ΠΛΑΤΑΝΑ (ΑΡ. Φ. 3)

Χρόνια πολλά στεκόταν το κυπα-ρίσσι δίπλα στην εκκλησιά τηςΠαναγίας. Άπλωσε ρίζες κάτω

από τη μικρή πλακόστρωτη πλατείακαι κάτω από το δάπεδο της εκκλησίας.Του κλάδεψαν τα χαμηλά κλωνάριακαι φάνηκε ο κορμός του παχύς, ολόι-σιος. Ψηλά είχαν φουντώσει τα κλαδιά

του σε σχήμα συμμετρικό, ξεπέρασαντο ύψος της εκκλησιάς κι ακόμα ανέ-βαιναν. Φωλιές έχτιζαν κάθε χρόνοεκεί τα σπουργίτια, μέσα στο πυκνότου φύλλωμα, που ούτε η βροχή,ούτε ο αέρας, ούτε οι μικροί διαβολε-μένοι κυνηγοί του χωριού μπορούσαννα τις γκρεμίσουν.

Ήταν αληθινά το καμάρι του χωριούκι όσο γέραζε και το 'παιρναν τα χρό-νια, αντί να καμπουριάσει από τοβάρος τους, αυτό ψήλωνε αδιάφοροστο χρόνο και στόλιζε την εκκλησιά.Μικρό τρυφερό το θυμόνταν οι γε-ροντότεροι, ψηλό με ηρωική κορμο-στασιά οι μεσήλικες, θεόρατο επιβλη-

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΛΩΣΣΑΣ - aΡ. ΦΥΛΛΟΥ 3 - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

n ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛ. 2

ΦΩ

ΤΟ

: Γ

. Ρ

ΟΥ

ΣΕ

ΤΗ

Σ

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ» ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Δ. ΚΟΥΚΟΡΙΝΗ

Το κυπαρίσσιτικό οι νεότεροι. Το κυπαρίσσι τηςΠαναγιάς το έλεγαν οι γριές, λές καιη χάρη Της το φύτεψε, το πότισε καιτο κλάδεψε σα να ήταν δικό Της ανά-στημα.Άκουσε το κυπαρίσσι τα μυστικά τωννέων του χωριού μέσα στο σκοτάδιτης νύχτας κι ένοιωσε τα χαρωπάσκιρτήματα, τ' αναστενάγματα καιτους παλμούς μιας αγνής ερωτικήςφλόγας κι ακούστηκε πάνω στα κλαδιάτο δροσάτο ψιθύρισμα του αέρα, σανσυμπαράσταση στον πόθο και το πά-θος.Όταν το χειμώνα φυσούσε δυνατά οάνεμος, που ερχόταν από το βουνό ήτη θάλασσα κι έκανε το κυπαρίσσι ναχάνει τη γαλήνια ισορροπία του, όπωςπροσπαθούσε ν' αντισταθεί στα χτυ-πήματα και τη μανία του, έτριζαν τακλωνάρια του και η ανατριχίλα και οτριγμός έφτανε βαθιά μέσα στις ρίζεςτου και σειόταν από τα θεμέλια η εκ-κλησιά και βογκούσε από το δόνησματο πλακόστρωμένο της δάπεδο.Φόβος και τρόμος έπιανε τον παπάκαι τους επιτρόπουςΠοιός όμως νατολμήσει να πει να κόψουν το κυπα-ρίσσι, αν και ήταν κίνδυνος για τηνεκκλησιά.Ακόμα κι αυτή η σκέψη τους συγκι-νούσε, τους βασάνιζε φριχτά, τουςέλιωνε!Πώς να κόψουν το δέντρο που τουςήταν ιερό, που τους είχε γίνει βίωμαστο πέρασμα της ζωής τους; Από τηνάλλη μεριά όμως έπρεπε να φροντί-σουν για την προφύλαξη της εκκλη-σιάς. Έτσι μια μέρα πήραν με λύπητην απόφαση να το κόψουν. Γρήγοραμεταδόθηκε η απόφαση των επιτρόπωνστο χωριό. Το συζητούσαν στα καφε-νεία, στις βρύσες, στα σπίτια κι όσοπλησίαζε η μαύρη μέρα, τόσο ο πόνοςζωντάνευε. Έμενε η απόφαση χωρίςπράξη για πολύ καιρό. Η συζήτηση,οι φωνές, η διαμαρτυρία, τα γιατίέκαναν την ημέρα της εκτελέσεωςτης αποφάσεως ν' αναβάλεται, ν' αρ-γεί, να μην έρχεται.Ποιος θα είναι εκείνος που θα βάλειτσεκούρι στο δέντρο της Παναγιάς,ας τρεμοκοτίσουν αν τους βαστάεικαι θα 'χουν κακά ξεμπερδέματα. Δενπέφτει η εκκλησιά από τις ρίζες πουάπλωσε το κυπαρίσσι, είναι γερά χτι-σμένη, τόσα χρόνια δεν έπεσε θαπέσει τώρα; έλεγαν οι γριές και οι γέ-ροι και τα 'βαζαν με τον παπά πουένιψε τα χέρια του.Δυο από τους επιτρόπους δείλιασανμπροστά στην κατακραυγή του κόσμουκαι άλλαξαν γνώμη. Ήθελαν να έχουντο μυαλό τους ήσυχο και να μην τουςτρώει η έννοια.Ήρθε όμως η μέρα,που η απόφαση...

Τον περασμένο Απρίλιο με με-γάλη χαρά αναλάβαμε τη διοί-

κηση του Πολιτιστικού ΣυλλόγουΓλώσσας. Είμαστε πέντε νέα παι-διά γεμάτα όνειρα, φιλοδοξίες καιεπιθυμούμε την συνέχεια του έρ-γου ενός συλλόγου που παραμέ-νει ενεργός εδώ και 30 χρόνια.Κύριος στόχος είναι η προβολήτης παράδοσης, του πολιτισμού,των ηθών και εθίμων του τόπουμας. Αυτός επιτυγχάνεται με ποι-κίλους τρόπους, όπως η συνέχεια

της έκδοσης της «Πλατάνας», ηαναβίωση παλαιών εθίμων, η δη-μιουργία λαογραφικής ομάδας καιοι πολιτιστικές εκδηλώσεις πουπραγματοποιούνται καθ' όλη τηδιάρκεια του χρόνου.

Για την υλοποίηση των ιδεώνμας χρειαζόμαστε την εμπειρία

και τη συμμετοχή σας στο πολύτι-μο έργο του συλλόγου. Γι' αυτότο λόγο σας προσκαλούμε στηνπρώτη μας μεγάλη διοργάνωση

«Πολιτιστικές εκδηλώσεις -Γλώσσα 2012».Η αγάπη για τον τόπο μας, μας δί-νει ώθηση να κάνουμε πράξη όλαόσα ονειρευόμαστε.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν απόκοινού να κάνουμε ό,τι είναι

δυνατό για να επέλθει το επιθυμη-τό αποτέλεσμα.

Το Διοικητικό Συμβούλιοτου Πολιτιστικού και ΕξωραϊστικούΣυλλόγου Γλώσσας

Συνεχίζουμε την πλούσια παράδοση..!

RΔιαδρομή μὲ ἀναμνήσειςΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Τό ἀ φή γη μα τοῦ μα -κρι στοῦ Γλωσ σι ώ τηλο γί ου, Βα σί λει ου Δ.

Κου κου ρί νη "Ἡ δι α δρο μή"δη μο σι εύ τη κε γιά πρώ τηφο ρά τόν Δε κέμ βριο τοῦ1965 στήν ἐ φη με ρί δα τοῦΒό λου "Θεσ σα λί α" καί τό1968 συμ πε ρι λή φθη κε στόδεύ τε ρο βι βλί ο τοῦ συγ -γρα φέ α, «Ἡ Δι α δρο μή καίἄλ λα δι η γή μα τα».Εἶ ναι ἀ πό τά πρῶ τα ἀ φη -γή μα τα τά ὁ ποῖ α ἔ χου μεστή δι ά θε σή μας ὡς κα τα -γρα φή μιᾶς συμ πε ρι φο -ρᾶς, ἀλ λά καί τοῦ ὅ λου ψυ χι σμοῦ τοῦ ἁ πλοῦ χω ρι κοῦ,πού με τα βαί νει ἀ πό τήν πρω τό γο νη, ἥ συ χη καί ὑ πο -μο νε τι κή βι ο τή στήν ἔ ναγ χο καί ἐν πολ λοῖς τρα γι κή,σύγ χρο νη ζω ή, τήν ὁ ποί α ὑ πό σχε ται ὁ ἁ μα ξω τός δρό -μος καί φυ σι κά το αὐ το κί νη το.Κα τα γρά φει ὁ Β. Κου κου ρί νης (στό ἑ ξῆς Β.Κ.) μέ σα -φή νεια, παρ ρη σί α καί χω ρίς ν’ ἀ δι κεῖ κα νέ να, τήνπραγ μα τι κό τη τα: «καυ γά δες ἔ στη ναν στά κα φε νεῖ α τῆςΓλώσ σας οἱ χω ρια νοί ὅ σοι ἤ σαν ἐ ναν τί ον στήν ἐ κτέ λε -ση τοῦ ἔρ γου»(Δ.7).Πράγ μα τι, ἐ μεῖς πού ζή σα με τέ τοι ες κα τα στά σεις καίπε ρα στι τι κά, ὕ στερ ἀ πό τό σες δε κα ε τί ες δι και ο λο γοῦ -με ἀ ναν τίρ ρη τα ἐ κεί νη τή στά ση τῶν πα λαι ῶν γαι ο κτη -μα τι ῶν. Καί ἐ ξη γῶ ἀ μέ σως τί θέ λω νά πῶ.

