Ընդհանուր տեղեկատվությունէպոսի մասին

• Սասնա ծռեր էպոսը կամճողովրդական հերոսավեպըբաղկացած է չորս չյուղից

• Սանասար և Բաղդասար

• Մեծ Մհեր

• Սասունցի Դավիթ

• Փոքր Մհեր

Գոյություն ունիՍասնածռեր էպոս շուրջ 60-160 տարբերակ: Տարբերակներիցամենահայտնինհամահավաքն է, որըկազմել է ԳարեգինՍրվանձտյանը: Էպոսըհեղինակը համարվում էժողովուրդը: 1939-թվականին նշվել էՍասունցի Դավթի էպոսիհազարմյակը:

2012 թվականի դեկտեմբերի 5-ին«Սասնա ծռեր կամ Սասունցի Դավիթէպոսը» ընդգրկեց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-իՄարդկության ոչ նյութականմշակութային ժառանգությաններկայացուցչական ցանկումֈ

Ադունց Արսեն

• Մեզ շատ հայտնի Սասնա ծռերի գլխավոր հերոսՍասունցի Դավիթը համարվում է մեր ժողովրդիամենաքաջ և անենասիրված հերոսը: Դեռևս մանուկժամանակ նա զարմացնում էր բոլորին իր գերբնականուժով և համարձակությամբ: Նա իսկականհայրենասիրության օրինակ է բոլորիս համար և այդպատճառով մեզ արդեն մանկուց սովորեցնում են այսէպոսը որպեսզի այն մեր մեջ արդնացնի իսկականհայկական ոգին: Այս կերպարում ժողովուրդըարտահայտում է իսկական ռազմիկի կերպարըպատմելով 8-11 դարերում հայ ժողովրդիարիությունները և քաջարի զորավարների զխրանքները: Կցանկանայի ճանապարհորդել այդ ժամանակներով ևտեսնել այդ մարդկանց: Դավիթը իրոք իսկականհայրենասիրական կերպար է ինձ համար:

Հովհաննես Դալլաքյան

• 1964 թվականին աշխարհի վիպերգերի միջազգայինմրցույթում «Սասնա ծռերը» ճանաչվել է լավագույնըֈԻմկարծիքով պատճառն այն է, որ մեր էպոսըխաղաղության, ընտանիքի, մեծերին հարգելու, ծնող—զավակ հարգանքն է: «Սասնա ծռեր» էպոսը կոչվել էնաև «Սասնա փահլևաններ», «Սասնա տուն», «Ջոջանցտուն», «Սասունցի Դավիթ կամ Մհերի դուռ», «Դավիթ ևՄհեր», «Դավթի պատմություն», «Դավթի հեքիաթ»: Դավթի ճյուղի լավագույն մշակումը համարվում էՀովհաննես Թումանյանինը <<Սասունցի Դավիթ>>: Դավթի ճյուղը մշակել է նաև Եղիշե Չարենցը<<Սասունցի Դավիթը>>: 1964 թ-ին աշխարհիվիպերգերի միջազգային մրցույթում «Սասնա ծռերը» ճանաչվել է լավագույնը: 2012-ին այն ընդգրկվել էՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մարդկության ստեղծած ոչ նյութականմշակութային արժեքների ներկայացուցչական ցանկում:

Արմեն Ավագյան

Մեր էպոսը հիմնված է հայ ազգի պատմությանվրա, քանի որ գրվել է ժողովրդի մասին ևժողովրդի համար: Սասունցի Դավիթը ուժեղ ուքաջ էր, որովհետև իր մեջ կրում էր անընդհատպայքարող ու իր ազատության համար կռվողհայի արյունը: Սասունցի Դավիթը իսկզբանեծնված էր ազգի համար, իսկ Մսրա մելիքըխաբեության արդյունք էր, դրա համար էլԴավիթը ավելի հզոր ու քաջ էր, չնայած, որնրանց երկուսի հայրն էլ Մեծ Մհերն էր:

Ալիկ Գրիգորյան

Չնայած Մսրա Մելիքի խարդախություններինԴավիթը ավելի ուժեղ է գտնվում և հաղթում էնրան ևս մեկ անգամ ապացուցելով ,որ հայազգը պատրաստ է պայքարել ու հաղթելհանուն իր ազգի ազատության: ՍասունցիԴավիթը պայքարում էր, որովհետև իր ազգիանկախությունը իրենից էր կախված, իսկՄսրաՄելիքի համար դա ուղակիսկզբունքային հարց էր, որովհետև Դավիթըավելի ուժեղ էր գտնվել քան ինքը ու գուրզըիրենից առաջ նետել: Դա նրա համար պատվիցվեր էր: Չկար գաղափար իր կռվի մեջ, դրանովէր պայմանավորված նրա պարտությունը:

Մերի Թելունց

Էպոսում հերոսական կերպարները շատ ենև նրանք բոլորն էլ պայքարում էին հանունվեհ գաղափարների դրանով էրպայմանավորված նրանց հաղթանակըիրենց թշնամիների նկատմամբ: Այդպես էրՍանասարի և բաղդասարի, Մեծ Մհերի ևԴավիթի դեպքում: Դավիթի և Մելիքի կռվիմեջ, Դավիթը հաղթեց իր արիությամբ, ուքաջությամբ, որովհետև հաղթանակը մեծգին ուներ ոչ միայն իր այլև իր ազգի համար:

Ռաֆայել Վարդանյան

• «Սասնա ծռեր» էպոսն ունի շուրջ 60 տարբերակ: Դրանցից մի քանիսի մեջ բացակայում է «Սանասարև Բաղդասար» ճյուղը, մի մասում չկա «Մեծ Մհեր» ճյուղը, բայց չկա մի այնպիսի տարբերակ, որտեղ«Սասունցի Դավիթ»-ը չլինի: Այդ իսկ պատճառովայն համարվում է էպոսի հիմնասյունը: Դավիթիկերպարն էպոսում նման է թե՛ Սանասարին ուԲաղդասարին, թե՛ Մեծ Մհերին: Նրանք մանկուցտարբերվել են իրենց հասակակիցներիցհասակակիցներից, արագ աճելով և մեծ ուժով ուբոլորն էլ պայքարել էին իրենց կանանցհամար, սակայն Դավիթը տարբերվում էնախնիներից նրանով, որ եղբայր չուներ:

Նարեկ Դանիելյան• Ինձ շատ դու եկավ Սասնա Ծռերի Սասունցի Դավիթ ճյուղը:Այն շատ հետաքրքիր

էր, այն ընթերցելու ժամանակ ես հաճույք էի ստանում:Սկզբում նորածին Դավթինուղարկում են Մըսր՝ Իսմիլ Խաթունի մոտ, որտեղ քաջազունը մեծանում է ժամ առժամֈ ՄըսրաՄելիքը փորձում է խորամանկությամբ սպանել Դավթին, բայց պատանիդյուցազնը հաղթահարում է բոլոր փորձությունները և վերադառնում Սասունֈ ՁենովՕհանը Դավթին կարգում է գառնարած, ապա՝ նախրապան, որսորդֈ Դավիթնսպանում է Սասունը կողոպտած դևերին և երկրի ամբարները լցնումբարիքներով, միայնակ կոտորում է Մըսրա Մելիքի զորքին, վռնդում է նաևհարկահավաք Կոզբադինինֈ Մելիքը բազմահազար զորքով ինքն է արշավում ՍասունֈԴավիթը սրի մեկ հարվածով երկու կես է անում խոր հորի մեջ թաքնված ՄըսրաՄելիքինֈ Սասունն ազատագրելուց հետո Դավիթը նշանվում է Չմշկիկ Սուլթանիհետ, բայց լսելով Կապուտկողի արքայադուստր Խանդութի գեղեցկության մասին՝ միշարք քաջագործություններից հետո ամուսնանում է նրա հետֈ Ապա գնում էԳյուրջիստան և 7 տարի մնում այնտեղֈ Խանդութը ծնում է արու զավակ և անունըդնում Մհերֈ Չափահաս դառնալով՝ նա որոշում է գնալ և գտնել հորըֈ Ճանապարհինհայր ու որդի հանդիպում են և, իրար չճանաչելով, մենամարտումֈ Դավիթը Մհերիբազկապանից ճանաչում է որդուն, չի ներում, որ նա հանդգնել է մենամարտել իր հետև անիծում է. «Անմա՜հ ըլնես, անժառա՜նգ»։ Դավիթն սպանվում է Չմշկիկ Սուլթանիաղջկա թունավոր նետից, իսկ ամուսնուն հավատարիմ Խանդութը ցած է նետվումբերդի գլխիցֈ

Հեղինակներ

• Ռաֆայել Վարդանյան

• Արսեն Ադունց

• Արմեն Ավագյան

• Մերի Թելունց

• Ալիկ Գրիգորյան

• Հովհաննես Դալլաքյան

• Նարեկ Դանիելյան