การขนส่�งทั่�วไป1. การขนส่�งทางรถไฟ (rail)2. การขนส่�งรถยนต์�หร�อรถบรรท�ก (truck)3. การขนส่�งทางน��า (water)4. การขนส่�งทางอากาศ (air)5. การขนส่�งทางท�อ (pipeline)

อ. ธี�ร�วรา บวชชยภู�มิ�

หัวข�อ การน�าเส่นอร�ปแบบการขนส่�งทั่�วไป

ข�อได้�เปร�ยบและข�อเส่�ยเปร�ยบของการขนส่�ง

ประเภูทั่ของการขนส่�ง• 1. การขนส่�งทั่างรถไฟ (rail)• 2. การขนส่�งรถยนต์�หัร%อรถบรรทั่&ก (truck)• 3. การขนส่�งทั่างน�'า (water)• 4. การขนส่�งทั่างอากาศ (air)• 5. การขนส่�งทั่างทั่�อ (pipeline)

การขนส่�งแต์�ละประเภทมี ข!อดี และข!อเส่ ยท # แต์กต์�างก$นออกไป ดี$งน �

การขนส่�งทางรถไฟ• ข�อด้�• 1. เหัมิาะส่มิส่�าหัรบการขนส่�งในระยะทั่างปานกลางหัร%อ

ไกลๆ เพราะในระยะไกลๆ ทั่��รางรถไฟส่ามิารถไปถ,งน'น ค่�าขนส่�งส่�นค่�าต์�อหัน�วยจะต์��าเมิ%�อเปร�ยบเทั่�ยบกบการขนส่�ง

ทั่าง รถยนต์�ทั่��ค่�ด้ต์ามิระยะทั่าง• 2. ส่ามิารถขนส่�งส่�นค่�าได้�ค่ร'งละมิากๆ• 3. ปรบต์วต์ามิปร�มิาณการขนส่�งได้�ต์ามิค่วามิต์�องการ

เพราะส่ามิารถทั่��จะเพ��มิหัร%อลด้จ�านวนต์��ได้�ง�าย• 4. มิ�ค่วามิปลอด้ภูยจากอ&บต์�เหัต์&ทั่��อาจจะเก�ด้ข,'น

ข�อเส่�ย1. ส่�งส่�นค่�าได้�จ�ากด้เพ�ยงทั่��ส่ถาน�และต์ามิเส่�นทั่างทั่��รางรถไฟไปถ,งเทั่�าน'น ไมิ�ส่ามิารถส่�งส่�นค่�าถ,งบ�านได้� 2.การขนถ�ายส่�นค่�าไมิ�ส่ะด้วก เพราะต์�องขนส่�งส่�นค่�าไปยงส่ถาน�รถไฟและรบส่�นค่�าจากส่ถาน�เองเช�นกน จ,งต์�องอาศยการขนส่�งประเภูทั่อ%�นประกอบหัากส่ถาน�ต์�นทั่างหัร%อปลายทั่างอย��หั�างจากแหัล�งทั่��ต์�องการขนส่�งส่�นค่�าไปใหั� ข�อเส่�ย

1. ส่�งส่�นค่�าได้�จ�ากด้เพ�ยงทั่��ส่ถาน�และต์ามิเส่�นทั่างทั่��รางรถไฟไปถ,งเทั่�าน'น ไมิ�ส่ามิารถส่�งส่�นค่�าถ,งบ�านได้� 2.การขนถ�ายส่�นค่�าไมิ�ส่ะด้วก เพราะต์�องขนส่�งส่�นค่�าไปยงส่ถาน�รถไฟและรบส่�นค่�าจากส่ถาน�เองเช�นกน จ,งต์�องอาศยการขนส่�งประเภูทั่อ%�นประกอบหัากส่ถาน�ต์�นทั่างหัร%อปลายทั่างอย��หั�างจากแหัล�งทั่��ต์�องการขนส่�งส่�นค่�าไปใหั�

การขนส่�งทางรถไฟ

เส่!นทางการขนส่�งทางรถไฟ มี 2 ระบบค่%อ.-• 1. ระบบการเด้�นรถบนทั่างเด้��ยว (Single

Line) รถทั่��เด้�นส่วนทั่างกน จะต์�องหัล�กกนในส่ถาน� ใด้ส่ถาน�หัน,�งซึ่,�งมิ�ทั่างหัล�ก หัากรถไฟขบวนใด้

ขบวนหัน,�งเก�ด้ค่วามิล�าช�าเส่�ยเวลา จ�าต์�องเปล��ยน หัล�กกนใหัมิ� จะทั่�าใหั�ขบวนอ%�นทั่��เด้�นทั่างต์ามิ

ก�าหันด้เวลาพลอยล�าช�าไปด้�วย และระบบรางใน ประเทั่ศไทั่ยไมิ�เป2นมิาต์รฐานส่ากล เพราะค่วามิ

กว�างระหัว�างรางมิ�เพ�ยง 1 เมิต์ร ซึ่,�งมิาต์รฐาน ส่ากลประมิาณ 1.45 เมิต์ร

• 2. ระบบการเด้�นรถบนทั่างค่�� (Double Line)