Γιά τόν πα λιό Γλώσ σι ω τήτο κτῆ μα ἦ ταν χῶ ρος ἱ ε -ρός καί πα ράλ λη λα πο λύσε βα στός. Για τί ἐ κεῖ περ -νοῦ σε τό με γα λύ τε ρο μέ -ρος τοῦ βί ου τοῦκαλ λι ερ γών τας τή γῆς,φρον τί ζον τας τήν, ὥ στεπο λύν καρ πόν νά φέ ρει,σύμ φω να μέ τόν Εὐ αγ γε -λι κό λό γο. Γι ' αὐ τό καί χα -ρα κτή ρι ζε τό χτῆ μα τουὡς ρού γα, ὡς πα ρη γο ριά,ὡς τό ψω μί τοῦ -ἐν νο οῦ σεπώς οἱ καρ ποί τοῦ κτή μα -τος ἦ ταν γι᾽ αὐ τόν τό ἀ -

πα ραί τη το εἰ σό δη μα, γιά ν ἀ γο ρά σει τό ψω μί του- κιὅ,τι μπο ροῦ σε νά φαν τα στεῖ κα νείς. Μά λι στα, πολ λέςφο ρές, σέ πε ρι πτώ σεις με γά λων ἑ ορ τῶν πή γαι νε τήβόλ τα του στό χτῆ μα, ἔ τσι ἁ πλά γιά νά τό δεῖ. Τά δέΘε ο φά νεια τό ἐ πι σκε πτό ταν μέ ὅ ποι ο και ρό ἔ κα νε ἐ -κεί νη τήν ἡ μέ ρα γιά τό ἁ γιά σει μέ τόν Με γά λο Ἁ για -σμό. Ἔ τσι λοι πόν τό χτῆ μα δέ θη κε μέ τή ζω ή καί τόεἶ ναι τοῦ πα λιοῦ Γλωσ σι ώ τη καί τοῦ ἔ γι νε πιά ἱ ε ρό ἀν -τι κεί με νο, τό ὁ ποῖ ο ὑ πε ρα σπι ζό ταν καί τό δι α φύ λασ -σε. Γι ' αὐ τό καί ὅ ταν ξε κί νη σε ἡ δι α δι κα σί α τῆςδι ά νοι ξης τῆς ἁ μα ξη τῆς ὁ δοῦ ἀ πό τό Λου τρά κι μέ χριτή Χώ ρα τῆς Σκο πέ λου, οἱ πα λιοί γαι ο κτή μο νες ἔ νοι -ω σαν κά πως πα ρά ξε να καί με λαγ χο λι κά ἀ τέ νι ζαν τίς

Το λεωφορειο στη Γλωσσα

n ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛ.5

platana No 3-12 pages:Layout 1 7/20/12 10:59 AM Page 1

2Q ἡ πλατάνα

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΕΛ. 1

έπρεπε να εκτελεσθεί. Οήλιος έριχνε τα τελευταίατου χάδια πάνω στα βαθυ-πράσινα φυλλώματα τουδέντρου. Ο αέρας το δρό-σιζε για τελευταία φορά.Ήρθε η ώρα, οι επίτροποιέφτασαν στην πλατεία μετσεκούρια και σκεπάρνιαμικρά και μεγάλα κι έναμακρύ καραβόσκοινο να δέ-

σουν το κυπαρίσσι να μη πέσει πάνω στην εκκλησιά ήκάτω στα σπίτια.Κόσμος και κοσμάκης έφτασε εκεί. Όλοι έστεκαν μουγ-κοί, φοβισμένοι, δειλοί αναποφάσιστοι. Κα-νένας δεν είχε το θάρρος να ρίξει τηνπρώτη τσεκουριά. Να όμως ο γερο-Π......ς.,πρόβαλε μέσα στο πλήθος - τόχε φάει τοψωμί του και λίγο τον έμελλε. Έβαλε τηνπρώτη τσεκουριά και άρχισε πεισματικάκαι τις άλλες. Σαν νεκρική καμπάνα ακου-γόταν ο απαίσιος κρότος κάθε φορά πουέπεφτε το τσεκούρι και κοβόταν μια ανα-πνοή από το δέντρο που έμοιαζε σαν άν-θρωπος που σιγοπεθαίνει στο στρώμα.Κουράστηκε ο γερο -Π.......ς, δεν άντεχενα συνεχίσει και με το στανιό έριξε τις τε-λευταίες τσεκουριές κι έκαμε πληγή στονκορμό του δέντρου. Όλοι στέκονται ακί-νητοι, περίλυπα κοιτάζει ο ένας τον άλλονκαι μέσα στο βλέμμα τους πλανιέται ο φό-βος. Κανένας δεν το κουνάει ν' ακολουθήσειτον γερο-Π.....η. Ακολούθησαν στιγμές βαθιάς σιωπής.Σαυτή την ώρα της αμηχανίας παρουσιάστηκε οΚ.......ς, καραβομαραγκός απο τους λίγους. Ανασκουμ-πώνεται, έκδηλος ήταν στο πρόσωπό του ο φόβος καικάνει προσπάθεια να δείξει το αντίθετο, πιάνει το σκε-πάρνι και με την επιτηδειωσύνη που του έδινε η πείρακαταπληγώνει το δέντρο. Αμέτρητες πέφτουν οι τσε-κουριές. Στη πλατεία απλώνεται ευλάβεια και φόβος.

Δακρύζουν οι γέροι, κλαίνε οι γριές με τις γεράνιεςφουστάνες και τα μαύρα μαντήλια, δε σαλεύουν ταχείλη των νέων μπροστά στο απαίσιο θέαμα. Είναιστιγμή πένθιμη για το χωριό κι όπως τον ουρανό σκέ-πασαν τα σύννεφα, μια ατμόσφαιρα σκυθρωπή καιμαραμένη παρουσιάζει η πλατεία με τα πράσινα κάγκελα.Τρίζει το λεβεντόκορμο κυπαρίσσι κι ο καραβομαραγκόςδεν ξαποσταίνει, φοβάται μήπως τον κυριέψει η λύπηκαι ο φόβος και αφήσει το έργο ατελείωτο. Βάλθηκελοιπόν να το τελειώσει.Ακούστηκε ένα δυνατό ανατριχιαστικό τρίξιμο.Κανέναςδεν είχε όρεξη να προφέρει λέξη και το κυπαρίσσιαφήκε μια βουή και σωριάστηκε στη μέση της πλατεί-ας.Πήραν οι επίτροποι τα τσεκούρια να λιανίσουν τακλωνάρια, να τα κάμουν ξύλα να τα κάψουν στη

σόμπα της εκκλησιάς το χειμώνα.Σιγά σιγά άδειασε ο τόπος, άνοστη ορφανή και κρύαήταν η πλατεία, γιατί της έλειπε κάτι γνώριμο, κάτιδικό της. Έφυγαν όλοι. Μόνο δυο γριές έμειναν πουσκούπιζαν τα μάτια τους και δεν έλεγαν να φύγουν.Πάμε, είπε η μια ό,τι έγινε έγινε.Κακό σημάδι θα δείξει η Παναγιά να τιμωρήσει του αί-τιους, είπε η άλλη. Στάθηκαν μπροστά στην πόρτα της

εκκλησιάς, έκαμαν το σταυρό τους, πήραν κουράγιοκαι χάθηκαν μέσα στα στενά σοκάκια της Γλώσσας.Ο χρόνος πάντα γιατρεύει τις πληγές. Ξεχάστηκεσχεδόν το περιστατικό και θα είχε ολότελα λησμονηθεί,αν δεν είχαν στο χωριό τα όνειρα και τα φαντάσματα.Άλλοι είδαν στον ύπνο τους την Παναγία να κλαίει,άλλοι να κάθεται στα μαύρα ντυμένη κι άλλοι είπανπως άκουσαν τα μεσάνυχτα ψαλμωδίες αγγέλων πουέφταναν στ' αυτιά τους σαν θρήνος.

Σε λίγο καιρό ο γερο -Π.....ς έπεσε στοστρώμα, δεν σηκώθηκε πια. Και οι άλλοιεπίτροποι, ο Σ.......ς, καταξοδιάστηκε ναγιατρολογεί το μονάκριβο αγόρι του, οΘ....ς έλαβε το θλιβερό μαντάτο απ' τηνΑθήνα ότι εκεί ξεψύχησε ο γιός του. Ο κα-ραβομαραγκός ένα μεσημέρι εκεί που δού-λευε στο καρινάγιο στο Λουτράκι του έστρι-ψε η βίδα, του σάλεψε το μυαλό και απότότε γυρίζει έρμαιο της τύχης.

Παράξενο πράγμα, όλα αυτά συνέβησανμέσα σε λίγο καιρό από τότε που έκοψαντο κυπαρίσσι. Ήταν σύμπτωση όλοι να πά-θουν και να πονέσουν εκείνο το χρόνο. Οιπολλοί έλεγαν ότι η Παναγία έκανε τοθαύμα της. Οι πιο φρόνιμοι και λογικοίέδιναν τόπο στο φόβο των πολλών απλοϊ-

κών ανθρώπων του χωριού. Έτσι μικροί και μεγάλοιμε κάποιο δέος και αμφιβολία πίστεψαν άλλοι στοθαύμα, άλλοι στη σύμπτωση. Και οι επίτροποι έναπρωί έσκαψαν λάκκο εκεί που είχε ριζώσει και μεγαλώσειτο κυπαρίσσι και φύτεψαν ένα άλλο, να πάρει τη θέσητου παλιού, να κάνει ρίζες, να πετάξει βλαστάρια καιπάνω του να κτίσουν καινούργιες φωλιές τα πουλιάκαι να υμνούν την Παναγία.

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ» ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Δ. ΚΟΥΚΟΡΙΝΗ

Το κυπαρίσσι

RΙστορικές αναδρομές

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΤΑΜΟΥΛΗ

(συνέχεια από προηγούμενο)

Στην περιοχή του Λουτρακίου υπάρ-χουν λείψανα Ρωμαϊκού κτιρίου στοδρόμο προς την παραλία, σφραγίδατης Ρωμαϊκής εποχής.Στο πιο ψηλό μέρος των ερειπίων τηςαρχαίας Σελινούντας υπάρχει ένα άν-δρο που βαστάζεται από ένα μεγαλο-πρεπές τείχος και αποτελείται από μι-

κρές και γιγάντιες πλάκες που συσ-σωρεύονται η μια πάνω στην άλλη σεακανόνιστη δομή.Στον εξώστη του βρισκόταν ο ναόςτης Αθηνάς, ο οποίος χρονολογείταιαπό τον 5ο αι. π.Χ., διότι η βάση τουαγάλματος της Αθηνάς που βρέθηκελίγο ψηλότερα στη βόρεια πλευράείναι Ρωμαϊκής εποχής.

Η Σελινούς δεν διατηρεί πλέον το πα-λαιό όνομά της όπως π.χ. ο Στάφυλος,αλλά ονομάζεται Λουτράκι. Αυτό οφεί-λεται στην ανεύρεση παλαιών λουτρώνκάτω από το λόφο και στην περιοχήπου ονομάζεται Κατακαλού. Τα λουτράανάγονται στην υστερορωμαϊκή ήπρωτοχριστιανική εποχή και υπάρχουνσήμερα στην άκρη του αιγιαλού. Στηνίδια περιοχή υπάρχει ένα ερειπωμένοσπίτι, που στον ένα του τοίχο υπάρ-χουν ανάγλυφες παραστάσεις πρω-τοχριστιανικών χρόνων. Στην αυλήτου υπάρχουν δύο σαρκοφάγοι.

