก3ดจากการเพั37มข้องปร3มาณส3นำค�าและบร3การเท8านำ�!นำ

31

การหาค8า ม�ลแท�จร3งข้อง GDP (Real GDP)

โดยการเปร6ยบเท6ยบก�บปCใดปCหนำ17งท67เล0อกมาเป.นำปCฐานำ (Base Year) เพั07อใชั้�ในำการเปร6ยบเท6ยบ ด�ต�วอย8าง

ปC Nominal Real Implicit GDP

GDP GDP Deflator1979 2,566.4 4,912.1 52.21980 2,795.6 4,900.9 57.01990 5,803.2 6,707.9 86.51996 7,813.2 7,813.2 100.0 1998 8,781.5 8,508.9 103.22001 10,082.2 9,215.9 109.42002 10,446.2 9,439.9 110.7 32

อะไรค0อ Implicit GDP Deflatorค0อส�ดส8วนำระหว8าง Nominal GDP และ

Real GDP

GDP Deflator = Nominal GDP Real GDPด�งนำ�!นำ Real GDP = Nominal GDP GDP

Deflator

33

ค�าถามทบทวนำท�ายเร07องอะไรค0อความหมายข้อง GDP, NNP, NI,

PDIสาเหต#อะไรท67ท�าให� NNP และ NI จ1งแตกต8าง

ก�นำ ม�ลค8าแท�จร3ง (Real) และม�ลค8าป5จจ#บ�นำ

(Nominal) แตกต8างก�นำอย8างไร

34