อ�ปกรณ์�ของการขนส่�งทางรถไฟ ได้�แก� รถไฟ แยกพ�จารณาได้�ด้งน�'.-

1. รถไฟ (หัวรถจกร) ใช�เพ%�อการขบเค่ล%�อน ลากจ�งใหั�ขบวนรถไฟว��งได้�

2. ต์��รถไฟบรรทั่&กผู้��โด้ยส่าร ใช�ส่�าหัรบบรรทั่&กผู้��โด้ยส่าร

3. รถไฟบรรทั่&กส่�นค่�าและบร�การ ใช�บรรทั่&กส่�นค่�าและบร�การต์�าง ๆ มิ�การแบ�งาประเภูทั่ของขบวนรถไฟทั่��ใหั�บร�การด้งน�'.-

3.1 การบร�การก�ากบประจ�าวนทั่��เป2นมิาต์รฐาน (Standard Day Coaches Services) เป2นขบวนรถทั่��ว��งเป2นประจ�าวน

- ส่ถาน ขนส่�งรถไฟ ได้�แก� ส่ถาน�ต์�นทั่างและปลายทั่าง ส่ถาน�ช&มิทั่าง และส่ถาน�รายทั่าง

- ผู้'!ประกอบการขนส่�งทางรถไฟ มี 3 ล$กษณ์ะ ค่%อ.-

1. ผู้'!ประกอบการของร$ฐ รฐลงทั่&นและด้�าเน�นการเองทั่'งหัมิด้

2. รถไฟผู้'!ร$บอน�ญาต์ ค่%อ ก�จการรถไฟซึ่,�งรฐบาลอน&ญาต์ใหั�เอกชนเป2นผู้��ด้�าเน�นการจด้ส่ร�าง และบร�การเด้�นรถภูายใต์�การด้�แลของรฐ ประเทั่ศไทั่ยยงไมิ�อน&ญาต์ใหั�เอกชนทั่�าอย�างเต์7มิทั่�� มิ�เพ�ยงร�วมิมิ%อกบเอชน เช�น บจ.ป�นซึ่�เมินต์�ไทั่ย ต์กลงกบการรถไฟ ทั่�ารางและต์��พ�เศษเพ%�อขนส่�งซึ่�เมินต์�เข�าโรงงาน แต์�ค่�าระวางในการขนส่�งยงจ�ายใหั�การรถไฟ

3 .รถไฟเฉพาะ ค่%อ ก�จการรถไฟทั่��ส่ร�างข,'นเฉพาะเพ%�อใช�กบก�จการใด้ก�จการหัน,�ง โด้ยมิ�ได้�เก7บค่�าโด้ยส่ารหัร%อค่�าระวาง เช�นรถไฟของบร�ษทั่ป:าไมิ� หัร%อ เหัมิ%องแร�

ผู้'!ประกอบการให!การบร.การร$บ-ส่�งส่.นค้!า มี 2 ประเภท ค่%อ.-

1. ส่.นค้!าประเภทเหมีาหล$ง (Carload ) หัมิายถ,ง การขนส่�งส่�นค่�าโด้ยทั่��ล�กค่�าเหัมิารถส่�นค่�าทั่'งหัลง เพ%�อบรรจ&ส่�นค่�าของต์นส่�งไปยงส่ถาน�ปลายทั่าง ต์�องจองรถไว�ล�วงหัน�า

2. ประเภทห บห�อวั$ต์ถ� (Less than carload) ค่%อ การขนส่�งส่�นค่�าหั�บหั�อทั่��รวบรวมิจากล�กค่�าหัลายค่น เพ%�อน�าส่�งไปยงส่ถาน�ต์�าง ๆ ในแต์�ละวน โด้ยพนกงานจะทั่�าการบรรจ&หั�บหั�อเข�าส่��รถส่�นค่�าแยกต์ามิส่ถาน�และเส่�นทั่าง และจะพ�วงรถส่�นค่�าเหัล�าน�'เข�ากบขบวนรถส่�นค่�าหัร%อรถรวมิเพ%�อส่�งไปยงจ&ด้หัมิาย

ข!อไดี!เปร ยบเส่ ยเปร ยบของการขนส่�งทางรถยนต์�ข!อไดี!เปร ยบ

• ใหั�บร�การถ,งบ�านได้� (Door to Door Service) • มิ�ค่วามิค่ล�องต์วส่�ง ส่ะด้วก รวด้เร7ว และใหั�บร�การได้�ทั่&กจ&ด้ต์ลอด้ระยะ

ทั่าง• ส่ามิารถบร�การได้�ต์ลอด้เวลาและทั่นเวลา ไมิ�จ�าเป2นต์�องมิ�หัมิาย

ก�าหันด้การเหัมิ%อนรถไฟหัร%อเค่ร%�องบ�น• ใช�ในการขนส่�งได้�ทั่&กระยะทั่าง โด้ยเฉพาะระยะใกล�และปานกลาง• ใช�เช%�อมิโยงหัร%อประส่านกบการขนส่�งประเภูทั่อ%�น ๆ• ส่ามิารถลงทั่&นด้�วยเง�นจ�านวนน�อย เมิ%�อเปร�ยบเทั่�ยบกบแบบอ%�น เป2น