Τα ευρήματα της Σελινούντα δεν πε-ριορίζονται μόνο σ' αυτά. Ένα από τακυριότερα είναι το άγαλμα της Αθηνάς,το οποίο βρέθηκε το 1865 και φέρειτην επιγραφή ''ΚΛΕΑΙΝΕΤΗ ΔΙΟΔΩ-ΡΟΥ ΙΕΡΗΤΕΥΣΑΣΑ ΑΘΗΝΑ". Στην ίδιαπεριοχή βρέθηκε εντός της θαλάσσηςένα μαρμάρινο επιτύμβιο ανάγλυφο.Τέλος,υπάρχει ένα ψήφισμα προξενίαςπου ανάγεται το 273/2 π.Χ. Το ψήφι-σμα αυτό αφορά έναν Πεπαρήθιο πο-λίτη, ο οποίος κατέστη πρόξενος τηςπόλεως των Δελφών.Ένα κομμάτι του είναι

ΑΣΥΛΙΑΝ, ΑΤΕΛΕΙΑΝ ΠΑΝΤΩΝΚΑΙ ΤΑΛΛΑ

ΟΣΑ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΑΛΛΟΙΣ ΠΡΟΞΕΝΟΙΣΚΑΙ ΕΥΕΡΓΕΤΑΙΣ, ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΑΡΧΙΑΔΑ,

ΒΟΥΛΕΥΟΝΤΩΝ ΑΡΙΣΤΟΙΝ ΑΧΟΥΑΙΝΗΣΙΛΑ, ΣΤΡΑΤΩΝΟΣ

(συνεχίζεται)


ἡ πλατάνα Q3

Η φυσική μου ροπή προς ταβιβλία με οδήγησε το Πάσχατου 2011 στα σκαλιά της Βι-βλιοθήκης της Γλώσσας Σκο-πέλου. Όταν μπήκα μέσα στηΒιβλιοθήκη χαμογέλασα κιείπα «Εδώ είμαστε!!! Άλλημια βιβλιοθήκη για οργάνω-ση! Το καλύτερό μου!»

Κι έτσι για μερικές μέρες έφευγαμόνο για φαγητό από τον χώροτης. Μαζί με τη συνάδελφο πια

και πρώην μαθήτριά μου ΠουλχερίαΠαπαχρήστου κατεβάσαμε όλα τα βι-βλία από τα ράφια, τα ξεσκονίσαμε,τα ξεφυλλίσαμε, τα χαϊδέψαμε, ταανακαλύψαμε, κουβεντιάσαμε μαζίτους κι έπειτα τα κατηγοριοποιήσαμε, τα ξαναβάλαμεστα ράφια και βάλαμε μαζί τους και κάτι από μας…Βάλαμε στα ράφια πολλή από την αγάπη μας γι’αυτά! Για τα βιβλία, τους συντρόφους μας εκείνωντων ημερών. Κι επειδή οι διακοπές τέλειωναν κιέπρεπε να επιστρέψουμε σ’ άλλες αγαπημένες βι-βλιοθήκες, παραδώσαμε τη σκυτάλη, για να συνε-χιστεί το έργο μας. Στην επόμενη επίσκεψή μουαυτό το Πάσχα του 2012είδα τα ταμπελάκια στη θέσητους κι έμαθα ότι η ηλε-κτρονική καταγραφή τωνβιβλίων έχει ολοκληρωθείκαι ήδη υπάρχει μια σχετικήκίνηση δανεισμού στη Βι-βλιοθήκη της Γλώσσας. Είδαεπίσης έναν ηλεκτρονικόυπολογιστή με πρόσβασηστο Διαδίκτυο, βασικό ερ-γαλείο μιας Βιβλιοθήκης κιένα λειτουργικό οβάλ τρα-πέζι μελέτης. Όλα καθαράκαι τακτοποιημένα κι οι κο-φτές κουρτίνες στα παρά-θυρα να δίνουν το στίγματου νησιού και της παρά-δοσης! Έμαθα επίσης ότιέχουν ήδη γίνει δωρεές σύγ-χρονων βιβλίων για παιδιάκαι μεγάλους. Κι είδα ότιυπάρχει στη βιβλιοθήκηπλούσιο υλικό από ντόπιους

συγγραφείς, όπως του κ. Βασίλη Κουκορίνη. Είδακι ένα κουτί με την αλληλογραφία που κρατούσε οκ. Κουκορίνης με τον φιλόλογο κ. Κ. Κάρκο χαρι-σμένη στη Βιβλιοθήκη της Γλώσσας από τον τελευ-ταίο, ανεκτίμητο κειμήλιο. Επικοινώνησα και με μιασύγχρονη γλωσσιώτισσα συγγραφέα, τη Νίκη Σαλ-παδήμου η οποία προσφέρει τα βιβλία της, και δενείναι και λίγα, για τη Βιβλιοθήκη του χωριού της,

πολύτιμη παρακαταθήκη. Κι έχειπρόθεση να χαρίσει πολλά νεανικάκαι βιβλία ενηλίκων για ενίσχυσητης προσπάθειας που γίνεται στοντόπο καταγωγής της.Η αρχή λοιπόν έχει γίνει, τα πρώταλιθαράκια έχουν μπει. Η συνέχεια;Ποια θα είναι η συνέχεια; Απόεδώ και πέρα το ρόλο θα τονπαίξει η εθελοντική προσφορά.Όταν βρεθούν τα κατάλληλα άτο-μα με αγάπη για το βιβλίο που θαθέλουν να προσφέρουν στον τόποτους και στη βιβλιοθήκη τότε ηΒιβλιοθήκη θα απογειωθεί. Δενχρειάζονται πολλά βιβλία, για ναζωντανέψει μια βιβλιοθήκη. Με-

ράκι, ιδέες και φαντασία χρειάζονται. Μια αρχήμπορεί να γίνει με τους νηπιαγωγούς, τους δασκά-λους και τους φιλολόγους του Γυμνασίου-Λυκείου.Αν καθιερωθεί να γίνεται το μάθημα της Λογοτεχνίαςμια φορά το μήνα στη Βιβλιοθήκη και ο απαραίτητοςδανεισμός βιβλίων, θα έχει γίνει το πρώτο βήμα.Με παιγνιώδη διάθεση για τα πιο μικρά παιδιά, μεεργαλείο και τις νέες τεχνολογίες για τα πιο μεγάλα

η βιβλιοθήκη μπορεί να γί-νει ελκυστική. Στόχος τωνυπευθύνων να γίνει η βι-βλιοθήκη μια συνήθεια κα-θημερινή, ένα στέκι πνευ-ματικό όπου τα παιδιά θαέρχονται, για να αναζητή-σουν πληροφορίες για ταμαθήματά τους στο διαδί-κτυο, θα ξεφυλλίσουν εκ-παιδευτικά περιοδικά, θαδιαβάσουν ένα εικονογρα-φημένο βιβλίο και θα ξεκι-νήσουν ένα ενδιαφέρον λο-γοτεχνικό ανάγνωσμα πουθα το συνεχίσουν στο σπίτιτους.Είναι τόσο γοητευτικός οκόσμος της Βιβλιοθήκης!!Μόνο που πρέπει να τονδεις. Μπορεί να είναι τόσοκοντά σου κι όμως εσύ ναμην τον βλέπεις… Κι ίσωςπρέπει να σε πάρει κάποιοςαπό το χέρι να σου τον

δείξει. Και τότε θα δεις να γίνονται μπροστά σουθαύματα κι ύστερα θα νιώσεις κι εσύ να συμμετέχειςστο θαύμα!Ραντεβού λοιπόν στη Βιβλιοθήκη μας! Να ανακα-λύψουμε τον κόσμο της!

Αρετή Κάρκου, φιλόλογος,

Πρόεδρος της Κωνσταντινιδείου ΒιβλιοθήκηςΚορησού Καστοριάς το διάστημα 2007-2010και υπεύθυνη της Δημοτικής ΒιβλιοθήκηςΚαστοριάς το 2011. Σήμερα υπεύθυνη τηςΒιβλιοθήκης του Γυμνασίου Κορησού όπουκαι υπηρετεί.

βιβλιοθήκηβιβλιοθήκηΓΛΩΣΣΑΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ

ΕΝΑ ΚΟΣΜΗΜΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ

Εθνική ΤράπεζαΑρ. Λογαρισμού: 471/296060-50ΙΒΑΝ: GR1501104710000047129606050SWIF: ETHNGRAA

Website: www.epsg.gre-mail: [email protected]

Q

YΠΕΥΘΥΝΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ:

Σιδέρη Βιργινία, 2424033858

Ζερμπίνη Τερέζα, 2424033385

Q

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΥΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΛΩΣΣΑΣ

Ενισχύστε την εφημερίδα του χωριού μας συμμετέ-χοντας με κείμενά σας και προτάσεις σας. Διαδόστετην στους φίλους της Γλώσσας.Για να γραφτείτε συνδρομητές επικοινωνήστε με τηνσυντακτική ομάδα.

ηη



«Η ψυχή μου ήτο πάν-τοτε προς τα μέρη εκείνααν και τον πλείστον χρό-νον απεδήμουν σωματι-κώς».

Ημικρή αυτή φράση του Αλέ-ξανδρου Παπαδιαμάντηοδήγησε εμένα, την ανηψιά

επ' αδερφή του αγαπημένου μου,σεβαστού και αλησμόνητου θείουΑλέξανδρου Δημ. Σιδέρη, καλλι-τέχνη – ζωγράφου, να επιχειρήσωκάτι τι για τη μνήμη του.Πραγματικά ήταν παροιμιώδηςκαι ατελείωτη η αγάπη που έτρεφεγια το νησί του τη Σκόπελο καιιδιαίτερα το χωριό του τη Γλώσσατην ονομαζόμενη τότε Πλατάναόπου και είχε γεννηθεί γύρω στο1895 ο καλλιτέχνης - ζωγράφοςΑλέξανδρος Σιδέρης. Ατελείωτοςο καημός του να την επισκέπτεταιόσο συχνότερα μπορούσε ακόμηκαι να ταφεί στη Γλώσσα την πα-τρίδα του. Οι βιοτικές ανάγκεςκαι συνθήκες δεν του επέτρεπανμια πιο συχνή ή μόνιμη επαφήκαι εγκατάσταση στη γενέτειραπατρίδα του την Ελλάδα, με απο-τέλεσμα να αποθάνει στην Αμερικήτο Νοέμβριο του 1978 ύστερααπό παραμονή 65 σχεδόν ολό-κληρα χρόνια στη Νέα Υόρκη.Αυτήν όμως την ποθητή επαφή -επικοινωνία του καλλιτέχνη μετην Ελλάδα την πετύχαινε ο Αλέ-ξανδρος Σιδέρης με τα ίδια τουτα έργα που απέπνεαν Ελλάδα,Αρχαία Ελλάδα, Βυζαντινή Ελλάδα,Νησιωτική Ελλάδα.Ο ομογενής μας στη Νέα Υόρκηζωγράφος ήταν επάξιος γιος τουαείμνηστου εκ Γλώσσης πρωτο-πρεσβύτερου ιερέως ΔημητρίουΣιδέρη,ο οποίος εφημέρευσε στιςαρχές του αιώνα στις πολιτείεςτων Η.Π.Α. ST.LOUIS MO,NASH-VIELLE TENN,LOS ANGELES,KAN-SAS CITY,MASO CITY AIOVA καιυπήρξε ένας από τους πρώτους μετανάστες τηςΑμερικής.Σε πολύ μικρή ηλικία, ίσως ούτε 15 ετών, οπατέρας του τον πήρε στην Αμερική όπου είχεήδη μεταναστεύσει και εργαζότανως ιερέας, από τη γενέτειρα πα-τρίδα του τη Γλώσσα Σκοπέλου,το Αιγαιοπελαγίτικο αυτό νησί, τηγνωστή μας Πεπάρηθο των Αρ-χαίων, που αδιάκοπα βουτάει καιπλένεται στα κύματα του Αγιονο-ρείτικου Πελάγους.Με τα "χαρτιά" στο χέρι λοιπόν,ανήλικο παιδί μπόρεσε μέσω ROT-TERDAM να ανταμώσει τον πατέρατου στην Αμερική, σε μια εποχήπου τα σκλαβοπάζαρα - ανθρω-ποπάζαρα ανθούσαν στα λιμάνιατης Βόρειας Ευρώπης.Όμως η βαθιά προσήλωσή του, ηπίστη, η θέληση, η εξυπνάδα καιτο θάρρος, όλα αυτά μαζί στάθη-καν στην αρχή αλλά και σ' όλη τηλαμπρή σταδιοδρομία του οι κα-θοδηγητές και αχώριστοι εμπνευ-στές στη ζωή του καλλιτέχνη.

