Клод Леви-Стросс

Структурализм

Сс-3 Г.Энхбаяр

Клод Леви-Стросс (1908-2009).

Түүний гол бүтээлүүд:

• 1949 онд “Ураг төрлийн анхдагч

бүтэц”

• 1955 онд “Гунигт халуун бүс”

• 1959 онд “Структурал антропологи”

• 1960-1971 онд “домог зүйн 4 боть”

бүтээл гарсан.

Намтар

• Францын антрпологич Леви-стросс

1908 онд Белгийн нийслэл Брюсселд

төрсөн ба Парис хотод өсчээ. Анх

парисийн Сорбоннийн их сургуульд

хууль, философи судалж байсан ч

философио сонирхох болжээ.

.• 1935 оноос дунд сургуульд багшилжээ.

• Бразилд Францын соѐлын төлөөлөгчийн

газар ажиллаж байсан байна.

• Сро Паулогийн Их Сургуульд

Профессороор уригдан ажилласан ба

1935-1939 оны хооронд Бразилийн Мато

Гроссо болон Амазонд анхны хээрийн

судалгааны ажлаа хийсэн байна.

.• Анх тэрээр Гуакуро, Бороро

индианчуудыг судалсан ба дараа нь 1938

онд дахин Нанбиквара, Тупи-Кавахиб

нарын нийгмийг судалжээ.

• 1939 онд францад эргэн ирсэн ч дэлхийн

дайн II эхлэн франц Герман улсад бууж

өгснөөр еврейн эсрэг шахалтаас болж

1941 онд АНУ-с орогнол хүсч Нью-

Йоркт амьдрах болсон.

.• Тэрээр Нью-Йоркийн нийгмийн

судалгааны шинэ сургуульд ажиллаж

байхдаа өмнөд америк, пуэрто Рикогоор

хэд хэдэн удаа аялаж судалгаа

шинжилгээ хийж байжээ.

• Америкт байхдаа Ф.Боас, М.Мийд,

Р.Бенедик зэрэг антропологич нартай

нөхөрлөсөн байна.

• 1946-1947 онд францын элчин сайдын

яманд соѐлын атташе хийсэн байдаг.

.• 1948 онд францад иргэн ирж “Сорбоннд

Набикварра Индианчуудын нийгмийн

амьдрал хийгээд гэр бүл ба ураг төрлийн

анхдагч бүтэц” гэсэн сэдвээр докторын

зэрэг хамгаалсан.

• Үүний дараагаар эрдмийн ажил хийж

“Экол Пратик дэ От Этюд” их

сургуулийн V хэсгийн захирал болсон

байна.

.• 1959 онд Францийн коллеж

антропологийн салбарийн эрхлэгч

болж Структурал антропологи

бүтээлээ хэвлүүлсэн.

• Тэрээр 2009 онд зуун нэгэн насныхаа

төрсөн өдрөөс хэдэн долоо хоногийн

өмнө таалал төгсчээ.

Леви-Стросс- Бүтцийн антропологи

• Леви-Стросс нь XX зууны антропологи

төдийгүй нийгэм, хүмүүнлэгийн ухааны

салбарт онцгой нөлөө үзүүлсэн цоо шинэ

дэг сургуулийг бий болгосон.

• Тэрээр нийгмийн антропологийг

“төлөөллийн тоглолцооны байгууллгыг”

судалдаг ухаан гэж үзэж байсан.

.• Төлөөлөл гэдэг үгийг тэрээр

Дюркхаймтай адилхан утгаар хэрэглэж

сүсэг бишрэл, мэдрэмж, хэв хэмжээ,

хандлага, үнэ цэнэ гэсэн утга санааг хэлж

байна гэж үзсэн ба төлөөлөл гэдгийг

арай ондоо утгаар бэлэгдэл хэмээн

хэрэглэж байжээ.

• Өөрөөр хэлбэл түүний үзлээр бэлэгдэл

нь ямар нэг утга санааны төлөөлөл юм.

.

Ингээд тэрээр нийгмийн хамгийн чухал 3

үндсэн бүтцийг судалсан байна. Үүнд:

1. Ангилалын тогтолцоо

2. Ураг төрлийн онол

3. Домгийн учир зүй

.

Төлөөлөлийг хүн ухамсартайгаар авч

үзэн задлан шинжилж ойлгохыг

хичээдэггүй бөгөөд нийгмийн

амьдралын гүнд хүний ухамсар

хүрээгүй үл таних байдлаар оршиж

байдаг ажээ. Үүнийг Леви-Стросс

нийгмийн амьдралын гүнд байдаг

бүтэц гэж үзжээ.

.Төлөөлөл, илэрхийлэл нь харилцаа

холбооны хэрэгсэл гэдэг утгаараа эхлээд

хэлийг зааж байдаг. Харин Леви-Стросс

хэл нь хүний харилцаа холбооны нэгж мөн

боловч цорын ганц нэгж биш хэмээн үзэж

байсан бөгөөд ураг төрөл, шашин

солилцооны хэлбэрүүд зэрэг соѐлын бусад

олон зүйлс хэлний адил харилцаа

тогтоодог гэж үзсэнээрээ Сапир-Воорфоос

ялгарч байсан.

.

Леви-Стросс нь Стуктурализмийг олон

жилийн туршид хөгжүүлэн

сайжруулсан ба түүнд Славын

эрдэмтэн Роман Якобсоны бүтэц хэл

шинжлэлийн тухай ойлголт чухал

нөлөө үзүүлсэн.

Тэрээр харилцаанд нөлөөлөх ураг төрөл, домог

зүйг судлахдаа доорх 4 арга зүйг голлосон.

1. Ухамсартай зан байдлаас ухамсаргүйд

шилжсэн

2. Хэлц хэллэгүүд дээр биш харин хэлц

хэллэгүүдийн хоорондын харицааг анхаарсан

3. Утга санаа гэдэг нь харилцаа холбоонд

орших оршихуй гэдэг талаас хандах болсон

4. Түгээмэл хуулийг эрэлхийлсэн

.

.• Леви-Стросс ураг төрлийн үндсэн бүтэц

тогтолцоог Эго болон нагац/авга хоѐрын

хоорондын харилцаагаар тодорхойлж

avunvulate гэж нэрэлжээ. Эго болон нагац/авга

гэдэг бол зөвхөн нэр томъѐог илэрхийлээд

зогсохгүй ураг төрөл дотрох хүмүүсийн

харилцааны хандлагыг бас давхар тодорхойлж

байдаг.

.

Харилцааны хандлага гэдэг дотор

• Эсрэг

• Тэсрэг гэсэн хоѐр хандлагыг нэрлэсэн.

Цааш нь тэрээр эго хэнтэй ямар харьцаатай

байхаас хамаарч ураг дотрох хүмүүс ямар

харицаатай байх нь тодорхойлогдоно гэж

тайлбарлажээ.

.

Энэ эерэг сөрөг хандлага гэснийг дүгнэн

хурайнгуулж үзвэл:

1. Үе хоорондын харьцаа

2. Гэрлэлтээр холбогдсон хоѐрын

хоорондын хаилцаа

3. Ахан дүүсийн хоорондын зөрчилийг

илэрхийлж байгаа гэнэ.

.

Энэ гурав нь ураг төрлийн хамгийн анхан

шатны нэгж юм байна. Энэхүү хамгийн

бага нэгж нь тогтсон дотоод бүтцэд

захирагдсан холбоотой байх бөгөөд энэ нь

ураг төрлийн дотоод бүтэц болж таарна.

Дүгнэлт

энэ

Анхаарал хандуулсанд

баярлалаа.