แบบการขนส่�งทั่��เล7กทั่��ส่&ด้• มิ�ผู้��ประกอบการมิากราย ส่ามิารถเล%อกใช�บร�การได้�• การเล�กก�จการทั่�าได้�ง�าย ผู้ลเส่�ยหัายมิ�น�อย• ไมิ�จ�าเป2นต์�องใช�ผู้��ทั่��มิ�ค่วามิร� �ค่วามิช�านาญเฉพาะอย�าง จ,งส่ามิารถ

ขยายก�จการได้�ง�าย การด้�าเน�นงานไมิ�ย&�งยาก บ&ค่ค่ลทั่�วไปส่ามิารถด้�าเน�นการได้�

ข!อเส่ ยเปร ยบ

1. บรรทั่&กได้�เฉพาะของทั่��มิ�น�'าหันกไมิ�มิากนก และมิ�ค่วามิจ&น�อยเมิ%�อเทั่�ยบกบเร%อ

2. ค่วามิปลอด้ภูยมิ�น�อย เก�ด้อ&บต์�เหัต์&ได้�ง�าย3. ไมิ�ส่ามิารถบรรทั่&กของหันก หัร%อมิ�ปร�มิาต์รมิาก ๆ ได้�4. ต์�นทั่&นและค่�าใช�จ�ายในระยะไกลจะส่�งข,'นเร%�อย ๆ5. เป2นบร�การทั่��เหัมิาะกบการขนส่�งระยะทั่างใกล�และปานกลาง ไมิ�

เหัมิาะส่�าหัรบการขนส่�งระยะไกล6. มิ�การแข�งขนกนมิาก เพราะมิ�ผู้��ประกอบการได้�มิาก

ส่�วันประกอบท #ส่�าค้$ญของการขนส่�งทางถนนมี 4 ส่�วัน ค่%อ.-- เส่�นทั่างในการขนส่�งและส่มิปทั่าน- อ&ปกรณ�ในการขนส่�ง- ส่ถาน�การขนส่�ง- ผู้��ประกอบการขนส่�ง

การขนส่�งโด้ยรถบรรทั่&กมิกจะใช�ร�วมิกบการขนส่�งว�ธี�อ%�น เช�น ขนส่�งโด้ยรถไฟ แล�วขนส่�นค่�าลงเมิ%�อถ,งส่ถาน�ปลายทั่าง ก�อนทั่��จะขนข,'นรถบรรทั่&กไปส่�งถ,งทั่��หัมิาย- เส่!นทางของการขนส่�งทางรถยนต์� ได้�แก� ถนนต์�าง ๆ ทั่'งถนนส่�วนบ&ค่ค่ล ถนนส่าธีารณะ ถนนในเมิ%อง ถนนนอกเมิ%องหัร%อระหัว�างเมิ%อง- อ�ปกรณ์�ของการขนส่�งทางรถยนต์� ได้�แก� รถยนต์�โด้ยส่าร รถบรรทั่&ก รถยนต์�ส่าธีารณะ รถยนต์�บร�การ รถยนต์�ส่�วนบ&ค่ค่ล- ส่ถาน ของการขนส่�งทางรถยนต์� ได้�แก� ส่ถาน�ส่�าหัรบขนส่�งผู้��โด้ยส่าร , ส่ถาน�ส่�าหัรบขนส่�งส่�นค่�าและบร�การ

- ผู้'!ประกอบการขนส่�งทางรถยนต์� มี ท$�งเป1นของร$ฐและเอกชน แบ�งได้�หัลายประการ เช�น

1. ผู้��ประกอบการขนส่�งส่าธีารณะ (Common Carrier) รบจ�างขนส่�งโด้ยทั่�วไปเพ%�อส่�นจ�างรางวล โด้ยไมิ�จ�ากด้เส่�นทั่างและเวลามิ�ทั่'งประจ�าทั่างและไมิ�ประจ�าทั่าง2. ขนส่�งในค่วามิรบผู้�ด้ชอบของรฐว�ส่าหัก�จ เช�น ร.ส่.พ. ผู้��ประกอบการขนส่�งต์ามิส่ญญา (Contract Carrier) ประกอบการเพ%�อบ�าเหัน7จรางวลต์อบแทั่น โด้ยมิ�การทั่�าส่ญญาก�อนทั่�าการขนส่�ง3. ผู้��ประกอบการขนส่�งส่�วนบ&ค่ค่ล (Private Carrier) เป2นผู้��ประกอบการขนส่�งเพ%�อก�จการค่�าของต์นเอง ส่�วนใหัญ�เป2นประเภูทั่อ&ต์ส่าหักรรมิ4. ผู้��ประกอบการขนส่�งแบบรบจองระวาง (Freight Forwarder) จะรบจ�างจด้การรวบรวมิส่�นค่�าเพ%�อใหั�มิ�การขนส่�งเก�ด้ข,'น เมิ%�อรวบรวมิได้�แล�ว ก7จะมิอบใหั�ผู้��ประกอบการอ%�นทั่�าการขนส่�งอ�กต์�อหัน,�ง แต์�ค่วามิรบผู้�ด้ชอบยงค่งอย��กบผู้��ร บจด้การขนส่�ง5. ผู้��ร บประกอบการส่ถาน�ขนส่�ง ค่%อ ด้�าเน�นงานใหั�รถยนต์�เข�าไปจอด้รบผู้��โด้ยส่ารหัร%อขนถ�ายส่�นค่�าในส่ถาน�ทั่��ก�าหันด้ไว� โด้ยปกต์�รฐบาลจะเป2นผู้��ด้�าเน�นการเอง 6. การขนส่�งในค่วามิรบผู้�ด้ชอบของรฐว�ส่าหัก�จ เช�น ร.ส่.พ.