Εκεί στην Αμερική σπούδασε στο ART STUDENTSLEAGUE και στη συνέχεια στην Ακαδημία JULIENτων Παρισίων. Υπήρξε αντιπρόεδρος των Αμερι-κανών καλλιτεχνών PROFESSIONAL ARTISTS LE-

AGUE CHAPTER NEW YORK CITY καιμέλος του BOARD OF DIRECTORS τωνKNICKERBOCKER ARTISTS.Ο Αλέξανδρος Σιδέρης ασχολήθηκεκαι αφιέρωσε όλη τη ζωή του ολόψυχαστη ζωγραφική και διακρίθηκε με τι-μητικές διακρίσεις και βραβεύσεις γιατα έργα του. Τιμήθηκε με το χρυσόμετάλλιο των καλλιτεχνών KNICKER-BOCKER το 1953,το βραβείο WIND-STOR A.A.P.L το 1953 τιμητική διάκρισητων καλλιτεχνών του KNICKERBOC-KER, πρώτο βραβείο των καλλιτεχνώνKNICKERBOCKER, με τιμητική διάκρισητου Αμερικανικού Επαγγελματικού Επι-μελητηρίου και με βραβείο της Ομο-σπονδίας Διάσωσης Παίδων κτλ. Εκ-θέσεις έργων του έχουν γίνει εκτόςτης Νέας Υόρκης στην Αθήνα, στοΠαρίσι, Μόντε Κάρλο, Φραγκφούρτηκαι Μόναχο. Πίνακες του κοσμούν τομουσείο Αμαρίλιο, το μουσείο στηνMACO Καλιφόρνια κλπ. Έχει φιλοτε-χνήσει προσωπογραφίες μεγάλωνπροσωπικοτήτων Ελλήνων και ξέ-νων.

Σοβαροί Αμερικανοί σχολιαστέςστην NEW YORK TIMES το 1945αναφέρουν ότι "ο Αλέξανδρος

Σιδέρης είναι εξαιρετικώς επιτήδειοςδεξιοτέχνης και εμπειρογνώμων συν-θέτης των χρωμάτων. Είναι κάτοχοςσπάνιας ικανότητος εις τον χειρισμόντου χρωστήρος, πράγμα το οποίο είναιάλλωστε και το ουσιώδες μυστικό τηςφρεσκάδας και ακτινοβολίας των πι-νάκων του."Από την άλλη πλευρά η αγιογράφησηπολλών ναών της ορθοδόξου Αρχιε-πισκοπής της Αμερικής κατέδειξαν τηζωγραφική δεινότητα του ΑλέξανδρουΣιδέρη, που έκδηλα την διέπει το βαθύχριστιανικό του αίσθημα. Αίσθημα πουσυνεκράτησε και συγκρατεί το μεγάλοαγιογράφο πιστό στην τεχνοτροπίατης αυστηράς πατροπαραδότου Βυ-ζαντινής ζωγραφικής. Τα έργα τουαυτά απετέλεσαν υπόδειγμα και αρχήγια τη μεταφύτευση της Βυζαντινής

Αγιογραφίας στην Αμερική. Ο Αλέξανδρος Σιδέρηςαγιογράφησε εκκλησίες στην Πενσακόλα τωνΗ.Π.Α., στο NEW PORT, SALT LAKE CITY, UTAH,NEW YORK και Βοστώνη.

Ο Αλέξανδρος Σιδέρης διατηρούσε επίπολλά χρόνια GALLERIE στη Νέα Υόρκητην οποία αργότερα μετέτρεψε σεSTUDIO ζωγραφικής όπου παρέδιδεμαθήματα ζωγραφικής μέχρι του θα-νάτου του.Τα τελευταία χρόνια της ζωής τουήταν πολύ οδυνηρά γι αυτόν ως ζω-γράφου επειδή δεν μπορούσε πια ναζωγραφίζει λόγω της ασθένειας τουΠάρκινσον απο την οποία είχε προ-σβληθεί.«Είναι καλύτερα να πεθάνω, αφούδεν μπορώ μπορώ πια να ζωγραφίζω"μου έγραφε στα γράμματά του λίγοπριν πεθάνει ο θείος Αλέκος. Μολονότιείχε ζήσει τα περισσότερα χρόνια τηςζωής του στην Αμερική χειριζόταν άρι-στα τον ελληνικό λόγο και την ελλη-νική γραφή ενώ διατηρούσε ανέπαφοκαι αναλλοίωτο από το πέρασμα τουχρόνου το "γλωσσιώτικο ιδίωμα" της

Ο καλλιτέχνης - ζωγράφος Αλέξανδρος Σιδέρης



ομιλίας του. Σε τίποτα δεν τον άλλαξε η Αμερική.Αντίθετα αυτός πλουσιοπάροχα της παρείχε τιςμεγάλες του ικανότητες ως εκλεκτού Έλληνα ζω-γράφου που επάξια τίμησε την πατρίδα του σταξένα .Με πολύ συναισθηματισμό περισυλλογή και ωρι-μότητα αυθόρμητα τελείως το 1975 αποφάσισενα δωρίσει στη Μητέρα Πατρίδα και ιδιαίτερα στηγενέτειρά του Γλώσσα Σκοπέλου 42 από τουςεκλεκτότερους ζωγραφικούς πίνακές του σαν δείγ-μα αγάπης, ταπεινοφροσύνης, πατριωτισμού καιευγνωμοσύνης στο μικρό χωριουδάκι που τουέδωσε το φως της ζωής του και συνέβαλε σ' αυτόκαι η μητέρα του πρεσβυτέρα Ανδρομάχη Σιδέρη,το γένος Ρέκκα απο τη Σκόπελο και ο πατέραςτου Πρωθιερέας - Οικονόμος Δημήτριος Σιδέρηςαπό τη Γλώσσα.Χάρισε έτσι ένα μεγάλο μέρος της ζωής του γιανα ζεί με του πίνακές του για πάντοτε μέσα στοΠαρεκκλήσιο της εκκλησίας της Κοιμήσεως Θεο-τόκου στη Γλώσσα Σκοπέλου, στην πατρίδα τουστην Ελλάδα για πάντα στην αιωνιότητα, αφού ημοίρα του τον έταξε για πολλά χρόνια να λείπειαπ' αυτήν και δεν τον αξίωσε να έρθει να ζήσειστην αγαπημένη του πατρίδα για πολλά πολλάχρόνια ακόμη.

Οι πίνακες αυτοί αποτελούν εδώ και 16χρόνια κόσμημα και πρόκληση ενδιαφέ-ροντος για την προσέλκυση Ελλήνων και

ξένων στη Γλώσσα, όπου βρίσκονται σε διαρκήέκθεση μέσα στην Αίθουσα δίπλα στον Ιερό ΝαόΚοιμήσεως Θεοτόκου στον οποίο ανήκουν απο-κλειστικά.Με την ευκαιρία της δημοσιότητας των παραπάνωστοιχείων κάνω έκκληση στις αρμόδιες υπηρεσίεςτου Υπουργείου Πολιτισμού, του Υπουργείου Εθνι-κής παιδείας και θρησκευμάτων και του ΕλληνικούΟργανισμού Τουρισμού της Ελλάδος να μεταβούνστη νήσο Σκόπελο για να γνωρίσουν και να εκτι-μήσουν από κοντά τα ανωτέρω έργα, να τα αξιο-λογήσουν και να διαπιστώσουν τις συνθήκες τηςαίθουσας που είναι εκτεθιμένα και πιθανώς ναφροντίσουν για τη σωστότερη συντήρηση καιδιατήρησή τους καθώς και την προβολή του Αλέ-ξανδρου Σιδέρη στην Ελλάδα και στο Εξωτερικόμέσω του ΕΟΤ.Ακόμη περισσότερο να περιλάβουν τον καλλιτέχνη- ζωγράφο Αλέξανδρο Σιδέρη στα επιφανή τέκνατης νήσου Σκοπέλου, όπως τον Παύλο Νιρβάνακαι να τιμούν τη μνήμη του και τη δωρεά του στονησί που τόσο αγάπησε…

Η ανηψιά τουΝικολέττα Μπέλεση - Σιολάβου το γένος Κικής Δ. Σιδέρη

TO KEIMENO ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ‘90

ΚΑΙ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΦΩΤΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΣΕΤΗΣ

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛ.1ἀ βρα γι ές νά γκρε μί ζον ται ἀ πό τίς μπουλ τό -ζες, τά δέν τρα νά λυ γί ζουν. για τί δέν μπο -ροῦ σαν ν' ἀν τι στα θοῦν στή δύ να μη τῆς μη -χα νῆς, τό το πί ο ν ἀλ λά ζει ὄ ψη. Η, ὅ πως ἀ -να φέ ρει κο ρυ φαῖ ος λο γο τέ χνης μας γιά μιάπα ρό μοι α πε ρί πτω ση σέ ἄλ λο νη σί, "Συλ λο -γι σμοί στό πε ρι θώ ριο. Ποι ός νά τούς ἀ κού -σει-καί για τί νά τούς ἀ κού σει ἀ φοῦ δι α φο -ρε τι κά δέ γί νε ται; Κι ἄν τούς ἀ κού σει καίμε λαγ χο λή σει γιά ἕ να κλά σμα τοῦ δευ τε ρό -λε πτου, ποι ό θά εἶ ναι τό κέρ δος; Οἱ μπουλ -τό ζες ἐ ξα κο λου θοῦν νά ξερ ρι ζώ νουν, τά πρι -ό νια καί τά τσε κού ρια νά κομ μα τιά ζουν, τάκα μι ό νια νά με τα φέ ρουν, ὁ τό πος νά κα θα -ρί ζε ται, οἱ λακ κοῦ βες πού ἀ φή νουν οἱ προ -αι ώ νι ες ρί ζες, αὐ τοί οἱ ἀ -νοι χτοί τά φοι, νά ἐ πι χω -μα τώ νον ται, τό τέ λει ο ἔγ -κλη μα νά συμ πλη ρώ νε ται.Αὔ ριο με θαύ ριο θά πε ρά -σει τό αὐ το κί νη το, ἡ εὐ -λο γί α καί ἡ κα τά ρα τῆς ἐ -πο χῆς μᾶς" (Ι. Μ. Πα να γι -ω τό που λος)Αὐ τή, λοι πόν, ἡ εὐ λο γί ακαί ἡ κα τά ρα τῆς ἐ πο χῆς,τό αὐ το κί νη το, καί μά λι -στα τό λε ω φο ρεῖ ο, ἔ φτα -σε στό νη σί καί ἀ πό τάπρῶ τα χρό νια του 1960,γύ ρω στό 1964, ἄρ χι σε νάπραγ μα το ποι εῖ τά δρο μο -λό για Ἀ πό τή Χώ ρα τῆςΣκο πέ λου, στό Κλῆ μα, στήΓλώσσα μέ τέ λος τῆς δι α -δρο μῆς τό Λου τρά κι κι ἀν τί θε τα. Ἀ πό τούς πρώ τους ὁ δη γούς τοῦ πρώ του ἐ -κεί νου λε ω φο ρεί ου μνη μο νεύ ε ται ἐ δῶ ὁ μπάρ -μπα-Τζίμ-τό ἐ πί θε τό του δέν τό ἔ μα θα πο -τέ-πού τόν δι α δέ χτη κε ὁ μα κα ρί της Στα μά -της Κα θη νι ώ της, ἀ πό τή Σκό πε λο.Τόν Στα μά τη θυ μᾶ ται ὁ σ. καί τό πα λιό ἐ -κεῖ νο λε ω φο ρεῖ ο πού ἦ ταν χρώ μα τος βα θυ -πρά σι νου, κά τι σάν πα λιό στρα τι ω τι κό ὄ χη -μα. Θυ μᾶ ται καί περι γρά φει τή δι α δρο μή ἀ -πό τή Γλώσ σα, ἀ πό τό Σχο λειό, δη λα δή, ἴ -σα με τή Σκό πε λο. Καί πα ρα τη ρεῖ μέ τό ὀ ξύμά τι τοῦ λο γί ου, ἀλ λά καί τοῦ εὐ αί σθη τουἐ πι σκέ πτη –για τί ἡ ἀ λή θεια πρέπει νά λέ γε -ται- ὄτι στή δεύ τε ρη πα τρί δα του ὁ Κου -κου ρί νης ἐρ χό ταν ὡς ἐ πι σκέ πτης πιά. Κιαὐ τά τά βι ώ μα τα τά κα τα θέ τει στό δι ή γη μάςτου «Ἡ ἐ πί σκε ψη», ποῦ ἔ χει στε γα στεῖ στότρί το του βι βλί ο: Ἡ Ἐ πί σκε ψη κι ἄλ λα δι η -γή μα τα».Ἀναφέρει λοιπόν, στὸ ταξίδι ἀπό τὴ Γλώσσαἴσαμε τὴ Σκόπελο, σὲ ὦρες θερινὲς καὶποκιλόχρωμες, κάποιες σκηνὲς ἀπό τὴνπαλιά, τὴν ξεχασμένη Σκόπελο, μὲ μιὰνοσταλγία καὶ φιλοπατρία, ποὺ συγκινεῖπραγματικὰ ὅσους ἔχουν βιώσει τέτοιεςἀθάνατες φυσικὲς ζωγραφιές, λησμονημένεςσήμερα, ἀφοῦ στὶς μέρες μας ἡ εἰκόνα, ὡςκυρίαρχο γεγονός, μᾶς πάει κι ἐκεῖ ποὺ δὲνεἴχαμε ὀνειρευτεῖ νὰ βρεθοῦμε. Κι αὐτὸφυσικὰ μέρω τῆς τηλοψίας καὶ στοὺς καιρούςμας, μέσω τοῦ Διαδικτύου.Ὠστόσο, ὁ τρυφερὸς καὶ ἐπίμων νοσταλγὸςθὰ σημαδέψει σκηνὲς ποὺ δὲν πρόκειται νὰξαναδοῦμε. Ἔτσι, θὰ προσέξει τοὺς παλιοὺςκαὶ ἀμνημόνευτους πιὰ «ἀριτσάδις», νὰ

πελεκοῦν τὰ πεῦκα, νὰ μαζεύουν τὴ ρετσίνα,νὰ παιδεύονται μέσα στὸ θερινὸ τὸ μεσημέριγιὰ νὰ φέρουν στὸ σπίτι τους τὸν ἐπιούσιο.Θὰ δεῖ τὸ Ἔλιος ὡς βιότοπο, τὸν παρθένοἀπό κτίρια κἄ πολλὰ Πάνορμο, κι ὕστερατὸν ἁπλοϊκὸ Ἀγνώντα. Θὰ παρατηρήσει τὶςἀγροικίες καὶ τοὺς παλιοὺς νοικοκυραίουςποὺ ζοῦσαν ἀπό τὰ χτήματά τους,Τὸ σημαντικότερο: μέχρι σήμερα αὐτὴ ἡδιαδρομὴ εἶναι μιὰ φανερὴ παιδαγωγία γι᾿αὐτὸν ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ σπουδάσει μὲποιητικὴ διάθεση καὶ μὲ εὐγενικὴ προθεσητὶς ἐναλλαγὲς τοῦ τοπίου, τὴν αὐξομείωσητῶν χρωμάτων ποὺ ἀκτινοβολοῦν οἱβελούδινες καὶ πευκόφυτες πλαγιές, τοὺςἀνασασμοὺς τῆς θάλασσας, καθὼς εὐπρεπίζει

τὰ κρέπια τῶν δαντελωτῶν ἀκρογιαλιῶν καὶτόσα ἄλλα.Μακάρι νὰ μποροῦσε νὰ ξαναφανεῖ αὐτὸ τὸἀφήγημα τοῦ Κουκουρίν, γιὰ νὰ γνωρίσουνοἱ νεότεροι τὴν ἄλλη Σκόπελο: τῆς ἀρμονίας,τῆς ἀρχοντιᾶς, τοῦ κάλλους. Μὲ λίγα λόγιατὴ Σκόπελο τοῦ Θεοῦ.π. Κων.Ν. Καλλιανός

Υ. Γ. Καθὼς ἔγραφα τὰ πραπάνω σκέφτηκα,ὅτι θὰ ἦταν χρήσιμο φέτος, ποὺ τιμᾶται τὸΜοναστήρι τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, τὸ ὁποῖοκτίστηκε ἀπό θαῦμα τῆς Παναγίας στὸνἴδιο τὸν κτίτορα, ἀπὸ τὸν Χατζῆ ΣτεφανῆΔαπόντε, ὅτι θὰ ἔπρεπε νᾶ παρουσιαστεῖτὸ σηγκινητιτὸ καὶ θαυμάσιο διήγημα τοῦΚουκουρίνη, Ἡ Μικρὴ Καλόγρια, ποὺσχετίζεται μὲ τὴ Γλώσσα, τὸ ὡς ἄνωΜοναστήρι καὶ τὴν μέχρι σήμερα ἐπιζῶσαΜοναχὴ Μαριάμ. Ὁ Κουκουρίνης σ᾿ αὐτὸ τὸδιήγημα προβάλλει ὅλη του τὴν τρυφερότητα,τὴν εὐαισθησία καὶ εὐλάβεια. Χαρτογραφεῖτὴν κοινωνία τῆς Γλώσσας πρὶν ἀπό τὸνΠόλεμο καὶ ἀνιχνεύει τοὺς καημοὺς καὶ τὰβάσανα μιᾶς ἁπλοϊκῆς, θεοσεβοῦς καὶφιλοτίμου περὶ τὰ θεῖα οἰκογένειας. Ἀπὸτὴν ἄλλη ἐμφανίζει τὸ θεοφιλὲς γεγονὸς τῆκουρᾶς τῆς Μοναχῆς Μαριὰμ μὲ ἀκρίβειακαὶ προσοχή, ὥστε νὰ μὴ χαθεῖ τίποτε ἀπότὶς ἱερὲς ἐκεῖνες στιγμὲς ποὺ σφραγίζουν,ὄχι μόνο τὴ ζωὴ ἀλλὰ καὶ τὴν ἴδια τὴνἱστορία. Μακάριοι ὅσοι μποροῦν νὰ ἐπισκέπτονταισελίδες ὡσὰν αὐτὲς τοῦ Κουκουρίνη.Φωτίζουν τὴν ψυχή τους μὲ τὸ κερὶ τοῦΘεοῦ. π.κ.ν.κ

Διαδρομή μὲ ἀναμνήσεις...



Οκυρ Μήτσος, ο Βα-φίνης, γεννήθηκετο 1927 στη Γλώσ-

σα Σκοπέλου. Απο μικρόπαιδί στη βιοπάλη, βοη-θώντας τον πατέρα τουπου ήταν λεμβούχος βαρ-κάρης, μετέφερε τουςεπιβάτες που ταξίδευανμε το πλοίο. Σε ηλικία 22ετών παντρεύτηκε τηνκυρά Μάχη και απέκτη-σαν πέντε παιδιά.Δύσκολα χρόνια, μεγάληη φτώχεια, όμως ο κυρΜήτσος δεν το έβαζεκάτω. Αποφάσισε ν' ανοί-ξει ένα μικρό καφενεδάκιστο πατρικό του σπίτι, τη

«Νυχτερίδα», το οποίο κράτησε για δύο περίπουχρόνια. Αμέσως μετά, στην περιοχή Αρμυράλι,έστησε μια παράγκα και άνοιξε συνεταιρικά έναταβερνάκι το «Αρμυράλι». Επειδή όμως βρισκότανστην άκρη του χωριού, ήταν γνωστό ως «εξο-χικόν». Ένας χώρος με τεράστιο αλώνι πουλειτουργούσε σαν πίστα, με ένα γραμμόφωνοσε μιαν άκρη, που κάθε βράδυ μάζευε τουςνέους του χωριού που έπιναν, χόρευαν καιτραγουδούσαν τον έρωτά τους. Επίσης λει-τουργούσε και σαν χώρος αναψυχής μιας καιέκανε βραδιές Καραγκιόζη με αποτέλεσμα ναμαζεύει μεγάλους και μικρούς για ν' απολαύσουντο θέαμα.Όλα πήγαιναν καλά τα καλοκαίρια, αλλά δυ-στυχώς όταν ερχόταν ο χειμώνας τα εισοδήματα

ήταν ελάχιστα μιας και το σταθερό επάγγελμα ήταν αυτό τουβαρκάρη. Έτσι μετά απο τρία χρόνια άφησε το ταβερνάκι και με-τακόμισε στο Λουτράκι. Οι δυσκολίες πολλές, αλλά η μεγαλύτερηήταν να μπορέσει να βρεί ένα σπιτάκι να στεγάσει την οικογένειάτου. Αφού πέρασαν απο ένα καλυβάκι δύο επί τρία και έναυπόγειο, κατέληξαν σε ένα παλιό σπίτι δίπλα στο ρέμα. Το μισόήταν ψαράδικο και το υπόλοιπο υπνοδωμάτιο μιας και ήταν όλοκι όλο μόλις 40 τ.μ. Τα κρεβάτια τους ήταν ψαροκασέλες, πάνωστις οποίες είχαν τοποθετήσει φτέρες και κουρελούδες, αντί για

στρώματα. Ευτυχώς που υπήρχε και μια αυλή που λειτουργούσεσαν κουζίνα.Ξύπναγε στις 4 το πρωί κάνοντας τον πλανόδιο ψαρά γύριζε όλατα χωριά Γλώσσα, Μαχαλά, Κλήμα, Λουτράκι και κοιμόταν στη 1το βράδυ.Όμως και πάλι δεν τα έβγαζε πέρα. Έτσι πήρε την απόφαση ν'αγοράσει ένα καίκι 10 τόνων, το οποίο το χειμώνα του 1964τότε που όλο το νησί πλήττονταν απο τους σεισμούς στέγασε

στο αμπάρι του όλη την οικογέν Σεπτέμβριο του 1965 όταν με έ το ποτάμι και έσπασε την πόρτα κογένεια κοιμόταν. Ευτυχώς σώθηκαν όλοι, όμως όλο το νο Η Πρόνοια έστειλε κουβέρτες ακολουθούσε.