--ข�อด้�1. ส่ามิารถขนส่�งในแต์�ละค่ร'งได้�ปร�มิาณมิาก2. อต์ราค่�าขนส่�งถ�กกว�าการขนส่�งประเภูทั่อ%�น3. เหัมิาะกบการขนส่�งส่�นค่�าทั่��มิ�น�'าหันกมิากทั่��ต์�องขนส่�งในระยะไกล โด้ยเฉพาะการขนส่�งระหัว�างประเทั่ศ

3. การขนส่�งทางน��า (ทางเร�อ)

3. การขนส่�งทางน��า (ทางเร�อ)

• ข�อเส่�ย• 1. ใช�ระยะเวลาในการขนส่�งมิากกว�าการขนส่�ง

ประเภูทั่อ%�น• 2. เส่�นทั่างเด้�นเร%อบางแหั�งส่ามิารถใช�ได้�เป2น

ฤด้�กาลเทั่�าน'น• 3. ได้�รบผู้ลกระทั่บจากการเก�ด้ปรากฏการณ�

ธีรรมิชาต์�มิาก เช�น เก�ด้มิรส่&มิ น�'าแหั�งหัร%อน�'าทั่�วมิ เป2นต์�น

• 4. ต์�องอาศยการขนส่�งประเภูทั่อ%�นประกอบเพ%�อส่�งส่�นค่�าถ,งผู้��ร บส่�นค่�า

• การขนส่�งทางล�าน��า เป2นการขนส่�งโด้ยใช�ล�าน�'า ส่มิยก�อนมิ�ค่วามิส่�าค่ญทั่��ส่&ด้และประหัยด้ทั่��ส่&ด้ ต์�อ

มิามิ�การขนส่�งประเภูทั่อ%�น• เช�น การขนส่�งทั่างบก หัร%อ ทั่างอากาศ การขนส่�ง

ประเภูทั่น�'จ,งลด้ค่วามิส่�าค่ญลง• การขนส่�งทางทะเล เป2นองค่�ประกอบ

ส่�าค่ญระหัว�างการค่�าระหัว�างประเทั่ศ• การขนส่�งโดียเร�อชายฝั่5# ง เป2นการขนส่�ง

ส่�นค่�าระหัว�างเกาะกบชายฝั่>� งโด้ยใช�เร%อ แต์�ไมิ�ค่�อยได้�รบค่วามิน�ยมิ

เส่!นทางของการขนส่�งทางน��า ส่�วนใหัญ�ค่%อ แมิ�น�'า ล�าค่อลอง ทั่ะเล และมิหัาส่มิ&ทั่ร จะแบ�งออกเป2นประเภูทั่ได้�ด้งน�'.-

1. เส่!นทางเดี.นเร�อภายในประเทศ โด้ยใช�แมิ�น�'าเจ�าพระยา, แมิ�น�'าแมิ�กลอง, แมิ�น�'าทั่�าจ�น

2 . เส่!นทางเดี.นเร�อต์ามีชายฝั่5# งทะเล เป2นเส่�นทั่างเล�ยบชายฝั่>� งทั่ะเลของประเทั่ศน'น ๆ ของไทั่ยได้�แก�ชายฝั่>� งด้�านมิหัาส่มิ&ทั่รอ�นเด้�ยและอ�าวไทั่ย

3 . เส่!นทางเดี.นเร�อระหวั�างประเทศ เป2นการเด้�นเร%อขนส่�งระหัว�างประเทั่ศต์�าง ๆ หัร%อระหัว�างทั่ว�ป มิ� 8 เส่�นทั่าง ค่%อ.- North Atlantic Route ย&โรปกบอเมิร�กาเหัน%อด้�านต์ะวนออก -North Pacific Route เอเช�ยกบอเมิร�กาเหัน%อด้�านต์ะวนต์ก - South Pacific Route ย&โรป อเมิร�กา ออส่เต์รเล�ย - South Africa Route อเมิร�กา ย&โรป และ อาฟร�กา - South American Route ย&โรปกบอเมิร�กาใต์� -Panama Canal Route น�วยอร�ค่ ซึ่านฟรานฯ โยโกฮามิา - Suez Canal Route เอเช�ย ย&โรป และ อเมิร�กา - Caribbean Sea Route อ�าวเมิ7กซึ่�โก กบทั่ะเลค่าร�เบ�ยน

- อ�ปกรณ์�ส่�าหร$บการขนส่�งทางน��า ค่%อ เร%อ แพ และส่ามิารถแบ�งประเภูทั่ของเร%อออกได้� 5 ประเภูทั่ ค่%อ.-

1. เร%อทั่��ไมิ�ได้�ใช�เค่ร%�องจกรกล เช�น แพ เร%อใบ เร%อส่�าเภูา เร%อแจว เร%อกรรเช�ยง แพ เป2นต์�น

2. เร%อทั่��ใช�เค่ร%�องจกรกล 3. เร%อโด้ยส่าร เป2นเร%อส่�าหัรบขนส่�งผู้��โด้ยส่าร มิ�ทั่'ง