Παρ’ όλα αυτά ο κυρ-Μήτσ Αντίθετα έπαιρνε δύναμη α με όλες του τις δυνάμεις.

σπίτι. Το δικό του σπίτι! Σ' αυτό φρόντιζε τα δυο μικρότερα τη πούλαγε τα ψάρια με το γαι αχθοφόρο κουβαλώντας τις βαλ κόρη κράταγε το περίπτερο που κυρά Μάχη ήταν στο ιχθυοπωλε τικατέστησε το καίκι με μια λάν εποχή 60 ατόμων, έκανε εκδρομ ράληλα στην αυλή του σπιτιού πάγο, μαναβική και γιαούρτια π ενώ τα βράδια έψηνε σουβλάκια και τα πουλούσε.Και τα κατάφερε! Μετά απο δέκ μέσα στο οποίο έστησε δύο αντ χτίσουν το πρώτο τους δωμάτιο. απο ένα τρίκυκλο δύο ατόμων, μέχρι τα τελευταία χρόνια της πρωί για να φτάσουν μέχρι και τ αψηφώντας το κρύο, τη βροχή Αυτός ήταν ο κυρ-Μήτσος, ο πα παλαιστής, ένας άνθρωπος δρασ αλλά και γκρινιάρης, φωνακλάς

ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ

Πρόσ

ωπα

της Γλ

ώσσα

ς ο κυρ Μήτσος, ο ΒαφίνηςΗλ

ίας Τ

ριαντ

αφύλ

λου

Ηλίας

Τρια

νταφ

ύλλο

υ Οαείμνηστος Ηλίας Τριαντα-φύλλου καταγόταν από τηνΓλώσσα –Σκοπέλου. Γεννήθη-

κε τον Αύγουστο του 1920. Από μι-κρή ηλικία δούλευε σκληρά μαζί μετην οικογένεια του για να επιβιώ-σουν στις δύσκολες συνθήκες εκεί-νης της εποχής. Ασχολήθηκε με διά-φορες εργασίες μέχρι την ηλικία των20. Όπως θερισμό σιταριού, μάζεμαελιών, όργωμα χωραφιών κ.α. Αργότερα στα πρώτα χρόνια του έγ-γαμου βίου, ο πεθερός του, τον πα-ρότρυνε να ακολουθήσει το επάγ-γελμα του μικροπωλητή ψαρά. Αρχι-κά αγόρασε ένα μουλάρι όπου έδενεεπάνω του τελάρα κι τα γέμιζε μεψάρια από τους ψαράδες στο λιμάνιτου Λουτρακίου. Έπειτα πήγαινε μετα πόδια στα χωριά(Γλώσσα, Παλιόκλίμα) τραβώντας το μουλάρι για νατα πουλήσει. Κάποιες φορές έφερνεμεγάλα ψάρια κι τα έκοβε σε κομμά-τια μπροστά σε όλους τους χωρια-νούς στις πλατείες των δύο χωριών.Όμως ο μπάρμπα Ηλίας δεν αρκούν-ταν να δουλεύει μόνο την ημέρα.Έτσι μετά από λίγο καιρό αγόρασεμια βάρκα χωρίς μηχανή. Χρησιμο-ποιούσε τα κουπιά(την νύχτα πάντα)κι έφερνε άμμο από την βόρειαπλευρά του νησιού, συγκεκριμένα

από τον Αϊ Γιάννη.Την φόρτωνε πάνωστο μουλάρι κι τηνπήγαινε όπου χρει-αζόταν για να φτιά-ξουν σπίτια κικτίρια(π.χ. δημοτικόσχολείο κ.α.).Είναι απαραίτητο νασημειώσουμε πως ομπάρμπα-Ηλίας σεβό-μενος τις ανάγκες τουχωριού του, έκανε ότιήταν ανθρωπίνως δυ-νατόν για να τουςεξυπηρετήσει . Έτσιτο 1950 πήγαινε πάλιμε τα κουπιά στηΣκιάθο κι έφερνε είδημαναβικής για ναπουλάει αφού δενμπορούσαν οι χωρια-νοί να προμηθευτούνμε άλλο τρόπο φρού-τα κι λαχανικά.Μετά από κάποια χρόνια αγόρασεμια μεγαλύτερη βάρκα για να μετα-φέρει τους κατοίκους της Γλώσσαςστο λιμάνι γιατί το καράβι δεν μπο-ρούσε να προσαράξει . Επιπλέονόμως μετέφερε κι τις αποσκευέςτους με το μουλάρι του.

Συνάμα εκείνη την εποχή μέχρι το1988 κουβαλούσε τους σάκους μετα γράμματα από το λιμάνι στο χω-ριό, στο ταχυδρομείο. Αυτή τη δια-δρομή ,την έκανε εκατοντάδες φο-ρές στην κυριολεξία.Τέλος με το πέρασμα του χρόνου

στο Λουτράκι άνοιξε 2 μαγ πουλούσε στο ένα ψάρια κ είδη μαναβικής.Αξίζει να σημειώσουμε πω πα-Ηλίας ήταν ένας αξιέπα λότιμος κι εργασιομανής γτης . n ΙΣΜΗΝΗ

Ταβέρνα«Εξοχικό»

Ταβέρνα «Εξοχικό»



ικογένεια. Το αποκορύφωμα ήρθε το ν με ένα δυνατό μπουρίνι φούσκωσε

πόρτα του σπιτιού την ώρα που η οι- χώς με τη βοήθεια των κατοίκων το νοικοκυριό βρέθηκε στη θάλασσα.

ρτες και ρούχα για τον χειμώνα που

-Μήτσος δεν έχανε το κουράγιο του! ναμη απο τις αναποδιές και αγωνιζόταν

άμεις. Έβαλε στόχο ν' αποκτήσει ένα αυτό βοήθησαν όλοι. Η μεγάλη κόρη

ρα της οικογένειας, ο μεγάλος γιός ο γαιδουράκι, αλλά έκανε και τον

ς βαλίτσες των επιββατών, η δέυτερη ο που είχαν νοικιάσει στο Λουτράκι, η πωλείο, ενώ ο κυρ Μήτσος, αφού αν-

α λάντζα πολυτελείας για εκείνη την κδρομές Πάνορμο και Αη Γιάννη. Πα- πιτιού είχε στήσει πάγκο και πούλαγε

ρτια που τα έφερνε απο την Σκιάθο, βλάκια κάτω απο τον μεγάλο πλάτανο

ο δέκα χρόνια αγόρασε ένα οικόπεδο

ο αντίσκηνα και έμειναν εκεί μέχρι να μάτιο. Το γαιδουράκι αντικαταστάθηκε

όμων, αυτόν και τη γυναίκα του που της ζωής του ξεκινούσαν νωρίς το και τη Σκόπελο να πουλήσουν ψάρια

ροχή και τη ζέστη. , ο παππούς μου! Ένας μεγάλος βιο-

δραστήριος, πανέξυπνος, ακούραστος ακλάς με καρδιά όμως μικρού παιδιού.

2 μαγαζιά όπου ρια κι στο άλλο

ε πως ο μπάρμ-

ξιέπαινος ,φι- νής γλωσσιώ-

ΜΗΝΗ ΚΟΥΜΙΩΤΗ

Η οικογένεια Βαφίνη εν δράσει

Η λάντζα

Το πρώτο καΐκι

Καφενείο «η νυχτερίδα»

Το χορευτικό συγκρότημα τουΠολιτιστικού Συλλόγου Γλώσ-σας έδωσε μια εξαιρετική πα-ράσταση στο HOTEL SKOPE-LOS VILLAGE.Το χορευτικό συγκρότημα πουπροσκλήθηκε από τη διεύ-θυνση του ξενοδοχείου έδωσετον καλύτερο του εαυτό χο-ρεύοντας παραδοσιακούς χο-ρούς, παρέσυρε στους νη-σιώτικους ρυθμούς όλους τουςπαρευρισκόμενους, οι οποίοιξεφάντωσαν και έζησαν μια

ξεχωριστή εμπειρία, ενώ πα-ρουσίασε την παραδοσιακήφορεσιά (στόφα) που εντυ-πωσίασε τους εκλεκτούς επι-σκέπτες.Οι Αμερικάνοι τουρίστες έβγα-λαν φωτογραφίες με τα μέλητου χορευτικού, αγόρασαν τοημερολόγιο του συλλόγου, τοοποίο είναι αφιερωμένο στοχορευτικό συγκρότημα καιπεριέχει όλες τις παραδοσια-κές στολές από όλη την πο-ρεία του συλλόγου.

Από τις δραστηριότητες του Συλλόγου

O Πολιτιστικός Σύλλογος Γλώσσας συμμετείχε με μεγάληεπιτυχία στην δράση Let's do it που πραγματοποιήθηκε σεόλη την Ελλάδα.O Πολιτιστικός Σύλλογος Γλώσσας σε συνεργασία με ταπαιδιά γυμνασίου-λυκείου και τη κοινότητα Γλώσσας ανέλαβετο καθαρισμό της περιοχής Λουτρακίου (από σημείο Γλύστραέως Κατακαλού)

Ο Πολιτιστικός και Εξωραϊ-στικός Σύλλογος Γλώσσας,διοργάνωσε με μεγάλη επι-τυχία πρωτομαγιάτικο γλέντιμε μουσική και δωρεάν κρασίκαι φαγητό, στην πλατεία του

ξενοδοχείου «ΑΥΡΑ» στο Λου-τράκι. Ευχαριστούμε όλουςόσους παραβρέθηκαν στογλέντι και ευχόμαστε να κα-θιερωθεί ως θεσμός και γιατα επόμενα χρόνια.



Λαΐνα γαζουντινικέ

τα κρύβανει σι μια άκρη

κι άμα τ ν αράδα χάνανει

άντι να βγάλνει άκρη.

Ιδώ γινότανει τσ ριμίξ

κι ούλα φάτσα φόρα

μιγάλου μαλλιουτράβηγμα

καυγάς κι δίκ στου γόνα.

Πιανότστανει απ τα μαλλιά

φουνάζανει τα πέκλια

κι αυτή απούχει τ άδικου

ζήταει κι τα ρέστα.

-Αρή κουλτσιδουμάζουμα

σκρόφα, μπικατσουμύτου

θα συ πατήσου καταή

τράβα τ λαίνας πίσου.

-Τύφλις κι μούτζις μγόχισμα

σουπιά, μαυρουχαρχάλου

τράβα του γαζουντινικές

του λόιδους μη στου βγάλου.

-Γκριμουτσακείς,πάει παρέκ,

χουλουμανσμό δε θέλου

γιατί θα σφέρου στου κιφάλς

καπέλου του μπουγιέλου.

-Θα μ πείς ημένα έεις σειρά;

απ νύχτα είμει ιδουπέρα

φεύγα θα σ κάμου του κιβούρς

τσακίδια παραπέρα…

-Τύφλις κι μούτζις κι καρακαλές

γυρίστρου ξιφουστλιάρου

θαρρείς πως δε τα μάθαμει

πως τάεις μ ένα φαντάρου;

-Έεις μούτρα αρή εισύ κι μλείς;

γύρνα να ιδείς τ καμπούρας

τα κέρατας τρυπίσανει

ως κι του βνό τς τρυπίλας.

-Ημένα θα μ πείς για κέρατα

αρή δαρμέν μπικάτσα

η μάνας για να συ παντρέψ

σ έκρυβει μη τ λινάτσα.

-Μαλέ μαλέ θ αμπουλιαστώ

κρατήστει μει γειτόννσεις

τσίνχης αυτήν απ μόδουσεις

αδρά θα τνη πληρώσεις.

-Αρή χαρχάλου σιτημέν

ποιός θα συ πάρ ησένα;

Στου ράφ θα μείνς γιρουντουκόρ

κι ας έεις χρυσά κι ασμένια.

Ένας ψιλός κοντά δυο μέτρα, είναι μαύρος πίσσα, ταμάτια του γυαλίζουν και είναι γουρλωτά. Πετάειπέτρες, βγάζει έντονες κραυγές. Βγαίνει παράωρα

μετά τις 00:00 τα μεσάνυχτα στον πλάτανο στο παλιόελαιοτριβείο (καλιάγρια) στη Ρίους. Σίγουρα είναι στοιχειότο λένε πολλοί και πάντα υπάρχει διαφορά στην αφήγη-ση.Η παιδική μου ψυχή ανησυχεί τα πιστεύω και κουρνιάζωστην αγκαλιά της μάνας μου σούρουπο από κει δενπερνάω με τίποτα.Ποιος από μας δενθυμάται τέτοιες ιστο-ρίες με φαντάσματαή νεράιδες στο σταυ-ροδρόμι, στο γεφυ-ράκι, στη ρεματιά.Ο κυρ Γιάννης ο Στα-ματίου (τς Αγγελι-κούς απ’ λένει) πρό-σφατα μου διηγήθη-κε μία ιστορία…Ήταν ακόμη νεαρόςκαι η εποχή τουαπαιτούσε γλέντιακαι ξενύχτια, γύριζεγια ύπνο στις 3 ταξημερώματα. Όμωςγια κακή του τύχη ηαυλή του σπιτιού τουήταν η Ρίους, η βρύ-ση που από αυτήν σχεδόν όλο το χωριό προμηθεύονταντο νερό. Οι νοικοκυρές από τις 04:00 τα ξημερώματααράζανε στα πεζούλια περιμένοντας στην αράδα με τιςλαήνες τους (στάμνες), γιουρδέλια (κουβάδες) και μπούρ-μπούρ έξω απ’ το παράθυρό του, έπιαναν την κουβέντα,κουτσομπολεύανε και μερικές φορές ξεμαλλιάζονταν γιατίκάποια είχε μπερδέψει τη σειρά της κατά λάθος ή και ηθε-λημένα, με αποτέλεσμα με τόση οχλαγωγία, να μην μπορεί

να κοιμηθεί ο κακομοίρης. Κατά τα λεγόμενά του λοιπόν,ο αθεόφοβος σκέφτηκε να κάνει κάτι για να μην μαζεύονταιαπό τόσο νωρίς στη βρύση. Κάθισε την άλλη μέρα καιέκανε ένα σκιάχτρο με άχυρα να μοιάζει με άνθρωπο καιτον έστησε στη μέση της βρύσης κι αυτός κρύφτηκε στοπαράθυρο πίσω απ’ τη κουρτίνα και περίμενε. Κάποιαστιγμή στο φεγγαρόφωτο μέσα στην ησυχία ξαγναντάει ηπρώτη γυναίκα με τη στάμνα της μες στη καλή χαρά,επειδή ήταν πρώτη. Μόλις περνάει τον πλάτανο και αντι-

κρίζει το σκιάχτρο(το φεξουλιγουστό)ο κυρ Γιάννης μουγ-κρίζει με τρομαχτι-κούς ήχους, αυτή πε-τάει κάτω τη στάμνακαι άρχισε να τρέχειουρλιάζοντας παρα-σύροντας και κάποιεςάλλες που έφτανανστην βρύση. «Φάν-τασμα- φάντασματου είδα- του είδαείνι ικεί καταμισή στηβρύς, μαλέ- μαλέ μ’όρμιξει φιυγάτει» καικαθώς τις παρασύρειτρέχοντας το βαλανκαι οι άλλες στα πό-δια.Φυσικά ο κυρ Γιάν-

νης εξυπηρέτησε το σκοπό του αφού μέχρι και τις 07:00δεν πατούσε άνθρωπος στη βρύση.Τελικά έχει δίκιο ο λαός μας που λέει … «ο σκοπός αγιάζειτα μέσα». Ποιος ήταν ο σκοπός της δημιουργίας του στοιχειού τηςπαλιάς καλιάγριας όμως δεν μου το εξήγησε κανείς ποτέ. Βέβαια με τα χρόνια σκέφτηκα ποιος μπορεί να ήταν ο λό-γος… Εσείς;

δ YO HTAN οι κεντρικές

βρύσες του χωριού, ο Κα-

ναλάκης στο Λούκι και η

Ρίους στη Γιαλή.

Από τα χαράματα μαζεύονταν οι γυναίκες του

χωριού για να πιάσουν σειρά, άλλες με τις στά-

μνες και άλλες με τους τενεκέδες. Φυσικά τα

πράγματα δεν ήταν τόσο απλά, γιατί υπομονή

δεν υπήρχε και οι καυγάδες για την αράδα έδι-

ναν και έπαιρναν καθημερινά.

Εκεί όμως μάθαινες και τα νέα του χωριού,

απο τα πιο απλά μέχρι και τα πιο πικάντικα. Οι

δε κοπελιές με ευχαρίστηση κουβαλούσαν τη

στάμνα στον ώμο, αφού ήταν μια καλή ευκαι-

ρία για να δούν τον αγαπημένο

τους που καρτερικά περίμενε μαζί

με όλους τους ''γαμπρούς "στην

πεζούλα πάνω από τη βρύση. Έτσι

η στάμνα μέχρι να φτάσει στον προορισμό της

άδειαζε στο δρόμο δυο και τρεις φορές.

Τσακωμοί, έρωτες, κουτσομπολιά, όλα εκεί

διαδραματίζονταν και μας τα περιγράφει η Αγ-

γέλα Κίρμπα παρακάτω με κάθε λεπτομέρεια!

Σ’ αυτή τη βρύση κάποτεμια καλή νεράιδαξαπόστασε δροσίστηκεκι έκανε ένα τάμα.Αν πιεί ο νιός απ’ το νερό

αγάπη να γνωρίσεικι ο έρωτας τη πόρτα τουγρήγορα να χτυπήσει.Η Ριός κόρη του Στάφυλουχάρισε το όνομά της

γιατί σαν γάργαρο νερόήταν η ομορφιά της.Αν είχε στόμα και μιλιάετούτη εδώ η βρύσηχιλιάδες τα κουτσομπολιά

που θα ‘χει ν’ αριθμήσει.Κρατάει τόσα μυστικάστις φλέβες της κρυμμέναείδανε τα ματάκια τηςάπλυτα και πλυμένα.

Οι βρύσες της Γλώσσας

Μύθος ή πραγματικότητα;

Rαράδες-ερωτες

ΡΙΟΥΣ

της ΑΓΓΕΛΑΣ ΚΙΡΜΠΑ



Τo λαογραφικό μουσείο της Γλώσσας πάνωαπό την κεντρική πλατεία του οικισμού εί-ναι μια ζεστή γωνιά και ένας χώρος επί-

σκεψης για τους τουρίστες, όπου μπορούν ναγνωρίσουν μερικά στοιχεία από τον πολιτισμόμας και τη λαογραφική παράδοση του τόπουμας.

Είναι αναπαράσταση ενός παλιού νοικοκυριού

όπου μπορεί να γνωρίσει κανείς, περίτεχναυφαντά , καταπληκτικά χειροποίητα κεντήμα-τα, ξυλόγλυπτα έπιπλα, παραδοσιακές φορε-σιές, διάφορα εργαλεία οικιακής χρήσης καιαγροτικά και διάφορα άλλα αντικείμενα, όπουεκφράζουν την καθημερινή ζωή των παλιώνκατοίκων.

Η είσοδος είναι δωρεάν, ωστόσο ευπρόσδεκτη

είναι, όποιος επισκέπτης μπορεί να προσφέρεικάποια μικρή οικονομική ενίσχυση για τη συν-τήρηση και του οικίματος και των αντικειμέ-νων, ώστε να μπορέσουμε να διατηρήσουμεκαι να αξιοποιήσουμε περισσότερο αυτόν τονχώρο.

Το λαογραφικό μουσείο Γλώσσας είναι ανοικτόπρωί και απόγευμα.

Λαογραφικό Μουσείο της Γλώσσας


10Q ἡ πλατάναΗ ΣΥΝΤΑΓΗ

της γιαγιάς πεταλίδες με το ρύζι

1) Έσκασα από το κακό μου_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _12 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

2) Φαλακρός_ _ _ _ _ _ _ _ _9 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

3) Φακός_ _ _ _4 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

4) Αργαλιός_ _ _ _ _5 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

5) Βρύση_ _ _ _ _ _6 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

6) Τσαχπίνα - κατεργάρα_ _ _ _ _ _ _ _8 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

7) Αφηρημένος_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _19 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

8) Αδύνατο - λεπτοκαμωμένο_ _ _ _ _5 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

9) Ράφι πάνω στο τζάκι_ _ _ _4 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

10) Πετσέτα_ _ _ _ _5 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ντοπιολαλιέςΑλλουνού παπά Ευαγγέλιο

1) ΧΟΥΛΟΥΜΑΝΙΣΑ, 2) ΝΤΑΛΑΡΟΥΣ, 3) ΛΑ'Ι'Τ, 4) ΛΑΚΟΣ,

5) ΚΑΝΕΛΑ, 6) ΚΑΜΤΣΙΝΑ,

7) ΑΠΟΥΚΟΥΝΤΡΙΑΖΜΕΝΟΥΣ, 8) ΒΙΡΕΜ, 9) ΒΓΟΥ, 10) ΜΙΣΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Πλένουμε τις πεταλίδεςκαι τις βάζουμε στην κα-τσαρόλα με λίγο νεράκι

για να φύγει το κέλυφος. Στησυνέχεια σουρώνουμε το νερόπου έχει περισσέψει και τοκρατάμε. Ρίχνουμε στην κα-τσαρόλα το λάδι, τσιγαρίζουμετο κρεμμύδι και στη συνέχειαπροσθέτουμε τις πεταλίδες γιαπολύ λίγο. Αφού ρίξουμε 6κούπες νερό, προσθέτουμε τοπιπέρι και το αλάτι και περιμέ-νουμε να πάρει μερικές βρά-

σεις.Τότε δυναμώνουμε τηφωτιά, ρίχνουμε το ρύζι καιτο αφήνουμε μέχρι να πιειόλο το νερό. Στο τέλος ρί-χνουμε χυμό λεμονιού αφή-νοντας και την λεμονόκουπαγια να δώσει ένα άρωμα λε-μονιού.ΠΡΟΣΟΧΗ: Όσο περισσότεροβράζουμε τις πεταλίδες τόσοσκληραίνουν!