ประจ�าเส่�นทั่างและไมิ�ประจ�าเส่�นทั่าง4. เร%อส่�นค่�า เป2นเร%อใช�ขนส่�งส่�นค่�าป>จจ&บนมิ� 2 แบบ

ค่%อ- เร%อส่�นค่�าธีรรมิด้า (Conventional) และ - เร%อส่�นค่�าแบบค่อนเทั่นเนอร� (Container) 5. เร%อเฉพาะก�จ เป2นเร%อทั่��ส่ร�างไว�เพ%�อประโยชน�ใด้

ประโยชน�หัน,�งเฉพาะ เช�น เร%อบรรทั่&กน�'ามิน

ประเภทของเร�อส่.นค้!า 1. Cargo Ships ส่�าหัรบบรรทั่&กส่�นค่�าทั่�วไป ไมิ�จ�าเป2น

ต์�องมิ�เฉพาะส่�นค่�าอย�างใด้อย�างหัน,�ง อาจบรรทั่&กส่�นค่�าทั่��เป2นหั�บหั�อ และไมิ�เป2นหั�บหั�อ ปกต์�เร%อส่�นค่�าทั่�วไปจะเร�ยกว�า Breakbulk Ship ซึ่,�งมิ�ลกษณะค่ล�ายเร%อบรรทั่&กถ�านหั�น แต์�จะบรรทั่&กส่�นค่�าหัลายอย�าง

2. Bulk Carriers เป2นเร%อทั่��มิ�ด้าด้ฟAาช'นเด้�ยวขนาด้ใหัญ� ส่�าหัรบบรรทั่&กส่�นค่�าเทั่กอง (แบบไมิ�มิ�หั�บหั�อ) อาจเป2นเร%อส่�นค่�าเทั่กองแหั�ง (Dry Bulk Carriers) ได้�แก� ธีญพ%ช ,แร� ,ถ�านหั�น,น�'าต์าล ฯลฯ โด้ยส่�นค่�าจะถ�กวางหัร%อเทั่กองในหั�องระวางส่�นค่�าจนเต์7มิหัร%ออาจเป2นส่�นค่�าเทั่กองเหัลว (Liquid bulk carriers) จ�าพวกน�'ามิน

3. OBO ships เป2นเร%อบรรทั่&กส่�นค่�าเทั่กองได้� 2 ประเภูทั่ข,'นไป เร%อเหัล�าน�'มิกมิ�ขนาด้ใหัญ�มิาก และส่ามิารถบรรทั่&กได้�ทั่'งส่�นค่�าเทั่กองแหั�งและเทั่กองเหัลว

4. Gas Carriers เป2นเร%อบรรทั่&กแกBส่ทั่��ต์�องการค่วามิปลอด้ภูยส่�ง มิ�การออกแบบเป2นลกษณะพ�เศษทั่'งด้�านการปฏ�บต์�งานและการขนถ�าย แบ�งเป2น 2 ประเภูทั่ ค่%อ LNG (Liquid Natural Gas) และ LPG (Liquified Petroleum Gas)

5. Tankers เป2นเร%อบรรทั่&กส่�นค่�าเทั่กองทั่��ออกแบบพ�เศษส่�าหัรบส่�นค่�าจ�าพวกน�'ามิน ส่ารเค่มิ� หัร%อใช�บรรทั่&กแกBส่ จ,งเป2นเร%อทั่��ค่�อนข�างอนต์ราย และต์�องการการค่วบค่&มิด้�แลค่วามิปลอด้ภูยในการขนส่�งและส่�บถ�ายส่�ง เช�นเด้�ยวกบ Gas Carrier

6. LASH หัมิายถ,ง Lighter Aboard Ship เป2นเร%อก,�งค่อนเทั่นเนอร�ประเภูทั่หัน,�ง เร%อประเภูทั่น�'ไมิ�จ�าเป2นต์�องใช�บร�การทั่�าเร%อใด้ ๆเลย ค่%อ เร%อแต์�ละล�าจะบรรทั่&กต์��ส่�นค่�าและเร%อล�าเล�ยง 70 – 80 ล�า และเร%อเหัล�าน�'จะถ�กยกลงน�'าด้�านทั่�ายเร%อ จากน'นเร%อลากจ�งจะทั่�าการลากเร%อล�าเล�ยงเหัล�าน�'ต์�อไปจนถ,งจ&ด้หัมิายปลายทั่าง

7. Roll-on / Roll- off Ships เป2นเร%อค่��แข�งทั่��ส่�าค่ญของเร%อค่อนเทั่นเนอร� ป>จจ&บนน�ยมิแพร�หัลายมิากข,'น เน%�องจากมิ�ลกษณะเฉพาะเหัมิาะส่�าหัรบการขนส่�งส่�นค่�าหัลายประเภูทั่ และว�ธี�การขนถ�ายส่�นค่�าส่ะด้วก มิ�ค่วามิค่ล�องต์วส่�ง ต์�องการอ&ปกรณ�ยกส่�นค่�าจากเร%อน�อยมิาก ลกษณะเร%อจะมิ�ส่ะพานทั่อด้ด้�านทั่�ายเร%อและหัวเร%อ หัร%อมิ�เพ�ยงด้�านเด้�ยวส่�าหัรบใหั�ส่�นค่�าผู้�านเข�าออกโด้ยส่ะด้วกส่�นค่�าทั่��ขนถ�ายโด้ยเร%อประเภูทั่น�' ได้�แก� ส่�นค่�าบรรจ&ต์�� ส่�นค่�าทั่�วไป ส่�นค่�าประเภูทั่รถยนต์� หัร%อ ส่�นค่�าทั่��ส่ามิารถวางบนล�อเล%�อนได้�

8. Passenger Ships หัร%อ Cruise Liners เป2นเร%อโด้ยส่ารทั่��มิ�ค่&ณลกษณะเฉพาะต์ว มิ�ส่��งอ�านวยค่วามิส่ะด้วกในต์วเร%อมิากจ,งมิ�ค่�าใช�จ�ายในการด้�แลและรกษาส่�ง โด้ยทั่�วไปจะมิ�ขนาด้ใหัญ�กว�าเร%อประเภูทั่อ%�น ๆ ภูายในเร%อมิ�หั�องอาหัาร หั�องพกผู้��โด้ยส่าร หั�องด้�ภูาพยนต์ร� ส่ระว�ายน�'า ทั่��ออกก�าลงกาย และส่��งบนเทั่�งต์�าง ๆ

4. การขนส่�งทางอากาศ (ทางเค้ร�#องบ.น)

• ข�อด้�• 1. ใช�เวลาในการขนส่�งน�อย• 2. ส่�นค่�าแบบใหัมิ�ๆ โด้ยเฉพาะส่�นค่�าประเภูทั่แฟช�น

ส่ามิารถส่�งไปยงต์ลาด้ต์�างๆ ทั่�วโลกได้�ในเวลาทั่��รวด้เร7ว

4. การขนส่�งทางอากาศ (ทางเค้ร�#องบ.น)

• ข�อเส่�ย• -1. เส่�ยค่�าใช�จ�ายในการด้�าเน�นงานค่�อนข�าง

ส่�ง เพราะมิ�อต์ราค่�าขนส่�งส่�นค่�าส่�งกว�าอต์ราค่�าขนส่�งประเภูทั่อ%�นๆ

• -2. การขนส่�งข,'นอย��กบส่ภูาพภู�มิ�อากาศทั่�าใหั�เป2นอ&ปส่รรค่ต์�อการขนส่�งหัากส่ภูาพภู�มิ�อากาศไมิ�เอ%'ออ�านวย

ส่.นค้!าท #เหมีาะก$บการขนส่�งทางอากาศ แบ�ง ได้� 4 ประเภูทั่

ค่%อ.-• 1. ส่.นค้!าท #เก6บไวั!ไดี!ไมี�นาน เช�น ส่�นค่�าเกษต์รกรรมิ

ซึ่,�งเน�าเส่�ยได้�ง�าย (Perishable Goods) เช�น ผู้ก ผู้ลไมิ�ส่ด้ ส่��งทั่��มิ�ช�ว�ต์ เส่%'อผู้�าต์ามิส่มิยน�ยมิ

• 2. ส่.นค้!าประเภทต์!องการค้วัามีเร�งดี�วัน เพ%�อใหั�ทั่นต์�อเหัต์&การณ�หัร%อค่วามิต์�องการ เช�น เค่ร%�องช�วยเหัล%อบรรเทั่าทั่&กข� (Relief Supplies) ทั่��จะมิอบใหั�ผู้��ได้�รบค่วามิเด้%อด้ร�อนจากภูยธีรรมิชาต์� หัร%อ ส่งค่รามิ เป2นต์�น

• 3. ส่.นค้!าท #ต์!องการอย�างฉ�กเฉ.น (Emergency Goods) เช�น ส่�นค่�าทั่��มิ�ค่วามิต์�องการอย�างป>จจ&บนทั่นด้�วน เช�น ต์�องการอะไหัล�ด้�วน

• 4. ส่.นค้!าประจำ�าวั$น เช�น หันงส่%อพ�มิพ� เอกส่ารและวารส่าร

เส่!นทางส่�าหร$บการขนส่�งทางอากาศ มิ� 2 ลกษณะ

• ค่%อ เส่�นทั่างในอากาศ (Air) และ เส่�นทั่างบนพ%'นด้�น (Ground)• 1. เส่�นทั่างในอากาศ หัมิายถ,ง ช�องทั่างทั่��ก�าหันด้ไว�ในอากาศ ซึ่,�งเค่ร%�องบ�นจะ

ถ�กน�าทั่างใหั�เค่ล%�อนทั่��ไปต์ามิน'น ปกต์� เส่�นทั่างในอากาศ จะมิ�ค่วามิกว�างช�องทั่างละ 10 ไมิล� มิ�หัลายเส่�นทั่างซึ่�อนกนเป2นช'น ๆ และแต์�ละช'นจะหั�างกน 1,000 ฟ&ต์

• กว�าง 10 ไมิล� • หั�างกน 1,000 ฟ&ต์

กว�าง10 ไมิล�หั�างกน

1,000 ฟ&ต์

เส่�นทั่างบนพ%'นด้�น แบ�งได้�เป2น 2 ส่�วนค่%อ

• - ทั่างว��ง (Runway) ใช�ส่�าหัรบอากาศยานหัร%อเค่ร%�องบ�นใช�ในการว��งข,'นและลง

• - ทั่างขบ (Taxi Way) ใช�ส่�าหัรบเค่ร%�องบ�นเค่ล%�อนทั่�� ระหัว�างทั่างว��งกบอาค่าร หัร%อ ทั่�าอากาศยาน