Μαχούλα Σ. ΣταματάκηΓΛΩΣΣΑ

1 περίπου κιλό πεταλίδες

1 μεγάλο κρεμμύδι

τριμμένο

2 κούπες ρύζι γλασέ

1 ποτήρι του κρασιού

ελαιόλαδο

1 λεμόνι

αλάτι και πιπέρι

Τί θα χρειαστείτε

Ε Κ Τ Ε Λ Ε Σ Η

Αυτή τη φορά να ξεκινήσω λίγο ανορ-θόδοξα. Να μην προβώ σε διαπιστώ-σεις, αλλά να παραθέσω ερωτήματα.

Ερωτήσεις ρητορικού τύπου που να εκφρά-ζουν απορίες οι οποίες είναι απαραίτητο νααπαντηθούν. Καυτηριάζουμε τα κακώς κεί-μενα του τόπου μας και γινόμαστε όσο πιοκαυστικοί μπορούμε, ίσως ορμώμενοι απότην αγανάκτησή μας. Δεν υπάρχει ελπίδανα αλλάξουν όλα αυτά και να μπούμε στοσύγχρονο κόσμο; Ν΄ αποβάλουμε αυτό τοάρρωστο δέρμα και να βγάλουμε ένα άλλοπιο υγειές; Είπα την προηγούμενη φορά ότιη ελπίδα για κάτι καλύτερο είναι η νεολαία.Ποιά νεολαία όμως; Αυτή που μένει στοντόπο της, ή αυτή που αφού σπουδάζει επι-στρέφει σ' αυτόν; Γιατί απ' ό,τι διαφαίνεταιοι νέοι που είτε από δική τους επιλογή, είτεγιατί δεν μπορούν να σπουδάσουν, μένουν

στο τόπο τους μην έχονταςάλλες εμπειρίες, άλλες πα-ραστάσεις και άλλα καινού-ρια ενδιαφέροντα, συνεχί-ζουν την ίδια παράδοση με

τους παλαιότερους και αναλαμβάνουν ταηνία για να διατηρήσουν επάξια τα κακώςκείμενα και μάλιστα ορισμένες φορές μεμεγαλύτερο μένος απ' τους παλαιότερουςγια να καλύψουν τα δικά τους κενά ή ταδικά τους χαμένα ίσως όνειρα ή γιατί αυτόςείναι ο τρόπος ζωής τους.

Ας πάμε στους νέους που επιστρέφουνγια βιοποριστικούς λόγους ή σαν επι-λογή τους για να εργαστούν στο τόπο

τους. Λογικά θα έπρεπε να κομίζουν νέεςιδέες, νέες απόψεις και ένα διαφορετικότρόπο ζωής. Να γίνονται επαναστάτες όχιβέβαια χωρίς αιτία αλλά εποικοδομητικά.Να γκρεμίζουν κάθε κατεστημένο, να πη-γαίνουν κόντρα σε κάθε αρρωστημένη νο-οτροπία και πάνω στα χαλάσματα να χτίζουν,

να δημιουργούν κάτι καινούριο κάτι διαφο-ρετικό. Να τραβούν μπροστά πρωτεργάτεςκαι πρωτοστάτες για μια άνοιξη.

Δυστυχώς, όμως, στην πλειοψηφίατους πολύ γρήγορα αλλοτριώνονταικαι προσαρμόζονται στα εδώ δεδομέ-

να, υπακούοντας στα θέλω και στα πρέπειτου χωριού, με μικρές ίσως εξαιρέσεις πουγίνονται πλέον μορφές φολκλορικές ή δα-χτυλοδεικτούμενες. Έτσι ή εμφανίζονταιστα δρώμενα σαν διάττοντες αστέρες ήείναι άφαντοι και ανύπαρκτοι. Εκεί λοιπόνπου πάει κανείς να πάρει μια ανάσα ''καθαρούαέρα'' δυστυχώς πολύ γρήγορα διαψεύδεταικαι επιστρέφει στην ωμή πραγματικότητα.Πολλοί θα πουν πόσο πεσιμιστικές είναιαυτές οι σκέψεις και 'γω θ' ανταπαντήσωότι μάλλον συγχέουν τον πεσιμισμό με τορεαλισμό.Κλείνοντας ας θυμηθούμε τα λόγια τουΚαζαντζάκη:«Δεν πιστεύω τίποτα, δεν ελπίζω τίποτα,είμαι ελεύθερος».

Αυτή τη φράση την παίρνουμε από μια κεφαλλονίτικη ιστορία.Κάποιος παπάς σε ένα χωριουδάκι της Κεφαλλονιάς, αγράμ-ματος, πήγε να λειτουργήσει σ’ ένα άλλο χωριό, γιατί ο

παπάς του χωριού είχε αρρωστήσει για πολύν καιρό. Ο παπάςόμως, στο δικό του ευαγγέλιο, μια και ήταν αγράμματος, είχεβάλει δικά του σημάδια κι έτσι κατάφερνε να το λέει. Εδώ όμως,στο ξένο ευαγγέλιο, δεν υπήρχαν τα σημάδια, γιατί ο παπάςαυτού του χωριού δεν τα είχε ανάγκη, μια και ήταν μορφωμένος.Άρχισε, λοιπόν, ο καλός μας να λέει το ευαγγέλιο που λέγεταιτην Κυριακή του Ασώτου.

Τότε κάποιος από το εκκλησίασμα του φώναξε, «Τί μας ψέλνειςεκεί παπά; Αυτό δεν είναι το σημερινό ευαγγέλιο!…».«Εμ, τι να κάνω;», απάντησε αυτός, που κατάλαβε το λάθος τουκαι προσπάθησε να το «μπαλώσει» όπως όπως. «Αυτό είναιάλλου παπά ευαγγέλιο…».

Από τότε έμεινε αυτή η παροιμιώδης φράση, με την οποίαεννοούμε ότι κάτι είναι άσχετο με κάτι άλλο, ή ότι κάποιος είναιαναρμόδιος για κάποιο θέμα.

ΓΙΑ

ΤΙ

Λ

ΕΜ

Ε;



ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤΙΩΑΝΝΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Γλώσσα ΣκοπέλουΤηλ. 24240 33102

aaa

Πελάγιος Κοντός (Γλώσσα)Καλλιανού Μαγδαλινή (Γλώσσα)Γουδέλη Μαρία (Γλώσσα)Ντάκη Μάχη (Γλώσσα)Φάλκου Μαγδαλινή (Γλώσσα)Διομής Ευάγγελος (Ν.Κλήμα)Ευαγγελινός Ευάγγελος( Ν.Κλήμα)Μαλάμος Ιωάννης (Γλώσσα)Ευαγγελινός Κων/νοςΚρασσάς Δ. ΓεώργιοςΣταματίου Δημήτριος

Ιασώ Θεσσαλίας, Λιμενικό Ταμείο Σκο-πέλου, Σύλλογος Απανταχού Γλωσσω-τών, Εταιρία περιβάλλοντος, ΞενοδοχείοADRINA, Σκοτίδας Β. Παναγιώτης, Μα-κρής Θ. Θωμάς, Μοναχάκης Γ. Διονυσί-ου, Aφοι Κοχύλη, Καρβελης Χρήστος,Κυρα Λένη, Μακαρατζης Σπύρος, Πο-λυχρονίου Ελένη, Hellenic SeawaysΤριανταφύλλου Νίκος, ΦραντζέσκοςΙωάννης.Τα δωμάτια για την διαμονή των εξΑθήνας προερχομένων, προσφέρανε οιεξής:Παναγιώτου Αναστασία, Ορφανού Κε-ρασία, Κωνσταντάκης Μπάμπης.

Ευχαριστούμε πολύ τους χορηγούς μας

Ευχαριστουμε όσους ενισχύσατε οικονομικα το σύλλογο μας

Ενισχύστε την εφημερίδα του χωριού μας συμμετέχοντας με κείμενά σας και προτάσεις σας.Διαδώστε την στους φίλους της Γλώσσας.

Για να γραφτείτε συνδρομητές επικοινωνήστε με την συντακτική ομάδα

Με μεγάλη επι-τυχία πραγμα-τοποιήθηκε ο1ος ποδηλατι-κός Γύρος στηΓλώσσα. Ευχα-ριστούμε όλουςόσους συμμε-τείχαν, βοήθη-σαν και στήρι-ξαν οικονομικάτην εκδήλωσηαυτή.Ως πολιτιστικός σύλλογος νιώ-θουμε μεγάλη χαρά που συμ-βάλαμε οικονομικά αλλά καιπροσωπικά, με εθελοντικήπροσφορα σε όλη αυτή τηνπροσπάθεια που σκοπός είναιη καλλιέργεια της αθλητικήςπαιδείας των κατοίκων και κυ-ρίως της νεολαίας μας αλλάκαι η προβολή του χωριούμας.Θα καταβάλλουμε κάθε δυνατήπροσπάθεια ώστε αυτό να συ-νεχιστεί και να καθιερωθεί ωςθεσμός.

ΧΟΡΗΓΟΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΙΑΣ



Γλωσσιώτες στην επεξεργασία δαμάσκηνου «αρζάν»

Ταβέρνα «Γαšία»

Οι οργανοπαίχτες της Γλώσσαςέδιναν το παρόν παντού και πάντα

Σωρός τα σπασμένα αμύ-γδαλα για τα γλυκά, το πλέ-ξιμο για τις ανάγκες τηςοικογένειας τελειωμό δεν

έχει, όμως η γιαγιά, αντιλαμβανόμενη τη μαγική δύ-ναμη του φακού που απαθανατίζει στιγμές, βάζει το κα-λύτερο χαμόγελό της για το τέλειο κλικ!

Ο μπάρμπα Τζίμης μετην αγαπημένη του Ρούσα

Προετοιμάζοντας τις κάδες

R


Documents

ΠΛΑΤΑΝΑ (ΑΡ. Φ. 3)