อ�ปกรณ์�ส่�าหร$บการขนส่�งทางอากาศ ค่%อ เค่ร%�อง บ�น หัร%อ อากาศยาน (Aircraft) ส่ามิารถแบ�งได้�

เป2น 3 ประเภูทั่ใหัญ� ๆ ค่%อ.-1 .อากาศยานส่�วันบ�ค้ค้ล (Private Aircraft) เป2น

อากาศยานทั่��มิ�ไว�เป2นส่�วนบ&ค่ค่ล ไมิ�ได้�ใช�ในเช�งพาณ�ชย� โด้ยทั่�วไปใช�ส่�าหัรบ การก�ฬา เป2นเค่ร%�องร�อนต์�องได้�รบอน&ญาต์ใหั�มิ�ไว�ในค่รอบค่รอง และมิ�ใบขบข��ส่�วนบ&ค่ค่ล

2 . อากาศยานเพ�#อบร.การ (Aerial Service Aircraft) มิ�ไว�เพ%�อใช�ด้�านการบร�การโด้ยเฉพาะ เช�น ใหั�เช�าหัร%อเหัมิาไปส่�ง ณ ทั่��ต์�าง ๆ การโฆษณาทั่างอากาศ การบ�นต์ามิโค่รงการพฒนาต์�าง ๆ

3. อากาศยานเพ�#อการพาณ์.ชย�หร�อขนส่�ง (Commercial and Transport Aircraft) ใช�เพ%�อขนส่�งผู้��โด้ยส่ารหัร%อส่�นค่�า จะมิ�เส่�นทั่างบ�นประจ�า มิ�ก�าหันด้เวลาในการบ�นแน�นอน ถ%อได้�ว�ามิ�ค่วามิส่�าค่ญและมิ�ประโยชน�มิากทั่��ส่&ด้ส่�าหัรบการขนส่�งทั่างอากาศ

การขนส่�งทั่างอากาศ และแบ�งได้�เป2น 2 แบบ ค่%อ

• - อากาศยานแบบ Turbo-Prop เป2นอากาศยานใช�เค่ร%�องยนต์�ต์�ด้ใบพด้ ใช�ในการบ�นระยะส่'น ค่วามิเร7วต์��า เพด้านใน การบ�นต์��า• - อากาศยานแบบ Turbo-Jet เป2นแบบใช�

เค่ร%�องไอพ�น มิ�เค่ร%�องยนต์�ต์'งแต์� 2 เค่ร%�องข,'นไป ใช�ในการบ�นทั่��ต์�องการ ค่วามิเร7วส่�ง เพด้านบ�นส่�งมิาก น�ยมิใช�เพราะประหัยด้เวลาในการเด้�นทั่าง และขนส่�งได้�มิาก ใช�ในการขนส่�งระยะไกล

ส่ถาน�ในการขนส่�งทั่างอากาศ หัร%อ ทั่�า อากาศยาน (Airport)

• ส่ถาน�ในการขนส่�งทั่างอากาศ หัร%อ ทั่�าอากาศยาน(Airport) เป2นทั่��ใช�ส่�าหัรบการข,'นลง ว��ง และหัย&ด้

ของอากาศยาน โด้ยแต์�ละแหั�งจะต์�อง ประกอบด้�วยส่�วนทั่��ส่�าค่ญ 3 ส่�วนใหัญ� ค่%อ.-

• อาค่ารผู้��โด้ยส่ารและส่ถานทั่��ทั่�าการ (Terminal Building)

• ทั่างว��งและทั่างขบ (Runway and Taxi Way) • ลานจอด้ (Apron) เป2นทั่��ส่�าหัรบจอด้อากาศยาน ใช�

ขนถ�ายส่�นค่�าและผู้��โด้ยส่าร เต์�มิน�'ามิน ซึ่�อมิบ�าร&งอากาศยาน

หน�วัยงานท #เก #ยวัข!องก$บก.จำการการบ.น1. องค้�การการบ.นพลเร�อนระหวั�างประเทศ (International Civil Aviation Organization (ICAO) ส่นง.ใหัญ�อย��ทั่��มิอนทั่ร�ออลประเทั่ศแค่นาด้า มิ�หัน�าทั่�� - พฒนาการขนส่�งระหัว�างประเทั่ศใหั�เจร�ญก�าวหัน�า

- ค่วบค่&มิการปฏ�บต์�ต์�างๆ ของประเทั่ศส่มิาช�ก ใหั�เป2นไปต์ามิกฎระเบ�ยบ

- อ�านวยค่วามิส่ะด้วกด้�านต์�าง ๆ ทั่��เก��ยวกบการขนส่�งทั่างอากาศ เช�น ลด้พ�ธี�การศ&ลกากร

- เป2นอน&ญาโต์ต์&ลาการส่อบส่วนข�อเทั่7จจร�ง หัร%ออ&ปส่รรค่ต์�าง ๆ

หน�วัยงานท #เก #ยวัข!องก$บก.จำการการบ.น2. ส่มีาค้มีผู้'!ประกอบก.จำการขนส่�งทางอากาศ (International Air Transport Association (IATA) มิ�หัน�าทั่��

- พ�จารณาก�าหันด้อต์ราค่�าบร�การ (ค่�าโด้ยส่าร หัร%อ ค่�าระวาง)

- ประส่านงานด้�านการจ�าหัน�ายต์Gวเค่ร%�องบ�น ต์ลอด้จนการปฏ�บต์�ต์�าง ๆ ทั่��เก��ยวข�อง

- เป2นผู้��ช�าระบญช�ระหัว�างส่ายการบ�นของประเทั่ศทั่��เป2นส่มิาช�ก

หน�วัยงานท #เก #ยวัข!องก$บก.จำการการบ.น3. ค้ณ์ะกรรมีการการบ.นพลเร�อน (Civil Aeronautics Board (CAB) ต์'งข,'นเพ%�อแต์�ละประเทั่ศใช�เจรจาต์กลงในเร%�องส่�ทั่ธี�การบ�นมิ�หัลกใหัญ� ๆ 3 ประการค่%อ.-

- เส่�นทั่างการขนส่�งทั่างอากาศระหัว�างประเทั่ศ ต์�องแลกเปล��ยนต์ามิหัลกการเส่มิอภูาค่

- ส่มิรรถนะของเค่ร%�องบ�นทั่��ใช� ต์�องทั่�าการต์กลงกนด้�วย

- ก�าหันด้ข�อต์กลง ระเบ�ยบ ข�อบงค่บเก��ยวกบอต์ราค่�าบร�การซึ่,�งกนและกน

4. ศ'นย�บร.การค้วับค้�มีการจำราจำรทางอากาศ (Air Traffic Control Services) ค่อยใหั�บร�การการจราจรทั่างอากาศ เช�น การใช�เส่�นทั่างบนพ%'นด้�นในการว��งข,'นและลง การใช�เส่�นทั่างขณะก�าลงบ�นในอากาศ

5. อ�ต์�น.ยมีวั.ทยาการบ.น (Meteorology)

6. โทรค้มีนาค้มีการบ.น หร�อ วั.ทย�การบ.น (Telecommunication)

หน�วัยงานท #เก #ยวัข!องก$บก.จำการการบ.น

การขนส่�งทั่างทั่�อ (Pipelines Transportation) ป>จจ&บนมิ�บทั่บาทั่อย�างมิากในประเทั่ศไทั่ย โด้ยเฉพาะการขนส่�งน�'ามินเช%'อเพล�งและกBาซึ่ธีรรมิชาต์�- เส่!นทางในการขนส่�งทางท�อ จะถ�กส่ร�างโด้ยรฐหัร%อเอกชน เพ%�อวต์ถ&ประส่งค่�บางอย�าง อาจจะอย��บนด้�น ใต์�ด้�น ใต์�น�'า หัร%อวางไว�เหัน%อพ%'นด้�นแล�วแต์�ส่ภูาพและลกษณะของภู�มิ�ประเทั่ศ ต์ลอด้จนค่�าใช�จ�ายในการลงทั่&น- อ�ปกรณ์�ในการขนส่�งทางท�อ ค่%อ ทั่�อ อาจจะเป2นทั่�อยาง พลาส่ต์�ก เหัล7ก หัร%อ วส่ด้&อย�างอ%�น- ส่ถาน ในการขนส่�งทางท�อ ค่%อ ส่ถาน�ต์�นทั่าง ส่ถาน�ปลายทั่าง ส่ถาน�แยก ส่ถาน�ส่�บด้น (เพ��มิแรงด้น)- ผู้'!ประกอบการขนส่�งทางท�อ มิ� 2 ประเภูทั่ ค่%อ ทั่��เป2นของรฐ และ เอกชน- อ�ปกรณ์�ในการขนส่�งทางท�อ ไมิ�ต์�องเค่ล%�อนทั่�� จะใช�กบการขนส่�งส่�นค่�าและบร�การเทั่�าน'น ส่�วนใหัญ�เป2นของเหัลวหัร%อกBาซึ่

5. การขนส่�งทางท�อ

5. การขนส่�งทางท�อ

• ข�อด้�• 1. ส่ามิารถขนส่�งได้�ต์ลอด้ 24 ช�วโมิง• 2. เป2นการขนส่�งทั่��ส่ร�างค่วามิมิ�นใจได้�ว�าส่�นค่�าจะถ,งจ&ด้

หัมิายปลายทั่างโด้ยปลอด้ภูย

5. การขนส่�งทางท�อ

• ข�อเส่�ย• 1. ต์�องใช�เง�นลงทั่&นส่�ง• 2. ข�อจ�ากด้ด้�านเส่�นทั่างการขนส่�ง โด้ยเส่�นทั่างของทั่�อทั่��ผู้�านอาจ

ประส่บอ&ปส่รรค่จากลกษณะธีรรมิชาต์� เช�น ผู้�านหั&บเขา เป2นต์�น• 3. มิ�ส่�นค่�าทั่��จะขนส่�งโด้ยว�ธี�น�'เพ�ยงไมิ�ก��ชน�ด้ เช�น น�'ามิน เป2นต์�น

THE END